انںد کارج

 

 لےکھک : پر. هرِبھجن سِںگھ لُدھِآنا

دُوجے دھرماں اتے وِسواساں وِچ جِس نُوں وِآه, نکاه, مَےرِج, پرنَے, سادی, پانی گرهِن آد دے اّلگ نام دِتے گاے هن, سِّکھ دھرم وِچ جِںدگی دے ِاس موڑ نُوں اتھوا گرهِستھ مارگ وِچ پروےس کرن دا نام- انںد کارج هَے ۔ انںد دا لپھجی ارتھ هَے کھےڑا کھُسی ۔ ِاس ترھاں انںد-کارج دے ارتھ هن کھُسی دا کارج ۔ هووے وی کِاُں نا گُرُو گھر وِچ جِںدگی دے ِاس جرُوری موڑ واستے ' سکل دھرم مهِ گرهِست پردھان' دا پد ورتِآ گِآ هَے جِس دا بھاو هَے منُّکھی پھرجاں وِچ سبھ توں اُّتم مّنُکھی پھرج ۔ ِاس دے اُلٹ گرهِستھ مارگ وِچ پروےس ن کرن 'اتھوا برهمچاری رهِن نُوں کورا پکھںڈ اتے اجِها کرم دّسِآ گِآ هَے جِس دا دھرم نال, اکال پُرکھ اتھوا منُکھتاں دی سںبھال نال اُّکا هی کوای سبںدھ نهیں بلک کرتے دے نِےماں اتھوا هُکماں دی اوگِآ دّسِآ گِآ هَے۔

انںد کارج والے مهان گُرمت وِرسے نُوں جدوں کِ پںتھ پُوری ترھاں بھُّل چُّکا سی اتے سبھ پاسے براهمنی ریتی انُسار وےدی دے پھےرِآں نال سارے سِّکھاں دے انںد کارج هو رهے سن, سِّکھ آگُوآں دی مهان گھالنا اتے کُربانیآں دے سِّٹے وجوں انںد مَےرِج اَےکٹ ۱۹۰۹ سِّکھ کانُونّ دی سکل وِّچ هوںد وِچ آيا۔ ٹِّکا رِپُدمن سِںگھ آپھ نابھا نے جد سِّکھ ریتی نُوں سُرّکھِات کرن واستے آواج اُٹھاای تاں سبھ توں پهِلاں سماجِک پّدھر تے ِاس دا کرڑا وِرودھ آپنے هی پِتا-مهاراجا توں پراپت هويا ۔ س. سُںدر سِںگھ جی مجیٹھیآ نے ِاس جھںڈے نُوں کانُونّ بنن تیک, پّکے هّتھیں پکڑِآ اتے ساریآں اَوکڑاں نُوں کھِڑے مّتھے سهارِآ۔

سِّکھاں دے ِاس وِرسے نُوں مُڑ سُرجیت کرن وِچ اُس سمےں دیآں سِّکھ سُدھارک لهِراں نِرںکاری لهِر اتے نامدھاری لهِر دا بڑا ےوگدان هَے بھاوےں ِاه دووےں لهِراں باد وِچ, گُرُو گرںتھ ساهِب اتے سِّکھی دے مُول آدرساں توں ٹُّٹ کے سکھسی پُوجا اتے گُرُو ڈںمھ دے چِّکڑ وِچ پھس گایآں۔

مُول رُوپ وِچ وےدی دے وِآه دی براهمنی ریت دا تِآگ پهِلے جامے توں هی کر دِتا گِآ سی پر سمےں دے پربھاو کارن جِتھے هور انےکاں براهمنی ریتاں نے سِّکھ دھرم نُوں آپنی جّکڑ وِچ لَے لِآ اُتھے وےدی راهیں وِآه دا ڈھںگ وی پھِر ِاک واری سِّکھ دھرم وِچ ِاس ترھاں جگھا بنا بَےٹھا جِوےں سِّکھ انںد کارج دا ِاس توں کدے کوای هور ڈھںگ رِها هی نا هووے ۔ ساڈے هتھلے لےکھ دا وِسا انںد کارج دا ِاتِهاس لِکھنا نهیں سگوں انںد کارج دے اسلی رُوپ نُوں سِّکھاں وِچ پرگٹ کرنا هَے, نال هی ِاه وی سپسٹ کرنا هَے کِ کِهڑیآں کُریتیآں اتے گُرمت وِرودھی