ਤਕ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਵਿਦਿਆਪੀਠ ਵਿਚ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਨ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਪੋਤਰੇ ਵੀ ਸੁਸਿੱਖਿਅਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਥੋਂ ਹੀ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਹਿੱਤ ਆਗਰੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਇਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਖਨਊ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਬੁਰਹਾਨਪੁਰ ਆਦਿ ਖੇਤਰਾਂ ਦਾ ਰਟਨ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਅਖੀਰ ਚੌਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਦੇ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ (1581 ਈ.) ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ। ਚੌਥੀ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੇ ਸ. ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਅਨੁਸਾਰ 1634 ਬਿ. (1577 ਈ.) ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸੱਚ ਧਰਮ ਦੇ ਬੀਜ ਮੰਤਰਾਂ ਦੇ ਛੱਟੇ ਦੇਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ। ਰਾਮਦਾਸਪੁਰ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ) ਰਹਿ ਕੇ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਦਕਾ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਤਨੋ-ਮਨੋ ਜੁੱਟ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਹੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਕਈ ਇੱਕ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਦੁਆਰਾ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖੀ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿਚ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ (ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ) ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੰਦ ਹਰਕਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁਚਾਲਾਂ ਕਾਰਨ ਗੁਰੂ ਘਰ 'ਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਮੰਡਰਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਚੂੰਕਿ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਦੁਆਰਾ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਵਰਗਲਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਗੁਰੂ ਘਰ ਲਈ ਲਿਆਂਦੀ ਮਾਇਆ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਹੀ ਝਪਟ ਲੈਂਦੇ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਗੋਲਕ ਖਾਲੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਲੰਗਰ ਵਿਚ ਮਿੱਸੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦੇ ਵਰਤਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਭਾਈ ਬੁੱਢਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗੁਰਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਮਾਇਆ ਰਸਦ ਇੱਕੱਠੀ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਠਾਇਆ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਗੱਦੀ ਦੇ ਅਸਲ ਵਾਰਿਸ ਬਾਬਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਾਂ ਪਾ ਕੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਸਦਕਾ ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੀ ਗਈ ਤੇ ਫਿਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਆਰਥਿਕਤਾ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਬੂ ਪਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਪਰ ਓਧਰ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਦੇ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਾ ਪਿਆ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਨੂੰ ਸਮਾਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਸਮਝਾਉਣ ਦੇ ਇਵਜ਼ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਿਥੀ ਚੰਦ ਤੋਂ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਅਖਵਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੁਖੀ ਹੋ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੀਣਿਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਲਿਖੀ ਜੋ 36ਵੀਂ ਵਾਰ ਕਰਕੇ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪਉੜੀਆਂ ਵਿਚ 'ਮੀਣਿਆਂ' ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਤ ਸਤਰਾਂ ਹਨ-

ਬਾਜੀਗਰ ਦੀ ਖੇਡ ਜਿਉ ਸਭੁ ਕੂੜੁ ਤਮਾਸਾ।

ਰਲੈ ਜੁ ਸੰਗਤਿ ਮੀਣਿਆ ਉਠਿ ਚਲੈ ਨਿਰਾਸਾ ॥ (੩੬/੭)

ਕਲਾ ਰੂਪ ਹੋਇ ਹਸਤਾਨੀ ਮੈਗਲੁ ਓਮਾਹੈ।

ਤਿਉ ਨਕਟ ਪੰਥ ਹੈ ਮੀਣਿਆ ਮਿਲਿ ਨਰਕਿ ਨਿਬਾਹੈ। (੩੬/੬)

ਸਤਿਗੁਰ ਸਚਾ ਪਾਤਿਸਾਹੁ ਮੁਹੁ ਕਾਲੈ ਮੀਣਾ। (੩੬/੧)