اںدرلا پںگھر وگ ٹُردا

نَےنوں نیر وساںدا,

پھِر بی درد ن گھٹے جگت دا

چاهے آپا وارو,

پر پّتھر نهیں بنِآں جاںدا

درد دےکھ دُکھ آںدا ۔

آپ جی دا مانو پِآر, لوک-پیڑا مهِسُوس کردا وَےراگ وِچ اَوںدا هَے اتے آپ جی اپنا آپا وار کے وی جگت دا دُکھ دُور کرنا لوڑدے هن ۔ ِاه همدردی دا ججبا, لِکھت دا رُوپ لَےںدا, تھاں تھاں پردیپت هُںدا هَے ۔ کِدھرے ِاه کوِتا بن کے, درد وںڈدا, دِلجوای کردا هَے اتے کِدھرے چِّٹھیآں دوارا چںگے جیون دی راهنُماای کردا هَے۔ اّڈ اّڈ سمےں بھےجے گاے انےک پّتر ِاک بھاوناں… ِاک اںتریو آسا درساںدے دِسدے هن۔ تے اُه ِاه کِ هور جو کُجھ هووے سو هووے پر واهِگُرُو جی نال ساڈی وِّتھ نا پوے ۔ آپ جی دے کھِآل وِچ اسل سُکھ کی هَے ۔ اُس دا ورنن* اَےاُں کردے هن :

"من دے سںسے چھّڈ کے اُس بےاںت دی بِاںت لیلا دا دِدارا کرنا تے اُس دے پِآر تے ےاد وِچ رهِنا اسل سُکھ هَے ۔"

ِاه پّتر کِ کِرپا پّتر بھاای ساهِب دی وِسےس ساهِتک دےن توں چھُٹ آپ جی دا وڈا بھارا پراُپکاری کرم هَے ۔ جِتھے هور ساهِت وِآپک تَور تے گُرمت دی وِآکھِآ کردا هَے اَوتھے پّتراں دا سِلسلا وِاکتی-

گت سماچاراں تے نِّج مناں لای جیادان دا کںم کردا هَے ۔ ِاهناں پّتراں وِچوں کُجھ جو سوکمای چلانِآں دے مَوکے تے وِےوگی پرواراں نُوں لِکھے گاے, سںکلِت کر کے, همدردی پّتر دے ناں هےٹھ چھاپے دا جاما پهِن رهے هن۔

آس هَے کِ ِاه پاٹھک جناں نُوں سُکھ سنےه دےںدے, اُهناں دے سِدک بھروسے وِچ وادھا کرنگے ۔

ِاهناں پّتراں دی پراپتی دا وےروا کُجھ اےس تراں هَے کِ جدوں سری بھاای ساهِب کِسے دُکھِت هِردے نُوں اَوس دے مِّتر جاں سںبںدھی دے وِچھوڑے تے کُجھ دھیرج دِلاسے اتے بھانا مِّٹھا کر کے منن دے اّکھر لِکھِآ کردے سن تاں سِںدھ والے بیبی تےج جی آپ جی دی آگِآ لَے کے اُهناں دا اُتارا اپنے لای رکھ لِآ کردے سن۔ اُه اُتارے کٹھے کر کے بیبی تےج جی نے ِاک پھاایل (File) دی سکل وِچ بیبی گُرلیلا جی نُوں دے دِتے سن ۔ هُن جِوےں جِوےں پِآر والے سّجناں نُوں ِاس گّل دا پتا لگا تاں اَوهناں

 

*پُستک بابا نَودھ سِںگھ سُبھاگ جی-سپھا 1.

ِاسرار کیتا کِ ِاس امولک سمّگری نُوں کِتاب دا رُوپ دِّتا جااے ۔ سو اَوهناں پِآرِآں دی تیبر ِاّچھا کارن اتے بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ سٹّڈی سرکل دے اُّدم نال سهانبھُوتی پّتراں دا ِاه سںگرهِ همدردی پّتر بن کے پاٹھکاں تک پهُںچ رِها هَے ۔ آس هَے جیون جاچ دسدے, ِاه ادھےاتمک نُکتے اَوهناں نُوں ِاک نویں سےدھ تے بل پردان کرنگے ۔

دو هور کِرپا پّتر جو بھاای ساهِب جی دی آپنی هّتھ-لِکھت هن, ِاس پُستک دے سُرُو توں اکھیر وِچ دِتے گاے هن تاں جو پاٹھک جن آپ جی دے سُبھ وِچاراں دے نال نال آپ جی دی هّتھ-لِکھت دے وی درسن کر سکن ۔

کُجھ اّکھر سٹّڈی سرکل بارے :

بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ سٹّڈی سرکل ِاک دھارمِک سںستھا هَے جِس دا مُکھ اُدےس هَے :

کتھا کیرتن تے وکھِآناں دوارا گُربانی دی ویچار ۔

سری بھاای ساهِب دے ساهِت دا ادھِاَےن کرنا اتے آپ جی دے اںکِت کیتے گُرُو پرسںگ تے گُرُو آسے سںگت وِچ پڑھ کے سُنانے تاں جو نام سِمرن اتے اُّچے سِّکھی آدرس واچن وِچ سماں سپھل هووے ۔

اےس مںتو دی پُورتی لای سٹّڈی سرکل دے ماسک سماگماں دے نال هور وی کای اُپرالے گُرمت پرچار دے کیتے جاںدے هن ۔

کُجھ اںتلیآں ستراں۔

ستکار ےوگ بھاای ساهِب دے وِرسے تے امیر پِچھے سںبںدھی کُجھ واکپھی آپ جی دی تسویر نال وّکھری دِتی گای هَے ۔ آپ جی دے دَےوی جیون تے پراپتیآں دا وِستھار سهِت ورنن تھاں دی تھُڑ کارن ِاتھے سںبھو نهیں ۔ آپ جی دی سادھ مُورت آپا لُکااُو سکھسیات دا کراماتی کمال هَے۔ ِاتنے مان سنمان مِلن تے وی آپ جی دی چھِپے رهِن دی چاه سدا پردھان رهی ۔ آپ جی دی وِسال تے سُکھداای رچنا اتے انےک سداچارک کارجاں دا نِریکھن کریاے تاں اَےاُں لگدا هَے کِ آپ جی ِاک وِاکتی نهیں, ِاک وڈی بھاری سںستھا هن۔ پراُپکار دی بھاونا آپ جی دی امِت وڈِآای هَے ۔ بھلِآای آپ جی توں سُتے سِّدھ هُںدی هَے ۔ سپھل درسن هن, سپھل ےاترا تے سپھل جیون ۔

نویں دِّلی                                                                                      کھُسهال سِںگھ چرن

5. 9. 1984

ستکارےوگ بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ جی دا وِرسا, جنم تے کُجھ جیون جھلکے

پںجاب دے ِاتِهاس وِچ دیوان کَوڑا مل جی دا جِکر آاُںدا هَے۔ 'سری چرن هری وِستھار' دے هوالے توں آپ دا جنم سنّ 1710 ایسوی دا سهی هُںدا هَے ۔ آپ دے وڈے وڈےرے, پِتا دیوان 'ولُو مل' اتے دادا دیوان 'دیوان چںد چُگھ' مُگلاں دے راج سمےں مُلتان دے هاکماں پاس دیوان اتھوا وجیر هويا کردے سن ۔ کُجھ سماں پا کے, پِتا توں بااد دیوان کَوڑا مل وی ِاسے اهُدے تے تاینات هواے اتے ترّکی کردے کردے مُلتان دے هاکم بن گاے ۔ ِاه گل اُدوں دی هَے جدوں سنّ 1748 ای: وِچ میر منُّوں لاهَور دا سُوبا تھاپِآ گِآ سی ۔ دیوان کَوڑا مل نُوں اَوهناں دی ادُّتی سِآنپ, دُوراںدےسی, بهادری اتے راجنیتِّگتا کارن هکُومت ولوں 'مهاراجا بهادُر' دا کھِتاب دِتا گِآ۔ آپ دی سکھسیات دا وّڈا کمال ِاه هَے کِ سِّکھاں دیآں اَوکھِآایآں تے جبر جُلم سمےں آپ اَوهناں دی هر سںبھو سهاِاتا گُپت تَور تے کردے رهے ۔ ِاسے کر کے آپ جی نُوں کھالسا پںتھ وِچ دیوان مِّٹھا مل کر کے جانِآ جاںدا سی ۔ ِاه وی دسِآ جاںدا هَے کِ آپ گُرُو گھر دے پِآر والے سهِج دھاری سِّکھ سن اتے سری دربار ساهِب, سری ننکانا ساهِب تے هور کای گُردوارِآں دی سےوا سںبھال تن من دھنّ نال کھُد کردے رهے ۔

بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ جی دے دادا سںت بابا کاهن سِںگھ جی ِاس وںس دے ستوےں رُکن تے پهِلے اںمرِتدھاری سِںگھ سن ۔ آپ دا جنم سنّ 1788 ای: دا انُمانِآ جاںدا هَے ۔ آپ بڑے سادھُو سُبھا اتے تِآگی

 

* سری چرن هری وِستھار -- بھاگ 1 پنّا 3, کرِت ڈاکٹر بلبیر سِںگھ جی ۔

وَےراگی تبیات دے مالک سن ۔ پِتا جی دے چڑھاای کرن توں بااد, چھوٹی اُمر توں هی جںگلاں وِچ وِچردے تپ کردے رهے تے اےس ترھاں باراں چَوداں برس لںگھ گاے ۔ اکھیر 24 سالاں پِچھوں ماں پُّتر سری اںمرِتسر جی مِلے ۔ ِاه ِاک اجیب نجارا سی ۔ ماں چاهُںدی سی کِ پُّتر وِآه کرے تاں جو دیوان کوڑا مل دی وںس اگے چلدی رهے ۔ سو اےسے ترھاں هی هويا ۔ مجبُور کرن تے بابا جی نے 40 سال دی اُمر وِچ وِآه کر کے گھر وسايا۔ سِّکاں سِکدِآں آپ دے گرهِ سنّ 1853 ای: نُوں پُّتر دا جنم هويا۔ اےس هونهار بّچے دا ناں چرن سِںگھ رکھِآ گِآ ۔ وڈے هو کے آپ نے هِکمت دی سِکھِآ آپنے پِتا هکیم سںت بابا کاهن سِںگھ جی پاسوں لای تے نال نال اَےلوپَےتھِک ڈاکٹری دی وی چںگی جانکاری هاسل کیتی۔ ڈاکٹر چرن سِںگھ جی بڑے دانی تے آتمک سُوجھ بُوجھ والے وِدوان پُرس سن ! آپ هِںدی, سںسکرِت, پھارسی, اںگرےجی آد بھاساواں دے وی چںگے گِآتا سن اتے برج بھاسا دے مهان کوی تے لِکھاری منّے جاںدے سن ۔ کهِںدے هن کِ جِتھے آپ روگیآں دے روگ همدردی نال ِالاج کر کے دُور کرِآ کردے سن, اَوتھے لوک-سےوا دے بھاو نال لوڑوںداں دیآں جرُورتاں وی پُوریآں کردے رهِںدے سن۔

ڈاکٹر چرن سِںگھ جی دا وِآه گِآنی هجارا سِںگھ جی دی پُّتری بیبی اُّتم کَور نال سنّ 1869 ای: وِچ هويا ۔ سںسکرِت دے بهُت وڈے وِدوان هون کر کے آپ جی پںڈت گِآنی هجارا سِںگھ کر کے مسهُور سن ۔ آپ جی پھارسی دے وی بڑے آلم سن تے کای اُردُو پھارسی کِتاباں دا آپ نے پںجابی وِچ انُواد کیتا۔ آپ نے گُر پرتاپ سُورج گرںتھ دا سںکھےپ وی چھاپِآ تے کای هور پُستکاں وی لِکھیآں ۔ گِآنی جی سِںگھ سبھا لهِر دے موڈھیآں وِچوں سن جِنھاں نے دھرم پرچار دی سپھل تو نِسکام سےوا نال پھےر نوےں سِروں سِّکھ کَوم وِچ اُتساه تے جیون بھر دِتا ۔

گِآنی هجارا سِںگھ جی دی پتنی دا ناں ماتا سوبھا سی ۔ آپ جی دے آچرن بابت ِاه گّل مسهُور سی کِ ماتا جی نے ساری جِںدگی کدے جھُوٹھ نهیں سی بولِآ تے ناں هی کِسے جھُوٹھ بولن والے نال اَوه کدے بولدے ورتدے سن ۔ دسِآ جاںدا هَے کِ ماتا سوبھی بڑے ستِ-وکتا, سُگھڑ, سِآنے تے نام بانی دے پِآر والے سن ۔ آپ جی دی کاکی بیبی اُّتم کَور تے ستکارےوگ بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ جی دے ماتا جی وی بهُت سںت-سےوی, مِّٹھے سُبھا دے هر من پِآرے وِاکتی سن ۔ آپ دا کںمل هِردا دُوجِآں دا دُّکھ درد دےکھ کے وِآکُل هو اُٹھدا سی اتے آپ وّس

لگدے اپنے آس پڑوس تے هور جانن والِآں دی بڑی همدردی نال سےوا کردے هُںدے سن ۔

ِاه سی اتیت چُگِردا اَوهناں ستِ-وکتا, اُّچے ِاکھلاک, سںت برِتی, گُنی گِآنی, کُولے کُول دِل والِآں دا جِنھاں دی چھتر چھايا هےٹھ ِاک الوکار ورتمان تِآر هويا اَوس الوکِک بّچے لای جو وّڈا هو کے بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ جی دے نام نال پرسِّدھ هويا۔ آپ دے پُوربلے جنماں دا بِرتاںت کُجھ ِاس ترھاں دسِآ جاںدا هَے : کهِںدے هن کِ ِاک وےر بھاای ساهِب دے دادا سںت بابا کاهن سِںگھ جی لاهَور اپنی دھرم دی بھَےن پاس گاے هواے سن۔ ِاک دِن آپ ےکدم لاهَوروں سری اںمرِتسر جان واستے تِآر هو گاے۔ پُّچھن تے بابا جی نے دسِآ کِ سانُوں ِاک جرُوری کںم هَے ۔ هور کھِّچ کرن تے بابا جی کهِن لگے کِ اںمرِتسر ساڈے گھر ِاک پوِّتر آتماں ِاک مهاںپُرس آ رهے هن ۔ ِاه گّل 3 جاں 4 دسںبر سنّ 1872 ای: دی هَے۔ بااد وِچ ِاس گّل دی پُسٹی هو گای کِ اَوه پوِّتر آتماں تے مهاںپُرکھ هور کوای نهیں, بالک بھاای ساهِب هی سن جِنھاں دا سُبھ جنم 5 دسںبر سنّ 1872 ای: نُوں هويا ۔

اےس ترھاں دی ِاک هور چیج وی بِآن کیتی جاںدی هَے ۔ دّسدے هن کِ سںت بابا کاهن سِںگھ جی نے اپنے اںت سمےں اپنے پُّتر ڈاکٹر چرن سِںگھ جی نُوں بُلا کے کِها کِ دےکھو بےٹا ِاه (بھاای ساهِب) کوای آم بّچا نهیں ۔ ِاه مےریآں ارداساں نال گُرُو نانک دا پِآرا سِّکھ آيا هَے ۔ تُسیں ِاس دا کھِآل رکھنا تے ِاس نُوں کدے ناراج نا هونا ۔

بانی دیآں لوریآں سُندے تے نام سِمرن دے جھُوٹے لَےںدے بالک بھاای ساهِب وڈے هواے۔ سِّکھی پِآر تے گُرمت پرچار آپ دا پراچین وِرسا سی ۔ آپ نے ِاه وِرسا اگے تورِآ اتے اپنا سارا جیون اےس آدرس دے نمِّت ارپن کر دِتا ۔ ِاک تھاں آپ اپنی لےکھنی دا آسا اےس ترھاں اںکِت کردے هن ۔ لِکھدے هن :

"مَےں جو کُجھ لِکھِآ هَے اَوه جو کُجھ مَےں ستگُراں دی مهان پوِّتر بانی توں سمجھِآ هَے سّچا تے سِّدھا رستا جیون پّدھر دا اُسے نُوں دُکھی جگت لای پےس کرن دا جتن کردا رِها هاں ۔...

اےس ترھاں ِاه گُرمُکھ جیون 5 دسںبر سنّ 1872 ای: توں 10 جُون سنّ 1957 ای: تک کریبن 85 سال دھُروں بکھسی دےوتوں* بنان والی کار کردا رِها تے ِاںج اپنے پنّے پاياں دی سار لَےںدا رِها ۔

دِّلی,                                                                                                     کھُسهال سِںگھ چرن

5-10-1984

 

 

 

* دےوتے بنااَون والے کاریگر ۔

'بابا نَودھ سِںگھ' وِچ ِااُں لِکھِآ هَے :

"ِاک دِن بابا جی نُوں سںگت وِچوں کِسے باهروں آاے نے کِها کِ سری گُرُو نانک دےو جی دے اُپکاراں پر وکھےان ديو ۔ بابے نے آکھِآ بھای :

گُرُو نانک جگت وِچ آيا, اسیں پسُو ساں سانُو آدمی بنايا, پھےر آدمی توں اُسنے دےوتا بنا دِتا ۔ هُن ساڈا دھرم هَے کِ دھرم دی کِرت کریاے, وںڈ چھکیاے تے نام جپیاے ۔

اےتھے بابے دا لَےکچر مُّک گِآ ۔ ِاک-سجن نے کِها, بابا جی ! بس ? تاں بابے نے کھِڑ کے کِها, بھای مےرے هّڈ جو بیتِآ, مَےں سُنا دِتا هَے۔"

سمےں دے گےڑ نال اسیں پھےر پسُو بن گاے ساں ۔ ستِگُرُو نانک مُڑ ترُٹھے ۔ اُنھاں کھسمانا کیتا۔ بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ هوراں نُوں ساهِبی بکھسی ۔ کوی دا اَوهلا پا کے آپنی دےوتے بنان والی کارے لايا تے ِاںج آپنے پنّے پاياں دی سار لیتی ۔

مےرا ِاه سّچا نِسچا هَے ۔

سںت گُربکھس سِںگھ

بھاای ویر سِںگھ ابھِنںدن گرںتھ -- پنّا 168

 

 

 

 

 

 

بھاای ساهِب بھاای ویر سِںگھ جی دے لِکھے همدردی پّتر

 

 

 

1

 

C/o

D. T. Punjabi                                                                                  Bombay-1

13, Usha Kiran,                                                                               10-2-1953

Opp. C.C.I.

 

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

 

پوِتراتما جیاَو

8-2-53 دا پتر اج پُجا هَے۔ کل رات پھون تے درسن مےلے هواے سن ۔

سری راج جی نے اپنی ٹِکی اوستھا دسی سی, تُسی وی کول هی سااَو۔

بھانا بِکھم هَے جھلنا کٹھن هُںدا هَے پر دارُو بی هور کوای نهی۔ ِاس کرکے بار بار پھوناں تے پتراں وِچ سهارا دےن دا ےتن هَے ۔ دِل ڈھَےںدے هن تاں چھپراں نُوں تُلها دے کے چانا هُںدا هَے ۔ دِل کھڑے کرنے دے کای تریکے هُںدے هن ۔ ِاک تریکا هَے—بھُل جااَو, کدے نهیں ساں کّٹھے, تدوں بی وکت لںگھدا سی, چلو هُن پھےر نا رهے ِاکٹھے ۔ ِاه تریکا سبر کرن دا ِاک پرکار دا اںدرلے سُوکھم بھاواں دی مَوت هُںدا هَے۔

جے سدمے تے وِےوگ نال آپا هلال کیتا جااے, ناسُکرو هو هو رون کُرلان وِچ لگِآ جاوے تاں من تے تن دُِا رںگی هو جاںدے هن تے سوهنے واهِگُرُو تے گُرُو نال وِتھ پَے جاںدی هَے ۔ سِکھی ِاه هَے کِ من دروے, وَےراگ وِچ آوے کوملتا اںدر پےارے دی ےاد تے پےار نال آ آ کے ٹُںبے تے وَےراگ چھےڑے پر feelings دے ِاس پرواه نُوں واهِگُرُو ارپن کیتا جاوے ۔ اُس وےلے ارداس وِچ پَے جاایاے هو داتا جِتنے دُکھ هن تےرے توں وِچھڑے رهن وِچ جو جنم جنماتراں وِچ بھُلاں کیتیآں هن اُنھاں دا پھل هن۔ تُسیں پےار پُںج هو هُن ساڈے اوگُن بکھسو, هُن ساتھوں نا وِچھُڑو سدا ساڈے نال رهو ۔ ساڈے وِچھڑے پےارے نُوں اپنی گود وِچ سںبھالے, سانُوں نامدان بکھسو تےرے گُن گااُںدے اسی بی آپ دی چرن سرن آ کے وسن جوگ هو جاویاے۔

اُس پںگھرے من وِچ ِاس پرکار دی ارداس ساںای در اپڑدی هَے تے مےهراں هُںدیآں هن ۔

سو تُساں نُوں ِاه هرپھ راج جی نُوں سُنااُن لای لِکھے هن ۔ راج جی جاندے هن کےول ےاد کرااُنے دی لوڑ هَے ۔ سو گُرُو کی مےهر اںگ سںگ رهے ۔

ِاتھے پاٹھ پےار نال کای لوکی آ آ کے کر رهے هن ۔ سارا دِن گھر وِچ رُوهانی پربھاو چھاےا رهِدا هَے ۔

تُساں جی نے ملک هردِت سِںگھ جی ول کھت لِکھنے لای لِکھےا هَے ےتن کرساں اج کل لِکھنے دا ۔

سارے پروار جوگ اسیس

 

هِتکاری

ویر سِںگھ

2

اںمرِتسر

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو,

آپ دا پتر پهُںچا, برکھُردار... جی دے کاکے دے سچکھںڈ پےانے دی هرِدے وِهدک کھبر پڑھ کے بهُت سوک هويا ۔ آپ ار پےارے.... جی جوگ اَےسی سّٹ جے ساای جی ولوں بچا لای جاںدی تاں ڈاڈھی هی لوڑیںدی گل سی, پر رب ساایں جی دے کرتو کِسے هور دھرُوے توں ٹُردے هن کِ جِتھے ساڈی پهوںچ نهیں تے سدیو اُس نُوں سمجھ نهیں سکیدا, اسیں اںت وِچ هاں, اُه انںت هَے۔ ستِگُرُو جی نے اُس نُوں پےار سرُوپ لِکھِآ هَے, اَوس توں جو کُچھ هُںدا هَے پےار هُںدا هَے پر کاِانات دے پربںدھ وِچ ساڈی سمجھ اُس درجے تے هَے کِ هر پرکار دے رب جی دے پےار نُوں سمجھ نهیں سکدی, ِاس کر کے اسی بھُلےکھے وِچ پَے جاںدے هاں ۔ داتا جی واهِگُرُو نُوں مِّتر دسدے هن تے لِکھدے هن :-

میت کرَے سوای هم مانا ۔۔ میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔

پر ساڈے دِلاں دی بناوٹ اَےسی هَے کِ ڈُوںگھے پےار دے وِچھوڑِآں نال دِلاں نُوں ڈُوںگھے جکھم لگدے هن جو گّلاں نال اُپدےساں نال جھٹ پٹ نهیں مِلدے ۔ پرںتُو ِانسان پاس ِانسان نال همدردی تے پےار دے سِوا هور کوای رستا وی نهیں کِ جِس نال اپنے پےارِآں دے دِلاں نُوں لگے گھاواں نُوں مرهم لگا سکے ۔ ِاهو پےار هی سَےهجے سَےهجے دِل دے گھااُ مےلدا هَے ۔ تے پےار ِاه هَے کِ اپنے مِتراں پےارِآں دے دِل هر وےلے ساایں جی دے چرناں ول لُآاے جان, جِتھوں کِ اسی آاے تے اںت جِتھے ڈھوای هَے۔ اُه سدا رهِن والی اَوٹ هَے, تے اُتھے هی سُکھ بِسرام هَے۔

آپ دُاے پِتا پُتر واهِگُرُو جی دے پےار والے هو ۔ بانی آپدا آسرا هَے تے نام دی آپ نُوں سوجھی هَے۔ ِاس وےلے گُرُو آپ دے دِلاں تے اپنی مِهر نال ٹھںڈھ ورتاوے تے گُربانی آپ نُوں سُکھ دےوے ۔ جو جِںدگی دا نُکتا نِگاه گُربانی وِچ لِکھِآ هَے اُهی دُکھاں درداں دا دارُو هَے۔ واهِگُرُو

آپ نُوں بھانے منّن دی دات بکھسے تے نام بانی دے آسرے نال دِل نُوں اُچا تے ساایں پےار نال سُکھ وِچ کر دےوے ۔ ِاهی ارداس هَے تے مےری دِلی همدردی ِاس اسهِ وِچھوڑے وِچ آپ ساهِبان دے نال هَے۔

جو کُچھ کرے سُ بھلا کر مانیاَے

هِکمت هُکم چُکاایاَے ۔۔

چاهے وِچھوڑے دی پیڑا کِتنی بی اسهِ هووے پرںتُو دارُو ستِگُرُو جی نے واهِگُرُو جی دی سرن هی دسِآ هَے, تے هُکم دِتا هَے :

جِس کی بست تِس آگَے راکھَے ۔۔

پربھ کی آگِآ مانَے ماتھَے ۔۔

اُس تے چاُگن کرَے نِهال ۔۔

نانک ساهِب سدا ديال ۔۔

گُرُو مِهر کرے تے آپ دے اںگ سںگ هووے تے وِچھڑے بچے نُوں اپنی مِهر دی چھاوےں تھااُں بکھسو ۔

آپ جی دے درد وِچ دردی ویر سِںگھ

3

اںمرِتسر ۱۹۲۶

پّتر مِلِآ هَے ۔ واهِگُرُو جی اگے ارداس کرو جو اَوه سانُوں سبھناں نُوں اپنے چرناں دا کُولا کُولا پِآر بکھسو ۔ آپنی مِٹھی مِٹھی ےاد دان کرے ۔ اُس دا پےارا پےارا نام ساڈی رسنا نُوں تکھت بٹھا کے اُتے بهِ کے ساڈے من اُتے راج کرے ۔ اسی دُنیآں دے اَوس گُبار وِچ نا جاایاے جِس دے پرچھاوےں وِچ سانُوں پرلوک, ساایں, گُر نانک دُور تے اَوپرے دِّسن ۔ سانُوں دھنّ گُر نانک سچی هستی, نےڑے دی هستی تے پےاریک دِسے ۔ اسی جگت وِچ سُکھی وسیاے, پر واهِگُرُو آپنا تے نےڑے نےڑے دِسے, سو اُس دی ےاد ساڈے من مںدر وِچ وسے, اسیں اَےاُں جیویاے, من وسا کے ساایں نُوں جیویاے ۔

لاجاں دا وِچھوڑا اچانک تے نا آس کیتی جان والی هالت وِچ هويا هَے ۔ دِل نُوں کُولا کُولا بِرها جھںجھلدا دِسدا هَے, پر ِاس توں لابھ ِاه لاَو کِ ساایں دے پےار وِچ گھُل جااَو۔ لاجاں جے ساایں رںگ وِچ ساںدی تّکی نے تاں ساایں دی رںگن وِچ ڈوبا لا لاَو۔ تُسی کول سااَو تاں تکِآ هوسی نے ۔ مےرا کھےال هَے کِ لاجاں سُکھی هَے ۔ اگوں "دھنّ گُر نانک" جانے جاں اَوسدی مِٹھی مِٹھی گود جانے, جِس گود نال سانُوں کُچھڑ دے بال واںنگُو سدا ِاه مان هووے کِ گُر نانک مےرا هَے, اُس دی سدا هری گود پےار بھری گود, مےری هَے, گُر نانک دے چرناں نال ساڈا داوا هووے, کِ اَوه اںمرِت دے سومے مےرے هن۔

'دھنّ گُر نانک مےرا هَے' ۔

ِاه پےار جھرناٹ ساڈے اںدر چھِڑے, ِاهو جیون هووے ِاهو مُکتی ۔ ِاه سُهنے کھِآل نهیں, مےری اُس دروں ِاهو مںگ هَے کِ گُر نانک مےرا تے مِٹھا مِٹھا تے پےارا پےارا مےرا مےرا لگے ۔

بھَےنی اپنی نُوں مر گای نا جانو, اَوه گای هَے جِتھے سبھناں جاناں هَے, پر سپھل هَے جانا اُنھاں دا جو نام رںگ رتے جاںدے هن ۔ سو لاج دا پِآر ِاه هَے کِ اُس واںنگُو نام جپو, نام دی پیںگھ گھُکااَو۔ جیون سپھل کرو !

هِتکاری

و. س.

4

اںمرِتسر

۲۶,۱,۳۳

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته,

پےارے ڈاکٹر جیاَو جی -

کنّسو کنّی پای هَے کِ آپ جوگ جِںدگی دی اُس اجماِاس دا ساهمنا کرنا پِآ هَے جو کِ ِانسان لای کٹھن توں کٹھن هُںدی هَے تے جِس کِسم دیآں مُسکلاں نال گرهست آسرم اپنے سارے مِّٹھے ساماناں دے هُںدِآں کَوڑا هو جايا کردا هَے, ِانھاں کھوداں کرکے هی پِچھلے سمےں ویچاروان لوک تےاگ نُوں چںگےرا سمجھدے رهے هن, کِاُںک ِانھاں دا پھلسپھا ِاه سی کِ ِانسانی جیون کِسے اُکاای نال بن گِآ هَے ۔

ِاس وِچ سںسا نهیں کِ ِاس ترھاں دے پرتاوے وےلے پیڑا دی جھرناٹ بڑی ڈُوںگھی جاںدی هَے تے کھاس کر کے اَےسے وےلے کِ جدوں آپ جَےسے سُهِرد پُرکھ اُمراں دا کںم کر کے آرام لای گھر آ ٹِکے تے گھر دا سارا بوجھ تے جِمےواری برکھُردار نے چاای هوای سی تے آپ بےپھِکر هو کے اپنا پراُپکار تے بانی پاٹھ دا کارج کر رهے سی ۔ کِںتُو سری گُرُو ساهِبان نے گرست آسرم نُوں اَےسے کٹھن پرتاوِآں دے هُںدِآں بی وِسےستا دِتی هَے تے نام آرادھن دے نال جو رجا دا سبک سِکھايا هَے دّسِآ هَے کِ اُس دی تالیم گرهست دیآں مُسکلاں وِچ هی هُںدی هَے ۔ چِت کای دِن سںکُچدا رِها هَے کِ مَےں آپ نُوں ِاس وےلے کیه لِکھاں کِاُںک مَےنُوں مِتراں پِآرِآں دے وِےوگ وےلے دا پتا هَے کِ سمجھَوتیآں دےنیآں آسان هن پر کمانیآں کٹھن ۔ کِاُںک اُپدےس تاں ساڈا ِاه من جو 'سگےات من' هَے سُندا هَے تے اُه تسّلی بی پا جاںدا هَے, پر پےارِآں دے وِےوگ دی پیڑا هےٹھاں 'اگےات من' وِچ له گای هُںدی هَے ۔ اُتھے اُپدےس دی سُوای ِانّی چھےتی ڈُوںگھی اُتر کے پیڑ دے کںڈے نُوں دھرُو کے باهر نهیں لَے آاُںدی جِنّی چھےتی کِ تسّلی تے اُپدےس دے واک پڑے سُنے تے سمجھے جاںدے هن ۔ ِاتھے هی اُه رمج تے اُس دی بجُرگی هَے جو سری گُرُو جی نے نام دے ابھےاس وِچ رّکھی هَے۔ لگاتار نام دا ابھےاس ساڈے 'سگےات من' وِچ پُڑدا پُڑدا 'اگےات

من' وِچ سںچرن لگ جاںدا هَے ۔ لگاتار لگے رهن نال ِاک دِن 'اگےات من' نام نال ترِبُڈ هو جاںدا هَے, ِانّا بھر جاںدا هَے کِ اُس وِچ دا هَےوانی رُّکھ دےوتا رُوپ هو جاںدا هَے ۔ اُتھے پھِر واهِگُرُو جی نال هِّت تے ٹےک ٹِک جاںدی هَے, تدوں گرهست دیآں پیڑا اُتھے جا کے پُڑدیآں نهیں, جے پُڑ جان تاں باهرلے ستسںگ دے پےار تے پرےرنا نال گاپھل لوکاں نالوں- چھےتی نِکل جاںدیآں هن ۔ سو ستِسںگ دا پِآر ِاس وےلے ِاهی هُںدا هَے کِ چاهے اپنے پِآرے نُوں کِنّی کرڑی کھےچل آای هووے اپنے پےار تے پریتی پرےرنا نال ستِگُر دے دّسے اُپدےساں دُآرا ساهس دےنی ۔ جِس وےلے جو سُکھی هَے اُه اپنے مِتر نُوں جِس وےلے دےکھو کِ کِسے کٹھناای وِچ هَے تاں ِاس رُوهانی پدارتھ نال سُکھی کرن دا جتن کرے ۔ ِاسے کر کے اّج مَےں ِاه آجادی لَے رِها هاں کِ تُسانُوں جو ساےد بیس برس توں سری گُرُو گرںتھ ساهِب دے ات پرےمی هو رهے هو, تے جو انگِنت بھوگ پا کے سُسِکھےت هو چُکے هو, اُسے گُربانی دے کھےال لِکھاں تے پےار نال آکھاں پےارے جیاَو !

واهِگُرُو ساڈا مِتر هَے,

مِّتر جو کُچھ کردا هَے مِتر دے بھلے لای کردا هَے, ِاس لای مِتر دا کیتا سدا کُسلتا والا هُںدا هَے۔ تاںتے واهِگُرُو جو کُچھ کیتا هَے ساڈے نا سمجھے پَےن والے بھلے لای کیتا هَے ۔

ِاه نُکتا کھےال هَے جو گُرُو جی نے اُنھاں اپنے سِّکھاں نُوں دسِآ هَے جو · بانی پڑھ کے بھگتی وِچ آاے تے واهِگُرُو جی نُوں پِآر بھاونا نال وےکھدے هن ۔ تے پھُرمايا هَے :

جو کِچھ کرے سُ بھلا کر مانیاَے هِکمت هُکم چُکایاَے ۔۔

ِاک هور اُکاای گُرُو جی دے بھےت توں نامهرم لوک دُوجے متاں توں سِکھی سِکھےا نال کرےا کردے هن ۔ هرےک دا جتن هُںدا هَے کِ پےارے دے وِےوگ توں چِت درّو رِها هَے تے ِاه برِه پیڑا نال پںگھر رِها هَے, جو کای وےر باهر اتھرُوآں دی سکل بی لَےںدا هَے ِاس درونتا نُوں کِوےں دُور کیتا جااے, ِاس لای تراں تراں دے اُپدےس هُںدے هن۔ جِناں نال من دُکھ نُوں بھُلن لگ تاں جاںدا هَے پر کٹھور جِها هو جاںدا هَے ۔ ِاه کٹھورتا اُس کِسم دی هُںدی هَے جِس تراں دی کِ نیںوی جِںدگی بنسپتی دے وِچ هُںدی هَے ےا پتھراں آدِکاں وِچ هُںدی هَے, من نِرا سوچن دا سںد نهیں, نِری ویچار دا کارکھانا نهیں ۔ من وِچ بھاو تے ولولے بی هَےن, پھےر ِاک ولولے پسُوآں نال ساںجھے هن اُنھاں نُوں تاں بُّدھی اپنے تابے رکھے تاں سُکھ هُںدا هَے, پر بُّدھی پسُوآں نال ساںجھے ولولِآں نُوں کابُو کردی کردی من وِچ بّجھ پا کے ِاس نُوں کرڑا جےها تے کای وےر روگی کر دےںدی هَے ۔ جو روگ کِ کدے هِسٹیریآ تے

کدے سریرک اَوهراں دی سکل پکڑدے هن ۔ ِاس کر کے ستِگُر جی نے دسِآ هَے کِ اُّچے ولولِآں وِچ جااَو۔ اُّچے ولولے بُّدھی دی ِاس بّجھ نُوں توڑدے اُس وِچ کوملتا بھر کے مانسِک تے سریرک اروگتا بکھسدے هن, ِاس لای کای اُپرالے هن پر سبھ توں اُّچا اُپرالا هَے 'واهِگُرُو پرےم ۔ سبھ توں اُّچی هستی پرمےسُر ساایآں جی دی هَے۔ اُنھاں ول کھےال کرن نال من اُّچا هُںدا هَے, اُنھاں نال پرےم کرن نال من وِچ پِآر تے کوملتا دے ولولے جاگدے هن ۔ کدے سُکر دے بھاو اُٹھدے هن, کدے بےنتی دے بھاو پَےدا هُںدے هن, کدے بِرهے دے تنُکے وجدے, کدے مِلاپ دی تاںگھ کھِچدی هَے, کدے ٹِکااُ آ کے رس بھردا هَے, ِاه اُّچے ولولے بُّدھی دی پَےدا کیتی بّجھ رُکھاپن تے گمرُٹھتاای نُوں کُولِآں کر کے ِانسان نُوں دےوتا بنا دےںدے هن, پسُو اسلے والا من اُّچے رساں دا جانُوں هو جاںدا هَے ۔

هُن ویچار دی گّل ِاه هَے کِ جدوں واهِگُرُو جی دے بھانے ِاس تراں دا سماں آ جاوے کِ جیکُو دا هُن آپ پر آ گِآ هَے, اُس وےلے بانی دے پرےمی تے نام دے اُپاسک اپنے من دی ِاس اُّچی هالت نُوں سںبھالن جو اَوه وِےوگ دی پیڑا نال اُکھڑ نا جاوے ےا ‘پرےم پیڑا' توں نامهِرم سِآنِآں دے اُپدےساں نال پتھرا نا جاوے۔ سِآنے گُرمُکھ ِاںجھ کرےا کردے هن کِ من وِچ جو پےارے دے وِےوگ نال وَےراگ اُپجِآ هَے, اُس نُوں نا دُور کیتا جاوے, پر اُس نُوں پهِلاں 'والےوے دی کسر' توں سودھ لایاے۔ پھِر اُهو وَےراگ دی درونتا ساایآں واهِگُرُو جی ول لا لویاے ۔ ِاس گّل دے ٹھیک سمجھن لای سری گُرُو جی دی اپنی ساکھی سهاای هُںدی هَے ۔ جدوں سری گُرُو نانک دےو جی دے سچکھںڈ پِآنے دے کُچھ ارسا مگروں بھاای بُّڈھا جی سںگت دے مُکھیآں سنے کھڈُور وِچ اےکاںت هواے هوياں نُوں آ کے مِلے تاں آپ لِولین بَےٹھے سن, جدوں آپ دے نےتر کھُّلے تاں بھاای بُّڈھا جی ول تّک کے ڈاڈھی کومل درونتا وِچ بولے :

جِس پِآرے سِاُ نےهُ تِس آگَے مر چلیاَے ۔۔

دھرِگ جیون سںسار تاکَے پاچھَے جیونا ۔۔

واچ گِآنی گھبرااُںدے هن کِ هَےں ترِکالگّے پُورن گُرُو هو کے گُرُو اںگد دےو جی نے اَےسے وَےراگ دے واک کِاُں کهے ۔ پر ِاس دا بھےت سری گُرُو نانک دےو جی اپنی بانی وِچ آپ دس گاے هواے هن :--

نانک رُنّا بابا جانیاَے جے رووَے لاِا پِآرو ۔۔

والےوے کارن بابا روایاَے روون سگل بِکارے ۔۔

سری گُرُو اںگد دےو جی دا بِرها پےار دا بِرها سی, والےوے دا نهیں سی, اُنھاں دی آتما سری گُرُو نانک دےو جی دی آتما نال

سّچے پِآر نال جُڑی هوای سی ۔ ِاک پاسے گُرُو اںگد دےو جی رُوهانی اَوج دے سردار سن دُوجے پاسے ِانسانی کمال دا نمُونا سے ۔ اُنھاں دا اُپر دسِآ سلوک رُوهانی پِآر توں اُپجِآ سی تے ِانسانی ولولے (Feeling) دی ڈُوںگھی توں ڈُوںگھی ڈُوںگھاای دا پتا دےںدا هَے۔

دھےان دےن دی تھاں هَے ---- گُرُو اںگد دےو جی نے نهیں کِها کِ سںسار تِنّ کال مِتھِآ هَے ۔ گُرُو نانک دےو جی رب رُوپ سے, جنم مرن اُنھاں لای کُچھ ارتھ نهیں رکھدا, اَوه سدا جاگتی جوت هن ۔ اسیں برهم گےانی هاں, سانُوں ترَے کال سوَے سرُوپ پراپت هَے, سانُوں گُرُو نانک دےو جی دا کوای وِچھوڑا نهیں هَے, وَےراگ نهیں هَے دُکھ نهیں, اسی سدا سُدھ چےتن هاں, اےه اُپدےس واچ گےانی دےںدے هن تے ِانھاں دا پھل هُںدا هَے من وِچ رُکھاپن پَےدا هونا تے ولولے والے هِسے دا پتھرا جانا ۔ ِاس کرکے سّچے مهِرم نے دسِآ کِ سّچا پِآر ِاه هَے کِ ِاس جگت وِچ پےارے گُرُو توں وِچھڑ کے جیاُن نالوں اُس توں پهلے ٹُرنا ودھےرے چںگا هَے۔ گُرُو نانک پرےم دا, اُّچے سُّچے رُوهانی پرےم دا, ِاه ِاک جیاُںدا چِتر هَے جو جیون هُلارے نال ِاس وےلے تک تھررا رِها هَے تے جیون بھر رِها هَے ۔ ِاه تاں ساکھی هَے رّب رُوپ ستِگُراں دے نِج پرےم تے اںتریو تجربے دی, اساں ِاس توں کِںجھ لاها لَےنا هَے ?

جِس وےلے ساڈا ڈاڈھا پِآرا ساتھوں وِچھڑِآ هَے ساڈے دِل نے سدما کھادھا هَے, پھِر وَےراگ آيا هَے۔ من ِاس وَےراگ دی ارنی نال پںگھر گِآ هَے, درّو گِآ هَے ۔ ِاه درون دی هالت سانُوں رُآاُںدی هَے, سںتاپ دےںدی هَے تے تڑپھااُںدی هَے ۔ ِانھاں تِنّاں وِچوں پهلی هالت 'درونتا', ِاه تاں چںگی هَے ۔ تے پِچھلیآں دو اُس ‘درونتا' دا گلت ورتااُ هَے, اساں اُس درونتا نال اپنے اںدر نیوےں ولولے پَےدا کر لاے هن جو ساڈے من تے سریر دوهاں پر بُرا اسر پااُنگے تے جِس پِآرے لای اَوه هواے هن اَوه پار لوک جا چُکا هَے, اُس نُوں واپس لِآاُن وِچ ِانھاں نے کامےاب نهیں هونا, ِاس کرکے اساں هُن 'درونتا' نُوں اُّچے پاسے پااُنا هَے, اُس نال دےوی ولولے پَےدا کرنے هن۔

ِاک گّل ِاتھے هور وِچار گوچری هَے کِ 'درونتا' کِاُں لّڑیںدی شَے هَے ? گُرُو پںچم پاتساه نے پھُرمايا هَے :-

انِک جتن کر آتم نهی دروَے ۔۔

هر درگه کهُ کَےسے گوَے ۔۔

ِاس تُک توں پتا لّگا کِ واهِگُرُو دی درگاهے جان لای 'آتم- درونتا' = آپے دا پںگھرنا ِاک جرُوری اںگ هَے۔ سو جدوں کِ ساڈے اُتے

ساڈے کیتے تے واهِگُرُو دے بھانے وِچ اَےسی کوای اجماِاس کرڑی آ گای هَے کِ ساڈا من وَےراگ اگنی نال پںگھر گِآ هَے تاں اُس پںگھر نُوں اُس درونتا نُوں - اسیں سںتاپ, دُکھ گم-دے نیوےں ولولِآں دی اُتپتی توں هوڑھ کے اُّچے پاسے پاایاے ۔ ویچار کریاے کِ سانُوں دُکھ کِاُں آيا ? دُکھ سارے واهِگُرُو دے وِچھوڑے کرکے آاُںدے هن۔ کِاُںک بھُّلاں ساریآں, پاپ سارے, اپرادھ سارے رّب توں وِّچھڑ کے تے اُس نُوں وِّسر کے آاُںدے هن تے دُکھ ساڈے هَےن هی پھل ساڈیآں بھُّلاں دا, ساڈے اپرادھاں دا ۔ تاںتے پِچھلے کیتے تاں بھوگنے هن اگوں نُوں هُن رب نال جُڑیاے, جُڑے رِهاں بھُّلاں ناں هوسن, بھُّلاں ناں هونگیآں تاں پھےر دُکھ نا آاُنگے, ِاس لای هُن جے من درو رِها هَے پںگھر رِها هَے, کَومل هو رِها هَے, هُن اےکاںت بهِ بهِ کے واهِگُرُو جی دے بِرهوں نُوں پرتیت (Feel) کریاے۔ اّکھاں اگے کھےال لِآایاے پرمےسر جی دا تے وِےوگ جو اںدر هو رِها هَے 'پُتر وِچھوڑے دا اُس نُوں پلٹ دےایاے 'رّب وِچھوڑے' وِچ نَےن بھر بھر ڈُلن بےسک ڈُلن نا ڈُلن تاں جور نهیں لااُنا, اںدر جو کَوملتا هَے اُس وِچ پرتیت کرو کِ رب جی ساڈے پِآرے پریتم هن, پر ساتھوں وِچھڑ رهے هن اُس وِچ من سنمُکھ کرکے ترلِآں وِچ پَے جاایاے کِ 'هے پےارے واهِگُرُو جی آپ مِلو, سانُوں مےل لاَو۔

مِلهُ پِآرے جیآ سبھ کیآ تُمارا تھیآ ۔۔

مِهر کرو سانُوں چرنی لااَو, سانُوں سرنی سمااَو, سانُوں اپنے توں دُور نا کرو, سدا هجُوری وِچ رّکھو, هے پےارے اکال پُرکھ جیاَو سانُوں نا وِچھوڑو :--

مےل لَےهُ ديال ڈھهِ پاے دُآرِآ ۔۔

رکھ لےوهُ دین ديال بھرمت بهُ هارِآ ۔

بھگت وچھل تےرا بِرد هر پتِت اُدھارِآ ۔۔

تُجھ بِن ناهی کوِا بِناُ موهِ سارِآ ۔۔

کر گهِ لَےهُ ديال ساگر سںسارِآ ۔۔۱۶۔۔

اتھوا-

آساوںتی آس گُساای پُوریاَے ۔۔

مِل گوپال گوبِںد ن کبهُو جھُوریاَے ۔۔

دےهُ درس منِچااُ لهِ جاهِ وِسُوریاَے ۔۔

هوِا پوِتر سریر چرنا دھُوریاَے ۔۔

پار برهم گُردےو سدا هجُوریاَے ۔۔

ِاس ترھاں دیآں بےنتیآں وِچ جو اتھرُو کِرنگے تاں تھاں پَےنگے, ِانھاں دے مگروں دےکھو تاں سریر هلکا پھُل هو جاںدا هَے, گم, چِںتا داه وِچ جو

اتھرُو کِردے هن اُنھاں نال سںتاپ هُںدا تے ساڑ پَےںدا هَے, جدوں ِاس ترھاں دیآں بےنتیآں وِچ من لگ جاوے تے وَےراگ دے وےگ چاهے باهرلا اتھرُوآں والا هووے چاهے اَےوےں پلٹ جااے تاں اںدرلا ساایں ول لگےگا تے سریر هلکا هو جاوےگا اُس وےلے پھےر ساایں سِمرن وِچ لگ پویاے ۔ اُس وےلے نام دا پرواه رسداِاک هو کے ٹُردا هَے, کدے ِاس رس اوستھا وِچ دو چار پلاں دی ِاک نیںد جےهی دی جھُن جھُنی لںگھ جاںدی هَے جِس مگروں سریر تے من دُِا سُکھی پرتیت کردے هن۔ سِمرن دا پرواه سُتے هی اںدر چل رِها پریتت دےںدا هَے, باهر سُںدرتا دا پربھاو بھاسدا هَے, تے رجا مِٹھی مِٹھی لگدی هَے ۔

ِاه تاں هَے گُرمت وِچ وِےوگ وےلے آپے دی سںبھال۔ دو گّلاں هور رهِ جاںدیآں هن ۔ ِاک پےارے دے وِچھوڑے نال اُس دے پرِوار دی جِںمےواری تے دُوجے وِچھُڑے پےارے دی سدگتی ۔

پهِلی گّل واکای املی مُسکل هُںدی هَے ۔ چِت ِانسان دا سُتے هی ارام لوڑدا هَے تے نویں پای جِمےواری بےآرامی لِآاُںدی هَے ِاس کرکے چِت سُکھی نهیں رهِںدا ۔ پر گُرمت دا نُکتا ِاه هَے کِ اساں ساایں سِمرن نال اپنی کلےان کرنی هَے تے سریر نُوں سپھل کرنا هَے, بھلے کںماں نال, سےوا نال, سو جے ساایں نُوں بھايا هَے کِ بجااے آرام مِلن دے هور سےوا کریاے تاں 'هُکم منّ هووَے پروان تاں کھسمَے کا مهل پاِاسی' دی آگِآ منّ کے تِآر بر تِآر هو جاایاے کِ چںگا, سےوا سهی جو هے ساایں سےوا تُوں گھلی تُوں وِچ هو کے نِرباه دےه ۔ اُس دی مِهر سبھ مُسکلاں هل کرےگی ۔ بسرتے کِ اسیں اُنھاں نال لگے رهیاے :--

اے منا مےرِآ تُو سدا رهُ هر نالے ۔۔

هر نال رهُ تُو منّ مےرے دُوکھ سبھ وِسارنا ۔۔

اںگیکار اَوهُ کرے تےرا کارج سبھ سوارنا ۔۔

ِاه بھےت تیسرے ستِگُراں نے دسِآ هَے ۔ اسیں مُسکلاں وےلے چِںتا دے آسرے اپنی سوچ وِچ رُڑھ جاںدے هاں, اَےاُں اُه مےل جو سِمرن نے پَےدا کر دِتا سی وِّتھاں کھا جاںدا هَے تے اسیں ساںای توں دُور جا پَےںدے هاں ۔ دُور هوياں پھےر اسی اپنے آسرے هو جاںدے هاں تے چِںتا هون کر کے اپنے آسرے توں بی گھُس جاںدے هاں ۔ ِاس کر کے ستِگُر نے پھُرمايا هَے, کِ هے من سدا هری دے نال رهُ ۔ هر نال رِهاں تےرے دُّکھاں نُوں اَوه آپ وِسارےگا, تےرے سارے کںم سُآرےگا 1 تےرا اںگیکار کرےگا, سو ِاه گُرسِّکھی دا اسُول سِمرن والے بںدِآں نُوں سِر پایآں جِمےواریآں وِچ سهاای هو کے سُکھَےنتا کر دےںدا هَے۔ تُسا نُوں واهِگُرُو جی نے بانی دا جیون دِتا هَے, تُساں مُدتاں توں بِناں

پھیس لاے بیماراں دی سےوا سِر چاای هوای هَے ۔ تُساں وِچ گُرُو نے سےوا دا گُن واپھر پايا هويا هَے ۔ ِاس لای ِاس وےلے 'هر نال' رهِ کے نویں سےوا دی جِمےواری ساایں آپ سُّکھلی تے سُهےلی کر دےوےگا, هر نال رهِنا تے رجا منّنی ِاه هووے ساڈا ےتن تے 'واهِگُرُو ن وِسرے ِاه هووے امل, پھِر ستِگُر نے پھُرمايا هَے :-

'سانتھ مےری آپ کھڑا’'

باکی رهی وِچھُڑے پِآرے دی سدگتی۔ ِاس وِچ آم رِواج هَے کِ سارے پِآرے آپو آپنے سُّکھاں نُوں ےاد کر کر کے روںدے هن۔ اپنے آاے وِگوچِآں نُوں روںدے هن۔ بڑے هاوے کردے هن, پر اپنے سُکھاں دے گھٹن نُوں, ےا اپنے موه ممتا وِچ گُّسے روںدے هن تے گماں وِچ پَے جاںدے هن, پےارا جو وِچھُڑ گِآ هَے اُس دا کی هال هَے ? اسی کُچھ سهاےتا کر سکدے هاں ? ِاه کھےال بهُت گھٹ اُپجدا هَے ۔ جو کُچھ هُںدا هَے تاں آم رسمی ریت رسم, گُرسِّکھاں وِچ ِاک بھوگ بِرادری وِچ تے بّس ۔

پر وِسےس لوڑ ِاس وِسے وِچ ِاه هُںدی هَے کِ تُر گاے پِآرے نُوں اسی بی سهاای هوویاے ۔

جےهڑے لوک تاں گاپھلی وِچ گاے هن اُنھاں نُوں تاں سهاےتا دی بهُت لوڑ هُںدی هَے, پر جو ساایں سِمردے گاے هن اُنھاں لای وی کُچھ کرنا جرُوری هُںدا هَے ۔ تیسرے ستِگُر جی گُر نانک رُوپ سن, 'آپ مُکت مُکت کرَے سںسار دے بِرد والے سن, اُنھاں نُوں اپنے مگروں کِسے سهاےتا دی لوڑ نهیں سی, پر ساڈے وِچ سُبھ مارگ ٹورن لای آپنے پھُرمايا 'مَے پِچھے کیرتن کرِاهُ نِربان جیاَو ۔

ِاس توں دو پتے لّگے, ِاک تاں ِاه کِ پِچھوں کُچھ کرنا چاهےے, دُوسرے کیه کرنا چاهےے - کیرتن نِربان ۔

سو گُربانی دا پاٹھ کیرتن, اکھںڈ بھوگ, کھُلھے بھوگ, اےه سارے سامان کرنے اُچِت هن, اےه پرانی دی سهاےتا کردے هن ۔ اےه ارداس رُوپ هن, ارداس اپڑدی هَے تے اسر کرنے والی وستُو هَے ۔ سو پِآرے دے اگلے سُکھ لای, چاهو اُس دا جیون اُپکار والا سی, چاهے اَوه بانی دا پرےمی تے گُرُو کے بھوسے والا سی, تے چاهو نام دا رسیآ بی هووے, مگروں بھوگ پُآنے تے چںگے بھلے پُرکھاں توں پاٹھ کروانے لابھداِاک هُںدے هن ۔

وِچھُڑے پےارے لای آپُوں ارداسا کرن والے نُوں ِاک گُرمت دی سوجھی چاهےے ۔ اَوه ِاه کِ بِرهوں دی پیڑا وِچ, چِںتا وِچ, ڈھهِںدیآں کلاں وِچ, کِسے دے نمِت پاٹھ ارداس کرنی چںگی نهیں ۔ دِل نُوں ساایں دی ےاد وِچ اُّچا کر کے اںدروں چڑدیآں کلاں وِچ هو کے ارداس کیتی اگلے دا بھلا کردی هَے تے اپنے آپ نُوں کھےچل نهیں دےںدی ۔ جِتھوں تک

هو سکے چڑدیآں کلاں وِچ من اُّچا کر کے پاٹھ ےا ارداس ےا کیرتن پےارے لای کیتا جاوے ۔

تُسی بانی دے پرےمی هو تے بڑے پرےمی هو تے مےرے کھےال وِچ هُن سِمرن وِچ بی هو, جیون تُساں دا اُپکار تے سےوا دا هَے, تُسی گُرُو مےهر نال بھانے دے ساکر هوسو تے ِاس پرتاوے وِچ بهُت اڈول لںگھے هوسے, کِسے گّل لِکھن دی لوڑ گھٹ سی ۔ پر باجے وےلے ِانھاں پرتاوِآں وِچ ستسںگ دیآں پِآر چےتاونیآں کُچھ سُکھداای هو جاےا کردیآں هَےن, ِاس کر کے سری گُرُو جی دے دِتے اُپدےس دُهرااے هن کِ آپ دا سِمرن کاںپ کھادھے بِنا اڈول سِمرن وِچ ٹُرےا رهے ۔ آپ دا من 'هر نال' رهے, آپ دی سںسار ےاترا ساایں دے پرےم وِچ نِبھے تے ِاس وےلے بھانا مِّٹھا کر کے لگے ۔ ِاهو مےری اُپرلے کھےالاں وِچ کوسِس هَے تے ِاهو مےری ارداس هَے کِ گُرُو آپ نُوں سِدک وِچ رکھے, نام دا رس مِلے ۔ ِاهو ارداس هَے کِ وِچھُڑے پےارے دی آتما تے ساایں دی رهمت دی چھاں هووے تے سُکھ مِلے ۔ ِاهو ارداس هَے کِ سارے پرِوار نُوں سِّکھی سِدک تے بھانے دا دان مِلے تے اُنھاں دی ِاستری تے بّچِآں تے رهمت هووے, اَوه گُرُو دے چاننے وِچ ٹُرن اتے سےوا تے نام نال جیون سپھلا کرن ۔

گُرُو آپ دے اںگ سںگ هووے تے آپ سدا هجُوری وِچ وّسو۔

 

آپ دا هِتُو

و.س.

5

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو جی

آپ ساهِباں دا سَوک مای پّتر ساڈے پرم پےارے تے پُراتن دِلی مِتر سریمان... جی دے چلانے بابت پهُںچا ۔ اگے سردار جی توں بی ِاه پرم سوک مای کھبر سُنی هَے ۔ آپ جی دے بجُرگ پِتا پُورے گُر سِںگھ تے پرم پوِتر جیون بسر کرنے والے پےارے دا وِےوگ ِاک آپ لای کدے نا بھرنے والا گھاٹا هَے, پر مِتر مںڈل وِچ وی اُنھاں دی تھُڑ پُوری هون والی نهی, اَےسے سُّچے تے سّچے مِتر تے سجن ات دُرلبھ هن۔ پںتھ وِچ تے پراُپکار دے مںڈل وِچ بی آپ دا جیون ِاک بےنجیر اُپکاری جیون سی ۔ گھاٹ هَے سبھ پاسے اُنھاں دے سریر دے چلے جانے نال پر ِاه سبھ کُچھ بھانے وِچ ورتدا هَے تے واهِگُرُو جی دا بھانا امِّٹ هَے ۔ واهِگُرُو جی پرم مِتر کِرپالُو تے دِآلُو هن جو کُچھ کردے هن اُنھاں دی اکل کُل وِچ ٹھیک ورتدا هَے, کےول سانُوں اُس گےان تک پهُںچ نهی هَے ۔ اسیں اپنے پےار مُهّبتاں تے پرسپر کدردانیآں دے گھاٹے پرتیت کردے تے وِےوگ منّ منّ کے اُداس هُںدے هاں پر گُرُو مےهر کرے تے اپنا بل بکھسے بھاناں منّن دا ۔ واهِگُرُو آپ جی نُوں تے سارے وِچھڑے سجناں نُوں بھانے منّن دی دات بکھسے تے وِچھڑی آتما نُوں اپنی چرن سرن نِواس بکھسے ۔ مےری دِلی همدردی آپ جی دے سارے پروار نال هَے۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

6

اںمرِتسر جی

२۸ -५-३३

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے ۔

پرم کِرپالُو جیاَو جی

سریمان جی دا پتر پهُںچا جِس وِچ آپ جی نے آپنے بجُرگ ماتا جی دے سچکھںڈ پےانے دی کھبر لِکھی هَے۔ سںسار چلنی سراں هَے تے سبھ نے چلنا هَے, پر سںسار وی اُنھاں بںدِآں نال سُبھاِامان هَے جِنھاں نے ِاس وِچ آ کے اپنے سِرجنهار نُوں سِآنِآں هَے تے سُهنے سُهنے تے بھلے بھلے کرماں نال ِاس دی پیڑا نُوں گھٹايا هَے ۔ آپ دے بجُرگ پِتا جی نے بڑے چںگے کھِآلیں سارے پںتھ دی سےوا کیتی هَے تے اَوه درواجا کھُهلِآ هَے جِس لای مهاتما گاںدھی ورگے هُن جور لان وِچ لگ رهے هن ۔ تدوں ِاه بڑا هی کٹھن کںم سی کِ پتتاں نُوں, انمتیآں نُوں دُوسرے مجباں وِچ چلے گِآں نُوں مُڑ کے واپس لَے لِآ جاوے کھاس کر کے هِںدُوآں نُوں جو دُوجے مت وِچ چلے جاںدے سن کِ سهجدھاری بنا کے مُڑ آپنے ٹبراں وِچ آ مِلن دا اوسر کھُوهلِآ گِآ سی ۔ انےک کٹھناایآں تے مُسکلاں جھل کے آپ دے پِتا جی نے سِںگھ سبھا دا کںم ٹورِآ سی, اُنھاں دے هتھ وٹااُن والے اجے کای جیاُوںدے تے اُس کںم دے هالات دسدے هن ۔ آپ دے بجُرگ ماتا جی آپ دے پِتا جی دے ِاس اَوکھے کںم وِچ نا کےول همدرد سن سگوں پُورے سهاای سے۔ اُنھاں دا پرلوک گمن سوک داِاک هَے۔ پر باِاس پھکھر بی هَے جو آپنے جیون دے پِچھے اَےسی هچھی ےادگار چھوڑ گاے هن, مَےنُوں نِج دے تَور تے بی آپ جی دی ماتا جی دے گُناں دی گےات دا اوسر مِلدا رِها هَے کِاُںکے بھاای ساهِب سادھُو سِںگھ جی پرسِدھ پںتھ سےوک تے بھاای منّا سِںگھ جی پںتھ سےوک دُهاں دے تالکات آپ جی دے کھاندان نال بڑے گهرے تے ڈُوںگھے سن ۔ ِاس واکپھیےت کر کے اُنھاں دے وِےوگ دا جو گھاٹا آپ ساهِبان نُوں هَے جِنھاں نُوں کِ اُنھاں دے سپُتر هون دا مان هَے مَےں چںگی ترھاں انُبھو کردا هاں ۔ پرںتُو ِاه سارے کھےل کرتے پُرکھ دے هُکم وِچ هَےن تے اَوه ساڈا پےار

کرن والا پرم مِتر هَے جو کردا هَے بھلے دی کردا هَے ۔ چاهو سانُوں سمجھ نا آوے ِاس کر کے ستِگُر جی دی آگےا هَے کے اسیں اَوس دے هُکم تے درِڑ رهیاے تے سُکر وِچ وسیاے۔

جو کِچھ کرَے سُ بھلاکر مانیاَے هِکمت هُکم چُکاایاَے ۔۔

واهِگُرُو سّچا پاتساه آپ ساهِبان تے رهِمت کرے جو آپ نُوں آپنے ماتا پِتا جی دے پُورنِآں پر ٹُرن دی برکت بکھسے تے آپ نُوں اپنا پِآر تے نام دان کرے ۔ آپ اپنا جیون اُس ترھاں پںتھ دی بھلِآای تے سےوا بِچ بِتااَو کِ جَےسے پُورنے اُنھاں نے پااے هن ۔ مےری دِلی همدردی ِاس وِےوگ وِچ آپ دے نال هَے۔ هُن سّچا پاتساه آپ جی دے بجُرگ ماتا جی نُوں آپنی رهِمت دی چھاوےں ٹِکانا بکھسے ۔

آپ دا هِتکاری

و. س.

7

اںمرِتسر

२५.۶.३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

سری کرِپالُو جیاَو

آپ جی دا پتر ۱۶.۵.۳۴ دا پُّجا ۔ اکھنُور دی دُکھداای گھٹنا پڑھی سُنی هَے تے بھا: منوهر سِںگھ جی دی ماتا بھراتا دے درسن بی هواے هَےن جو کِ برکھُردار دے بِرهے وِچ جکھم کھُردا سن, ِاه گھٹنا اَےسی هوای هَے کِ جِس نُوں سُن کے سبھ دے هِردے پںگھردے هن تے ٹُر گِآں لای ارداس وِچ تے پِچھلِآں لای همدردی وِچ دِل وهِ ٹُردے هن ۔ پرںتُو کُچھ سںسار دی رچنا اَےسی هَے کِ دُکھ جگت وِچ بهُت هَے تے سارے پروِرت هَے, کِتے بھُچال, کِتے ٹاایپھُون, کِتے هڑ, کِتے جںگ, کِتے مریآں کِتے اّگاں دے هادسے هُںدے هی رهِںدے هن ۔ سری گُرُو جی نے بی جگت جلںدا وےکھ کے درد پھیل کیتا تے آکھِآ سی

'نانک دُکھیآ سبھ سںسار تے ارداس کیتی سی

'جگت جلںدا رکھ لَے اپنی کِرپا دھار ۔

ِاس ارداس دے نال منُکھ نُوں آپ کُچھ هیلا کرن لای بی رستے پايا تے پھُرمايا سی :-

منّے نااُں سوای جِن جاِا ۔۔

ااُری کرم ن لےکھَے لاِا ۔۔

آپ نُوں بی جو ِاس وےلے اکھنُور دی کسٹنی جھلنی پای هَے, اُنھاں هونیآں وِچوں هَے جِس پُر منُکھ دی کُدرت نهی هَے ۔ تے آپنے اپنے دِل دا جو ڈولنا هال لِکھِآ هَے, اُس نال پڑھ کے, دِلی همدردی تے دُکھ وںڈاون دا بھاو اُپجدا هَے۔ پر ِانسان ِانسان نال دِلی بھاو هی پرگٹ کر سکدا هَے۔ مرم استھاناں دی پیڑا ڑاں جِس تن نُوں واپردی هَے اَوسے تن نُوں هی جھلنی پَےںدی هَے ۔ بّچا درد نال تڑپھدا هووے ماں کول بَےٹھی ٹکور کر سکدی هَے, دوا دے سکدی هَے همدردی نال رو سکدی هَے پر جِس

ٹِکانے بّچے نُوں پیڑا هَے اَوتھے پهُںچ کے پیڑا نُوں توڑ کے پرے نهیں سِٹ سکدی ۔ ِاس تراں بهُتے دُکھاں وِچ تاں همدردی دے پرکاس دے سِوا کوای کِسے دی سهاےتا نهیں کر سکدا هاں باجے دُکھ اَےسے هن کِ جِنھاں وِچ کُچھ املی مدد هو سکدی هَے, پرںتُو مَوجُودا دُکھ جو ماتا بھراتا تے آپ نُوں بّچے دے وِچھوڑے دا هويا هَے اُس نُوں دارُو کَون لا سکدا هَے, اَےسے دُکھاں نُوں جگت وِچ وےکھ کے 'جگت پیڑا نُوں وےکھ کے درون والے تے دارُو لان والے گُرُو بابا جی نےں پھُرماےا سی :

دُکھ وےچھوڑا ِاک دُکھ بھُوکھ ۔۔

ِاک دُکھ سکتوار جمدُوت ۔۔

ِاک دُکھ روگ لگَے تن دھاِا ۔۔

وَےد ن بھولے دارُو لاِا ۔۔

اےه چار مهان دُکھ اسل دُکھ هن, سو آپ دے وِےوگ وِچ دِلی همدردی هی ارپن هَے, گُرُو مےهر کرے تے سُکھ ساںتی بکھسے ۔

باکی رهے آپ دے پرسن, ِانھاں اُپرلے دُکھاں نُوں دےکھ تے ِاسے کِسم دے پرسن لَے کے 'سری بُدھ جی' راج چھوڑ کے سںسار وِچ نِکلے سن تے اکھیر اُنھا نے ِانسان دے درُست تریکے نال جیون بسر کرن دے اسُولاں نُوں لبھ کے دسِآ سی کِ ِانھاں نال واسنا جِتی دی هَے تے واسنا دے جِّتن نال جنم مرن کٹیںدا تے نِروان دی هالت لبھدی هَے ۔ اُنھاں نے سمُچے تَور تے ساری Riddle (بُجھارت) نُوں اَےاُں هل کیتا سی, ِاس وِچ جے آدرسک جیون بسر کیتا جااے تاں جیو لگپگ سنےاس وِچ چلا جاںدا هَے ۔ اتے ِاس وِچ جگت دے 'اںتلے آدھار' ول درِسٹی نهیں اُٹھدی ۔ سری گُرُو نانک دےو جی نے جگت پیڑا دےکھی تے سںسار تِآگ کے اُداسی لای تے پںج وےر لگپگ اُس وےلے دے پرسِدھ جگت وِچ پھِرے تے هر مت دے پھکیراں نُوں مِلے تے تیرتھاں پُر پُج کے بھلے پُرکھاں نال گوسٹاں کیتیآں۔ اُنھاں نے ِاس دا ِالاج ِاس گل وِچ دسِآ کِ جگت دا Ultimate cause (مُول کارن) ِاک سدا ستھِر سکتی تے وجُود هَے, اَوه کلےس کسٹ دُکھ توں رهِت هَے, اُس دی نِکٹتا ِانھاں کلےساں کسٹاں دُکھاں توں چھُڈااُںدی هَے تے کِسے سُکھ تے آرام وِچ لَے جاںدی هَے ۔ اُس توں دُوری هونی دُکھاں دی داتی هَے۔ جِوےں سِآلے وِچ اگ دے نےڑے رِها سیں دا دُکھ نهیں لگدا دُور هويا سی دا دُکھ باهلا واپردا هَے ۔ ِاس نِکٹتا دی پراپتی دا اُپرالا آپنے اُس 'انںت' نال اپنے دِل نُوں لاای رکھنا دسِآ, تے ِاس اُپرالے دا سادھن اُس دا نام سِمرن دسِآ تے سِمرن دی پراپتی لای نام دا جپ دسِآ ۔ ِاس سادھن نُوں پھل لگن واستے آپ نے ِاس دا

ِاک اُدالا پُدالا Environments دسِآ, جو هَے ستِسںگ, کِسے بھلے نامی پُرکھ دا ستِسںگ ۔ گُردُآرے گُردھاماں وِچ سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی دا پاٹھ کیرتن کتھا آد ۔ ِاس راهے پِآں من اُس 'انںت' ول, ِاس دِسدے وّسدے سںسار دی 'اسلیات' ول, ِاس دی Ultimate Reality ول رُکھ کردا کردا ِانّا نےڑے هو جاںدا هَے کِ پھےر اُس دے گُناں دا ساںجھیوال هو کے کِسے اُچےرے هال وِچ اپڑدا هَے۔ جِتھے جا کے 'کِاُں هويا تے کیکُوں هويا' آد دے سارے پرسن ساںت هو جاںدے هن ۔ من دے اںدر ِاک آدھار بّجھ جاںدا هَے :-

سِمر سِمر نام بارں بار ۔۔

نانک جیا کا ِاهَے ادھار ۔۔

اںدرلا ِاک ٹِکااُ تے اُچےان وِچ آ جاںدا هَے تے جگت وِچ هو رهے هالات تے واپر رهیآں هونیآں وِچ گھبرا گھٹ جاںدا هَے تے کای وےر هر هی جاںدا هَے۔ تے من دا رُکھ (Attitude) کُچھ ِاس کِسم دا بن جاںدا هَے :--

نامی پُرکھ دی  ---  بارںبار بار پربھ جپیاَے ۔۔

گھال ---                 پی اںمرِت ِاهُ من تن دھرپیاَے ۔۔

هون هاراں نال ---      جو هوآ هووت سو جانَے ۔۔

نامی پُرکھ دا ---     پربھ اپنے کا هُکم پچھانَے ۔۔

Attitude (رُکھ)

 ِاه تاں هَے املی تریکا دُکھاں توں چھُٹنے دا, ِاس امل والے کںم تاں کردے هن پر کرماں دے پھل توں نِرواس رهِںدے هن۔ مَوت تے دُکھ نُوں کُچھ سَے نهیں سمجھدے ۔ من دا داایآ تے هَوںسلا اُچا هو جاںدا هَے ۔ دُکھ اّول تاں پُهںدے نهیں, پر اوستھا انُسار هَے, جے پُهںدے هن تاں ِانّا جرُور هو جاںدا هُںدا هَے کِ دُکھ آاُںدے هن پر سںتاپ نهیں دےںدے ےتھا :-- پربھ کَے سِمرن دُکھ ن سںتاپَے ۔۔

پهلی اوستھا وِچ اےه لوک دُکھاں کسٹاں هونیآں نُوں اپنے کرماں دا پھل سمجھدے هن ےتھا :--

ناراِان نِںدس کاِا بھُولی گواری ۔۔

دُکرِت سُکرِت تھارو کرم ری ۔۔

جدوں نام دی اوستھا پکدی جاںدی هَے تاں کیه دےکھدے هن کِ پاایدا

تاں کرماں دا پھل آپنِآں دا هَے پر کرماں اپنِآں دا پھل پرداتا کِسے سکل وِچ جِس نُوں اسیں نهیں سمجھ سکدے اُهو جگتا-دھار هَے, سِمرن نال نجر اُس ول اُٹھ رهی هُںدی هَے, نِکٹتا پراپت هو رهی هُںدی هَے, پھِر ِاه دِّسن لگ پَےںدا هَے کِ سبھ کُچھ هُکم هَے تے هُکم دےن والا مےرا پریتم هَے ۔ جِس دے مَےں نےڑے جا رِها هاں تے اَوه سجن هَے, مِتر هَے ۔ پھِر ِاس ترھاں دے بھاو اُّٹھن لگ پَےںدے هن ۔

جو کِچھ هوآ سبھ کِچھ تُجھ تے تےری سبھ اسناای ۔۔

جو کُچھ هُںدا هَے اُس توں تے اُه جو کُچھ کردا هَے مِترتا هَے, ِاس ترھاں نام ابھےاس نال درِسٹی بدلدی بدلدی کِتے ٹِکانے جا کے وِسواس دے گھر ٹِک جاںدی هَے ۔ پھِر اگے ستگُر دسدے هن کِ تتو گےان نال دی هی مںجل هَے :-

جا کے رِدَے بِسواس پربھ آيا ۔۔

تت گِآن تِس من پرگٹايا ۔۔

ِاه کُچھ تاں ستگُر دا مارگ سری گُربانی وِچوں اُنھاں دے جیون وِچوں تے نامی پُرکھاں دے ستسںگ وِچوں سمجھے پَےںدا هَے۔

جے هُن اسی پرسنا نُوں جو جگت وِچ 'بدی' وےکھ کے اتے جگت وِچ 'پیڑا' وےکھ کے اُپجدے هن دِماگی تاکت نال هّل کرنا چاهےے تاں اَوه هّل گھٹ هُںدے هن۔ کِاُںک ساڈا من 'ساکت' اوستھا وِچ هَے۔ جِوےں کِسے دے گھر بِجلی دا لَےںپ هووے تے بِجلی گھر نال اُس دا سںبںدھ ساکت هويا هووے بھاو ٹُٹا هوآ هووے تاں اُس وِچ بِجلی دی رَوں نهیں آاُںدی, ِاس تراں جو من اپنے اںتم آدھار 'انںت' نال نهیں لگ رِها اُه 'اںت' وِچ هَے Finite هَے, اُس دی درِسٹی Finite هَے اںت والی هَے ۔ اُه موه ماےا وِچ وےهڑِآ هويا هَے ۔ اُس دی نجر تھوڑی دُور تک جاںدی تے چھوٹے داِارے دے دُکھاں سُکھاں وِچ گھابردی هَے ےا بپھااُںدی هَے ۔ جِس ترھاں ِاک بّچے دا کھِڈَونا ٹُٹ جان نال ڈاڈھی بُری هالت هُںدی هَے تے روںدا هتھ نهیں آاُںدا پر اُهو بّچا وڈا هو کے جدوں اُس دی درِسٹی جرا کُ وِسال هُںدی هَے تاں کھِڈااُنے ٹُٹن نال دُکھی نهیں هُںدا۔ ِاسی تراں دی کُچھ ِادھر هالت هَے۔ جدوں نام جپدا هَے تاں رُکھ اںترمُکھ هونا سُرُو هُںدا هَے, جِتھے جا کے Out Look واهے درِسٹی نے بدلنا هَے ۔ نامجد اٹھ پهِرا هو جاںدا هَے تاں نامی من ساکت اوستھا وِچوں نِکل جاداں هَے پھِر اُه 'جن' هو جاںدا هَے ۔ اُس دی درِسٹی پھےر هور ترھاں دی هو جاںدی هَے ۔ سںتاپ گھٹ جاںدے هن, هرکھ سَوک نیوےں پَے جاںدے هن, پںجاں مهاں بلیآں اُتے وسیکار هون لگ

جاںدا هَے, پںجاں ِاںدرِآں توں پراپت هون والے سُکھاں ول رُچی ڈھِّلی پَے جاںدی هَے, ِاس توں اگے پھےر نام پراناں وِچ وس جاںدا هَے, ےتھا :-

اےک سبد مےرَے پران بست هَے بهُڑ جنم نهی آوا ۔۔

پھِر رجا دی سوجھی پَےن لگ جاںدی هَے ۔ ِاس نُوں سمجھ آاُن لگ جاںدی هَے کِ مَےں واهِگُرُو جی دی 'رجا' وِچ اپنی 'مرجی' مےلنی هَے ۔ مَےں اپنی نِکی جےهی Finite اںت والی 'مرجی' وِچ Infinite انںت 'رجا' نُوں نهیں مےلنا ۔ جِوےں ستار سُر کرن والا ساریآں ترباں نُوں 'باج' دی سُر نال ِاک سور (Tune) کردا هَے, باج دی سُر نُوں ترباں نال سُر نهیں کردا, جدوں اےه سوجھی پَےںدی هَے تاں اُس 'جن نُوں 'گُرسِکھ نُوں 'گُرمُکھ' آکھیدا هَے, 'گُرمُکھ' دا نام ِاس اوستھا دا هُںدا هَے ۔

گُرمُکھ روم روم هر دھِآوَے ۔۔

بس جد گُرمُکھ 'ساایں-سُر' نال ِاک سور هو گِآ, اُس نُوں پھِر پےار دا سارا کھےل دِسدا هَے, اُس دی اُّچی هو گای درِسٹی پھِر جوان آدمی دی اُّچی درِسٹی واںنگُو کھِڈااُنِآں والے هرکھ سوک توں اُّچی هو جاںدی هَے ۔

مَےں نهیں کهِ سکدا کِ مَےں تُسانُوں گُرُو جی دے آسے نُوں ٹھیک ترھاں دس رِها هاں کِ نهیں, پر مےرا جتن ِاس کھت دا ِاهو هَے, جو ِاس توں آپ دے دُکھِت چِت نُوں کُچھ سُکھ مِلے تاں ‘انںت داتا' دا سُکر هَے جے نا کُای رهنُماای مِلے تاں ِانسانی اکل کاسر هَے کِ اپنے چمتکار ماتر نال جگت بُجھارت نُوں, بدی تے پیڑا دی مُںداونی نُوں کھُهل سکے, کِسے دانے نے کِها هَے :

کس به کشور او نه کشاند حکمت این معما را

کس نا کسُود اُ ن کُساےد ب هِکمت ای مُِاںمارا ۔

ِاس بُجھارت نُوں 'اکل' ماتر نال نا کِسے کھُوهلِآ هَے تے نا کوای کھُهل سکدا هَے ۔

کِںاُںک ساڈی جو اکل هَے, بُّدھی هَے, ےا جِس نُوں Intellect آکھدے هن ِاه تاں سریر نُوں جگت وِچ سُکھی رکھن واستے باهرمُکھی سںد هَے ۔ ِاه سانُوں باهرلے پسارے وِچ لَے جاںدی هَے تے پںجاں ِاںدرِآں دی تاکت دے هد بنّے وِچ رکھدی هَے, تے انُمان تے تجربے آدِکاں نال پسارے وِچ سلامتی دے راه سِکھالدی هَے ۔ 'انںت اسلیات' جو هَے سو درِسٹمان نهیں اُه درِسٹا هَے, جدوں کِسے تریکے نال ساڈی بُّدھی اںدروں اُلٹے تے اںترمُکھ

هووے تاں [جَےسا کِ مردانے نُوں گُرُو جی نے کِها سی کِ] ِاه بُّدھ ِاک تراں نال مردی هَے تے ِاک هور بُّدھ اُپجدی هَے, اُه بُّدھ درِسٹا دے کارکھانے نُوں وےکھدی هَے تے جے کِسے نے سمجھنا هَے کِ (کِاُں هَے تے کیکُوں هَے) تاں اُس دا سامان درِسٹا پد وِچ هَے, درِسٹمان وِچ نهیں۔ ِاس لای درِسٹمان توں اُٹھ کے درِسٹا والے پاسے رُکھ بنّھیدا هَے, بنّھدے بنّھدے, جد درِسٹا پد وِچ جا ٹِکیدا هَے تاں درِسٹی بدلدی هَے جو 'اسلیات نُوں انُبھو کردی هَے ۔ 'جانن' دی هالت هد بنّے والی هَے تے 'انُبھو' دی هد 'بےهد' وِچ هَے۔ ِاه گّلاں ماتر نهیں" هرِنام سِمرن نال ِاس دی پراپتی دا املی راه ستِگُر نے دس دِّتا هَے ۔ جو سںکھےپ ماتر اُپر کتھِآ هَے۔

جِس هالت وِچ اسیں هاں سانُوں سمجھنا چاهےے کِ اسیں من بُدھی کرکے اَےسے ٹِکانے نهیں هاں کِ ‘کُل نُوں سمجھ سکیاے, جو هو رِها هَے سو هُکم هَے, اسی مارگ تے پَے جاایاے سماں آوےگا کِ اسی 'اسلیات' نُوں انُبھو کراںگے ۔ ِاس وےلے بھروسا لوڑیاے کِ

میت کرَے سوای هم مانا ۔۔

میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔

تُسیں لِکھدے هو کِ تُساں ستِسںگ کیتا هَے ار کِسے مهاں پُرکھ نے تُسانُوں آکھِآ هَے کِ چپےڑ پِتا پُتر نُوں ماردا هَے, ےتیم نُوں 'پِتری-چپےڑ' پراپت نهیں هُںدی ۔ جد اَےسے دِلاسا دےن والے تے ِاک پھِکرے وِچ سُمّت دےن والے مهاں پُرکھ دا سںگ تُساں نُوں پراپت هَے تاں ڈولنا کُچھ نهیں سںوار سکدا۔ سُکر کرنا تے نام وِچ اُٹھنا تے اںترمُکھ جیون دا ےتن کرنا لابھکاری هو سکدا هَے۔

واهِگُرُو رهمت کرے تے ِاس کھےد وِچ آپ نُوں ٹھںڈ ساںتی تے سُکھ دےوے تے اپنے نےڑے کرے ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

P.S. اُپرلی گّلبات اںدرلے جیون دی هَے ۔ باهر جِتھے دُکھ واپر رهے هن ستِگُر نے دو باتاں دسیآں ِاک تاں ِاه کِ 'رچنا وِچ اُماه' بی هَے ۔ باوجُود دُکھاں دے مرنے دا چِت کِسے نُوں نهیں کردا ۔ تاں تے جیاُںدے رهن وِچ کوای گّل واںچھت بی هَے ِاس لای آپنے جگت نُوں ڈھَےںدیآں کلاں وِچ نهیں سٹِآ, پر دُکھ وےلے دُکھ پیڑتاں دی املی سهاےتا سِکھاای ۔ سِکھ اںدرلے دے ٹِکااُ نال کھےڑے وِچ رهِںدا هَے تے جگت پیڑا هرن لای سںسار سےوا وِچ هتھ وٹااُںدا هَے۔

8

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

اںمرِتسر

२۹.۶,३३

پِآرے...جیاَو تے...جیاَو جی

اچانک هی ڈا: جی اںمرِتسر آاے تاں آپدے بجُرگ پِتا جی دے گُرُو کے دےس ول کمرکسے کر جان دی کھبر سُنی۔ ِاس سریراں والی دُنیآں وِچ سریرک وِچھوڑے بڑی دُکھداای گّل هُںدی هَے, پر جِتھے پِآر نے سریراں نُوں بهُت بهُت کیمتی بنا دِتا هووے اُتھے تاں ِاه وِچھوڑا ڈاڈھا هی کےهر کمااُںدا هَے۔ کُچھ مِںٹ ِاس کر کے من ڈاڈھی سوچ وِچ گِآ کِ بیبی جی تے آپ دے هِردے نُوں ِاس وےلے کِنّی کُ پیڑا هوای هَوسی, تے نِرے پِآر تے دِلاسے دے اّکھر دو چار کُچھ سار سکنگے کے ناںه ۔ پر کرتار نے ساڈی بناوٹ وِچ دِل توں دِل نُوں راه هی لِکھے ےا بولے واکاں دُآرا هی رکھِآ هَے۔ کھِآلاں دا وٹاںدرا تے پِآر والے کھِآلاں دی پِآر دے کھِآل مںڈل وِچ پهُںچ ِاسے وسیلے هی بناای گای هَے, چاهے جدوں بںدگی دے رستے من دے بھاو منو من بی تاسیر کردے هن پر وِدت راه ِاهو هی هَے ۔ ِاس کر کے مَےں دو چار اکھر اج لِکھن دا هیآ کر هی لِآ هَے۔ گُرُو دی مےهر نال تُسیں دوِا سُبھاگ هو جو نام دے رستے پُر ٹُرن والے پںدھااُو هو ۔ نام دا پرےمی تے نام دا سادھن کرن والا سهجے سهجے ساںای ٹےک دے آسرے هُںدا جاںدا هَے ۔ نام دی کھِچ دے داِارے وِچ ناںه آاے من بھٹکدے هن, پر نام نال سِدھے هو گاے من سںسار وِچ اَےسے وےلِآں تے آپنے 'نام' دے 'نامی' ول تکدے هن, جِس دا ِاه سارا سںسار کھےلدا اکھاڑا هَے۔

'سبھ تےرا کھےل اکھاڑا جیاُ'

اُنھاں نُوں ِاهو جهے واکاے آپے هواے ےا اگںتک نهیں لگدے, اُه سمجھدے هن کِ ساڈے نام دا آدھار پِآر والا پریتم هَے تے اُه جو کُچھ کردا هَے کِسے پرےوجن لای کردا هَے, تے اُه داناں بیناں هَے, اسیں اُس دی سار جانن وِچ سمرتھ نهیں, پر سِدک نال سمجھدے هاں کِ جو اُه کردا هَے

اُس وِچ کُچھهے چاهو اسی نهیں جاندے, اُه مِّتر هَے, سکھا هَے, پِآراں دا پُںج هَے جو کردا هَے بھلے لای کردا هَے, اسی اُس دی ٹےک تے کھُس تے سُکھی رهیاے تے اُس دی رجا وِچ اپنی مرجی مےلیاے ۔ سُکھ دا مارگ ِاه هَے ۔ آپ دے پِتا جی آپ دوهاں نُوں وڈا پِآر کردے سی تے آپ دے سُکھ تے بھلے لای اُهناں نے بڑے سامان کیتے سن, آپ دے من بھی اُنھاں نال کُولھے کُولھے پِآر وِچ سن تے هُن ِاس پِآر کارن بهُوں درودے هوسن ۔ درون ۔ درونا من دے سُبھاگ لچھناں وِچوں هَے تے درگاهے جان واستے درونا ِاک جرُوری گُن هَے ۔

انِک جتن کر آتم ناهی دروَے ۔۔

هرِدرگه کهُ کَےسے گوَے ۔۔

ِاه دروناں هَے سوهنا, پر جے ِاس نُوں اسی والےوے کارن بابا روایاَے روون سگل بِکارو, والے وَےهناں وِچ جانوں روک کے اُردھگامی کریاے ۔ هاں جدوں کِ اپنے سُبھاگ پِآرے دے وِچھوڑے وِچ تے تُهاڈی دسا وِچ اُس پِآرے دے وِچھوڑے وِچ کِ جِنھاں دا جیون گُرسِکھی وِچ سوهنِآں جیوناں وِچوں سی, منّ دروے تاں جھٹ سِمرن دی تار نُوں سںبھالیاے تے داتا واهِگُرُو جی توں جو سانُوں وِتھ هَے اُس دے انُبھو وِچ آ کے ارداس وِچ پَے جاایاے کِ هے جگت آدھار ! هے پُورن, هے پِآر پُںج پریتم ۔

مےل لَےهُ ديال ڈھهِ پاے دُآرِآ

رکھ لےوهُ دین ديال بھرمت بهُ هارِآ

بھگت وچھل تےرا بِرد هر پتِت اُدھارِآ

تُجھ بِن ناهی کوِا بِناُ موهِ سارِآ

کر گهِ لےهُ ديال ساگر سںسارِآ ۔۔

بابا جی نے آپ پھُرمايا هَے :

نانک رُنّا بابا جانیاَے جے رووَے لاِا پِآرو ۔۔

پِآر لا کے روویاے پر پِآر دا نِساناں ساںای نُوں بنا لایاے۔ پچھمی وِدِےا نے جِتھے وِدِےا پھَےلاای هَے اُتھے بھرم بھُلاوے بی آتم نَےناں دے اگے تاںنے هن ۔ هُن کُچھ ارسے توں ِاس نُوں آپ دِسدے دے پِچھے کُچھ دھُںدھلے چمکارے هور تراں دے پَےںدے هن ۔ ِاس نے اںت جے ِاسے راه پاے رهے تاں اَوتھے هی آاُنا هَے کِ دِسدے دا کےںدریا آدھار ِاس سارے وِچ وِآپ رِها آسرا 'ِاک هَے ۔ پر سانُوں دانے ستِگُر دس دِتا هَے کِ اُه 'ِاک' هَے, پِآر پُںج هَے تے پھِر ِانسانی دِل دی ٹھاهر هَے تاں اُهو, تے اُهو اُس دی ٹےک ۔ چاهے اسی اُس نُوں دےکھدے نهیں, پر بھگتاں دی اَوٹ اُه هَے; تو اُسے دا نام اُس دی ٹےک درِڑااُںدا هَے ۔

مَےں اںدھُلے کی ٹےک تےرا نام کھُںدکارا ۔

سو نامی پُرکھ جاندا هَے کِ اُه مالک داتا مےرا هَے تے اسیں سارے اُس دے بّچے هاں تے گُپت پرگٹ اُس دی رچناں دے دو پکھ هن 1 جو پِآرا ٹُر گِآ هَے, اُه سدا لای انهوںد وِچ نهیں جا سُّتا, اُه دُوجے پّکھ گُپت پّکھ وِچ جا کھےڈِآ هَے, اساں بی ِاک دِن اَوتھے جانا هَے اَوسے پّکھ جاں کھےڈنا هَے, سو وِچھوڑا آرجی هَے تے وِچھوڑا ماتر هَے سدا دی جُداای نهیں ۔ ِاس کر کے اسی اپنا سماں دِل ڈھاه دےن والے هاهُکِآں وِچ نِسپھل نهیں گُآاُنا اساں اپنی کار کرنی هَے۔ دم بِرتھا نهیں گُآاُنا ۔ آپنے پِآرے واهِگُرُو جی وِچ لگے رهِنا هَے۔ ساڈے اںتر آتمےں پِآرے دا اَےهساس جاری رهے, اسیں اپنے اںدر اُس دی 'هوںد نال لگے رهیاے, جو کِ سانُوں اُّنت کردی هَے, تے سُکھی رکھدی هَے۔ ِاس آدھار والے دے اںدر ترِپتی آاُںدی هَے, ساںت ورتدی هَے, سُکھ اُپجدا هَے تے اگے جا کے ِاس دا من سُهےلا هُںدا هَے لوک سُکھی پرلوک سُهےلے نانک هر پربھ آپے مےلے ۔۔

سو ِاس رستے دے پںدھااُو جدوں کِ پِآرا اپنا دُوجے پّکھ وِچ جیون دا پاسا پرت لوے تاں والےوے کارن ه نےرے وِچ جا کے وِرلاپ نهیں کردے, اُه سِدک دے نَےناں نال اسل نُوں پچھان کے واهِگُرُو دے پِآر وِچ وسدے هن تے جدوں بِرهوں دی پیڑا نال دِل کسکدا تے درودا هَے, اُه اُس درونتا وِچ ارداس رُوپ هو کے واهِگُرُو جی دے چرناں نُوں جّپھی مار کے اُس چرن کمل دی ماُج وِچ رس لَےن دا جتن کردے هن۔ اَےسا کرن نال آپنا اںدلا وادھا هُںدا هَے, گِردے دا پروار سُکھی هُںدا هَے, تے وِچھڑے پِآرے نُوں جِس گُپت پّکھ وِچ اُس دا جیون جا سُرجیت هويا هَے سُکھ پرتیت هُںدا هَے ۔ تُسیں سِآنے هو رستے دے ٹُرن والے هو, آس هَے کِسے ٹوٹ وِچ نهیں گاے هںسو, تے جے کدے کوای درد کِچھوڑے دی پیڑا هوای هوسی تاں هںبھلا مار کے اکال پُرکھ واهِگُرُو دے پرےم وِچ اُّچے اُٹھے هوسو۔ مَےں چےتاونی لای لِکھ رِها هاں جے بھلا کِسے اٹکا سٹکا وےلے ِاه پکا دِل نُوں سهارا دے کے کڈھ لاے تے من دا پںچھی مارگ پِآرو دے دےس نُوں اُڈاری مارن والا کِسے بدلواای نال چھاےا ناںه پارے ۔ واهِگُرُو آپ دے بجُرگ پِتا جی نُوں آپنی موهر دی چھاوےں رکھے تے آپ سبھناں نُوں رجا وِچ راجی تے اپنے پِآر وِچ سن رکھے ۔ مےرا دِلی پِآر تے همدردی تُساں دے نال هَے ۔ گُرُو اںگ سںگ ۔

پاُڑی

سو اَےسا هر نام دھِآایاَے من مےرے

جو سبھنا اُپر هُکم چلااے,

سو اَےسا هر نام جپیاَے من مےرے

جو اںتی ااُسر لاے چھڈااے,

سو اَےسا هر نام جپیاَے من مےرے

جُ من کی ترِسنا بھُکھ گوااے,

سو گُرمُکھ نام جپِآ وڈبھاگی

تِنّ نِںدک دُسٹ سبھ پَےری پااے,

نانک نام ارادھ سبھنا تے وڈا

سبھ ناوَے اگَے آن نِوااے ۔

اسیس سهِت

آپ دا هِت وِچ

و. س.

9

اںمرِتسر

25. 7. 33

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

سری جیاَو -

آپ دا پّتر پُجا ۔ آپ دے بجُرگ ماما جی دا اکال چلانا پڑھ کے چِّت نُوں سَوک هويا, ودھیک ِاس کر کے کِ سردار جی جَےسے نےک تے نِرول سّچ دے پےارے, اُّچے ِاکھلاک تے گُربانی دے پرےمی دِنو دِن گھٹ رهے هن ۔

کدے کدے آپ دے درسن مےلے ڈےهرادُون هُںدے پرمارتھِک وِچاراں هويا کردیآں سن, آپ نُوں, پکھںڈ توں بڑی نپھرت سی تے پںتھ وِچ تے باهر اَےسے آدمیآں دے تجربے سُنايا کردے سے, اپنے مِتراں نُوں گُربانی ول کھِچدے تے اّج کل دے وِچھ رهے گُرُو بےمُکھاں دے جال توں بچايا کردے سے ۔ اُنھاں دا وِےوگ ِاک چںگے تکڑے پںتھک گھاٹے دا سُوچک هَے, واهِگُرُو مِهر کرو, اُنھاں نُوں اپنے چرنا دا نِواس بکھسے تے پروار وِچ اُنھاں ورگا سِّکھی سِدک پردان کرو ۔

آپ پاس جے اُنھاں دی کوای چںگی سُتھری چھوٹے هوو تے آپ گھل سکو تاں کرِپا هَے ۔ گُرُو آپ نُوں اُنھاں دے نکسے کدم تے ٹورے ۔

آپ دا هِتکاری

و. س.

10

اںمرِتسر

३०. ۷,३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

برکھُردار جیاَو

برکھُردار جی دا پوسٹ کارڈ آِاےا هَے, جِس وِچ اُنھاں نے لِکھِآ هَے کِ برکھُردار… جی دا کاکا گُجر گِآ هَے ۔ ِاه کھبر پڑھ کے مَےنُوں تے تُساں جی دی ماسی نُوں بهُت سوک هويا هَے, مَےں بهُت پھِکر کر رِها هاں کِ تُسیں اجے بّچے هو کیکُوں ِاس سدمےں نُوں سهاروگے ۔ گرهست آسرم دا ویچار کریاے تاں, وڈا دُکھ اےه هُںدا هَے کِ ِاس وِچ بڑیآں مُسکلاں دے ساهمنے کرنے پَےںدے هن ۔ پرںتُو ستِگُراں دا هُکم اےسے آسرم وِچ رهِ کے بںدگی کرن تے اپنے آپ نُوں بھانے دا ساکر بنااُن دا هَے, ِاتھے هی رهِ کے مُسکلاں دے ساهمنے کر کر کے هی سُرت مجبُوتی پکڑدی تے نام ابھےاس وِچ اُّچی هُںدی هَے۔ اسل وِچ تاں منُّکھا جنم واهِگُرُو جی دے نام جپ نال پارگِرامی هون واستے هَے ۔ گرهست آسرم اُس دی پراپتی تے مسک دا ِاک اکھاڑا هَے جِتھے ستِگُر نے – مَےں گُساای دا پهلوانڑا - والا سبد اُچار کے سانُوں سُمّت دِتی هَے کِ اسی کِوےں جیون مُکتی دے سُکھ نُوں پراپت هوویاے ۔ تُساں نے آم دُنیآںداراں واںگُو اپنے آپ نُوں اُداسی دے هّتھ ناںه سَوںپنا ۔ تُسی گُرمُکھاں دی وںس هو تُساڈے پِتا, دادا, پڑدادا مَےں وےکھو هن سری چَوںکی ساهِب دے نےمی تے گُربانی دے پرےمی سن, سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی دی بانی دی اَوٹ لَےنی تے ارداس کرنی تے واهِگُرُو جی نُوں مِتر سمجھنا ۔ مِتر جو کرے سو بھلا هُںدا هَے ۔ جو واهِگُرُو جی اپنے هُکم وِچ کردے هن سانُوں سمجھ نهیں اَوه بھلے لای هُںدا هَے ۔ گُرُو تُساڈے اںگ سںگ هووے تُهاڈی تے تُهاڈی سِںگھنی دے من نُوں تُلها هووے تے تُسیں گُربانی دے پرےم وِچ واهِگُرُو جی دے کٹھن بھانے نُوں مِّٹھا کر کے منّو ۔

تُساڈی ماسی جی تُساں دوهاں نال تے تُهاڈی ماتا جی نال دِلوں

همدردی پرگٹ کردے هن ۔ مری ولوں سار پروار تے تُساں دے ماتا جی تے سِںگھنی نال دِلوں همدردی هَے تے ارداس هَے کِ ستگُر تُساں تے مےهر کرے تے اےه بل بکھسے کِ تُسی ستِگُراں دی اےه بانی پڑھو :

"جِس کی بست تِس آگَے راکھَے

پربھ کی آگِآ مانَے ماتھَے

اُس تے چاُگُن کرے نِهال

نانک ساهِب سدا دِآل !

 

آپ دا همدرد تے هِتکاری

و.س.

11

اںمرِتسر

२- ۸ -३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

برکھُردار جیاَو,

آپ جی دا پتر پهُںچا آپ جی دے بجُرگ پِتا جی دا چلانا نا کےول آپ لای دُکھداای پر سارے مِتراں نُوں اُنھاں دے چلے جان دا سَوک هَے ۔ تُسی لِکھدے هو کِ چِت کںم کاج نُوں نهیں لگدا ۔ ِاه ٹھیک هَے کِ وِچھوڑا بُری بلا هَے ار اُداسی دا جنک هَے ۔ پرںتُو سںسار وِچ رهِ کے کںم کرنا هی بندا هَے ۔ ِانسان دے سِر جِمےواریآں هن, پرسادے کماای کر کے چھکنے هن۔ ِاس کر کے واهِگُرُو جی دے هُکم نُوں منّ کے سےوا وِچ تتپر هونا چاهےو ۔ اَوه اپنا چلدا کںم آپ دے لای چھوڑ گاے هن ِاس نُوں هِںمت نال کرنا چاهےے ۔ ساڈا پِآر وِچھُڑِآں لای سَوک کرن وِچ نهیں پر اُنھاں دے نےک پُورنِآں پر ٹُرن وِچ هَے ۔ دُکان چلااَو, کماای کرو, پرِوار نُوں پالو, گُرُو کی سےوا وِچ لگے رهو, نام جپو, تھانی پڑھ, سںگت بھلِآں دی کرو, بُری سںگت توں سدا بچو, پِتا جی لای بھوگ پُآاَو, ارداسے سُدھوااَو, ِاه سُبھ کارج کرنے چاهےے ۔ اںمرِت وےلے جاگنا تے بانی نام وِچ تتپر هونا گُرسِکھاں دا دھرم هَے۔

جے چِت ودھےرے اُداسی منّے تاں سُورج پرکاس پڑھو ۔ چمتکار تے سُساِاٹی دے هور ٹرَےکٹاں دا پاٹھ کرو ۔ ِاس تراں تبیات سُمّتے لگےگی ۔

گُرُو بابے دا تاں نِت پاٹھ کردے هی هوسو جرا ویچار نال پاٹھ کرنا جو ستِگُر دا آسا چِت تے اسر کرو تے بھلِآای تے نام دا بل بھر آوے ۔

هور اسیس

آپدا هِتکاری

ویر سِںگھ

12

اںمرِتسر

२. ۸.३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

سری ستِکار جوگ جیاُ,

آپ دا پّتر کای دِن تے آےا پِآ هَے مَےں اج کل بهُت روبووےں وِچ هاں ۔ چھےکڑلی جِلد چھپ رهی هَے تے وِهل نهیں مِلدی ِاس کر کے چھےتی نهیں اُّتر پا سکِآ۔

آپ جی دی اُداسی تے وِےوگ دے اسر هےٹھ وَےراگ وِچ جانا ِانسانی تبیات دا کھاسا هَے ۔ ِاس بںدے دا من بھاایچارے وِچ رهن دے سُبھاو والا هَے ۔ ِاکّلا رهِ نهیں سکدا۔ سو جو بھاایچارک سُبھا والا هَے اُسنُوں جِنّے ودھیک نےڑے دے سںبںدھ والے هُںدے هن اَوه ودھیک پےارے لگدے هن تے اُنھاں دا وِچھوڑا ودھیک گھاٹ پااُںدا هَے ۔ دُوجے تُسانُوں جو ویر وِچھوڑا هّےا هَے اَوس وِچ جو تتپھٹ کارن بنِآ هَے اُه بی گم ودھان وِچ سهاای هُںدا هَے ۔ ِاه هالت اَےسی هَے کِ آپ نُوں ےا آپ دی ماتا جی نُوں کوای گّلاں نِریآں کر کے ےا چار اّکھر لِکھ کے تسّلی کرا دےنی سَوکھی - گّل نهیں کِاُں کے وِچھوڑِآں دے گھااُ ڈُوںگھے تھاں هُںدے هن ۔

پرںتُو ِاک دانے نُوں کِسے نے ِاک وےری پُچھِآ سی کِ بںدے پاس ِاس جگت دے ساگر اُتے تردے رهن لای کِهڑا باهُو بل هَے تاں اُس نے اُتر دِتا سی کِ کوای نا سِوا وِچار دے ۔ هور کوای اُپااُ اُپالا 'ویچار' بِنا ِانسان دے اںدروں نِکل کے ِاس دے اںدر تے باهر دا سهاای نهیں هُںدا ۔ ویچار دسدی هَے, کِ جگت وِچ روگ هَے, وِچھوڑا هَے, بُڈھےپا هَے, بیماری هَے, بھُّکھ هَے, مَوت هَے۔ ِانسان کیه کرے ? تاں ِانسان تلاس وِچ لگدا هَے, جے تلاس سّچی هو تاں اںت ستِنام نُوں پراپت هُںدا هَے ۔ ستسںگ دسدا هَے کِ سںسار وِچ اےه دُکھ هن ۔ پر سںسار سدا نهیں, تو سدا دا تھااُں ٹِکانا هورتھے هو تے اےتھے وسدِآں اَوتھوں دے تِآر کرنے هن ۔ پھِر ِاه کِ سںسار وِچ دُّکھ هو پر سںسار وِچ سُّکھ بی هَے۔ سںسار دی رچنا تے کُدرت دے رںگاں وِچ کھِڑااُ هَے, جو سارے دیهدا پِآ هَے ۔ دُّکھ

هَے پر دُّکھ نا هووے تاں نِرے سُّکھ دے کیه ارتھ هَےن۔ دُّکھ هی سُّکھ نُوں مِٹھا بنااُںدا هَے ۔ پیڑا دُّکھ هَے پر پیڑا توں هی انےک نےکیآں اُپجدیآں هن ۔ تے کای وےر دُّکھ سُکھداتے هو ڈھُکدے هن تے سُّکھ دُکھداای هو جاںدے هن۔

دُکھ دارُو سُکھ روگ بھيا ۔۔

دُّکھ بِنسن هار ولوں من دا رُکھ موڑدا هَے تے ابِناسی سُّکھاں ول پااُںدا هَے, اُںنج وی تّک لاُ, ماں پُتر نُوں دُّکھاں نال لَےںدی تے پالدی هَے۔ پر پُتر لَےن دے, پالن دے دُّکھ نُوں سُّکھ کر کے جاندی هَے۔ سُورما مَےدان جںگ وِچ ٹُکڑے ٹُکڑے هو کے اُڈدا هَے پر جِس بیرتا لای, جِس پر- سُآرتھ لای اُه دُّکھ پااُںدا هَے اُس دے سِرے چاڑن لای کسٹاں نُوں چاایں چاایں سهےڑدا هَے ۔

ِاک پرےمی اپنے پریتم دی پراپتی لای اّتھرُو وگااُںدا هَے, اَوه اّتھرُو دِل پیڑا اُپجااُںدی هَے پر اُه اُناں وِچ دُّکھ نهیں منااُںدا ۔ دُّکھ مناوے تاں چھوڑ دےوے ۔ سو سدا دُّکھ نُوں ماڑا نهیں سمجھنا چاهےے, جھلنا ےا دُکھ سهِنا ِانسان لای ِاک کُدرتی گّل هَے تے ساِاد جگت وِچ بهُت کُچھ اُّچا سُّچا تے سُهنا ِاسے تے ٹِکدا هَے۔ کِاُںک سُوربیرتا, کُربانی, پرےم, بھگتی, نےکی, پرسُآرتھ سارے اُّتم بھاو پیڑا دے وِهڑے وِچ کھےڈدے هن ۔

دُّکھ وےلے هی من نرمی کھاںدا هَے, دُّکھ وےلے هی لوکی ِاس نال همدردی کردے هن, دُّکھ هی هَے جو ِانسان نُوں ِانسان نال پےار کروااُںدا هَے۔ تے دُّکھ هی اںت ِاس اںدھ پسُو نُوں جِس نُوں مانُّکھ کهیدا هَے وَےراگ دے 'سُرمے نال اگےان دے چھّپراں دے ڈھون دا اوسر دےںدا هَے, تے بھگتی ول پرےردا هَے تے بھگتی کرنے نال ابناسی کھےم دا پتا لگدا هَے ۔ تُساں کدے ڈِّٹھا هَے کِ سُکھی تے پَےسے والے کھُسی وِچ مست لوک آپے وِچ همدردی, ديا, پِآر, کُربانی کر رهے هن, ِانھاں چیجاں دی لوڑ هی نهیں هُںدی اَوتھے تاں ۔ چںگیآ کھُوبیآں اَوتھے هی پرکاس پا رهیآں هن جِتھے کِ پیڑاں تے دُّکھ سهارن دے سمے واپردے هن, همدردی دےنی تے لَےنی, پِآر کرنا تے کرااُنا اَوتھے هی هو رِها هَے !

هُن جدوں کِسے سُبھاگ دا من دُّکھاں توں اُّچا اُّٹھدا هَے تے ِاس دُّکھاں والے جگت وِچ 'ابِناسی کھےم' دی چاهنا کردا هَے تاں اُس نُوں آپنی تلاس وِچ ِاه نُسکھا مِلدا هَے :-

ابِناسی کھےم چاههِ جے نانک سدا سِمر ناراِان ۔۔

سو دُّکھاں وِهڑت جگت وِر, پسُو برِتی والے ِانساناں دے مںڈل وِچ ویچار سانُوں کِتھے لَے گای ?

اوِناسی کھےم دی مںگ وِچ تے سانُوں راه لّجھا ۔

سدا سِمر ناراِان ۔

جو ِاس آهرے لگ گاے اُنھاں دے اںدر جو سںکلپاں آساں, اںدےسِآں, تے ترِسنا دی لهِر پچھاڑ هو رهی سی اُس وِچ ساایں نام دی ِاک نااُکا ترن لگ پَےںدی هَے ۔ ِاس اُتے ٹِکااُ مِلدا هَے تے ترںگاں وِچ رُڑھن والا من بےڑی دی سلامتی وِچ بَےٹھ جاںدا هَے ۔

ندی ترںدڑی مَےڈا کھوج ن کھُںبھَے مںجھ مُهبت تےری ۔۔

تاُ سه چرنی مَےڈا هیاڑا سیتم هر نانک تُلها بےڑی ۔۔

ِاس بےڑی تے چڑھ کے سلامتی دے گھر بَےٹھ جاایدا هَے ۔ رُڑھدے رهنوں بچ جاایدا هَے تے اںت پار لںگھ جاایدا هَے ۔

جگت روڑھ لِآ هَے آس اںدےسے ترِسنا دے من ترںگاں نے, دِنے اےه تے رات ِانھاں دے سُپنِآں نے دِل کدے ٹھِکانے نهیں رهن دِتا۔ پر جے سدا سِمر ناراِان 'واهِگُرُو هَےں' واهِگُرُو هَے, ِاه ےاد لگاتار اںدر بجھ گای تاں 'هَے' ِاستھِت هو گای ۔ ِاه نااُکا تُلها بےڑی هو گای۔

جِنھاں نُوں ِاه هّتھ آ گای هَے اُنھاں نُوں هُن کِسے دُّکھ سُّکھ دی پرواه نهیں کرنی چاهیدی۔ اُنھاں نُوں ِاک ترلا چاهےے کِ کِوےں ِاه نااُکا هّتھوں نا نِکل جاوے, جے اَوه سُرت نُوں دُّکھاں وِچ سهِمت هون دےنگے ےا سُّکھاں وِچ گاپھل تے هںکاری هون دےنگے تاں بےڑی تِلک جااےگی ۔ 'نام نااُکا پراپت' پُرکھاں نُوں پھےر ِاس نُوں جّپھا ماری رکھنا چاهیدا هَے ۔ جو هو رِها هَے هُکم هَے ساڈے وسوں باهر هَے, ساڈے هِّسے اُنھاں وِچ رُڑِآں گُمراهی آاُنی هَے ۔ تے من نے پھےر ترںدڑی ندی دی لهر پچھاڑ وِچ رُڑھن لّگ جانا هَے۔ جگت دے دانے هار گاے هن سوچدے, کوای ناستکتا ول جاںدا هَے کّای انجانتا ول تے کوای جانن ول, پر جد تاایں من وِچ آس اںدےسے تے سںکلپ وِکلپ دی لهر پچھاڑ اُتے کوای نااُکا نهیں تراای جاںدی تے اُس وِچ سُرت نُوں سوار نهیں کیتا جاںدا ٹھےر نهیں لگدی ۔ جد ٹھور لگ جاوے پھِر ِاس نُوں چھےڑنا نهیں چاهیدا ۔ پرِتھوی دے کا تاں سَےںکڑے میلاں دی اُڈاری دِهاڑی مار کے جگا جگا پھِر سکدے هن پر جهاج دا کا کی کرے ۔ اُّڈے ِادھر اُدھر جاوے, اںت جهاج پر, جے جهاج دا آسرا گُآ بَےٹھےگا تاں سمُںدر دی لهِر پچھاڑ اُس دے هِّسے آوےگی۔ هور اُه کیه کرےگا۔ جگت ِاسے لهِر پچھاڑ وِچ هَے۔ ِاک تاں اُںجھ ِانسان سُکھی نهیں ۔ ِاک ِاه اںدرلی لهِر پچھاڑ ماردی هَے ۔ تاںتے جِنھاں نُوں ستِسںگ لّبھا هَے, نام اںدر بَےٹھا هَے, سِمرن وِچ رَوں ٹُری هَے, ِاس "نااُں دی ٹےک نا چھوڑن تے هر سدمے دُّکھ سُّکھ, آرام, نچھے وادھے وےلے ِاهو پھِکر کرن کِ کِوےں اسی نااُ توں ڈھَے

کے مُڑ لهر پچھاڑ وِچ نا جا پویاے ۔ ِاهو وِچار هَے تُساں لای تے تُساں دی ماتا جی لای جو ِاس وےلے رکھےا کر لاےگی تے جو کِچھ کرے سو بھلا کر مانیاَے, دی رجا پُر ٹِکا کے سُکھی کر دےن دی ۔ هور کُسل هَے ۔ اپنی ماتا, بھراتا, باای جی سربت جوگ واهِگُرُو جی کی پھتے----

اسیرواد, گُرُو چِت آوے تے نام دا لڑ هّتھوں کدے نا چھُّٹے ۔

تُساں دا هِتکاری

و.س.

13

اںمرِتسر

२۸.۸.३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

کرِپالُو جیاَو--

تُساں دا پّتر پُّجا ۔ سُورج پرکاس دی پرستاونا دے چھپن دا کںم ۱ ساون توں اّج اںت تے اپڑِآ هَے ۔ اےه دِن ڈاڈھے رُجھےوےں دے هون کرکے مَےں آپ دی پّترِکا دا اُّتر نهیں دے سکِآ۔ کھِماں کرنی ۔

مَےں آپ نُوں گُرُو جی دا آسا جو بانی توں سمجھے پَےںدا هَے Explain کرن دی کوسِس کیتی سی, گُرُو کی بانی دے بھاو نے مَےنُوں مےرے دُّکھاں وِچ مدد دِتی هَے تے اُنھاں نُوں جھّلنا سُکھےرا کیتا هَے, ِاس کرکے ‘بُدھی نال جانے جان والا پّکھ' تے 'آتماں وِچ انُبھو کیتے جان والا پّکھ' آپ جوگ درسااے سن۔ ساڈی بُّدھی Totality of things نُوں نهیں سمجھ سکدی, ِاس سِّدھاںت تے لگپگ هُن تک دے سارے پُورب پّچھم دے پھِلاسپھر اپڑے هن ۔

بُّدھی توں اّگے انُبھو دا مارگ هَے۔

Blind faith بُّدھی توں هےٹھاں دی سَے هَے۔

انُبھو بُّدھی توں اگےرے دی چیج هَے تے کھےالی وستُو نهیں, تجربے وِچ آاُن والی وستُو هَے ۔

انُبھو دا پهلا Step وِسواس هَے۔ وِسواس بابت گُرواک هَے :--

'جاکے رِدے بِسواس پربھ آيا۔۔

تت گِآن تِس من پرگٹايا ۔۔

جاننا دھرم هَے بُّدھی-Intellect دا ۔ بُّدھی 'دےس کال آدِ' نال وِهڑِت هَے ۔ ِاه دےس کال توں اّگے جا نهیں سکدی ۔ سو بُّدھی نال دےس کال والے درِسٹمان نُوں جان سکیدا هَے, اکال ادےس نُوں بُّدھی نال نهیں جان سکیدا, اںتر آتمے انُبھو دُآرا Realise کر سکیدا هَے ۔

بُّدھی پرسن کردی هَے, بُّدھی مںڈل وِچ اُس دے اُّتر دانِآں نے دِّتے

هن ۔ اُنھاں پر هور کِںتُو هُںدے هن۔ اُنھاں دے پھےر اُّتر مِلدے هن ۔ پھِر اُنھاں تے کِںتُو اُٹھدے تے اُّتر پَےدا هُںدے هن تے سِلسِلا ٹُرِآ رهِںدا هَے۔

آپ دے سارے کھت نُوں پڑھ کے آپ دا پرسن ِاه جاپدا هَے کِ کِاُں بھلے دُکھی هن تو بُرے سُکھی هن ? ِاس پرسن دے اُّتر وِچ بھلے پُرکھاں تے دانِآں پربینِآں نے اَےاُں دسِآ هَے :-

سُّکھ جیو پا رهے هن ِاه اپنے کرماں دا پھل هَے, کرم ترَے پرکار دے هن 'سںچِت' 'کرِےمان' تے 'پراربدھ' ۔ جنم لَےن توں پهِلاں جو کرم آپو وِچ جڑ کھا کے ِاس جنم دے داتا تے ِاس وِچ دے دُّکھ سُّکھ دے داتا هواے هن اَوه 'پراربدھ' کرم هن ۔ سبھ کِسے نے بھںگنے هن ۔

 جو کرم ِاس جنم توں پهلاں دے کیتے هواے تاں هن پر اَوه پراربدھ تے اجے پاے نهیں هن, اَوه ِاس جنم دے اںت تے ِاس جنم دے کرماں نال مِل کے اگلے جنم لای پراربدھ کرم اپنے Laws دے مُتابک بننگے ۔

جو کرم اسیں هُن کر رهے هاں اےه کرِےمان کرم کهیدے هن۔ وِسےس کرکے اےه مرنے باد سںچِت کرماں نال مِل کے کُچھ اگلے جنم لای ‘پراربدھ' کرم بن جانگے کُچھ سںچِت پاے رهنگے ۔

پراربدھ کرماں بابت دانے مِسال دِںدے هن کمانو چھُٹے تیر دی, اَوه هُن ساڈے وّس دے نهیں رهے, اَوه چّل چُکے هن, سو جو بھلے دُّکھ پا رهے هن اپنے پراربدھ کرماں دا پا رهے هن ۔ پراربدھ کرم اوسمےو بھوگ بھُگا کے رهنگے, جو بُرے سُّکھ پا رهے هن تاں پراربدھ انُسار اُنھاں دا بھوگ پِچھلے سُبھ پراربدھ کرماں دا پھل پا رهے هن۔ کِاُںک جنم 'مِشرت کرماں' نال هُںدا هَے, سارے بھلے هون تاں دووتا هو جاںدا هَے, منُکھ سریر نهیں بندا, سارے ماڑے هون تاں ادےو هو جاںدا هَے منُّکھ سریر وِچ پروےس نهیں کر سکدا ۔ سو منُکھا جنم بھلے بُرے دُهاں تراں دے مِسرت کرماں توں بندا هَے ۔ اُنھاں انُسار بھلِآں بُرِآں اُتے دُّکھاں سُّکھاں دے بھوگ آاُںدے هن۔ تے ِاه گّل کِ پاپی سارے سدا سُکھی رهِںدے هن, نا تاں دانے لوک منّدے هن تے نا دےکھن وِچ آاُںدا هَے ۔ دُّکھ سُّکھ پُوربلے کرما انُسار کِسے تے ودھ کِسے تے گھٹ آاُںدے هن ۔ دُّکھاں وِچ پھرک هُںدا هَے۔ جو لوکی هُن بھلے هو رهے هن تے بھگت تے گےانی بی هو جان اَوه بی پراربدھ دے کرم بھوگنگے ۔ هاں اُنھاں دے سںچِت تے کرِےمان کرم دگدھ هو جانگے ۔ سو ِاس پرکار دی Explanation ساڈے دُکھاں دی بھلے لوکاں نے ورنن کیتی هَے ۔ سادھنا کرن والے پھکیراں نُوں اَےداں کهِںدے سُنِآ هَے :-

کِ تُسیں رّب دی اُپاسنا کرکے دُّکھاں دی نوِرتی چاهُںدے هو ِاه تُسی وپار کردے هو بھگتی نهیں کردے ۔ اپنے کیتے دا پھل سُکر نال بھوگو,

اگوں بھگتی کرو, تُساڈا اّگا سَور جااےگا, پھےر دُّکھ نهیں پااَوگے ۔ سُوپھی پھکیراں دے پُستکاں وِچ تاں جاهِداں, تپسویآں, آدِکاں نُوں ِاسے نُکتے توں آم مکھَول لِکھے هواے هن کِ اےه رّب دے آسک نهیں هن جو بںدگی تے بھلِآای کرکے سُّکھ مںگدے هن ۔ اےه بنیاے هن جو سَودا کردے هن ۔ سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی وِچ لِکھاےا هَے

'ناراِان نِںدس کاِا بھُولی گواری ۔۔

دُکرِت سُکرِت بارو کرمُری ۔۔

جو مَے کیآ سو مَے پايا دوس ن دیجَے اور جنا ۔۔

اُّچی اوستھا دے مهاتما بابت آپ نے پُچھ کیتی هَے۔ سںت اتر سِںگھ جی دےکھو هن, اُنھاں دا تجربا آپ نُوں هَوسی ۔ جو آپ نُوں سُپنِآں وِچ مِلدے هن اُنھاں دا تجربا بی تُساں نُوں هَے۔

اسل وِچ سںت لای آپ ٹول کرنی ٹھیک هَے, ِاکو اوستھا دے دو سںت آپ نُوں مِلن, جرُوری نهیں کِ دُِا آپ نُوں سُکھداای لگن ۔ اپنے من دی بناوٹ تے سںت دے من دی اوستھا تے کوای هور Laws work کردے هن جِس توں سںت نال سںبںدھ ےا لابھ دا اوسر بندا هَے, تُساڈا چِت لوڑ پرتیت کرے تاں جُبا اوستھا هَے بھال کر لاَو ۔ مےرے لِکھن نُوں تُساڈا Imaginary کھےال کرنا بن سکدا هَے, پر مَےں اپنے Imagination دی گّل نهیں سی لِکھی مَےں تاں سُّکھی پُرکھ دی اوستھا گُرُو ساهِب جی دی دّسی هوای Explain کیتی سی ۔ اُه تُسیں آپ گُربانی پڑھ کے تسلی کر سکدے هو کِ اَوتھے گُرُو جی نے نِج تجربے دِّتے هن کِ نهیں ۔ مَےنُوں اپنے دُّکھاں د سمِآں پر گُربانی وِچ دّسیآں گّلاں توں Comfort مِلِآ هَے ۔ سو جد کوای مَےتھوں کُچھ پُچھے تاں مَےں جِتھوں سُّکھی هويا هاں دس دےںدا هاں ۔

هِتکاری

و.س.

14

ڈےهرا

१۸.۹.३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

برکھُردار جیاَو-

تُساں دی تار پُجی هَے ۔ واهِگُرُو جی دے بھانے اگے سِر نِوا کے هی سُّکھ هَے۔ سںسار وِچ ِاهو کُچھ هَے۔ وِچھوڑے آاُںدے هن تے جھلنے پَےںدے هن 1 ڈاکٹر ساهِب دا تُساں نُوں نِج دا وِچھوڑا هَے, اُنھاں دے پےار تے گُناں کرکے اُنھاں دے مِّتراں نُوں آپ ساهِباں توں گھٹ دُّکھ نهیں هو رِها۔

تُساں لای هُن سِوا وِچھوڑے دے سهِن دے ار اَےسے امولک گُناں دے رتن دے سِر توں ساےا دُور هون دے هور جِمےواریآں پَے گایآں هن ۔ جِنھاں دا بوجھ تھوڑا نهیں ۔ ماتا جی دی سےوا تے پےار هُن تُهاڈے جِمے هَے ۔ بھَےن جی دا پھِکر آپ دے دِماگ لای هَے۔ دونوں چھوٹے بھِرا تے کھاس کرکے اوتار جِس دی پڑھاای نهیں مُکی آپ دے جِمے هَے ۔ آپ نے هُن اپنے پھرجاں دے نال پِتا جی دیآں ساریآں جِمےواریآں سںبھالنیآں هن, آپ تکڑے هووے, گُرُو آپ نُوں بل بکھسے تے اَےںتنی Normal Fervour دان کرو کِ آپ اےه سارے کںم نِباه تو اپنی آتم اُنتی تھی کرو ۔ پِتا جی نے آپ دے اُّچے کھاندان نُوں هور اُّچا تے رَوسن کیتا هَے, تُسی هُن اُس نُوں چار چنّ لااَو, مےری دِلی همدردی تُساں سارِآں دے نال هَے۔ تے ارداس هَے جو پِتا جی دے ٹُر جان توں جو وِگوچے پاے هن کھاندانی تے پںتھک, سارے تُساتھوں واهِگُرُو پُورے کراوے, پھکیر اسیس دے سکدا, سُبھ ِاچھا پرگٹ کر سکدا هَے۔ پےار دی پرےرنا سکدا هَے, هور دان دےنا واهِگُرُو دے وس هَے تے اُس داتے اگے جھولی اڈنی تُساں دا کںم هَے۔ جیون کیمتی وستُو هَے, Opportunity سدا نهیں رهِںدی سو جو سمےں نُوں سںبھال کے سپھلا کر لوے اُه جِت وِچ رهِںدا هَے۔ جِںدگی بڑی کیمتی سَے هَے ۔ هتھ مُسکلاں نال آاُںدی هَے, ِاس نُوں سپھل کرنا هی مرداُ تے جیون دا لاها هَے۔

سری اپنی ماتا جی جوگ مےری ولوں اسیس تے دِلاسا بِنَے کرنا ۔ اُنھاں نے اُتم جیون ڈِٹھا هَے, بانی نام نال پِآر هَے, سبر سُکر وِچ

وس کے نام بانی دے آسرے اپنا آپ جِنّا اُّچا تے واهِگُرُو جی دے نےڑے هو سکدا هَے کر لَےن ۔ ِاهو لاها هَے منُکھا جنم دا, باکی سدا ِاتھے کَوای نهیں, ستِگُر نے پھُرماےا هَے :-

'اساں بِ اَوتھے جانا' جد سبھ نے جانا هَے تاں جِتنا سماں جِس پاس باکی هَے سپھلا کر لاے ۔ هور اسیس ۔ سارے پرِوار نُوں اسیس ۔

آپ دا هِتکاری

و. س.

15

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پوِتراتما جیاَو-

آپ دا پتر پُجا هَے ۔ ِاه پڑھ کے واهِگُرُو جی دا سُکر آاُںدا هَے کِ رانو جی تے پرِوار تُسیں سارے بھانے وِچ ساکر هو تے رجا مِٹھی کرکے منّ رهے هو ۔ واهِگُرُو هور بل بکھسے ۔

تُساں دے ویچار سُبھ هن۔ اپنی ماتا جی نال پےار کرو تے اُنھاں دا ستسںگ دا تے ساتھی دا آسرا بنے بڑی چںگی گّل هَے ۔ اپنا جیون اُنھاں پُورنِآں تے پااَو جو آپ دے پِتا جی پا گاے هن ۔ سںسار وِچ اکسر "اُچیآں سکھسیاتاں" دی کدر پرِواراں نے نهیں پاای, اَوه موه ماےا تے لاڈاں وِچ رهِ جاںدے هن تے اکسر اُنھاں اُنتاایآں ول تکدے هن جو ِانسان هون کرکے هر بںدے وِچ کِسے نا کِسے سکل وِچ هُںدیآں هن, اُنتاایآں تاں سبھ وِچ هن, پر پھِر اُّچی سکھسیات ےا Personality کِس نُوں آکھیدا هَے, جِنھاں وِچ گُن وِسےس هون تے جِنھاں وِچ اپنے اوگُناں تے پھتے پان دی کوسس جاری هُںدی هَے تے جِنھاں دیآں اُنتاایآں کای وےر پےڑ نُوں کھاد واںنگ کوای سهاےک هو ڈھُکدیآں هن, تے اَوه اپنا پربھاو دُوسِآں تے پا کے اُچے کںم کر لَےںدے هن۔ اَےسے گُناں دی کدر اکسر اَوپرے کردے تے لاهے لَےںدے هن, نےڑے رهن والے گھٹ لابھ لَےںدے هن, تُساں وِچوں جِنھاں نے لابھ اُٹھا لِآ هَے سُبھاگ هن, جِنھاں نهیں اُٹھايا هَے اُه هُن نکسے کدم تے چلن تے جنم سپھلا کر لَےن ۔

سںسار وِچ کھانا, پینا, سَےنا انںد دے مگر رهنا جیو جںتُو پسُو پںکھی سارے کر رهے هن, پر اُه کوای وِرلا هَے جو ِانھاں دے نال نال دُکھیآں نُوں سُکھ دےن, بھلے کرن تے ٹھںڈھاں ورتان دا کںم بی کردا هَے, پھِر اَوه هور وِرلے هن جو نِرآس هو کے اَےسا کردے هن تے نال اپنے اںدر نُوں جاگرت وِچ لِآ کے اُچا کر لَےںدے هن آپ درِسٹمان وِچ وسدے درِسٹا پد وِچ اُٹھدے هن, ارتھات جو اپنے اںدر اپنی Subjective ترکی کرکے اُّچے جیون والے هو جاںدے هن۔ واهِگُرُو جی مےهر کرے تے تُساں سارِآں نُوں

ِاه دان دےوے تاں ڈاکٹر ساهِب دی آتماں نالوں ودھیک کھُسی کِس نُوں هووےگی۔

تُساں دے اگے کھاس کرکے بڑا جِمےواری دا جیون هَے, ِاک تُساں برِدھ ماتا جی دی سےوا کرنی هَے, دُوجے تُساں اپنے آپ نُوں اپنے پَےراں تے کرنا هَے, جِس وِدےا پراپتی دے راهے پِتا جی پا گاے هن, اُس وِچ اُّنت هو کے اپنے جیون نُوں لاهےوںدا تے اپنے پَےراں تے آپ کھڑا هون والا بنااُنا هَے تے پھِر اَےسا سُهنا بنااُنا هَے کِ تُساڈا آيا سپھل هووے جو نام جپن نال تے سُکھ دےن نال بندا هَے ۔ ِاس کرکے اپنے بجُرگ پِتا جی دے جیون دا دھےان دھر کے تُسی مرداُوپنے وِچ اُٹھو, اپنے آپ نُوں مرد سمجھ کے اُچ جیون تے پوِتر جیون تے اُپکاری جیون دا نمُونا بنو ۔ ٹےک ستِگُر دی لاَو, سوجھی گُربانی توں پراپت کرو تے بل نام توں پراپت کرو, چںگِآں دی اُلاد وڈِآں دی مِسال تے وڈِآ دے پھکھر نال بی اُچی هو جاںدی هَے ۔

سری رانو جی جوگ اسیس, آپ جوگ تے سربت پروار جوگ اسیس, گُرُو, اںگ سںگ ۔

ڈےهرادُون                                                                               آپ دا هِتکاری ویر سِںگھ

۱۹, ۹, ۳۴

16

ڈےهرادُون

२१. ۹.३४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو--

۲۰ دا آپ دا پتر پهُںچا۔ ڈاکٹر دیوان سِںگھ جی دے چلانے دا درد جو آپ مهسُوس کر رهے هو اُه کرنا هی اُچِت هَے سی ۔ اَےسی Personality جگت وِچ هر تھاں نهیں مِلدی ۔ مِتر کے سںبںدھی, پںتھ سےوک کِ چکِتسک هر پهلُو وِچ جو نِپُنتا پراپت سی, اُه کمال دی سی ۔ جِس مِتر مںڈل وِچوں جِس پںتھ وِچوں اَےسا لال ٹُر جاوے اُتھے اسهِ گھاپا کیکُوں نا پوے ? ِاس دا هُن آم دارُو ِاه هَے کِ مُوںهوں بھانا کهِ کے دُکھ سهِ لِآ تے کُچھ سمے نُوں اگلے وِچھوڑِآں واںنگُو گل بھُل بھُلا جاوےگی, ےا واهِگُرُو جی دے بھانے ول باهرلا بی رُکھ نا کیتا سںسارِک پرچاوِآں ول اپنے آپ نُوں پا لِآ۔ کُچھ موٹی موٹی تهِ بھُل دی من تے چڑھ گای, کُچھ سمےں بااد بھُل گاے ۔ کدے کِتوں جِکر چلِآ ٹُرِآ ےا وِگوچا آيا تاں کهِ دِتا کِ هاں پھلانے بهُت چںگے هُںدے سن ۔ جگت ریت تے جگت گتی ِاهو هَے۔

پر جے پےار 'پرےم'-هون تد وِچھوڑِآں دے سّل ڈُوںگھے هُںدے هن ۔ ار اَوه کوای اَےسی سُورت پکڑدے هن کِ جو سریرک کھد وِچ لَے جاںدی هَے ۔ پر جے کوای ستِسںگ پراپت هووے تاں وِچھوڑے وےلے دی آای درونتا منُکھ دے جنم نُوں سُآر جاںدی هَے ۔

تُسی جے اپنے بِرهے دی تیکھنتا دا هال نا لِکھدے تاں مَےں ِاه کھت لِکھن دی کھُل نهیں سی لَےنی, پر چُوںک تُساں نے اُه پیڑا لِکھی هَے جو سچی مِترتا دی سُوچک هَے, مَےں, چاهے تُهانُوں چںگا نا لگے, هےٹھ لِکھی گّل لِکھن دی کھُلھ لَے هی لَےن لگا هاں۔

ِانسانی تبیات اپنے پےار تے واکپھی دے داِارے وِچ اپنے آپ ' نُوں سدا دُوسرِآں توں وڈا سمجھن تے Assert کرن تے ارتھات آپ وڈا

کرکے جنااُن تے لگی رهِںدی هَے۔ جے ِاتپھاک نال اپنے وِچ کوای سجن ِاک سکھسیات هووے, ِاک کرَےکٹر هووے, تاں اُس دے اوگُن چُن چُن کے سںتُسٹ رهِںدی هَے کِ مَےں چںگےرا هاں۔ ےا کای هور ڈھںگ نال اُس دی سکھسیات نُوں پهچانن تے منّن وِچ سُتے هی کنّی کترااُںدی رهِںدی هَے۔ اوگُناں توں کھالی کَون هو سکدا هَے۔ پر سکھسیات' وِچ گُن وِسےس هُںدے هن, اوگُناں تے اُس دا کابُو هُںدا هَے ےا کابُو پان دا جتن اُس دا جاری رهِںدا هَے ۔ اتے اُس دیآں نِّکیآں نِّکیآں اُکاایآں کای وےر کُدرت اُس وِچ ِااُں رهن دےںدی هَے جِوےں پےڑ دے پَےراں وِچ کھاد ۔ مےرا ِاه متلب نهیں کِ پاپ تے اوگُن ِاس کھےال نال برداست کر لیتے جان۔ مےرا متلب هور هَے۔ اُه ِاس پرکار دا هَے کِ جِوےں بھاای هیرا سِںگھ نُوں ساایں نے گریب گھر وِچ جنم دِّتا سی ۔ پر اُس نُوں گُن کمال دا بکھسِآ سی, پر اپنے جیون دے نِرباه واستے تے بُڈھےپے لای کُچھ جما کرن واستے اُس نُوں ماےا لَےنی پَےںدی سی ۔ ِاس نُوں لوکی آکھدے سی لالچ هَے ۔ پرںتُو ِاه کُدرت نُوں منجُور سی کِ اُس پاس روٹی دا سامان پِچھوں نا آوے سو اُس نے ِاه پَےدا کرنا سی, کِّتا کوای هور اُس پاس سی نهیں کِ اُه بی کردا تے سےوا کیرتن تے اُپدےس بی کردا ۔ ِاس لای کماای کرنی تے پَےسے لَےنے اُس لای جرُوری سن تے ِاه لالچ کِها جاںدا سی, پر ِاه لالچ اُس دے کںم وِچ کُچھ سهاےک سی ۔ جدوں اسی دےکھدے هاں کِ پھِرکے دے هاای سکُول دی ساجنا اُس دے کٹھے کیتے رُپَے توں هوای تے ورِهاں بّدھی اُه اپنی کماای وِچوں ِاک سکھس نُوں سَو رُپےا مهینا دُنیآں توں اُهلے رکھ کے دےںدا رِها کِ کِوےں سکُول دا پربںدھ چںگا ٹُرِآ رهے, تے جدوں اسی دےکھدے هاں کِ پںتھ وِچ کوای هی اَےسا آسرم هواُو جِس نُوں بھاای هیرا سِںگھ نے دو چار مهینے دی اپنی ساری کماای کّٹھی کرکے ارداس نا کراای هووے تاں اُه سَے کِ جِس نُوں اُس دے جیون دے نُکتا چین لالچ کهِںدے سن اُه سَے نجر پَےںدی هَے جو کِ کھِڑے گُلاب دی پسر رهی کھُسبوای وےلے اُس دے چرناں وِچ لِپٹی پای کھاد واںنگُو پرتیت دےںدی هَے۔ مےرا متلب ِاس پرکار دیآں کمیآں توں هَے ۔ سو سکھسیاتاں دے جیاُںدِآں اُنھاں دی سکھسیات دی وِسےستا کِس کِس گّل وِچ هَے' ? سںبںدھی, مِتر تے جمانا نهیں تکدا ۔ تدوں نِّکیآں-۲ اُونتاایآں تّک کے وڈے گُناں ولَوں بےپرواهی رهِںدی هَے۔ جِوےں اسماناں وِچ چل رهے Meteors ارتھات اَوه تارے جِنھاں نے ٹُّٹنا هَے جِنھاں نُوں اُلکا آکھدے هن نجر نهیں پَےںدے, پر جدوں کِ اَوه ٹُّٹدے هن تد اُنھاں دے پرکاس دی لس پَےںدی هَے تاں هی اُنھاں نُوں سبھ کوای دےکھدا هَے ۔ ِاسی ترھاں 'سکھسیاتاں' دی کدر آم لوکی تے بھُلےوےں وِچ پاے مِتر تے سںبںدھی تدوں هی پااُںدے هن جدوں کِ اَوه جیون سماپت کر لَےںدے هن ۔

پرںتُو جِنھاں سںبںدھیآں کِ مِّتراں, جمانے وِچوں اَوپِآں کِ اُپکار نال پھَےجےاب هواے لوکاں نُوں جیاُںدے جی پَے جاوے, اُنھاں نُوں سکھسیاتاں دے وِچھوڑے وےلے جو گھاپا پَےںدا هَے, اُه بهُت ڈُوںگھا تے اسهِ هُںدا هَے ۔ اُس دا ِالاج پھِر اُس دے گم نُوں کِسے تراں دی بھُّل نال دُور کرنا نهیں هُںدا, پر اُس دی ےاد نُوں سدَےوی کرنا هُںدا هَے ۔ ےاد سدےوی توں مےری مُراد دُکھی رهِنے دی نهیں, کِاُںک سدا هاوے وِچ رهنا آدمی من سریر دُهاں کر کے کمجور تے ساهسهین هو جاںدا هَے, مےرا متلب ےاد سدَےوی توں ِاه هَے کِ مِتر دے وِچھوڑے نُوں بھانا منّے, پر جو کوملتا تے هِردے دی درونتا اُس سّٹ نال آای هَے اُس نُوں اپنے آتما دے سُدھار دا اوسر بنا لوے ۔ واهِگُرُو جی اگے اُس درونتا وےلے ارداس وِچ لین هووے تے ِاه مںگے مےرے پِآرے نُوں اپنے چرناں وِچ نِواس ديو تے ِاه مّگوں کِ "هے بھگوان مےرے اوگن دُور کرو ۔ مَےں جگت وِچ تاں بھلا پرسِّدھ هاں, پر مَےنُوں مےرے اوگُن پتا هن, تے آپ نُوں بی مےرے اوگُن پتا هن, سو دووےں پتے والے هُن سنمُکھ هن, مَےں جِس نُوں اپنے اوگُناں دا پتا هَے بلهین هاں, تُوں جِس نُوں مےرے اوگُناں دا پتا هَے بلوان هَےں ۔ اپنا بل بھر دےه جو مَےں آپنے اوگُن تےاگ دِآں ! مَےنُوں سُبھ گُن بکھس جو مَےں تےرے هُکم وِچ ٹُراں ۔ مَےنُوں اُّچا کر, سُّچا کر, مَےنُوں گُناں وِچ سمُّچا کر, مَےں اپنے اںدر اپنے آپ نُوں دےکھن والا بناں, اپنے دےکھے اوگُن دُور کرن والا بناں, مےرا اںدرلا تےری ےاد وِچ رهے, تےرے بھَے وِچ رهے, تے پھےر تےرے پےار وِچ اُّچا اُّٹھے تے اںت تےرے نال رهن والا بنے ۔ مَےں پھےر تےری هجُوری وِچ وّساں, تےرے نال وّساں, تےری مےری ِاک ساتھتا دی وّسن هووے, تاں جو مےرا منُّکھا جنم سپھل هووے ۔ ِاه اوسر جو مِلِآ هَے مےرے هّتھوں اَےوےں نا تِلک جاوے ۔" ِااُں اںدروں جاگرِت وِچ آ کے 'ساایں دے نال رهن' دے هُلارے والی اُمںگ جگا لوے تے ِاس دے جاری رهن دے ےتن وِچ لگ پوے ۔ دُوجے پاسے اپنی باهر دی ورتوں نُوں 'نا دُّکھ دےنی والی' بناوے ۔ “دُوکھ ن دےای کِسَے جیا پت سِاُ گھر جاواُں ! هاں واهِگُرُو توں مںگے, اُس درونتا وےلے مںگے کِ هے داتا مَےتھوں کِسے نُوں دُّکھ نا مِلے, مےرے کرم اَوه هون جِنھاں توں تےرا جلال پرگٹ هووے, مےری ورتوں پرےم دی هووے, سُکھداتی هووے ۔

جدوں جدو چِت نُوں مِّتر وِچھوڑے دا سےلا وج کے اُداس کرو من نُوں پںگھارے تے ِاس ارداس وِچ جاوے, پھِر دِل نُوں بدلے, هر دِن امل دا جتن آپ اپنے گلے پا لوے کِ جو گُن مِّتر وِچ سن اَوه هُن مَےں دھارنے هن, جے سںسار وِچ گھاپا اُس دی مَوت نے پاےا هَے, مَےں پُورا کرنا هَے, جو وِگوچے اُس دے وِ چھےڑے توں آاے هن مَےں پُورے کرنے هن, ِااُں جے جیون نُوں پلٹا لایاے,

پلٹن دے جتن وِچ پَے جاایاے, تاں مِّتر دا بِرها سدَےوی بِرها هو گِآ ۔

جانا تاں سبھ نے هَے, رهنا سدا کِسے نهیں, مانسِک تے پراُپکارک جیون جِنھاں نے سںوار لِآ اُنھاں نے ِاه جیون دا پرےوجن پا لِآ, دو هی کںم هن :--

۱. ساڈے آپے دا اسلا چںگا هَے, پر اُه کُسںگاں نال ماڑا هو رِه هَے, کرماں نے سُبھاو بن بن کے اُس نُوں وِگاڑ چھّڈِآ هَے, ِاس نُوں اساں اںدروں جگا دےنا هَے, پربُّدھ کر دےنا هَے تے ِاک آدرسک اُّچتا والا بنا دےنا هَے ۔

۲. جِس جگت وِچ وسدے هاں دُکھاں نال وِهڑت هَے, ساڈا کںم اُنھاں دُکھاں نُوں ودھااُن والا نا بنے, پر گھٹااُن والا هووے چاهے اَوه گھٹااُنا هوميو پںتھک ڈوج جِنھاں تھُهڑا هووے پر هووے گھٹااُن دی تاسیر والا ۔

مےرے لِکھے دو هور هور ارب ناه کرنے ناں ِاس دے کوای ِاسارِآں والے ارتھ کرنے تُساں ڈاکٹر ساهِب دے وِےوگ وِچ دِل پیڑا دا هاوا لِکھےا هَے, مَےں چاهُںدا هاں کِ ِاه هاوا آپ دی کاےاں پلٹ کرے ۔ آپ نَوکری کر چُکے هو پَےنسن پا چُکے هو ۔ روٹی دی بےپھِکری هَے۔ پںتھ سےوا دا چااَو ساری اُمرا رِها تے کردے رهے هو ۔ هُن جیون اَوه پلٹا کھاوے ک جِوےں کوای ِاک آدمی آپے توں اَےسا بل پاوے کِ هووے ِاک پر دو ِانساناں دا کںم کرن لگ جاوے ۔ تُسیں هُن اپنے اںتریوی جیون وِچ ِانّے اُّچے اُٹھو کِ دے ڈاکٹر ساهِب هو جاون ۔ ِاسے ترھاں باهری پںتھ سےوا تے جگت سےوا وِچ وی اَوه تان آپے وِچ بھرو کِ دو ڈاکٹر دیوان سِںگھ هو جاون ۔ ِاس لای جرُوری هَے :

اںمرِت وےلے دا جاگنا, تے اُّٹھ کے نام وِچ لگ پَےنا ۔ هُن ِاه نِےم پّکا نِےم پُوربک هو جاوے, بانی دا پاٹھ ابھےاس اّگے توں ودھ وکت لوے 1

Introspection, آپا چینن دا سُبھاو هور ودھے سںسارک بھُلےوِآں وِچ پاون والے مان دھاری اپسوارتھی مِّتراں نُوں جگتچاری تَوں ودھ واکپھی ناه رهے ۔ اپنے روجانا وِهارک کںماں توں چھُٹ کے باکی وکت بھلے وِچ سپھل هووے ۔ تُساڈا دم سِّکھی دا پرچار کےںدر هووے ۔ تُسی سِّکھی دی کھُسبو نال بُهو تے دُوجے تُهانُوں مِل کے سُگںدھت هوون تُسی رس پراپت هووے تے جگت تُهاتھوں رس پراپت کرے ۔

رات بارا ےا ِاک وجے جد جاگ کھُلھے ِاکّلے اُّٹھ کے بَےٹھ جاوو, اُس وےلے جگت سُّتا پِآ هَے پروار سُّتا پِآ هَے ۔ تُسی جاگدے هو۔ وِچار کرو کِ مَےں ِاس وےلے نِرجن بن وِچ هاں هو مےرے من دس تےرا کی هال هَے اُس وےلے ِاه کھودر من اپنے اوگُن دسےگا۔ چںگے لوک ِاسی تراں آپا

وےکھدے هن۔ اسی سارے اوگُنی بھرپُور هاں ۔ جِس نے ِاه سُبھاو اںدر وےکھن دا پاونا هَے اُس نے اُّچے اُٹھنا هَے ۔ سو هر اےک آپو آپنی تھاں, مَےں آپنی تھاں تُسیں آپنی تھاں ; ِاه سُبھاو پّکا اُّچے اُٹھن دا پهلا ڈںڈا ِاه هَے ۔ پَےهلے وےکھیدا هَے, پھےر کُدرت پاایدا هَے پھےر کادر هو جاایدا هَے ۔ گُلاب واںنگُو آپ پلنا تے پل کے کھِڑنا تے کھِڑ کے سُتے کھُسبُو دا داتا هونا ِاهو هَے منُّکھا جنم تے ِاس دا لاها ۔

پتا نهیں کِاُں ? آپ نے جو بِرهے پیڑا ڈاکٹر جی دے وِچھوڑے وِچ پرتیت کیتی هَے اُس بابت آپ دے اّکھر پڑھ کے مےرے توں مّلو مّلی ِاه کُجھ لِکھےا گِآ هَے ۔ گُرُو کرے کِ جِس بھاونا نال مَےں لِکھے هن تُساں تے اَوه اسر هون ۔ تُسیں آپنی تھاں تے ڈاکٹر ساهِب دی تھاں دو ٹِکانے پُورے کرن والے سُّچے اُّچے تے آدرسک گُرُو پےارے بن کے جیون سپھلا کرو !

آپ دا

و. س.

17

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے ۔۔

پےارے بھاای...سِںگھ جیاَو

آپ دا پّتر پهُںچا, بیبی سںت سےو کَور جی دے اکال چلانے دی کھبر پڑھ کے بهُت سَوک هويا ۔ واهِگُرُو جی دی رجا دی چال ِانسانی سمجھ توں پرے هَے ۔ ڈاکٹر ساهِب دے وِےوگ دے جکھم اجے اّلے سن کِ ِاه ِاک هور سّٹ آپ دے لای آ گای هَے۔ جے دُّکھاں ول ڈِّٹھا جااے تاں بھاری کسٹ دا مُکابلا هَے ۔

پر سّجن جیاَو آپ دا جیون ستِسںگ وِچ بیتِآ هَے, آپ نے نام بانی دی ٹےک لَے کے دِن بِتااے هن ۔ ِاس کر کے ِاس وےلے وی ِاسے ٹےک دا آسرا لاَو تے واهِگُرُو جی دے بھانے نُوں سِر دھر کے منّو ۔ کٹھن بڑا هَے دُّکھاں وےلے دُکھی ناں هونا, پرںتُو نام بانی نال جو اںدر واهِگُرُو بل دےںدا هَے, اُهی سارے دُکھاں دا ٹاکرا کردا هَے ۔ واهِگُرُو مِّتر هَے, پِتا هَے, پرتِپالک هَے, جو کُچھ کردا هَے ساڈے بھلے دا هَے, چاهو ساڈی سمجھو اگوچر هووے گّل پر هُںدا اُس دا بھانا هَے, تے بھانا مِّٹھا کرنا هی گُرسِّکھی هَے ! اںدر تان بھرو تے سِر رجا دی دلیج تے رکھ ديو, تے سِر آ پایآں جِںمےواریآں نُوں کھالسا بهادر هو کے نِباهو, نام بانی دا لڑ ناں چھوڑو, گُرُو مِهر کرے جو بل بکھسے تے سُکر ارداس نام دا دان دےوے تاں جو کھالسِآں دے نمُونے تے ٹُر کے تُسیں لوک سُکھی وسو تے پرلوک دا سامان جما کرن وِچ کسر ناں پوے ۔

اسل وِچ دُّکھ آ کے سانُوں نام تے نام دی لِو توں جُدا کردے هن, ساڈی ارداس هووے کِ هے واهِگُرُو سانُوں بل بکھس جو اسی نام توں جُدا نا هوویاے تے سدا تےرے چرناں وِچ وّسیاے ۔

مےری دِلی همدردی تُساں نال تے سارے پرِوار نال هَے ۔ گُرُو سبھ نُوں تان بکھسے کِ بھانا مِّٹھا کر منّن۔

بیبی سںت سےو کَور ستوںتی سی, پتِبرتا سی, تُساں جی دے گھر آ کے ستِسںگ نُوں پراپت سی, واهِگُرُو اُس دی آتماں نُوں اپنی مِهر دی چھاوےں نِواس بکھسن ۔

اںمرتسر                                                                                                    آپ دا دردی

   ۹.۱. ۳۵                                                                                                و.س.

18

૧૧.૫.૩૫

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

ستِکار ےوگ بیبی جیاَو !

سری کاکا جی دے اکال چلانے ڈھی کھبر پُج گای سی ۔ جِس توں بهُت سوک هويا۔ آپ جی دا دِل مسے مسےں ڈاکٹر ساهِب دے وِچھوڑے مگروں هُن ٹِکانے آ رِها سی کِ هور سّٹ آ وّجی۔ کُدرت دے رںگ نِآرے هن تے جیو کُچھ لکھ نهیں سکدا کِ بھانے دا رُکھ کیکُو دا هُںدا هَے ۔

مَےں کای دِن سوچدا رِها هاں کِ آپ جی کاکا جی تے سارے پرِوار نُوں کیه لِکھاں۔ وِچھوڑے دِلی مرم ستھانا نُوں سّٹ ماردے هن تے نِرو همدردی دے پتر کیه ساردے هن ۔ پر ِانسان پاس سِوا همدردی تے ارداس دے هور کای دارُو بی نهیں جو اُه دُّکھ سُّکھ وےلے اپنِآں نال وںڈ کے سُّکھ ورتان دا جتن کرو ۔ دُّکھاں دے وےلے جگت وِچ دِلی درد هی پرسپر پےار هَے تے دُّکھ گھٹانے دا ترلا هَے۔ دِلی درد اسی لِکھ بول کے هی سجناں تک پُچا سکدے هاں ۔

واهِگُرُو آپ دا سهاای هووے تے آپ دے هِردے وِچ آپ نِواس کرے جو اَوتھے وِچھوڑے دی پیڑا کاےاں پلٹ کے واهِگُرُو پرےم بن جاوے ۔ سبھ کوای جنم دھار کے دُّکھ سُّکھ دےکھدا هَے, پر مُبارک هَے اُه دِل جو ِاه سّٹاں کھا کے واهِگُرُو دے چرناں ول رُکھ کردا آپا سںبھالدا تے اُچ جیون وِچ آ جاںدا هَے, سُرت جد اُچےری رَوں وِچ آ جاںدی هَے تاں آپے دا ٹِکااُ تے سُّکھ اںدر تُلها بنّ دےںدا هَے کِ جِس نال پھِر من ڈولدا نهی تے جیون ےاترا پوِتر پروپکاری تے پرمےسُر نال سدا مِلاپ والی بسر کردا هَے ۔

مَےں آس کردا هاں کِ تُسی اپنے سُهنے من نُوں بانی نام دے آسرے اُّچا کر لِآ هونا هَے تے واهِگُرُو پےارے دے بھانے نُوں مِّٹھا کر لِآ هونا هَے۔ مےری ارداس هَے کِ سّچا پاتساه آپ دے اںگ سںگ هووے تے تُسی تے سارا پروار سِّکھی سِدک بھروسے وِچ وّسو۔ مےری دِلی همدردی آپ سارِآں دے نال هَے ۔

هِتکاری

و.س.

19

ڈاکٹر کھُداداد جی نُوں سوک دی تار دے جواب وِچ تار-

१۸.५.३۶

Gargi ji has found her permanent abode.

We all are marching to that eternal home.

Let us move on with steady steps,

With our hopes centred in eternal union.

VIR SINGH

20

اںمرِتسر

૧۹.૫. ۳۶

اک اونکار ستِگُر پرسادِ

پِےارے ڈاکٹر ساهِب جیاَو

آپ جی دی تار کلھ پهُںچی جی, جِس وِچ بیبی گارگی جی دے اچانک وِچھوڑے توں هواے سدمےں دا پتا لگدا سی, مَےں اُس وےلے آپ جوگ تار وِچ سںدےس گھلِآ سی, آس هَے ِاه تار پُّج گای هوسی, اّج آپ جوگ ِاک هور تار دِتی سی جِس دا مجمُون ِاه سی کِ مايا جی, نرَےن, ٹُولی, بھالُو ِاتھے هن تے کھُس هن, آس هَے ِاه بی پُّج گای هووےگی ۔

بیبی گارگی نے جِتنا پِآر بابی جی توں, آپ توں بلبیر توں مايا جی تے هور اساں سارِآں توں پراپت کرکے پرورس پاای سی اُه اُس دی بڑی بھاری سُبھاگتا سی, کھاس کر تُساں تاں اُس دی بڑی Tender Age (چھوٹی جهی اُمر) توں پِآر بھری پالناں کیتی سی۔ تے آپ دے پِآر تے سِکھِآ دے مںڈل وِچ پرورس پا کے بیبی ِاک کُںدن تِآر هوای سی ۔ جو سےوا تے کُربانی والا پِآر بیبی نے اپنے نندےایاے دے گُجر جان پر اپنی نِنان تے اُس دے بّچِآں نال کیتا هَے اُه اُس دے بجُرگ دِل دا پّکا سبُوت هَے تے آپ ساهِباں دی سِکھِےا پِآر تے پرورس دی سپھلتا دی جِںدا دلیل تے مِسال هَے۔ ِاه پِآر تے اُپکار کرکے بیبی نے آم جگت وِچ بی بڑا جس کھٹِآ هَے, اَےسی سوهنی جِںدگی دا ِاس تراں اچانک وِچھڑ جانا ِانسانی  دِلاں لای تے پِآر والے دِلاں لای اسَےه سدماں هَے, پر ِاه سارا کُچھ ساڈی نِکی مرجی دے داِارے توں باهر کِسے انںت رجاں دی کرنی وِچ هُںدا هَے, جِس اگے سرے تسلیم نِهڑااُناں هی بندا هَے ۔ اسی نهیں جاندے کِ گَےب وِچوں کِںاَو اَےسا هُںدا هَے, پر گَےب وِچ, ساڈا ایمان هَے کِ, انںت بھلِآای دا چسماں هَے, اُس توں جو هُںدا هَے کِسے چںگِآای واستے هُںدا هَے, ِاس لای چاهے ساڈا پِآر دِل نُوں هِلا دےںدا تے بےچَےن کر سکدا هَے پر سانُوں اُس نےکی-کُل

دی کرنی نال جوڑ چاهیدا هَے تے ٹِکوےں دِل نال تے اڈول کیتی بُدھی نال اُس دی رجا وِچ مرجی نُوں مےلنا چاهیدا هَے ۔ پھِر اسی سارے ِاسے رستے دے مُساپھر هاں, کِتنے اجیج تے مِّٹھے پِآرے اگو ِاسے راهے جا چُکے هن, اساں بی اُسے راهے جانا هَے تے اَوتھے پهُںچنا هَے ۔ ِاس لای جو وِچھوڑے هو رهے هن ِاه سدا دے وِچھوڑے نهیں هن, ِاه کُچھ سمےں لای هن, جدوں اساں بی اَوتھے جانا هَے تاں پھِر سدا دے مےلے هونے هن۔ ِاس کرکے ِاه وِّتھاں 'وِچھوڑے' هَےن ِاه 'سدا دیآں جُداایآں' نهیں ۔ ِانھاں دے سدمے تاں لگدے هن پر ساایں مےهر کرے کِ ِاناں سدمِآں نُوں دِل دی اڈولتا ججب کر لوے ار رجا دے بھاو وِچ تے سُکر دے رںگ وِچ ججب کرے کِںاَو کے ساایآں جیاَو نے سانُوں آس بکھسی هَے کِ ساڈا اسلا ِاتھے جںمن توں پَےهلاں سی تے مگروں هوسی ۔ چاهے سانُوں ٹھیک پتا نهیں کِ کِںنج سی تے کِںنج هوسی۔ پر هوسی تے سُهنا هوسی تے هُن نالوں چںگا هوسی۔ ِاس آس وِچ, ِاس بھروسے وِچ ساڈے من سُّکھ دی تار نُوں لّبھ لَےںدے هن تے ڈولنوں ٹِک جاںدے هن ۔ آس هَے تُسی هُن تاایں سُکھی تے اڈول هو گاے هوسو ۔ بیبی گارگی دے چلانے مگروں لهَور گُرُو گرںتھ ساهِب جی دا اکھںڈ پاٹھ کرکے مايا جی تے پروار اےتھے آ گاے سن تے اےتھے هن, تے سارے رجا وِچ راجی هَےن, جِس تراں دا سدما سی مايا جی اُس اگے ِاتنے اڈول رهے هن کِ مانوں ڈولے هی نهیں ۔ اُنھاں نے بھانا مِّٹھا کرکے منِّآ هَے۔ اُنھاں دے سبر سُکر وِچ رَےهن نُوں تے رجا نال اپنے من نُوں ِاکسُر کرنے دے املی اُّچ جیون نُوں تک تک کے لهَور دے لوکی تے سّجن مِتر اس اس کر رهے هن ۔ مايا جی دے اَےسے سوهنے جِگرے نے پروار تے بّچِآں تے سوهنا اسر پايا هَے تے اُنھاں نُوں وےکھ کے سارے Good Cheer (بڑے کھُس تبیات) وِچ هَےن ۔ تُسی دُور هو تے ِاکّلے, ِاس کھبر نُوں سُن کے اپنے من دے Resources توں هی Comfort ڈھُوںڈھن تے سُکھی هون وِچ تان لا رهے هوسو, کاس ِاس وےلے اسی سارے آپ دے پاس هُںدے تے آپ مايا جی دا ِاستکلال تے سبر سُکر وےکھدے تاں آپ نُوں بڑا هَوسلا تے دھرواس مِلدا ۔ هُن بی آس هَے کِ آپ دا سادھِآ هويا من سُکھی هو گِآ هووےگا تے ِاتھوں دا ِاه هال پڑھ کے مُولوں هی سُکھی هو جااےگا ۔ ساڈیآں دُآواں تے دِلی پِآر دے ولولے تُساںدے سهاای هون تے ِاس دِسدے تے ان دِسدے جگت دا انںت مالک تُسانُوں پِآر کرے تے اپنےں پرےم نال سُّکھ تے Comfort (آرام) دےوے ۔ گُرُو نانک اںگ سںگ ۔

هِتکاری

و.س.

21

اںمرِتسر

۱۹.۷.۳۶

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

پےارے جیاَو -

بھاای...سِںگھ جی گڑی والِآں دا کھت آےا هَے جِس وِچ اُنھاں نے برکھُردار,..جی دے بھر جُآنی وِچ آپ سجناں نُوں وِچھوڑا دے کے پرلوک گمن دی کھبر لِکھی هَے۔ ِاه پڑھ کے دِل کی بهُت هی سوک هويا تے آپ جی دے درد وِچ دِلی درد نال ارداس هَے کِ گُرُو برکھُدار نُوں اپنی مِهر دی چھاوےں تھاں بکھسے تے آپ جی تے سارے پرِوار نُوں بھانا منّن دی دات کرے ۔

ِاس پرکار دے ڈُوںگھے گھا لان والے وِچھوڑِآں تے دو چار درد دے اّکھر لِکھن وےلے سوچ پھُردی هَے کِ اساں املی تے اسلی پِآر ِاس وےلے کیه کیتا هَے ۔ پر سوچ سوچ کے ِاهی سِّٹا نِکلدا هَے کِ ِانسان دا ِانسان نال سّجن دا سّجن نال کِ اپنے هِتُو نال پےار درد وںڈان وِچ هی هَے ۔ پےار دے سبداں نال هی اُداسیآں وِچوں کّڈھ سکیدا هَے ۔ ِاسے کرکے گُرُو داتے نے اپنے رّبی کھےال سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی وِچ لِکھ دِتے کِ سدا لای ساڈے اںگ سںگ آپ رهن تے اُنھاں دے اُچارے پےار تے اُپدےس دے واک سانُوں دُّکھاں دی نَےں وِچوں کڈھدے رهن۔ ِاسے کھےال تے مَےں ِاس وےلے آپ جی دا کھےال سری گُرُو جی دی بانی ول وِسےس پُآاُنا چاهُںدا هاں کِ اَوتھے سّچے پاتساه نے اُداسیآں دے دارُو تے جکھمی دِلاں دیآں مرهماں رکھیآں هن۔ آپ گُربانی ول اگے هی وِسےس رُچی رکھدے هو ۔ ِاس وےلے بانی نے جرُور سهاےتا کیتی هونی هَے ۔ هور بی جِتنا ودھیک رُکھ ِاس اںمرِت سومے ول کروگے اُتنا سُکھ پراپت هووےگا ۔

ستِگُرُو سانُوں بانی وِچ دسدے هن کِ ِاتھوں سریر چھوڑ کے ٹُر جانا وِناس نهیں هَے, پر چولا بدلنا هَے! مر کے جو پےارے وِچھُڑدے هن سو جیاُںدے هن, کےول هالت بدلدی هَے, رںگ وٹیجدا هَے۔ رُوه جیاُںدی هَے۔ تے جد سبھ نے هی اےتھوں ٹُر جانا هَے تاں آپ آگےا کردے هن کِ چِںتا وس نا هوےا کرو, ِاس نُوں کرتے پُرکھ دا هُکم جان کے اپنے جیون نُوں سُآرن

وِچ ودھےرے اُّدم دھارِآ کرو, ِاک سبد وِچ سری گُرُو نانک دےو جی نے ' آپ پرسن کر کے سدا دے سُّکھ دا راه اَےاُں دسِآ هَے :

سبھنا مرنا آيا وےچھوڑا سبھناه

پُچھهُ جاِا سِآنِآ آگَے مِلن کِ ناه ۔۔

ِاه پرسن دا آپ هی اُّتر دےںدے هن :

جِن مےرا ساهِب ویسرَے وڈڑی وےدن تِناه ۔۔

ارتھات کِ جِنھاں نُوں رّب بھُّل گِآ هَے اُنھاں نُوں وِچھوڑا هُںدا هَے, جِس دا سِدھاںت اےه نِکلدا هَے کِ رّب ساایں جی نُوں ےاد رکھن والے سارے پھےر مرن اُپرںت مِلدے هن ۔ ِاس توں سِّٹا نِکلِآ کِ سانُوں چاهیدا هَے کِ اسی اپنے وِچھڑے پِآرِآں دے وِےوگ وِچ دُّکھاں تے هاوِآں وِچ رو رو کے آپا ناںهے وںجھاایاے سگوں واهِگُرُو جی دے نام وِچ پروِرت هوویاے, ِاس کر کے اگلی تُک وِچ سری گُرُو نانک دےو جی نے آگِآ کیتی هَے کِ :

بھی سالاهِهُ ساچا سوِا ۔۔ جاکی ندر سدا سُکھ هوِا ۔۔

ارتھات هے بھاای اُس سّچے اکال پُرکھ دی سِپھت سلاه کرو جِس دی مِهر نال سدا دا سُّکھ پراپت هُںدا هَے ۔ سو سری گُرُو جی اپنے سِّکھاں نُوں ِاه رستا دّسدے هن کِ نام سِمرو تے دُّکھ بھر بھر کے رون توں منھاں کردے هن جِها کِ پھُرمايا نے :

وڈا کر سالاهنا هَے بھی هوسی سوِا ۔۔

سبھنا داتا اےک تُو مانس دات ن هوِا ۔۔

جو تِس بھاوَے سو تھیاَے رنّ کِ رُنَّے هوِا ۔۔

ارب ِاه کِ ِاستریآں واںگُوں رووو نهیں, رووِآں کُچھ نهیں بندا کِاُںک کِسے پرانی دا جو سںسار توں چلانا هويا سو اُس دے بھانے وِچ هويا هَے, اُس توں بِناں کَوای مارن جیوالن نُوں سمرتھ ناهی هَے, تے نا هی کِسے منُّکھ توں کوای دات پراپت هو سکدی هَے, داتا بی اَوهو آپ هَے تاں تے ِاس دی دلیل بی ِاهو نِکلی کِ داتا بی واهِگُرُو هَے, مرناں جمنا وی اُس دے هّتھ هَے منُّکھ دے هّتھ نهیں تاں تے منُّکھاں دی ٹےک ول پَےکے ناں بھُّلو۔ سبھ منُّکھاں دےوتِآں توں وڈا هَے واهِگُرُو تے اُس دی سِپھت سلاه وِچ سانُوں لگنا ےوگ هَے ۔ سِّٹا مهاراج جی دے اُپدےس دا ِاه نِکلِآ کِ سبھناں نے مرناں هَے وِچھوڑا سبھ دے سِر کھڑا هَے, جِنھاں نُوں واهِگُرُو ےاد نهیں هَے اُنھاں نُوں ِاه وِچھوڑا دُکھداای هووےگا جِنھاں نُوں ےاد هَے اُنھاں نُوں کوای پیڑا نهیں هونی کِاُںک اُنھاں دے وِچھوڑے هونے هی نهیں اَوه تاں سارے واهِگُرُو دے

ےاد والے واهِگُرُو نُوں پراپت هونگے ۔ جو ِاک تھاں لِو لااُںدے رهے هن, ِاک هال ےا ِاک انںت دے ٹِکانے وِچ جانگے اَوه تاں مِلنگے هی۔ سارے جے ِاک تھاں گاے سو تاں سدا دے مےل وِچ مِل گاے اُنھاں نُوں وِچھوڑے دا دُّکھ کِاُں هوسی ۔ ِاس کر کے چںگی گّل ِاهو هَے کِ وِچھڑ گِآں نُوں رووو ناںه, اُنھاں دا دُّکھ ناںه کرو ۔ سگوں واهِگُرُو دے چرناں ول دھِآن کرو ۔ اَوه داتا هَے ۔ اُه سمرتھ هَے, اُس دی سِپھت سلاه کرو, اُس دی مےهر نال سدا دا سُّکھ پراپت هُںدا هَے ۔ اُه سدا تھِر هَے۔ سدا تھِر هی سدا سُّکھ دے سکدا هَے !

هُن ویچار اےه رهی کِ سِپھت سلاه کِس ترھاں کرنی هَے ۔ گُرُو کی بانی سِپھت سلاه نال بھری پای هَے ۔ بانی دا پاٹھ کرنا, سُنناں, کیرتن تے ویچار ِاهو هَے سِپھت سلاه دا رستا جِس نُوں کردِآں ٹھںڈھ پَےںدی هَے ۔ پھےر ِاس بانی دا وِچار کِس پاسے لَے جاںدا هَے کِ نام جپو, نام پھِر دم بدم دی سِپھت سلاه هَے ۔ ساایں جی دا اُس هِردے وِچ اکھںڈ کیرتن هو رِها هَے جِس وِچ ساایں دے نام دا سِمرن ٹُر پِآ هَے۔

سو گُرُو جی نے اپنے سِّکھاں نُوں دِل نُوں کٹھور کرن والا ےا کھُسک گِآن والا دھیرج نهیں بنايا سگوں اسلیات دس کے پِآر تے بھگتی نُوں اںدر پا کے ساایں ول جوڑِآ هَے ۔ جدوں کِ پِآرا ات پِآرا وِچھُڑدا هَے دِل بِره پیڑا نال پںگھر جاںدا هَے۔ ِاسے کر کے رُدن هَے ِاسے کر کے کلےجے وِچ کُچھ هُںدا هَے۔ سّچے پاتساه جی پهِلاں تاں کهِںدے هن کِ :

چِںتا تاکی کیجیاَے جو انهونی هوِا ۔۔

ِاهُ مارگ سںسار کو نانک تھِر نهی کوِا ۔۔

پر اےتھے بس نهیں کردے ۔ گُربانی وِچ دسدے هن کِ هُن تےرا من پںگھار وِچ هَے وِچار کے دےکھ کِ اپنی اُمرا بی وِها رهی هَے :

بِن سِمرن دِن رَےن برِتھا بِهاِا ۔۔

مےگھ بِنا جِاُ کھےتی جاِا !

سںمھالا کر تے ویچار کِ مرنا تے وِچھوڑا سبھ دے سِر هَے, نا گماں وِچ رُڑھ, نا کھُسک گِآن وِچ دِل کرڑا کر, پر ساایں دے چرناں ول جھُک, اُس دی سِپھت سلاه وِچ آ جِس نال تےرے دِل دی مَےل اُترے :

گُن گاوت تےری اُترس مَےل ۔۔

مَےل اُترِآں تے پھےر واهِگُرُو جی دا نام رس رُوپ هو جاںدا هَے ۔ ِاس ترھاں گُرُو جی نے ساڈے وِچھوڑے نال دُکھے مناں نُوں واهِگُرُو جی دے ٹھںڈھے چرناں ول دھِآن دُآکے اُّچِآں کیتا تے اُس رستے پايا هَے کِ جِس رستے

ٹُر کے نا کےول وِچھوڑے دی پیڑا دُور هُںدی هَے سگوں ساایں چرناں نال نےںهُ لگ کے جنم مرن دی پیڑا دُور هُںدی هَے تے واهِگُرُو جی دے مےل دا سدا سُّکھ پراپت هُںدا هَے ۔

تُسی مُدتاں توں پںتھ سےوا وِچ لگ رهے هو, گُربانی دے پرےمی هو۔ ستِسںگ وِچ جاںدے آاُںدے هو ۔ گُرُو ساهِب دے منورتھاں نُوں سمجھدے هو ِاس لای ِاس پیڑا وےلے کِ جو سںسار مُوجب ڈاڈھی کرڑی پیڑا هَے واهِگُرُو جی دے چرناں ول ودھےرے رُّچی کرو ۔ ودھےرے من نُوں اُس سدا دے سُکھداتے دے نےڑے هور نےڑے لِآاَو !

کال بتیت هو رِها هَے اُمرا درےا دے وےگ واںجھ تُری جا رهی هَے۔ چھِن چھِن کر کے ورهے بیت رهے هن چھِن چھِن وِچ ساایں دی سںبھال-نام سِمرن-وِچ جیون نُوں لای چلو ۔ جے اگے نام وِچ سماں لںگھ رِها هَے تاں هُن هور جور نال لااَو جے اگے کُجھ ڈھِل مّٹھ پَےںدی هَے تاں هور ساودھان هو جااَو ۔ سُّکھاں دے داتے, دھن دے داتے, پُتر پروار دے داتے, ِاّجت تے وڈِآای دے داتے ستِسںگ تے گُربانی دو داتے اکال پُرکھ جی دے نِکٹ- ورتی ودھ توں ودھ بنو ِاهو ستِگُراں دا هُکم هَے ۔ هر وِچھوڑا هر کھےچل گُرسِّکھ نُوں ِاه سِکھلاںدے هن کِ سںسار اسّت هَے, واهِگُرُو سّت هَے, اسّت ولوں من نُوں اںدر اُپرام رکھو تے سّت نال نےهُں ودھااَو ۔ گرهست وِچ بَےٹھے کار وِهار کردے ساایں دی ےاد اںدر وّسو ۔ بس ِاه هی اُس داتے نال پرےم تے ِاس نال جگت توں اُپرامتا دا بھاو اںدر وسااَو۔

آس هَے تُسی گُربانی دی ٹےک لَے کے اپنے آپ نُوں ِاس ےتن وِچ پايا هويا هونا هَے ۔

مَےں کُچھ اّکھر ِاس لای لِکھے هن کِ اُس ےتن وِچ کُجھ هور مدت هو جااے ۔ دُکھ سُکھ وےلے جِس نُوں پیڑ هُںدی هَے اُسے نُوں مالُوم هُںدا هَے پر جو سّجن دُکھ سُننے نال پیڑت هُںدے هن اَوه جے پِآر کرن تاں ِاهو اُس دا سرُوپ هَے کِ اپنے پِآرے نُوں گُرُو کے چرناں ول ودھےرے پرےرن ۔ نام وِچ ودھےرے اُّدم دواون ۔ واهِگُرُو پرےم دی رُّچی ودھااُن تے بھانے تے رجا نُوں مِّٹھا کر منن دے رستے وِچ ڈھاها دےن ۔ جِس نال کِ وِچھوڑے نال پیڑت من اُّچا اُٹھے ۔ اںدرلا آپا هںبلا مارے نام نُوں اںدر جپھا مارے تے آپ سرب سُکھاں دا داتا-نام-تاں مےرے اںدر بَےٹھا هَے, ِاهو نام هَے واهِگُرُو جی دا وِّدت سرُوپ جو اپنے آپ نُوں ساڈے مناں تے پرگٹ کردا هَے, مَےں ِاس آسرے اُّچا هوواں تے والےوے دا رون مَےنُوں نا آوے ۔ بھانے منن دی نرمی آوے, ارداس وِچ چِّت لگے ۔ سُکر دا هیلا هو آوے تے نام دے تُلهے دے آسرے سںسار ساگر وِچ اُّچا اُّچا تردا جاواں ۔ واهِگُرُو مےهر کرو ۔ گُرُو نانک دےو آپ

دا سهاای هووے ۔ بانی نام دا, پرےم دا دان هووے۔ آپ دا جیون گُرمُکھ جیون هووے جو مُرگاای نَےسانے واںنگُو هُںدا هَے ۔

جَےسو جل مهِ کمل نِرالم مُرگاای نَےسانے ۔۔

سُرت سبد بھو ساگر تریاَے نانک نام وکھانے ۔۔

مےری دِلی همدردی ِاس وِچھوڑے وِچ آپ دے نال هَے تے مےری دِلی ارداس هَے کِ ِاس وےلے آپ دے دِل وِچ گُرمُکھتاای تے نام بانی دی جو دات هَے : چاهے اَوه کِنّی نِکی هَے چاهے اَوه کِنّی وڈی هَے, هُلارا مارے, ودھے تے آپ اُس چوٹی تے جا کھڑےوو جِتھے کھڑو کے گُرسِّکھ تے گُرمُکھ اکال پُرکھ دے بھانے نُوں اُس دے چوج جان کے مِّٹھا کر منّدے تے آکھدے هن :

گاُڑی م: ۵

میت کرَے سوای هم مانا ۔۔

میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔

اےکا ٹےک مےرَے من چیت ۔۔

جِس کِچھ کرنا سُ همرا میت ۔۔۱۔۔ رهااُ ۔۔

میت همارا وے پرواها ۔۔

گُر کِرپا تے موهِ اسناها ۔۔۲۔۔

میت همارا اںترجامی ۔۔

سمرتھ پُرکھ پاربرهم سُآمی ۔۔۳۔۔

هم داسے تُم ٹھاکُر مےرے ۔۔

مان مهت نانک پربھ تےرے ۔۔۴ ۔۔

گُرُو نانک دےو آپدا سهاای هووے تے آپ نُوں نام دان وِچ پرپھُلت کرے تے ِاس وےلے سهاےتا دے کے دِل سُکھی کرے تے اُس دِل وِچ سِمرن واپھر کرے ۔ سارے پروار نُوں تے بھاای...جی نُوں اسیس ۔

آپ نُوں گُرُو چِت آوے ۔ کاکا جی دی ماای نُوں گُرُو چِت آوے ۔ گُرُو اںدر هووے تاں سرب سُکھ داتا اںدروں ٹھںڈھاں پااُںدا هَے ۔

آپ دا هِتکاری

و. س.

22

اںمرِتسر

२५.۷.३۶

اک اونکار سری واهگُرُو جی کی پھتے

پےار بھاای...جیاَو

آپ جی دا کرِپا پتر پُج گِآ سی آپ جی دے پےارے سردار جی دے برکھُردار دے اکال چلانے دی کھبر پڑھ کے شوک هويا ۔ مَےں ِاک پتر سر:......جی ول لِکھِآ هَے آس هَے پُج گِآ هوسی ۔ بھاای جیاَو ! تُسیں هُن چِراں دے ستسںگ وِچ لگ رهے هو, تے تُساں بهُوں سُهنے تے کیمتی پےارِآں دے وِےوگ وےکھے هن تے چںگے سبر سُکر نال جھّلے هن ۔ سںسار ِاسی ترھاں دا هَے ِاس وِچ گرهستی نُوں بهُت سدمے دےکھنے پَےںدے هن ۔ کےول اُنھاں نُوں کُچھ سهارا مِلدا هَے جو جیون دے دُسار پار نجر مار کے ِاس سِدک وِچ.. جیاُںدے هن کِ مردا کُچھ نهیں ۔

کهُ نانک گُر برهم دِکھايا ۔۔

مرتا جاتا ندر ن آيا ۔۔

بھجن بںدگی دی اوستھا والِآں دے مُڑ مےلے هونے لِکھے هن تے جو پُورن گےان تے پُورن پد نُوں اپڑے هن اَوه واهِگُرُو نُوں پراپت هُںدے هن جو کِ سبھ دا سںگم ستھان هَے ۔ ِاس لای تکڑے هووو ۔ اکسر وِےوگ نال اںدروں نام هِل کھلوںدا هَے ۔ تُسی گھالی پُرکھ هو نام نُوں تکڑے هو کے پکڑنا, نام اںدر ِاک سهارا تے آسرا بن جاںدا هَے ۔

سِمر سِمر نام بارں بار ۔۔

نانک جیا کا ِاهَے ادھار ۔۔

جو ِانسان نُوں ڈولنوں بچااُںدا هَے, تے جے کِسے دُّکھ نال نام هِل کھلووے تاں اَوکھ هُںدا هَے, تُساں نام وِچ جیاُنا, واهِگُرُو تے گُرُو نانک اںگ سںگ هَے ۔

آپ سِدک وِچ رهِ کے سردار...... جی تے اپنے بھَےن جی جوگ اُچے

آدرس ستِگُر دے پےار تے واهِگُرُو دیآں مِهراں دے پرسںگ سُنانے ۔ سُکھی هونا تے سُکھی کرنا ۔ دھنّ گُرُو نانک

ارداس هَے کِ گُرُو آپ سارِآں دے اںگ سںگ هووے تے وِچھُڑے پےارے دی آتما ستِگُر دی مِهر چھاوےں سُکھی وّسے ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

23

اںمرِتسر

१۸. ۹.३۶

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

شری بیبی.. جیاَو....

بهُت بهُت اسیس پهُںچے ۔

تُساں جی دی ۴ تریک دی چِٹھی پُجی هَے, ِاس توں پهلاں کوای چِٹھی نهیں اپڑی ۔

تُساں دُهاں نُوں پےاری پُتری دا وِچھوڑا هويا هَے, ِاه سچمُچ چِت نُوں بهُت ڈاواں ڈول کردا هَے ۔ پےار دا جو کوای اُداسی تے نِراستا والا پهِلُو هَے تاں ِاهو هَے کِ جے پِآرا وِچھُڑے تاں دِل ترُٹدا هَے تے پھےر وسےں وسےں دھیرج نهیں بنّھدا تے سںسار دے سارے سامان اُداس تے دُکھداای جےهے بھاسن لگ جاںدے هن۔ پر مُسکل هَے تاں ِاه کِ ِاس ترھاں دے دُکھاں توں جگت وِچ کوای نهیں بچ سکدا۔ کُدرت دے رںگ هی اَےسے هن, ِانھاں گّلاں کرکے هی پُرانے ساڈے وڈِآں نے سںسار نُوں دُکھ رُوپ آکھِآ تے جںگلاں وِچ جا کے تپ آد کرنے نُوں تے سدا لای موه دے هتھوں کھلاسی پااُن نُوں هی سُبھ مارگ دسِآ, جدوں گُرُو نانک دےو جی کَےلاس پربت تے گاے تدوں سِدھاں نے ماتلوک ارتھات هِںدُستان دا هال پُچھِآ سی ۔ گُرُو جی نے کِها بھلے لوک ! تُسیں جو اُّتم لوک سااُ سو تاں سرِسٹی نُوں چھڈ کے بناں تے پهاڑاں وِچ آ بسے هو پِچھے جو لوک رهِ گاے هن سُکھی نهیں هن, تُسی وِچے وسدے, 'اُنھاں دے دُکھ سُکھ وِچ سهاای هُںدے تاں اَوه لوک بی اُّچے هو جاںدے ۔ ِاهو گّل گُرُو نانک دےو جی نے جگت نُوں سِکھاای کِ ِانسان جے اپنے اںدرلے پےار تے ولولِآں والے هِّسے نُوں جِّت کے نِرا وِچاروان تے نِرا Rational هو جاوے تاں دُکھ دُور نهیں هُںدے پر اُنھاں توں بےپرواهی هو جاںدی هَے۔ پر ِانسانی سکھسیات دا ِاک هِسا جِس وِچ پےار وسدا هَے اُه مر جاںدا هَے ۔ سو اُس ِاک پهِلُو والی پراپتی دا لابھ کُچھ نهیں هَے۔ چاهیدا هَے کِ ِانسان دی دِماگی تے دِلی دووےں تاکتاں ترّکی کرن ۔ پر دِلی بھاواں

وِچ وِسےس سَے پرےم هَے, تے پرےم کرن والے نُوں پریتم دے وِچھوڑے تے اسهِ کسٹ هُںدا هَے ۔ ِاس دا کیه دارُو هَے ۔ تد گُرُو جی نے دسِآ هَے, کِ اپنے سِرجنهار تے بھروسا تے اُس نال پرےم ِاس دا دارُو هَے ۔ ارتھات اسی جو پُتر, پُتری, پتی, ِاستری, مِّتر, پِتا, آدِکاں نال پِآر کر رهے هاں, ِاه پےار اُنھاں نال هَے جو ناسمان هن, سدا نهیں رهِںدے, سو وِچھوڑے وےلے دُکھ هونا هويا۔ هُن جے اسی پِآر اُس نال پاایاے جو ابِناسی هَے تاں نا اُه کدے مرےگا نا وِچھوڑے دا دُکھ هووےگا۔ ِاسے پر گُرُو جی دا اپنا واک هَے :-

"نا اَوهُ مرَے نا هووَے سوگ ۔۔" جد پرےم واهِگُرُو جی ول لايا تاں پهلا پھاِادا ِاه هويا کِ ساڈے اںدر دا جو پرےم دا بھاو هَے سو مارنا نا پِآ کےول اُس دا نِسانا بدلنا پِآ ۔ پھِر جو ساڈا پرےم پِتا, ماتا, پُتر, پُتری, مِّتر آدِکاں وِچ هَے اُس نُوں مارن دی تے دِلگیر جاں وَےراگی هو کے دِل نُوں پرےم دے بھاواں توں کھالی کرن دی بی لوڑ نهیں رهِںدی ۔ کِاُںک گُرُو جی کهِںدے هن کِ ِانھاں سبھناں نال پِآر دا نِسانا تاں واهِگُرُو هَے ۔ ار اےه سارے اُس دی دات هن, تے ساڈی سُرت دا آسرا هون لای تے ساڈے دِل نُوں ٹےک دےن لای اےه سارے آسرے پرمےسُر جی نے سانُوں بکھسے هن ۔ جد ِاه ویاُو (نُکتا کھےال) ِانسان بنا لوے تاں اُه اپنے اںدر ِاک تبدیلی دےکھےگا ۔ اُه ِاه کِ ِانھاں پِآرِآں نُوں اَوه اپنا سبھ کُچھ جان کے پِآر نهیں کردا, پر اُنھاں نُوں 'داتے' دی دات سمجھ کے پِآر کردا هَے ۔ ِاس ترھاں کرن نال اُس نُوں اپنا 'داتا' ےاد رهِںدا هَے, مُکھ پِآر دا نِسانا اُس نُوں سمجھدا هَے, تے ِانھاں پِآرِآں نُوں اُس دی دات سمجھ کے پِآر کردا هَے, سو تُسی سمجھ لاَو کِ اَےاُں ساڈے اںدر ِاهناں 'بھاواں' والی کُدرت دی اُچی تے درُست پالنا هُںدی گای, اُس نُوں مارن دی لوڑ نهیں پای۔ ِاس سِکھےا لای سُکھمنی ساهِب وِچ ِاک اسٹپدی هَے, اُس وِچ دسِآ هَے کِ پدارتھاں تے داتاں دے داتے نُوں ےاد رّکھو داتاں نال رُسن دی لوڑ نهیں, جِوےں لِکھےا هَے :-

جِه پرساد گرِه سںگ سُکھ بسنا ۔۔

آٹھ پهر سِمرهُ تِس رسنا ۔۔

سو جد ایسور دے بکھسے پدارتھاں تے سںبںدھیآں مِتراں نُوں اُس دی دات سمجھ کے واهِگُرُو دا سُکر کریاے تے اُس نال پِآر کریاے تاں سانُوں پرےم کرن دا مَوکِآ بی رِها تے بِن کھےچلاں وِراگ بی هو گِآ۔ کِاُںک اَےسا بھاو اںدر پکا هو جان نال پھےر سںبںدھیآں دا پِآر ِاک سُرت دا

آسرا بن جاںدا هَے تے مُکھ-پےار نا بِنسنهار پرمےسُر جی دا اںدر بَےٹھا رهِںدا هَے۔

ِاتھے هُن هالت اُسے ترھاں رهی کِ دیسنهار جگت دے سامان تے ساک مِتراں نے بِنسدے رهِنا هَے تے بِنسن وےلے پھِر وِچھوڑے دی پیڑا رهِنی هَے, کِسے اُپااُ نال پِآرِآں دا وِچھُڑنا بںد نهیں هو سکدا ۔ پر جے سوچ کے دےکھوگے تاں ِاک پھاِادا هو گِآ هواُو کِ واهِگُرُو دے پِآر والِآں نُوں اَونی ڈُوںگھی سٹ نهیں وجےگی کِ جِنّی نِرے موه وِچ گرسِآں تے ماےا دی نیںد وِچ سُتِآں نُوں لگدی هَے۔ تے پھےر جِنی کُ سٹ وجدی هَے اُس دا نال ِاک هور ِالاج سمجھ وِچ پَے جاںدا هَے۔ اُه ِاه کِ واهِگُرُو ابِناسی هَے۔ اُس نال ساڈا پِآر هَے ۔ اُس نے سدا رهِنا هَے, تے اساں بی وِناس نهیں هونا۔ اساں بی سدا جیاُنا هَے ۔ مَوت جِس نُوں کای لوک وِناس تے ابھاو سمجھدے هن, پرمےسُر نُوں پِآر کرن والا اُس نُوں ِاک هالت دی تبدیلی سمجھدا هَے تے ِاتھوں ٹُر کے کِسے هور اُچےری تے سُکھداای هالت وِچ جان دا اُس نُوں بھاسا تے کای وےر تجربا بی هو جاںدا هَے, سو اُه کِسے پِآرے دے وِچھوڑے وےلے اپنے من نُوں سمجھااُںدا هَے کِ هو من ِاه جو پِآرا ٹُر گِآ هَے وِناس نُوں پراپت نهیں هويا ِاس دی هالت بدلی هَے, ِاه رّب جی دے دےس گِآ هَے, جِتھے ِاه کِسے هور هالت وِچ جیاُ رِها هَے, هے من ! مَےں بی اےتھے سدا نهیں رهِنا, ِاک نا ِاک دِن اےتھوں ٹُر جانا هَے, تے مَےں بی رّب جی دے دےس جانا هَے, پھےر اَوتھے جا کے پهلوں دے گاے پِآرِآں نُوں مِلنا هَے, تاںتے هے من وِچار کر کِ ِاه جو پِآرا هُن ٹُر گِآ هَے اےه کےول ساتھوں پهلوں ٹُرِآ هَے تے اساں ِاک نا ِاک دِن ِاس نُوں مِلنا هَے, سو جو وِچھوڑا پِآ هَے ِاه سدا دا وِچھوڑا نهیں هَے, ِاه کُچھ سمےں دا وِچھوڑا هَے, ِاس ویچار نال جو وِچھوڑے دا سّل اُٹھدا هَے اُس دی چوبھ بهُت گھٹ جاںدی هَے, سگوں کای وےر تاں چوبھ مُولوں نهیں رهِںدی ۔ مِٹھی مِٹھی ےاد جِس وِچ آس بھری هوای هُںدی هَے تے وِچھڑے پریتم دے گُناں دا چےتا ٹھال رهِںدا هَے تے واهِگُرُو جی دے چرناں وِچ ارداس تے پرارتھناں دی سکل لَے لَےںدا هَے, کِ هے داتا تُوں اپنی دِتی دات اپنے پاس سد لای هَے مےهر کرکے اُس نُوں اپنے چھتر چھاوےں رّکھ تے سدا دا سُکھ اُس نُوں دےه ۔ اےس ترھاں دی پرارتھنا نال اپنا دِل بی ٹھردا هَے تے وِچھُڑے مِتر نُوں بی سُکھ پهُںچدا هَے ۔ جےڑا پرمےسُر نال پِآر نا کرن والِآں دے دِل وِچ هاوا تے کلےس هُںدا هَے, اُس نال اپنا اںدر بی سڑدا هَے تے وِچھُڑے سجن نُوں بی سُکھ نهیں پهُںچدا ۔

هُن اےتھوں کُ آ کے ِاه پرسن پَےدا هو جاںدا هَے کِ سبھ کِسے دے کرم ِاکو جےهےں نهیں هن ۔ سارے پرمےسُر نال پِآر کردے تے سُبھ کرم کردے

نهیں مردے ِاس کرکے سبھناں دی ِاک هالت مرن دے باد نهیں هُںدی ۔ سو جد هر ِاک دی هالت اّڈے اّڈ هونی هَے تد هر ِاک دا نِواس آپو آپنی کھِچ دے داِارِآں وِچ هووےگا۔ ِاه کیکُوں تسلی هووے کِ اسی جرُور اپنے پِآرے نُوں مِلاگے ? ِاس دا اُّتر جو گُرُو کی بانی وِچ آيا هَے اُه ِاس پرکار دا هَے کِ سبھ توں اُّچی اوستھا پرمےسُر جی دی هَے, جو پرمےسُر جی نُوں پِآر کردے هن سو پرمےسُر جی دے پاس هی جانگے ۔ کِاُںک ِاس گّل دا سانُوں ِاتھے تجربا هَے کِ ِانسان جِس وےلے اپنے کںماں توں وِهل پااُںدا هَے اُه اُس وےلے اَوتھے تے اَوس پاس جاںدا هَے جِتھے اُس دا پِآر هُںدا هَے۔ ِاسی ترھاں جے اسی پرمےسُر جی نُوں پِآر کردے هاں تاں جدوں مرکے اےتھوں ٹُراںگے تاں اُنھاں پاس جاواںگے, جو اَوتھے نُوں جاوےگا اَوه سُتںتر تے اُّچا هووےگا, اَوس نُوں اپنے توں نیویآں هالتاں وِچ جانے دی کھُلھ هووےگی ےا ِااُں کهو کِ اُس وِچ بل تے تاکت هواےگی کِ سبھ هالتاں تے نِواساں وِچ پھِر ٹُر سکے, اُس نُوں دُرگم کُچھ نهیں هووےگا, ِاس لای اسی جو واهِگُرُو جی نُوں پرےم کراںگے تاں اسیں اپنے وِچھُڑے پِآرِآں نُوں چاهے اَوه کِتے هون تے کِسے هال هون مِل سکاںگے۔ ِاس لای پرمےسُر جی نال پِآر کرنا سانُوں اےتھے بی سُکھاں دا داتا هَے کِاُںک ساڈی اںدرلی پھِترت ِاس نال هر پهِلُو وِچ ترکی کردی هَے کِاُںک سںسار وِچ جیون دا نُکتا کھےال (View) بدل کے اُّچا تے سُکھداای هو جاںدا هَے, اتے سانُوں سوجھی پَے جاںدی هَے کِ ساڈا اّگا بی سَور رِها هَے تے ساڈے وِچھُڑے مِتر سنبںدھی پِآرے جیاُںدے هن تے پھےر مےلے هونگے۔

ِاتھے کُ آ کے پھِر ِاه سُآل اُٹھ پَےںدا هَے کِ پِآر دِسن والے نال پَےںدا هَے تے رب جی دِسدے نهیں ۔ اُس نال پےار کِوےں پوے ۔ ِاس گل نُوں ستگُر نے اَےاُں هل کیتا هَے کِ سانُوں روج دا تجربا هَے کِ جِس کِسے نال ساڈا پِآر هووے اُس دے دو سرُوپ هُںدے هن۔ جاں ِااُں کهو کِ پےار اپنے آپ نُوں ساڈے من اُتے دو ترھاں نال پرگٹ کردا هَے :

۱. جدوں کِ پِآرا کول هُںدا هَے تاں جی کردا هَے کِ ِاه اّکھیآں توں اُهلے نا هووے ۔

۲. جدوں اُه اّکھیآں توں اُهلے هووے تاں جی کردا هَے کِ کِوےں ِاه بھُّلے ناں, سگوں اَےسا هُںدا هَے کِ جِاُں اَوه بھُلدا هی نهیں۔ سو ِاس توں ِاک اسُول لبھ پِآ کِ 'جد پریتم اّکھاں توں اُهلے هووے تد پرےم آپنے آپ نُوں ساڈے من اُتے 'ےاد' دی سکل وِچ پرکاسدا هَے ۔

هُن ِاس اسُول نُوں ربی پِآر والے پاسے گھٹا کے دےکھو۔ واهِگُرُو ساڈے ِانھاں سریرک نَےناں توں ِاک ترھاں اُهلے هَے ۔ پریتم دے اُهلے هون دی هالت

وِچ اساں ڈِٹھا هَے کِ پِآر دا وِدّت سرُوپ هَے 'ےاد' ۔ سو اسی 'ےاد' ساایں دی اںدر وسا لایاے تاں ِاه بن جااےگی 'پرےم' ۔ جِس ترھاں بوڑھ دے بیج توں بوڑھ اُگ پَےںدا هَے تے اُگے هواے بوڑھ نُوں اُس دا بیج پَے جاںدا هَے ۔ ِاس لای پتا لگ گِآ کِ واهِگُرُو جی نُوں ےاد رکھنا اُنھاں دے پرےم نُوں اںدر بیج دےنا هَے جو ابھےاس نال پرےم دا برِچھ بن جاوےگا ۔ ِاس لای گھر چھڈن دی, بن جان دی, برت تے هور تپ دی لوڑ نهیں ۔ کےول اپنے اںدر ِاس بھاو نُوں ِاس Feeling نُوں تھاں دےن دی لوڑ هَے کِ واهِگُرُو هَے۔ مےرے اںدر هَے تے مَےنُوں پِآر کردا هَے ۔ چاهو تاں ِاه بھاو ِاکدم درِڑ هو جاوے تے چاهو سمےں نال هووے ۔ جِنھاں نُوں تاں ِاکدم پراپت هو جاوے ِاه گّل اُنھاں لای کںم هو گِآ, جِنھاں نُوں ِااُں چھےتی پرپکتا نا هووے اَوه پھِر پرمےسُر جی دا نام-جپ دا ابھےاس کردے هن ِاس نال 'جپ' سِمرن بن جاںدا هَے ۔ سِمرن هَے سمرن سکتی ےا چےتے دے مںڈل وِچ ےاد کیتی گّل دا نِواس هو جانا ۔ ِاه پھِر 'هَے' دا رُوپ لَے کے اںدر بجھ جاںدی هَے ۔ پھےر من هلکا, سریر هلکا بھاسدا هَے۔ ِاک اُچےان دی پرتیتی اںدر هو آاُںدی هَے, کُچھ سُآد جِها هر وےلے بھر جاںدا هَے, تے باهر سںسار وِچ سُںدرتا دا پربھاو دِسن لگ پَےںدا هَے۔ من پھِر وِسماد وِچ جاںدا هَے تے اَوه تجربے اںدر هون لگ پَےںدے هن جو ساڈی اںت والی آتما (Finite) نُوں انںت (Infinite) دی چھُه وِچ لَے جاںدے هن ۔ متلب ِاه کِ پھِر سانُوں اپنے اںدر ِاک سُکھ پراپت هو جاںدا هَے, سو بیبی جیاَو ! ِاس وِچھوڑے وِچ جو تُساں دمپتی نُوں اپنی پِآری پُتری توں هويا هَے واهِگُرُو دے چرناں وِچ من لااُن نال سهارا, ٹھںڈھ تے سُکھ مِلدا هَے۔

وِنسدا کُچھ نهیں, وِچھڑدا هَے۔ جو وِچھڑدا هَے اَوه پھےر مِلدا هَے, کےول کُچھ سمےں دی وِتھ پَےںدی هَے ۔

پھِر ِاک هور ویچار کرنی چاهےے ۔ هر ِاک دی مَوت ِاکو ترھاں دی نهیں ۔ جِس ترھاں دی مَوت بیبی دی هَے, ِاه کِسے هور گل دی لکھاِاک هَے۔ ِاه انُمان اسی کاکی دے گُناں تے سُبھاو توں لا سکدے هاں, کِ جو ِاتنی چھوٹی اُمر وِچ ِاتنے سُبھ گُناں والی سی اَوه اچرج نهیں کِ پِچھلے جنم دی کوای گھالی رُوه سی, جِس دے کُچھ تھوڑے کرماں دا بھوگ باکی سی سو ِاس تھوڑے ارسے وِچ پُورا هو گِآ تے اَوه اپنے گھر چلی گای۔ جے اَےسا هووے تاں تُساڈے سُبھاگ هن کِ ِاک نےک رُوه دی سےوا تے پِآر دا ِانّا اوسر مِل گِآ, مَےں جد کدے بیبی نُوں ڈِّٹھا هَے اُس دی پوِترتا تے رُوه دے اُچے هون دا پربھااُ پَےںدا پرتیت کردا رِها هاں۔ ِاس کر کے بھلِآں دے چلے جانے پر جِنّا اُنھاں دا مےل مِلِآ سی اُس لای سُکر گُجار هونا چاهیدا هَے تے وِچھُڑ جانے پر دِلگیر نهیں هونا چاهیدا ۔ تُسی اُّچے

پاسے ول دھےان کرو, اپنا اّگا سُآرنے دا پھِکر کرو, بیبی ےاد آوے تے وِچھوڑے دا کھےال اُداس کرے تاں ارداس کرو کِ واهِگُرُو جی سانُوں اپنا پِآر بکھسو ۔ جد تُسیں پںگھرے هواے تے نرم هواے من وِچ ارداس کروگے تاں اُه بهُت اسر والی هُںدی هَے, ساایں در اپڑدی هَے تے اُس دا پھل سُکھ تے ساںتی اُپجدا هَے ۔ مےرا تاں کھےال هَے کِ جے تُساڈے ستکار ےوگ پتی جی ِاک گھںٹا ےا اّدھا گھںٹا هی روج ِاس گل لای کڈھ سکن کِ اَوه اےکاںت هو کے بَےٹھ سکن, چاهو سوےرے اںمرِت وےلے چاهو سام نُوں ےا رات نُوں, تاں تُسی سُکھمنی ساهِب دا پاٹھ کرو تے اَوه سُنن, جے ساری لای روج وکت نا مِلے تاں اّدھی هی سهی ۔ پر پاٹھ روج جرُور کرو, تُهانُوں پاٹھ کرن نال تے اُنھاں نُوں سُنن نال ساںتی تے سُکھ پراپت هووےگا ۔ سُکھمنی ساهِب گُرُو جی نے سںسار دے تپت هِردِآں لای تے دُکھی مناں لای ِاک ساںتی دا سںدےس دِتا هَے, جِس نال مَےں انےکاں سُکھی هُںدے ڈِٹھے هن ۔ جے کدے کوای نےڑے تےڑے چںگے کیرتن کرن والے هون تے پاس بُلا سکو تاں کُچھ دِن گُربانی دا کیرتن سُنن نال تُسانُوں بهُت سُکھ مِلےگا ۔

اںگرےجی دی کوای کِتاب ِاس وےلے مےرے کھےال وِچ نهیں, پر مَےں سوچ کے جے کوای لبھی تاں دس گھلاںگا ۔ جےکر آپدے ستکار ےوگ پتی جی نے After Death نام دی کِتاب پڑھی هووے تاں هالے اُس نُوں نجر مار لَےن ۔ ِاس وِچ اگلے لوک دے سںدےسے هن جِس دا سِدھاںت ِاه هَے کِ سریر مرنے نال رُوه کاےم رهِںدی هَے ۔ ِاسے وِسے تے Sir Oliver Lodge جو ِاںگلَےںڈ دا ِاک وڈا ساِاںسدان هَے تے اپنے پُتر دے چلانے تے اُس دے پھےر مِلن پر ِاک کِتاب لِکھی سی, مےرا کھےال هَے اُس دا نام Reymand سی, ِاس وِچ بی ِاه گل سابت کیتی هَے کِ مرن دے باد Human personality survive کردی هَے ۔

ِانھاں سوچاں وِچ اپنے آپ نُوں ودھےرے دُکھی نا کرو کِ اساں ماڑے ماڑے کرم کیتے هن تاں ِاه دُکھ آےا هَے تے هُن کی بنے, کرم هو چُکے تے اسی سدا لای کرم جال وِچ پھس چُکے ۔ جے اَےسے کھےال آاُن تاں نال هی سوچ لاَو کِ جو هو چُکا سو هو چُکا ۔ هُن توں اسیں پرمےسُر دے پےار وِچ آایاے تے کُچھ سماں بھجن تے لاےا کریاے تاں جو اّگا سَور جاوے ۔ پرمےسُر دا پِآر سارے کرم جال نُوں کٹدا هَے۔ مےری جاچے تاں ِاس پرکار دے کھےالاں وِچ جااَو تاں چِت وِچ ودھےرے Comfort feel کروگے کِ واهِگُرُو ساڈا پِتا هَے ۔ مِّتر هَے اَوه ساڈے نال پےار کردا هَے, ِاه جو وِچھوڑا هويا هَے اُس دے هُکم وِچ هويا هَے۔ اُس نے جو مِّتر هَے, جو کُچھ کیتا هَے بھلا کیتا هَے کِاُںک اُه سُدھی تے ساری نےکی هَے, جے سانُوں ِاه وِچھوڑا دُکھ بھاسدا هَے تاں سانُوں اسل کارن دا پتا نهیں ۔ پرمےسُر نے جو کُچھ کیتا هَے چاهے

اُس وِچ بیبی دا بھلا سی چاهو ساڈا سبھناں دا, پر اُه هَے سی بھلا, جے اسیں نهیں سمجھ سکدے تاں بی سانُوں بھانا مِٹھا کر کے منّنا چاهیدا هَے ۔ گُرُو جی دا ِاه سبد ویچار نال پڑھنا ۔ ِاس دے رهااُ دی تُک اَےاُں هَے :-

اےکا ٹےک مےرَے من چیت ۔۔

جِس کِچھ کرنا سُ همرا میت ۔۔

تُساں جی نے اپنی چِّٹھی دے اںت وِچ ِاتھے آاُن واستے لِکھےا سی تے پُّچھِآ سی ۔ پُچھنے دی کوای لوڑ نهیں ِاه تُساں دا آپنا گھر هَے ۔ تُسی دُِا سدا ِاتھے Welcome هو جدوں جی چاهے آاَو۔ جے مَےں تُساں دُهاں دے هرِدے نُوں رںچک ماتر سُکھ تے ٹھںڈھ پُچا سکاں تاں واهِگُرُو جی دی مِهر نال سُبھاگ هَے ۔

گُرُو تُساڈے اںگ سںگ هووے تے تُهانُوں اپنی مےهر دی چھاں دے کے سُکھی کرے ۔ تُسانُوں تُساڈے پتی جی تے بچےاں نُوں بهُت بهُت اسیس ۔

واهِگُرُو چِت آوے ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

جے آاَو تاں پهلاں پتا کر لَےناں, مَےں ڈےهرے ےا کِسے پهاڑ جان دا کھِآل کر رِها هاں ۔ اَےسا نا هووے کِ تُسیں آاَو تے مَےں اےتھے نا هوواں ۔ 

24

اںمرِتسر

۴.۱۲.۳۶

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پرم کرِپالُو جیاَو جی

آپ جی دے ستِکارےوگ بھراتا سری بھاای...جی دے اکال چلانے دی کھبر سُن کے بهُت سوک هويا ۔ مَےں جو اُنھاں دے پُراتن سِںگھاں والے گُن سُنے هن, اُنھاں کر کے ِاس سوک دے نال مےرا سوک هور ودھ گِآ جد کِ کھےال ِاس گھاٹے ول گِآ جو رهِنی بهِنی دے سِںگھاں دے دِنو دِن ٹُردے چلے جان نال پںتھ نُوں پَے رِها هَے ! آپ جی دے دھرم جیون والے اُپکاری تے بانی رسیاے ویر دا وِچھوڑا آپ دے ویر وِچھوڑے دے نال ِاک وڈا پںتھک وِچھوڑا هَے ۔ سِّکھ مںدراں وِچوں دھرمی سےوکاں دا ٹُر جانا اُس مںڈل وِچ اگے هی پَے رهے گھاٹے نُوں ودھےرے دُکھداای بنااُںدا هَے۔ پر اساں دُکھ سُکھ هر هال وِچ گُرُو مت ول تکنا هَے جِس وِچ گُرُو سّچے پاتساه دا مُّکھ اسُول ساڈے لای بھانا منّنا دسِآ هَے, تے نال هی بانی آگِآ کردی هَے کِ اگے جا کے مےلے هونے هَےن تد ِاه آس اُس وِےوگ نُوں سدا-وِےوگ دا رُوپ نهیں لَےن دےںدی, ِاس ترھاں آس دی تار دی اٹُّٹتا رجا نال ِاک سورتا کُچھ چھےتی پردان کر دےںدی هَے۔ ِاس کر کے اُس پرم پِتا جی دی رجا اگے سِر جھُکااُنا تے اُنھاں دی پوِّتر مرجی وِچ اپنی مرجی نُوں ِاک سور کر کے مےلنا ِاهی ساڈے لای کلےانکاری هَے ۔

جو کِچھ کرے سو بھلا کر مانیاَے هِکمت هُکم چُکاایاَے ۔۔

آپ ویچار سیل هو گُربانی دی ٹےک آپ نُوں ِاهو آسرا دے رهی هوسی ۔ سّجناں مِّتراں نے بی اپنی دِلی همدردی پرگٹ کردے هواے ِاهی ارداس کرنی هَے کِ آپ سارے ساهِبان نُوں واهِگُرُو جی بھانا منّن دی دات بکھسن تے وِچھڑ گاے پِآرے نُوں اپنی مِهر دی چھاوےں نِواس بکھسے ۔

ِاس وِچھوڑے وِچ مےری دِلی همدردی آپ جی تے آپ جی دے سارے پرِوار نال هَے, گُرُو سّچا پاتساه نام دان تے سِّکھی سِدک دان کرے جو سںسار دے ِاس ترھاں دے مُسکل ماملے سُکھَےنتا تے بھروسے نال جھّلے جان۔

هِتکاری

و. س.

25

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

اںمرِتسر

२۸. १,३۷

پےارے برکھُردار جیاَو

مَےنُوں آپ دا لِکھِآ پّتر پارسل وِچ پِآ اّج مِلِآ هَے۔

آپ جی دے بجُرگ پِتا جی دے اکال چلانے دی کھبر مَےنُوں نهیں مِلی, مےرے نےڑے نےڑے کای لوک لںگھے پر کِسے مےرے نال جِکر نهیں کیتا ۔ پرسوں مَےنُوں سُدھ پای هَے, آپ دا پّتر بھاای سےوا سِںگھ جی دے نام آےا سی تے اَوه باهر گاے هواے سن ۔ کل مَےں آپ تے آپ دے بھراواں جوگ تار دِتی سی ساےد پُج گای هواُو ۔

آپ دے دھرم بھاو نال پُورت پِتا جی مےرے بهُت دےر دے سّجن سن تے اُنھاں دے وِچھوڑے دا مَےنُوں درد هَے ۔ پرںتُو اُنھاں دا جیون کھرا کھرا سی چاهے اَوه کھُردرے-پن تے پهُںچ جاںدا سی, پر سی کھرا تے نےک تے سّچ دے کےںدر دے دُآلے بھَون والا ۔ هُن پَےنسن لَے کے نام ول بی جھُک گاے سن تے ِاس وِسے وِچ پّتر بِوهار تے مِل کے جبانی بهُت کُچھ پُّچھِآ تے مُسکلاں هل کرِآ کردے سن ۔ ِاس کر کے ِاه کھےال سُکھ دےںدا هَے کِ اُنھاں دی آتما سُهنے سُکھ وِچ گای هوسی ۔ آپ سارے سِآنے هو تے کماای دی اُمرا وِچ هو, پر پِتا دی مِهر تے پےار ِاک دُرلبھ وستُو هَے۔ مَےنُوں اُنھاں دی برِدھ ماتا جی دے هِردے دی کوملتا دا کھےال آاُںدا هَے کِ اُتھے وِجوگ دی سّٹ بهُت دُکھداای هوای هوسی ۔ ِاس ٹِکانے آپ ترَےهاں بھراواں دا پھرج هَے کِ اُنھاں نُوں بهُت پِآر کرو تے اُنھاں دے بِردھاپن دے دِن سدا پےار بھری سےوا نال گُربانی تے نام دے پرےم وِچ بسر هون وِچ سهاای هووے تے اَوه کِسے گلے اَوکھے نا هون ۔

واهِگُرُو وِچھُڑے پےارے نُوں اپنے چرناں کملاں دی چھاوےں ڈےرا بکھسے تے آپ سارِآں نُوں دھیرج, بھانا منّن دی دات تے سِّکھی سِدک دان کرے ۔ مےری دِلی همدردی آپ نال هَے ۔ تُساں تِنّاں بھراواں نے آپو وِچ پےار تے مُهبت نال سںبںدھ رکھنا ۔ سںسار دا سُکھ تے پرمارتھ دا سُکھ ِاس وِچ هُںدا هَے ۔

آپ سبھناں دے درد وِچ دردی

و. س.

26

اںمرِتسر

26.2.37

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے بھاای...جیاَو

مَےنُوں بھاای ِاںدر سِںگھ جی نے دسِآ هَے کِ آپ جی دے دُکھ سُکھ دی ساتھن, نےک تے پےار والی اردھںگی ِاس اسار سںسار توں چلانا کر گای هَے, گرست آشرم وِچ ِاس ترھاں دے وِےوگ کِ جِنھاں وِچ دِلی پےار دے آدھار ٹُٹدے هن, آاُںدے هن تے ِاهی ِاس آسرم توں اُداسینتا دے جاںدے هن ۔ پھِر اےه کےول وِچھوڑے دی پیڑا دےنهار نهیں هُںدے سگوں انےکاں وِگوچے پَے جاںدے تے جِںمےواریآں ودھ جاںدیآں هن۔ جِس کر کے املی جیون وِچ بی مُسکلاں ودھ جاںدیآں هن ۔ پر ستِگُر جی نے ِانسان نُوں ِاه دسِآ هَے کِ ِاه سںسار تے ِاس وِچ ساڈا جیون سِکھےا پااُن لای هَے تے سِکھےا اّڈ اّڈ ترھاں دے تجربِآں نال هاسل هُںدی هَے, تے تجربے توں پاای سوجھی پّکی هو کے ٹِکدی هَے, پھِر ستِگُر جی نے دسِآ هَے کِ سںسار وِچ دو سامان هن ِاک چلنهار تے ِاک اوِناس, اسی چلنهار نال موه وِچ هاں کِاُںک چلنهار دیسنهار هَے تے دیسنهار نال موه اُپجدا هَے ۔ اوِناسی انڈِّٹھا هَے تے اُس نال موه نهیں پِآ ساڈا۔ دیسنهار جد وِنسدا هَے تاں وِےوگ دی سّٹ وجدی هَے تے پیڑا هُںدی هَے دِل دِماگ ٹُٹدے تے چّکر کھاںدے هن ۔ اوِناسی نال جے موه هووے تاں وِےوگ دی پیڑا نهیں پَےںدی کِاُںک اُه سدا تھِر هَے۔ ِاسے کر کے پھُرماےا هَے ستِگُراں نے “نا اَوهُ مرَے ن هووَے سوگ" تے سوگ توں رکھےا واستے هی پھُرماےا نے 'تِس سِاُ نےه ن کیجای جو دیسَے چالنهار ۔

پر آم جگت لای اےه سبک سِکھنے اَوکھاں نال هی هُںدے هن تے جِنھاں نُوں دِنے رات ساایں نے گُربانی نال واه بکھسِآ هَے اُنھاں دے نَےناں اگے ِاه اُپدےس هر وےلے رهِںدا هَے, اُنھاں نُوں کوای مت دےنی ےا اُپدےس لِکھنا وادھُو جےها هُںدا هَے ۔ تُسیں گُرُو کے پِآرے هو آس هَے گُربانی دے ' آسے انُکُول ستِگُرُو دے بھانے نُوں مِٹھا کرکے منّ رهے هووےگے تے ِاس وِےوگ

نُوں داتا جی دی رجا سمجھ کے اُس دی رجا وِچ اپنی مرجی مےل رهے هووےگے ۔ کای وےر اَےسا بی هُںدا هَے کِ پڑے سبک تے سِکھی سِکھےا دا اسر کرڑی سّٹ آ پَےن تے گَون هو جاںدے هن تے بِرها پیڑا مُکھتا لَے جاںدی هَے ۔ ِانسان آکھر ِانسان هَے تے ِانسانی ولولے اپنیآں ڈُوںگھاایآں آپ رکھدے هن تے اُنھاں دے مرم بی سُکھّلے نهیں جان پَےںدے ۔ اَےسے سمِآں لای ستِگُر نے ستِسںگ رچِآ هَے کِ بانی دے پرےمی اپنے هِتُو تے پےارے پاس هون تے اپنے پےار هِت نال, اپنی همدردی نال, اپنی سِکھ مت نال, اپنے کیرتن تے پاٹھ دے اسر نال اُنھاں ِانسانی ولولِآں توں اُپجی پیڑا نُوں دُور کر دےن, گھٹا دےن تے اںدر سهُولتاں والے کھےال پا دےن تاں جو رجا دا سبک پھےر تاجا هو جااے تے نام بانی رَوں سُهنا هو کے چمک پوے تے اپنے رںگ وِچ رںگ لا دےوے ۔ ِاس پهِلُو وِچ بی سِرجنهار کرتار دی آپ تے کرِپا هَے, سری بھاای سُدھ سِںگھ جی ورگے راگی تے بانی دے پرےمی, نام دے جپن والے تے ستسںگی آپ دے پاس هن, کیرتن دا سامان سارا هَے, آپ نُوں اُنھاں دا مےل پےار تے نِکٹ هونا مرهم دا کںم دے رِها هووےگا, ِاس وےلے ِاه سهاےتا بی ِاتنی واپھر پاس هونی بی داتا واهِگُرُو جی دی مِهر سمجھنی چاهےے ۔

دھنّ گُرُو نانک دےو جی

سو ِاس ترھاں آپ دے پاس اُه سامان گُرُو دا بکھسِآ هَے جو ِاس پرکار دے وِےوگاں وےلے تُلها هو کھلوںدا هَے تو سُرت نُوں بچا لَےںدا هَے ۔ ِاسے وِچ کُچھ تھوڑی هور سهاےتا نمِت مَےں اےه چار اکھر لِکھ رِها هاں کِ آپ گُربانی دے گاےنهار هو تے بانی ِاهو سِکھالدی هَے کِ واهگُرُو ساڈا پرم مِتر هَے ۔ مِتر جو کُچھ کردا هَے بھلے لای کردا هَے۔ ِاس کرکے مِتر دے کیتے نُوں مِترتا سمجھ کے دِل نُوں اُس دے سُکر تے رجا وِچ سنمُکھ رکھنا چاهےے ۔

میت کرَے سوای هم مانا۔۔ میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔ پھِر ستِگُر نے دسِآ هَے کِ ِاه جگت ساڈا ڈےرا نهیں ِاه پکا مکام نهیں, ِاه تاں اُه تھاں هَے جِتھے اساں نے سںجم کرنا هَے, پربںدھ کرنا هَے اُس ڈےرے دا جو ڈےرا سچمُچ هَے کِ جِتھے هُن بیبی جی گاے هن تے اساں سبھناں نے جانا هَے تے اُس دا سامان سںجم پربںدھ ِاهو هَے کِ اساں اےتھے وسدِآں جیون نُوں سُّچا بنااُنا هَے سُبھ کرماں نال تے من نُوں سّچا کرنا هَے بانی دے پاٹھ ویچار کیرتن نال تے بُدھی نُوں سّچا کرنا هَے نام ابھےاس نال, تے ِاسے نام نے لِو لوا دےنی هَے واهِگُرُو جی وِچ ۔ ِااُں سںجم هو جانا هَے اُس ڈےرے دا ۔ سو وِچھڑ گاے سجن لای پاٹھ, ارداس, بےنتی, کیرتن دا سامان کرکے هر اَےسے سمےں کِ جدوں کیرتن هووے, سُبھ اُپدےس

هووے, ستسںگ هووے ےا کِسے پےار دے وےوگ نال من پںگھرے تاں اسی واهِگُرُو جی دے دھےان پُوجا ارادھن وِچ هور اگےرے هوویاے جو اےتھے وسدِآں هی اسی پکے مُکام تے سچے ڈےرے وِچ وسن لَےک هو جاایاے۔ سو رّب جی دی مِهر نال آپ پاس سارا ستِسںگ دا سادھن هَے ۔ اُس دا پُورا لابھ لاَو ۔ رّب جی دے هور نےڑے هو جااَو ۔ سُرتِآں پُرکھاں نُوں هر ٹھُهکر پَوڑی دے اگلے ڈںڈے تے لَے جاںدی هَے, هر سوک دا کدم پرمارتھ وِچ اگےرے کر دےںدا هَے ۔ سو سجن جیاَو ! بھانا مِٹھا کر منّو, بانی دے آسے نُوں سمجھو, نام نال پریت پااَو ودھااَو جگت نُوں وِتھ اُتے تکے, ساایں رّب نُوں نےڑے کرکے وےکھو ۔ ِاس درِسٹی نال وِےوگ دی پیڑا دُور هو جاںدی هَے۔

دِلاں دے سّل کوای کتھنی ماتر نال نهیں توڑ سکدا پر ِانسان دا ِانسانی پےار ِاهو کُچھ کر سکدا هَے کِ دُکھ وےلے اُّچے سُّچے تے سّچے ویچار پےس کیتے جان, جِنھاں نال من اُّچا آسا لَے کے هںبلا ماردا هَے تے سوک دے گھروں نِکل کے بھانے دے مِٹھے کر منّن دے گھر وِچ آ جاںدا هَے, مردا کُچھ نهیں, بِنسدا کُچھ نهیں رُوپ وٹدا هَے سو گُربانی دسدی هَے کِ نام پرےمیآں نے جِنھاں نُوں رب جی نهیں وِسردے وِچھوڑے نهی هونے ۔ وِچھوڑے اُنھاں نُوں هن, وےدنا اُنھاں نُوں هن جِنھاں نُوں ساهِب وِسر رِها هَے۔

 

جِن مےرا ساهِب ویسرَے وڈڑی وےدن تِناه, سو ساهِب دی ےاد وِچ- اُس دے نام سِمرن وِچ وّسو, کِسے وِےوگ نال اُه تار ڈھِلی نا پوے, پھےر ِاه جنم جِتِآ پِآ هَے تے پھےر وِچھوڑے کوای نهیں ۔ کِاُںک سدا سِمرن والِآں نُوں رّب نال وِچھوڑا نهیں پَےںدا, اَوه تاں مِلے رهِںدے هن اںتر آتمے نام دی تار نال ۔ سو جِنھاں نُوں رّب جی نال وِےوگ نهیں پَےںدا اَوه سبھناں نال مِلے هواے هن جو رّب جی نال مِل رهے هن ۔ ِاس کرکے وِچھوڑِآں دا دارُو تے پھےر مےلِآں دا اُپالا بی رّب جی نال پرےم هَے, لِو هَے, جو لگدی هَے نام ابھےاس نال ۔ سو هُکم مِٹھا کرکے منّنا, بانی نام وِچ تتپر رهِنا, رجا سُکر دا سادھن جاری رکھنا ۔ ِاهو ڈاڈھاں هن جو دِل نُوں ساایں توں دُور نهیں هون دِںدیآں ۔ ِاهو سِکھےا هن جو وِےوگی جگت نُوں آپ گُربانی دے کیرتن دُآرا دےںدے رهے هو, ِاهو سِکھےا هن ستگُر دی بانی دیآں جو ِاس وےلے آپ جی دیآں سهاای هو سکدیآں هن تے هون ۔ گُرُو اںگ سںگ ۔ آپ جی نُوں ساںتی ٹھںڈھ بکھسے, نام دان بکھسو ۔ پروار وِچ سُکھ ورتے ۔ تے بیبی جی دا واس ساایں دی مےهر دی چھاوےں هووے ۔ مےری دِلی همدردی تے پےار آپ جی دے نال هَے, گُرُو اںگ سںگ ۔ دھنّ گُرُو نانک دےو دھنّ گُرُو گوبِںد سِںگھ کلگیآں والا پےار پُںج ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

27

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو

بھاای سےوا سِںگھ جی نے دُکھداای کھبر دسی هَے کِ سری جی دے چھوٹے بھراتا جی سچکھںڈ پےانا کر گاے هن, آپ جی دا برِدھ اوستھا وِچ جدوں کِ آرام تے کُسل چار چُپھےريوں لوڑیدا سی, ِاک لاےک بھراتا جی دے چلانے تھوڑے هی چِر باهد دُوجے لاےک بھراتا جی دے چلانے دا سدما آ جانا بهُت دُّکھ دی وارتا هَے ۔ کھےچل باد کھےچل تے اَےسی کھےچل جو دِلی سهارِآں دے بِنسن دی هَے اسَےه هَے, پرںت سبھ کُچھ پےارے کرتار دی رجا وِچ هَے, جو کردا هَے سریراں نُوں سںبںدھ دے کے کٹھِآں کردا هَے۔ دِلاں نُوں مےلدا هَے اُهی وِےوگ دے سامان کر دےںدا هَے ۔ پر کِاُںک ساڈے سارِآں دا اںت اُهو مالک هَے جِس ول سارے کوای سهِجے کوای ترِکھے جا رهے هاں ِاس کر کے اُس دے کیتے نُوں 'میت کرَے سوای هم مانا والا ستِگُر دا اُپدےس آسا بنااُںدا هَے ۔ سانُوں تاں پےار هون کر کے بِرهے هی هُںدے هن تے بِرهے دی پیڑا هُںدی هَے پر ستِگُر دسدے هن کِ اَوه مِّتر تے 'میت کے کرتب کُسل سمانا' هُںدے هن ِاس کر کے اُس دے کرنے نُوں مِّٹھا کر کے منّنا هی گُرسِّکھاں دی ٹےک هَے, واهِگُرُو آپ جی نُوں اپنا نام دان تے سِدک دان دےن جو اُنھاں دی بکھسی ٹےک دے آسرے ِاه سدما اپنا ڈھااُو اسر نا پا سکے تے من نُوں ساایں پےارتے چڑھدیآں کلا وِچ رکھے ۔

مےری دِلی همدردی آپ دے ِاس وِےوگ وِچ آپ دے نال هَے تے ارداس هَے کِ گُرُو آپ دا سهاای هووے تے وِچھڑی آتما دا نِواس اکال پُرکھ دی مِهر دی چھاوےں هووے ۔

اں. س. جی                                                                            آپ دے درد وِچ دردی و. س.

२३.۶. ३۷

28

اںمرِتسر

३०.۶.३۷

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو

آپ دا پّتر سری بیبی...جی دے اکال چلانے پر سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی دے بھوگ دا آےا ۔

بیبی جی دے چلانے دی سوک داِاک کھبر مَےنُوں Lio جی نے دسی سی تے مَےں برکھُردار جی… جوگ تار پاای سی, اُنھاں دا پّتر بڑا تسّلی والا آےا هَے کِ اُنھاں نے ِاس سدمے نُوں واهِگُرُو جی دا بھانا جان کے بهُت مِّٹھا کر کے جھلن دی کوسِس کیتی هَے تے ِاس جتن وِچ سپھل رهے هن ۔ برکھُردار جی دی ِاه اوستھا بڑی ستکار جوگ هَے۔ مَےں اُنھاں نُوں هُنے هی ِاک کھت لِکھ چُکا هاں کِ واهِگُرُو جی دی ِاه مےهر هَے تے آپ نُوں گُربانی دی ویچار تے واهِگُرُو جی دے نام سِمرن وِچ هور اگےرے هونا چاهیدا هَے, هر سدماں نام دے ابھےاسیآں نُوں اپنی رُوهانی ترکی دے راه وِچ دس 'کدم اگےرے نُوں لَے جاںدا هَے ۔

واهِگُرُو جی سهاےتا کرن جو لال جی نام دے رستے تے سِدک بھروسے وِچ هور ودھدے جان ۔

آس هَے آپ جی تے بیبی جی نے بی وِےوگ نُوں بھانا مِّٹھا لا کے سهارِآ هوسی ۔

آپ جی نُوں ِاک پاسے ڈاڈھے کںم پَے رهے هن نویں لای پھرجاں پرسںگلی, تے دُوجے پاسے ِاه پھِکر آ پِآ ۔ واهِگُرُو آپ دے اںگ سںگ هووے تے نام بانی دا پےار تے سِمرن دا وکت بکھسی رکھے جو سںسارِک اُلجھاواں وِچ اپنی رُوه دے اےه کںم بی هُںدے رهن تے نام ارادھن دی تار جاری رهے ۔

سری بیبی جی جوگ اسیس, نام چِت رهے تے سُرت کھےڑے وِچ رهے, برکھُردار جی جوگ اسیس گُرُو آپ دے اںگ سںگ ۔

آپ دا اپنا

ویر سِںگھ

29

اںمرِتسر

३०. ६. ३०

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے برکھُردار جیاَو

آپ جی دا پُّتر ۲۵ تریک دا پُجا هَے ۔ هال واچِآ هَے ۔ آپ جی نُوں جو ِاس وِےوگ وِچ واهِگُرُو جی نے بھانا منّن دی دات بکھسی هَے تے آپ ڈولے نهیں هو ِاه واهِگُرُو جی دی اپار مِهر هَے ۔ دھنّ هَے داتا جو اپنے پِآرِآں نُوں ناجک سمِآں تے سںبھالدا تے دِلی آسرے بکھسدا هَے ۔

ِاس سںسار وِچ وسدِآں تے گرهست آسرم وِچ جیون بسر کردِآں ِاس ترھاں دے وِچھوڑِآں دے سدمے آاُںدے هی هن, جِنھاں نُوں گُرُو نانک پرےم دے جانُو اُس دا بھانا منّ کے جھلدے هن ۔ وِچھڑن دا دُکھ تاں بڑا هُںدا هَے پر ستِگُرُو جی دسدے هن کِ ِاه وِچھوڑے هن, سدا دیآں جُداایآں نهیں هن ۔ کِاُںک جو نام جپدے هن اَوه سریر چھڈن دے باد سُکھ والی هالت وِچ هُںدے هن, تے وِچھڑدے نهیں ۔ نام توں بھُلے تے ماےا وِچ کھچت جیون والے آپو آپنے سںکلپاں دے مگر بھٹکدے هن ۔ ِاس کر کے سُکھ تے دُکھ هر هالت گُرُو کے سرناگتاں دا کںم ِاهو هَے کِ ودھےرے توں ودھےرے نام نُوں سِمرن تے اَےاُں پرمےسر جی نُوں ےاد کردِآں اُس دے نےڑے نےڑے هُںدے جان ۔ سِںگھ دی سرن گِآں جںبُک نهیں هملا کر سکدا, سو رّب جی دی سرن گِآں پھےر کوای نهیں سانُوں اُنھاں توں وِچھوڑ سکدا ۔

هر سدما سدما هَے پر نام پرےمیآں نُوں هر سدما اُنھاں دی مںجل اُتے, جِس لای کِ اَوه سپھر کر رهے هن دھّکا مار کے دس کدم اگے کر دےںدا هَے, ِااُں رُوهانی ترّکی هُںدی رهِںدی هَے ۔ تاںتے ساڈا جتن گُربانی دی ویچار تے نام سِمرن پر لگنا چاهےے ۔ ِاهو ٹےک دِل نُوں ڈھارس دےںدی هَے, ِاهو بھانا مِّٹھا کروااُںدی هَے, ِاهو جیاُںدِآں ساایں دے نےڑے رکھدی هَے تے ِاهو اُنھاں دی چرن سرن لَے جاںدی هَے ۔

'اےک اَوٹ اےکو آدھار ۔۔

نانک ماگَے نام پربھ سار ۔۔

آپ جی نُوں ستسںگ پراپت رِها هَے, سُبھ مات پِتا دے آپ وںس هو۔

گُرُو مےهر کرے تے نام دی دات هور ودھ توں ودھ بکھسے جو آپدا منُکھاں جنم اُچ جیون وِچ هور وادھا کرے ۔ گُرُو اںگ سںگ رهے تے چرناں کملاں دی پریت بکھسے ۔

مےری دِلی همدردی تے پےار آپ دے نال هَے ۔ وِچھُڑی رُوه-سری بیبی جی لای ارداس هَے کِ گُرُو اُنھاں نُوں اپنی مِهر دی چھاوےں تھاں بکھسے تے اَوه اگے جِتھے گاے هن گُرُو مےهر نال سُکھی تے سُبھاگے هون ۔ بکھسِںد داتا مےهراں کرے تے اپنی رهمت دی چھاوےں رّکھے ۔

آپدا اپنا

هِتکاری و.س.

30

مسُوری

५.१०.३۷

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

سریمان پرم کرِپالُو سںت جیاَو,

آپ جی دا پّتر سری اںمرِتسر جی توں هو کے مَےنُوں اےتھے مِلِآ هَے بڑے هی شوک دی بات هَے کِ سریمان مهںت ساهِب سںت کُل بھُوسن سری سںت بُڈھا سِںگھ جی ِاس اسار سںسار توں گُرُو کے دےس نُوں چلے گاے هن ۔ آس تاں هو رهی سی کِ سریر اروگ هو جاےگا پر واهِگُرُو جی دا بھانا کِ آپ دا برکتاں والا سریر هور ِاس لوک وِچ نهیں رهن دِتا گِآ ۔ سںت تاں اپنے گرهِ جاںدے هن ۔ اُنھاں لای تاں اےتھے رهِنا اگے جانا تُل هَے سگوں ودھیک انںد- داےک ۔ پرںتُو پِچھے رهے سےوکاں سںتاں پرےمیآں تے لابھ لَےن والے جگےاسُوآں لای اَےسا بِرها هردے وِهدک هُںدا هَے۔ واهِگُرُو سچا پاتساه مِهر کرے آپ ساهِبان تے اُنھاں دے سارے پرےمیآں نُوں اپنا پرےم تے سِکھی سِدک دان کرے تے ِاه بھانا مِٹھا کر کے لُآوے ۔ آپ سارے اُنھاں دے ستسںگی سجن هو, اُنھاں دے جیون دا نمُونا تے اُپدےس آپدے اںگ سںگ هَے ۔

واهِگُرُو سریمان سںتاں جی نُوں اپنے چرناں کملاں وِچ نِواس بکھسے تے اُنھاں دی مهکاای نامبانی دی کھُسبو اُنھاں دے ڈےرے تے ستسںگیآں تے سںتاں وِچ مهِکدی رکھے ۔ مےری دِلی همدردی آپ دے نال تے ڈےرے دے سارے سںتاں سادھُو سجنا نال هَے۔

کوای سےوا مےرے لاِاک ۔ گُرُو اںگ سںگ

آپ ساهِبان دے درد وِچ دردی

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

31

اںمرِتسر

२३. ۶.३۸

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےار دیوان ساهِب جیاَو

آپ جی دی تار پُجی سی تے بیبیآں ٹُر پایآں سن جو سُکھاں نال اپڑ پایآں هن ۔

آپ جی دی برِدھ ماتا جی دے وِچھوڑے دی کھبر سوک مای هَے, کِاُںک ماواں توں ودھیک مِٹھی هستی دُنیآں وِچ کوای سَے نهیں ۔ پںجابی وِچ کهاوت هَے :---

اپنیآں ماواں, ٹھںڈھیآں چھاواں ۔

آپ جی اپنے ِاس پےار دے سومے دے وِچھڑن کر کے اُداس هُںدے هوسو۔ ِاه کُدرتی گّل هَے ۔ پر آپ نام دے ابھےاسی تے گُربانی دے رسیاے هو, ِاس کر کے اُچ جیون دے جانُو هو ۔ آس هَے ِاس وِچھوڑے وِچ آپ دیآں پرےم دیآں تاراں ماتا جی لای وَےراگ وِچ آ کے واهِگُرُو جی دے پرےم وِچ بول اُٹھدیآں هونگیآں! من پےار وِچ آ کے درودا (Melt) هَے, اُس وےلے پےارے نُوں ےاد کردے کردے, چاهیدا هَے کِ پرمےسُر دے چرناں وِچ ارداس نال جُڑ جاوے ۔ ِااُں آتما نُوں بهُت ٹھںڈھ پَےںدی هَے تے واهِگُرُو جی نال پرےم ودھدا هَے تے وِچھُڑے پےارے دی آتماں نُوں بی سُکھ هُںدا هَے ۔ واهِگُرُو آپ دا سهاای هووے, سارے پرِوار نُوں نام چِت آوے, بھانا مِٹھا لگے تے ماتا جی دی آتما دا گُرُو چرناں وِچ نِواس هووے ۔

آپ جی دا دردی

و. س.

32

اںمِتسر

२३,१०,३۸

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پوِتراتما جیاَو, پےارے...سِںگھ جی...جیاَو تے اجیج ڈاکٹر ساهِب جیاَو-

پےارے ستی جی دی پرلوک ےاترا دی کھبر پهُںچی هَے۔ وِچھوڑے تے ات پےارِآں دے وِچھوڑے جھرناٹاں چھےڑ دےن والے هُںدے هن ۔ پر اےه هُںدے هن تے ِاهو جگت وِچ وڈے پریکھےا دے سامان هن جِنھاں دے کارنا دا پتا کرتے دے هتھ هَے, ساڈے لای جھلنا تے تسلیم دا سِر جھُکا دےنا هی رکھےا هَے ۔ ِاه هُکم وِچ هُںدا هَے, هُکم سربگ هَے تے اسی الپگ هاں, سربگ جو کُچھ کردا هَے اُه ٹھیک هُںدا هَے کِ اُه سبھ کُچھ وےکھدا هويا ِاه کُچھ کردا هَے ۔ اُه پرےم سرُوپ هَے, اُه نےکیکُل هَے, جو کُچھ اُس توں هُںدا هَے پےار تے نےکی هَے ۔ ساڈی سمجھ هدبںدی والی هون کرکے تے نجر ساڈی دُور تک نا جان والی تے سارے نُوں ِاکدم نا دےکھ سکن والی هون کرکے نےڑے تے هُن وِچ هی اپنے اںداجے لا سکدی هَے تے اَےاُں دُکھی هُںدی هَے, پر دُکھی هونا چاهےے نهیں ۔ جِس ولوں ِاه سبھ کُچھ هُںدا هَے اُه کُمِهار وانگُو جو ٹِںڈاں بنااُںدا باهروں تھاپی ماردا هَے تاں اںدر آپنا دُوسرا هتھ دےںدا هَے, اَےاُں داتا کرتا ساڈا انڈِٹھ پریتم جد کوای پرتاوا گھلدا هَے تد اُه ساڈے اںدر آ بهِںدا هَے ےا اپنے پےارِآں توں سانُوں ٹھںڈ سُکھ تے ساںتی دا سامان گھلوااُںدا هَے۔ ِاس لای بھانا مِٹھا کر لاَو تے سبر سُکر وِچ سُکھ منااَو, هُکم هَے 'دُکھ وِچ سُکھ مناںایں ۔'

سری ماےا جیاَو تُساڈے تے بڑے کرڑے پرتاوے لںگھے هن, پر تُهاڈی بیرتا کیرتی جوگ هَے, جِس هَوںسلے نال تُساں پےارے ستی دی سےوا کیتی هَے تے جِس ترھاں اُس دا اسهِ وِےوگ سهِ لِآ هَے, بهُت هی سلاگھا ےوگ هَے ۔ اسیں تاں ِاه کُچھ دےکھ کے تُسانُوں ساباس دےویاے ۔ پر تُسی پرماتما واهِگُرُو دا سُکر کرو جو تُساڈے هِردے وِچ آ بَےٹھا هَے تے اںدر تُلها دےںدا تے سبھ

کُجھ نِباهُںدا رِها هَے۔ مےری ارداس هَے کِ واهِگُرُو آپ نُوں نام دان بکھسے-تے اپنے پےار وِچ هور مےهر کرے جو تُسی هُن سُکھی رهو, سُکھالے سُآسیں نام سِمرو تے نام رس مانو ۔

پےارے ڈاکٹر جی آپ پاس هون تاں مےری ولوں پےار تے اسیس دےنی ۔ آپنے بهُت کھےچل دےکھی جھلی تے مرد هو کے نِباهی هَے, رُوهاں دا مالک آپ دے سِر آپنا هتھ رکھے تے سبھ مُسکلاں آسان کرے ۔ آپ دے پےار والے سُهل دِل وِچ اُه آپ آ کے وسے تے سںسار وِچ آپ دا هر ترھاں سهاای هووے ۔ مَےں چاهے آپ دی سهاےتا نهیں کر سکدا پر آپ دیآں مُسکلاں نُوں مهسُوس کردا هاں, تے ِاک پھکیر واںنگُو دُآِا کھَےر هی کر سکدا هاں کِ 'پھجل کرنا جِس دا بِرد هَے' اُه تُساں تے پھجل کرے تے ساںتی ٹھںڈھ تے سُکھ بکھسے تے هرباب سهاای هووے ۔ تُسی سارے واهِگُرُو دا کیرتن کرو ۔ بانی پڑھو تے بھانا مِٹھا کرکے منّو ۔ ساایں سبھ نُوں سِکھی سِدک بکھسے,  ارداس هَے کِ گُرُو اجیج ستی (نِرلےپ سِںگھ جی) نُوں اپنی مےهر دی چھاوےں تھاں بکھسے ۔ جِوےں برکھُردار نُوں نِرلےپ اوستھا وِچ سد لِآ سُو, تِوےں آپ اپنی مےهر اُس تے واپھر کرے ۔ مےری ولوں تُساں سارِآں نُوں بهُت بهُت اسیس تے پےار پهُںچے ۔

آپ دا اپنا

و. س.

33

اںمرِتسر ۶۰ لارَےںس روڈ

२४.१०.३८

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پرم پِآرے جیاَو

برکھُردار ستی جی دے اگلے جهان وِچ چلے جان دی کھبر پهُںچی هَے ۔ پِےارِآں دے وِچھڑن وےلے تے وِچھڑ گِآں دِل نُوں پیڑ هُںدی هَے تے ِاه ِانسان دے پِآرن والے هِسے دا ِاک کھاسا هَے تے پےار دے اسلی هونے دی نِسانی هَے ۔ ِاس کرکے ِاه پیڑ ساڈے اںدر پےار دی جیون رَوں دی نِسانی هون کرکے ماڑی سَے نهیں هَے۔ ِاس پیڑ دا ِاک مُدآ بی هَے تے اُه ِاه هَے کِ سانُوں جاچ آوے کِ جد ناس هون والیآں جاں رُوپ وٹا لَےن والیآں هستیآں جاں چیجاں نال جو پِآر هَے اُس دا ِاک پهلُو پیڑ هَے, ِاس لای اسیں ناس نا هون والے نال پِآر کریاے جو ساڈا پِآر ارام تے ٹھںڈھ تے ساںتی دے ٹِکانے بی پُج جاوے تے پیڑ رهِت هو جاوے ۔

دُوسرے ِاس پیڑ توں اسی سوچ وِچ جاںدے هاں کِ پیڑ کِوےں هٹے تاں دو گّلاں لبھدیآں هن ۔ ِاک ِاه کِ 'جیون' سچا هَے ۔ جو مرے هن اَوه ناس نهیں هواے وِچھڑے هن ۔ سو جِوےں هُن مِل پاے ساں, کدے کِتے کِسے هال سد رهن والیآں هستیآں پھےر مِلنگیآں۔ سو پےار دی پیڑا نُوں آس دی ملھم لگ جانی چاهیدی هَے کِ پھےر مےلے هونگے ۔ دُوسرے اپنے جیون ول نجر پَےںدی هَے کِ آےا جِکُر دی جِںدگی اسی بسر کر رهے هاں اُه ساڈے آتم جیون نُوں اروگ رّکھ رهی هَے ار اَےسے سامان پَےدا کر رهی هَے کِ اُه ساڈے سدا دے جیون دی ترّکی وِچ سهاےتا کر رهی هَے تے روکاں نهیں پا رهی ۔

ِاس پهلُو توں تُسیں Noble جیون بسر کر رهے هو آپا وار رهے هو, سُکھ دے رهے هو تے اپنے پےار دے پاتراں نُوں هر ترھاں دا سُکھ پهُںچا رهے هو۔ مےرا متلب کوای پھُلاهُنی دےن توں نهیں, پر تُساڈے آتماں نُوں اُه درُست View دےن توں هَے کِ جِس نال اُنھاں مُسکلاں دے ساهمنے جِنھاں

وِچ وِچھوڑے توں ِالاوا ستی جی دا وِچھوڑا آپ نُوں چھڈ گِآ هَے, آپ نُوں مُناسب تے اَےن درُست سهارا پراپت رهے کِ آپ نُوں اُداسی نا پوے ار رُوهانی تکوا مِلے کِ ٹھیک هَے تے ٹھیک هو رِها هَے ۔ کرتار آپ نُوں اپنا پےار بکھسے ِانھاں پرتاوِآں تے اجماِاساں وِچ هور اُچِآں کرے تے اپنے سهارے نال تکڑِآں رکھے ۔

مےری دِلی همدردی چاهُںدی هَے کِ کِوےں آپ دے اںدر وڑ کے سُکھ تے ٹھںڈھ پهُںچا دِآں, تے رستا ِاکو هَے کِ کھالک تے پروردگار اگے ارداس کراں کِ اُه آپ نُوں سُکھ تے ٹھںڈھ پاوے تے آپ دے هِردے وِچ وڑ کے آپ دا سهارا بنے ۔ مےرا بهُت بهُت پِآر پهُںچے ۔ گُرُو اںگ سںگ ۔

ِاک کھےال هور آ رِها هَے کِ تُسی پروار دے جگراواں نُوں ٹُر جان نال ڈےهرے وِچ ِاکّلے هوسو۔ کل مےرا کھآل سی کِ تُسی جگرااَوں آسو, پر اج کھےال هور مِلِآ هَے کِ تُسیں ساےد ڈےهرے هی رهو ۔ سو ِاکلے ڈےرے وِچ هوسو تے اُداسی نُوں اپنے کںم کرنے دا ودھیک مَوکا مِلسی ۔ جے مُمکِن هو سکے تاں تُسی کُچھ دِناں لای اےتھے آ جااَو ۔ هپھتا ارسا کٹھے ره کے ودھےرے مَوکا بنےگا کِ آپ جی دا دِل پرچے تے ِاس وےلے دے سدمے دی چوٹ توں چھےتی ول هو جاوے ۔

آپ جی دے ڈےهرے دے کںماں دا مَےنُوں پتا نهیں, پر جے وِهل مِل سکے تے آ جااَو تاں بهُت سُکھداای گّل هووے ۔

بیبی ماےا جی تے هور سبھناں ےوگ اسیس ۔ نرِںکار آپ سبھناں دا سهاای هووے ۔

آپ جی دا اپنا

و. س.

34

اںمرِتسر

२۷. ११. ३۸

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے برکھُردار جیاَو تے سری بیبی جیاَو

آپ جی دے پرم پےارے پِتا جی دے اکال چلانے دی کھبر اچانک سُن کے چِت نُوں بهُت هی شوک هويا ۔ پِتا دا ساےا ِاک اَےسی امولک تے دُرلبھ وستُو هَے ِاس نُوں کوای هور سنبںدھ ےا هِت پُورا نهیں کر سکدا۔ پھِر جِس ترھاں دے لاِاک تے پربین آپ جی دے پِتا جی سے ِاه اُنھاں دے وِےوگ توں پَےدا هواے گھاٹے نُوں هور بی دُکھداای کر دےںدا هَے ۔ پھِر جد اُنھاں دے اُس اتےںت پےار نُوں سوچیاے جو آپ نال اُنھاں دا سی تاں هور دُکھ ودھدا هَے ۔ کِس پےار نال آپ جی دا جِکر کردے 'هری جی هری جی' پد ورتِآ کردے سے ۔ ِاس آپ دے نِج دے بِرهے دے نال پروار نُوں وِگوچا تے وِدےا مںڈل وِچ ِاک اسهِ کمی پَےدا هو جانی بھاای ساهِب جی دے چلانے نُوں بهُت اُداسینتا والا بنااُںدا هَے۔ کانپھرںساں دے کیرتن درباراں وِچ تے کوی درباراں وِچ آپ دا سِرومنی جّج هو کے بَےٹھنا تے پھَےسلے دےنے تے گُنیآں دی کدر کرنی, اَےجُوکےسنل کانپھرںس دی پردھانگی دی کُرسی نُوں سسوبھِت کرنا اَےسے نجارے هن جِنھاں نُوں لوکی ےاد کردے هن ۔

جِوےں آپ جی جوگ ِاس اسهِ وِچھوڑے دا دُکھ هَے تِوےں اُنھاں دے مِّتراں نُوں بی ات دُکھ هو رِها هَے۔

پر جیاَو جی ِاس جگت دی بناوٹ اَےسی هَے کِ ِاس وِچ سدا دا رهِنا هو هی نهیں سکدا ۔ اںت چلنا پَےںدا هَے۔ گُنی, گےانی, سںت وِدوان, راجے گّل کی اوتار پِےںبر سبھ نُوں اوسمےو ٹُرنا پَےںدا هَے۔ تے ساڈے ستِگُراں دی آگےا هَے کِ ِاه سبھ کُچھ هُکم وِچ هُںدا هَے۔ هُکم نال اپنے من نُوں مےلنا, رجا وِچ مرجی نُوں ِاکسُر کرنا ِاه سِّکھی دا وڈا اسُول ستِگُر نے دسِآ هَے۔ تے تےرا بھانا میٹھا لاگَے دا اُپدےس

دِتا هَے ۔ ِاس لای ستِگُر دی رجا وِچ ٹُرن دا بل آپ نُوں ستگُرُو بکھسے, آپ دے وِچھُڑے دِل اُتے واهِگُرُو اپنے پےار دا اںمرِت ورساوے جو آپ دے هِردے وِچ نام دی ٹھںڈھ واپھر هووے ۔ مےری دِلی همدردی ِاس وِےوگ وِچ آپ جی دے تے آپ دے سارے پرِوار دے نال هَے۔

واهِگُرُو بھاای ساهِب دی آتما نُوں اپنی رهِمت دی چھاوےں تھاں بکھسے تے آپ جی دا هر باب سهاای هووے ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

35

اںمرِتسر

۱ دسںبر ۱۹۳۸

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو

آپ جی دا پّتر پهُںچا۔ آپ جی دی سُپتنی جی دے اکال چلانے دی کھبر واچ کے سَوک هويا ۔ ِاس اُمرے ِانسان نُوں ِاک اُمرا دے ساتھ نِبھے هواے ساتھی دی لوڑ هور اُمرا نالوں ودھےرے هويا کردی هَے ۔ پر اپنے اپنے سوچے مِتھے تے چاهے هواے هونے نهیں هُںدے, اَوه هُںدے هن جو اپنے چِت چےتے بی نهیں هُںدے ۔ جِوےں اےه اچنچےت بھانے ورت جاںدے هن تِوےں ِانسان نُوں ِاه بی پتا نهیں لگدا کِ ِانھاں دا پرنام کی هَے ? کِس پرےوجن لای اےه هواے هن ۔ پر جد اپنے آاُن تے جان نُوں وِچاریاے تاں سوجھی پَےںدی هَے کِ ِاکّلا هی جیو آاُںدا جاںدا هَے تے ِاکّلا هی ٹُر جاںدا هَے۔ اےتھے جو سںبںدھی جاں مِّتر بنے سن ےا اَوه ِاس نُوں چھڈ چھڈ کے ٹُری جاںدے هن ےا ِاه سارِآں نُوں چھڈ کے ٹُر پَےںدا هَے ۔ تاں تے جگ رچنا دی کھےل ِاسے ترھاں دی بنی هوای هَے تے اپنے راهے ٹُردی هَے۔ هُن سار وستُو ِاس وِچ آپے دی آپے وِچ کاِامی تے جگت دے مُول کارن نال پَےوستگی هَے ۔ جو هالت کِ سدا تھِر تے سدا سُکھداای هَے کِاُںک دُکھ تاں سُکھداای دے وِچھوڑے وِچ هَے, سُکھداای سرب وِسو دا آدھار هَے, اُس نال اںتر آتمے مےل هو جانا ےا هويا رهِنا هی سُکھ هويا۔

آپ ستسںگی هو, آپ دی اُمرا بھروسے تے سِدک وِچ بیتی هَے, گُربانی نال آپ دا پرےم هَے ۔ سو ِاه آسرا هَے۔ ِاه رهنُماای هَے, ِاه آدھار هَے 'مَے گُربانی آدھار هَے گُربانی لاگ رهااُ ۔ آس هَے آپ جی دے هِردے نے ِاسے رتن سمُںد توں اپنے دِل دا دارُو ٹول لِآ هونا هَے تے 'جو کِچھ کرَے سو بھلا کر مانیاَے هِکمت هُکم چُکاایاَے' دے آسرے ٹوک لّجھ لای هونی هَے, واهِگُرُو آپ دی سهاےتا کرو تے بانی نام دی دات هور واپھر کرے ۔

مےری دِلی همدردی تے پےار آپ دے نال هَے ۔ سری سںت سںگت سِںگھ جی اےتھے هی هن ۔ اُنھاں نُوں آپ دا پّتر دس دِتا هَے, اُه بی ِاس بِرهے وِچ آپ دے نال پےار تے همدردی دے بھاو وِچ هَےن ۔ ِاس توں پهلاں آپ لاےلپُر وکت دے چُکے هواے هن تے اَوتھے ِاستِهار بی نِکل چُکے هن ِاس کر کے لاےلپُر جانو رُک نهیں سکدے تے آپ پاس بی جرُور پهُںچنا چاهُںدے هن ۔ سو اُنھاں نے ِاه وِاُںت سوچی هَے کِ لاےلپُر دا کںم آپ اَےتوار ۴ دسںبر والے دِن سوےرے ۱۱ وجے تک مُکا لَےنگے ۔ تے پھےر اَوتھوں موٹر تے چڑ کے کمالیاے نُوں ٹُر پَےنگے تے آس کردے هن کِ گُرُو آگےا وِچ ترَے چار وجے تک اپڑ پَےنگے, سںت کلھ ۱۲ وجے دُپهِرے ِاتھوں لاےلپُر ٹُرنگے ۔

واهِگُرُو جی آپ نُوں سِکھی سِدک دان بکھسن پروار وِچ بھی سِکھی تے سِدک دان ودھے ۔

سری وِچھڑے بیبی جی دا گُرپُری وِچ نِواس هووے ۔

آپ دے وِچھوڑے وِچ دردی

آپدا

ویر سِںگھ

36

اںمرِتسر

११,१,३۹

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو

سری ماتا جی دے چلانے دی کھبر سُن کے بهُت شوک هويا۔ ماواں دا پِآر سبھ پےاراں توں ودھیک مِٹھا تے کیمتی هُںدا هَے۔ چاهو آدمی کِتنا وڈےرا هو جاوے ماں دا پےار سدا هی پےارا لگدا هَے ِاس توں وںچِت هونے نُوں کدے چِت نهیں کردا۔ چاهو ماواں دی نِت ارجوای ِاهو هُںدی هَے کِ اسی پُتراں دے هتھاں وِچ سدگتی نُوں پراپت هوویاے پر پُتراں لای ماواں دا وِچھوڑا سدا وِچھوڑا هی هو کے پیڑ کردا هَے۔ ِانھاں گّلاں نُوں سوچ کے تاں وِےوگ وِچ وِےوگی هو کے هی اُداسی وںڈیدی هَے۔ پر تُسی گُر گلی دے پںدھااُو هو, پرمےسُر جی نے تُسانُوں اپنے رستے لاےا هَے ِاس لای اُس دا بھانا منّنا تے بھانے وِچ پرسنّ رهنا آپ دے هِسے آےا هَے۔ واهِگُرُو آپ نُوں ِاه دات واپھر بکھسے۔ وِےوگ هويا هَے پر وےوگ اُس نال هويا هَے جِس دے گُن چِںتن سُکھ دے سکدے هن ۔ مَےنُوں کدے بهُتا سماں تاں نهیں مِلِآ پر جد کدے درسناں دا سُبھاگ بنِآ مَےں اُنھاں نُوں هسدے تے پرسنّ هی ڈِٹھا ےاد پَےںدا هَے, بانی دا پرےم سی, نام ول رَوں سی ۔ اےه سارے گُن اُنھاں دے نال گاے تے سهاای هونگے توں آپ لای ِاه سُبھاگتا ےاد وِچ چھوڑ گاے هن کِ جگت جیون وِچ سدا کھِڑے رِهاں هی سُکھ نال بیتدی هَے ۔ سری رکھاں جی دا پےار بی سس نال سساں والا نهیں سی ماواں هار سی اُنھاں دا پےار وی اَےسا هی دِسِآ کردا سی ۔ اے سبھے گّلاں ِاس سُکر لای هن کِ جِتنا سماں واهِگُرُو جی دی آگےا وِچ کٹھے رهن دا مِلِآ اُه جگت نالوں بهُت اچھا اتے اُتم بیتِآ۔ اُتمتا دی ےاد جیو لای جیون سهارا هويا کردی هَے ۔ سو وےوگ دی پیڑا وےلے اُنھاں دے پےار تے گُناں دا چِںتن چاهیدا هَے کِ سُرت نُوں سهارا دےوے تے اُچِّآں رّکھے ۔

آپ دوهاں جوگ مےری ولوں بهُت بهُت اسیس تے دِلی اسیس پهُںچے تے ارداس هَے کِ گُرُو آپ دوهاں جوگ آپنی مےهر تے پےار وِچ سدا سُکھ تے سِکھی دان بکھسے ۔ ماتا جی دی آتما گُرُو دِآں چرناں وِچ سدا پرسنّ رهے ۔

مےرے لاےک کوای ِاس وےلے سهاای هو سکن والی گّل هووے تاں لِکھنی ۔ مےرا وِسواس هَے کِ آپ گُرُو کے پےار وِچ ِاس وِچھوڑے نُوں بھانے دے مِٹھے لان والے رںگ وِچ واهِگُرُو دی ےاد دے وادھے وِچ سپھلااَوگے ۔ نام هی سبھ توں امولک تے نال نِبھنے والی دات هَے ۔

آپ جوگ تے سری رکھاں جی جوگ اسیس ۔

بچےاں جوگ پےار ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

37

اںمرِتسر

२३.५.३۹

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو جی

برکھُردار جی دے اکال چلانے دی کھبر پُج گای سی ۔ مَےں اُس وےلے تار پاای سی پر پتر نهیں سی لِکھ سکِآ سریر ول نهیں سی تے ڈا: دِماگی کںم لِکھن پڑھن تک دی آگِآ نهیں سی دےںدا ۔

آپ جی دے ِاس هِردے وےهدک سمےں جو, من دے ٹِکااُ تے بھانا مِٹھا کر منّن دے جتناں بابت سُنِآ هَے اُه لوڑ نهیں رکھدا آپ جوگ کِسے تسّلی تے ساںتی دےن والے اّکھراں دے لِکھن دی تے آپ نُوں اُنھاں دے پڑھن سُنن دی ۔ گُرسِکھی دا مُّڈھ تے اںت ستِگُراں نے 'هُکم رجاای چلنا' هی لِکھےا هَے, بانی دے پاٹھ ویچار تے ابھےاس نال اتے نام جپن دے ےتن نال من دی نجر اُچےری تے وڈےری تے وِسال هونی هَے۔ ِاس نجر نے روج دے واپر رهے ماملِآں تے گرهست آسرم دے کسٹ دےن والے واکِآ نُوں اُچےری تے وِسال نجر نال وےکھنا هَے ۔ سریر دے سںبںدھ تاں موه ماےا والے کھِآلاں وِچ لِجا کے سل بن بن کے رڑکاں تے پیڑاں هی دےںدے هن ۔ پر وِسال درِسٹی دسدی هَے کِ جگت دا جیون سدا دی سَے نهیں ۔ سبھ نے چلنا هَے; ِاتھے تاں ِاک اوسر هَے اپنے آپ نُوں اُچِآں کر لَےن دا ۔ سدا دا ٹِکانا ےا ڈےرا تاں اُهو هَے جِتھے ول نُوں مِٹھے تے پےارِآں نُوں ٹور رهے هاں تے اںت آپ ٹُر جانا هَے۔ اُتھے جا کے ِاتھے دی پراپت کیتی جیون دی اُّچتا نے هی کںم آاُنا هَے ۔ جو آاُںدے هن, هُکم وِچ, جو ِاتھے هن, هُکم وِچ; جو جا رهے هن, هُکم وِچ ۔ آپ سُبھاگ هو جو دُِا-بیبی جی تے تُسیں-گُربانی دی ٹےک وِچ هو تے برکھُردار دی سےوا تے چلانے دے باد ِاس سِدک وِچ ٹِک رهے هو تو هور ٹِکن دا جتن کر رهے هو کِ گُرُو کی آگِآ وِچ سِکھ آےا تے کُچھ دِن رهِ کے ٹُر گِآ هَے۔ تے ٹُرن وےلے اپنے ٹِکااُ تے سِدک دا بی پتا آپ جی نُوں دے گِآ هَے ۔ ِاهی نُکتا

کھےال سِکھی دا هَے, جو اَوه داتا کرے سو بھلا کر منّیاے تے هر ِاس ترھاں دے وِچھوڑے تے جگت وِچ هر واپرن والے اَوکھ توں ِاهو اُچھال کھاایاے کِ اپنے آپے نُوں واهِگُرُو جی دے هور نےڑے کر لَےن وِچ کامےاب هوویاے ۔ ستسںگ پراپت پُرکھاں نُوں هر دُکھ, بھانے تے رجا دے جور نال دھکا دے کے ترکی دے اگلے ڈںڈے تے لَے جاںدا هَے تے هر سُکھ سُکر دے بل نال اگےری پَوڑی تے جا کھڑا کردا هَے ۔ آپ ِاس جتن وِچ هو, گُرُو ِاه جتن سپھلاوے ۔

مےری دِلی همدردی سری بیبی جی دے نال هَے تے ارداس هَے کِ واهِگُرُو وِچھڑے برکھُردار نُوں اپنی مےهر دی چھاوےں نِواس بکھسے تے آپ دُهاں نُوں هور سِکھی سِدک دان کرے ۔ نام دی دات هور واپھر کرے تے سںسار ےاترا من سریر تے آتما کرکے سُکھ والی بناوے ۔ گُرُو اںگ سںگ ۔ نام چِت رهے تے نام رس وِچ اُچھال مِلدا رهے ۔

آپ جی دا هِتکاری تے درد وِچ دردی

ویر سِںگھ

38

پںچبٹی ۲۰ پریتم روڈ

ڈےهرادُون ۱۰.۶.۳۹

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پِآرے جیاَو جی,

کُچھ دِن هواے ِاه اپھسوسناک کھبر سُنی سی کِ کھالسا سکُول لاےلپُر دے ترَے لڑکے درےا وِچ ِاسنان کردے سچکھںڈ پدھار گاے سے, پر اج ٹرِبےُون 10 تریک والے وِچ ِاه پڑھ کے سوک بهُت ودھ گِآ کِ اُنھاں بچِآں وِچ ِاک برکھُردار جی آپ جی دے سپُتر سن, آپ جی جَےسے سجن پُرکھ اَےسے سدمے دے ےوگ نهیں سن ۔ پرںتُو سبھ کُچھ واهِگُرُو جی دے هُکم وِچ هُںدا هَے, تے هُکم منّناں سِکھاں دا دھرم هَے, ِاهی سِکھی دی گھالنا هَے— “هُکم منّ هووے پروان تاں کھسمَے کا مهل پاِاسی ۔" پےارے جی, پںتھ دے ترَے هونهار نَونِهالاں دا ِاس ترھاں دا پےانا بھاری دُکھداای گّل هَے ار دِل همدردی نال پںگھر پںگھر جاںدا هَے, پر گُربانی دی سِکھےا سانُوں ِاهی هَے کِ جو بّچا سِکھ دے گھر آاُںدا هَے واهِگُرُو ولوں ِاک سِکھ آاُںدا هَے جِس دی سےوا پالنا ساڈا دھرم هَے تے جے واهِگُرُو سد لَےںدا هَے تاں اسی اُس دی رجا سمجھ کے بھانا مِٹھا کریاے کِ هُن اُس نے اپنے سِکھ نُوں سد لِآ هَے, اسی سِدک وِچ رهیاے ۔ اَےسے پےار دے وِچھوڑے دِل نُوں بِرهے وِچ لَے جاںدے هن۔ مےری دِلوں همدردی آپ دے نال هَے ۔ تے ارداس هَے کِ ِاس کھےد وِچ واهِگُرُو آپ دا سهاای هووے تے دِل نُوں ٹھںڈھِآں تے سِدک وِچ رّکھے ۔ وِچھُڑے پےارے نُوں گُرُو اپنی چھتر چھاےا نِواس دےوے تے رهمت وِچ رکھے ۔

جگت بِنسنهار هَے, پِچھلے بِنس گاے تے بِنسدے اساں انگِنت دےکھے, تِوےں سبھ نے چلنا هَے ۔ گھاٹ ودھ جاںدی هَے جدوں مَوت نُوں وِناس سمجھ لایاے تاں ۔ پر گُرُو بابے نے گُرُو گرںتھ ساهِب وِچ ِاک پرسن کر کے اُس دے اُتر وِچ بھےت دسِآ هَے۔ پرسن ِاه هَے کِ سبھناں نُوں مرناں آاُںدا هَے پر دسو کِ اگے جاکے مےلے هونگے کِ نهیں۔ اُتر وِچ دسدے هن کِ جو

لوک واهِگُرُو وِمُّکھ هن اُنھاں نُوں وےدنا هُںدی هَے, گُرمُکھاں نُوں مےلے هونگے ۔

جدوں گُرُو واکاں انُسار ِاه تسّلی هو جاںدی هَے کِ اّگا هَے تے مرن نال جیو مردا نهیں تے اگے جا کے پھِر مےلے هو جاںدے هن تاں وِچھوڑے دا دُکھ اُتنا ترِکھا نهیں رهِںدا۔ پھےر, من سوچدا هَے کِ کُچھ سمےں دی گّل هَے, پھےر مِلاںگے 'پھےر مِلن دی آس ٹُٹدے دِلاں نُوں ڈھارس دےںدی تے ساایں دے چرناں ول لااُںدی هَے ۔ تُسی گُرُو کے پےارے هو بانی تے بھروسے والے هو ۔ واهِگُرُو آپ نُوں اپنے پےار دی دِل نُوں تُلنا دےوے تے سِدک بھروسے وِچ رکھ کے مِهر دا پاتر بناوے ۔ گُربانی دی ٹےک رکھنی, اَےهو جِهے وےلِآں وِچ گُربانی هی سّچا سهاای تے مِّتر هَے ۔ 'گُربانی ِاس جُگ مَے چانن ۔

دِلی همدردی تے پےار سهِت

آپ دا هِتکاری ویر سِںگھ

39

سری اںمرِتسر

४. ۸. ۳۹

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو جی,

آپ جی دا ۲ تریک دا پّتر پُجا هَے ۔ آپ ساهِباں دے لِکھے انُسار ٹُرنے دی سلاه رها لای هَے ۔ بجُرگ ماتا جی دا چلانا واهِگُرُو جی دے بھانے وِچ هويا هَے, بھانے نال انُکُولتا ِاهو گُرسِکھی دا سُکھ داتا مارگ هَے ۔ آپ دووےں پےارے ماتا جی دے لاِاک سپُوت هو ۔ آپنے اُنھاں نُوں سدا پرسنّ رکھِآ تے اُتم توں اُتم سےوا کیتی هَے تے اَوه آپ نال سدا پرسنّ رهے هن تے سارے پروار وِچ اُنھاں ِاک تُلنا تے پےار والا ورتااُ رکھِآ هَے ۔ ساایں والے پاسے اُنھاں نے اںت تیک گُربانی نال اتےںت پرےم تے گُرسِکھی نال سِدک نِباهِآ هَے ۔ اَےتکی وی دِّلی جاںدے هواے سری دربار ساهِب جی دے درسن ےاترا کر کے گاے هن تے ِاس ساںگو سانُوں سارِآں نُوں بی بڑے پےار نال مِل گاے هن۔

آپ سِآنے هو گُربانی دے پرےمی نےمی هو, پھِر بی وِچھوڑا وِچھوڑا هی هُںدا هَے تے ماں ورگا مِٹھا سںبںدھی ماں هی هُںدی هَے تے ِاه وِچھوڑا من نُوں اُداسی تے بِرهوں جرُور دےںدا هَے تے ساڈے ستِگُراں نے کھُسک هو کے دِلی پےار دی جھرناٹ نُوں Feel نا کرنا کوای گےان دی اوستھا نهیں دسِآ ۔ آپ نے پھُرماےا هَے کِ 'والےوے' دے کارن رونا وِکار رُوپ هَے پر دِلی پِآر وِچ درّونا ماڑا نهیں ۔ دِل دی درونتا نُوں آپنے پرمےسر دے نےڑے هون دا وسیلا دسِآ هَے۔

"انِک جتن کر آتم نهیں دروَے ۔۔

هر درگه کهُ کَےسے گوَے ۔۔

وِےوگ وِچ جدوں پِآر دی جھرناٹ چھِڑدی هَے ےا من پںگھردا هَے تے پںگھرے من وِچ پرمےسر دے نام دی مُهر ڈُوںگھی اُتر کے لگ جاںدی هَے ۔ من دی ِاس تراں دی پےار نال دروی هالت وِچ کیتی ارداس بهُت اسر

والی هُںدی هَے۔ سو گُرمُکھ ارداس ِاس وےلے کردے هن کِ هے ساایں هے واهِگُرُو اپنے پےار دی دات بکھس تے سانُوں اُّچےاں کر جو تےرے نےڑے هو کے جںجال توں بچیاے ۔ سںسار دی اسارتا ِاس وےلے پرتّکھ هو دِسدی هَے تے 'واهِگُرُو ِاک اٹّل هَے تے اُس دے نےڑے هونا ساڈی اٹّلتا دا کارن هَے ِاه گّل سپھُٹ هو دِسدی هَے ۔ سو بانی دے پرےمی ِاس وےلے ِانھاں بھاواں وِچ جاںدے هن تے پےار دی درونتا نال ساایں دے ودھےرے نےڑے هو جاںدے هن ۔ هاں بانی توں بھُلے هواے نِرے ماےک جیون وِچ گلتان لوک ِاس وےلے 'والےوے دے رون' وِچ جاںدے هن ۔ آپ بانی دے پرےمی نےمی هو۔ سُنِآ هَے بھاای سُدھ سِںگھ جی کیرتن دے رسیاے آپ پاس پُج گاے هن ۔ گُرُو جی نے 'کیرتن نِرمولک هیرا' پھُرماےا هَے ۔ کیرتن آپ نُوں سُکھ دےسی تے سری ماتا جی نُوں سُکھ دےسی ۔ تیجے ستِگُراں نے اپنے لای ِاهو پھُرماےا سی, 'مَےں پِچھے کیرتن کرِاهُ نِربان جیاَو' سو آپ سُکھی هووو تے ماتا جی دی آتما آتم انںد نُوں پراپت هووے تے جِس سُکھ وِچ اَوه هَےن اُس توں ودھےرے سُکھی هون ۔ مَےں تے سارا پروار آپ دے نال ِاس ارداس وِچ دِلوں سامل هاں ۔ گُرُو آپ سارِآں دا سهاای رهے تے بانی نام دے آدھار وِچ هور اُچےاں کرے ۔

آپ دے درد وِچ دردی

و.س.

40

اںمرِتسر

१०, १०,४०

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو جی

کل اسی آپ دی سُکھاں نال پهُںچنے دی تار دی اُڈیک کر رهے ساں کِ تار پهُںچی ۔ جد کھُهلی تاں واچ کے بهُت هی سَوک هويا کِ اَےتنی جلدی کِوےں بھانا ورت گِآ۔ ٹُرن وےلے بےجی بڑے کھُس سن ۔ س: نَےن سِںگھ جی دسدے سن کِ لاهَور سٹےسن تے جدوں گّڈی وِچ سوار هواے تدوں بڑے Cheer ful سن تے Looks healthy سن ۔ ساےد گھر پهُںچ کے اچانک Heart fail کر گِآ ۔ ےا سپھر وِچ کوای کھےچل ودھ گای هووے ۔

واهِگُرُو جی دا بھانا امِٹ هَے۔ بےجی دا سُبھاو ات پےار والا تے هر وےلے سُکھ دےن والا سی ۔ بانی ول پرےم تے گّلاں کردِآں کردِآں وَےراگ وِچ آ جاںدے سن ۔ تُهاڈے اُمرا دے ساتھی تے بهُت سُهنی ترهاں پُورن پتِبرت بھاو نال نِبھن والے سن ۔ تُسی بی اُنھاں دے پےار وِچ ِانھاں دِناں وِچ ڈِٹھا هَے کِ بڑے وَےراگ وِچ جاںدے سااَو ۔ تےج جی نُوں مات وِچھوڑا بڑا اَوکھا لگ رِها هووےگا پر جیاَو جی ِاه سبھ کُچھ بھانے وِچ ورتدا هَے ۔ دےکھو بھانا سی کِ اںتم سُآس سِںدھ وِچ پهُںچ کے پُورے هونے سن تد بھاوی نے کِںنج بے جی نُوں للنا لگا دِتی کِ سِّدھ جرُور لَے جااَو تے کِںوے چھےتی چھےتی اُدم هو کے پهُںچ گاے ۔ اےه بھانے دے کَوتک هن ۔

آپ جی نُوں ِاس وےلے ِانّے لںمے سپھر دے بکان وِچ ِاس ترھاں اچانک وِچھوڑے دا سدما آ وجنا وےاکُل کردا هووےگا۔ اسی تار پڑ کے سارے سوچاں وِچ پَے گاے ساں کِ کرتار دی کُدرت کِوےں کارج کردی هَے پر پھےر مهاراج دا هُکم ےاد آاُںدا هَے— "جو کِچھ کرے سُ بھلا کر مانیاَے هِکمت هُکم چُکاایاَے۔" جو کُچھ کرتا پُرکھ کردا هَے کِسے بھلے لای هُںدا هَے جِس نُوں اسی کای وےر سمجھ نهیں سکدے۔ ِاس کر کے بھروسے نال اُس دی کیتی تے ٹِکنا تے سُکھ منّنا هی بھلا هَے۔ کیه جانیاے بیماری

دی جو هالت ودھ رهی سی تے نا اُپرےسن دا مَوکا سی تے نا ڈاکٹر کوای دواای دسدے سی, ساےد اگوں بے جی دے سریر نُوں کھوچل بهُوں هونی سی جِس کر کے دِآل پُرکھ نے چھےتی اپنے پاس سد لِآ هَے تے اُس کھےچل توں بچا لِآ هَے۔ جو کُچھ بی هَے اُس مالک نُوں پتا هَے۔ اُه ساڈا مِّتر هَے, پِتا هَے, پےار کرنے والا هَے جو کُچھ اُس نےکیکُل ولوں هُںدا هَے نےکی تے پےار هُںدا هَے ۔ ِاه سمجھ کے سانُوں بھانے نال آپنی سُر مےلنی چاهیدی هَے تے اُس دے کیتے نُوں مِّٹھا کر کے منّنا چاهیدا هَے ۔

میت کرَے سوای هم مانا ۔۔ میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔

اےکا ٹےک مےرَے من چیت ۔۔ جِس کِچھ کرنا سُ همرا میت ۔۔

گُرُو آپ دا سهاای هووے آپ نُوں بل بکھسے جو بھانا مِّٹھا کر منّو تے بے جی دی آتما نُوں واهِگُرُو اپنے چرناں کملاں وِچ نِواس بکھسے ۔ سری رتن جی تےج جی ٹِکل جی سبھناں جوگ اسیس پےار گُرُو اںگ سںگ ۔ گُرُو نانک گُرُو گوبِںد سِںگھ جی آپ دے سهاای هون ۔

 

ویر سِںگھ

41

اںمرِتسر

११. ४, ४२

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے برکھُردار جیاَو

آپ جی دا پّتر پهُںچا هَے, سریمان بھاای... جی آپ جی دے بجُرگ پِتا جیاَو دے چلانے دی کھبر پڑھ کے پرم شوک هويا هَے ۔ بھاای ساهِب مےرے بال اوستھا دے سجن سن تے واهِگُرُو جی دی مِهر نال اُنھاں دی سجناای تے پےار ِاس برِدھ اوستھا تک بی نِبھ گِآ ۔ آپ بڑے مِلاپڑے تے گُرمُکھ سن ۔ اُنھاں دا وِچھوڑا مَےنُوں اپنے نِج تنی سنبںدھی تے سّچے مِتر دا وِچھوڑا هويا هَے, آپ دے اُه پِتا جی سن تے سدا آپ سبھناں دی بِهتری لای پرےتن کردے رهے هن, اپنے کھاندان لای سُکھداتے سن تے بےاجار جیون بسر کردے سن۔ وِچھوڑا اسهِ هَے پر برکھُردار جیاَو مِلنا وِچھڑنا ِاه کرتار ادھین هَے ۔ جو کُچھ بھانا ورتِآ هَے, واهِگُرُو جی دے هُکم وِچ هَے۔ واهِگُرُو جی ساڈے پِتا سّچے مِّتر هن, 'میت کے کرتب کُسل سمانا' گُرُو واک هَے, 'میت کرَے سوای هم مانا آگےا هَے, سو سانُوں سارِآں نُوں واهِگُرُو دا هُکم سِر مّتھے تے دھرنا چاهےے, 'جو کِچھ کرے سُ بھلا کر مانیاَے هِکمت هُکم چُکاایاَے ۔' پربھُو دی آگےا سِر مّتھے تے دھر کے منّنی چاهےے ۔

مَےں اےتھے تُسانُوں سارے بھراواں نُوں دے گّلاں جرُور لِکھنیآں چاهُںدا هاں ! پهِلی تاں ِاه هَے کِ تُساں سارے بھراواں نے آپو وِچ پےار نال وسنا۔ سری پِتا جی دے پےار دی ےادگار ِاهی هَے کِ تُسی اُنھاں دے سپُتر آپو وِچ مِل کے رهو, کِسے گّلے وکھےواں نا آوے, کھاندان دی ِاّجت اےسے وِچ هَے, بِرادری تے جگت دے سُکھ اےسے وِچ هَےن ۔ دُوسے اپنی ستِکارےوگ ماتا جی دا سنمان پُورا پُورا رکھنا۔ اُنھاں دی سےوا سّچے دِلوں کرنی ۔ جِکُر اُه تُساڈے پِتا جی دے هُںدِآں سُکھی وسدے سن, اُس ترھاں اُنھاں لای سارے سُکھاں دا بںدوبست رکھنا ۔ ماتا دی سےوا وِچ هی هُن پِتا جی دی سےوا

سمجھنی ۔ جگت هُن هور راهیں ٹُر پِآ هَے ۔ پر تُسی سںتاں دی وںس وِچوں هو تُهانُوں سُبھ کرم سںتاں والے چاهےے, ماتا جی دی سےوا کروگے تاں لوک بی سورےگا پرلوک بی ۔ تُسی برکھُردار هو تے مےرے کھےال وِچ اگے هی سرون پُتر واںنگ ماتا جی دی سےوا کردے هو, مَےں تُساں جی دے کھاندان نال پےار هون کر کے لِکھ رِها هاں کِ آپ اپنی برکھُرداری نُوں پُوری ترھاں نِباهُنا تے بیبی جی دی سےوا ودھ توں ودھ کرنی ۔

آپ دے سارے پروار نال ِاس وِےوگ وِچ مےری دِلی همدردی هَے ۔ اکال پُرکھ بھاای...جی دی آتماں نُوں سُکھ تے سانتی بکھسے تے تُسی سارے اُس دے بھانے وِچ اُس دی رجا وِچ تُرن دی دات پااَو ۔

آپ دا هِتکاری

و س.

42

اںمرِتسر

२४. ۸.४२

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پوِتراتما جیاَو-

آپ دا پتر پهُںچا جِس وِچ آپ جی نے اپنے بجُرگ ماتا جی دے, چلانے دی سوکداےک کھبر لِکھی هَے ۔ ماتا دا ساک اَےسا پےار والا' ساک هَے کِ جو سُدھا پرےم سرُوپ هُںدا هَے, پر آپ دے ماتا جی تاں بڑے پرمارتھ دے پرےمی سن ۔ مُدتاں اُنھاں نے سری مان سںت اتر سِںگھ جی دے ستِسںگ توں لابھ اُٹھاےا سی۔ تے ساری آےُو پرمارتھ دی کھوج تے ست مارگ دے ساهِتے دے پٹھن پاٹھن تے پرچار وِچ رهے, آپ نُوں تاں ماتا جی دا وِچھوڑا بهُت هی وِگوچے والا لگا هونا هَے۔ جیو اکسر اپنے هان لابھ وِچ هی اُداس کھُس هُںدا هَے, چاهے آرتھِک هووے چاهے پرمارتھِک ۔ پر دےکھنا ِاه چاهےے کِ واهِگُرُو جی دا هُکم کِوےں هَے۔ اُس هُکم نُوں چاهو سَوکھا هووے چاهے اَوکھا, جھلنا تے اُس نال راجی رهن وِچ کامےاب هو جانا گُرسِکھی دی گھال تے سپھل گھال هَے۔ اےتھے آاُن والا سبھ کوای پردےسی هَے تے ِاک دِن سوَے-دےس نُوں جااےگ۔ ِاس واستے سوک نِوار کے بھجن بںدگی پوِترتا تے سےوا اُپکار وِچ جنم سپھل کرن وِچ ودھےرے لّگ پَےنا چاهےے ۔ کِاُںک ِاک دِن آپ بی چّلنا هَے ۔

ماتا جی بھلے سن, اپنو واهِگُرُو بکھسے گےان انُسار اپنا جیون سپھل تریکے تے بِتا گاے ۔ اُنھاں نال پےار ِاه هَے کِ اُنھاں لای پاٹھ کیتے جان ۔ گُربانی دا آدھار جیاُںدِآں موياں رُوه نُوں سهارا دےںدا هَے ۔ تیسرے ساهِباں نے پھُرمايا سی :

'مَےں پِچھے کیرتن کرِاهُ نِربان جیاَو ۔۔

واهِگُرُو مےهر کرے ماتا جی گُرُو دی مےهر چھاوےں نِواس پااُن ۔ تُسی سارے بھانا مِٹھا کرکے منّو تے اپنا جیون جِوےں کیرتن وِچ لاےا نے لاای رکھو, بانی پڑھو, گاوو, بانی ویچارو, امل کرو تے نام دی ٹےک لَے کے اےتھے سُکھ تے اگے سُکھ دے سامان کر لاَو ۔

“آِااَو سُنن پڑن کاُ بانی ۔۔"

هِتکاری

و. س.

43

اںمرِتسر

२۶.३.४३

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

برکھُردار جیاَو

آپ جی دا پتر ۲۴ مارچ دا پُجا هَے, آپ جی دے بجُرگ ماتا جی دا چلانا بڑی سوکداِاک گھٹنا هَے, ماں جےها پےار دا چسماں جو کدے نهیں هوودا ِانسان لای ماں هی هَے, ِاس لای ماں وِچھوڑا سبھ توں ودھیک گھاٹا هَے جو ِانسان نُوں پےار-مںڈل وِچ واپردا هَے, آپ سبھناں دے ِاس وِچھوڑے نُوں مَےں پُوری ترھاں انُبھو کردا هاں تے آپ دے ِاس درد نُوں پرتیت کردا هاں ۔ ِاه درد هور ودھیک هو جاںدا هَے جدوں ِاه کھےال کیتا جاںدا هَے کِ آپ دی ماتا کےول ماتا هی نهیں سںت ماتا سی, جِس نے اپنا جیون واهِگُرُو جی دی ےاد وِچ تے گُرُو کی بانی دے پےار وِچ بتیت کیتا ۔ پر ِاه وِچار ِاس پاسے بی لَے جاںدی هَے کِ جو ماتا اپنی جیون ےاترا سپھلتا نال سمپُورن کرکے ِاتھوں وِدا هوای هَے, اُس لای سںسارک بِرهیآں واںنگُو سَوک کرنا اُچِت نهیں ۔ اُس لای تاں :

"کبیر سںت مُواے کِآ روایاَے جو اپُنے گرِهِ جاِا"

والا مهاں واک ےاد کرکے ارداس وِچ جانا چاهےے جو گُرُو اُهنا نُوں اپنی مےهر دی چھاوےں نِواس بکھسے تے پرِوار نُوں اُنھاں دے پُورنِآں تے ٹُرنے دا بل بکھسے ۔

ِاه سُن کے سُکھ هويا هَے کِ آپ اُنھاں لای گُربانی دا چاننا اُچار کروا رهے تے آپ سرون کر رهے هو ۔ ِاهو گُرُو کی آگِآ هَے کِ جِس نال پرانی دی آتما نُوں کھُسی پهُںچدی هَے تے سُنن والِآں دا من سُکر ساںتی تے ٹھںڈھک وِچ آاُںدا هَے۔

مےری دِلی همدردی آپ جی تے آپ جی دے سارے پرِوار نال هَے۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

44

اںمرِتسر

२४.१०.४३

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جی-

آپ دے ۲۲ توں ۲۳ دے دُِا کھت اج ِاکٹھے مِلے هن۔ آپ دے پےارے ساتھی تے اردھاںگ بیبی مان کَور جی دے اچانک چلانے دی کھبر پڑھ کے کرتا پُرکھ دے کرنِآں ول تک کے اسچرجتا دا نکسا بجھدا هَے ۔

'جو من چِت ن چےتے سن سو گالی رب کیآں'۔۔

ِاس وِچ سک هی نهیں کِ آپ لای ِاه وِچھوڑا بڑا بھاری دُکھ هَے, ِاس اُمرے اَےسے پےارے ساتھی دا وِچھڑنا تے نِکے نِکے بّچِآں دا سارا بوجھ ِاکلے دے سِر پَے جانا ِاک بھاری سٹ هَے, جو جھلنی کٹھن هَے۔ پر جو کُچھ هُںدا هَے کرتا پُرکھ دے هُکم وِچ هُںدا هَے, تے کرتا پُرکھ مِتر هَے ۔

میت کرَے سوای هم مانا ۔۔

میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔

ِاهو ےتن کرو کِ بھانا مِٹھا لّگے, وِےوگ دا سدما رجا دی تار نال ِاکسُر رهِںدِآں جھلِآ جاوے ۔ جو جِںمےواریآں آ پایآں هن واهِگُرُو دے آسرے اُس دا هُکم سمجھ کے نِبھااَو تے تکڑے هو کے نِبھااَو ۔ دِل توڑ بَےٹھِآں گم ودھدا هَے۔ دِل واهِگُرُو توں لا کے, اُس اگے ارداسا کرکے, اُس دی سهاےتا تے بھروسا دھار کے سریر اروگ رهِںدا هَے, من تکڑا رهِںدا هَے تے گُرُو کے سِںگھاں واںنگ آدمی اپنے پھرج سُهنے نِباه جاںدا هَے ۔ گھُمِآر جد ٹِںڈ گھڑدا هَے تاں تھاپیآں ماردا هَے ۔ پر جِس وےلے باهر تھاپی مار رِها هُںدا هَے, اُس وےلے اُس دا دُوسرا هتھ ٹِںڈ دے اںدر سهارا دے رِها هُںدا هَے, ِاه بھروسا دھارو کِ جِس واهِگُرُو نے بیبی جی نُوں سد لِآ هَے اُه آپ دے وِگوچِآں وِچ آپ سهاای هووےگا ۔ بانی

تے ٹےک لااَو۔ واهِگُرُو آپ دا سهاای هووے تے ِاس وِچھوڑے وِچ اپنے دروں گھروں نام دان بکھسے ۔

بیبی مان جی دی آتما جو بانی نام دے پرےم وِچ رهی هَے ساایں دی مےهر دی ٹھںڈھی چھاوےں جا کے سُکھی هووے ۔ مَےنُوں اُنھاں دا اُه چِهرا ےاد آاُںدا هَے, جِس تے ساںت ٹھںڈھ تے اّکھاں وِچ ٹِکااُ هُںدا سی تے بُل واهِگُرُو جپدے, نَےن بںد هو کے اںدر لین هو جاےا کردے سن ۔ اُنھاں دا ِاه نام نِرںتر سِمرن جرُور اُنھاں دی سهاےتا کرےگا ۔

اکال پُرکھ گُرُو ساهِب, آپ دے سهاای هون تے آپ دے بّچِآں نُوں ساںتی سُکھ تے ماں والا دھارمِک جیون پردان کرن ۔

آپ دا هِتکاری

و. س.

45

اںمرِتسر

२४.१०.४३

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو

“جو من چِت ن چےتے سن سو گالی رب کیآ" سو هونهار هو کے هو گُجردیآں هن, گَےب دے بکس وِچ کی کی هُںدا هَے تے کِس وےلو نِکل پَےںدا هَے کرتا پُرکھ هی جاندا هَے, دِّلی جدوں جاںدے بیبی جی رستے کُچھ وکت ٹھهرے تے مِلے سن سِهت ِاس ترھاں دی سی کِ جِوےں سدا نَو بر نَو هُںدے سن ۔ ِاس ارسے وِچ آپ ریٹاِار بی هو گاے دِّلی توں کسمیر بی پُج گاے تے کُای اَےسی اهُر پَےدا هو کے ودھ گای کِ اُنھاں دے سریر نُوں ساںت کر گای--'جو من چِت ن چےتے سن سو گالی رب کیآں۔

آپ لای ِاس ترھاں ِاس اُمرے ِاس ترھاں دے من مِلے پےارے ساتھی دا ٹُر جانا جِںدگی دا سبھ توں کَوڑا گھُٹ هَے تے کوای کِس ترھاں دا درد وںڈاوے تے ساںتی دے واک کهو ? سمجھ نهیں پَےںدی, جِس هِردے نُوں لگدی هَے اُس دی داری سچا پاتساه هی کر سکدا هَے, پر سجناں تے هِتاولںبیآں پاس سِوا پِآر واکاں دی ملھم لگان تے درد وںڈاون دا هور تریکا بی کوای نهیں ۔

تُسی ستسںگی هو, بانی دے جانکار هو, لںمی ندر پا کے تکو, سںسار وِچ جیو دا نِوس کِنّا کُ هَے, سدا رهِنا نهیں, جِنھاں کُ رهِنا هَے Eternity وِچ ِاک نُکتا ماتر هَے۔ پر دُکھ دا نُکتا بی لںمی ات لںمی لیک هو ڈھُکدا هَے ۔ جے گُرُو هُکم سُوجب ندر اُّچی هو کے 'سدا تھِر' داتے ول جا ٹِکے تاں پھےر دُکھاں دا سںتاپ گھٹ جاںدا هَے, جو اُس نال پریت هو جاوے تاں برِتی دا آسرا اُه هو جاںدا هَے پھےر سںسارک آسرے وِنسدے بھانے دے آسرے کُچھ آسانی نال لںگھ جاںدے هن ۔ تکڑے هووو, بانی نام دے آسرے من اُّچا کرو ۔ هُکم دے مالک ول دھےان پا کے هُکم نُوں مِتر دا پےارے دا هُکم جان کے مِٹھا کر منّن دا جتن کرو ۔ گُرُو اںگ سںگ

هووے تے دِل نُوں اپنی تُل دے کے سںبھالو ۔ اُه مےهر کرے ۔ تُسیں مےهر مںگو, تک لااَو کِ اُه هُن آپ دے سریر توں اپنی کیه سےوا مںگدا هَے, جے لبھ پوے تاں دِن سُهنے لںگھ سکدے هن ِاه منّدے هواے کِ ِاس اُمرے ِاه وِےوگ اَوکھی جھلی جان والی گّل هَے۔ ٹےک اُسے تے دھاریاے, هِلے تاں جوڑیاے, جو ساڈا مُول آدھار هَے, تاں دِل نِرآسرے Feel نهیں کردا ۔ سںسار وِچ ِاه جو سّٹاں پَےںدیآں هن, ِانھاں دے جھلے جان دا کوای هور دھرُوا نهیں سِوا واهِگُرُو دی ٹےک دے ۔ سو بانی دی جِس دے آپ پرےمی هو ٹےک هور ودھےرے لاَو ۔ کرتا پُرکھ دے رںگ تکو ۔ ساایں دی رجا وِچ اپنی مرجی نُوں سُر کرن دا ےتن کرو, اُه پےارا جِس نے ِاه آسرا لَے لَےنا ےوگ جاتا هَے, اپنے کِسے آتم آسرے نال کِسے اپنی وڈےری دات نال, آپ نُوں سُکھی کرے ۔ واهِگُرُو بیبی جی نُوں اپنی مےهر بکھسس دی چھاوےں تھاں بکھسے تے آپ نُوں اپنا پےار, اپنی ٹےک تے اپنی مےهر بکھسے جو دِل اُس دی ٹےک تے ٹِکِآ سُکھی هووے تے سُکھی رهے ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

46

سری اںمرِتسر جی

३.३.४४

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھته

پےارے جیاُ

کاکا جی دے سودےس گمن دی سُدھ سُنی هَے۔ وِچھوڑے تے پےار دے وِچھوڑے کلےجِآں نُوں وِنّھدے هن تے اُداسیآں دےںدے هن۔ "اُپدےسے تے پرچاوے سجنا مِتراں دے" سهاای هُںدے هن, پر دِلاں دے ڈُوںگھے تھاایں جو چوبھ پَےںدی هَے اُه ولولے تے بِرهوں دے بھاواں دی ِاک کوملتا دی جھرناٹ مُڑ مُڑ کے لاای جاںدی هَے ۔ ِاس توں ےا تاں سماں کّڈھدا هَے ےا گُرُو سچے پاتساه دے هُکم دی سِآن ۔ سجنا پاس بی ِاهو پِآر ورتااُ هُںدا هَے کِ هُکم دی سِآن دے کھِآل, واهِگُرُو پرےم دے بھاو تے 'دے لںمی ندر نِهالیاَے' دے اُّچے آسے اّکھاں اگے لِآاُن تاں جو من دے اںدرلے مںڈلاں وِچ ٹھںڈھ ورتے ۔

'سیتل سُکھ پاِااَو من ترِپتے هر سِمرت سرم سگلے لاتھ ۔۔ جو کُچھ هويا هُکم وِچ ۔ هُکم کرنے والا ساڈا مِتر هَے :

میت کرَے سوای هم مانا ۔۔

میت کے کرتب کُسل سمانا ۔۔

سو هُکم نُوں سِآنو ۔

'کهُ نانک جِن هُکم پچھاتا ۔۔

پربھ ساهِب کا تِن بھےد جاتا ۔۔

واهِگُرُو آپ نُوں, بیبی جی تے آپ دے ماتا جی نُوں اپنا پےار بکھسے ۔ سِدک تے بھروسا دان کرے ۔

پتا نهیں کِاُں, مےرا کھےال مُڑ مُڑ کے اُدھرے جاںدا هَے ۔ جِس وےلے دا سُنِآ هَے جِنّی وےر کھِآل آےا, اُهو گّل چےتے آاُںدی هَے کِ جِوےں ِاک بن وِچوں مَےں ڈِٹھا هَے, لچھمن سِدھ نامے ِاک ٹِکانا هَے, اَوتھے ِاک سادھُو تپسِآ کردا چولا چھّڈ ٹُرِآ هَے تے آپ دے آن پرگٹِآ هَے۔

تھوڑے سںسکار جو باکی سن اَوه آپ جَےسے جوگی تے سُکھی پُرکھ دے گھر آ کے پُورے کر لاے تے سما پُگ جان تے سُکھاں نال وِدَےگی لَےںدا وِدا هويا هَے ۔ ِاهو گّل بچپن توں جد جد مَےں کاکے نُوں ڈِّٹھا اّکھاں اگے آاُںدی سی کِ ِاه دھُونی توں اُٹھ کے آےا سادھُو هَے کوای۔ مَےں اںترےامی نهیں, پر پھُرنا ِاهو هُںدا سی کِ سادھُو هَے, اُس دے جِںدگی دے لچھن بی سارے اَےسے سن ۔ ِاس اُمرے اُس دی رُچی پربل دھارمِک سی ۔ جِهین سمجھدار تے کیرتن آد دا پرےمی سی ۔ جےکر پھرج کر لایاے کِ ِاس کھِآل هےٹھ کُچھ سچاای هَے تاں ِاتنے برس آپ نُوں ِاک تپسری سادھُو دی گھر بَےٹھِآں سےوا دے مِلے ۔ ِاه دھنّ بھاگ هويا, اُس دا آاُن هرکھ جنک سی, اُس دا جانا سوک جنک نهیں هونا چاهیدا ۔ ِاه دھنّتا تے سُکر پھُرنا چاهیدا هَے کِ ِاک گُرُو کے پےارے سادھُو دی سےوا ساتھوں سر آای تے اَوه ِاک گُرُو کا پاںدھی ساڈے گھروں سُکھی تے کھُسی اپنے دھام نُوں گِآ هَے ۔

هر هال— 'جو کِچھ هوآ سبھ کِچھ تُجھ تے تےری سبھ اسناای' گُرُو هُکم ویچار کے من نُوں واهِگُرُو جی دے هور نےڑے کرو تے جِتھوں تک هو سکے بھانے تے ساکر هون دا جتن کرو ۔ ِاهو سِکھی هَے ۔ ِاهو نام ابھےاس دا پھل هَے ۔ ِاسے ےتن وِچ مَےں هاں, تے اےهو ےتن سارے گُرسِکھاں نُوں ساںتی تے سُکھ دےنے هارا هَے ۔

بیبی جی تے ماتا جی جوگ اسیس ۔ نام چِت رهے ۔ گُرُو آپ دا سهاای هووے ۔

آپ دا هِتکاری

و.س.

47

اںمرِتسر

۱۵.۴.۴۴

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

برکھُردار جیاَو

آپ دے بجُرگ ماتا جی دے اکال چلانے دی کھبر سرگودھے کانپھرںس تے مِل گای سی ۔ ِاتھے واپس آاُنے تے آپ دی چِّٹھی مِلی هَے ۔ برکھُردار جیاَو اکال پُرکھ دا بھانا ورت چُکا هَے ۔ ساڈیآں ارداساں تے تیبر ِاچھےا دا پُگنا پُگانا اکال پُرکھ دے ادھین هَے, اَوه مالک هَے تے جیو سبھ داس هن۔ بھانے دی سوجھی کٹھن هَے, بھانا بِکھم هَے, تے منّنا اُکھےرا هَے۔ پر گُرسِّکھی دا مارگ ِاهو هَے, کِاُںک ِاه جگت سدا دا تھااُں نهیں! ِاه چلنی سراں هَے, سبھ کِسے ٹُرنا هَے کِسے اگے کِسے پِچھے, ِاس لای ِاتھے رهِںدِآں اپنا جیون ِاس ترھاں دا بتیت کرنا هَے کِ جِوےں گھروں باهر جا کے کالجاں وِچ کری دا هَے ۔ اےتھے نام بانی پڑھن آاے هاں

آِااَو سُنن پڑن کاُ بانی ۔۔

تُهاڈے ماتا جی ِاه گّل سمجھ گاے سن, اَوه اپنے وِت تے سریر دی تاکت انُسار نام بانی وِچ لگے رهے هن ۔ هُن سدا دے گھر, سدا دے مُکام تے هُکم وِچ چلے گاے هن

“مُکام تا پر جانیاَے جا رهَے نِهچل لوک ۔"

واهِگُرُو اُنھاں نُوں اپنی رهمت دے سااے وِچ ٹِکانا دےوے۔ آپ اُنھاں دے سپُتر هو, چاهے کٹھن هَے پر بھانے نُوں گُرسِّکھاں واںنگُو منّو تے اُنھاں دی آتما لای پاٹھ کروااَو ۔

بھانا منّنا ِاه نهیں کِ وِچھڑے پِآرِآں نُوں بھُل جاایاے, پر ِاه کِ جِوےں اےتھے سُکھ دےںدے ساں هُن اُنھاں نُوں آتم کھُراک گھل کے سُکھ دےویاے۔ تیسرے پاتساه جی نے هُکم دِتا سی----

"مَے پِچھے کیرتن کرِاهُ نِربان جیاُ ۔۔

آپ جی نے پاٹھ رکھوااے هن تے هور رکھواسو, ِاهو آتم بھوجن هَے جو سریر تِآگ گاے اپنے پےارِآں نُوں گھل سکی دا هَے ۔ لوک پرلوک دی سهاےتا ِاسے نال هُںدی هَے ۔

واهِگُرُو آپ نُوں ساںتی تے سبر دان کرے ۔ بھانا مِّٹھا لُآوے تے جیون وِچ نےکی تے نام دے رستے ٹُرن وِچ سهاای رهے ۔ تے آپ دے ستِکارے گاے ماتا جی دی آتما نُوں گُرپُری وِچ نِواس بکھسے !

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

48

اںمرِتسر

૧૫, ۴. ۴۴

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے

پےارے جیاَو جی

آپ جی دی تار کانپھرںس تے پهُںچ گای سی جِس نُوں واچ کے اتےںت سوک هويا ۔ مےری اُتھوں پاای تار آس هَے پُج گای هوسی ۔ کانپھرںس تے سوےرے ۸ توں لَے راتیں ۱۱ وجے تک تراے دِن مَےنُوں لگاتار رُجھےواں رِها هَے۔ آ کے بی وِهل نهیں لگی ۔ سریر ات تھّک گِآ هَے ۔

آپ جی دی ِاه برِه پیڑا کای وےر روج ےاد آاُںدی رهی هَے۔ ساری اُمرا دے ساتھی دا ِاس اُمرے ٹُر جانا گرهست آسرم دے دُکھاں وِچوں بھاری دُکھ هَے ۔ پر واهِگُرُو جی دی رجا وِچ کِسے دا دکھل نهیں ۔ نا اُس دے بھانے دی سوجھی پَےںدی هَے ۔ سوچاں سوچ سوچ کے اںت منّنا پَےںدا هَے —

تُوں سمرتھ وڈا مےری مت تھوری رام ۔۔

اُه جو کُچھ کردا هَے اُهو جاندا هَے۔ اسی آپنیآں لوڑاں تھوڑاں تے پےاراں دے کارن دُکھی هُںدے هاں ۔ جِس دا دارُو اُه جاندا هَے تے اُه کردا هَے ۔ ِاسے کر کے گُرُو جی نے بھانے نُوں مِّٹھا کر منّنے دا اُپدےس دِّتا هَے۔ آپ تے گُرُو کی مےهر هَے ۔ نام بانی دا پِآر گُرُو نے بکھسِآ هويا هَے ۔ ِاس وِےوگ وِچ بانی دی ٹےک لَے رهے هوسو ۔ ِاهو سهارا ِاس وےلے سبھ توں ودھیک سهاای هُںدا هَے ۔ گُرُو مےهر کرے تے آپنی مےهر دا هّتھ آپ دے سِر تے رکھی رکھے تے اپنے پےار وِچ آپ نُوں ڈولن نا دےوے ۔

کانپھرںس تے بیبی جی دی پساور کانپھرںس دی سےوا ےاد آاُںدی رهی هَے۔ ِاتنے کمجور سریر نال کِس ترھاں تتپر رهے تے کِس ترھاں سادھ سںگت دی سےوا نِباهی ۔ اتھّک تے متھا کھِڑِآ گھر آاے اگِنت سجناں دے ارام تے سُکھ وِچ دِنے رات جُٹے رهے ۔ بانی نال بی پےار تے نام

دا پرچا بی سی ۔ آس هَے اُنھاں دی آتما واهِگُرُو جی دی مِهر دی چھاوےں سُکھی هوسی ۔ سّچا پاتساه هور مِهر کرو جو بیبی جی دی ساتھوں وِچھڑی رُوه گُرپُری وِچ وڈےرے سُکھ وِچ سُکھی هووے ۔ گُرُو پر ساری ٹےک تے کیتی کماای چاهو کِنّی هووے سدگتی تاں مِهراں تے هی هُںدی هَے ۔ ارداس هَے کِ گُرُو مِهر هی مِهر کرے تے سُکھ, ساںتی, ٹِکااُ تے آتم رس وِچ نِواس دےوے ۔

گُرُو اںگ سںگ رهے تے نام بانی دی ٹےک هِردے نُوں چاای رکھے !

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ

49

اںمرِتسر

۴.૫.۴۴

اک اونکار سری واهِگُرُو جی کی پھتے.

پےارے برکھُردار جیاَو

آپ جی دے بجُرگ پِتا جی دے اکال چلانے دی اچانک کھبر سُن کے بهُوں مںدا لگا ۔ آپ سبھناں دے سِر اُتے اُنھاں دے پےار دی چھاےا ات لُڑیںدی وستُو سی ۔ آپ دے سنمان ےوگ پِتا جی دا جو گُپت داناں ول ورتااُ رهِںدا سی اُس توں بهُتِآں نُوں لابھ پهُںچدا سی تے اُنھاں دا دم جگت-پیڑا دے هرن وِچ ِاک اُپکاری هستی سی ۔ آپ لای تے آپ دے ستِکار ےوگ ماتا جی لای اُنھاں دا وِچھوڑا اسهِ هَے تے اُنھاں دے گُرپُری چلے جان نال جو تھُڑ پَےنی هَے سو بھاری هَے ۔ پرںتُو برکھُردار جیاَو اےه بھانے واهِگُرُو جی دے هُکم وِچ ورتدے هن۔ تے واهِگُرُو جی ساڈے پرم کرِپالُو کرتا پُرکھ جی هن ۔ اُناں دی سمرتھا تے کھُسی امِت هَے----

تُوں سمرتھ وڈا مےری مت تھوری رام ۔۔

سو سانُوں اپنی مرجی نُوں واهِگُرُو جی دی رجا وِچ ِاک سور کرنا چاهےے ۔

جو کِچھ کرَے سُ بھلا کر مانیاَے هِکمت هُکم چُکاایاَے ۔۔

پر گُرسِّکھی وِچ آگِآ ِاه هَے کِ پےارے جی دے وِچھوڑے پر جو من درودا هَے, وَےراگ آاُںدا هَے تے دِل اُداسیآں کھاںدا هَے اُس وےلے من نرم تے کومل هويا هُںدا هَے ۔ اُس وےلے دِلگیری وِچ جان نالوں واهِگُرُو جی دے چرناں وِچ ارداس وِچ لگنا چاهےے ! ارداس دو ترھاں دی کرنی چاهےے ---- ِاک تاں وِچھُڑے پےارے دے آتماں دی کلےان واستے هووے کِ واهِگُرُو اُنھاں دی آتماں نُوں اپنی رهِمت دی چھاوےں تھاں بکھسے۔ دُوسرے اپنے آتماں لای چاهےے کِ هے پےارے دے مالک واهِگُرُو جی سانُوں اپنا پےار بکھسو اپنا نام دان ديو جو اسی اُه جیون بسر کریاے جو

تُسیں چاهُںدے هو کِ اسی کریاے ! تاں جو ساڈا جنم مرن کٹِآ جاوے ۔

پربھ جنم مرن نِوار ۔۔

سو اپنے لای واهِگُرُو جی دی رکھےا تے اگوانی دی ارداس کریاے ۔ ِاس ترھاں من دِلگیریآں توں نِکل کے واهِگُرُو جی دی مےهر هےٹھ آاُںدا هَے تے سوچھ هو جاںدا هَے ۔ تُسی گُرُو کی مےهر نال واهِگُرُو جی دے در دے گُرمُکھ هو بانی دے پرےمی هَے ۔ ِاس وےلے سبھ توں وڈا آسرا گُرُو کی بانی هَے, پاٹھ کرو, پاٹھ سُنو, کیرتن دی ٹےک لاَو۔ ِاس ےتن نال من نُوں ٹھںڈھ ورتےگی ۔ سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی دے پاٹھ وِچھڑ گاے پےارے ملک ساهِب جی لای کرو تے کروااَو ۔ سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی دا پاٹھ ِاک لگاتاری ارداس هَے۔ جِس دا لابھ وِچھڑے پرانیآں نُوں پهُںچدا هَے ۔ تیسرے ستِگُراں نے هُکم دِتا سی-

مَے پِچھے کیرتن کرِاهُ نِربان جیاَو ۔۔

آس هَے آپ نے ِاهو ٹےک لَے رکھی هونی هَے۔ واهِگُرُو آپ سبھناں دا سهاای هووے تے گُربانی آپ دی سهاےتا کرے ۔

لال جیاَو ! پِتا جی دے وِچھوڑے کرکے جو تُساں سبھناں بھراواں دیآں جِمےواریآں ودھنیآں هن اُنھاں وِچوں سبھ توں وڈی جِمےواری هونی هَے اپنی برِدھ تے بجُرگ ماتا جی دی سےوا۔ آپ برکھُردار هو اپنے ماتا پِتا دے سپُوت هو, آپ توں ِاهو آس هَے تے نِسچے آس هَے کِ اپنے سِر پاے ِاس پوِتر پھرج نُوں سُهنی ترھاں نِبھاسو تے سرون سپُوت هو کے ماتا جی دی سےوا وِچ تتپر رهِسو ۔

مےری ِاچھا تے آس هَے کِ آپ وِچھڑے ملک ساهِب جی دی آتما لای کےول ِاک پاٹھ سری گُرُو گرںتھ ساهِب جی دا کرواکے بس نهیں کرسو, اُنھاں لای لگ پگ پںج بھوگ پوانے چاهےے تے آپ بی وِچ پاٹھاں دا هِسا لَےنا چاهےے ۔ ِاه بانی تے نام تے ارداس دا دارُو اپنا بھلا کردا هَے تے وِچھُڑِآں پریتماں لای پرم سُکھداای هُںدا هَے ۔

ِاس بِره وِچ مےری دِلی همدردی آپ جی تے سارے پرِوار دے نال هَے تے ارداس هَے کِ واهِگُرُو آپ دے پِآرے پِتا جی دی آتما نُوں اپنی رهمت دی مِٹھی مِٹھی چھاوےں نِواس بکھسے تے آپ سبھناں نُوں بھانا مِٹھا کرکے منّن دا بل تے سِکھی سِدک دان کرے ۔

آپ دا هِتکاری

ویر سِںگھ