ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡੋਂ ਫੋਨ ਆਇਆ ਕਿ ਮਾਂ ਨੂੰ ਅਧਰੰਗ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈ ਗਿਆ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲੇ ਆ। ਫੋਨ ਕੱਟਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਇੰਝ ਲੱਗਾ ਕਿ ਫਿਰ ਤੋਂ ਕੋਈ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਕੱਢ ਕੇ ਲੈ ਗਿਆ। ਉਹਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਤੇ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੈ ਗਿਆ। ਕੱਪੜੇ ਆਪ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਚੱਲ ਚੱਲੀਏ ਆਪਾਂ ਵੀ। ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਸੁਰਤ ਨਹੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪਿੰਡ ਪੁੱਜੇ। ਮਾਸੀ-ਮਾਸੜ ਪਿੰਡ ਆਏ ਹੋਏ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ' ਮਾਸੀ ਦੇ ਗਲ ਲੱਗ ਧਾਹਾਂ ਮਾਰ ਰੋਣ ਲੱਗੀ। ਉਹ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਮੈਨੂੰ ਮਾਸੀ ਕੋਲ ਪਿੰਡ ਛੱਡ ਆਪ ਹਸਪਤਾਲ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਸਾਰਾ ਅੱਗਾ ਤੱਗਾ ਉਹਨੇ ਸਾਂਭ ਲਿਆ ਬਾਪੂ ਤੇ ਭੂਆ ਨੂੰ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤੇ ਸਰਬੀ ( ਮੇਰਾ ਨਿੱਕਾ ਭਰਾ) ਇੱਥੇ ਦਾ ਸਾਂਭ ਲਵਾਂਗੇ। ਉਹਨੇ ਪੁੱਤ ਬਣ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਈ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਧਰੰਗ ਕਰਕੇ ਸ਼ਾਇਦ ਇੱਕ ਪਾਸਾ ਮਾਰਿਆ ਜਾਵੇ ਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕਦੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੋਲ ਨਾ ਸਕਣ।

ਮਾਂ ਨੂੰ ਠੀਕ ਹੋਣ ਤੇ ਦਸ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਘਰ ਲੈ ਆਏ। ਬਥੇਰੀਆਂ ਦੱਸਾਂ ਪੈਂਦੀਆਂ ਕਿ ਫਲਾਣੇ ਥਾਹੋਂ ਅਫ਼ੀਮ ਦਾ ਟੀਕਾ ਲੱਗਦਾ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਥੌਲੇ ਪੈਂਦੇ ਆ.. ਸੁੱਖ ਪੂਰੀ ਹੁੰਦੀ...। ਅਸੀਂ ਸਭ ਕਰਕੇ ਦੇਖਿਆ ਪਰ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਫਰਕ ਨਾ ਪਿਆ। ਮਾਂ ਥੋੜਾ ਬਹੁਤਾ ਤੁਰ ਫਿਰ ਸਕਦੀ ਸੀ ਪਰ ਸਾਫ਼ ਬੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਕਦੀ ਤੇ ਇੱਕ ਖੱਬੀ ਬਾਂਹ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੰਬਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਦਵਾਈ ਲੈਂਦੀ ਤਾਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਕੁ ਘੰਟੇ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਤੇ ਫਿਰ ਬਾਂਹ ਉਵੇਂ ਹੀ ਕੰਬਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ। ਸਾਰੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਗਏ ਕਿ ਕਿਤੇ ਨਾ ਲੈ ਕੇ ਜਾਉ, ਐਨਾ ਬਹੁਤ ਆ ਆਵਦਾ-ਆਪ ਸੰਭਾਲੀ ਫਿਰਦੀ ਏ। ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹੱਥ ਮਾਰ ਆਖਰ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦਾ ਭਾਣਾ ਮੰਨ ਲਿਆ, ਮਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਆਵਦਾ ਮਨ ਵਿੱਚੋਂ-ਵਿੱਚ ਝੁਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ।

ਮੈਂ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪੇਕੀਂ ਰਹੀ ਤੇ ਭੂਆ ਕਹਿੰਦੀ ਕਿ ਫੇਰ ਹੀ ਸਹੁਰੇ ਪਿੰਡ ਜਾਈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੋਟੀ ਦਾ ਹੀਲਾ ਕਰ ਜਾ ਕੋਈ। ਨਿੱਕੇ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦੀਈਏ ਆਪਾਂ। ਰਿਸ਼ਤੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਪਰ ਨਿੱਕੇ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਕੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਿਆ। ਉਹਨੇ ਬਾਰਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰ ਲਈ ਤੇ ਮੈਂ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕੈਨੇਡਾ ਜਾਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਮਨ 'ਚ ਲਈ ਬੈਠਾ ਸੀ ਪਰ ਮਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮੂਹਰੇ ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ। ਤਾਈ ਨੇ ਆਵਦੀ ਭੈਣ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਵਿਆਹ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਜਦ ਡੋਲੀ ਘਰ ਆਈ ਤਾਂ ਮਾਂ ਨੇ ਪਾਣੀ ਵਾਰਨਾ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਮਾਂ ਕਿਧਰੇ ਨਾ ਦਿਖੀ ਤੇ ਮੈਂ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਗੜ੍ਹਵੀ ਚੁੱਕੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਦੀ ਰਹੀ। ਸਾਰੇ ਕਿਤੇ ਲੱਭਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਮਾਂ ਨਹਾਉਣ ਵਾਲੇ(ਵਾਸ਼ਰੂਮ) 'ਚ ਡਿੱਗੀ ਪਈ ਤੇ ਬੇਸੁਰਤ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਪੈਰਾਂ ਥੱਲੋਂ ਜਮੀਨ ਖਿਸਕ ਗਈ। ਮੈਂ ਉਸੇ ਸ਼ਗਨਾਂ ਵਾਲੀ ਗੜਵੀ ਨਾਲ ਮਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਉਸਤੋਂ ਪੀਤਾ ਨਾ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਵੀਰੇ ਤੇ ਭੂਆ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਮਾਰੀਆਂ ਕਿ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੌਰਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ, ਆਜੋ ਛੇਤੀ 'ਤੇ ਗੜ੍ਹਵੀ ਵਾਲਾ