ਸ਼ਮਅ ਤੇ ਤਮਅ *
ਹਸ ਰਹੀ ਮਹਿਫਲ ਹੈ ਸਾਰੀ ਰੋ ਰਹੀ ਦੇਖੋ ਸ਼ਮਅ
ਰੋ ਰਹੀ ਹੈ ਗਮ ਦਿਲੇ ਦਾ ਘੁਲ ਰਹੀ ਵੇਖੋ ਸ਼ਮਅ
ਗਮ ਕੁਈ ਹੈ ਰੋ ਰਹੀ ਕਿ ਗ਼ਮ ਦੇ ਸੁਖ ਵਿਚ ਹਸ ਰਹੀ
ਸੁਖ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਲੋਂ ਕਿਸੇ ਹੈ ਮਿਟ ਚੁਕੀ ਇਸਦੀ ਤਮਅ।
'ਤਮਅ ਵਾਲੀ 'ਸਮਅ' ਹੈ ਸਭ ਸੀਨਿਆਂ ਵਿਚ ਧੁਖ ਰਹੀ,
ਦੁਖ ਦੇ ਰਹੀ, ਦੁਖ ਲੈ ਰਹੀ, ਰਜਦੀ ਨ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਜਮਅ।
ਗ਼ਮ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਸੀਨੇ ਨਹੀਂ ਪਾਵੇ ਜਿ ਕੋਈ ਰੌਸ਼ਨੀ,
ਧੂੰਏਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਧੁਖਦੀ ਤਮਅ ਦੀ ਹੋਵੇ ਸ਼ਮਅ।
ਮੂਲੋਂ ਤਮਅ ਨਹੀਂ ਓਸ ਵਿਚ ਜਿਸਨੇ ਬਨਾਈ ਸੀ ਤਮਅ
ਪਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ ਲੈਣਹਾਰੇ ਜਾਨ ਤੋਂ ਪ੍ਯਾਰੀ ਤਮਅ।
ਲਗ ਜਾਇ ਜੇਕਰ ਸ਼ਮਅ ਵਾਙੂ ਇਸ ਤਮਅ ਨੂੰ ਇਕ ਚਿਣਂਗ
ਹੋ ਜਾਇ ਰੌਸ਼ਨ ਆਪ ਤੇ ਫਿਰ ਕਰੇ ਰੌਸ਼ਨ ਜਿਉਂ ਸਮਅ।
(ਕਸੌਲੀ 24-8-50)
––––––––––
* ਤੁਕਾਂਤ ਵਿਚ ਸ਼ਮਅ, ਤਮਅ, ਜਮਅ ਆਦਿ ਦਾ ਅੰਤਲਾ ਅੱਖਰ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ਐਨ ਹੈ ਤੇ ਉਚਾਰਣ ਉਸੇ ਵਾਂਗ ਹੀ ਕਰਨਾ ਹੈ।