ਅਥਰੂ ਕਿਰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੰਤਾਪ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਸਾੜ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੇਨਤੀਆਂ ਵਿਚ ਮਨ ਲਗ ਜਾਵੇ ਤੇ ਵੈਰਾਗ ਦੇ ਵੇਗ ਚਾਹੇ ਬਾਹਰਲਾ ਅਥਰੂਆਂ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ ਚਾਹੇ ਐਵੇਂ ਪਲਟ ਜਾਏ ਤਾਂ ਅੰਦ੍ਰਲਾ ਸਾਈਂ ਵਲ ਲਗੇਗਾ ਤੇ ਸਰੀਰ ਹਲਕਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਉਸ ਵੇਲੇ ਫੇਰ ਸਾਈਂ ਸਿਮਰਨ ਵਿਚ ਲਗ ਪਵੀਏ । ਉਸ ਵੇਲੇ ਨਾਮ ਦਾ ਪਰਵਾਹ ਰਸਦਾਇਕ ਹੋ ਕੇ ਟੁਰਦਾ ਹੈ, ਕਦੇ ਇਸ ਰਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ ਦੋ ਚਾਰ ਪਲਾਂ ਦੀ ਇਕ ਨੀਂਦ ਜੇਹੀ ਦੀ ਝੁਣ ਝੁਣੀ ਲੰਘ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ ਸਰੀਰ ਤੇ ਮਨ ਦੁਇ ਸੁਖੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਿਮਰਨ ਦਾ ਪਰਵਾਹ ਸੁਤੇ ਹੀ ਅੰਦਰ ਚਲ ਰਿਹਾ ਪ੍ਰੀਤਤ ਦੇਂਦਾ ਹੈ, ਬਾਹਰ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਭਾਸਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਰਜ਼ਾ ਮਿਠੀ ਮਿਠੀ ਲਗਦੀ ਹੈ ।
ਇਹ ਤਾਂ ਹੈ ਗੁਰਮਤ ਵਿਚ ਵਿਯੋਗ ਵੇਲੇ ਆਪੇ ਦੀ ਸੰਭਾਲ। ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਹੋਰ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਕ ਪਯਾਰੇ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਛੁੜੇ ਪਯਾਰੇ ਦੀ ਸਦਗਤੀ ।
ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਵਾਕਈ ਅਮਲੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਚਿਤ ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਸੁਤੇ ਹੀ ਅਰਾਮ ਲੋੜਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨਵੀਂ ਪਈ ਜ਼ਿਮੇਵਾਰੀ ਬੇਆਰਾਮੀ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਚਿਤ ਸੁਖੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ । ਪਰ ਗੁਰਮਤ ਦਾ ਨੁਕਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸਾਂ ਸਾਈਂ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਅਪਨੀ ਕਲਯਾਨ ਕਰਨੀ ਹੈ ਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਫਲ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਭਲੇ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ, ਸੇਵਾ ਨਾਲ, ਸੋ ਜੇ ਸਾਈਂ ਨੂੰ ਭਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਬਜਾਏ ਆਰਾਮ ਮਿਲਨ ਦੇ ਹੋਰ ਸੇਵਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ 'ਹੁਕਮ ਮੰਨ ਹੋਵੈ ਪਰਵਾਨ ਤਾਂ ਖਸਮੈ ਕਾ ਮਹਲੁ ਪਾਇਸੀ' ਦੀ ਆਗਿਆ ਮੰਨ ਕੇ ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਈਏ ਕਿ ਚੰਗਾ, ਸੇਵਾ ਸਹੀ ਜੋ ਹੇ ਸਾਈਂ ਸੇਵਾ ਤੂੰ ਘਲੀ ਤੂੰ ਵਿਚ ਹੋ ਕੇ ਨਿਰਬਾਹ ਦੇਹ । ਉਸ ਦੀ ਮਿਹਰ ਸਭ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਹਲ ਕਰੇਗੀ । ਬਸ਼ਰਤੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਗੇ ਰਹੀਏ :--
ਏ ਮਨਾ ਮੇਰਿਆ ਤੂ ਸਦਾ ਰਹੁ ਹਰਿ ਨਾਲੇ ॥
ਹਰਿ ਨਾਲ ਰਹੁ ਤੂ ਮੰਨ ਮੇਰੇ ਦੂਖ ਸਭਿ ਵਿਸਾਰਨਾ ॥
ਅੰਗੀਕਾਰੁ ਓਹੁ ਕਰੇ ਤੇਰਾ ਕਾਰਜ ਸਭਿ ਸਵਾਰਣਾ ॥
ਇਹ ਭੇਤ ਤੀਸਰੇ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਹੈ । ਅਸੀਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵੇਲੇ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਆਸਰੇ ਅਪਨੀ ਸੋਚ ਵਿਚ ਰੁੜ੍ਹ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ, ਐਉਂ ਉਹ ਮੇਲ ਜੋ ਸਿਮਰਨ ਨੇ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਵਿੱਥਾਂ ਖਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਂਈ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਾ ਪੈਂਦੇ ਹਾਂ । ਦੂਰ ਹੋਇਆਂ ਫੇਰ ਅਸੀ ਅਪਨੇ ਆਸਰੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਅਪਨੇ ਆਸਰੇ ਤੋਂ ਬੀ ਘੁਸ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ । ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰ ਨੇ ਫੁਰਮਾਇਆ ਹੈ, ਕਿ ਹੇ ਮਨ ਸਦਾ ਹਰੀ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹੁ । ਹਰਿ ਨਾਲ ਰਿਹਾਂ ਤੇਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਓਹ ਆਪ ਵਿਸਾਰੇਗਾ, ਤੇਰੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਸੁਆਰੇਗਾ 1 ਤੇਰਾ ਅੰਗੀਕਾਰ ਕਰੇਗਾ, ਸੋ ਇਹ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਦਾ ਅਸੂਲ ਸਿਮਰਨ ਵਾਲੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਰ ਪਈਆਂ ਜ਼ਿਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੋ ਕੇ ਸੁਖੈਨਤਾ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਸਾ ਨੂੰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬਾਣੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਤੁਸਾਂ ਮੁਦਤਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ