ਅਕਲ
ਅਕਲ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਰਹਿਬਰ ਹੈ ਚਲੇ ਕੋਈ ਨ ਇਸ ਬਿਨ ਕਾਰ,
ਰਿਸਮ ਚਾਨਣ ਦੀ ਹੈ ਏਹੇ ਤੁਰੇ ਇਸ ਆਸਰੇ ਸੰਸਾਰ।
ਅਕਲ ਕੱਲੀ ਇਕੱਲੀ ਹੈ ਇਹ ਡੋਲੇ ਹੈ ਸ਼ਮਅ ਵਾਙੂ
ਕਿ ਸਾਥੀ ਜੋ ਸਮ੍ਹਾਲੇ ਇਸ ਪ੍ਯਾਰ ਉਹ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਹੀ ਪ੍ਯਾਰ
ਪ੍ਯਾਰ ਅੱਥ ਸ਼ਮਅ ਕਰੇ ਤਾਂ ਦੇਂਦੀ ਉਹ ਰਹੇ ਚਾਨਣ
ਅਕਲ ਜੇ ਪ੍ਯਾਰ ਭਿੱਜੀ ਹੋ ਤੇ ਚਾਨਣ ਓਸ ਸੁੰਦਰ ਚਾਰ।
ਅਕਲ ਜਦ ਪ੍ਯਾਰ ਸੁੰਞੀ ਹੋ ਲਿਜਾਂਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਕੀਆਂ ਦੇ ਦੇਸ਼
ਉ ਚਾਨਣ ਹੈ, ਪੈ ਹੈ ਔਝੜ ਕਠਨ ਉਸ ਤੋਂ ਹੈ ਹੋਣਾ ਪਾਰ।
ਅਕਲ ਸਾਈਆਂ! ਦੇਈ ਚੋਖੀ ਦਈਂ ਪਰ ਪ੍ਯਾਰ ਗੁੱਧੀ ਜੋ,
ਤਿਰੇ ਇਕ 'ਪ੍ਯਾਰ-ਰਸ' ਭਿੰਨੀ ਤਿਰੇ ਬੰਦਯਾਂ ਦੇ ਲੱਦੀ ਪ੍ਯਾਰ।
ਜਗਤ ਦੁਖ ਦੇਖ ਕੰਬੇ ਨਾ ਸਲੂਕਾਂ ਵੇਖ ਨਾ ਡੋਲੇ,
ਰਹੇ ਟੁਰਦੀ ਅਪਨ ਸੇਧੇ ‘ਅਕਲ' ਜਿਸ ਨੂੰ ਪ੍ਯਾਰੋ ਪ੍ਯਾਰ।
(ਕਸੌਲੀ 31-8-50)