hadaitanaamaa khaavand
kaveeraaj haranaam daas bee.e., dilee
hadait naamaa khaavand de khilaaf foohashanaveesee de mukadame vich, laahauar de saishan jaj saahib daa faisalaa taareekh 1 joon 1946, panjaab sarakaar deean chhe deean chhe shikaaeitaan rad |
shoshasheeauan chhauooratthash jhoodhaghonontth
tthho shoshasheeauansh jhoodhagho, lahauro deliverinag judagemenatt in ttehe chase odd hadaeatt nama khhavanad on 1satt jhune, 1946 has helad tthatt outt odd ttehe sin passages alaleged tto be obasachene, ttehe ddirasatt passage is merele adaviche ddor remedeinag a pahesichal choma plainatt. eedd no adaviche on suchah subajechattas is tto be ttoleratted, alal bookas on medichines musatt be paresacharibed. tthehe idea odd alaleginag ttehe pasa sage tto be obasachene seemas tto be ddanttasattich. tthehe ddachatt tthatt ttehe mettahod odd enaparesasion in ttehe sechonad passage mae aaelal addaddaronatt ttehe ddasattidious, does nott make itt a chariminal oddaddenache. tthehe ttahirad passage merele adaviche on ttehe tuesattion hoaa tto chonattarol parematture ejachulattion. tthehe parobalemas, enisattas. eedd itt is obasene tto give adaviche on enisattinag parobalemas, alal medichal ttenatt bookas musatt be paresacharibed. tthehe ddiddattah passage is laragele a mattatter odd esattimattes anad sttattisattichas, aahichah is diddaddichulatt tto see hoaa ttehe chan said tto be obasachene. tthehe menttalitte tthatt chan chlasasidde ttehe sinattah passage as obasachene pasases alal chomaparehenasion enattirele.
tthehe learaned shesasionas jhudage has chonachaluded his judagemenatt ttahusa, een sahoratt. ee do nott see hoaa ane odd ttehe passages, chan ddairale be said tto be obasachene. ee achachoradinagale achachepatt ttehe apapeal anad achatuitt ttehe apapellanattas.
apapellanattas in ttehe chase beinag khaviraj harnam dhas bh.a. uttahor anad fubalisaher odd hadaeatt nama khhavinad. hadait naamaa khaavanda anad his son, khaviraj naharaj kharishan, bh.a. faba, anad l.a.na.sh.. chhal.
hadait naamaa khaavand de hak vich haaee koratt panjaab, laahauar daa faisalaa nanbar 915 san 1946 ki panjaab de minisattar, ddipattee kamishanar, sivil sarajanaeitane barre barre gavaah kahinde han ki uh aapane javaan larrakiaan noo ih pusatak parrhan lee kahinage| so kitaab noo band naheen keetaa jaandaa; apeel manajoor |
higah chhouratt a. ee. r. lahore 383.
een tthehe higah chhouratt odd jhudichatture att lahore
chhreeneenal afafolalattho sheedho
chhariminal apapeal no. 915 odd 1946.
tthehe chharoaan rrerasus apapellanatt
1. kh. harnam dhas anad 2. kh. naharaj khishan.
chhharage oonader shechattion 292, eenadian fenal chhode.
auan ttehe aahole itt aaulad apapear tthatt book in ttehe paresenatt chase disachusases subajechattas aahichah are bounad tto be disachusased in a aaorak odd ttahis kinad idd itt is tto dduladdil ane useddul purapose anad alattahougah some odd ttahese subajechattas are nott suchah as are oradinarile disachusased in politte sochiette, ttehe are dealatt aittah in ttehe book in tuitte resattrained anad sober mananer anad itt mae here be menattioned tthatt in de ddenache a numaber odd resapechttabale perasonas inachaludinag a ddoramer ninisatter in funjab ghoveranamenatt, a ddoramer fubalich farosechuttor, a re ttired dheputte chhomamisasioner odd chhariminal ttharibes anad a rettired chhivil shurageon have apapeared, anad sttatted tthatt ttehe did nott chona sider tthatt ttehe book aas obajechattionabale, anad tthatt itt aas in ddachatt one aahichah ttehe aaulad rechomamenaded tto eounag mararied men.
achachoradinagale apapeal odd ttehe chharoaana disamisased.
lekh soochee
bhettaa te bhaavanaa
zarooree benatee
bhoomikaa
pusatak rachan daa kaaran
javaanee dee dekhabhaal, nauajavaanaan daa vateeraa, aunhaan dee bhulachuk te us daa upaa
pahilee raat patee ate patanee de sanbandh daa aaranbh
auh raat
patee valon zid ate vahuttee valon inakaar
madan tarang jaan kaamacheshattaa dee lahir
panj sunahiree asool
viaah noo kaamayaab banaaun lee laabhadaaeik naseehataan
patee suchet raheeisatreean putthe raah keekan pai jaandeean han
maradaan ate isataree deean kisamaan
eisatree ate purash de santaan upajaaoo angaeisatree de ang
manakh de santaanaupajaaoo ang
veeraj
maradaan de gupat rog ate ilaaj
supan dosh daa sasataa ate sauakhaa ilaaj
dhaant jaan daa sasataa ate sauakhaa ilaaj
chhetee khalaas hon daa sasataa ate sauakhaa ilaaj
naamaradee deea chaar soorataan
bure kamaan daa indaree te buraa asar
veeraj saaf karan deean aauasudheean
garabh
munddaa jame
garabh vich munddaa hai ki kurree
garabhavatee lee sikhiaa
nasatreek naaeisatreean
viaah de valaaeitee te hindusataanee dtang chhourattasahipa
viaah vaasate var kaniaan dee talaash dee aauakhiaaee
budtepe dee shaadee
dooj viaah
garabh naa hovebhirattahachonattarola
garabh ddig jaanaa jaan ddeg denaa
tamaashabeenee baazaaree isatree daa sanga
do naamuraad marajaan aatasak te sujaak
sareer vich kaamadev de asathaan
beaaualaad isatree te marad dee preekhiaa
angarezee pusatakaan vichon chonaven lekh
kee meraa viaah kaamayaab hovegaa
ttutteean muhabataan te ujarre ghar
bazurag maataa pitaa de maan apamaan sanbandhee ddoonghee khoj
sas te nooh daa jhairraa rakh pat, rakhaa pata
bhettaa te bhaavanaa
eih laabhadaaeik pusatak saniaaseean de sirataaj, guroodev savaamee sree krishanaanand jee mahaaraaj saniaasee de charan kamalaan vich bhett karadaa haan, jinhaan ne aapanee adhiaatam ate vaidik hikamat davaaraa binaa paise athavaa sasate sasate ilaaj giaan de chaanane naal meree budhee noo prakaashavaan keetaa |
savaamee jee mahaaraaj jad lokeen mereean pusatakaan ate davaaeean dee prasansaa karade han ate meraa dhanavaad karade han, taan main unhaan noo sadaa ihee kahindaa haan ki ih sabh aap jee dee hee kirapaa hai, eis lee inhaan noo aap jee daa dhanavaadee honaa chaaheedaa hai, naa ki meraa |
mahaaraaj jee mainoo aap dee aagiaa sadaa chete rahindee hai te main janataa dee sevaa ton kade vee moonh naheen morriaa | ih pusatak vee uhanaan chhottee umar de te javaan ate budtiaan pateean dee sikhiaa lee likhee hai, jiharre viaah noo ik janjaal samajh rahe han| mainoo vishavaas hai ki uh saare, mere inhaan likhe hoe anubhavaan ton laabh utthaaunde hoe, har tarhaan deean beemaareean, kamazoreean, parivaarik jhagarriaan, aulajhanaan te maanasik dukhaan ate grihasat deean sabh tarhaan deean chintaavaan ton bache rahinage, naal hee aapane dooje mitaraan, sanbandheean noo vee ih pusatak parrhaa ke jaan unhaan noo parrhan daa sujhaa de ke pun khattanage |
mahaaraaj jee daa agiaakaaree
haranaam daas
eis vadhaae hoe aiddeeshan dee zarooree benatee
hadait naamaa khaavand daa pahilaa aiddeeshan 1924 vich 144 safiaan daa keval ik hajaar chhapavaaeaa giaa see| us samen mainoo ih khiaal bhee naheen see ki ih pusatak itanee haraman piaaree sidh hovegee | is vich sak naheen ki jadon main ih pusatak likhee see taan is noo bahut laabhakaaree samajhadaa see, parantoo lekhak de kahin naal hee koee pusatak laabhakaaree naheen kahee jaa sakadee, jad tak janataa aapanee manazooree dee mohar os te naa laa deve | eeshavar dee maaeaa ki pusatak janataa noo pasand aa gee ate bahut saare prasansaa patar mainoo praapat hoe | meraa utasaaeh vadh giaa| us saal doojee aiddeesn 180 safiaan dee chhaapee gee| panjaveen aiddeeshan das hajaar chhaapee gee| uh vee ik saal de andar andar khatam ho gee | 1926 vich hor safe vadh ge| 1950 vich is pusatak de balaak banavaa le | mang vadhan te agale saal 30,000 chhaapee gee ate ih saaree hee hatho hath vik gee|
hun anek varhiaan de anubhav ate jaanakaaree de aadhaar te hor vadhere maittar bhee paa ditaa giaa hai|
hun mere lee is vich hor vaadhaa karanaa asanbhav jihaa haikhaas kar jad ki mere saputr kaveeraaj mahaaraaj krisan bee.e., ail.e. ais.ais. bhisaj ratan ne 1942 ton kalakate dee vidiaa ate laahauar te dilee dee lamee praikattis de aadhaar te, purakhaan de veeray aad rogaan de biaan vich mahatataa bharee jaanakaaree daa vaadhaa is pusatak vich kar ditaa hai |
1. chhomparattive shattude in aeuraved famap; alalopattahe. ghott dtirasatt posittion in 1942
doojiaan dee bhalaaee vich aapanee bhalaaee samajho
sutiaan noo jagaao, ddigadiaan noo utthaao, rondiaan noo hasaao,
kise dee vigarree banaao, kise dee darad dee davaa bano |
bhoomikaa
eis sansaar vich jiharreean changiaaeean aap noo vikhaaee dedeean han jaan jitane vee unat manakh vikhaaee dinde han, auhanaan saariaan dee neenv vich patee ate patanee daa pavitr sanbandh kam kar rihaa hai | injeeneear, ddaakattar, hakeem, vichaarak, filaasafar, saaeinsadaan, zimeendaar, biaupaaree, vakeel, dharamaatamaa, des bhagat, raaj prabandhak, gal keejine vee aapane aapane kam vich chatur, parabeen te akalamand dikhaaee dinde han, auh saare iho jihe maapiaan dee santaan han jiharre ki samajhadaar, mihanatee, siaane, dooradarasee, sach, niaansheel ate kudarat de niyamaan anusaar chalan vaale san | uh aap change san ate aapanee santaan noo bhee uhanaan ne changaa banaaeaa | uhanaan daa aapanaa vahutteegabharoo daa jeevan aanandamee ate saant see, auh vihaar vich chatur ate charitravaan san ate uhanaan ne aapanee santaan noo changaa banaaun daa pooraa yatan keetaa |
eis de ulatt jine kamazor, rogee, chor, tthag, jhootth bolan vaale ddaakoo, jhagarraaloo, jooebaaz, duraachaaree, aalasee, kaamee ate vishee puras aap vekhade ho, sivaae thorriaan de, auh saare iho jihe maapiaan dee aaualaad han, jiharre aap besamajh ate grihasat dee drishattee naal jinhaan daa jeevan bilakul asafal see, auh aapane visai dee khumaaree vich jaan kaarobaar vich itane masat rahinde san
ki aapanee aaualaad de sudhaar daa uhanaan noo khiaal teekar bhee naheen see aaundaa jaan uh moorakh san | pateepatanee ik dooje noo prasan rakhan de gur naheen san jaanade, auh aapo vich larrade jhagarrade rahinde san | unhaan de prasapar larraaee jhagarre ate khichaakhichee de kaaran, jithe uhanaan daa aapanaa jeevan besavaadaa ban rihaa see, authe uh aapanee aaualaad lee bhee kujh samaan naheen san kadt sakade, te uhanaan dee santaan ne uhanaan paason bhairreean sikhiaavaan hee sikheean| so uhanaan daa jeevan muradiaan ton bhee bhairraa rihaa ate uhanaan dee santaan buriaaeean daa akhaarraa ban ke reh gee |
eih ik maneepramanee gal hai ki jindarree dee sabh ton vadh mitthaas, javaan gabharoo ate vahuttee de hise vich aaee hai, par je hon doven hee samajhadaar | khaas karake patee te bahutaa nirabhar hai | kaam sootar kaam shaasatara de vadde vidavaan panddit kokaa jee ne aapanee jagat prasidh sansakrit rachanaa ratee rehas vich likhiaa hai ki jiharraa purash kaam vidiaa shenual shachienache noo naheen jaanadaa, javaan treemataan de subhaa, chaal dtaal, gun aauagun, auhanaan deean ramazaan, aumangaan, masatee kharamasatee, ronaa hasanaa, chohal mohal, haar shingaar te chaa malaar deean baareekeean ate gujheean ramazaa noo naheen samajhadaa jaan uhanaan noo samajhan dee kosis naheen karadaa jaan kade paremee dil naal uhade khirre jaan udaas chihare ton us de dil deean ddoongheean galaan noo naheen parrh sakadaa jaan us de gunge isaariaan noo, jo kudarat ne khaas tauar te aad srishattee ton isatree de hise vich hee rakh dite han, sahee tauar te naheen samajh sakadaa| uh changee ton changee ate sundar ton sundar isatree daa patee hundaa hoeaa bhee zindagee de vaddamule savaadaan ton vaanjhiaa rahindaa hai, je sach puchho taan us dee haalat ajehee hai jeekar kise baandar de hath vich narel farraa ditaa jaave taan uh us naal aapanaa sir paarr lain binaan hor koee laabh praapat naheen kar sakadaa |
ajakal gharaan vich kineean fikaan, larraaeejhagarre te ghiranaa deean tapadeean bhattheean nazar aa raheean han, koee virale hee changee kisamat vaale gharaane honage jinhaan vich vahutteegabharoo rupe vichon poore 100 paise ikadooje naal khush honage, naheen taan bahutiaan de dil paatte pe han | uhanaan de haal te taras khaan vaalaa koee naheen, aunhaan de jeevanasangraam andar unhaan noo raahe paaun vaalaa koee naheen, naheen taan uhanaan deean zindageean bhee ik nukate de fer naal hee bahut savaadee ate shaanadaar ban jaandeean |
vahuttee gabharoo de is pavitr, vaddamale ate sukh aanand naal bhare hoe sanbandh ton praacheen zamaane de bajurag changee tarhaan jaanoo san ate uhanaan ne javaanaan dee sikhiaa lee anekaan pusatakaan sansakrit vich ratee rehas, shingaar skat kaam sootar, ratee shaasatar, kaam sanjam, madan manjaree, sabhaa vilaas, andhaa kaam te faarasee arabee vich eilamaulanisaa te lazataulanisaa, hoshohavaas aad likheean san | us jamaane vich is zarooree vishai noo sraafat de ulatt naheen see samajhiaa jaandaa, aus samen deean dhaaramik te sadaachaarak rachanaavaan andar es vishai de virudh kujh naheen likhiaa miladaa | vadde ton vadde aadamee ihanaan pusatakaan ton laabh praapat karade san ate aapane jeevan noo safal karade san | par ajakal de samen vich je koee ih visai daa naan vee lai lave taan uh sabhaa baraadaree de yog naheen samajhiaa jaandaa, haalaan ki main samajhadaa haan ki ajakal chaalachalan dee giraavatt, maradaan daa sohane munddiaan lee shauak, bigaaneean isatreean dee chaah, randdeean naal tamaashabeenee, hatharasee, maanasik vishai bhog, bureean aaditaan dee bhaavanaa aadik jineean bhee gandeean galaan vekheean jaandeean han uhanaan saareean dee jarr keval is vidiaa daa sachaa roop naa jaananaa hai |
pateepatanee daa rishataa duneean de saare ristiaan ton naazuk hai | is noo majboot ate aanandamee banaan de tareekiaan
ton anajaan honaa sabh ton vaddee besamajhee ate badakisamatee ate mahaan paap hai jo besamajh ate anaarree lok es vidiaa de prachaar ate prakaash paaun de saadhanaan de virodhee han, auh duneean noo prasan ate arog rakhan de rasate vich rorre attakaaunde han| saaddee sarakaar gande kok shaasatar aadik nisng band kare, par bhalee sikhiaa den vaaleean pusatakaan daa taan utashaah vadhaanaa chaaheedaa hai|
eis vidiaa de naa jaanan de kaaran, vahuttee gabharoo ik dooje deean chaahaan ate lorraan noo naheen samajhade ate naa hee pooraa karade han ate gumaraah ho jaande han, hor naheen taan pahile varagee muhabat naheen rahindee | kee vaaree is daa ih sittaa nikaladaa hai ki patee noo doojee isatree dee ate isatree noo doosare purakh dee lorr paindee hai | is daa asar uhanaan dee santaan te paindaa hai te es tarhaan buriaaee khilaradee jaandee hai | ese prakaar de gupat bhedaan naal bharapoor, mere kol sainkarre chittheean har saal aaundeean han, jinhaan noo parrhan pichhon saarr denaa hee munaasib samajhadaa haan ki kise daa paradaa nangaa naa hove | ikaeik noo parrh ke sareer de loonkandde kharre ho jaande han |
eis parakaar deean buriaaeean ingalisataan, hindusataan, roos, amareekaa har thaan paaeean jaandeean han, farak keval ih hai ki hindusataan ton baahar de des vaaseean noo taan samajh aa gee hai ate uhanaan ne pateean ate pataneean dee utam sikhiaa lee kee pusatakaan aanhatt a husbanad ougahatt tto kanoaa. shen anad ittas mesatteriesa, hapapinesas in marariage, loves chominag odd age. radianatt mottaherahooda, shenual tuesattionasa, shen in relattion tto sochiette, nararied love, bheddore ee aaeda. aanhatt is aaronag aittah marariage. tthehe sachienache odd neaa lidde ate shenual side odd love, dtulal 24 hourasa. hapapinesas in mararied lidde aadik likh ke des de gabharooaan noo sidhe raah paaun dee koshis keetee hai|
eis vishe te hazaaraan angarejee pusatakaan valaaeit vichon chhap ke dharraa dharr hindusataan aaundeean han, jiharreean uthon de hee haalaat de aadhaar upar likheean hundeean han| uthon de viaah de masale hor, dtang hor, ethon de viaah shaadeean de silasile hor, maamale hor | othe korattaship manapasand viaaha dee khulhee aagiaa, othe nikeean nikeean galaan ton taalaak, ethe saaree umar daa gandtabandhan | is ton binaan hor bhee anekaan virodh te anekaan bakherre | ise lee ethon de vasaneekaan de aapane halaataan mutaabik hee lokaan noo sikh mat milanee chaaheedee hai |
kee lokee kahinage ki mahaaraaj aseen taan vaddee umar de ho ge haan, par ddar hai ki nauajavaanaan ute is daa koee bhairraa asar naa pave | ttheek ise ddar de kaaran ajakal de zamaane vich isatree ate purash de rabee sanbandhaan daa varanan moonhon naheen kadtiaa jaandaa | par ddaakattar jh. chh. nurrae de shabadaan vich prasn utapan hundaa hai ki kee ih hadon vadh chup taan naheen kee is vidiaa de naa hon kar ke hazaaraan gharaane tabaah naheen ho ge samajhadaar lokaan valon zaroor ih utar milegaa ki chup naal vee je bahutaa naheen taan enaa nukasaan taan jroor hundaa hai jis naal jindagee besavaad ho jaave | luche lok nauajavaanaan noo bhairre raah te paaun lee khulhamakhulhe zorashor naal kam kar rahe han| kanjarakhaane, bhang de adde, sharaabakhaane, chanddookhaane, ghatteea daraje de hottal, eih saare unhaan lokaan de adde han jithe uh nauajavaanaan noo bhairre raah te paaunde han ate gandeean tareemataan lokaan noo pahanchaaunde han ate gandeean galaan daa prachaar karade han | door naa jaavo naaval, theettar, sinemaa saare des vich khilare hoe han, aunhaan chon batheriaan de khel, tamaashe, aunhaan deean likhataan te kahaaneean aad prachaar saadhanaan daa roop dhaar ke barree buree shakal vich manakhee chaalachalan daa namoonaa pes karade han |
hadaaeit naamaa khaavand varagee sidhe raah te laan vaalee te
puttheean chaalaan ton hattaa ke isatree purash de rabee sanbandh noo utam rang vich varanan karan vaalee pusatak dee barree lorr hai |
mainoo yakeen hai ki biaupaaree ate mulaazam peshaa, masharakapasand te magarabapasand, hindoo ate sikh, musalamaan ate eesaaee, javaan ate budte, marad ate isatree jadon mereean pusatakaan noo parrh lainage taan uh man jaanage ki uhanaan deean gharogee mushakilaan daa ilaaj is pusatak vich bahut had teekar verave sahit likhiaa hai, sagon uh kahinage changaa hundaa ki ih pusatak asaan pahilaan parrhee hundee |
mere kol ingalaidd, afareekaa, amareekaa, malaaeaa, baramaa ate hindusataan bhar deean kee jaghaa ton barre darad bhare khat aaunde han | uhanaan lokaan dee shaadee akasar khaanaa aabaadee dee bajaae khaanaabarabaaee hee hundee hai | us kharaabee de kasooravaar kee vaaree aap hee vahuttee gabharoo doven hee hunde see, change vele saaddee sikhamat paraapat karan de kaaran uh lok khushahaal hoe | je pahilee umar vich hee uhanaan noo sidhe raah paaeaa jaandaa taan uh meree sevaa ton binaan hee khushahaal ho sakade san |
eis lee ih sevaa mainoo karanee hee chaaheedee hai| main hazaaraan barabaad sihataan te ttutteean hoeean muhabataan dekhan ton baad is pusatak vich ih gal samajhaaun dee koshis keetee hai ki patanee naal dhaaramik, duniaavee ate grihasat daa kis prakaar daa varataao patee kare jis naal isatree prasan rahe, naale uh bhee aapane patee noo prasan rakhe |
vekhiaa giaa hai ki kee vaaree dohaan paasiaan ton muhabat piaar de hundiaan sundiaan bhee patee ate patanee de vichakaar ik dam enee khichaa khichee paidaa ho jaandee hai ki uh aap hairaan ho jaande han | is daa kaaran doojeean gharogee galaan ton sivaa ik ih bhee hundaa hai ki har isatree vich ik khaas samen pichhon madan taranga,
garamee jaan shahivat dee lahir utthadee hai | us vele isatree kujh ajiheean sainataan naal aapane sauak noo pragatt karadee hai jiharreean kudarat ne keval isatreean noo hee sikhaaeean han | siaane patee taan ttheek samen de anusaar amal karade han, parantoo besamajh patee us madan tarang de samen taan us dee saar hee naheen lainde parantoo jadon uh tthandtee hundee hai ate us noo vishai daa khiaal teekar bhee naheen hundaa, aus vele us naal vishaa bhog karake dukhee karade han | is tarhaan dee moorakhataa te anajaanapune naal uh ghar vich ranjas paidaa kar lainde han te uh aapanee isatree noo beemaaree dee god vich dhak dende han, khaas kar ke jad ki uh patee surataanjaal chhetee khalaas hona de rogee hunde han |
garabh jaan haiz de dinaan vich patee ate patanee ton bahut saareean bhulaan ho jaandeean han, hor taan hor bhog vich bhee kee lok ajihe ulatt pulatt aasan varatade han ki dohaan dhiraan noo nukasaan hundaa hai | ghar de aam varataao vich ik dooje deean gharogee lorraan pooreean naheen keeteean jaandeean | muhabat piaar de pragatt karan vich, eik dooje de dukh sukh daa khiaal karan vich ate is tarhaan deean keean galaan vich unhaan valon barreean barreean bhulaan ho jaandeean han jis naal doven dukhee rahinde han |
kee khaavand har nikee nikee gal te vahuttee noo buraa bhalaa kahinde rahinde han, kee isatreean khaavand noo iho jihe javaab dendeean han jo kaleje vich chhek paa dende han |
eisadaa sittaa ih hundaa hai ki parem piaar taan pai jaandaa hai dtatthe khooh vich, baakee uhanaan daa sanbandh keval vishai bhog daa hee reh jaandaa hai | uh piaar, auh khushee, auh mazaa te muhabat kithe rahe kine dukh dee gal hai |
main ihanaan saariaan maamaliaan te chaananaa paaunaa zarooree samajhiaa hai | is ton binaan gupat rogaan ate garabh aad de vishiaan ate
hor naal lagadeean galaan upar visathaar naal bahis karake is pusatak noo had daraje dee gunakaaree banaa ditaa giaa hai| is kitaab de parran naal patee dee jaanakaaree andar vaddaa vaadhaa ho jaavegaa te uh mahisoos karegaa ki is pusatak noo parrhan ton pahilaan uh ghareloo maamaliaan sanbandhee bahut kujh naheen see jaanadaa | main daahave naal keh sakadaa haan ki eneean nigar hadaaeitaan te jaanakaareean tuhaanoo kise vee bolee vich vaddee ton vaddee te ughee ton ughee kise vee iko pusatak vich naheen milanageean | main panj kitaabaan daa nichorr es iko hee pusatak andar bhar ditaa hai, eik gaagar vich saagar, te kuje vich dariaa band kar ditaa hai | mainoo vishavaas hai ki paramaatamaa dee kirapaa ate bazugaraan de aaseeravaad naal meraa ih nimaanaa jihaa yatan bhaaratavaasee pateean vaasate behad gunakaaree sidh hovegaa |
saadh sangat daa daasa
kaveeraaj haranaam daas
pahilaa kaandd
pusatak rachan daa kaarana
kujh chir hoeaa ki ik nauajavaan amrit vele mere kol aaeaa ate neeveean akhaan karake kahin lagaa ki ajakal mere din ate raat barree bechainee naal bateet ho rahe han, main aap jee paason ik at zarooree salaah lainee hai | mere puchhan te us ne dasiaa ki chhetee hee meraa viaah hon vaalaa hai ate main aapane pitaa jee dee iho jihee shakhat raakhee vich paliaa haan ki mainoo kise paason ih pataa karan daa mauakaa naheen miliaa ki vahuttee de naal kiven guzaaraa kareedaa hai | main dubaaraa prasn keetaa ki jinaa thorrhaa bahut toon jaanadaa hain uh das us ton age tainoo main dasaangaa | us ne kihaa ki vahuttee is lee liaandee jaandee hai ki ghar noo sanbhaale, rottee pakaave, kaparre leerre daa khiaal rakhe ate raat noo patee de kol sauaven taan ki aaualaad paidaa keetee jaave | main sunadaa haan ki katthe sauande hoe vahuttee ate gabharoo barre piaar naal aapo vich koee iho jihaa kam karade han, jis ton dohaan noo ik tarhaan daa savaad praapat hundaa hai ki manakh ate isatree us savaad daa jadon ik vaaree anubhav kar lainde han taan fer usadaa chasakaa pai jaandaa hai ate us tarhaan karan dee uhanaan noo sadaa chaah lagee rahindee hai ate jiharre
hadon ttap jaande han uh kamazor te beemaar ho jaande han ate chhetee hee mar jaande han | fer sunadaa haan ki kee lok naamarad hunde han, eisatree dee chaah pooree naheen kar sakade | jiven kee purash naamarad hunde han use tarhaan isatreean bhee naaeisatreean hundeean honageean mainoo pataa naheen ki jis isatree naal meraa viaah honaa hai uh isatree hai jaan naaeisatree te mainoo aapanaa vee pataa naheen ki main marad haan jaan naamarad viaah karaan ki naa, je karaan taan kiharreean galaan daa khiaal rakhaan jinhaan karake mainoo safalataa praapat hove |
main us vele amritasar jaanaa see, mottarakaar daa budtaa ddaraaeevar haaran vajaavajaa ke mainoo chhetee karan lee ttaaharaan maar rihaa see, eis lee main us nauajavaan deean nabazanaarreean, akhaan, pattaan deean gilatteean aad sahijasubhaa vekh ke us noo hauasalaa ditaa ki toon fikar kaa kar, teree sihat changee hai, toon viaah karan de yog hain, parason dupahir noo aaveen, tainoo changee tarhaan sikhiaa devaangaa|
ajihe nauajavaan taan mere kol anekaan aaunde han jiharre viaah ton pahilaan sainkarre vaaree hath naal, munddiaan naal jaan kurreean naal viaah kar chuke hunde han | uhanaan deean lorraan te ghaattiaan noo pooraa karan daa taan mainoo kaafee tajarabaa see, par ih rogee ik vakhare dtang daa hee see, jis karake main kujh chir sochadaa rihaa ki jadon ih murr ke aavegaa taan is noo kee kee galaan kahaangaa | kee galaan karan vaaleean hundeean han, kee naheen hundeean | kee galaan karadiaan sharam aaundee hai | mainoo khiaal aaeaa ki koee naa koee changee jihee pusatak hee is noo parrhan lee das devaan | par main is visai sanbandhee jineean angrezee, auradoo, hindee, guramukhee deean pusatakaan, kokashaasatar ate kaamasaasatar aad vekheean han uh saareean hee lekhakaan deean davaaeean de istihaaraan naal bhareean hoeean hundeean han| uhanaan de lekh bahute nauajavaanaan noo kuraahe paaun vaale
hee hunde han | uhanaan vich sikhiaa ditee jaandee hai ki uh vadh ton vadh kine ku vishee ho sakade han| isatreean ate maradaan deean chaar kisamaan deean kaam jagaan vaaleean ate banaauttee tasaveeraan, eisatreean faahun vaale chuttakale, yog dtang ton ulatt aasanaan daa varanan, kudarat ton ulatt vadh ton vadh samaan bhog vich laaun lee goleean ate is tarhaan deean kee galaan likheean hoeean hundeean han, jiharreean ki lagapag sau vichon 95 jhoottheean, managharrat ate kuraahe paaun vaaleean hundeean han ate tabeeat noo shahivat val bharrakaaundeean han| unhaan kitaabaan de ant vich unhaan deean istihaaree davaavaan vaddeean taareefaan naal bharapoor likheean hundeean han | iho jeheean pusatakaan likhan ton uhanaan dee manasaa keval ih hundee hai ki kise tarhaan nauajavaanaan noo sansaar de saare kamaan dhandiaan ton hattaa ke visai de athaah khooh vich suttiaa jaave, ate fir jadon rogee ho jaan taan uhanaan deean ulatt pulatt davaaeean varatan | uhanaan kokashaasataraan de lekhak uh bande han, jiharre lokaan noo vishaee ate tamaasbeen banaaunaa aapanaa mukh niyam samajhade han |
eihanaan galaan karake us nauajavaan noo main koee pusatak naheen saan das sakadaa | ho sakadaa hai ki kujh changeean vee hon, par aje teek meree nazar vichon iho jihee nekaneeyatee naal likhee pusatak naheen langhee | so main iho yog samajhiaa ki us noo aap hee samajhaan lee samaan devaan | teesare din uh nauajavaan aaeaa taan main us daa matalab pooraa kar ditaa ate uh barraa khushakhus ghar noo murr giaa | mainoo tasalee hoee ki meree fees lainee safal ho gee ate us ne vee jaan liaa ki us daa masvaraa lainaa nisafal naheen giaa |
eikado varhiaan pichhon visaakhee de din main us nauajavaan noo raavee dariaa de kandte te dditthaa, aus dee muttiaar vahuttee us
de naal see | doven jane arogataa naal bharapoor ate prasanataa naal rase hoe san | vahuttee dee chaal matthee see ate us dee sareerak dashaa ton main jaan giaa ki baal bachaa hon vaalaa hai | nauajavaan ne jis vele mainoo dditthaa jhatt mere val bhaj aaeaa ate barree nimarataa ate prem naal mainoo miliaa ate kihaa kaveeraaj jee bahuteean galaan kee, aap deean sikhiaavaan de kaaran meree ate meree vahuttee dee zindagee ajehee aanandamee ban gee hai ki niraa aj daa din hee visaakhee naheen, sagon saaddee taan nit hee visaakhee hai | main aap jee de hukamaan dee pooree tarhaan paalanaa karadaa haan ate laabh praapat kar rihaa haan | main uhanaan dohaan noo vadhaaee ate asees de ke ttoriaa| aus saaraa din meree prasanataa daa piaalaa uchhal uchhal paindaa rihaa | bhaliaaee de kam vich kinee khushee hai | meree aatamaa ne kihaa, bahut nekee karo, bahut khushee milegee te is vise te ik changee jihee pusatak likh devo taan ki har ik manakh, chaahe uh patee ban chukaa hai jaan banan vaalaa hai, laabh praapat kare ate aapanee zindagee noo aanandamee banaa lave |
aapanee aatamaa dee us din dee aavaaz dee pushattee vich main rasaalaa muhaafaje javaanee andar, veeraj dhaanta dee rakhiaa de laabh, ausanoo nashatt karan de aauagun, veeraj deean beemaareean vich fase hoe nauajavaanaan lee sikhiaa ate sauakhe nusakhe likhe | par hun is pusatak vich saare budte ate nauajavaan pateean lee te uhanaan lee jinhaan ne chhetee hee patee bananaa hai uhanaan sabhanaan lee vaddamuleean sikhiaavaan daraj karanaa chaahundaa haan jinhaan te amal karan naal uhanaan dee arogataa banee rahe sagon dinon din tarakee karade jaan, auhanaan noo veeraj deean beemaareean naa sataaun, auh aapaneean kaamanaan noo yog dtang naal pooriaan karade hoe vahuttee noo prasan rakh sakan ate arog aaualaad utapan kar sakan te is ton ilaavaa jiharre lok kusangat ate gandeean pusatakaan parrhan karake hadon vadh bhog karan karake kharaab ho chuke han uhanaan lee sikhiaavaan
ate sauakhesauakhe nusakhe de dite han | mere nusakhe bilakul ttheek ate parataae hoe han | ihanaan vich koee iho jihee vasatoo naheen likhee jiharree pansaaree paason sauakhee naa mil sake jaan jisadaa naan pansaaree ne saaree umar naa suniaan hove jaan koee nusakhaa tiaar karake rogee noo pachhataaunaa pave | naa hee ene lame chauarre nusakhe likhe han ate naa hee uhanaan dee tiaaree dee jaach enee aauakhee likhee hai ki lorravand lee tiaar karanaa asanbhav ho jaae ate uh nusakhe keval pusatak dee sajaavatt hee reh jaan | naa asaan gond de lee arabee lafaz samag arabee te misaree de lee nabaat likh ke paatthakaan noo pareshaan karan dee kosis keetee hai | mainoo yakeen hai ki siaane puras is pusatak raaheen meree vidavataa ate tajarabe ton laabh praapat karake aapanaa jeevan sanvaar lainage ate daas dee sevaa noo yaad karanage |
pateean daa shubh chintak
kaveeraaj haranaam daas
raae bahaadar saahib daa tajarabaa
main jad kadee kise ghar vich vahuttee gabharoo dee prasapar be savaadagee nachaakee jaan ik dooje valon man mittaa ho jaan dee kanaso sunadaa haan, taan hadait naamaa khaavand ate hadait naamaa beevee uhanaan de ghar bhej dendaa haan | fal sadaa hee mitthaa nikaladaa hai | hun taan sainkarre aanand kaarajaan viaahaan samen dekhiaa giaa hai ki bharaa ne bharaa noo, mitar ne mitar noo, pitaa ne putar noo, sahure ne javaaee noo hadait naamaa khaavand bhettaa keetaa hai | iven hee hadait naamaa beevee vee kee thaaeen daajaan vich hindee jaan guramukhee daa chhapiaa hoeaa, piaa vekhiaa hai | aap jee de hadait naame janataa de jeevan akhaarre andar agavaaee vaasate aadarashak pusatakaan han |
sahee
raae bahaadar kaipattan raamarakhaa mal bhanddaaree,
bairisattar,
jalandhar
kaandd doojaa
javaanee dee dekh bhaal
sansaar de des unatee deean sikharaan val uddaareean lagaa rahe han | aapanee aaun vaalee santaan noo takarriaan te balavaan banaaun daa uhanaan noo behad fikar rahindaa hai | parantoo badanaseeb bhaarat hai ki is abhaage des de gabharoo agiaanataa, bureean vaadeean de buree tarhaan shikaar ho rahe han | uh nauajavaan jinhaan upar kauamaan noo gauarav hoeaa karadaa hai, auh jo aapane des noo doosare desaan naalon age lai jaan vaale hunde han, jinhaan de purasaarath naal kauamaan aishavaray noo praapat hoeaa karadeean han, bemauat mar rahe han, nirabalataa, rogaan ate bhukhamaree dee jagavedee upar aapane keematee praanaan deean aahooteean de rahe han | parantoo des dee gavaranamaintt de afasar uhanaan dee deenadashaa val akh putt ke naheen vekhade| unhaan de darad daa daaroo naheen labhade, aunhaan dee agavaaee te kaliaan daa koee yog prabandh naheen karade |
des noo lorr hai ajihe nauajavaanaan dee jinhaan daa lahoo laal surakh hove, jinhaan de haddapair khulhe te gattheele hon, jinhaan daa haazamaa ttheek hove, jinhaan dee santaan arog te balavaan paidaa hove | jinhaan daa jeevan suchaa te mariaadaa andar hove, jinhaan noo aapane savaarath, aapanee izat, anakh aan te sadaachaar aad sabhanaan hee galaan daa bhalee bhaant khiaal hove, jo aapane jeevan noo kaamakalolaan te vishai
vaashanaavaan daa sikaar naa hon den | jo sauande jaagade aapanee sareerak skatee ate jeevanakanee dee ik boond vee bearath te ajaaeen naa jaan den | ajihe nauajavaan aapane maataa pitaa, aapanee kul, aapane gharaane ate aapane des dee vaddamulee poonjee hunde han |
parantoo is vele aseen aapane des andar kee dekh rahe haan peele te mareeal chihare, picheean hoeean galhaan, suke sarre te rule hoe karang, andar noo dhaseean hoeean akheean, chaar kadam tur ke dhak dhak vajan vaale dil, chaar patar parrhade hee bhavaanttaneean khaan vaale dimaag, ttutteean hoeean langotteean vaale brahamachaaree, kamazoree, beemaaree te gire hoe sadaachaar deean turadeean firadeean moorataan, dridarataa, kangaalee te bhukhakharee deean moonh boladeean moorataan jo aapane jeevan ton hee avaazaar han, auh aapane des te kauam de dukhee kis kam aaunage te aapane maataa pitaa de kaleje kee tthandd paaunage
nauajavaanaan daa vateeraa arogataa bachapan vich maataa pitaa de hath vich hundee hai ate budtepe vich santaan dee sevaa de aasare hundee hai | keval javaanee daa velaa hee ajihaa hai jadon ki aseen aapanee sihat dee aap hee raakhee kar sakade haan | asool bhee iho hai, jinee ik manukh aapanee cheez dee aap raakhee kar sakadaa hai, doojaa onee naheen kar sakadaa | par badakisamatee naal samaan ajihaa aa giaa hai ki jinee bekadaree sihat dee aj kal javaanee vich keetee jaandee hai, autanee umar de doojiaan hisiaan vich naheen | jine bhee sihat noo kharaab karan vaale aib han, saare is umar vich lag jaande han | khaan peen vich savaadaan pattiaa honaa, sinemaa vich ishak muhabat dee vidiaa praapat karanee, javaan hon ton pahilaan gandaviaah kar lainaa, bhairre naaval parrh ke ate bhairree sangat de asar naal zindagee de jauahar veeraj manee, dhaata noo kachee javaanee vich hee aapane hatheen gavaa denaa, varajish naa karanaa, taan ki be arath gapaan lee samaan kadtiaa jaae| dudh makhan malaaee noo chhadd
ke chaatt khattiaaeean, pesattareean, ttaafeean der hazam, matthiaaeean khaa ke, te barafeelaa paanee, kulafee, kokaa kolaa jaan chaahadin vich anekaan vaar pee ke haazame noo kharaab kar denaa, maalash ate isnaan ton jee churaanaa | gal keeis tarhaan sihat noo kharaab karan dee pooree kosis keetee jaandee hai |
samaan ajihaa bhairraa jaa rihaa hai ki aam lokeen andaazaa naheen laa sakade, keval hakeem vaid ate ddaakattar hee jaanade han ki kinee vaddee ginatee nauajavaanaan dee bhaant bhaant deean beemaareean vich faathee pee hai | jekar zindagee daa jauahar arathaat veeraj dhaant, manee sareer de andar hove taan hee doojeean kharaabeean daa mukaabalaa karan dee manakh vich hinmat ho sakadee hai, par jadon sau pichhe 95 nauajavaan is jauahar noo bearath gavaande ate hun teekar aisaa karan ton baaz naheen aaunde taan sihat keekar ttheek rahe | veeraj sihat dee neenh madta hai, jiharraa purash is neenh dee raakhee karadaa hai, auh bachiaa rahindaa hai |
eik zarooree savaal
kee nauajavaan prashan karanage ki veeraj, jis de nikalan vich paramaatamaa ne enaa savaad bhariaa hai, auh keekar beemaaree, kamazoree daa kaaran ho sakadaa hai
autarasaariaan noo pataa honaa chaaheedaa hai ki veeraj noo sareer de andar rakhan naal daleree, javaamaradee, rauashanadimaagee, daualatamandee, shubh gun, prabhoobhagatee, eemaanadaaree, vairee naal mukaabalaa karan dee hinmat ate jindagee de saare sukh praapat hunde han | parantoo is noo kadtan vich kujh minttaan dee khushee hai, jisade ant vich anek prakaar deean beemaareean han| siaane kahinde han ki kam uh changaa hai, jis noo karake manakh naa pachhataae | jiharre vee veeraj noo bedaradee naal gavaande han, auhanaan paason puchh ke vekho ki uhanaan noo ihanaan thorrhe jihe minttaan dee khushee pichhon kine dinaan teekar gam te pachhataavaa
rahindaa hai |
veeraj de rogaan daa aaranbh
hun aap kahoge ki is daa kee saboot hai ki manee veeraja de andar kaaeim rakhan vich ene laabh han ate kadtan vich eneean beemaareean
vekho main samajhaandaa haan | jo aseen khaande haan, eis daa ras banadaa hai | ras ton khoon, khoon ton maas, fer charabee, fer haddee, fer mijh jiharree haddee de andar hundee hai fer veeraj ate fer dimaag noo vadhere taakat miladee hai te mathe upar tej aaundaa hai|
ras, khoon, maas, charabee, haddee, mijh, veeraj ih sat dhaantaan akhavaandeean han | jadon teekar ih dhaantaan sareer vich aapo aapanee jaghaa darajebadaraje kaaeim han, audon teekar taan jo kujh aseen khaande haan, ausadaa khaalas hisaa nanbaravaar mukarar hisaab naal ik dhaatoo ton doojee dhaatoo vich badaladaa chaliaa aaundaa hai ate saareean dhaantaan noo hisevaar taraavat aparradee hai | parantoo jadon veeraj nikalan lag pave taan veeraj dee thorrh ho jaan de kaaran sareer dee saaree masheen is ghaatte noo pooraa karan dee kosis vich lag jaavegee | kudarat daa kaanoon hai ki jithe ghaattaa hovegaa, kudarat usanoo pooraa karegee| kudarat de kam paanee vaangar han| aanatter keepas ittas levela paanee padharaa rahindaa hai | tasaveer dekh ke changee tarhaan samajh jaauge so vishee daa khaadhaa peetaa veeraj de ttoe noo bharan lee chhetee chhetee doojeean dhaantaan vichon langh ke veeraj banadaa jaaegaa| so baakee dhaantaan palan ton sakhaneean reh jaanageean ate veeraj bhee patalaa ate kamazor banegaa, kiaunk uh changee tarhaan saareean dhaantaan vichon langh ke pooraa pooraa shudh ate taakatavar naheen banaaeaa jaa sakiaa, ghaattaa pooraa karan dee kaahal jo see |
ethe dtalavaan dee udaaharan hor bhee changee dtukadee hai, eis dtalavaan vaalee naalee vich 1 te paanee paao taan kite naa rukegaa |
sidhaa 4 val dauarregaa, 23 noo eis paanee ton kujh laabh naa pujegaa ate je dtalavaan naa hovegee taan 5 678 vich paanee zaroor bharegaa ate saariaan noo iko jihee taraavatt pahunchegee|
jadon veeraj daa nikalanaa bahutaa ho jaave taan sabh khaadhaa peetaa veeraj vaale aoone thaan noo bharan vaasate uparokat niyam de adheen dtalavaan val noo dauarr pavegaa ate naal de naal mijh, haddee, charabee, maas, khoon, ras, nanbaravaar galane shuroo ho jaande han ate manakh dino din kamazor hundaa jaandaa hai, dimaag noo taan pahilee vaar hee ghaattaa pain lag jaandaa hai, kiaunk veeraj naal dimaag vadhadaa hai | taan kripaaloo jee is vichaare manakh noo khoon maas aad de gal khap jaan naal kee prakaar deean beemaareean aan gheradeean han | mihadaa, jigar, dil, dimaag, nazar nirabal hon lag jaande han | jadon sabh dhaataan hee kamajor ho geean taan inhaan angaan daa taan sanjam hee raakhaa hai| ihanaan angaan dee kamajoree daa doojaa saroop beemaaree hai | dhaant vaganaa, supanadosh, chhetee khalaas honaa, lak peerr, hameshaan dee sir peerr, veeraj daa patalaa honaa, keval isatree de khiaal naal hee us daa vag jaanaa ate santaan paidaa karan de yog naa rahinaa, eindaree de patthe kamazor pai jaane, zaraa jinee his jaan kaparre dee ragarr naal tejee ho ke jaan binaan tejee de hee manee daa khaaraj ho jaanaa, ddar, audaasee, zaraa jine kam karan naal jraa chalan jaan bhaar chukan naal dil daa dharrakanaa, sir vich chakar, raat daa uneendaraa, bechainee, sareerak te dimaagee kamazoree, akheer vich shudaaeepunaa, miragee, tapadik, ganttheea vich buree tarhaan fas ke javaanee vich hee khafan daa muthaaj ho jaanaa, eih haalataan veeraj de gavaan naal ho jaandeean han | is de ulatt jekar zindagee de jauahar veeraj dee saanbh keetee jaave, taan saareean dhaantaan khoob vadhadeean han | dil dimaag takarre hunde han ate takarraa manakh saariaan kamaan lee
tiaar rahindaa hai | is noo nekee de kam te laa dio taan kamaal kar deve, daualat kamaaun de uh yog, haase makhaual vich sabh ton pahile, aus de 32 dand vekh lo, kheddan ttapan vich langottaa banh ke uh tiaar, khaan peen vich hor liaao, hor liaau vaalaa maamalaa | parrhaaee, likhaaee vich bhaaven veeh ghantte kam karanaa pave, auh sabh kujh kar sakadaa hai| vairee us paason bhai khaande han | veeraj dee saanbh rakhan vaale dee kithon ku tak upamaa keetee jaae brahamacharay khush naseebee dee paaurree daa pahilaa ddanddaa hai |
javaanee kis noo kahinde han
javaanee asal vich kise khaas umar daa naam naheen hai | atthaaraan ate chaalee varhiaan de andar andar dee umar daa naam je javaanee hundee taan tuseen atthaaraan varhiaan de budte ate satthaan varhiaan de javaan naa vekhade| asal vich javaanee sihat ate shakatee daa naam hai| manee jaan veeraj daa naam hai, jis manakh de andar ih jinee bahutee hovegee, aus vich onee hee bahutee javaanee tthaatthaan maar rahee hovegee
eis lee mere nauajavaan mitaro veeraj dee sanbhaal karo ate javaanee noo sache arathaan vich javaanee banaa ke sukhee bano | chauadaan ate baaeean varhiaan dee umar daa 9 varhiaan daa vichakaaralaa hisaa barraa komal te tilakanaa hundaa hai, eis noo angarezee vich khatare vaalaa chharittichal age kahinde han| is umar vich jiharraa sudhar giaa so sudhar giaa jiharraa vigarr giaa so vigarr giaa|
gal ih hai ki chauadaan ku varhiaan dee umar vich veeraj paidaa hon lag paindaa hai | uny taan veeraj zindagee de pahile din ton hee sareer vich mauajood hundaa hai par iaun rahindaa hai jeekar tilaan vich tel | aam tauar te chauadaan ku varhiaan dee umar ton veeraj vakharee hasatee rakhan lag paindaa hai, jaanee tilaan vichon tel nikharanaa shuroo ho jaandaa hai | chauadaan varhiaan ton atthaaraan varhiaan dee umar teekar veeraj kachaa hundaa hai | je is samen vich veeraj gavaa ditaa jaae taan jeekar neenh de hil jaan naal makaan ddig paindaa hai ise tarhaan
manakh dee jindagee barre khatare vich pai jaandee hai | veeraj zindagee hai, veeraj de kharach ho jaan naal zindagee kharach ho jaandee hai, veeraj khuttan naal zindagee khutt jaandee hai |
main kihaa hai ki chauadaan varhiaan dee umar vich veeraj kachaa hundaa hai, jeekar kise darakhat dee kachee ttahinee noo marorr dio taan uh kumalaa jaandee hai | bahut chhottee avasathaa vich hee bache noo sakool vich bhejan naal us dee sihat tarakee naa karegee, jaan jeekar cheenee lok nike hundiaan hee larrakeean de pairaan vich lohe deean juteean is lee paa dende han ki pair vadde naa ho jaan ate vadde ho ke badasoorat naa ho jaan | shaah daualaa de choohe, jinhaan noo panjaab de lok jaanade han, auh kee hunde han nikiaan bachiaan de sir ute chamarre deean tang ttopeean charraa diteean jaandeean han, ausadaa sir vadhadaa naheen ate sir te dimaag nikaa nikaa reh jaandaa hai | gal kee, kachee haalat vich jis cheez jaan jis jindaa bande te bojh paaeaa jaaegaa us dee tarakee karan dee shakatee jaandee rahegee | so lorr is gal dee hai ki ghattoghatt ikeebaaee saal dee umar tak veeraj noo pakan ditaa jaave uparant aanand kaaraj ho jaan magaron veeraj de kharach andar sanjam te mariaadaa paason kam liaa jaave |
jiharre nauajavaan 14 te 22 varhiaan de andaraandar aapanee zindagee daa jauahar guaa dende han uhanaan noo pataa honaa chaaheedaa hai ki ghaattaa fer aauakhaa hee pooraa hundaa hai| is ghaatte de pooraa naa hon daa ik kaaran hor vee hai | is abhaage samen vich bahut mundde hath naal hee veeraj noo gavaaunde han, jadon nasaan ton kachee haalat vich zor paindaa hai taan uh kamajor ho jaandeean han| jis daa fal ih hundaa hai ki jraa jinee kaparre aad dee ragarr naal masatee aa jaandee hai ate kamajor nasaan ate dooje ang jinhaan vich ki farosttatte ghlanad ate fenis orechattoras do prakaar deean gilatteean khaas tauar te gineean jaandeean han, veeraj noo chhetee khaaraj kar dendeean han | supane vich vee ajihee shaitaanee aa jaandee hai jis naal
sutiaan sutiaan hee veeraj nikal jaandaa hai | is noo supanadosh kahinde han | jadon raat noo supanados bahutaa hon lag piaa ate dine mundde ne aap gavaaunaa suroo kar ditaa taan nasaan te patthiaan dee haalat ajehee kamazor ho jaandee hai ki fer inhaan vich veeraj noo rokee rakhan dee skatee naheen rahindee| is naataakatee de kaaran pisaab karan vele bhee veeraj naal aaun lag jaandaa hai, eis maraj noo jareeaan jaan dhaant jaanaa kahinde han| ih naamaradee daa aaranbh hai | bhog vich veeraj chhetee nikal jaandaa hai te kararraaee pooree naheen aaundee | isatree ate purash dohaan noo sang karan vich uh suaad naheen aaundaa jiharraa tandarusat jorre noo aaundaa hai | is tarhaan doven hee sache sukh ton sakhane rahinde han | maraz vadh jaan te bhog hee naheen ho sakadaa | pahilaan taan keval kabaz hon te ate zor laaun te chittee dhaant ddigadee hai, par pichhon maamoolee paakhaane ate har vaaree pishaab naal aaundee hai, rog vadh jaan te ih ratoobat hor bhee patalee ho jaandee hai ate pataa hee naheen lagadaa ki pishaab naal vag rahee hai, fir main kamazor kiaun hundaa jaandaa haan par us noo pataa naheen ki dhaant lagaataar jaaree hai | siaane tajarabaakaar vaid keemayaaee tareekiaan naal pishaab daa imatihaan karake jaan unjh vee haalahavaal ton pataa kar lainde han ki pisaab vich manee patalee ho ke vag taan naheen rahee
panjaab vich ik kahaavat prasadh hai ki kise ne tin aadameean noo prashaad chhakan lee niotaa ditaa | jadon prasaad chhakan daa velaa aaeaa taan tinaan dee thaan teraan aa nikale | prasaad chhakaaun vaalaa hairaan ho giaa ki daal taan tinaan lee pakaaee hai, teraan noo keekar khuaavaangaa | vahuttee kol jaa ke us ne saaraa haal sunaaeaa| vahuttee ne kihaa, koee vaddee gal naheen, main saaraa prabandh kar dendee haan | manakh ne puchhiaa, keekar autar ditaa teen bulaae teraan aae, de daal men paanee| pahilaan sanghanee banaaee see hun paanee ralaa ke patalee kar dendee haan, saariaan noo pooree aa
jaaegee | iho haalat veeraj dee hai, jadon mang bahut ho jaae taan veeraj bhee patalaa ho jaandaa hai | paramaatamaa ne manakh dee masheen ajehee banaaee hai ki kudaratee tareeke naal haualeehaualee saareean dhaantaan banadeean chaleean jaan| veeraj bhee ttheek tarhaan gaarrhaa banadaa jaae, par jadon veeraj bahutaa kharach hon lag pave taan veeraj dee thorrh noo pooraa karan lee khaadhaa peetaa ttheekattheek samen lee har dhaatoo vichon naheen langhadaa | jeekar paanee dee padharee naalee bhar ke matthee matthee chaladee hai, par dtalavaan vaalee naalee barree tikhee vagadee hai | ise tarhaan badachalan manakh daa khaadhaa peetaa veeraj val dauarradaa hai | hun khuraak de taakat den vaale hise noo saareean dhaantaan vichon ttheek tarhaan shudh ho ke vadhan daa samaan naheen miladaa | is lee chhetee vich tiaar hoeaa veeraj zaroor hee patalaa ate kamajor hundaa hai | santaan utapan karan vaale kiram jiharre ki veeraj dee jaan han ate jinhaan davaaraa garabh tthahiradaa hai, aunhaan dee changee tarhaan paalanaa naa hon de kaaran mar jaande han jaan bahut hee kamazor haalat vich rahinde han | jadon veeraj vich santaan bhee paidaa karan dee shakatee naa rahee, taan jis matalab lee paramaatamaa ne veeraj paidaa keetaa see uh matalab viarath ate zindagee bhee besavaad | sagon ajehaa manakh aapane te bhee ik museebat liaaundaa hai ate us dee aapanee zindagee bhee dukhee ho jaandee hai | isatree dooje manakh daa moonh vekhan lee majaboor ho jaandee hai | khaas karake jadon uh aaualaad dee chaahavaan hundee hai ate aapane patee ton ih muraad pooree naheen hundee taan kise dooje manukh dee madad naal aaualaad paidaa karan daa raah kadtadee hai | aisaa nauajavaan maan baap noo buraa bhalaa kahindaa hai ki uhade inakaar karan te vee uhanaan ne us dee shaadee kar ditee| par asal vich us ne bhee us vele bahaane banaae san | jekar asal kaaran das dendaa taan maape bhee hatth naa karade, sagon ilaaj karaande|
1 nikenike keerre athavaa jeev | inhaan daa chitr marad dee indree de biaanaandar vekho |
bahute bhog jaan hath naal vee veeraj gavaaun naal saareean dhaantaan kamazor ho jaandeean han| khaas karake lahoo taan bahutaa hee patalaa ho jaandaa hai | jeekar khooh daa paanee kiaareean vich fir fir ke har kiaaree noo taakat dendaa hai ise tarhaan khoon saare sareer vich fir ke akh, kan, nak, dil, dimaag, jigar, tilee, mihade ate masaane aad noo taakat dendaa hai, jis naal uh aapanaa kam changee tarhaan karade han | par jadon khoon dee kamee ate kamazoree karake ihanaan noo taraavat naheen pujadee taan ihanaan vich kam karan dee taakat bhee naheen rahindee |
so mere nauajavaan mitaro shahid mitthaa hai, makhee samajhadee hai ki main barre maze vich haan ki shahid de bhare hoe kattore ute baitthee haan ate shid khaandee haan, parantoo jadon usade khanbh ate pair shahid naal libarr jaande han taan uh jinaa uddan dee kosis karadee hai unaa hee shid us noo fasaaundaa hai, aus vele makhee noo shahid de parade pichhe mauat daa bhiaanak roop saaf saaf dikhaaee den lag jaandaa hai ate shid de savaad daa pataa odon lagadaa hai jadon uh aapane jeevan ton hee hath dho baitthadee hai jaan jeekar kamaan vichon nikaliaa hoeaa teer fer murr ke kamaan vich naheen aa sakadaa, ause tarhaan ujaarree hoee javaanee lakh yatan karan te vee pahilee sundarataa de naal vaapas naheen aaundee | beshak davaaeean naal tuhaadde vich taakat aa jaavegee par uh gal naa hovegee, gandt tup fir bhee gandt tup hee hai | is vich shak naheen ki jiharraa manukh balaa vich fas giaa, aus daa binaan gandt tup de hor ban kee sakadaa hai ddubade noo tinake daa sahaaraa, balaa vich fasiaan daa gandt tup naal kam nikal jaae taan vee barree bhaaree gal hai | par ih bhee taan ik gal hai ki ttheek gandt laaun vaalaa hakeem vaid bhee taan kisamat naal hee miladaa hai | aj kal taan ih haalat ho rahee hai ki jinhaan daa koee davaaeekhaanaa naheen, jinhaan de kol koee kam dee davaaee jaan rog pachhaanan dee akal naheen, jinhaan ne kade kise rogee daa dtang naal
eilaaj naheen keetaa, jinhaan ne kise kaamal guroo de charanaan dee dhoorr teekar naheen lee, auh bhee ishatihaar de dende han ki ik saniaasee mahaatamaa saadde upar miharabaan ho ge, aunhaan naal asaan tibat deean chotteean ute jaa ke barafabaaree deean takaleefaan sahaar ke veeh hazaar futt dee uchaaee ton baraf diaan todiaan chon bootteean kadteean han| uh bootteean ajeheean han ki iko din vich rab dee kudarat daa tamaashaa vikhaa dendeean han | par hundaa kee hai, jiharre lok ajehe ishatihaarabaazaan ton davaaeean khareedade han te samajhade han ki us naal saaddee saalaan dee vigarree hoee maraj noo sadaa lee faaeidaa ho jaavegaa, eiho jaheean davaaeean daa fal uhanaan noo ih bhugatanaa paindaa hai ki rog vadhadaa jaandaa hai | fer uh ishatihaarabaazaan deean sainkarre hajaaraan rupiaan deean mahingeean davaaeean mangaan lagade han | fir bhee kujh naheen hundaa taan kite jaa ke uhanaan noo istihaaree davaafarosaan de panje chon nikal ke, kise siaane hakeem ton dtang sir lag ke ilaaj karavaaun dee akal aaundee hai |
nauajavaano sanbhal jaao aje teekar is aib ton bache hoe ho taan shukar hai, je bhul kar baitthe ho taan baaz aa jaao naheen taan tuhaaddaa vee uh haal hovegaa | sanbhal jaao sanbhal jaao naheen taan naa ih jindagee sauaregee ate naa agalee sauaregee|
hun prashan utthegaa ki jiharre is aib ton bache hoe han uh taan is aib ton agon lee suchet ho jaanage par jiharre is balaa vich fas ge han uh kee karan lo uhanaan lee bhee dasadaa haan |
das upadesha
1 koee bhee bimaaree hove udon teekar naheen hattadee jadon teekar ki us dee vajhaa ate jarr noo naa hattaaeaa jaave | bas veeraj noo gavaaun vich jinaa vee aap daa dosh hai us noo door karo |
2 vichaar shudh rakho | ethe main ik tajarabe dee gal sunaandaa haan kee nauajavaan mainoo aa ke dasade han ki aseen taan dil noo batheraa samajhaaunde haan par jadon koee samaan veeraj noo guaan daa aa banadaa hai taan mat maaree jaandee hai
vaar vaar tajaveez larraande haan par kujh naheen banadaa |
gal ih hai ki jeekar veeraj de naas ho jaan naal dooje ang kamazor ho jaande han use tarhaan drirrataa, beerataa te ganbheerataa aad maanasik te aatamik shakateean vee bahut ghattadeean jaandeean han| te saare de saare manasoobe dhare dharaae hee reh jaande han | vaddee kanbakhatee taan ih ki dhaantoo mandee pai jaan de kaaran marad dil dee pooree tasalee daa vishebhog naheen kar sakadaa | hatharasee daa isatree naal bhog karan de baraabar savaad praapat naheen hundaa prantoo hiras is kadar vadh jaandee hai ki gharree murree manee noo avaaneen ddolade firan naal vee man dee tripatee naheen hundee ate ant naamaradee dee is bhairree ilat vich fas jaande han| na rahe baans, n vaje baansaree |
fir bhee us haalat vich koee chaahe, taan zindagee daa savaal samajh ke jroor hee bhairreean vaadeean chhadd sakadaa hai | main sainkarre nauajavaanaan dee vaadee hattaa ditee| main dasaan, bhul kithe ho jaandee hai nauajavaan kahindaa hai ki kise noo man vich dhaar ke zaraa savaad lai lavaan, zaraa vahuttee de sareer te piaar daa hath fer ke dil parachaa lavaan, zaraa changee shakal dekh ke akhaan garamaa lavaan| ik do piaar bhareean jafeean paa ke kaleje tthandd paa lavaan | is naalon vadh kujh naheen karaangaa | bas iho khiaal saareean kharaabeean dee jarr hai, kiaunk zaraa usane uparokat galaan vichon ik keetee ate jhatt shahivat kaam vaasnaa enee tej ho jaandee hai ki fer rokiaan naheen rukadee | loko ddaro is zaraa ton, eis zaraa ne hee lakhaan nauajavaanaan dee javaanee mittee vich milaa ditee hai|
a keean nauajavaanaan ne saanoo dasiaa ki kujh chir veeraj
sanbhaalan magaron uhanaan de dil dimaag vich ik tarhaan dee bechainee ashaantee jaapadee hai | main bahut chir tak is tarhaan dee beniyamee de kaaranaan pur sochavichaar karadaa rihaan | orrak barree lameechauarree dekhabhaal de uparant muskil hal kar hee leetee|
autaragal ih hai ki manukh aap hee kaamee khiaalaan ton aapane andar bechainee paidaa kar laindaa hai | jadon teekar manee ghatt hundee hai josh ghatt rahindaa hai pichhon uh manee vadh jaandee hai ate bechainee hon lag jaandee hai | ih koee bechainee naheen, eih taan banaavattee chasakaa hee hai jis daa kaaran usade gande vichaar hee hunde han | je uh vichaaraan noo shahivat de zahireele asaraan ton ukaa aajaad rakhan taan uh bechainee sadaa lee hatt jaae |
mere nauajavaan mitaro dimaag noo ishak te shivat de khiaalaan ton bilakul aazaad kar dio | is banaauttee te jhootthee bechainee val dhiaan naa karo, zaroor hee tuhaanoo bahut chhetee sihat devataa de darashan honage |
3 baazaar vich, galee vich jithe kite isatree noo tako akhaan neeveean kar lo| lok kahinde han ki fal noo vekhan daa kee haraj hai, paramaatamaa ne changeean shakalaan banaaeean kis lee han, aseen uhanaan noo chhonhade taan naheen |
barakhuradaaro ih khiaal galat hai| jinhaan de dimaag vich shahivat visai daa zahir bhariaa hoeaa hai uhanaan daa ih bilakul hak naheen | din de vekhe hoe najaare raat noo supane vich aa ke supanados daa kaaran hunde han | hor vee kee kharaabeean paidaa ho jaandeean han | lekh lamaa ho jaaegaa | is lee is te bahutee bahis naa karadiaan hoeaan das dendaa haan ki ajehe sainkarre nauajavaan mere paas ilaaj lee aae jinhaan noo ese vekhan vakhaan ate sinemaa ne tabaah keetaa see|
4 khuraak haualee ate chhetee hazam ho jaan vaalee khaao |
baazaaree matthiaaee, tel, laal mirach, piaaz, chaah, maas, anddaa, machhee, sharaab, tamaakoo aad garam ate shahivat jagaaun vaaleean khuraakaan ton prahez karo |
5 kee lok gee hoee taakat noo pooraa karan lee taakat den vaaleean cheezaan hadon vadh varatade han jiharreean ki bilakul nukasaan den vaaleean hundeean han| ik naheen kee lokee vekhe han jiharre har roj taakat praapat karan lee maas, anddaa, dudh, daheen, makhan, malaaee, badaam bahut varatade san, jis daa nateejaa badahazamee ate supanadosh dee vadheekee vich pragatt hoeaa | bahutiaan noo dhaant jaan lag pee | is lee khaan daa laalach naa karo |
6 kabaj naheen honee chaaheedee, hove taan halake saag, sabazee paalak, shalagam, gheea, kadoo, sabaz toree, kharaboozaa, naasapatee, dudh daleea aad varaton| rottee chith chith ke khaao| maanh dee daal, aaloo, khoaa, rabarree matthiaaee, maidaa jaan baareek aatte dee rottee jaan pooree paraauntthe, maas dee bottee, shakarakandee, anaar, aad kabaj cheezaan naa varato |
7 sair ate haualee varajish rozaanaa karanee chaaheedee hai, eis noo chhadd ke kise dooje zarooree kam noo kade naheen karanaa chaaheedaa
a khulhee havaa vich lame lame savaas saaha laine chaaheede han|
a tarel pe hoe ghaah upar nange paireen dauarranaa chaaheedaa hai|
e kise darakhat jaan kandh de sahaare sir neevaan ate lataan upar karake putthe kharre ho jaanaa chaaheedaa hai | keval panjaa minttaan lee ih kapaal aasan jaan sheeras aasan rozaanaa saver vele karanaa veeraj lee barraa laabhadaaeik hai |
ha sareer upar rozaanaa sarason de tel dee maalash karanee chaaheedee hai je saver vele sooraj deean halakeean kiranaan de saahamane
baitth ke maalash keetee jaave taan barree hee taakat dendee hai |
ka vele sir hee saare kamasair, varajish, parrhanaa, likhanaa, khaanaa, peenaa, sauanaa, jaaganaa ate paakhaane jaanaa chaaheedaa hai |
9 aapaneean bhulaan ate maraz deean alaamataan upar har vele afasos naheen karade rahinaa chaaheedaa | chintaa ate fikar sihat noo banan naheen dende |
10 drirrh nishache dee barree bhaaree lorr hai duneean bhaaven edhar dee odhar ho jaave parantoo main aapane nisache faisale ton kade naheen ttalaangaa | main aapane khiaalaan dee har tarhaan naal sanbhaal karaangaa ate aapanee marazee naal veeraj dee ik boond vee bearath naheen jaan diaangaa | ajihaa pakaa faisalaa kar lainaa chaaheedaa hai| eis faisale noo sire chaarrhan lee ih gal aap lee barree laabhadaaeik saabat hovegee ki jithe koee ishakeea gal ho rahee hove uthon khisak jaao kiaunk bhairre khiaalaan de kaaran amal bhee bure ho jaande han ate nauajavaanaan noo supanados, jareeaan, dhaant daa patalaapan, naataakatee, naamaradee aad rog lag jaande han | je pahile hon taan hor vadh jaande han |
barakhuradaaro ih barreean naamuraad beemaareean han, einhaan ton ddaro ihanaan daa tajarabaa barraa hee kauarraa hai | aapanee sohanee jindagee te taras karo | jis noo ik vaaree bhee koee ajehaa rog lag jaandaa hai, fer us noo sukh naheen | badakisamatee naal ik taan ajeheean beemaareean noo nauajavaan lukaaun dee koshis karade han | choree choree istihaaree hakeemaan deean soochee pataraan fahirisataan parrh ke davaaeean mangavaande han ate aapanaa rog vadhaa lainde han ate vichaare javaanee daa savaad lain ton sakhane reh jaande han | mitaro javaanee vich ik khaas kisam daa nasaa ate masatee hai, eik anokhee umang tarang hundee hai | par jinhaan ne javaanee aaun ton pahile hee is noo tabaah kar ditaa, auhanaan noo ihanaan galaan dee kee saar |
aseen vaid ddaakattararozaanaa sainkarre dukheean noo dekhade haan, eis lee saaddaa dil rab valon hee kujh tagarraa ho jaandaa hai | par jad kade main aapane hathaan naal hee aapane pairaan uton kuhaarraa maaran vaale ate veeraj noo gavaaun vaale nauajavaanaan noo vekhadaa haan taan ik tthanddaa haukaa nikal jaandaa hai | rogee talamalaandaa hai, hath jorradaa hai, paireen paindaa hai, tthanddeean aahaan bharadaa hai ate kahindaa hai vaid jee hun mere kolon hor nahee sahaariaa jaa sakadaa, meree javaanee mainoo duaa dio, main javaanee dee uddeek vich shudaaee ho rihaa haan|
barakhuradaaro bahutaa kee likhaan, javaanee tuhaadde paas hai, eis dee bekadaree naa karanaa naheen taan hath maloge | rab naa karaae je aap javaanee noo tabaah kar chuke ho taan main aap dee madad karaangaa par sauanh chuko ki fer uh bhulaan naa karoge, jiharreean ki aap de dukhaan daa kaaran baneean han|
teejaa kaandd
pahilee raat patee ate patanee de sanbandh daa aaranbh
bhairree sangat te sinemaa de asar naal aj kal naven zamaane vich larrakeean dee aajaadee te khulh ate aapasee darashan meliaan dee adhikataa kaaran karake, naavalaan de parrhan naal te chattapattee chaattaan, achaar, chooran, aandde, maas, sharaab aad kaamachesttak vasatooaan de ziaadaa varatan naal aj kal bahute marad javaanee charrhadiaan hee isatree de chaahavaan hunde disade han ate viaah dee pahilee raat hee jadon ki uhanaan noo aapanee vahuttee de naal vakhariaan raat bitaaun daa samaan miladaa hai taan uh aapanee kaamachesttaa noo pooraa karan vich hadon vadh chhetee karade han |
par munaasib taan ih hai ki patee ate patanee de sanbandh daa aaranbh change tareeke ate akalamandee naal hove | kaveejan kahinde han, javaanee daa nashaa saariaan nasiaan ton vadh hai| vahuttee paas hove taan fer kis tarhaan manakh akal te hos kolon kam lave | ttheek ese tarhaan hee hovegaa par is de naal hee kavee noo main is gal naal sahimat karaaunaa chaahundaa haan, ki saare kam samaan kusamaan vekh ke karane chaaheede han | jiharre lok sharaab peende han, auh us vich
thorrhaa jihaa soddaa vaattar jaan paanee ralaa ke us noo vadheek savaadee te adhik maafik banaa lainde han | shahid noo chhate ton lahindiaan hee naheen khaaeedaa | usanoo pahilaan chhaanade han, ki mom aad dee milaavatt dukh daa kaaran naa hove | ise tarhaan isatree sanbandhee bhee zarooree hai ki us vich kee iho jiheean galaan utapan keeteean jaan, jis naal katthe sauan vich sukh saantee praapat hove | jiharre lok binaan soche samajhe vahuttee noo pahilee vaar milade hee aapanee kaamacheshattaa noo pooraa karanaa chaahunde han, auhanaan noo pataa honaa chaaheedaa hai ki ih bhiaanak gal hai ate is daa fal keean lokaan noo jhatt patt hee, keean noo varhe do varhe pichhon ate keean noo is ton kujh vadheek samen pichhon zaroor hee bhugatanaa paindaa hai |
sat parakaar deean bhulaan ton bacho
1 vekho, bhaaven lokeen uton uton kujh kahin, par ih ik azamaaee hoee sachaaee dee gal hai ki sau vichon 99 kurreean aapane viaah ton pahilaan vishai bhog aad ton ukaa anajaan hundeean han | jekar ih savaad hai taan, chasakaa hai taan, bhaliaaee hai taan, buriaaee hai, taan gal kee, jo kujh bhee hai, eis vich jhootth naheen ki uh is ton anajaan hee hundeean han| uhanaan ne is sanbandhee aapaneean viaaheean hoeean saheleean ton bhaaven bahut kujh suniaa hee hovegaa | par ih kam aap naa karan karake is ton anajaan hee hundeean han| jadon viaah hon pichhon pahilee raat hee khaavand aapanee vahuttee noo buree tarhaan chherranaa aaranbh kar dendaa hai, taan pahilon taan us lee ih dukhadaaee jihaa hundaa hai, kiaunk bhaaven is dee kaamacheshattaa jaag vee pave, par chete rahe ki pahilaan kee vaaree tak ih kam karan naal isatree noo bahut peerr hundee hai | is ton ilaavaa pahile pahil bhog karan naal isatree de andar ik patalaa jihaa parradaa paattadaa hai | jisade paattan naal peerr bhee hundee hai ate thorrhaa jihaa lahoo bhee vagadaa hai | so is karake vee isatree noo darad hundee hai, eis lee pahilee raat de zoro joree de bhog karan vich pahilaa pahilaa prabhaav jo aapane patee
sanbandhee us de dil ute paindaa hai, auh us de berahim, katthora dil, bedarad ate khudagaraz hon dee gavaahee dendaa hai | usadaa patee bhaaven usanoo chunmadaa, chattadaa ate piaar karadaa hai, par uh ihee samajhadee hai ki is daa piaar aapane matalab lee hee hai | kiaunk raat ikatthiaan sauan vele keval aapane savaad te tasalee noo hee aapane saahamane mukh rakhadaa hai | par us vichaaree dee peerr jaan takaleef dee niradee patee noo koee pravaah naheen hundee|
meree is gal de viradh de itaraaz ho sakade han, pahilaa taan ih ki pahilee raat naa sahee, doojee hee sahee, panjaveen hee sahee, orrak kade taan marad isatree naal sauengaa hee ate isatree noo ih takaleef aakhar ik din sahinee hee pavegee| fer ih aap daa sukaa upadesh ate fokaa prachaar bearath naheen taan hor kee hai
lo jee is itaraaz daa mere kol barraa hee changaa te yog utar hai | jiharree isataree aapane maataa, pitaa, bharaa, bhain ate unhaan de sukhaan noo chhadd ke aap dee sharan vich aaee hai | us noo pahilaan aap noo ih saabat kar ke dasanaa chaaheedaa hai ki aap us noo sukh den lee ho naa ki dukh | aap usade hamadarad ho ate usade naal sachaa parem rakhade ho| chaaheedaa hai ki aap usade naal iho jihaa varataau karo ki uh aap te masat ho jaae | maat, pitaa, bhain, bharaa, saariaan daa piaar, katthaa kar ke uh aap vich mundhiaa deve te uh samajhan lag pave ki meraa taan iho asalee ghar hai, eis ghar daa jiharraa maalak hai, auhadee har ik adaa kinee piaaree hai | usadee gal kine parem te piaar naal bhijee hundee hai | aap daa ik din daa vichhorraa us noo viaakul kar deve ate jadon teekar ik vaar us noo tuseen aapanee chhaatee naal naa laa lavo, ausanoo chain hee naa aave | jad aap ih dashaa utapan kar lavo ate doheen paaseen iko jihaa piaar muhabat hove, tadon hee agalaa kam karanaa chaaheedaa hai
aulafat kaa tab majaa hai, ki donon hon bekaraar,
donon taraf ho aag, baraabar lagee hooee |
auh samaan ate keval uh samaan hee hai, jadon bhog keetaa jaave, asalee ate sachaa savaad odon hee praapat ho sakadaa hai | us vele bhaaven pahilaan pahilaa vahuttee noo aauakhiaaee bhee hovegee taan vee aap de piaar de nashe vich us noo sabh kujh bhul jaavegaa| peerr fer peerr naa rahegee | jeekar ful praapat karan lee kandde dee peerr naheen jaapadee, ose tarhaan aapane piaare de naal param piaalaa peendee hoee uh samajhegee ki je kar sansaar vich sukh hai taan iho hee hai|
savaad hai taan ih, bhalaa uh kee savaad ki naveen naveen aap de ghar vahuttee aaee hai, naa sat see akaal, sukh saand taan us ton puchhee hee nahee, dukhasukh vanddiaa hee naheen, naa haasaa, naa tthatthaa, naa chherr chhaarr, naa mitthee tarhaan aao jee, jee aaeaan noo aakhiaa, naa chaa naa malaar bas iho hee dhun lagee hoee hai ki is naal bhog kar lavaan | cheekadee rahe chilaandee rahe, tuhaaddee jutee noo, aap noo taan aapanee khushee chaaheedee hai | bhalaa ih kidhar daa maradaaupunaa hai ate ih kee khusee hai | je us dee marajee de ulatt barree khicho khichee kar ke aap aapanee ichhaa pooree karan vich kaamayaab bhee ho ge taan aseen us noo khusee ate savaad dee gal naheen kahaange|
doojaa itaraaz ih hai ki kee vaar vahuttee enee javaan hundee hai ki us vich marad naalon vee vadheek shauak hundaa hai jaan kee vaar sreematee daa subhaa kudaratee hee kaam chesttaa vaalaa hundaa hai | jihaa ki hasatanee jaat dee teeveen par iho jihee dasaa vich vee chhetee naheen karanee chaaheedee| sagon saantee karanee chaaheedee hai te ajihee haalat vich keval do chaar din daa sabar hee batheraa hundaa hai| pahilaan aapane karatav ate galaan baataan naal vahuttee ute aapane uch jeevan dee sugharrataa daa rohab bitthaavo | ih velaa hai jadon ki aap dee saaree aaun vaalee umar de lee faisalaa hundaa hai ki aap vahuttee de adheen raho jaan vahuttee aap de | vahuttee aap noo devataa ate valee samajhe jaan kaamachesttaa daa kutaa ate jaalam | vahuttee aap noo piaar kare, aap daa maan kare jaan aap ton ghrinaa
sansakrit dee ik utam pusatak raajaa indar daa viaah riaasat ttaraavanakor ton milee hai | us vich vidavaan likhaaree is prakaar likhadaa hai supatee lee yog hai ki uh pahilee raat ajihe dtang varate, jisade naal patanee us naal rach mich jaave | jihaa ki pahilee mulaakaat vich kahinaa ki main barre chir ton teree taareef sunadaa aa rihaa haan ate is din dee uddeek vich bahut bihabal ho rihaa saan | hun taan aseen saaree umar lee ik dooje de jeevanasaathee ban ge haan | bhalaa jee, hun ih ghundd kihaa fer us de moonh vich koee mevaa jaan matthiaaee denaa ate is bahaane naal us deean galaan jaan hontth chhoohane, rumaal naal us de moonh daa paseenaa poonjhanaa, muhabat te piaar deean galaan karaneean ate achanachet us noo chhaatee naal laa ke jhatt jafee paa ke dtiliaan chhadd denaa | fer khaanadaan dee koee gal chherr denee, makhaual tthatthe deean galaan karake hasaaunaa, kutakataareean kadtaneean, galaan baataan vich hath chunm lainaa fer ant noo aapanee muhabat ate pooran hamadaradee daa bharosaa te yakeen duaa ke us noo ghar vich fulaan vaang rakhan ate us deean sabh lorraan noo pooraa karan vich khushee samajhan daa bachan de ke vakharevakhare bisatariaan upar sauan jaanaa chaaheedaa hai|
doojee raat vahuttee raanee pahile naalon ghatt saramaaegee | us de dil andar piaar daa samundar tthaatthaan maaran lag piaa hovegaa | raat dee uddeek vich pataa naheen us ne din deean gharreean kis tarhaan gin gin katteean honageean | hun us noo pataa lag chukaa hovagaa ki pekiaan ton turade vele jo jo ddar te visavise us de andar ghabaraahatt te bechainee paidaa kar rahe san, auh pahilee raat dee mulaakaat ne hee niramool saabat kar chhadde han | us noo taan hun sachamuch ik dil daa mahiram te preetam piaaraa jeevanasaathee mil giaa hai | iho jihaa piaar taan kadee us naal maataa pitaa. bhain bharaa, jaan sakhee sahelee ne vee naheen see keetaa| mukadee gal ki
eis tarhaan naal uh aapane patee de hath tan man arapan kar chukee hundee hai |
so doojee mulaakaat vich ikatthe hundiaan hee patee us de gal vich baahaan paa ke piaar kare, seene naal laave, haualee haualee us de pindde ute hath fere | akheer patanee bhee inasaan hai, patee dee muhabat daa javaab, aus dee har gal ate har adaa ton pragatt hon lagegee ate uh viaakul ho utthegee| uh samaan ate keval uh samaan hai, jadon bhog keetaa jaae |
2 kee lok pahile do chaar dinaan vich hee kise naa kise tarhaan balee maaree taan pahile din heen dee kahaavat anusaar vahuttee upar aapane sakhat subhaa daa dabaa te rohab paaunaa chaahunde han, taan jo vahuttee us ton dab ke rahe | par mitar jee yaad rakho, jiharre manukh aapanee bazuragee ate aapane piaar naal teeveen noo rijhaa lainde han, auh saaree umar sukh paande han | ih galaan naa sakhatee karan vaaliaan noo praapat hundeean han te naa kise dooje ayog dtang varatan vaaliaan noo | haan aapane ghar vich vadde ban ke raho te iho jihaa varataaraa varaton ki aap dee patanee tuhaaddee aagiaakaar te ttahilan ban ke rahe |
3 pashato dee bolee vich putthee kuhaarree naal gharriaa hoeaa ik gapauarraa hai ate ih unhaan lokaan dee kahaavat hai, jo bhog noo sansaar de baare savaadaan ton vadheek savaadee manade han | is daa paatthakaan lee is tarhaan ulathaa keetaa jaa sakadaa hai ki treemat noo naa aapane patee de dhan naal vaasataa hai, naa usade ahude te uchapune naal | usanoo prasan karan ate kaaboo vich rakhan lee hor hee cheej hai arathaat bhog karan dee samarathaa par ih khiaal ttheek naheen| marad te teeveen dee grihasatee zindagee de lee iho hee ik cheej taan naheen, jis upar saaree zindagee de dukhasukh daa us de naal nirabhar ho sake | main kahindaa haan ki is ton vadh ik hor vasatoo bhee hai, jo is ton vadheek te chir tak nibhan vaalee, adhik asar vaalee balak torr nibhan vaalee ate manukh noo devataa banaa den vaalee
hai, ate uh hai vahuttee de dil vich patee de lee sharadhaa bhariaa piaar ate sohanaa salook|
mainoo anekaan ajihe manukhaan daa pataa hai, jinhaan vich mudt ton hee bhog karan dee shakatee barree ghatt hai | bandhej naamaatar hee hai ate uh kade kadaaeen hee vahuttee naal sauande han, par uhanaan deean isatreean uhanaan te barreean khush han| uh isatreean ajiheean aagiaakaar ate pavatar han ki koee had naheen | patee noo aapanaa devataa te guroo manadeean han| kaaran ih hai ki maradaan ne uhanaan noo aapane parem piaar dee ddor vich banh ke aapane upar mohit kar liaa hai so ih zarooree hai ki kaamayaab patee banan lee vahuttee de dil vich aadar maan ate parem bhaav daa ans aap de lee utapan hove |
4 kurree daa dil sheese vaang saaf hundaa hai | jiho jihee skal tuseen usade saahamane rakhoge, oho jihee hee usade vichon vikhaaee devegee | us daa dil baint dee komal ttaahanee vaang hai | jidhar tuseen morroge, odhar hee murr jaavegee | je taan tusaan pahilee raat hee chherraachherree shuroo kar ditee, tad taan uh is ton ih sikhiaa sikhegee ki viaah dee manashaabhog karanaa hee hai| is ton vadheek uh kujh naheen samajhegee ate aap jaanade ho ki sgirad usataad ton vadh jaaeaa karade han| sittaa ih hovegaa ki har vele us de dil dee mang iho hee rahegee| ho sakadaa hai pahilaan pahil aap us noo khuskisamatee samajho ki vahuttee noo aakhanaa hee naheen paindaa ate aapane aap hee mainoo chanbarr jaandee hai, par orrak uh samaan bhee door naa samajho, jadon aap kahoge, ki aj meraa chit naheen karadaa, mainoo sauan devo ate uh isadaa ih utar devegee ki
aapo ghal haneree dovo, aapo ag lagaao |
mujh alarr noo saar naa koee, aape aan bujhaao |
so uh jaan taan aap noo majaboor karegee jaan niraas ho jaavegee |
aus haalat daa khiaal aaundiaan hee meraa dil dharrakan lag paindaa hai | is vishe kaamanaa de bhiaanak sabak ton sihat gee, te ghar daa savaad ate aman giaa, patanee dee muhabat gee, sagon patanee bhee gee, eizat gee ate orrak uh taakat bhee gee, jis dee galat varaton ihanaan saareean museebataan dee jarr banee |
mitaro ddaro, aus vele dee haalat ton kam karan ton pahilon us de ant noo vichaaro je tuseen chaahunde ho ki viaah aap de lee sukh ate khushee daa kaaran hove, taan pahilee raat suhaag raat deean kujh raataan vahuttee noo ih sikhiaa devo ki viaah daa mukh matalab keval kaam cheshattaa daa pooraa karanaa hee naheen, sagon samaajak, sareerak, aatamik, dimaagee, sansaaree aad saareean kisamaan dee tarakee karanaa hai, jiharraa ki naa ikalaa manukh pooree tarhaan praapat kar sakadaa hai naa ikalee isatree | doven ral ke hee usanoo praapat kar sakade han | manukh nek neetee naal dharam dee kamaaee changee tarhaan kamaave ate isatree bhale arath us noo kharach kare | doven mil ke aapanee mihanat naal kamaae hoe dhan naal duneean de har prakaar de sukh bhogan | changaa khaan, changaa pahinan, dukaan banaan, makaan sajaan, desh desaantaraan dee sair karan, bhale kam karade hoe bhalee ate arog aaualaad utapan karan | dhaaramik ate samaajik niyamaan dee aagiaa paalan karan | parameshar ate paramesr de jeevaan lee aanand daa kaaran hon | sareer, dil ate dimaag noo paapaan dee mail ton pavatar rakhan | aap noo pataa rahe ki jiharre lok kute kutee vaang sadaa bhog jeevan arathaat kaamacheshattaa daa jeevan bateet karade han, auh pichhalee avasathaa vich pachhataande han te hath malade han | chaaheedaa hai ki bhog daa savaad, jiharraa parameshar de bakhase hoeaan savaadaan vichon ik amolak savaad hai, manukh usadaa bhee aanand paraapat kare, par tareeke tareeke naal ate samen sir, arogataa te piaar noo vadhaan lee, vagaarran lee naheen| so aapanee isatree de dil de sheese saahamane zindagee noo rauasn karan vaale khiaal pes karo, naheen te yaad rakho, bhairreean vaadeean daa asar bhairraa hee hundaa hai |
5 mere kol har maheene kine hee iho jihe rogee aaunde han jiharre aapanee bhogashakatee dee kamazoree barre darad bhare te dil khichaven sbadaan vich varanan karade han | ik manepramane rees daa pichhale saare likhiaa hoeaa khat is tarhaan atharoo vagaandaa hai hakeem saahib jee bahutaa kee likhanaa hai, aapane dil daa fatt ddaae hee kholh ke aap jee noo vikhaandaa haan | isatree mere hathon avaazaar ho rahee hai, jinaa bhog daa aanand main us noo viaah de shuroo de dinaan vich vikhaaeaa see, auh gal hun mere vich naheen rahee | unhaan dinaan daa taan hun vee jadon chetaa aaundaa hai, taan ik paase khushee vich gad gad ho utthadaa haan, te dooje paase gam de hanjhoo rondaa haan | bahutaa bhog karan karake hun meree taakat ukaa ghatt gee hai kujh chir taan ih haal rihaa ki jiharree davaaee daa ishatihaar dilakhichaven shabadaan vaalaa parriaa, jhatt mangavaa lee par sabh nisafal | aj shaam noo aap daa nek naan aapane shir dee ik pratisttat sabhaa dee ikatataa vich sunan vich aaeaa| hun raat de saadte yaaraan vaje han, par chaahundaa haan ki sauan jaan ton pahilaan hee aap noo aapanaa pooraa haal likhaan | mainoo koee taakat dee davaaee devo, naheen taan mainoo har vele iho hee ddar rahindaa hai ki meree isatree maithon bilakul niraas naa ho jaave jaan rab naa kare meree aashaa de viradh gumaraah naa ho jaave | uh anajaan see, bholee bhaalee see, aus sanbandhee iho jihe shabad likhadiaan bhee mainoo sram aa rahee hai | uh taan ik devee see, aus noo pataa hee naheen see ki kaama cheshattaa kee vasatoo hundee hai | main pahilee raat tin vaaree us de naal sutaa, fer us ton pichhon shaaeid koee din hee khaalee jaandaa see | haualee haualee meree bhairree sangat daa us te vee asar hoeaa, aus dee vishai dee chesttaa tez ho gee ate bhairree kisamat naal meree taakat ghattan lagee | uh mainoo ikatthiaan hon lee pareradee ate main galaan baataan vich hee ttaal dendaa, par aakhar kad teek us noo meree kamazoree daa pataa laganaa hee see | dhan daa mainoo koee ghaattaa naheen see | sabh tarhaan deean bandhej deean goleean ishatihaaraan vich parrh
parrh ke mangavaa ke khaadheean, par taakat kithon aaunee see taakat naa aaee | vahuttee ne batheraa sabar keetaa akheer parason raatee sharam noo ik paase rakh ke us ne sapastt keh ditaa ki aapanaa changee tarhaan ilaaj karaavo, naheen taan pachhataavoge | ih gal mere dil vich teer vaang lagee| aapanaa keetaa aapane age aaeaa, aus noo keekar buraa aakhaan | main vee sharam noo paraan sittiaa ate panjeean teehaan saatheean vich saaf saaf keh ditaa ki yaaro main taan mukiaan piaa je | uton bhaaven tusaan noo hattaa kattaa vikhaaee dendaa haan, par andaron bilakul polaa bhook haan, chauanh panjaan mitaraan noo aap jee daa changee tarhaan pataa see, auhanaan ne aap sanbandhee aakhiaa| ...dee pinasalee chitthee sifaarash vajon naal ghaladaa haan hun meree izat, meree sihat, meree zindagee, sabh kujh aap jee de hath vich hai | bhukh, piaas, ttattee, pishaab de baare ate dooje zarooree samaachaar likhan pichhon raae saahib ne ik tthanddaa haukaa liaa ate likh ditaa
husan bahaaraan mukan lageean, patajharr lagee aavan noo |
chalee rus javaanee meree, bhejaan kinoo manaavan noo |
mere dil te is chitthee daa barraa asar hoeaa ate main sochan lagaa ki ih manakh kiaun balaa vich fasiaa kaaran ih hai ki vahuttee naal milaap dee pahilee raatee taan uparokat sikhiaa daa khiaal naheen keetaa ate dooje us ne ih vee naheen sochiaa ki ih javaanee sadaa naheen rahindee | jiharre ik din taakatavar san, auh kade kamazor ho ge, jiharre ameer san gareeb ho ge, kee changechange ameeraan de putaraan ne hazaaraanlakhaan dee jaaeidaad tinaanchaaraan varhiaan de andaraandar paanee vaang fajoolakharacheean de vahin vich vahaa ditee ate hun paisepaise ton aatar hoe pe han | main anekaan iho jiheean ghattanaavaan vekheean han ki uh manakh jiharre viaah ton pahile hatte katte san ate jinhaan de chihariaan ute laaleean jhalakadeean han veeraj barraa gaarrhaa see | hadon vadh bhog karan karake ikado varhiaan de andaraandar hee
auhanaan de moonh peele bhook ho ge, taakat naamaatar vee naa rahee te dhaant paanee varagee patalee pai gee | hun marad taan ho giaa kamazor ate isatree vich uho javaanee daa josh | manakh noo kamajor hundiaa hoeaan vee isatree de kol jaanaa paindaa hai, naheen taan ajakal vich izat vee gee, te aabaroo vee gee| aap bas iho hee dtola maahee de gaaun joge reh ge, morreen baabaa ddaang vaaliaa ran gee hathaan vichon meree bas hun bandhej deean goleean khaao ate sir pee bipataa noo ttaalo niyam anusaar davaadaaroo karaaun dee taan uhanaan noo akal hee naheen aaundee | hakeem vee jiharraa miladaa hai kahindaa hai hathaan te sarhon jamaa diaangaa | tez ton tej cheej varatan naal sagon rog vadh jaandaa hai | kee hakeem iho jihe moorakh maradaan noo prasan karan lee keh dende han, mahaaraaj saaddee davaaee iho jihee haner dee hai ki davaaee khaande vee jaao ate naalanaal bulhe vee luttade jaao| ih tareekaa ttheek naheen | chaaheedaa hai ki iho jihee haalat vich do tin maheene tareemat ton parahez rakhake te changee tarhaan ilaaj karaa ke tandarusatee praapat keetee jaave ate fer agon lee dhiaan naal varataao keetaa jaave | so viaah dee pahilee raat athavaa motte akharaan vich viaah de pahiliaan dinaan vich ih gal changee tarhaan chete rakhanaa ki saaree umar ise tarhaan javaan ate taakatadaar naheen bane rahinaa| uh naa hove charrhadee javaanee deean bhairreean vaadeean dtaladee javaanee vich aap noo sharamindiaan ate khuaar karan |
6 viaahe hoe manakh lagapag sau pichhe 95 kaameen hunde han ate unhaan dee vishai bhog dee pothee hamesaa khulhee rahindee hai | viaaheean hoeean isatreean vadh ton vadh 5 ajeheean hundeean han jiharreean bhog karan lee kadee aapane aap ichhaa pragatt karan | isatreean ik barree bhaaree ginatee vich minataan naal, taraliaan naal, jaan hatth naal manakhaan noo rozaroj bhog karan ton rok ke rakhadeean han, sagon bathereean isatreean ne aapanee siaanap te akalamandee naal manakhaan noo naataakatee te sharamindagee dee khadd vich
ddiganon bachaa liaa|
eisatree jaatee barree hattheelan te man noo kaaboo vich rakhan vaalee hai | kaveean ate likhaareean deean naveean ate puraaneean likhataan ate akhauataan te naa jaao uh aakhade han ki isatreean vich maradaan naalon kaamacheshattaa kee gunaan vadheek hai, par sachee gal ih hai ki asal vich marad hee bahut karake bhogee hai | hakeem hon dee avasathaa vich ik vaaree main do tinaan maheeniaan vich poore tin sau maradaan te teeveean noo khaas karake ise matalab de vaasate puchh keetee, par keval pandaraan isatreean sanbandhee pataa lagaa ki uh maradaan naalon vadh kaamacheshattaa rakhadeean han | naheen taan baakee haalataan vich manakh hee maaloom hoe jiharre ki vishai dee khedd vich sabh ton pahil karade han |
aapane andar jhaatee maaro ate fer daso ki kine marad keh sakade han ki aseen aapanee vahuttee ton binaan kise bigaanee isatree de nerre naheen ge maradaan dee bahutee ginatee aapaneean isatreea naal dhroh karadee hai, par isatree daa haal puchhe taan koee viralee te ttaanveen ttaanveen hee milegee jinhaan bevas ho ke patee dee marazee ton ulatt kise bagaane purash naal koee ang vee chhohiaa hove| kee vichaareean kanvaareean kurreean vee kharaab hundeean han, taan uh vee mushattandde manakhaan de sau tarhaan de valaanchhalaan de karan karake jaan maapiaa dee anagahilee de dos karake, jo ki atthaaraanveehaan varhiaan dee umar ho jaan te vee larrakee de viaah daa prabandh naheen karade | maapiaan noo koee ghar pasand hee naheen aaundaa, larrakeean dee parrhaaee hee naheen mukadee |
7 ajeheean misaalaan taan bhaaven kee miladeean han ki manakh ne isatree noo khulhamakhulaa jaan aapaneean karatootaan naal aap galat rasate paaeaa arathaat ih ki marad ne pahilaan taan vichaaree bholee bhaalee naveen viaahee vahuttee noo kaamacheshattaa dee hadon vadh sikhiaa ditee | jadon marad dee kusangat naal us vich vee kaam daa jos bharrakiaa taan marad nikaaraa ho giaa jaan baahar dee havaa
khaan lag piaa ate aapanee vahuttee noo bulaanaa vee chhadd ditaa | vahuttee barre tarale minataan te haarre karadee hai ki ih bhairreean vaadeean chhadd devo, par marad naheen manadaa | orrak treemat vee aapane dharamon ddigan lee bevas ho jaandee hai | marad paraaee isatree naal ate isatree paraae marad naal ddub maran dee thaan hai sharam sram
eis ghar noo ag lag gee ghar de chiraag ton |
kee aakhaan main vaireea mandaa, sajanaan mitaraan taaneen |
jad ki mere dukh de kaaran, mere ee sajan saaneen |
arathaat sajanaan mitaraan de age dushamanaan daa kee gilaa karaan, jad ki meree hetthee te takaleef daa kaaran hee meraa aapanaa vaddaa sajan aapanaa moorakh man hee hai naa ki vairee |
main is galon inakaar naheen karadaa ki kee isatreean bhee iho jiheean badakaar ho jaandeean han, par is vich bhee kee haalataan vich patee daa hee kasoor hundaa hai jis ne pahilee raat viaah de pahile pahile dinaan vich vahuttee noo had andar rahinaa naheen sikhaaeaa|
eisatree jaatee subhaavik dharamapaalak te pateebarataa hundee hai | jadon teekar patee vich koee khaas nukas naa hove, eisatree kade baahar pair naheen puttegee | pateean de sir te barreean bhaareean zunmendaareean han ate uhanaan de aapane hath vich hai ki uh kis tarhaan aapanaa grihasatajeevan aaranbh karan | uhanaan de aapane vas vich hai ki uh ate uhanaan dee isatree arogataa ate prataap dee chottee te charrh jaan jaan vishai ate beemaaree te khuaaree dee khedd vich ddig pain |
eih khiaal karanaa galat hovegaa ki ih varanan keval uhanaan lokaan de laabh lee hai jinhaan ne hune hee viaah karanaa hai | chetaa rahe ki jiharre viaah kar chuke han ate putthe rasate upar chal rahe han, auhanaan noo ihanaan sikhiaavaan ute amal karan dee vadheree lorr hai | uhanaan noo chaaheedaa hai ki je pahilon naheen taan hun hee sidhe
raahe chal pain |
auh bhuliaa naa samajho jiharraa raat noo ghar aa jaave |
asaan sainkarre naheen, sagon hazaaraan dee ginatee vich panj panj, das das varhiaan ton viaahutaa jorriaan deean aapo vich peedteean pai geean hoeean gandtaan noo khulhavaa ditaa, jo ki hun aapo vich barre parem piaar naal nirabaah kar rahe han | so hun ton hee aapanee vigarree hoee taanee noo ttheek karanaa aaranbh kar devo| yakeen hai ki aap noo safalataa praapat hovegee| ih galaan kise chanddookhaane de shattalee sekhachilee deean gapaan naheen, sagon chiraan dee dekh bhaal te hazaaraan vadde vadde siaane manukhaan de tajarabiaan de aadhaar te likheean han|
eih lekh mukaaun ton pahilaan ik hor gal vee das denee zarooree samajhadaa haan | uh ih hai ki aseen aapane iraade de pake naheen rahinde | jis din koee changee gal sunee, bas use pichhe pai ge | do chaar din barree had do chaar maheene us te amal keetaa, eis ton pichhon uhanaan puraaniaan lachhanaan te aa ge | saadde vich soddaa vaattar de ubaal ton vadh josh naheen| aseen ih naheen samajhade ki kiharraa kam zaroor hee saanoo sukh ate khusee de raah te lai jaavegaa | aseen us noo aapanee zindagee daa bhaag banaa leee ate sauanh khaa leee ki bhaaven kujh hove, aseen aapanee galon naheen ttalaange | is sauanh vich kise tarhaan daa kachaapan jaan dtilarrapan naa hove, aus sauanh noo torran dee gunjaaeish naa hove |
paramaatamaa kare aj santhaa aap de dil noo chaananaa karo ate aapade lee sadaivee barakat khushahaaleean daa kaaran hove |
sakool maasattar saahib daa pahilee raat daa tajarabaa
main aapanee banan vaalee vahuttee deean nek sifataan te sugharr subhaau deean bahut saareean taareefaan sun rakheean san, parantoo viaah hundiaan hee mereean aasaan umeedaan upar paanee fir giaa, kiaunk pahilee raat us ne mainoo dooron dooron hee mittheean mittheean
galaan naal ttaalee rakhiaa| chaar raataan hor vee laage naa chhuhan ditaa | mere dimaag deean puttheean bhanbeereean bhauan lag geean| te main sochan lagaa, ki lokeen kahinde han, ki isatree de seene andar vishai vaasnaa de jhakharr marad naalon atth gunaan toofaanee tarangaan rakhade han | jekar enee bharapoor javaanee samen vee ih mainoo udd udd naa chanbarree taan fer yakeen kar lainaa chaaheedaa hai ki ih mere naalon kise vadhere baanke te sajeen sajan piaare noo tan man arapan kar chukee hai | kuaarapan vich ih jis naal ralee hoee see, viaah hoe te vee use naal hee rang raleean manaaundee hovegee| ih vichaar dimaag vich aaundiaan hee meraa lahoo putthe ubaale khaan lag piaa te main ajihee badakaar zanaanee noo chup chupeete hee paar bulaa maara chhaddan deean viauntaan viontan lag piaa | ik dupahir noo ise dtaahausaar vich lag rihaa see ki ddaak raaheen mainoo aapane kise mitar valon shaadee dee sauagaat vajon hadaaeit naamaa khaavanda dee pusatak aan milee | main pahilee raat daa kaandd parrh ke mukaaeaa taan mereean akhaan ugharr aaeean | main aapane aap noo kise hor hee duneean andar mahisoos karan lagaa| uthe taan gal hee hor dee hor nikalee te uho uho hee hee badakaar mith rakhee vahuttee raanee mainoo sabar te sadaachaar dee putalee dakhaaee den lag pee te do chaar dinaan de andaraandar hee main aap daa likhiaa hoeaa hadait naamaa parrh ke khajal khuaaree ton bach giaa |
tteechar....sakool.....jilhaa
chauathaa kaandd
auh raat
auh raat jadon ki vahuttee gabharoo us faraz noo pooraa karade han jis de lee karataar ne uhanaan noo vakho vakh te aamo saahamane ling dite han, barree hee zarooree raat hai | is faraj noo pooraa karanaa hee aaualaad dee utapatee daa kaaran hai | je lok bhog karan ton avesale ho jaavan taan koee sau savaa sau saal de vich vich hee uhanaan daa naamonishaan is sansaar ton mitt jaave| khauare ise khiaal naal karataar ne is kam de karan vich ik khaas savaad paa ditaa hai te hun bhulaaunaa taan kite rihaa, lokeen had ton bhee vadheek bhog karan lag pe han |
janauaraan sanbandhee tuseen jaanade hee ho ki uhanaan vich nar ate madeen khaas khaas rutaan vich milade han ate santaan utapan karade han | chetaa rahe ki darakhataan, sabazeean te anaajaan vich bhee iho niyam hai | uhanaan diaan fulaan vich nar ate madeen de vakho vakho ang hunde han ate khaas khaas rutaan vichon uh falade fulade han | bootte ate janauar taan kudaratee niyamaan vich bajhe hoe karatav daa paalan karade han | uhanaan noo saaddee sikhiaa den dee lorr naheen sikhiaavaan taan manakh devate noo hee chaaheedeean han jiharraa kacheean kacheean daleelaan naal kudarat de niyam bhang karake akheer noo dukh bhogadaa hai | par fer vee asharaful makhalookaat sabh jeea jant naalon utam jonee kahaaundaa hai |
bhog lee tiaaree
eiho jihe zarooree faraj noo pooriaan karan lee jrooree hai ki har tarhaan naal dhiaan rakhiaa jaave, so us sanbandhee hetthaan sabh laabhadaaeik sikhiaavaan diteean jaandeean han | ajehee dashaa vich kade bhog naheen karanaa chaaheedaa jadon ki puras dee aayoo 25 saal jaan had 20 saalaan ton ghatt hove ate kurree dee aayoo 16 varhiaan ton ghatt hove naheen taan saaree umar dee bimaaree ate kamazoree daa tthekaa karanaa hai | sau vichon ik do nauajavaan jroor iho jihe milade han jiharre ki 20 saal ton ghatt aayoo vich bhog karade hoe bhee hatte katte vikhaaee dende han par yakeen mano ki andaron uh pole hunde han, mainoo changee tarhaan pataa hai | so uparokat umaraan de nauajavaan aauarat te marad sang karan lee hetth likhee tiaaree karan|
1 jiharree raat vahuttee gabharoo ne katthiaan sauanaa hove taan shaam vele hee rottee khaa lainee chaaheedee hai taan jo bhog karan de samen tak changee tarhaan pach jaave |
2 khuraak haualee ate taakat vaalee hove | dudh, makhan, ghio, daal sabazee varatanaa changaa hai maas andde daa sevan surat injaal chhetee khalaas hona de rogee lee laabhadaaeik naheen |
3 khattiaaee, aachaar sirakaa aad sadaa ate us shaam noo khaas karake naheen varatane chaaheede | ih cheezaan dhaant noo patalee ate kamajor karadeean han ate manee noo chhetee ddeg dendeean han, chhetee khalaas hon daa rog laa dendeean han| loon vee khattiaaee vaalaa hee asar rakhadaa hai is lee us raat loon vee ghatt khaao |
paraheza
1 paanee pee ke jaan teh dee haalat vich bhog naheen karanaa chaaheedaa | paanee peen pichhon bhog keetiaan kaam dee aganee tthanddee ate ghatt ho jaandee hai ate teh dee haalat vich bhog dee garamaaee teh noo hor vadhaa ke sareer vich khushakee paidaa kar dendee hai ate manakh suk jaandaa hai | bhog karake adhe ghantte teekar paanee naa peeo |
2 bhog karan ton pahilaan doven jane pishaab kar lain| is tarhaan karan unhaan de patthe kudaratee tauar te adhik kam karade han|
3 sharaab, afeem, kokeen, charas, gaanjaa, sulafaa, chanddoo, bhang aad kise nashe vaalee vasatoo daa varatanaa manhaa hai, eih cheezaan khoon noo josh de ke pahile pahil kaam jgaundeean han ate pichhon nasaan noo ajehaa kamajor kar dendeean han ki fer binaan iho jiheean cheejaan varatan de manakh bhog kar hee naheen sakadaa ate akheer vich ih cheej bhee kaam jagaan vich asamarath ho jaandeean han ate marad pahilaan naalon bhee vadh kamajor ho jaandaa hai |
4 kise tarhaan daa dukh jaan ranj us vele naheen honaa chaaheedaa|
5 jis tarhaan ki age likhaangaa vahuttee noo bhog lee raazee karanaa jarooree hai | naheen taan je gabharoo ate vahuttee kujh samaan ikatthe sute rahin ate manakh dee chaah barree tej ho jaave taan ant vele isatree valon naah honee fasaad ho jaan daa kaaran hundaa hai| ise taraan isatree dee ichhaa parabal ho jaan te, jekar marad valon laal jhanddee vikhaa ditee jaave taan baar baar aisaa hon te isatree de be vaagaa ho jaan daa ddar hai |
kinaan haalataan vich bhog dee agiaa jaan manaahee hai
1 marad dee dhaant premakilolaan vich aapanee jaghaa chhadd chuke ate isatree de achaanak inakaaree ho jaan upar bhog karake kadt naa jaae taan marad de nal suj sakade han |
2 ritoo aaun samen isatree de kol jaan ton prahez karanaa chaaheedaa hai | naheen taa pishaab dee sarran, naamaradee garamee varageean bhiaanak beemaareean daa ddar naveean viaaheean isatreean sharam de maare haiz daa pataa naheen dasadeean, manakh noo chaaheedaa hai ki pooree tasalee kar le |
3 din vele, bhukh jaan varat pichhon, khaanaa khaan ton tin ghantte de andar thakevaan, sir peerr, jigar, mihadaa, dil, dimaag, fefarraa, maasaanaa ate veeray deean beemaareean vich bhog karanaa manhaa hai, naheen taan beemaaree vadh
ke bhiaanak roop dhaaran kar jaandee hai |
4 eik vaaree bhog karake fer ghatt ton ghatt 24 ghanttiaan teekar bhog naheen karanaa chaaheedaa | parantoo beemaaree, kamazoree ton bachanaa chaaho, taan us vele teekar bhog naa karo, jad teekar pahile bhog noo do hafate jaan ghatto ghatt ik hafataa naa beet jaae | ik do maheene pichhon bhog karan vaale tandarusat bane rahinde han, saal do saal pichhon bhog karan vaale chhetee budte naheen hunde | 5 jis isatree noo garabh hove, aus kol sauanaa naheen chaaheedaa, naheen taan garabhapaat ho jaan daa ddar hai | ajihee haalat vich, jo garabh naa vee paat hove taan isatree ate bache de dudh chhuddaaun tak isatree marad dohaan noo jat sat kaaeim rakhanaa chaaheedaa hai | naheen taan ghatto ghatt bachaa chhe maheene daa ho jaan tak eisatree marad daa vakho vakh rahinaa zarooree hai |
6 dudh piaan vaalee isatree kol vee ghatt jaanaa chaaheedaa hai, naheen taan dudh kharaab ho jaavegaa, ate bache dee paalanaa vich haraj hundaa hai|
7 jadon ki isatree noo haiz dee kharaabee jaan chitte paanee dee beemaaree hoee hove jaan riham ttedtee hove jaan yonee uparo ttaame khaarish hundee hove, ajiheean haalataan vich us de arog ho jaan tak zaroor hee bandhej keetaa jaave |
8 jadon ki purash noo jaheeyaan, supan dosh, chhetee khalaas honaa aad beemaareean hoeean hon taan bhog karan naal purash deean marazaan vadh jaanageean | treemat beemaar ho jaavegee|
bhog lee isatree dee razaamandee
patee noo chaaheedaa hai ki pahilaan patanee noo bhog lee razaamand kar le | bhog vich dhingojoree ate jabar naheen karanaa chaaheedaa, sagon chaaheedaa hai ki sabar ate hauansale ton kam liaa jaae | kee vaaree naveen viaahee isatree naal jabar karan naal us noo ajihaa sadamaa pahunchadaa hai ki uh keean varhiaan teekar is de asar ton changee naheen ho sakadee, sagon is sadame de kaaran us de dil vich bhog ton enee ghrinaa ho jaandee hai ki patee noo nerre vee naheen dtukan dendee | chaaheedaa hai
ki jiharre ful noo tusaan barreean aasaan ate khusheean naal praapat keetaa hai, aus noo yog dtang naal varat ke dil dimaag noo aanandat karo | vahuttee gabharoo de sanbandhaan vich akal, hikamat te sabar varatanaa zorajabar ton behatar hai ate tuhaanoo tuhaadde sabar daa mitthaa fal milegaa | je viaah hundiaan isatree noo manakh de josh daa mukaabalaa karanaa pai jaae taan us daa dil kumalaa jaavegaa| is sabh ton pahilaan aapane muhabat piaar naal patanee noo is kam lee rajaamand keetaa jaae|
eisatreean subhaavik hee manakh naal gupatamilanee lee chhetee tiaar naheen hundeean | isatreean dee kee gal hai, saaree duneean vich isatreepune daa iho haal hai | jaanavaraan ate panchheean noo vee aaualaad paidaa karan dee rut vich aapanee isatree dee naazabaradaaree karanee paindee hai | kabootar kabootaree te chirre chirree dee misaal tuhaadde saahamane hai |
hun bhaaven is noo hayaa samajho, bhaaven masatee samajho, bhaaven kaadar dee kudarat samajho, bhaaven patanee dee kamazoree samajho jaan usadaa ik komal majaak par patanee karadee ise tarhaan hee hai | je patanee de komal bhaav dee kadar patee kar sakadaa hai taan is lukachhip vich patanee us noo hor vee mitthee lagadee hai ate aapane sabar daa mitthaa fal marad praapat kar laindaa hai | par jiharraa patee behauansalaa ho jaandaa hai, eis komal piaar noo naheen samajhadaa uh jaan taan is daa khiaal chhadd dendaa hai jaan aapanaa shauak pooran karan lee jabaradasatee karadaa hai | doven galaan muhabat de hak vich changeean naheen han ik taan patee noo patanee dee aadat noo samajhadaa chaaheedaa hai, dooje patanee noo vee chaaheedaa hai ki koee aadat bhaaven kinee hee changee hove, had ttapan naal us vich uh savaad naheen rahindaa, auh shauak naheen rahindaa |
vishai bhog lee vahuttee daa jee kar aaunaa
patee naal sauan vaasate vahuttee rajaamand taan bhaaven chhetee ho aave, parantoo ih zarooree naheen ki us daa vishaibhog vaasate usadaa jee vee jhatt patt
kar aave | maradaan vaasate is gunjhaladaar bujhaarat noo samajhanaa zaraa katthin hai | aao main jraa samajhaa dendaa haan |
koee lohe daa aauazaar banaaunaa hove taan
1. lohe daa bhatthee vich jhokiaa jaanaa |
2. lohe daa tap ke laal ho jaanaa |
3. lohe daa kuttiaa jaanaa |
eih tin haalataan lohe deean hundeean han| bhatthee vich paindiaan hee lohaa kutte jaan de yog naheen ho jaandaa jad tak ki uh changee tarhaan bhakh ke laal naheen ho jaandaa | ttheek iho hee haal isatree de maamale vich hai | isatree noo niraa puraa razaamand kar lain naal hee us naal bhog karan daa marad noo hak naheen pujadaa| rajaamandee taan lohe daa bhatthee vich jhokiaa jaan de baraabar hai | jiven lohaa bhatthee vich paindiaan hee satt maaran de yog naheen ban jaandaa, eiven hee isatree daa marad dee bukal vich aa jaanaa ih arath naheen rakhadaa ki us daa vishai bhog vaasate vee jee kar aaeaa hai | jee kar aaunaa us noo aakhade han jad ki uh khud visai bhog vaasate utaavalee ho ke marad noo hik naal ghuttan lag jaave |
bhog santaan lee jaan aapane savaad lee keetaa jaandaa hai taan teejee haalat vich, eik dooje deean kaam cheshattaa noo pooriaan karan lee vee keetaa jaandaa hai, bhaaven aapanaa shauak naa vee hove | marad jadon ihanaan tinaan vichon kise sauak lee bhog kare taan hetth likhee gal noo pale banhe |
kudarat ne marad dee masheen is tarhaan banaaee hai ate us dee chesttaa ubhaaran lee ajihee banatar banaaee hai ki zaraa jinee sainat naal sagon keval khiaal de aaundiaan hee jhatt patt isatree naal sang karan lee tiaar ho jaandaa hai | hikamat de anusaar is de bahut saare verave, audaaharanaan naal varanan keete ge han, par aap noo taan anb khaan naal matalab hai gittakaan ginan naal naheen | so, har ik marad vich iho gal paaee jaandee hai ki
sivaae beemaaree dee haalat de uh har samen tiaar bar tiaar rahindaa hai | isatree dee haalat vich is tarhaan kade vee naheen hundaa | gal kee, chauathee savaadaan pattee kisam dee isatree lee vee jadon ki uh pooree tarhaan razaamand hove ate marad daa shauak rakhadee hove, aus noo vee is kam lee tiaar karan lee bahut naheen taan kujh mintt chaaheede han |
marad lee zarooree hai ki isatree de is kudaratee gun noo akhon uhale naa kare ate age bhog de majmoon vich likhe anusaar usanoo bhog lee tiaar karo, naheen taan chhetee karan naal hetth likhe nukasaanaan dee soorat vich usadaa fal bhoganaa pavegaa |
a marad dee pooree tiaaree ate isatree dee naatiaaree dee soorat vich marad taan aapanaa kam bhugataa chukadaa hai, parantoo isatree ne bhog de paindde vich adhee vaatt vee naheen ttapee hundee, so us dee tasalee naheen hundee, jiharraa ki marad lee sharamindagee daa kaaran hundaa hai | is noo kahinde han aapane aap paidaa keetaa hoeaa chhetee khalaas hon daa rog |
a isatree de naa chhuttan te marad jadon pichhe hatt jaandaa hai taan isatree dee tasalee naheen hundee| ih tasalee ton shaantee us daa kudaratee te jamaandaroo hak hai | is tarhaan us deean aasaan umeedaan noo satt vajadee hai | uh savaad ate prasanataa ton khaalee hath reh jaandee hai, jis noo ki uh patee paason praapat karan dee aasavand hundee hai | is tarhaan us deean saareean aasaan mittee vich ral jaandeean han te marad valon us kadar muhabat ghatt jaandee hai |
e jis tarhaan manakh de khalaas hon pichhe us de ling vichon khoon vaapas murr jaandaa hai, aus dee indaree dtilee pai jaandee hai ate uh sukh dee neendare sauan jaandaa hai | is tarhaan hee isatree de bhog sanbandhee andaralee indree daa dtilaa honaa vee zarooree hai jo ki marad de chhetee khalaas hon karake naheen hundaa| sittaa ih nikaladaa hai ki us dee yonee rihama aad vich nukas pai jaandaa hai | isatree noo
haiz de rog, chittaa paanee aaunaa, baanjhapan, hisatteereea gasha jaan uneendare aad nasaan neravous sesattema daa rog ho jaandaa hai | parrho teruven kaandd de ant vich brittish janaral daa havaalaa|
sa garabh tthahiran vaasate razaamandee ate jee daa kar aaunaa hor vee zarooree hai kiaunk bhog dee akheeree satt upar isatree dee riham yonee barre jor naal khulhadee hai | uho samaan hundaa hai jadon ki manakh daa veeraj isatree dee riham vich pai ke garabh daa kaaran banadaa hai | so manakh de chhetee chhutt jaan naal naa isatree pooree tarhaan santushatt hundee hai ate naa hee garabh marajee mutaabik hundaa hai |
bhoga jaanavaraan de baare vich taan tuseen jaanade hee ho ki unhaan vich nar ate maadaa javaan hon ton baad aapo vich ik khaas mauasam vich hee kaamavaashanaa dee pooratee lee, kudarat valon mukarar ik khaas dtang naal aapane maradaanaa ate zanaanaa angaan noo aapo vich milaande han ate ajiheean harakataan karade han, jinhaan naal unhaan noo khushee te aanand mahisoos hundaa hai | unhaan de is tarhaan karan naal nar de sareer vichon khaaraj hon vaalee manee veeraja maadaa de sareer vich daakhal hundee hai jo garabh daa kaaran ban ke unhaan dee aaualaad de roop vich nasal vich vaadhe daa kaaran banadee hai |
jaanavaraan noo is tarhaan amal karan lee kise tarhaan dee hadaaeit den jaan dasan dee lorr naheen hundee | hidaaeitaan dee taan sreemaan manakh noo hee lorr hai | jo aape gharreean daleelaan naal kudarat daa kaanoon torr ke man marazee karadaa ate bhog daa aanand vadhaaun de shauak vich aapanee bevakoofee kaaran buraa fal paa ke kee beemaareean saherr laindaa hai |
bhog de amal ute zindagee daa barraa daaromadaar hai | kudarat dee manashaa te mulak de kaanoon daa paaband, aapane faraz ton majaboor, bhog de sidhe te saaf tareekiaan de ulatt amal karan vaaliaan ate gair kudaratee aasanaan naal aapanee hiras pooree karan vaaliaan noo sidhaa raah vikhaaun daa faraz adaa karadaa haan |
eis sanbandh vich sabh ton puraanee sansakrit pusatak ratee shaasatar vich likhiaa hai ki marad ate aauarat jad bhog karanaa chaahun taan sabh ton pahilaan piaar ate muhabat deean galaan karaneean chaaheedeean han ate ik dooje de sareer upar mulaaeimee naal hath feranaa, chunmanaa aad vee inhaan galaan vich shaamal hai | bisatar te ikatthiaan hundiaan hee jhattapatt bhog de chakar vich guthamaguthaa naheen ho jaanaa chaaheedaa | ajihaa karan vaale marad pataneean dee nazar vich ddig jaande han ate ghatto ghatt is maamale vich patanee noo aapane gadhaapan daa saboot dinde han |
mashahoor angrez ddaakattar meree sattopas jo saadeesudaa marada aauarat dee agavaaee karan vich hajaaraan safiaan deean kitaabaan likh chuke han unhaan dee age likhe is amal de sanbandh vich ratee saasatar naal raae miladee hai bhog vich aauarat pitth de bhaar pave ate hetthaan rahe te uh aapaneean ttangaan noo sidhaa, aupar ate khulhaa failaae | marad us de upar is tarhaan lette ki aauarat de gupat ang de ain saahamane us daa gupat ang aa jaae | fir ang noo aauarat de ang andar barre aaraam ate sabar de naal daakhal kare | kudarat dee ichhaa anusaar marad hiladaa ate ang noo andar baahar karan lagadaa hai, taan us amal vich dohaan noo vadhere aanand praapat hon lagadaa hai, ate is vich uh manzal aa pujadee hai ki marad de ang vichon veeraj jhattake naal nikal ke aauarat dee bachedaanee vich jaa paindaa hai | is de naal hee aauarat daa saaraa sareer dtilaa pai jaandaa hai ate marad daa ang sikurranaa shuroo ho jaandaa hai | kudarat dee ichhiaa hai ki bhog de amal vich koee takaleef naa hove, aanandaheeaanand hove ate is de lee ihee ik kudaratee ate aasaan aasan hai |
aauarat noo saje khabe littaa ke, aupar charrh ke, jaan age pichhe de gairakudaratee aasan amal vich liaa ke kise ne ttheek aanand te khushee praapat naheen keetee | sagon inhaan galat tareekiaan naal marada
aauarat dohaan de ang chhil jaande han ate unhaan vich soj, darad ate jalan paidaa hon deean bahut sanbhaavanaavaan han |
pateepatanee deean pahileean kujh mulaakaataan vich, aauarat aapane andar noo ghiau, tel, vaisaleen jaan galeesareen naal choparre, taan jo tang ang de kaaran dohaan noo koee haanee naa puje | bhog de lee ih ttheek rahindaa hai ki aauarat dee kamar de hetthaan patalaan jihaa sarhaanaa rakhiaa jaae |
jekar aauarat bhog lee tiaar jaan raazee naa hove taan kitaab vich likhe ge tareekiaan de anusaar pahilaan us noo raajee te tiaar naa keetaa giaa hove taan usadaa andar khushak te tang hundaa hai | tiaaree de amal vich usade andaron ik majee madan jala risan lagadaa hai | jad tak ih madan jal risan dee haalat praapat naa ho jaae, jaladabaazee vich doven aanand praapat karan ton vaanjhe reh jaande han |
manakh kiaun chhetee khalaas ho jaandaa hai
eisatree kiaun chirakee khalaas hundee hai
kee lekhakaan ne keval paatthakaan de andar kaam aganee prachandd karan lee te anokheean galaan pragatt karan lee dtor ttehe sake odd churiousitte eis kisam de siralekh rakh ke lokaan noo chakrit karanaa chaahiaa hai|
gal asal vich ih hai ki manakh chhetee khalaas hundaa hai aapaneean bachapan deean kharaabeean ate javaanee deean vadheekeean de kaaran te isatree chirakee khalaas hundee jaapadee hai| is lee ki patee chhetee khalaas hon dee beemaaree de kaaran isatree naalon pahilaan khalaas ho jaandaa hai | je ih gal naa hundee taan saadde ilaaj magaron manakh chirake kiaun khalaas hon lag jaande han eis ton binaan je subhaa ate veeraj de sathaan te hee khalaas honaa nirabhar hundaa hai, jaan fir aseen ilaaj karake bandhej shakatee enee keekar vadhaa lainde haan mukadee gal ih hai ki aapaneean karatootaan karake marad chhetee
khalaas hunde han |
katthiaan khalaas hon daa dtanga
bhog daa asalee savaad ikatthiaan khalaas hon vich hai| arog manakh ate isatree teeje kaandd vichale lekhaan de upadeshaan upar amal karan naal zaroor hee uh achhee te manamarajee dee haalat paidaa kar sakanage | do galaan hor han pahilee ih ki jad manakh daa veeraj bahut paidaa hundaa hai taan vee uh chhetee chhutt jaandaa hai | dooje ih ki manakh daa bachapan vich keete hoe bhairre kamaan jaan vadheekeean karake bhogik ang nirabal hon karake, chhetee chhuttadaa hai| is pusatak de dasaven kaandd vich jithe chhetee khalaas hon daa varanan aaeaa hai, authe donon hee ilaaj verave sahit varanan kar dite han, barre shauak naal parrho | surat anajaal chhetee khalaas hona de rog ton chhuttakaaraa paa lain magaron yakeenee tauar te ik saath khalaas hon lag jaaoge |
kine chir pichhon bhog karanaa chaaheedaa hai
bahut saare nauajavaan tabaah ho ge jiharre is kam noo nit raat vich ik vaar ton vadheek vaaree karade san, jaan har raat, jaan har doojee, chauathee, panjaveen raat karade rahe | je barree chhetee vee keetaa jaae taan maheene vich do tin vaaree ton vadh naheen | hakeem bukaraat paason jad puchhiaa giaa ki is ton vadheek karan vich kee haraj hai taan us ne utar ditaa ki tuhaaddee jaan tuhaadde aapane hath vich hai, jad chaaho us noo baahar kadt sutto | bhaav kee bhog vich vadheekee aatamaghaat de samaan hai| maheene pichhon bhog karan vaale aapanee sihat banaaee rakhade han | saal teekar sanbhale rahin vaale, javaan bane rahinde han ate dtaaee varhe daa bandhej rakhan vaale 100 varhiaan ton ttap jaande han |
kinaa chir laganaa chaaheedaa hai
bhog karan vich kinaa vakat kharach aave eis prashan de utar vich terhaven kaandd vich ddaakattar frainkalin daa havaalaa parrho, saaddee usade kathan naal pooree pooree samatee hai|
bhulekhaa
kee lok samajhade han ki aapane gharon baahar uh jaraa jinee vee kharaabee karan taan uh badachalanee hai, parantoo ghar de andar vahuttee gabharoo hadon vadh kharaabeean karade hoe bhee nekachalanee daa daahavaa kar sakade han| ih khiaal ukaa niramool hai | ghar de andar ih kharaabee noo khoobee jaan nekee samajhanaa barraa bhaaree paap hai | jine chir pichhon bhog karoge, onee hee bahutee sihat, savaad ate barakat aap de hise aavegee| matthiaaee had de andar khaanee bhairree naheen, par koee hadon vadh khaa ke aapane lahoo vich zahir paidaa kar lave taan matthiaaee banaaun vaale daa kee dosh jaan dariaa jiharre tthanddaa mitthaa paanee piaaun lee bane han, koee uhanaan vich ddub mare taan dariaa vagaan vaale daa kee dosh chaaheedaa hai ki har ik cheez noo changee tarhaan varatiaa jaave |
eiko bisatare ute ikatthiaan sauan daa nukasaana
pataa lagaa hai ki kee vahuttee gabharoo saaree raat sauande hee ik manje te han, jis daa fal ih hundaa hai ki dohaan de andar kaamacheshattaa paidaa ho jaandee hai, so pahile taan uh vishaa karan vich jutt painde han | naa vee juttan taan kee prakaar naal uhanaan de indriaan upar vaadhoo bhaar pai jaande han | is ton binaan ik dooje de moonh dee nikalee kharaab havaa andar jaandee hai, jis naal shakatee ghatt jaandee hai jiharree ki aam prasadh te pratakh gal hai| is lee ik hee bisatare upar sauan daa parahez karanaa chaaheedaa hai | kade kadaaeen jad raat noo vahuttee naal sauanaa hove taan ik do ghanttiaan ton vadh kade vee naheen sauanaa chaaheedaa, saaree raat katthiaan sauan daa ik arath ih vee nikaladaa hai ki umar daa adhaa hisaa kise naa kise roop vich kaamacheshattaa pooree karan vich bateet karanaa hai | ih barree sramanaak te manakhataa ton giree hoee gal hai |
shaadee daa ttheek mauasama
eis baare pahilon likhiaa jaanaa chaaheedaa see, parantoo bhul ge | sihat lee shaadee daa ttheek mauasam akatoobar, navanbar arathaat saradee dee rut aaranbh hon ton pahilaan pahilaan mitthaa mitthaa te suhaavanaa samaan shaadee vaasate aval nanbar hai,
te doosare nanbar te maarach aprail | larrakee larrake dee sihat de khiaal ton binaa baaraat daa intazaam vee achhaa ho sakadaa hai, kiaunk barree kharee rut hundee hai| khaas gal taan ih hai ki jad jeevan andar isatree marad pahilaa pahilaa bhog bilaas daa kaandd kholhan lagan taan rut naa vadhere tthanddee honee lorreendee hai naa vadhere garam; garam rut vich is kaaraj daa aaranbh atiant haaneekaarak hai | tade taan mee ate satanbar de maheene de daramiaanee arase chauamaashe vich koee viaah saadee naheen hoeaa karade te hone uchit vee naheen |
mahoorat daa arath hai shubh gharree| jotiseean ne joon julaaee de mahoorat kadtane suroo kar dite han jo ki ttheek naheen | mee ton satanbar tak saadee naheen honee chaaheedee | pahaarr ate tthandte thaanvaan dee gal vakharee hai |
jaraman ddaa farittaz kuhan kee kahindaa hai bahut saare bhagat lok kahinde han ki ih gal ddaakattaraan te filaasafaraan de adhikaar ton baahar hai ki ih grihasatee andar sundarataa mitthaas paidaa karan vaasate koee hadaaeitaan den | kudarat daa prabandh kise visathaar ate hadaaeitaan dee gunjaaeish baakee naheen rahin dendaa |
jekar iho hai taan ih kottheean deean sajaavattaan de saamaan, guladaan te guladasate, eih aaratt deean tasaveeraan te but, eih garaamofon, eih reddeeo, sabhanaan te nigaah maaro | ih bhagat jan jo sabhiataa te unatee noo bearath samajhade han, asal vich kararree bhul andar grase hoe han | unhaan noo jeevan dee sundarataa ate ayaashee de saamaan andar tameez karanee chaaheedee hai | sihat, sadaachaar, sanjam ate mariaadaa dee had andar jeevan noo sundar ate savaadalaa banaaunaa, autam hai ate mubaarak hai |
panjavaan kaandd
patee valon zid ate vahuttee valon inakaar
1. teeje kaandd vich likhiaa giaa hai ki isatree vich maradaan naalon kaamacheshattaa ghatt hundee hai| aap sajanaan de dilaan vich jiharraa beej beejiaa giaa hai ki isatree vich kaamachesttaa maradaan naalon bahut vadheek hundee hai, auh koraa jhootth ate solaan aane anarath hai| binaan kujh khaas anokheean haalataan de vahuttee ate gabharoo vich bhog dee chherrachhaarr sadaa pahilaan marad valon hundee hai | isatreean vichaareean taan is kam ton bahut parahez karadeean han|
2. kaam de maidaan vich marad daa josh ate isatree dee saantee, rab deean uch kaareegareean dee misaal hai | je isatree vee manakh vaang kaam vich matee hoee hundee taan vahuttee gabharoo din raat ise chasake vich pe rahinde, eithon teekar ki veeraj vich santaan utapan karan dee taakat jaandee rahindee; jaan iho jihee kamazor santaan paidaa hundee ki us deean sabhiak, sareerak, dimaagee ate roohaanee taakataan barreean hee nikameean ho jaandeean | paramaatamaa ne is maamale vich isatree de shaantee, sabar ate tiaag de subhaa noo patee ate baalaan dee raakhee daa vaseelaa banaaeaa hai| ih kudaratee bandobasat ik dooje noo laabh pahunchaan lee akaseer daa jaadoo rakhadaa hai |
3. viaah ton pichhon kee vaaree vahuttee gabharoo de vichakaar
anaban ate ghiranaa ho jaandee hai| vahuttee kahindee hai ki meraa patee aapane kaam de vas ho ke mere upar atiaachaar karadaa hai ate marad kahindaa hai ki isatree jaan bujh ke mainoo bhog naheen karan dendee | jekar uparokat kudaratee bandobasat ate parameshar dee kaareegaree te dhiaan maaran taan zaroor hee uhanaan dee akal ttikaane aa jaavegee ate sainkarre ttutteean muhabataan dee misaal sadaa de lee mitt jaavegee ate fer koee dukhiaaree naa kahegee
haae neen, ttuttee preet daa sabab kee karee |
rasaa hove, gandt de leee |
4. eihanaan rinjageean vich sadaa patee daa hee kasoor naheen hundaa ate naa sadaa vahuttee daa hee hundaa hai | kee vaaree rinjagee is karake hundee hai ki marad samajhadaa hai ki isatree keval is karake paidaa keetee gee hai ki purash dee vise dee chaah noo pooraa kare ate dohaan ne keval ise lee viaah keetaa hai ki kaanoon te baraadaree valon uhanaan noo bhog dee mauaj uddaaun dee khulhee chhuttee mil gee hai ate viaah deean rasamaan vich isatree ne aapane saare sareerak hak chhadd dite han, manakh dee marazee hai ki usade naal jiho jihaa jee kare, varataau kare | baaz aao is ghaatak premanaashak bhul ton|
5. kee vaaree patee ajihe budhoo hunde han ki uh kaam vaashanaa vich choor ho jaande han ate chhetee bhog lee hatth karan lag painde han | uh ih naheen sochade ki uhanaan dee chaah taan tiaar ho chukee hai par vahuttee noo aje is gal daa chit chetaa hee naheen | bas sittaa ih nikaladaa hai ki khichokhachee suroo ho jaandee hai | doven sache hunde han, par doven hee jhootthe, kiaunk asalee gal ton jaanoo naheen | chaaheedaa ih hai ki pichhale kaandd deean sikhiaa dee varaton keetee jaave | jadon dohaan dee chaah iko jihee tez ho jaave taan naa vahuttee noo naanh nukar karanee pavegee te naa patee noo hee jid te hatth dee lorr rahegee|
6. kee vaaree vahutteean viaah karadiaan hee pran kar laindeean han ki uh patee noo sikhaa denageean ki tuhaadde hak saadde ton vadheek naheen | uh is gal te maan karadeean han| uh maamoolee maamoolee galaan ton patee naal ttaakaraa karadeean han, ajiheean isatreean aapanaa jeevan aap hee, dukhee kar laindeean han | marad noo kudarat ne hee ghar daa baadashaah thaapiaa hai, eisatree dee vandd vich vazeer bananaa aaeaa hai| je doven baadashaah ban bahinage taan ghar daa kaaravihaar keekar chalegaa patee de uchit samen sir bhog karan dee chaah pragatt karan ute vee jiharreean isatreean aapanee pavitrataa pragatt karan lee te manakh noo aapanee marazee anusaar chalaan lee bhog karan ton naanh nukar kar dendeean han, auh aapane raah vich aap hee kandde beejadeean han |
dooje lekhakaan de vichaar
aanhatt a husbanad ougahatt tto kanoaa
7. eih ik prasadh angerazee pusatak hai, eis vich vidavaan lekhak ne likhiaa hai ki kaam shakatee de anusaar isatreean deean tin kisamaan han| pahilee kisam uh jis vich kaam skatee daa naam teekar naheen hundaa | keean vich mihanat dee thorrhe te aaraam talabee karake sihat vigarr jaandee hai taan kaam vee naheen jaagadaa jaan ghar vich tangee, beemaaree sevaadaaree, fikar, tang makaanaan vich band rahinaa vee is tthanddapune de sapashatt kaaran han |
hor kaaran is kaam shakatee de ghatt hon daa ih hai ki isatreean de jos te parem de valavaliaan noo kee lok ghiranaa dee nazar naal dekhade han, eise lee kee isatreean bhog karan ton ghrinaa karan vich vaddiaaee karadeean han | uh aapanee ghrinaa te tthanddapune noo changiaaee samajhadeean han, haalaan ki barree kharaabee hai | asal vich uh aapanee kamazoree ute maan karadeean
han |
8. doosaree kisam deean isatreean uh han, jinhaan vich ih chaah vichale daraje dee hundee hai ate kade kade jaagadee hai | bhog lee jadon uh raazee hon taan uhanaan noo kujh samen pichhon bhog keetiaan barraa aanand aaundaa hai | beshak iho jiheean isatreean baakee saareean naalon vadheek arog han | uhanaan noo bhog keetiaan manukh naalon vadh aanand aaundaa hai arathaat iko hee vaaree uh pooraa aanand praapat kar laindeean han ate uhade pichhon chokhaa chir uh is kam dee chaah naheen karadeean| uhanaan dee bhog kaamanaa fir kujh chir teekar aauakhee hee jagaaee jaandee hai | nit dihaarree de bhog kolon unhaan noo barree ghrinaa hundee hai | so isatree de naanh nukar de is kaaran val vee dhiaan denaa chaaheedaa hai |
9. teesaree kisam deean uh isatreean han, jiharreean vishai de adheen han | is kisam deean isatreean sansaar vich bahut ghatt han | vichale daraje dee chaah vaale manukh daa jekar iho jihee vaadee vaalee isatree naal viaah keetaa jaave taan us marad dee haalat tarasayog hai, fir vee ajihe jorriaan dee sankhiaa bahut ghatt hai | bhaaven kujh gal hove, bahutee pahil marad valon hee is kam vich hundee hai ate ih niyam attal rahindaa hai ki isatree naalon manukh dee kaam cheshattaa bahut tez hundee hai | gal ih hai ki kise isatree vich vee kaam chesttaa ajihee naheen ho sakadee ki uh niralaj ate belagaam ho jaave | ih gal vakharee hai ki patee hee us noo viaah de pahiliaan dinaan vich iho jihee santhaa de dove | jadon ajihee putthee gangaa vagan lag pave taan patee noo is te khush naheen honaa chaaheedaa ki isatree aapane aap hee niaute den lag pee hai |
10. ddaakattar hainaree ail. gare likhade han ki marad aapane hakaan noo barree naramaaee ate siaanap naal varate | jadon isatree
vich bhog dee raah enee tez naa hove ki uh jhatt patt hee marad dee chaah pooree karan noo rajaamand ho jaave, taan besabar naa hove | sabar daa fal mitthaa hai | zor jabar karan kar ke kee vaaree isatree de dil noo ajehee satt vajadee hai ki uh varhiaan badhee us de asar ton arog naheen ho sakadee, eis kam daa naan hee sun ke us daa dil dharrakan lag jaandaa hai | is lee vahuttee noo haualee haualee is kam val laaunaa chaaheedaa hai, dhakeshaahee varatanee uchit naheen |
aulathaa samaapata
11. kee vaaree isatreean is karake vee bhog ton natthadeean han ki uh bachiaan dee maan banan deean jumenvaareean ton ddaradeean han | mere khiaal vich ik khaas umar teekar is tarhaan daa ddar bevajhaa naheen | je viaaho hoeaan koee sabh ton savaadalaa samaan hai, taan uh hai jadon ki vahuttee gabharoo aaualaad deean zumenvaareean ton bache hoe hon | do varhiaan teekar is prakaar dee khulh daa haasal rahinaa khushakisamatee hai | pichhon vahuttee daa tajarabaa vee gharogee kamaan vich vadh jaandaa hai ate uh baalaan noo sanbhaalan de yog ho jaandee hai | do tin varhiaan pichhon isatree noo santaan varage sansaar de sabh ton mitthe meve dee chaah utapan ho hee jaandee hai |
12. je kar vahuttee gabharoo attal rahin vaalee prasanataa praapat karanee lochade han taan viaah dee asalee manashaa jiharree paramaatamaa ne neeyat keetee hai us noo akhon ohale naa keetaa jaave| viaah karan de sabhanaan kaaranaan chon vaddaa kaaran santaan paidaa karanaa hai | ghar dee rauanak panghoorraa hai, jis vich baalaan noo jhuttaa jhuttaa ke ate mittheean mittheean loreean de ke sulaaeaa jaandaa hai | jiharre baal han uh maataa pitaa de dil dee piaund jorra han | jo koee purash jaan isatree santaan paidaa karan ton binaan, doojeean kaamanaan de lee hee viaah karegaa taan uh prameshar valon fittakaariaa jaaegaa | so maataa pitaa banan dee yog chaah rakhanee har ik vahuttee gabharoo
daa karatav hai ate jiharree vahuttee is noo jhamelaa samajhadee hai ate manakh naal sang karan ton naanh karadee hai uh kasooravaar hai | sareer dee kamazoree jaan aamadanee dee kamee kar ke inhaan haalataan vich do tin baal paidaa karan pichhon chhuttee kar lain|
13. eisatree daa ihanaan kaaranaan kar ke naanh nukar karanaa ki baal paidaa karan naal us dee sundarataa vich farak aa jaavegaa, auh ban fab ke rahin daa jeevan bateet naa kar sakegee, sabhaa sosaaeittee vich changee tarhaan vichar naheen sakegee aadik saareean nikameean ate kudarateeniyam de viradh galaan han | bache noo paalan de janjaal ton nasanaa vee ttheek naheen | parameshar ne thanaan vich dudh ate dil vich piaar do ajeheean vasatooaan isatree de andar rakh diteean han ki bachaa paalan vich koee anokhaa hee savaad aaundaa hai | baal jholee vich hove taan sihat te roop vee vadhade han | haan, jiharre vahuttee gabharoo hadon vadh bhog karan dee zindagee bateet kar ke kamajor han ate kamajor rogee santaan utapan karade han uhanaan noo paalan vich bahut dukh ate kharach sahinaa paindaa hai | so arogee ho ke ate had andar reh ke baal bache paidaa karo | aanand praapat hovegaa|
14. kise isatree noo bachaa jaman de dukh ton ddar ke maan banan ton naanh naheen karanee chaaheedee | purashaginatee ton ih gal changee tarhaan sidh ho chukee hai ki veehaan ate panjataaleean varhiaan dee umar de andar kanvaareean isatreean dee mauat dee sankhiaa vadheek hai ate viaaheean hoeean dheean putaraan vaaleean isatreean dee ghatt | paramesvar ne isatree noo vakhare ang de ke taan banaaeaa hee bache jaman yog hai | koee vajhaa nazar naheen aaundee ki kiaun is kam ton kanee kataraaee jaave | so naanh nukar karan daa koee kaaran naheen|
15. eih ttheek hai ki vadhere santaan paidaa karan daa keval unhaan noo hee adhikaar praapat hai jo unhaan de paalan posan upar kharach kar sakan dee samarathaa vee rakhade hon, athavaa dhanee hon de naal naal
bachiaan dee dekh bhaal daa shaoor vee rakhade hon | inhaan do gunaan ton sakhane maapiaan dee santaan uhanaan vaasate museebataan daa kaaran ban jaaeaa karadee hai, gareebee vich santaan utapan karanaa mahaan paap hai, parantoo ik vee bachaa naa hove ajehee ichhaa koee viralaa hee karamaan maariaa rakhadaa hovegaa |
16. kee isatreean patee naal sauan ton is lee naanh karadeean han ki marad uhanaan dee vishe dee vaasanaa changee tarhaan naheen pooree kar sakade, jis naal isatree noo barree niraasataa hundee hai ate kujh samen pichhon us noo patee naal sang karan ton ghrinaa ho jaandee hai te adhoore bhog bilaas dee jhakh maaran naalon is kam ton vaanjhiaan rahin noo hee bihatar samajhadeean han | uh moonhon kujh naheen aakhadeean par patee noo pare dhakadeean han | chaahe hor sabh tarhaan de sukh patee dendaa hai ate uhanaan daa din daa piaar batheraa hundaa hai | so raat noo edharon inakaar te inakaar ate udharon badobadee te zid |
17. gal ih hai ki maape aapanee putaree dee agalee zindagee barree sukhee vekhanee chaahunde han | uhanaan dee ih hadon vadh chaah hundee hai | parantoo uh varh dee bhaal vich mudtale puraatan asool noo ukaa bhul jaande han | uh aapaneean koshisaan kamaaee, gharaanaa ate jaatapaat dee parrataal vich kharach kar dende han, par sihat jiharree ki asal vasatoo hai us val koee dhiaan naheen dende | chaaheedaa ih hai ki har kurramaaee te sagaaee dee rasam ton pahilaan maape aapane aapane dheean putaraan dee ddaakattaree pareekhiaa karaa lain | mainoo aapane ik mitar dee gal barree pasand aaee| uhanaan de mundde dee kurramaaee daa jadon savaal aaeaa taan kurree vaaliaan ne mundde dee sihat sanbandhee kujh shak keetaa | uhanaan ne utar ditaa, mere putar noo siaane ton siaane ddaakattar, vaid jaan hakeem paason vikhaa lo | je koee nukas nikale taan main aapane putar dee zindagee bachaa lavaan| kurree vaaliaan daa mere ute barraa
ahisaan hovegaa |
18. aseen vekhade haan ki kee vaaree nauajuaan viaah ton naanh kar dende han ate kee prakaar de bahaane banaaunde han, par uh asal gal pragatt naheen karade ki baalapune deean bhairreean vaadeean de kaaran uh aapane aap noo viaah de yog naheen samajhade | sittaa ih nikaladaa hai ki maataa pitaa naanhanukar daa kaaran labhan dee thaan bahaaniaan noo naa manade hoe mundde daa viaah kar dende han | aise viaah daa jiharraa sittaa nikaladaa hai uh kise paason chhupiaa naheen |
19. kee varhe beete main ik gavaandtee dhanee noo dditthaa ki doojee chauathee raat de nauan das vaje buree tarhaan vahuttee noo kuttadaa see | uh vichaaree ro dho ke chup kar chhaddadee | saaddee samajh vich naa aaundaa ki asal vich gal kee hai eik raateen achanachet mere chit vich gal khuttak gee, agale din pataa keetaa taan oho gal nikalee | khaan saahib munddapune vich badachalaneean vich aapanaa sat bearath guvaa chuke san, hun chhetee khalaas hon daa rog lag giaa| is lee isatree paraan dhakadee see | aap jee hor taan kujh naheen kar sakade isatree de paase hee bhanade han | us daa davaa daaroo keetaa giaa taan us de pichhon fer raualaa naa suniaa |
20. kee vaaree vahuttee gabharoo dee anaban dee zumenvaaree ik hor tarhaan vee maapiaan sir hundee hai, jad ki uh viaah samen mundde ate kurree vich kee galaan dee baraabaree daa khiaal naheen karade | umar, shakal, akal, vidiaa, chaalachalan, rahinasahin, dhaaramik te hor is kisam de farak hundiaan viaah karake vahuttee gabharoo vichakaar anaban lagee rahindee hai| ik bee.e. teekar parrhee hoee kurree inasaaf naal keekar middal felh patee dee agiaakaar reh ke us naal muhabat praapat kar sakadee hai khadaraposh ate badesee fainsee kaparriaan dee chaahavaan, parrade de haameen ate beparradaa
katte hoe vaalaan dee shauakeen doven vele maas khaan vaale ate piaaz teekar prahej karan vaale mundde kurreean anek vaar viaahe ge vekhe ge han ate nitadihaarree dee haahaa kaar deean kahaaneean sunade rahinde haan baraadaree de bandhanaan de kaaran ik sundarataa dee moorat kurree je ik pake paalas hoe kaale kalootte naal viaahee jaave taan uh keekar us naal chhuhanaa bhee pasand kar sakadee hai ate patee dee paremapiaaree ban sakadee hai
21. tuseen kahoge ki ik hindusataanee kurree daa karatav hai ki maataa pitaa us de lee jiharraa patee neeyat karan us de naal saaree umar binaan chooncharaan de sagon hasaras ke guzaare | parantoo kee kurreean de jinmen hee karatav hunde han jaan kujh maapiaan daa bhee faraj hai jadon maataa pitaa siaanap ton kam naheen lainde taan uh barree chhetee vahuttee gabharoo dee anaban aapaneean akhaan saahamane vekh lainde han | bas ihanaan saareean puttheean galaan val ate khaas kar ke sihat val khaas dhiaan den chaaheedaa hai |
aseen angrezee de ttribaoon te hindusataan ttaaeemaj aad akhabaaraan vich roj dilafaink aashikaan de istihaar parrhade haan, aunhaan vich likhiaa hundaa hai
aananatted an enattaremele beauttiddul girala
eik at antasundar kurree dee lorr hai is ton vadh uhanaan lokaan de age subhaa, gharaane, chaj, aachaar, sugharrataa, ghareloo kamaan dhandiaan vich nipunataa aad gun kujh vee arath naheen rakhade | ajihe moorakhaan noo iho jihe paagalapune de ishatihaaraan dee sazaa ik beehad khoobasoorat patanee hee de sakadee hai ate saaree umar bhar anaban khichotaan dee dojkhee bhatthee uho hee unhaan noo saarr fook ke savaah kar sakadee hai, kiaunk divaane vichaaralasheel naheen hunde |
23. maadanatarang jaan kaamacheshattaa dee lahiraehar ik isatree de andar khaas samen pichhon kudarat valon hee ik garamee
dee lahir jaan chhal utthadee hai jis daa naan madanatarang hai | bahutee taan ih lahir maahavaaree kaparre aaun ton ik saataa pahilaan ate hattan ton ik saataa pichhon pragatt hundee hai | jinhaan isatreean de jisam upar vaal jiaadaa hunde han aam tauar par uhanaan andar madanatarang tad zoraan te rahindee hai | us vele uh chaahundee hai ki us daa patee us de naal sauanven| uh us vele kujh piaar muhabat cholh ate naaz nakhare karadee hai ate sainataan naal aapanee dilee manashaa pragatt karadee hai, par moonhon kujh naheen kahindee | uh haar shingaar kar ke vadh ton vadh marad noo mohit karan dee kosis karadee hai | manakh noo chor akhaan naal vekhadee hai | palaa maar ke bujhaa gee deevaa te akh naal gal kar gee, chhee | gal gal te musakaraandee hai | hor kee tarhaan naal manakh dee nazar aapane val khichadee hai | siaanaa patee ttheek samen sir us dee kaamanaa pooree kar dindaa hai | par besamajh patee madanatarang de samen te taan us de nerre naheen jaande parantoo jadon uh lahir hatt chukadee hai ate us de dil vich kaamacheshattaa daa khiaal bhee naheen hundaa taan bhog dee chaah karake us noo tang karade han | is tarhaan vahuttee deean aasaan te paanee fir jaandaa hai | baarabaar jadon us dee vele sir chaah pooree naheen keetee jaandee taan us de dil vich patee lee ghrinaa paidaa ho jaandee hai | is lee nauajavaanaan noo chaaheedaa hai ki aapo aapanee vahuttee de madanatarang de same te sainataan noo dhiaan naal samajh lain ik sarab saadhaaran isatree andar ih madana tarang maheene vich iko vaar aaundee hai te kidhare ttaaveenttaaveen do vaar vee |
eih madanatarang haalaat dee lorr moojab aape bhee paidaa keetee jaa sakadee hai | auh raat de kaandd vich likhe amalaan upar varaton karan naal ih matalab haasal ho jaandaa hai | is ton ulatt garabhavatee ho jaan, patee athavaa bachiaan de beemaar pai jaan de kaaran, prades tur jaan karake, karazadaar hon de dukh ate patee de
pareshaan ho jaan jaan vidhavaa ho jaan te ih madanatarang aapane aap hee matthee pai jaandee hai te haualehauale ukee hee khatam ho jaandee hai | je marad unj hee bandhej rakhanaa chaahe ate isatree noo vee bandhej vich rahin lee kaaeil kar lave tad vee isatree dee madanatarang aapane aap matthee pai jaandee hai |
24. saadde kol anekaan hee ajehe kes aaunde han jinhaan vich madanatarang de asool naa samajhan de kaaran vahuttee gabharoo vich anaban ho jaandee hai | je isatree naal bhog keetaa hee naa jaae taan vakharee gal hai, aus haalat vich vahuttee aapane man noo maar laindee hai, parantoo us noo jaan bujh ke chherranaa ate fer us de vegaan daa khoon kar denaa kinaa zulam hai |
autaree amareekaa de ik dhanaadt kaarakhaanedaar dee isatree ne uthon de ik budte paadaree farainkalin saahib age edaan de gusegile daa varanan keetaa ate uhanaan age benatee keetee ki uh us de patee noo talaak den lee raajee kare, arathaat uhanaan daa vivaah ttutt jaae |
budte paadaree farainkalin saahib hindusataan batheraa chir reh ke ge san ate shimale vich uhanaan de naal meraa barraa bhaaeechaaraa pai giaa see | uh bahut vaaree aapane isaaeean mureedaan dee sihat sanbandhee salaah maithon lainde rahinde san | do chaar gupat rogaan de mareezaan de ilaaj karaaun kar ke uh mere dhanavaadee san | so uhanaan ne us mem saahibaa noo kihaa, ki hindusataan jaandiaan taan vadde saahib aap noo lai hee chalade han| laahauar jaa ke kaveeraaj haranaam daas paason salaah zaroor lo| hindusataanee vaid is maamale sanbandhee changaa ilaaj kar sakade han| hindusataan pahunch ke uh isatree aapane patee noo mere kol lai aaee| aaundiaan hee us ne gudd maaraning salaam salooma pichhon meraa hath aapane dohaan hathaan vich
ghutt ke farr liaa ate kahin lagee, vekho ddaakattar saahib pitaa farainkalin jee ne mainoo kihaa see ki tuseen raat noo din vich badal sakade ho | main kihaa, eis naam de ik amareekan paadaree mere mitar han parantoo main kade uhanaan age ajehee abhimaan vaalee gal naheen kahee | kee paadaree jee jeeaunde han auh taan barre budte han | mem saahib ne kihaa, rab de vaasate edharaodhar deean galaan chhadd dio, meree gal dhiaan naal suno | aap hee inasaaf karo ddaakattar saahib ik bhukhaa manakh aapane raah turiaa jaandaa hove taan aap daa kujh naheen vigaarradaa | us noo jiharre haalaataan vich paramaatamaa ne rakhiaa hai uh us ch raajee hai | parantoo je aap us noo sadade ho ate kahinde ho ki aa tainoo rottee diaan, fer us noo rottee dooron vikhaa ke kahinde ho bas enee batheree hai, hun chale jaao | taan daso, ddaakattar saahib inasaaf naal daso, rab de vaasate sach daso, tuhaanoo tuhaaddee patanee dee sauanh ttheekattheek daso, kee is ton vadh ke koee zulam ho sakadaa hai main kihaa, eis tarhaan karegaa hee kauan auh kahin lagee. ih tuhaadde saahamane baitthe han | mainoo kahin lagee ddaakattar saahib main inhaan naal barraa parem karadee haan ate hain bhee parem de yog | mainoo piaar bhee karade han, parantoo is ton vadh ke ih kiaun pair maarade han jadon is de lee ihanaan vich taakat hee naheen |
jad main uhanaan daa saaraa haal sun liaa taan pataa lagaa ki patee chhetee khalaas ho jaandaa see ate patanee dee pooree tasalee naheen see kar sakadaa | is ton binaan, auh madanatarang de niyamaan ate us samen deean isatree deean harakataan te sainataan ton ukaa hee anajaan see | khair, main uhanaan noo saareean hadaaeitaan te davaaeean de ke vidaa keetaa ate banbee jaan dee aagiaa de ditee | do maheeniaan pichhon uhanaan dee barree sihat dee riporatt aaee | vaddee gal ih see ki madanatarang dee gal
saahib bahaadar lee bilakul aanokhee see |
25. auh har vele aapane kam dhandhiaan vich rujhe rahinde san ate vahuttee naal prem piaar ate mazaak aad lee kujh vakat kadtan val ukaa dhiaan naheen see dende | horaan daa vee taan batheriaan daa aisaa hee haal hai, bhaarat vich |
26. madanatarang isatree dee marazee naal matthee bhee ho jaandee hai, jekar arogataa lee jaan kise dooje khiaal naal manakh bhog ton parahez karanaa chaahe ate isatree parahej man lave taan madana tarang matthee ho jaandee hai | bas je bhog naheen bhee karanaa taan isatree noo sahimat kar lau ate prem piaar, mil baitthan lee chokhaa vakat dio |
neendar ate bhog
27. eih solaan aane sachee gal hai ki jad gabharoo ate vahuttee noo bhog vich pooree tasalee ho jaandee hai, taan uhanaan noo chhetee hee neendar aa jaandee hai | isatree noo tasalee naa hove taan usanoo kee ghantte neend naheen aaundee | fir uh marad noo kade nerre naheen aaun dendee | so khiaal rakhanaa chaaheedaa hai ki isatree dee tasalee ho jaave ate usanoo neendar changee aa jaave | mainoo aas hai ki is saare lekh noo changee tarhaan samajh lain naal patee aapaneean isatreean naal bahut changaa nirabaah kar sakanage taan ki naanh nukar, zid jaan arree teekar nauabat naa aave |
28. hadait naamaa beevee vich ik kaandd hai, grihasatee vich gam te fikar de maamale | isade antim atthaan paniaan daa lekh aap jee de parrhan de yog hai | mainoo vishavaas hai is saare birataant noo bhalee prakaar samajh lain naal, patee dev aapaneean vahutteean naal jog vidhee te utamataa naal guzaraan kar sakanage
taan jo ure aa te pare hatta de rerrakiaan tak nauabat hee naa aave |
hadait naamaa beevee
aap vee parrho ate vahuttee noo parraau |
eis pusatak baare ant vich hadaitanaamaa beevee siralekh parrh lavo | us vich saaraa veravaa parrho ate aapane shahir de panjaabee pusatakaan vechan vaale ton khareed ke laabh utthaau |
chhevaan kaandd
panj sunahiree asool
gharree sanbandhee hetth likheean galaan daa dhiaan rakhanaa chaaheedaa hai
1 ausadee chaabee noo ttheek samen sir ghumaaeaa jaave |
2 kise bagaane de hath naa ditee jaave |
3 ayog chherr chhaarr naa keetee jaave |
4 chain, lais sattraip jaan feetaa laa ke rakhanee chaaheedee hai |
5 bahutee tej naa hon ditee jaave ate bahutee matthee vee naa hon ditee jaave |
hubahoo gharree vaang ik vahuttee lee vee iho panj galaan atiant zarooree han | ik ik noo verave sahit hetthaan likhade haan
pahilaa sunahiree asoola
keean gharreean dee 24 ghanttiaan pichhon, chaabee ghumaaee jaandee hai, keean noo do saatiaa pichhon ate keean noo maheene pichhon | uhanaan de ttheek chalan lee zarooree hai ki sadaa ttheek samen sir chaabee ditee jaave | jiharre lok jadon jee keetaa vele kuvele chaabee de ditee, eis tarhaan dee jo behudaree kaaravaaee karade han, auh barree chhetee gharree vigaarr bahinde han ate aapane rupe guaa lainde han |
ese tarhaan vele kuvele jadon chit keetaa vahuttee de naal bhog kar liaa, eis tarhaan karanaa besamajhee vich giniaa jaandaa hai | isatree vee is tarhaan keetiaan kharaab ho jaavegee ate tuhaaddee arogataa vee | haalaat de anusaar ik khaas seemaa neeyat kar lainee chaaheedee hai ate jithon teekar ho sake one chir pichhon hee bhog karanaa chaaheedaa hai | nit dihaarree dee chherraa chhaarree, gharree ate isatree dohaan lee haaneekaarak hai|
eis ton binaan, pateean de bhale dee ik hor gal vee keh devaan ik gharree jiharree 15 dinaan vich ik vaaree chaabee laindee hai man lau ki 60 vaaree chaabee noo bhuaanaa pavegaa | je usanoo nit dihaarree chaabee ditee jaave taan pandaravaan hisaa lavegee arathaat kul 4 vaaree lavegee vadh naheen | hun ih ik manee pramanee gal hai ki bhog vich jinaa bahutaa chir lage onee hee ih arogataa dee nishaanee hai ate unaa hee is vich bahutaa savaad aaundaa hai ate jinaa ghatt chir lage unaa hee ghatt savaad aaundaa noo | vahuttee de kol vee nit dihaarree jaan te orrak noo bhog vich ghatt chir lagegaa ate ghatt savaad avegaa | chete rakhanaa chaaheedaa hai ki jithe pandarhaven din changaa savaad aavegaa othe sihat vee aap dee pandaraan gunaan bahutee changee rahegee ate sansaar de dooje kam kaaraan de vaasate pandaraan gunaan vadh taakat hovegee| jine bahute chir pichhon isatree noo miloge onaa hee vadheek laabhadaaeik hai | isatreean gharree murree de bhog naal prasan naheen hundeean, eik vaaree rajavaan bhog keetaa jaave taan tuseen vekhoge ki bahut chir teekar us noo tripatee te shaantee rahindee hai|
har bande noo bhaaven treemat hove bhaaven marad, khuraak us vele khaanee chaaheedee hai jadon ki us noo sachee bhukh lagee hove| uh barree prasanataa naal khaanage | binaan bhukh de uhanaan noo dhingojoree khuaauge taan badahazamee aad daa shikaar ho jaanage | bahutaa khuaaoge taan rogee ho jaanage | ese tarhaan bhog dee gal samajho | koeil us rut vich aape hee aa boladee hai, jadon anb te boor aaundaa hai, ghanttaa
chhalochaka ttheek samen naal aapane aap hee bol paindaa hai te jine vaje daa vakat hundaa hai onee vaaree hee ttan ttan kar dendaa hai | ese tarhaan patanee naal bevakat chherr chhaarr naa keetee jaave taan ttheek samen sir us vich chaah paidaa ho jaavegee, auh aape bolegee ate us vele daa milaap barraa mitthaa hovegaa |
doojaa sunahiree asoola
gharree kise bigaane de hath vich naheen denee chaaheedee | ih aap dee galatee hai je aap kise vee vichaar karake aapanee gharree kise gair noo dio | oeh lok vee bhul karade han jiharre aapanee isatree noo doojiaan kol aaun jaan dee khulh de dende han | jee, ih meraa mitr hai, main is ton ih aas naheen rakhadaa ki meree isatree val bhairree akh naal vekhe | ih meraa puraanaa nauakar hai, eih meraa kiraaedaar hai | ih mere dafatar daa baaboo hai ate ih meraa jamaatee hai te ih meree isatree noo bhain jee, bhain jee keh ke bulaandaa hai | ih saareean galaan ttheek honageean, par fer vee ih ttheek naheen samajhiaa jaa sakadaa ki aap dee naveen viaahee bholee bhaalee isatree aap dee gairahaazaree vich uhanaan naal aaun jaan rakhe | tuseen kahoge, bharosaa vee taan koee cheez hundaa hai, binaan itabaar karan de jeevan aauakhaa ho jaavegaa | tuseen ttheek kahinde ho, par main is prakaar aap jee dee haan vich haan milaavaan, jad ki main ghatt ton ghatt ik sau aise kes jaanadaa haan ki is khulh de kaaran bure sitte nikale ajiheean ghattanaavaan bhaaven lakh pichhe do hee hon fer vee hain taan sahee naa
aj kal manakhaan paason ghatt aas rakhee jaandee hai ki savaae aapane nerre de saakaan angaan de, kise bigaanee isatree noo sache dilon maataa, bhain jaan dhee de baraabar samajhan | lok aapaneean isatreean noo doojiaan de naal bahutaa aaun jaan ton is lee naa rokan ki
1 kee kiraaedaar, ausataad ate nauakar maalakaan deean nauajavaan dheean naal vekhe ge| akhabaaraan vich aauarataan kadt ke lai jaan te izat te hamalaa karan de samaachaar nit nikalade han |
auhanaan dee isatree itabaar yog naheen | sach mano isatreean aapanee izat noo piaaraa rakhadeean han, uhanaan valon kade bhairre kam dee pahil naheen hovegee | fer vee bagaane purash naal isatree noo khulh rakhan dee lorr hee kee hai marad han dariaa ate isatreean us daa kandtaa kinaaraa| jiven dariaa deean lahiraan kandte naal ttakaraandiaan ttakaraandiaan kache kandte noo akheer dtaah hee dendeean han, pathareele kandte noo naheen vee| is lee aapanaa ghar taale kundde naal pakiaan rakho taan ki dooje noo choree daa chetaa hee naa aave| jiharre lok saver ton shaam teekar dafataraan vich rahinde han jaan hatteean te rahinde, sagon rottee vee hattee te hee mangavaande han uhanaan noo itanaa hee vichaar diaangaa ki uhanaan noo kade kade dupahir vele ghar aa ke dekhanaa chaaheedaa hai ki vahuttee kiharre rang vich hai te us daa baitthan utthan kiho jihe thaan athavaa kinhaan saheleean te saakaan angaan jaan jaanooaan pachhaanooaan naal hai | jadon har tarhaan tasalee ho jaave taan fer kujh bahut lorr naa rahegee | pooran itabaar karo par isatree de dharam dee rakhiaa vee faraz hai| har paasiaun chetan rahinaa koee buraa naheen |
teejaa sunahiree asoola
bahut saare gharaan daa sukh khaavand dee bemunaasib chherr chhaarr kar ke maariaa jaandaa hai | toon ih kiaun keetaa toon ih kiaun naa keetaa toon ih kiaun pakaaeaa toon uh kiaun naa pakaaeaa toon ih javaab kiaun ditaa toon us noo ih kiaun naa ditaa teree ih moorakhataa, teree uh moorakhataa, teree maan aisee, teraa baap aisaa| is tarhaan dee roz roj dee kalhakalh te chherrachhaarr vahuttee dee muhabat noo nafarat ton ghrinaa vich badal dendee hai | khaas tauar te jad doojiaan de saahamane kaho bacho is bhiaanak bhul ton |
chauathaa sunahiree asoola
gharree noo chen, sattraip jaan feetaa laa ke rakhanaa taan ki pake ttikaane rahe | us noo khulham khulhiaan jeb vich naheen rakhanaa chaaheedaa, naheen taan kise din ddig pavegee | ise
tarhaan isatree noo vee aapane ttikaane rakho | tuhaadde kise bachan athavaa kaaravaaee ton ajehee boo naheen aaunee chaaheedee jis ton ih pataa lag sake ki tuseen aapanaa hak taan jamaande ho par us daa hak us noo den ton kanee kataraa rahe ho | har ik ghar ik nikee jehee raajadhaanee hai, koee raaj naheen chal sakadaa jadon teekar ki ik janaa saradaar naa hove | manakh raajaa hai ate isatree vazeer| us raaj jaan riaasat vich hetthalee ute ho jaandee hai jis daa koee raajaa naa hove jaan raajaa taan hove par vajeer de adheen hove, jaan vazeer aapanee hee kare, raaje dee sune hee naa| vahuttee gabharoo dohaan dee bhaliaaee ise vich hai ki isatree patee de piaar ate patee de parivaar de tauaratareekiaan, rasamaan rivaajaan khaan, paan handtaan, baahar andar jaan aan aadik maamaliaan vich patee de adheen hove, aapahudaree naa hove |
hindoo shaasatar vich kihaa giaa hai ki isatree jaatee baalapan vich maataa pitaa de adheen rahe, javaanee vich patee de ate budte vaare aapane baalaan de | isatree kade vee kise dashaa vich vee khulhee rahin de yog naheen| ih gulaamee dee sikhiaa naheen| maataa, pitaa, patee jaan baal aapo aapanee thaan te usanoo piaar te aadar naal rakhan | kudarat ne isatree te purash dee banaavatt andar enaa farak rakhiaa hai jinaa ki ik rukh darakhata ate vel vala andar hundaa hai, doven dharatee vichon futt ke uche asamaan val noo utthade han | par rukh binaan aasare de utaahaan noo vadhee turiaa jaandaa hai | par velaan, kise rukh jaan kandh daa sahaaraa le binaan, aupar naheen utth sakadeean| use tarhaan isatree vee binaan marad de aasare ton aapane aap sukhee jeevan bateet naheen kar sakadee, bhaaven uh marad pitaa hove, patee hove, jaan putar | naheen taan bahut saareean kharaabeean te museebataan kharreean ho jaanageean| ise lee jithe vel noo aasaraa ate gharree noo chain dee lorr hai uthe isatree noo patee de adheen rakhan dee khaas lorr maaloom hoee naheen taan age jaan pichhe ih
ghar dee gavaranamaintt felh ho jaavegee| jeekar vazeer de baadashaah dee adheenagee ton sarakas ho jaan naal desaan deean sarakaaraan | je isatree naal piaar bhariaa varataao keetaa jaae taan patee dee aagiaakaaree vich hee, auh aapanaa raaj bhaag samajhadee hai ate aagiaakaar patanee noo patee vee yakeenee tauar te aapane aap hee aapanaa raaj bhaag sauanp dendaa hai |
panjavaan sunahiree asoola
gharree noo bahut tez jaan bahut susat madhama vee naheen hon denaa chaaheedaa | a isatreean noo vee ghorree vaang tej hon ton rokanaa chaaheedaa hai | isatreean bahuteean tejee pasand hundeean han, auhanaan noo khatteean chattaneean ate masaaledaar tez khaane change lagade han | koee chhaabarree vaalaa galee muhale vich aa ke hokaa deve, bhale pakauarre chaatt chattaneean, gol gape imalee de sauade | bas, chaare paasiaan ton juaan isatreean aapaneean baareean kholh ke vaajaan maaran lag paindeean han, ve bhaaee, de jaaveen | bathereean tez sokh ate bharrakeele kaparre, haar shingaar deean chaahavaan hundeean han| sinemaa, lais, feetaa, kareem, paaooddar, sainddal, faishanadaar cheezaan, silak ate resham deean hatteean ute isatreean dee bheerr lagee rahindee hai, kiaunk uthe uhanaan noo tezee, chamak damak daa bahut masaalaa miladaa hai | bolan vich tezee, saheleean banaaun vich tezee, dushamanee karan vich tezee| gal kee, tezee ate kaahalee taan vidhaataa ne uhanaan de pale banh ke hee jagata yaataraa noo toriaa hai |
eisatree noo tez ate chattapatte khaane naa khaan devo kiaunk ih kaam noo vadhaande han | tej ate bharrakeele kaparre de ke, auhanaan noo sajee hoee titalee ate sundar guddee naa banaavo | gareeb pateean deean faishan pasand treemataan noo fasaaunaa vee sauakhaa hundaa hai | enaa haar singaar zaroor hove ki uh aapane patee daa dil moh sakan, eis ton vadh naheen | mainoo kahin dee aagiaa ditee jaave ki patee jadon patanee noo ajihaa gahinaa jaan kaparraa pahinadiaan vekhan jiharraa
ki uhanaan dee ukaat te haiseeat ton vadh charrh ke hove jaan jis sanbandhee saabat naa ho sake ki patee dee kamaaee vichon khareediaa giaa hai jaan sachamuch maataa pitaa jaan kise saak ang ne ditaa hai, taan door dee soch karan | is ton binaan je aap dee haiseeat ton vadh ke kaparraa kiton biraadaree valon mufat daa vee aaeaa hoeaa hove, taan vee shaadee tiauhaar ton binaan naheen pahinanaa chaaheedaa | kiaun aapanee ukaat ton vadh ke vadheea te vaddamule kaparre nit dihaarree pahinan dee vaadee pai jaandee hai |
kee isatreean bolan vich barreean tikheean hundeean han, auhanaan dee jeebh kainchee vaang latar latar karadee hai | galee muhalaa aae ge saariaan naal jhagarraa karee rakhadeean han ate kade kade aapane patee noo vee do chaar vaadheean ghaatteean sunaan dendeean han, so is tarhaan dee tezee val vee manakh noo khaas dhiaan rakhanaa chaaheedaa hai|
a susat gharree changee naheen, susat isatree vee changee naheen | aj kal te patee vahutteean naal piaar is tarhaan pragatt karade han ki maamoolee aamadanee, chhottaa ghar te thorrhaa kam hundiaan vee uhanaan noo nauakar rakh dende han ate vahutteean kolon saare kam chhuddaa dende han, jisadaa sittaa ih nikaladaa hai ki ik taan susat ate nikamiaan rahin naal uhanaan daa haazamaa vigarr jaandaa hai, jis de lee chooranaan dee lorr rahindee hai ate chooran kaam aganee jagaande han | kee vihaleean de sareer upar charabee charrh jaandee hai ate uhanaan dee agalee zindagee besavaadee ho jaandee hai |
mainoo bharosaa hai ki je panj guramantar patee dil vich dhaar lave taan vahuttee gabharoo doven khoob prasan rahin |
chhevaan sunahiree asoola
eis pusatak deean pahileean do aiddeeshanaz parrhan pichhon lokaan valon mainoo kujh aiseean vee chittheean mileean jinhaan vich uhanaan valon likhiaa hoeaa see ki hadaaeit
naamaa khaavand dee vidiaa barree vaddamalee hai par panjaan guramantraan vaale lekh vich isatree dee aazaadee te barre bandhan paae ge han | is lee teesaree aiddeeshan vich mainoo chhevaan sunahiree asool likhan dee lorr bhaasee | main vahuttee noo vee iho hak denaa chaahundaa haan ki uh patee noo lattor naa hon deve, aapanee ate patee dee salaamatee lee piaar ate parem de dtangaan naal ik ik uparokat suniharee asool anusaar
1. patee noo bahutaa bhog karan ton roke |
2. begaaneean isatreean dee sangat vich aaun jaan ton us noo manhaa karo | din noo jaan raat noo vele kuvele us de gairahaazar hon te kararree nazar rakho |
3. bhairre chaal chalan, mandaa bolan te kusangat ton us noo bachaave |
4. patee de adheen reh ke aagiaa paalan karadee hoee ate buree pesh naa aaundee hoee, aus noo nek salaah dendee hoee aapanee grihasat dee zindagee vich raaje dee akalamand, sugharr te suchajee vazeer ban ke rahe |
5. aus noo lattor, fazool, kharach, moonhafatt, susat, nakhattoo ate is tarhaan deean tezee jaan aalas deean kharaabeean ton bachaan lee pooree siaanap ton kam lave |
satavaan kaandd
viaah noo kaamayaab banaaun lee laabhadaaeik naseehataan
1. shaadee shabad de arath han khushee | muhabat piaar dee mitthaas ton binaan khushee kithe vahuttee ate gabharoo de sanbandh dee safalataa sachee muhabat vich chhupee hai ate us daa nirabhar aapo aapane farajaan dee pooratee vich hai | so aapo aapane karatav achhee tarhaan pooran karake sachee muhabat dee neenh noo pakiaan karo hadaaeitanaamaa beevee vich 18 safe vahuttee ate gabharoo dee muhabat dee bahis vich kharach kar dite han|
2. viaah de pichhon patee aapane aap noo patanee ton vakharaa naa samajhe | us dee khushee vich aapanee khusee ate us de dukh vich aapanaa dukh samajhe | vahuttee deean aadataan achheean vee te bureean vee | je patee usadee kise gal noo changaa naheen samajhadaa taan patanee daa sudhaar karanaa ik siaane te dheeraj vaale patee daa pahilaa faraz hai | je uh chhottee jihee gal daa vee gusaa manaandee hai taan us noo piaar dilaase naal sidhe raah laaunaa vee patee daa faraj hai | thorrhee jihee kosis naal sudharee hoee patanee baakee saaree umar aap de sukh daa kaaran hovegee |
3. eisatree noo vele kuvele aapanaa piaar jataande raho | ih khiaal kar baitthanaa ki us noo aap de piaar daa pataa hee hai,
ttheek naheen | isatree taan potariaan dohatariaan vaalee ho ke vee manon chaahundee hai ki us daa patee us noo piaar kare | eis lee us daa hak us noo dende raho |
4. jiharre patee aapane kamaan dhandhiaan vich ene rujhe rahinde han ki vahuttee naal gal baat karan lee vee thorrhaa jihaa samaan naheen kadtade, auhanaan deean isatreean laachaar ho ke keh dendeean han ki ag lage is dhan noo, mainoo taan ik mangataa hee changaa see, aseen jo kujh mang pinake liaaunde ral ke khaa lainde ate katthe beh ke dukh sukh taan vanddade | aapanee isatree noo iho jihee gal kahinaa daa samaan naa devo |
5. niree puree maaeaa ikatthee karan vich hee naa rujhe raho, dhan sareer noo sukh de sakadaa hai, aatamaa dee tareh noo naheen mittaa sakadaa | daualat noo hee mukat daatee naa samajh lavo, sagon kujh jeevan daa savaad vee chakhanaa chaaheedaa hai |
6. vele kuvele patanee de gunaan deean sifataan karade raho, auhanaan vichon us dee sundarataa noo pahilaa darajaa denaa chaaheedaa hai, bhaaven uh sundarataa saanvalee hove bhaaven goree bhaaven javaanee dee bhaaven budtepe dee|
naveen poshaak, navaan shingaar, changaa bisataraa, savaadee ton vadheea khaanaa, koee kharach dee gunjaaeish dee kaadt, koee aaraam te izat vadhaaun dee soorat, koee sohanee salaah, sabh vaddiaaee karan yog han |
7. sareer, ves ate daarrhee noo saaf ate sundar rakho, tuhaanoo sohanaa vekh ke tuhaaddee vahuttee prasan hovegee |
8. eisatreean akasar karake moonhon naheen boladeean sagon gujhe ishaariaan naal aapanee chaah paragatt karadeean han | uhanaan dee is gungee zabaan noo naa samajhan naal ghar daa sukh vigarr jaandaa hai |
9. kaamee purash grihasat dee zindagee daa savaad naheen lai
sakadaa | achhe vichaaravaalaa manakh isatree noo aapane varagee banaa laindaa hai | vishee manakh sadaa isatree daa gulaam ranamureeda baniaa rahindaa hai| visee puras jekar subhaa daa vee kararraa te katthor chit hove taan ghar narak kundd baniaa rahindaa hai |
10. eisatree sabh kujh sahaar sakadee hai par aapane pekiaan daa gilaa naheen sahaar sakadee | is daa sadaa dhiaan rakho |
11. zindagee daa beemaa jroor karaavo aasaan parabat jeddeean mauat tanaavaan hetth, ih naa hove ki aapade pichhon aap dee vahuttee bhikh mangadee jaan doojiaan de baratan maanjadee fire | sabh nagaraan vich beemaan dafatar han ate uhanaan de ejantt thaan thaan pur han |
12. baalaan de saahamane aapanee vahuttee noo koee iho jihee gal naa aakho ki uhanaan deean nazaraan vich maataa dee ijt ghatt jaave |
13. ghar vaaliaan de lee haooaa naa ban jaavo ki jadon uh tuhaanoo ghar aaundaa vekhan taan saare ghar vich chup chaan varat jaae | sagon tuhaaddaa ghar aaunaa uhanaan noo nihaal kar deve |
14. aapanaa chaal chalan barraa uchaa te suchaa rakho | kise oparee isatree val naa tako| isatree muhabat vich kise bagaane daa dakhal kade vee naheen seh sakadee |
15. kise bagaanee isatree dee khoobasooratee dee taareef aapanee patanee de saahamane naa karo | patanee noo sikhiaa den lee je kise doojee isatree dee vaddiaaee karan dee lorr bhaase, taan usade varanan lee dhiaan rakhanaa chaaheedaa hai ki us de dil vich saarraa naa pai jaave |
16. ghar de saare maamaliaan vich patanee dee salaah dee kadar karanee chaaheedee hai | ghar vich haakamaan varage hukam naheen chalade hunde | ghar vich piaar daa raaj hundaa hai | piaar naal kam naa
lavoge taan sukh dee neend sauanaa vee haraam ho jaavegaa |
17. bahut saare kam piaar ate sabar naal ttheek ho jaande han |
18. eisatree paason jo koee gal manavaanee hove taan daleelaan naal kam naheen chalegaa | us ute dilee valavaliaan daa hee asar hundaa hai, khaas karake hamadaradee, miharabaanee, kadaradaanee te kurabaanee daa|
19. jiharree gal isatree hor kise vee tarhaan marad paason naheen manavaa sakadee, auh ro ke manavaa laindee hai | sach puchho taan isatree paas ronaa ate hasanaa do vadde shasatr ne, jinhaan dee kaatt achuk hai ate ddaahadtaa savaad dendee hai |
20. eisatree daa gusaa mittaaunaa hove taan usanoo chhaatee naal laa lavo | tuhaadde prem te piaar de shabad usade dil de fattaan upar marham daa kam karanage | maamalaa tthanddaa pai jaan te usanoo piaar bhare shabadaan davaaraa samajhaao, man jaavegee| asal vich vahuttee naaraaz hee ise galon hundee hai ki meraa patee meree lorr ate meree khushee dee paravaah naheen karadaa |
21. kee lok aakhade han ki main taan viaah karake janjaal vich fas giaa| chetaa rakho ki vahuttee ate baal naa hunde taan kinee khushee ate savaad ton tuseen vaanjhe rahinde | vise vakaaraan ton bach ke rahin vaale, sihat dee rakhiaa karan vaale te vit daa kharach karan vaale kade dukhee naheen hunde | mariaadaa te sihat de asoolaan te chalan vaale kade dukhee naheen hunde | kade mail mathe gal naa keetaa karo jee |
22. anaa malaaee yooneevarasittee dee samaaj sudhaarak sabhaa de aiddarais daa utar dende hoe misattar shaasatree sree nivaas saasatree vaaees chaansalar anaa malaaee yooneevarasittee ne kihaa ki asaan isatree naal kade akalavandee daa varataao naheen keetaa| is vich
shak naheen ki aseen uhanaan noo gahiniaan naal lad dende haan ate kee horanaan dtangaan naal uhanaan noo khus karade haan, ethon teekar ki jadon uh bilakul beeilam hon, aapaneean larrakeean lee gabharooaan de labhan daa maamalaa aseen uhanaan sapurad kar dende haan | uhanaan noo duneean ton anajaan rakhanaa ate is de naal hee zarooree maamaliaan daa faisalaa uhanaan de sapurad karanaa siaanap naheen |
23. kute paalan daa kade shauak paidaa naa karo | je ho sake taan gaoo rakho ate khaalis dudh, ghio, daheen, lasee, kheer, makhan, malaaee daa aanand praapat karo| lorr anusaar raakhee karan vaalaa kutaa ghar vich rakh lain daa koee haraj naheen |
24. je aap dee isatree sundarataa vich sansaar bhar deean isatreean noo maat naheen karadee taan sansaa naa karo, chaar din dee chaandanee ate murr andheree raata varagee hai| sharaafat dee kadar karo | jekar uh tuhaadde naal piaar karadee hai ate tuhaanoo prasan karan te ghar sanbhaalan vich koee kasar naheen chhaddadee taan is ton vadh ke hor kee lorrade ho |
25. vahuttee deean nikeeanakeean bhulaan te rinj naa hovo | kee tuhaadde paason kadee koee bhul naheen hundee
26. har vele mathe ute tiaoorree naa paaee rakho, naheen taan vahuttee iho sochadee rahegee ki mere naal rinj rahinde han | is tarhaan ghar daa savaad maariaa jaandaa hai | je vahuttee dee koee gal tuhaadde maafak naheen taan us noo samajhaao ki tuseen keekar khush hunde ho jaan us ton kee aas rakhade ho |
27. vahuttee de subhaa noo changee tarhaan samajho, aus de valavale, shauak, subhaa te vaadeean noo samajhan dee koshis karo | jiharreean galaan changeean han uh aapane andar paidaa karo | jiharreean us vich bhairreean han uhanaan noo door karan lee koee piaaree jihee kaadt kadto | nit nit dee ttok naal aauagun naheen jaa sakade |
28. karaze ton bacho | ih ghar daa bahut saaraa sukh khoh laindaa hai te jeevan noo kauarraa banaa dindaa e | udhaaraa suhanap kuhajaa hai |
29. aapanee khattee saaree naa kharach kar chhaddo, kujh budtaape, beemaaree jaan beruzagaaree vich kharach karan lee vee bachaa ke rakho | rupiaa taakat dee majoon hai |
30. vikhaave deean galaan te jaan kujh dinaan dee balebale lee aapanee taakat ton vadheek rupeea viaah jaan ghar de saamaan te kharach naa karo | udhaar lai ke paaeaa choorraa, ran vee koorree te munas vee koorraa |
31. aapaniaan putraan potariaan lee aapanaa pett katt ke dhan naa jorro | uhanaan noo changee vidiaa devo, kamakaaj te laao, agon uh aape hee aapanaa raah te khattee banaa lainage |
32. lokaan age aapanaa parradaa naa paarro | vahuttee gabharoo daa jhagarraa koee teejaa janaa naheen mittaa sakadaa | tuhaaddee sas jaan maan vee is vich dakhal naa deve |
33. chaar galaan jinhaan dee varaton karan naal vahuttee gabharoo sadaa aapo vich khush rahinde han, hetthaan likhade haan
a aapo vich sachaa parem |
a ik dooje upar itabaar |
e ik dooje de subhaa ton jaanoon ho ke us de anusaar varaton |
sa vekh ke anaddatth karanaa ate khimaa, vahuttee gabharoo de piaar vich khaas mitthaas bharade han |
34. naa bahute naram ho jaave ki uh ih vee naa samajhe ki patee hai jaan rabarr dee guddee | naa ajihe angabhabookaa subhaa vaale ho jaavo ki tuhaaddeean kararraaeean patanee de dil vichon piaara fulavaarree noo saarr ke savaah hee kar den |
35. sabh ton siaanaa patee uh hai jiharraa aapanee maataa ate
aapanee patanee noo aapo aapanee jaghaa raazee rakhe | aj kal nooha sas de jhagarre gharaghar sune jaande han | vekhan vich aaeaa hai| ki marad vahuttee dee haddapasalee torr rihaa hai | siaane patee de ghar vich ajiheean galaan vekhan vich naheen aauneean chaaheedeean, maataa daa hak maataa noo dio, patanee daa hak patanee noo mile |
eih teree vaddee chaturaaee | raazee vahuttee raajee maaee |
36. ghar daa hisaab kitaab ttheek tarhaan rakhanaa chaaheedaa hai | is tarhaan karan naal bahut vaaree vekhiaa giaa hai ki manakh kee tarhaan deean fajool kharacheean ton hatt jaandaa hai ate thorrhe kharach vich bahutaa sukh praapat karan deean viauntaan kadt laindaa hai |
37. dine raateen parameshur deean daataan daa dhanavaad keetaa karo ate age dee bhalaaee lee aradaas ate praarathanaa karo | par bhul naa jaao ki aradaas benatee ate praarathanaa keval uhadee hee sunee jaandee hai jis de amal vee changere hon | nek ban ke jo chaahe aapane prabhoo paason manavaa lavo |
eih sabh tuhaadde bhale lee kahindaa haan | naheen manoge taan pachhataauge |
38. ate hun aapane jeevan dee ik ghattanaa, paatthakaan de jeevan vich sukh te shaantee daa sanchaar karan lee umaa meree sakee saalee taan naheen par saaddaa aapas vich piaar bhaav ate gal baat daa dtang use tarhaan daa hai jiven chhottee saalee ate jeeje daa subhaavik hoeaa karadaa hai |
aumaa ne ik din kihaa main ih vekhan dee barree chaahavaan saan ki mere jeejaa jee ate jeejee aapas vich kiven larrade jhagarrade han jadon vee tuhaanoo dditthaa, tuseen heenheenheenheen karade hee nazar aae | ajihaa prateet hundaa hai ki is dtaladee javaanee vich vee tuhaadde dohaan de dil dee kalee ik dooje noo vekh ke khirr utthadee hai | par kadeen kadeen larranaa jhagarranaa vee taan jrooree hundaa hai | kee
meree bhain ton kadeen ajihee bhul naheen hundee, jis ute tuhaanoo gusaa aa jaave jaan kee kadee tuseen koee ajihaa kam naheen kar bahinde, jis ton meree bhain garam ho utthe
main kihaa, aumaa kee larranaabhirranaa vee jeevan lee koee zarooree gal hai aumaa jhatt bol pee, ttokare vich pe nirajeev bhaandde vee kadee taan ttakaraa jaande han, fir manukh taan sajeev, budheevaan, maan, apamaan noo samajhan vaalaa hai | saadde ghar taan kadee koee sapataah khaalee naheen jaandaa, jadon raae saahib ate main kise naa kise gal te larr naa peee |
main kihaavadhere taan naheen, par kadeen kadeen koee ajihee bhul chuk zaroor ho jaandee hai ki ik dooje te saanoo shikaaeit ho jaandee hai | par je teree bhain kadee kujh naaraazagee jaahir kare, taan main dooje kamare vich chalaa jaandaa haan ate kadee, main kise gal te naaraaz hon lagaan, taan uh ik paase ho jaandee hai | naa aseen kadee mariaadaa te aadar bhaav noo tiaag ke naaraazagee jaahir karade haan, naa aseen aapas vich bahute suaal javaab karade hoe nahile te dahilaa, ate dahile te begam baadashaah lagaan dee kosis karade haan | aseen aapane jeevan saathee dee naaraazagee noo galat ate niramool samajhade hoe vee chup rahinaa pasand karade haan ate gusaa tthanddaa hon te hasadiaan hasadiaan ik dooje noo kahinde haan ki, tuhaanoo taan pataa hee naheen, asal gal taan ih see | patee patanee jadon ik dooje ton galaan hee galaan vich baazee jit jaan dee ichhaa rakhade han, taan sivaae pichhe chir kaal tak reh jaan vaalee karravaahatt ate dil vich zakhamaan de, hor kujh vee hath naheen aaundaa | jadon vee unhaan vich jharrap hundee hai, taan 4, 5, vishes galaan vichon kise ik gal te hundee hai | viaah ho jaan de thorrhe hee dinaan vich patee noo pataa lag jaandaa hai ki usade subhaa dee kiharree kiharree gal patanee noo asukhaaveen lagadee hai | patee noo chaaheedaa hai ki jaan taan aapane vich tabadeelee liaave, jaan shaantee te prem naal patanee de vichaar vich
tabadeelee liaave | bas fir chain hee chain hai |
39. kee vaar vekhiaa hai ki patanee daa dimaag ghar dee chaar deevaaree de andar kaidee bane rahin ton pareshaan ho jaandaa hai, subhaa chirrachirraa ho jaandaa hai | usanoo hafate vich ik din aapane naal baahar turan firan lee zaroor lai jaaeaa karo, chaahe kise sairagaah vich chaahe ajihe ghar jis vich usadaa koee premapaatar parivaar rahindaa hove |
patee ghar ton bahut savere nikal jaandaa hai din bhar lokaan naal usadaa kam rahindaa hai, aunhaan naal galaan baataan vich lagaa rahindaa hai, jis vich us daa dil lagaa rahindaa hai | par patanee ghar noo sanbhaalan, sanvaaran, kaparre dhon, khaan pakaan daa aahar karan aad nirajeev kamaan jaan bachiaan vich ulajhee rahindee hai| patanee noo aapanee umar de hamadaradee rakhan vaale jeevan saathee dee intazaar rahindee hai ki uh kadon aave, kad unhaan naal galabaat karake dil bahilaavaan, ghar sanbandhee falaanee falaanee gal vich te prabandhaan vich unhaan dee manazooree lavaan aad | par patee jad ghar aaundaa hai taan aapane din bharade kamakaaj ton thak ke choor | uh patanee de man bahilaave lee kujh vee shakatee dee raas poonjee ghar lee bachaa ke naheen liaandaa | kurasee jaan palangh te ttangaan failaa ke lett jaandaa hai, taan patanee usade aaraam vich vighan paaun dee ichhak taan naheen hundee par pichhon usadee ghar de kamaan vich dilachasapee paidaa karan dee koee gal chalaaundee hai, par patee laapravaah jihaa ho ke, haan, naanh, pataa naheen, suniaan naheen, hoegaa, kujh main vichaar naheen keetaa, achhaa sochaange...... ajihe rukhesukhe chhottechhotte vaakaan naal patanee dee din bhar dee, man vich katthee keetee hoee vaarataalap dee manokaamanaa noo barree tthes pahunchaandaa hai |
so patee noo suchet keetaa jaandaa hai | ghar pahunchadiaan raah vich patanee de man bahilaave deean kujh galaan sochadaan jaave ate patanee noo dooje chauathe din ik adh ghantte lee piaar bhareean jee parachaave
deean galaan raaheen, haase daa gol gapaa banaa deve | jinhaan andar ih ras hai hee naheen uh sansaar vich kee aae ate kee ghar vasaae | se kaahe jag aae.....| chete, bheea jee
40. praakritee ne parivaar daa raajaa purash noo banaaeaa hai| baal bache taan pitaa noo hee ghar vich saravasrestt manade han | maan taan unhaan dee vadderee nit dee saathee hundee hai, pitaa hee hai jis noo uh ghar daa netaa, maalik, paalak te sanchaalak manade han| jiharraa patee inhaan tinaan karatavaan ton aapane aap noo rahit kar laindaa hai ate sabh kujh patanee te sutt dendaa hai, ausade bache aapane aap noo aazaad samajhan lagade han| ajihe ghar, netaa de binaan ujarr jaande hanabache maan ton naheen ddarade, maan naal taan jhagarr vee lainde han | pitaa daa jekar ddar naa hove taan aap muhaare ho jaande, manamaanee karade han | grihasat roopee rath daa naash ho jaandaa hai, jad rath de maalik patanee de patee, ate bachiaan de pitaa de grahisat dee agavaaee de farazaan ton pitaa laapravaah ho jaae |
41. patanee dee avahelanaa bahut saare is kaaran vee karade han ate usanoo tuchh samajhade han, kiaunk patee ghar vich dhan liaandaa hai, ghar daa kharach chalaandaa hai | patanee ajihee kee tthos vasatoo vikhaa sakadee hai aus de kam hee kine hanarottee, daal sabazee, chulaa chauankaa, silaaee dhulaaee, bachiaan noo pahinaanaa sanvaaranaa, khilaanaa pilaanaa ate bas | par sree ddaakattar aarathar ajihe naashukare pateean noo kahinde han ki baabaa iko hee din patanee dee thaan te saver ton raat tak ghar de kamakaaj daa bhaar sanbhaalan dee hinmat taan kar vikhaao, saaraa fokaa abhimaan choorachoor ho ke reh jaavegaa| ajihe ahankaaree patee, ghar dee shaantee aapane ulatte vichaaraan de kaaran vigaarr rahe han |
42. patanee de pratee ajihaa prem zaahir karo, jiven tuseen bilee dee pitth ate sir ute hath ferade ho taan uh kitanee piaaree guragur dee madhur dhun naal tuhaanoo aanand dendee hai |
patanee hazaaraangunaan piaar de prateekaan naal, tuhaaddaa ajihaa maan te satikaar karegee ki tuseen khushee de maare zameen te pair hee naa rakhoge | tuhaaddaa kritaarathataa noo praapat hoeaa dimaag sataven aakaash te pahunchiaa hovegaa| is alauakik aanand de pun prataap naal tuseen aapane rozagaar de dhande vich, aapanee budhee noo sookhasham sujaan, aapane purashaarath vich orrakaan daa vaadhaa, aapane poojaa paatth noo bhagatee prem ras vich rataa hoeaa ate sadaa hee aapane aap noo aanandit mahisoos karoge |
43. vaddee umar ho jaan te, moonh upar jhurarreean aa jaan te, kujh vaal chitte ho jaan te, koee dand ddig jaan te patanee sochan lag jaandee hai ki meree khoobasooratee nashatt hundee jaa rahee hai | hun main kee patee noo piaaree lagadee hovaangee ajihe bhaavaan noo uhee pataneean dhaaran karadeean han jinhaan noo patee aapane piaar dee, prasansaa dee, saare ghar sanbhaalan lee dhanavaad dee, shukaraguzaaree deean antareek bhaavanaavaan moonhon pragatt naheen karade rahinde | us dee dtaladee javaanee vich suhapan de vadhade jaan dee har panjaven dasaven din pichhon, dtang naal thorrhee jihee charachaa kar denee chaaheedee hai jiven
goree tere nain kajal bin kaale |
viaahutaa jeevan vich mitthaas dee praapatee karan dee ichhaa taan rakhe rakhanee, par moonhon mitthee gal aakhan de avasaraan ton khunjh jaanaa badakisamatee dee nishaanee hai | tuhaaddee patanee sadaa aapane aap noo aap jee de hirade dee tthanddak samajhadee rahe, eise bhaav daa mul chukaaun lee patee noo sadaa jatan karanaa chaaheedaa hai |
44. kise bhul chuk upar ttokabaazee karade rahinaa viaahutaa jeevan daa chanagrahin hai | shekh saadee eeraan de prasadh kavee ate vichaaravaan hoe han| unhaan likhiaa hai
dareen burataane duneean khaarahaa biseeaar and |
turaa chih te guladasataa biband |
eis sansaar roopee bageeche vich kandde vee ate ful vee bahut han | tainoo kanddiaan naal kee toon aapanee jholee fulaan naal bhaar lai | ik uradoo de kavee ne aapanee patanee baare likhiaa hai
rang khusharang na ho,
fool miraa fool to hai |
piaaree taan piaaree hee hai, patanee taan piaaree patanee hai hee, chaahe uh rogee hove, aus vich aachaaravichaar vihaarik pakiaaee dee kite kachiaaee vee dekhan vich aave | sau aauagun roopee kandde noo aapane hushiaar roopee nahun naal hune hee kadt devo, ausanoo hirade vich chobh karan vaalaa rahin hee naa devo | changaa hove ki aapanee dheerajataa, ganbheerataa naal us aauagun noo aapanee paramapiaaree dee goree gal daa til jaan ke us daa buraa mananaa chhadd devo | viaahutaa jeevan dee safalataa daa ih ik vachitar rehas bheta aap jee age kholhiaa hai|
45. patanee is lee piaaree hai ki uh patanee hai, chaahe hor kise gal vich us naal matabhed rakho par us de piaar roopee dudh vich aapane valon ik boond jinee khattaaee vee naa pain devo |
46 misattar kinaselaa ne aapanee prasadh pusatak aaeeddeeal hasabandda vich ik viaahutaa isataree dee aap beetee daa varanan keetaa hai | main patee de ameer gharaane vich jaa ke sharaab peen lag pee ate kade behos vee ho jaandee | hos vich aa ke akhaan ucheean naa kar sakadee | mainoo patee kade vee aapane moonh ton buraabhalaa naa aakhade bas keval itanaa hee samajhaande ki sudharan daa jatan karadee raho, eik din ih aadat chhutt hee jaavegee | so ise tarhaan hoeaa ate main us de preet dee reet nibhaan de amal kaaranaame dee saaree umar shukaraguzaar rahaangee, ajihe nar ratan de saahamane main bhalaa kiven akh vee chuk sakadee haan | main aakhir sudhar gee|
patanee kolon am tauar te itane bhaaree aparaadh kithe hunde han | patee sadaachaaree, dheerajavaan, ganbheer rahindaa hoeaa
patanee deean kamazoreean noo akhon uhale kar deve | vekho us angarej patee ne kis tarhaan aapane ghar noo barabaadee ton bachaa liaa ate patanee noo piaar de sootar vich hor vee vadhere banh liaa ate umar bhar lee grihasat sukh daa beemaa karavaa liaa|
47. anees kavee dee sikhashaa noo patee moteean naal tolan
khiaale khaatire ahibaab chaahee haradam,
anees tthes na lag jaae aabageenon ko |
ahibaab tere naal piaar karan vaaliaa vich patanee daa pahilaa nanbar hai | aabageene paanee de bulabule vaang komal us daa dil hai | sadaa khiaal rakho ki us aabageene noo tthes naa lag jaave | is vishe baare saavadhaanee daa baar baar vises avasar aaundaa rahindaa hai
kade aapane paaun lee usadaa khareediaa hoeaa saarrhee balaaooz aad doojiaan noo viaah, janam din aad te den lee kujh tohafe, bachiaan lee juraab jutee aad, ghar dee sajaavatt lee kise prakaar dee sundar vasatoojis noo uh sundar samajhadee hai, baazaar ton patanee khareed liaandee hai ate patee noo barre chaa naal aa vikhaandee hai, aus dee raae uh puchhadee hai ate chaahundee hai ki patee vee us khareede hoe saamaan noo samajhe | je tuseen aapanee piaaree dee pasand vich aapanaa piaar vee uddel devo taan uh cheez tuhaaddee pasand te pooree naa utaradee hoee vee pooree utaregee| uh cheez tuhaadde raaheen prasansaa taareefa karanayog hai | jadon tuseen us dee pasand dee khareed noo salaahunde ho ki ih saarrhee tuhaadde sareer ute kitanee sohanee lagegee aad taan us daa dil aakaash noo jaa chhohegaa | je tuseen us khareed vich buraaee kadtege taan uh paataal vich gaddee jaavegee | tuseen aapanee piaaree lee kee ih avasathaa pasand karoge viaahutaa jeevan dee safalataa lee chaar chan lagaaun vaalee ih mitthaas naal bharapoor salaah likhee hai|
48. eisatree jaatee dee, purash jaatee ton subhaa de vakho vakh hon dee gal patanee path pradarashak vich changee tarhaan samajhaa ditee gee hai | jiven kaparre dee khaddee de taanebaane dee kisam taan vakharee hundee hai, par unhaan dohaan de prasapar sanjog naal kinaa vadheea buniaa jaandaa haisootee, reshamee, aunee, mottaa, patalaa, faaeen, raf aada ise tarhaan ameer, gareeb, parrhiaa, anaparrhiaa, sohanaa, kojhaa chauahaan varanaan de javaan var te nadteean daa viaah hundaa hai | par subhaa bhaa vakhavakh hundiaan vee kis tarhaan ghul mil jaande han|
eisatree do baandaraan noo chhat upar larradiaan vekh ke paseeno paseenee ho gee | par purash hath vich lakarr chuk ke chhat te nasiaa jaandaa hai te unhaan noo bhajaa kadtadaa hai | patee noo ih hak naheen pahunchadaa ki patanee val guse naal vekhadaa hoeaa aakhe ddaradee maradee kiaun jaandee en | kee hetthaan aa ke tainoo unhaan ne khaa jaanaa see ttheek taan ih hai ki patee chhat ton vaapas aa ke us noo baahaan vich lai ke kahindaa, mere hundiaan tainoo sher cheete ton vee naheen ddaranaa chaaheedaa | tere lee main ser dee pitth vee is lakarr naal torr sakadaa haan | naa meree mom dee guddee, naa so isatree de dil lagan vaale mitthe tareeke naal dheeraj pooravak samajhaau |
49. bhagavaan ne naaree jaatee daa iho jihaa sehaj subhaa banaaeaa hai ki bhaaven uh bachee, javaan, budtee hove, aapane kol baitthee chhottee kurree, javaan ate budtee isatree naal chhetee ghulamil jaavegee ate galaan karadee jaavegee| par nar jaatee de bache, javaan, budte aapane sehaj subhaa kaaran har kise naal berokattok naheen bolanage |
eisatree naal patee jadon galabaat bharapett naheen karade bhara pett taan kee, adhepett vee naheen karade taan uh kise hor naal galaan karake taan jee bahilaanageean hee|
50 eisatreean noo baahar jaan lee kaafee samaan pahilaan soochanaa
mile | uh jaladee tiaar naa hove taan cheek cheek ke ghar noo sir te naa chuk lavo | shor sraabaa changee gal naheen hai, fir patanee taan preetamaan hoee| jekar uh subhaavik hee der lagaan vaalee hai taan tuseen dheeraj de gun daa sahaaraa lavo| hor vee chalade chalade ghar vaalee noo, ghar chhadd ke jaan ate vaapas aaun de samen tak, ghar deean lorraan noo chete rakhan dee vee chintaa taan karanee paindee hai, taan usanoo sabh sanbhaalan samajhaaun vich der ho jaandee hai| so tuseen bahut khapo khije naa |
51. nooh sas dee anaban har ik patee noo pareshaan karan vaalee hai | main 1931 vich ik pusatak sikhiaageetakaa panjaabee vich chhaapee see, jadon main panjaabee vich ulattee sikhiaa de kujh geet sune | ik mande geet vich nooh aapanee sas daa mauajoo uddaandee hai | main aapanee us pusatak vich patee noo sanbodhit keetaa
eih teree vaddee chaturaaee, raazee vahuttee raajee maaee |
patee dee hushiaaree ate vaddapan is gal vich hai ki uh aapanee vahuttee ate maan noo aapaneeaapanee thaan te santushatt rakhan vich safal hove | is gun upar vivaahit jeevan daa bahut kujh aanand nirabhar hai | jiharraa nauajavaan maan dee god daa aasaraa lainaa jaanadaa hai ate patanee noo aapanee god daa aasaraa dendaa hai, dheeraj ton kam laindaa hai ate samen noo sabh ton vaddaa zakham bharaan vaalaa tthime is ttehe gareattesatt healera manadaa hai, uh aapanee vadheree hushiaaree naal ghar vichon kalaakales noo 24 ghantte de andar nipattaa dendaa hai | he nipas evil in ttehe buda auh havaa de veg noo prachandd toofaan daa roop naheen dhaaran karan dindaa |
52, hushiaar patee aapane ghar sas daa dakhal bradaast naheen karadaa | adab ate dheeraj naal usadee gal sun laindaa hai par usanoo is tarhaan samajhaa bujhaa dendaa hai ki murr ke usadee hinmat naheen paindee kiaunk uh usanoo murr murr bharosaa divaandaa rahindaa hai ki usadaa javaaee us lee use tarhaan daa piaar bhaav rakhadaa hai
jis tarhaan usadee dhee te aapanee maan naal | patanee noo aapanee thaan samajhaandaa hai ki aapanee maan noo is ghar de virudh kujh naa dase, ate do gharaan dee futt dee aparaadhan naa bane | meree laaddo raanee hor jo chaaheedaa hai, mang lai, par teree maan daa dakhal naa manaangaa ate naa toon us age idhar dee koee gal dukh sukh dee kade kaheen |
53. aapane sahuriaan de paas, choree 2 koee dhan kade naa rakhanaa | aseen bahute jhagarre is bhul ton paidaa hunde dekhe han | gahine aad aapane bharaa, maan, pio ton choree choree naa rakho | naa hee ghar daa koee bhed kholho | bahutiaan noo is sanbandhee aapanee moorakhataaee te rondiaan dekhiaa hai|
54, maradaaoopan ik ddigaree hai, sanad hai | marad daa amalee jeevan usadaa gharaprabandh, ausadaa sabhaa susaaeittee panchaaeit kalab aad vich utthanaa, baitthanaa, bolanaa, sabh ton iho pragatt hove ki uh javaan marad samaan pain te tan ke khalo sakadaa hai| pishaavar vich ik 5000 rupe maasik kiraae dee jaaeidaad de nauajavaan maalik noo ik larrakee ne aapanaa var saveekaar karan ton inakaar kar ditaa | larrakee ne pitaa noo kihaamain ajihe jeevan saathee de pair dho dho ke peen dee ichhaa rakhadee haan jo barraa samajhadaar hove, jithe baitthaa do galaan karo taan saare masat ho jaan, jis deean akhaan vich dooje noo prabhaavit karan vaalaa tez hove, jis te tuseen gauarav kar sakoeih meraa javaaee hai, jis te main maan kar sakaanpitaa ne meraa hath ik bahaadar marad de hathaan vich ditaa hai, pitaa jee maataa pitaa jee kamaaee te guzaaraa nirabaah karan vaale ate aapanee shubh kamaaee daa ik paisaa ghar liaa ke patanee de hath upar naa rakhan vaale noo suaamee akhavaan daa kee hak ho sakadaa hai naa is nauajavaan ne aapanee jaaeidaad sanpatee vich vaadhaa keetaa, naa isadaa kise dhaaramik sansathaa noo daan denaa hee kade suniaa hai | is bande daa kee maan te kee mul hai kee maradaanagee hai
jananee jane to bhagat jan yaa daataa yaa soor |
naheen ton naaree baanjh rahe, kaahe ganvaae noor |
pitaa jee mere lee koee ajihaa gunee jeevan saathee vekhanaa |
55. videshaan vich jithe talaak dee manazooree sarakaar ton mil jaandee hai, authe patee patanee vich anaban hon upar sache, jhootthe jaan milejule kaaran das ke, aus viaah de bandhan ton mukat hon dee adheerataa hundee hai | fir kujh din beet jaan upar shok, chintaa, pachhataave aa gherade hana haae main til daa pahaarr banaa ke, kihee katthorataa kar ditee, ki guse vich saathee daa ik vee gun us samen mere katthor man de age kandh ban ke kharraa naa hoeaa| is gal de anekaan saboot han ki das vichon nauan jorre murr milanaa chaahunde han
eik panjaabee devee aapane patee de man ton leh jaan te viralaap karadee hai
haae nee ttuttee preet daa sabab kee karee |
rasaa hove gandt de leee |
kaparraa bunan vaale ungalee noo paanee lagaa ke sootar jaan resham dee taar noo jorr lainde han | tuseen paanee daa hee gun taan pahilaan dhaaran karo | paanee daa gun saantee ate seetalataa hai | paanee hetthaan val vagadaa hai, eis vich nimarataa hai | tuseen vee ih tine gun dhaaran karo |
eisalaam vich patee de tin ver kankar suttan ate tin ver moonhon ih aakhan te kasam khudaa dee, main tainoo talaak ditaa uh pathar dee lakeer ho jaandaa hai | is pusatak vich main kise thaan likhiaa hai ki jo ik isatree ton sukh naheen lai sakiaa, auh doojee ton kee lavegaa jekar ik vich ik prakaar daa aauagun hai, taan doojee vich kise hor kisam daa nukas hovegaa | bhaaee pooraa taan keval ik parameshvar hai | sahin karanaa sikho| bhaarat vich talaak daa kaanoon laagoo ho taan giaa hai, par ithon deean
adaalataan kise noo manamaanee naheen karan dendeean | kade kadaaeen hee talaak dee manazooree dendeean han|
56, kihaa giaa hai ki manakh daa sahee mul, ausade chale jaan jaan maran upar hee pataa lagadaa hai| ik patee aapanee patanee noo ttheek tarhaan aadar naheen dendaa see | usade bahut kam karan te vee, chhotteean chhotteean bhulaan chukaan karake us ute guse hundaa rahindaa | patanee see komal praakiratee dee patee de aafis ton ghar aa jaan te usadaa hiradaakamal khirran dee bajaae kumalaa jaandaa | hirade kamal noo kadee khirran daa avasar hee naa miladaa| hunde hunde gamaan dee maaree noo ttee.bee. daa rog ho giaa ate patee de atiaachaar ton usanoo mritoo ne chhuttakaaraa divaa ditaa| ajihe kamaan khaan vaale purashaan de ddige ghar noo, kee kaniaavaan de maataa pitaa sahaaraa den noo tiaar ho jaande han, eisanoo vee murr viaah karaan vich der naa lagee | parantoo ih vahuttee taan niraa pital hee sidh hoee | uh sone daa panchhee taan dev lok noo uddaaree maar chukaa see | hun patee noo sone te pital daa bhaa maaloom hoeaa| gavaandtee, jinhaan de kan pahilaan patee dee garaj sun sun ke pak chuke san, hun is chanddee devee de prachandd shor sraabe naal unhaan de kan paattan lage |
57. kise had tak taan maalikapan daa bhaav pateepatanee vich ik dooje lee hundaa hee hai | kee praantaan vich patee lee maalik shabad daa isatemaal hundaa hai | par koee isatree kise noo rottee kaparre lee hee aapane sareer ate man daa maalik naheen saveekaar kar laindee, je usanoo mukh shai arathaat prem naheen miladaa | je patee aapanee patanee de naal maalik ate gulaam daa sanbandh samajhadaa hai taan gulaam patanee taan usanoo naa dil daa suaamee saveekaar kar sakadee hai, naa dil piaaraa meet |
58. hindee dee ik kahaavat hai
je teraa meraa jorr, meree chhat par haathee tor,
meree chhat sabh sahindee hai |
je teree meree anaban, teree bilee bhaaree bharakam,
chhat bhaar naa isadaa sahindee hai |
jadon patee patanee daa man miliaa hundaa hai ate prem daa raaj hundaa hai taan ik dooje daa sabh kujh changaa lagadaa hai | par jadon man vich dukh hove taan ik vaak de kee kee buraaee soochak arath kadte jaande han | pateepatanee de ik dooje dee baabat ajihe bhaav hon, taan ih taan mritoo ton vee vadh ke maarraa jeevan hai | iaun samajho ki saah lain vaaleean do chaladeean firadeean laashaa han
jaa ghatt prem naa sanchare, so shamasaan samaan |
jaise khaal luhaar kee, suaas let bin praan|
59. jiven jiven umar vadhadee hai, patee daa samaajak sanparak, mitar manddal aad vadh jaan naal, auh patanee noo utanaa samaan naheen dendaa, jitanaa pahilaan dendaa see | naa koee geet sunan sunaan dee uh chaah, naa vahuttee naal gap shap vich uh ruchee, naa manabhaande khaaniaan dee furamaaeish, naa piaar dee chaperr, naa chherr chhaarr | sach puchhon taan dtaladee umar vich, sareer dee hinmat utashaah ghattan de naal naal chakhotiaan daa sauak raseeaapan vee ghattadaa hai | par taan vee dil javaan rahinaa chaaheedaa hai | uparokat prem nisaaneean de abhaav ton, ate ghar siraf raat kattan lee aan ton, patanee samajhadee hai ki prem dee tapash ate meree khich, patee de dil vich pahilaan varagee naheen rahee | sanbhav hai ajihee laalasaa naal ik ne kihaa hovegaa
naa kabhee prem kee chapat lagaaee, naa ris khainche kes |
jaise kantaa ghar rahe, jaise ge bades| risanaaraaz ho ke
so sadaa premaprakaashak chinhaan daa pragattaavaa budtaape tak hundaa hee rahinaa chaaheedaa hai | indareean tripatee dee laalasaa budtaape vich ghatt jaan te vee sadaa prem daa ras chondaa hee rahinaa chaaheedaa hai |
60. asal vich prem kujh lain dee shai naheen | prem taan den dee shai hai | prem taan aapane aap noo premikaa upar mukamal tauar te nichhaavar kar den dee gal hai|
javaan, budte, saare patee patanee us pahilee pahilee takanee ate pahilee mulaakaat noo sadaa dhiaan vich rakhade hoe, prasapar prem daa vihaar karanage taan sadaa ik dooje ton sukh praapat karade rahinage ate jo tote vaang akhaan fer lainage taan aapane hatheen aapane surag dee peengh daa hiloraa ghattaaunage |
asaan taan saaree umar lee suragaan varage sukh dee fulavaarree daa raah tuhaadde lee kholh ditaa hai |
tuhaadde bhale lee kahindaa haan | naheen manoge taan pachhataauge |
patee suchet rahe
eisatreean putthe raah keekan pai jaandeean han
1 eis pusatak vich likhe panj suniharee asoolaan de virudh chalan naal, khaas kar ke asool nanbar do de ulatt chalade hoe patanee noo bagaane manakhaan naal khulhamakhulhiaan utthan baitthan dee ijaazat den naal isatreean noo aavaaraa hon dee sheh miladee hai |
2 pahinan te khaan daa chasakaa, milanamilaan daa chasakaa isatree noo aavaaraa banaa dendaa hai | khaas kar ke jadon ki patee dee thorrhee aamadan hunde hoe bhee uhanaan chasakiaan noo ghattaa naa sake, taan uh kuraahe pai turadee hai | jiharree isatree aapane patee deean majabooreean daa khiaal naheen karadee, sagon har vele, eih khaa lavaan, auh pahin lavaan is chaahaulaas vich rujhee rahindee hai uh horaan dee raaheen chasake poore karan noo aapanee izat noo daag luaan ton keekan bach sakadee hai
3 vaddiaan shahiraan deean badamaas dalaalanaan barree chhetee ajiheean isatreean noo pachhaan laindeean han ate aapaneean gandeeamandeean chaalaan naal us noo fasaa lain vich sauakhe hee kaamayaab ho jaandeean han |
4 jadon binaan kise kaaran de isatree noo tang rakhiaa jaae ate us deean zarooree lorraan pooreean naa keeteean jaan taan uh putthe dtang varatadee hai |
5 jinhaan isatreean de marad har vele sakhatee te atiaachaar karade rahinde han, auh doojee jaghaa muhabat piaar dee bhaal vich
nikal turadeean han|
6 jadon sas, sahuraa, nanaan, jatthaanee aadik deean paratakh vadheekeean ton patee aapanee patanee noo naheen bachaa sakadaa taan us noo patee paason ghrinaa ho jaandee hai ate uh aavaaraa ho jaandee hai |
7 jadon isatree vekhadee hai ki inaa kahin sunan te bhee patee begaaneean isatreean val khiaal rakhan ton baaz naheen aaundaa taan us de sabar dee had ttutt jaandee hai te uh kahindee hai
toon taan shakarakhoraa preetam rasefalaan daa chor |
mainoo vee ful hor bathere, hor sahee, koee hor |
8 galeemuhale vich badachalan isatreean lukeean naheen rahindeean | ajiheean paas vahuttee noo baitthanautthan naa dio| sangat dee rangat kis noo naheen aaundee khaas kar ke jadon dooje dee nakal karanaa manakh dee vaadee hee hai ate paapaan daa raah vekhan noo barraa suhaavanaa hai | jadon ik miharabaan gavaandtan kuraahe paan vaalee naal hove taan paap hor bhee vadheraa rangeelaa te manamohanaa lagan lag paindaa hai |
9 keean gharaaniaan vich mukalaave dee rasam hai, jiharree ki sudhaaran yog hai | muttiaar kurree daa mukalaavaa ik maheene de andaraandar lai lainaa chaaheedaa hai kiaunk viaahee hoee kurree dee raakhee karanee maape chhadd dende han | is de sivaa larrakee de dimaag vich viaah dee mauaj baahar te chaalamuhaal ghar kar ge hunde han | is dee satadharam dee naukaa badee de hauale jihe jhoke naal ddaavaan ddol ho sakadee hai |
10 jiharre manakh saverasaar hee kam te chale jaande han ate barre chirake ghar aaunde han, khaas kar ke kamakaar jaan dafataraan ton vihale ho ke bhee ghar naheen aa baitthade, sagon yaaraan mitraan kol jaa varrade han, auhanaan deean pataneean aavaaraa ho jaanageean| is kharaabee ton bachaanaa patee de vas vich hai ajihe patee hosh ton kam
lain | patanee noo sachaa mitr samajhanaa chaaheedaa hai | vahuttee noo vee sangat dee lorr hai |
11 chhetee khalaas ho jaan vaale ate naamaradee de rog vaale manukh dee isatree aavaaraa ho sakadee hai | ihanaan rogaan ton khalaasee paan dee koshis karanee chaaheedee hai ate arog hon teekar change varataao te muhabat dee daualat naal patanee noo maalaa maal karee rakhanaa chaaheedaa hai |
12 budte jaan naabaalag mundde dee javaan patanee aavaaraa kiaun naa hove
13 ghar vich javaan nauakar, maasattar, kiraaedaar athavaa bahut nikattavaratee te ghulemile aandtee gavaandtee jaan door pare de saak sanbandhee akasar karake pandaraan ton panjeean varhiaan deean kanvaareean jaan viaaheean hoeean isatreean dee tabaahee daa kaaran hunde han | ihanaan ton bachaa ke rakhan dee lorr hai |
14 sinemaan bhee bahut saareean isatreean de aavaaraa hon de kaaran banade han, kiaunk sinemaa vich jinee bhee muhabat dee khedd hundee hai uh sabh maapiaan ton choree chhapee ayog te dharam de niyamaan de ulatt hundee hai | is lee isatreean noo sinemaa davaaraa bigaane maradaan naal yaaree laan daa paatth miladaa hai | uhanaan daa jadon daa lagadaa hai taan us vidiaa noo varat laindeean han ate aavaaraa ho jaandeean han |
keval uho aavaaraapune ton bachadeean han jinhaan ute upar likhe hoe pandaraan nukate ghattade |
15 kaam shaasatr vich likhiaa hai ki patee de badashakal hon naal aiven sk karade rahin naal, bigaaneean isatreean naal sanbandh rakhan naal, gareeb ho ke khaan peen dee shauakeen jaan fazool kharacha gharaane dee isatree viaahun naal, kee vaar isatreean pateean noo tiaag dendeean han |
eik kaalij parrhadee larrakee daa aavaaraapunaa
eik nauajavaan khaavand daa anokhaa dukharraa
meree patanee de aavaaraa ho jaan daa ikamaatr kaaran us de dhanavaan ate pachhamee sabhiataa dee rangat vich range hoe pitaa daa chhulattureddevera auchee sikhiaa daa paagalapunaa hai | dhee noo chaar varhe kaalaj de hosattal vich chhaddee rakhiaa| pentting chitrakaara, naach gaane te ttainis kheddan dee uh parabeen see| is karake kaalajaan de vidiaaratheean ate aapane kaalaj deean vidiaarathanaan de bharaavaan naalaghulamil ke galaanbaataan karan de us noo change mauake praapat ho jaande san | viaah hon ton teeje maheene us ne patee noo dasiaa ki mainoo taan garabh tthahir giaa jaapadaa hai enee chhetee bache de maataa pitaa ban ke kee karaange leddee ddaakattar kol patee lai giaa | us ne dekhabhaal kar ke dasiaa, eis daa garabh taan chhe maheene ton ghatt daa naheen | sharam naal uh treleeon trelee ho gee te edhar main guse naal lohe laakhaa ho giaa| leddee ddaakattar dee kotthee ton baahar aaundiaan vahuttee raah vich hee gavaach gee ate fer us daa koee khuraa pair naa miliaa |
bee.see.ddee
atthavaan kaandd
maradaan ate isatreean deean kisamaan
pashooaan panchheean darakhataan ate boottiaan deean vakho vakh kisamaan han | jis tarhaan ki nagauaree bail baualada lottan kabootar, telan gaoo, elaseshian kutaa, kaatthee kanak, langarraa anb, aadik ih naam uhanaan de gunaan karake rakhe jaande han | ise tarhaan isatree purash aapo aapanee vaadee, subhaa, sareerak banatar, bhalamaanasee, eizat ate kaam cheshattaa aadik de ghatt vadh hon kar ke dohaan deean chaar chaar jaataan saasataraan vich varanan keeteean geean han| ik ik dee vakho vakh pachhaan hetthaan likhee jaandee hai | pahilee kisam de isatree puras sabh ton change han, baakee darajaabadarajaa ghatteea han | sareer dee avasathaa dekh ke jaataan dee parakh sadaa pooree na utaran karake, keval utanaa hisaa main katt ditaa hai |
pahilee kisam daa marad shaska
siaanaa, drirrhavishavaasee, sakaa, taras vaalaa, daanee, vaahiguroo ton har vele ddaran vaalaa hundaa hai | ih hasamukh hundaa hai ate har ik naal piaar ate naramaaee naal varatanaa aapanaa karatav
samajhadaa hai | sadaa pavatar te savachh rahin noo pasand karadaa hai | bhog daa ghatt chaahavaan parantoo vahuttee naal dilee parem karan ate us ton sachaa piaar karavaan daa sadaa chaahavaan rahindaa hai | bachan daa pooraa, sachaaee daa paremee, dhaaramik pusatakaan parrhan daa shauakeen | bhalaa karan vaalaa, bhalaa kahaan vaalaa |
doojee kisam daa marad mriga
eis dee biratee sansaaree kamaan dhandiaan val bahut jurradee hai | shauakeen barraa hundaa hai | mihanatee, diaanatadaar, hauansale vaalaa ate prasan rahindaa hai | subhaa daa chanchal, eisatree daa chaahavaan ate barraa akalavand hundaa hai | har ik kam noo kaahalee naal karadaa hai | parem deean ramazaan daa chaahavaan hundaa hai, eih prameshar daa upaask, deaavaan ate paapaan ton door rahin vaalaa hundaa hai | is noo pusatakaan parrhan daa shauak bhee hundaa hai |
teesaree kisam daa marad varishabha
suchajaa, siaanaa vishaee ate mihanatee hundaa hai | chhaatee chauarree hundee hai bhaaven visee hundaa hai par chhetee khalaas ho jaandaa hai | khaan peen ate ais aaraam daa barraa chaahavaan hundaa hai |
parem vich rangeean hoeean kavitaavaan te kise parrhan daa chaahavaan hundaa hai, change naal changaa hundaa hai, vairee naal uton taan goorraa mitar baniaa rahindaa hai, par andaron pakaa matalabee hundaa hai | aapane mitaraan ate saakaan angaan khaas karake isatree valon barraa shakee hundaa hai | mauaj bahaaraan vich masat rahindaa hai|
chauathee kisam daa manukh ashava
eih saariaan naalon ghatteean daraje daa giniaa giaa hai | sarreeal subhaa, mihanat karan vaalaa, apasavaarathee| kritaghan, auton parem hee karan vaalaa, taras ate manukhataa daa vaddaa vairee, zidee, dhokhe te fareb daa putalaa, har vele isatree daa shauakeen rahindaa
hai | dharam noo buree akh naal vekhan vaalaa, nikiaan baalaan isatree har ik noo galaan naal hee prasan rakhan vaalaa, jhootthaa manukh hundaa hai | saare jag de bhairr us vich hunde han |
pahilee kisam dee isatree padamanee
dharam te patibrataa, gunaan de gahiniaan naal sajee hoee, bazuragaan dee sevaa karan vaalee, hasamukh, mitthabolee, hayaa vaalee, pavatar, savachh ate patee naal piaar karan vaalee, bhog ate gahiniaan dee ghatt lorravand |
doosaree kisam dee isatree chitaranee
eih isatree vee lagapag padamanee varagee hundee hai | bhog dee vichale daraje dee vaashanaa rakhadee hai | saaraa din banan faban vich arathaat haar singaar ate safaaee vich lagee rahindee hai | hayaa vaalee hundee hai | ratee ku gal te khush ho jaanaa ate maasaa ku gal te jhatt rinj ho jaanaa, har vele makhaual tthatthe vich dil parachaanaa, gaaun vajaaun nachan ttapan dee barree chaah, ghar de kam kaar ton kanee kataraanee sagon naa karanaa, bahutaa sauanaa | par saareean galaan hundiaan sundiaan sharam hayaa vaalee patibrataa ate paramaatamaan te patee naal barraa piaar karadee hai |
teesaree kisam dee isatree sankhanee
jhagarraaloo hundee hai | bhog dee barree chaahavaan rahindee hai | salooneean ate khatteean cheezaan naal barraa piaar ate har samen khush rahindee hai | je usadee ichhiaa anusaar varataao naa keetaa jaae taan jhatt besram ate behayaa ho jaaegee | ih chanchal, hushiaar, siaanee ate mihanat naal kam karan vaalee hundee hai | vaddaa vaadhaa is vich ih hai ki bhaliaan naal nekee ate buriaan naal buriaaee karan lee tiaar gal kee jiho jihaa koee varate turat hee utar den noo tiaar | paramaatamaa ton niddar, har ik naal
tthatthaa makhaual, nindaa, chugalee is dee khuraak hai | santaan bahut hundee hai | ddaadte patee de adheen sidhee rahin vaalee hai | is noo maahavaaree bahut aaundee hai|
chauathee kisam dee isatree hasatanee
eih isatree ziaadaa karake akhaan dee shokh, masatee, baatacheet, chohalamohal ton pachhaanee jaandee hai, palaa maar ke bujhaa gee deevaa te akh naal gal kar gee| ih larraakee, eerakhaa karan vaalee ate bure khiaalaan naal bharee hundee hai | sarreeal subhaa, fazool hasanaa ate ronaa, farebee honaa| har vele mauaj mele ate aanand dee vadheree chaahavaan, bhog lee har vele tiaar, patee daa hukam naa manan vaalee, ausadee har buriaaee bhairre gande, sharam daa maasaa na vekhan vakhaan aadik dee sauankan, jhootth bolan vaalee, thorre dil vaalee, chhetee rinj ho jaan vaalee hundee hai |
eisatreean deean hor kisamaan
jeekar padamanee chitaranee aadik isatreean deean kisamaan han, eise tarhaan ik hor tarhaan vee isatreean deean tin kisamaan daseean jaandeean han |
shalesmalaa balagamee is deean haddeean, jorr ang aad maas naal changee tarhaan kaje hoe hunde han| mitthabolee kanval varagee komal hundee hai | sareer tthanddaa rahindaa hai, eih chhetee hee khalaas ho jaandee hai | yonee bahutee gilee naram ate tthanddee hee rahindee hai | bahutee vishaee naheen hundee | izat dee bhukhee, goorree muhabat karan vaalee te goree bhaaven shaam sundar hundee hai | ih sabhanaa naalon bahut changee isatree hai |
pitalaa safaraavee eis deean haddeean, jorr te ang bahut ghatt maas naal kaje hunde han | ang garam hunde han| ih naa bahutaa chhetee ate naa bahutee chirakee khalaas hundee hai | patee naal
parem piaar deean galaan vich khushee manaandee hai | rang sohanaa, chhaatee bhaaree, galaan, nahun ate akhaan laal, paseene vichon kauarree bo aaundee hai | subhaa ajihaa ki gharree vich tolaa gharree ch maasaa| tthandd vich khush, eis daraje dee isatree hai |
vaatalaa sauadaavee subhaa kararraa, bahut firanaturan vaalee, bahut bolan vaalee, saaulee te bedtabe angaan vaalee, bahut khaan vaalee, sakhat jaan, bahut vishaee, chir pichhon khalaas hon vaalee, eih ghatteea daraje dee hundee hai |
1. keean isatreean vich do do kisamaan deean nishaaneean hundeean han| kise marad athavaa teeveen dee kisam daa faisalaa karan ton pahilaan, aunhaan de gunaan te aauagunaan noo barre gahu naal jaachan dee lorr hundee hai|
2. vahuttee gabharoo ik dooje deean kisamaan badal vee sakade han | ghatteea kisam dee tareemat jaan marad daa subhaa achhee sangat vich aa ke badal sakadaa hai te uh aval daraje de achhe tareemat marad ban sakade han | subhaa badal jaan naal maradaan teeveean deean kisamaan vee badal jaaeaa karadeean han |
vadheea daraje deean isatreean aapane maapiaan, patee athavaa gharaane de hor lokaan dee badasalookee de kaaran majaboor ho ke kee vaar ghatteea daraje daa jeevan bateet karadeean vekhan vich aaeean han | is lee yog salook karanaa sabhanaa daa faraz hai |
4. kise marad jaan isatree dee kisam daa faisalaa karanaa bahut mushakil hai | is vich jaladabaazee karanee ttheek naheen | kee vaar tin kisamaan dee milaavatt vee hundee hai| soch samajh ke kise noo achhaa jaan buraa banaao|
nauavaan kaandd
eisatree te purash de santaanaupajaaoo ang
jiharre ang santaan utapatee karan de kam aaunde han | uhanaan noo nasal vadhaaoo jaan santaan upajaaoo ang kahinde han | isatree de santaan upajaaoo ang manukh naalon uke vakhare hunde han | uhanaan daa vakho vakh varanan barraa zarooree bhaasadaa hai |
eisatree de santaanaupajaaoo ang
eih do prakaar de hunde han, eik pragatt ate doojaa gupat | baahar de ang dohaan pattaan de vichakaar hunde han| sabh ton baahar kanak dee lakeer vaang ik lamee jehee lakeer disadee hai| ih hoobahoo hotthaan vaang khulhadee hai | isade andar do hor hontth jihe hunde han jiharre baaharale hotthaan naalon nike ate patale hunde han| hotthaan de andar do chhek hunde han | ik vaddaa jisanoo bhag jaan yonee kahinde han | isade andaron har maheene 3, 4, jaan 5 din maahavaaree nhaaunee daa khoon aaundaa hai | bhog dee thaan iho hai ate isade andaron hee baal jamadaa hai | is chhek de moonh te ik baareek jihaa piaaz de chhilarr varagaa patalaa parradaa hundaa hai jisade thaliaun ho ke maahavaaree ritoo vagadee hai | ih bhog karan lagiaan paatt jaandaa hai | kee vaaree ih parradaa pahilaa pahilaa bhog
karadiaan paattadaa hai, keean daa ih parradaa mottaa hundaa hai ate atth das vaaree bhog dee peerr sahin pichhon paattadaa hai | is parrade de hetthale hise vich ik chhottaa jihaa rasataa hundaa hai, jo maahavaaree noo raah den lee hundaa hai | maradaan lee inee hee vaakafeeat isatree de angaan baare zarooree see |
manakh de santaanaupajaaoo ang
saahamane vakhaaee den vaalaa santaan upajaaoo ang indaree hai | eis naal hee bhog keetaa jaandaa hai | is noo sabhiak shabadaan vich indaree kahinde han | aseen bhee ese naan naal is daa varanan karaange | indaree deean do haalataan hundeean han, eik naram ate kumalaaee hoee, doojee haalat sakhat ate utthaa vich aaee hoee| naramaaee dee haalat vich is dee lanbaaee koee tin chaar inch hundee hai, mottaaee paise jeddee, jaan ghatt | kararraaee dee haalat vich lanbaaee panj inch ton atth inch teekar hundee hai ate mottaaee rupeee jeddee jaan kujh ghatt | indaree ukee gol naheen hundee, sagon kujh chapattee te tikonee jehee hundee hai | manukh dee indaree andaron khoon deean nikeeanikeean thaileean daa ikatth hai| naramaaee dee haalat vich thaileean lagapag khaalee rahindeean han, parantoo kararraaee dee haalat vich uhanaan de andar khoob lahoo bhar aaundaa hai ate indaree tan jaandee hai | indaree daa agalaa koolaa hisaa supaaroo akhavaandaa hai kiaunk us dee shakal supaaree varagee hundee hai| usade ute usanoo kajadaa hoeaa ik parradaa hundaa hai jiharraa pichhe val hatt jaandaa hai | je kise vele naa hatt sake taan usade andar mailaa ikatthee ho jaandee hai, jiharree keean beemaareean daa kaaran banadee hai | maavaan godee de baalaan dee maalish karan vele ih parradaa hattaa ke ghio jaan tel laa dendeean han | musalamaan bhaaee baalapune chaar ton atth varhiaan dee umara vich hee aapane baalaan de parrade noo kattavaa dende han | is kam noo sunat jaan khatanaa kahinde han| hikamat anusaar musalamaanaan dee ih rasam barree changee lagee hai |
naheen taan kee vaaree parrade vich keval sooee jinaa chhek reh jaandaa ate javaanee dee haalat vich kararraaee vele dukh jaapadaa hai taan vaadhoo parradaa kattavaanaa paindaa hai | par lakhaan vich kise ik noo |
vaddiaan ho ke je parradaa changee tarhaan naa hatte taan zaraah jaan ddaakattaraan paason khulhiaan karaao| lorr samen vaddee umar vich vee kattavaaeaa jaa sakadaa hai | koee bharam, bhaia vaalee gal naheen | panjaan chheean dinaan vich zakham ttheek ho jaavegaa | bahutee vaaree bagair nashaa dite hee ddaakattar, zaraahat te naaee lok katt dende han, mintt taan lagadaa naheen |
supaaroo ate parrade de jorr vich mail ikatthee ho jaandee hai, ausanoo dooje chauathe din dho ke saaf kar denaa chaaheedaa hai ate tel lagaa denaa chaaheedaa hai naheen taan khaarish ate khuraak naal supane vich khalaas hon daa rog lag jaandaa hai |
nange supaaroo ton ute jithe ik chhale vaang utthaao hai uthe hee bhog vele ragarr lagan naal manukh noo savaad aaundaa hai | kee manukhaan de supaaroo de chhale te khasakhaas varage nikenike daane hunde han, jiharree javaanee samen badachalaneean karan dee nishaanee hai | ih daane naa vadhade han te naa peerr karade han | ihanaan daa fikar naheen karanaa chaaheedaa | kee apasavaarathee jaan anajaan hakeem vaid ddaakattar isanoo aatask das ke mareez daa aiven hee kharach karaa dende han | is ton ute indaree daa sareer akhavaandaa hai ate ute, akhaan uhale, pataalooaan naal kajee hoee, eindaree dee jarr hundee hai| indaree dee jarr de doveen paaseen do gilatteean han, jinhaan vich dimaagee bijalee deean taaraan neravesa lageean hundeean han | jadon dimaag vich kaam cheshattaa utapan hundee hai taan dimaagee bijalee deean taaraan ihanaan gilatteean te asar karadeean han, jisade naal ih gilatteean ful jaandeean han, fulan naal indaree dee jarr ghuttee jaandee hai | unhaan vich khoon bhar jaandaa hai | iaun samajho, jiven baanh noo rumaal naal kas ke banh den naal hath deean naarreean ful
jaandeean han jisanoo pataa naa hove, karake vekh lavo us tarhaan jadon gilatteean fenis orechattorasa de fulan naal indaree dee jarr ghuttee jaandee hai taan lahoo andar val dauarradaa hai, par vaapas naheen aa sakadaa, tad indaree de sareer vich lahoo deean pottaleean bhar jaandeean han ate lahoo enaa ziaadaa ikatthaa ho jaandaa hai ki indaree lakarr vaang kararree ho jaandee hai is dasan dee lorr naheen ki indaree vich haddee naheen hundee kararraaee de kaaran hee bhog keetaa jaandaa hai, naheen taan naheen | kee vaaree kachee umare 14 ton 20 varhe vich veeraj noo bearath gavaan karake jaan hath dee ragarr aad naal, eindaree deean ih gilatteean kamazor ho jaandeean han| us vele jaan taan kaam cheshattaa naal kararraaee hee naheen aaundee; je aaundee hai taan ghatt jaan bahutee aae bhee taan bhog samen indaree barree dtilee jihee rahindee hai, eih barree bhairree maraz hai ate isadaa naan naamaradee hai | naamaradee daa doojaa roop veeraj daa chhetee nikal jaanaa bhee hai | usadaa sanbandh veeraj noo paidaa karan vaale angaan naal hai, jisadaa varanan age dasaven kaandd vich karade haan |
notta1. naram haalat vich ling nikaa rahe usadaa fikar naheen, ghorriaan te khotiaan de indare taan naram haalat vich vikhaaee vee naheen dende, par jad nisar aaunde han taan kine vadde ho jaande han | manakh daa ling sakhat haalat vich saadte chaar inch ton ghatt naheen rahinaa chaaheedaa |
2. eindaree kararraaee vich kujh ttedtee athavaa madharee hundiaan vee, santaan utapan ho sakadee hai kiaunk tasalee naal bhog ho jaan ate veeraj jhattake naal isatree dee dharan thaaneen bachedaanee de moonh vich jaa ddigadaa hai ate manee de kiram athavaa veeraj de jeev, bachedaanee vich maahavaaree nahaaunee de dineen uparon failopian tteeaoob dtelalopian tthube raaheen pujiaa hoeaa aanddaa mauajood hove taan tandarusat te balavaan kiram aandde de andar pravesh kar ke garabh dee sathaapanaa kar sakade han |
chitr daa veravaa1. supaaroo ghlanas fenisa 2. supaaroo daa chhalaa, jithe ragarr de kaaran savaad aaundaa hai | 3. eindaree daa sareer fenisa aulatte rukha vikhaaeaa hoeaa | 4. gilatteean, jinhaan de ful jaan te indaree de andar kararraaee aa jaandee hai fenis orechattorasa 6. veeraj athavaa manee daa khajaanaa | 7. pataaloo athavaa veeraj banaan daa chhottaa jihaa kaarakhaanaa tthesattichalesa | 8. veeraj banaan vaaleean pataleeanpataleean naaleean | 9. naaleean daa guchhaa 10. tiaar hoe veeraj noo khajaane vich lai jaan vaalee nalee | 11. veeraj de keerre | asal naalon hajaar gunaan vadde karake vakhaae ge han shaperamasa ee
pataaloo tthesattichalesaeindaree de thale ik pottalee jihee lamakadee hai, jis vich do goleean jiheean rakheean hoeean maaloom hundeean han | is pottalee daa maas barraa komal hundaa hai, tthandd de asar naal ih sukarr jaandaa hai ate garamaaee naal fail jaandaa hai |
eih goleean pataaloo kapoore athavaa ttatte akhavaandeean han | pataalooaan daa kam veeraj banaanaa hai | ih din raat veeraj tiaar karan vich lage rahinde han ate jinaa jinaa veeraj banadaa jaandaa hai, auh naaleean raaheen dhaatoo de khazaane vich ikatthaa hundaa rahindaa hai | ih khajaanaa uparokat farosttatte ghlanadasa de ute, do gilatteean dee shakal vich lagaa hundaa hai |
pataalooaan dee banatar chitr ton pragatt ho sakadee hai | ihanaan andar koee do tin sau nikeean nikeean kottharreean hundeean han | fer har ik kottharree vich bahut saareean pataleeanpataleean naleean hundeean han | jekar ihanaan naleean noo sidhaa keetaa jaave taan lagapag 600 gaj lameean ho sakadeean han| ih naleean ral ke ik vaddee naalee banaandeean han| ih naalee dhaatee de khazaane vich aparradee hai, ate pataalooaan vich tiaar hoee dhaat noo uthe ghaladee rahindee hai | khajaane deean thaileean de thale val ik patalee naalee praasattes galaindd gilatteean vichon ho ke pishaab de raah vich
pujadee hai | is daa moonh keval us samen khulhadaa hai, jadon bhog daa akheeree lazat daa samaan hundaa hai taan koee adhe tole ton lai ke tole veeraj de nikalan naal hee uh gilatteean kumalaa jaandeean han ate indaree dtilee pai jaandee hai |
nottakise kise manukh daa iko hee pataaloo hundaa hai, jo ikalaa hee aaualaad paidaa karan de laaeik hundaa hai |
veeraj manee
veeraj daa khiaal aaundiaan hee parameshar dee kudarat daa kamaal akhaan age aa jaandaa hai | jeekar ik nike jihe beej vich barraa bhaaree darakhat, jarr, ttaahaneean, meviaan, fulaan ate falaan samet lukiaa hoeaa hundaa hai, eise tarhaan veeraj dee ik boond de hazaaraven hise vich ik manukh daa saaraa sareer samaaeaa hoeaa hundaa hai | keval enaa hee naheen, sagon jisadaa veeraj hundaa hai, aus de vichaar akal, kad, rang, dtang teekar dee fotto is vich hundaa hai | is veeraj vichon bachaa jamadaa hai us vich aapane pitaa de uparokat bahut saare vikaar te gunaan de chinh paae jaande han |
veeraj, dhaat jaan manee ik dudh varage rang dee gaarrhee lesalee vasatoo hai | jisadee ik boond khoon deean ik sau boondaan naal tiaar hundee hai | eis vichon ik khaas tarhaan dee gandh mushaka aaundee hai | kaparre upar lag jaae taan sukan te kaparraa maaeaa lagee leer vaang aakarr jaandaa hai | veeraj patalaa hove taan kaparraan naheen aakarradaa, keval fike jihe rang daa daag lag jaandaa hai |
jekar taaze veeraj noo khuradabeen de sheese vichon vekhiaa jaae taan us vich barree tejee naal kurabulakurabul karade shapermattozoa shaperamasa keerre vakhaaee dende han| iho jeev han jiharre santaan utapan karan daa kaaran han | eihanaan dee lanbaaee1700 inch de lagapag hundee hai ate keval khuradabeen davaaraa hee vikhaaee de sakade han | uhanaan dee chaal sap vaang tteddee hundee hai | javaan jeev
barree tezee naal dauarrade han te iaun jaapadaa hai jeekar paanee vich lakhaan machheean tairadeean firadeean han | kamajor manukh de kamajor jeevaan dee barree muradaa chaal hundee hai | keean lokaan de veeraj vich ih keerre hunde hee naheen | uhanaan daa veeraj dekhan vich taan changaa disadaa hai par khuradabeen vich vekhan naal garabh dhaaran karan vaale ih keerre naheen hunde |
jinaa veeraj ik vaaree bhog keetiaan nikaladaa hai us vich do karorr teekar jeev hunde han, eihanaan vichon har ik arog jeev santaan utapan karan de yog hai arathaat ik manukh de ik vaaree bhog karan naal aine jeev nikalade han ki saare desaan deean javaan isatreean garabhavateean ho sakadeean han, par gal ih hai ki iko isatree de andar vee ge hoe jeev masaan hee garabh kar sakade han, koee change bhaagaan vaalaa jeev hee isatree de uparokat aandde noo chhek ke us vich pai ke garabh daa kaaran banadaa hai |
jo marad bedaradee naal bhog davaaraa jaan hor tarhaan bearath veeraj gavaande rahinde han, auh kudarat noo mazaboor karade han ki uhanaan diaan kukaramaan daa uhanaan paason badalaa lave |
jiharre manukh kaamee hunde han ate hafate vich ik jaan ik ton vadh vaar bhog karade han, auhanaan de veeraj de khajaane vich taan kachaa veeraj hee jamaan rahindaa hai, ate naalon naal kharach hundaa rahindaa hai | us veeraj noo khazaane vich chokhaa samaan reh ke changaa pakaa banan daa samaan naheen miladaa | par jiharre lok aapane veeraj noo chhetee chhetee bearath naheen gavaande, auhanaan daa veeraj pataalooaan vich changee tarhaan tiaar ho ke veeraj de khazaane noo bharapoor karan pichhon usadaa vaadhoo hisaa sareer noo parat aaundaa hai ate murr lahoo vich samaa jaandaa hai | tad usadaa naaun siaane lok aauaj, tej athavaa noor dharade han | us naal saare sareer noo uh taraavatt, jigar noo uh taakat dil noo uh aanand ate dimaag noo uh noor praapat hundaa hai jisadee vaddiaaee kalam paason naheen ho sakadee | rag rag
ate patthe patthe vich beant taakataan ikatr ho jaandeean han | mukharre te laalee bhakhan lagadee hai| dimaagee shakateean de akhutt bhanddaare bharapoor hoe rahinde han| is de ulatt jekar veeraj ajaaee te viarath zaaeaa hundaa rahe, taan usanoo manukh de sareer andar rach mich jaan daa avasar vee naheen miladaa | eiho kaaran hai ki aj kal bathere nauajavaanaan de chihariaan upar rauanak dee thaan fitte moonh varat rahee hai | gamaan te pareshaaneean dee tasaveer bane rahe han | bas iho samajho ki aoontt re aoontt teree kiharree kalaa sidhee
change mande veeraj dee pachhaan
autam veeraj gaarrhaa ate halake dudheea rang daa hundaa hai ate ik vaaree bhog keetiaan adhe ton do toliaan teekar nikaladaa hai | vigarriaa hoeaa veeraj kee prakaar daa hundaa haipatalaa, bo vaalaa, moteea jaan havaa piaazee, saaboodaane vaang daane daane, futte hoe dudh varagaa jaan jeevaan ton binaan aadik| sharaab, afeem, kokeen, haashis, sulaf aad de varatan naal aatashak te suzaak de jhir de asar naal, veeraj de jeev kee vaaree mar jaande han | anyaanapune deean badachalaneean naal jaan javaanee vich anhe vaah bahutaa bhog karan naal ih jeev barre kamazor ho jaande han jaan mar jaande han |
ajiheean haalataan vich tajarabekaar hakeem, vaid kolon salaah lainee chaaheedee hai | binaan kise shak de main ih gal keh sakadaa haan ki veeraj sanbandhee koee vee nukas hove taan ddaakattaree davaa daaroo naal raazee naheen ho sakadaa, eisadaa davaa daaroo hakeem jaan vaid hee kar sakade han |
les madanajal, mazee
kudarat de ik ik niyam noo vekh ke manukh dee akal dang reh jaandee hai | jis vele manukh vich kaamacheshattaa utapan hundee hai taan indaree andar khilareean hoeean gilatteean ate paraasattett
galaindd vichon ik les jihee nikalan lag paindee hai, enee naheen ki baahar ddigan lage | ih saaf chamakadaar hundee hai, eis daa mool kam indaree de andar noo tar karanaa hai, taan ki baad vich veeraj de zor shor naal nikalan te andaralee naalee chhilee naa jaae | is vich santaan paidaa karan dee jraa jinee vee samarathaa naheen hundee, zaraa jine khiaal naal jaan bhog ton pahilaan les daa baahar nikalan lag painaa, kamazoree dee nishaanee mithee jaandee hai | angarejee vich isanoo praamattettoreea aakhade han |
manukhaan vaang isatreean de gupat ang de vich vee gilatteean hundeean han | jadon usadee kaam vaashanaa jaagadee hai taan usadaa saaraa andar gilaa ho jaandaa hai taan ki manukh dee indaree dee ragarr naal usadee andaralee jhilee zakhamee naa ho jaave | isatree vich ih les is gal dee nisaanee vee hai ki isatree bhog karan lee tiaar hai ate utaavalee hai | keean purasaan daa jhootthaa khiaal hai ki isatreean vich ih les usadaa veeraj jaan ras hai haalaan ki us vich santaan utapan karan dee jraa jinee vee taakat naheen hundee | manukhaan noo kamajoree karake kaam daa khiaal aaundiaan hee les baahar nikalan lag paindee hai, eis de ilaaj dee koshis karanee chaaheedee hai |
santaan kinee honee chaaheedee hai
saadde paason akasar kar ke puchhiaa jaadaan hai ki santaan kinee honee chaaheedee hai | eis daa mottaa utar ih hai ki aapane haalaat te aauakaat mutaabik jinee santaan dee changee tarhaan naal paalanaa posanaa, dekh bhaal te changaa parrhaa sakan dee samarathaa hoe, onee hee mariaadaa dee santaan ho sakadee hai | bharaa dee ik bhain jaan bhain daa ik bharaa, do hee ghar vich sohane sajade han | hor vadh naheen | sarakaar taan ik hee keh rahee hai |
dasavaan kaandd
maradaan de gupat rog ate ilaaj
auh beemaareean jiharreean maradaan noo uhanaan kukaramaan de kaaran ho jaandeean han ate jinhaan noo maradaan de gupat rogaan daa naaun ditaa jaandaa hai, auh sau vichon 99 taan chauadaan ate veehaan varhiaan dee umar vichakaar paidaa hoeaa karadeean han | jadon anyaan munddaa badachalan purashaan vich utthadaa baitthadaa hai, jinhaan daa kam hee ishakeea galaan karanaa hundaa hai, taan uh lok bhog de savaad daa varanan barre aanandamee shabadaan davaaraa karade han ate aapane saathee bhole bhaale mundde noo uparon lubhaaeimaan parantoo asal vich soolaan dee sej noo bhogan dee preranaa karade han | jis tarhaan ki ilaaj karaan vaale rogeean paason pataa lagaa hai, auhanaan noo kihaa giaa ki hatharasee naal mundde chhetee javaan ho jaande han | uhanaan noo daarrhee muchhaan chhetee hee aa jaandeean han | is naal kad vadhadaa hai | is naal patale mundde chhetee motte ho jaande han| is naal chihare daa rang nikharadaa hai aadik | hun aap hee vekho kineean puttheean galaan han, sharaarat te saitaanee naal bhareean hoeean| so, nateejaa bilakul putthaa hundaa hai | parantoo ih ik sachaaee hai ki bhole larrake is kam naal anekaan rogaan kamajoreean daa shikaar ho jaandaa hai | bas, tabaah hee ho jaande han | bahutaa isatree sang karan vaalaa moorakh vee ihanaan hee rogaan vich fas jaandaa hai | sabh naalon bahutee kharaabee sareer de us sisattam vich aa jaandee hai jis te ih zulam keetaa jaandaa hai, arathaat veeraj de banaan,
sanbhaalan ate chalaan vaale ang, maradaan noo marad banaan vaale ang naakaare ho jaande han |
ajihe kukaram karan vaale marad dee veerajarachanaa vich nukas aa jaan naal hetth likheean marazaan ho jaandeean han|
a supanadosh arathaat sutiaan sutiaan supane vich hee veeraj jaan manee daa nikal jaanaa |
a jareeaan, dhaant painaa arathaat pishaab de naal, age jaan pichhe, manee daa vagade rahinaa |
e veeraj daa patalaa pai jaanaa |
sa sheegharapaat arathaat indaree andar karadiaan hee jaan chaar panj vaaree hilan vich hee khalaas ho jaanaa, eisatree dee tasalee naa honee|
ha naamaradee jaan napunsakataa arathaat isatree naal bhog karan dee chaah hee naa utapan honee jaan chaah ate piaar de hundiaan sundiaan isatree naal lette hoeaan vee indaree vich kararraaee naa aaunee jaan sakhatee aa jaae taan andar karan ton pahilaan hee naramaaee aa jaanee|
eneean vaddeean beemaareean ik nikee jihee bhul naal ho jaandeean han| is de tin chaar hor bhee kaaran hoeaa karade han | pahilaa keean lokaan dee indaree dee supaaree parade naal iaun kajee rahindee hai ki parradaa pichhe naheen hatt sakadaa, taan parrade andar mail dee ik teh jam jaandee hai, jis de naal supaaroo de aale duaale mitthee mitthee khurak jihee hundee hai | khurakan naal savaad jihaa aaundaa hai, jiharraa hath rasee daa kaaran ban jaandaa hai | doojaa ghorre jaan baaeesikal dee savaaree naal indaree dee jarr vich ik ragarr jihee paidaa hundaa hai | is ragarr lagan de kaaran aapanaa hath indaree val lai jaande han, jis naal savaad dee his bahutee ho ke uh hath indaree noo ragarrade han, ate is tarhaan uh aapanaa veeraj guaa dende han ate aapanee javaanee dee jarr
vadt lainde han | par bhole bhaale munddiaan lee ghorre jaan baaeesikal dee savaaree kise buriaaee daa mudt naheen banadee| teejaa sinemaa, naaval te nangeean tasaveeraan munddiaan de dimaag vich kaam daa vichaar paidaa kar dedeean han, vichaar naal indaree vich kararraaee aa jaandee hai | kararraaee dee haalat vich kaparre aadik dee ragarr naal savaad aaundaa hai, ate akheer hath rasee teekar nauabat aa jaandee hai | chauathaa maas, machhee, aandde, gandte, khattaaee daa bahutaa varatanaa indaree vich garamaaee paidaa kar ke kaamachesattaa noo vadhaan daa kaaran banadaa hai ate mundde hatharasee raaheen aapanee kaamacheshattaa pooree kar lainde han | mere kee mitar ih do tin patare parrh ke barre hairaan te dukhee honege, parantoo buriaaeean daa varanan karanaa vee mere junmen hai taank lokee aapane alharr putaraan ate us naal sanbandh rakhan vaale munddiaan upar changee tarhaan taarranaa rakh sakan ate uhanaan dee changee taraan raakhee kar sakan | khaas karake supanadosh daa puchh vee liaa karan |
supan dosh
neendar vich supane naal jaan binaan supane de veeraj nikal jaan noo supan dosh kahinde han| ih maraz uhanaan nauajavaanaan noo ho jaandee hai jinhaan ne kachee umar vich hatheen jaan kise tarhaan veeraj noo sanbhaalan vaale angaan noo kharaab keetaa hove ate raat noo gande hee supane aaunde hon, jinhaan noo kamazor maapiaan ne janam ditaa hove, jinhaan noo doojee beemaaree dee haalat vich kuneen aad garam davaaeean milan kar ke veeraj noo sanbhaalan ate rokan vaale angaan vich nukas aa giaa hove jaa jiharre maas, andde, machhee, ganddaa aadik josheelee khuraak bahutee varatade rahe hon jaan jiharre bahut dtidd bhar ke sauande hon jaan raat noo pisaab aaun te susatee de maare pe rahinde hon |
supan dosh bhaaven kine chir pichhon hove fer vee buraa hai| haan
maheene vich ik vaaree ho jaanaa bahutaa bhiaanak naheen | parantoo is ton bahutaa hove taan vele sir prabandh zarooree hai| hetth likheean sikhiaavaan ton laabh praapat karo |
supanadosh daa ilaaj binaan davaa
1 dudh varatanaa supanadosh lee haaneekaarak hundaa hai | je aadat pee hoee hove ate naal hee pakaa tajarabaa hove ki dudh daa koee bhairraa asar naheen hundaa taan thorrhaa jihaa varato | dudh te paanee sooraj dduban pichhon thorrhe peeo | dudh naalon makhan vadh changaa hai |
2 pishaab karake pair, eindaree te pataaloo tthandde paanee naal dho ke sauaven |
3 savere nahaaun lagiaan lak de hetthale hise upar ate indaree ute tthandde paanee dee dhaar paau |
4 pett naram rakho | maanh dee daal, suke meve, aaloo, kichaaloo, mongafalee, khoaa, rabarree, matthiaaee, laal mirach, kanak de baareek aatte athavaa baajare dee rottee naa khaao jaan ukaa ghatt khaao | khuraak haualee ate chhetee pachan vaalee hove, taazeean sabajeean, saag, gongaloo, ghio, makhan, kanak de motte aatte dee rottee, chaaval, chholiaan daa rasaa change han |
5 maas, machhee, aandde, sharaab, btau aad garam ate bhaareean cheezaan te naal hee khattiaaee, tel, piaaz ton ukaa prahej karo | chaah bhee naa peeo jaan halakee ate ghatt garam |
6 vichaar shudh pavitr rakho | jithe kite vee kaam jagaaun vaalee gal hove, authon nas jaanaa chaaheedaa hai, sinemaa, theettar naa vekho, navaal naa parrhe | halakee jihee kasarat nit karo | paramaatamaa noo yaad karo
man lochai buriaaeea gurasabadee ih man horree |
7 supan dosh de rogeean noo raat noo indaree ute lep jaan tel naheen laaunaa chaaheedaa |
8 supan dosh bahutee vaaree tin chaar vaje ton pichhon hee hundaa hai arathaat jadon manukh enee neendar lai chukadaa hai jinee ki zarooree hundee hai | so ghatt ton ghatt samaan sauanaa chaaheedaa hai | garameean vich chhe te saradeean vich sataan ghanttiaan ton vadh naa sauaven |
9 pitth parane naheen sauanaa chaaheedaa, sadaa khabee jaan sajee vakhee parane sauavon ih barraa zarooree hai |
10 kabaz naa hon dio | kabaj dee shikaaeit hove taan gulakand, murabaa hararr jaan doojee koee hor naram kabazakushaa davaaee naal pett noo naram karo | eesabagol daa chhilakaa ik tolaa laabhadaaeik hai | sanaa do hise, gulaab daa ful ik hisaa, sundt ik hisaa te khandd chhe hise ralaa ke rakh lo| raat noo ik do maase kabaz hattaan vaasate varato| pett de keerre chamoone bhee jiharre supan dosh daa kaaran hunde han is davaaee naal nikal jaande han jad ki is vich baraabar daa faak palaas, chhichhare daa beej peesiaa hoeaa milaa liaa jaave | sanaa dee patee naalon ddanddee vakh kar lainaa |
11 raat noo kise vele pishaab jaan paakhaane dee haalat maaloom hove taan aalas naa karo |
12 supaaroo de aale duaale mail ikatthee naa hon dio, parradaa changee tarhaan pichhe hattaa ke dooje teeje din dho liaa karo |
13 baaeesikal dee savaaree naa karo, karanee aa jaave taan haualee haualee baaeesikal chalaao | ghorre dee savaaree vee ghatt karo |
14 sair, jis vich thorrhaa dauarranaa vee pave rozaanaa karanee chaaheedee hai |
15 raat noo sauan vele indaree ute tthandde paanee de do tin lotte paao | savere chaar panj vaje jaag aaun pichhon dubaaraa naa sauavon supan dosh pahilee neendar kar chukan de pichhon hee hoeaa karadaa hai|
16 bhog bilakul naheen karanaa chaaheedaa |
17 supan dosh de nukasaan noo pooriaan karan lee bahutee taakat vaalee khuraak naheen khaanee chaaheedee | is naal sagon ulattaa nukasaan hundaa hai | dtidd daa tandoor nak teekar na bharo | raat daa khaanaa sooraj ddubadiaan hee khaa liaa karo te kujh bhukh rakhake |
18 sheeras aasan veeraj de rogaan lee barraa laabhadaaeik sidh hundaa hai | kise kandh jaan darakhat daa aasaraa lai ke sir parane kharre ho jaau jeekar pusatak vich ditee gee tasaveer vich dikhaaeaa giaa hai | ih aasan har roz do tin ku mintt karan naal supan dosh ghatt jaandaa hai | paraikattis hon te binaan sahaare de bhee kar sakoge |
eis ton binaan is pusatak de dooje kaandd muhaafij javaanee vich likheean hadaaeitaan te amal karo |
supan dosh daa sasataa te sauakhaa ilaaj
1 chhilakaa eesabagol tin maase, magaz beej kauanch ddedt maasaa, magaz dhaneean do maase, chaar magaj tin maase, khasakhaas ddedt maasaa, eih ik khuraak hai| savere shaam ik vele ik paa dudh naal dooje vele paanee naal | 40 din khaao| ik do varhe de andar andar de supan dosh lee ih nusakhaa barraa laabhadaaeik hai | maraz puraanee ho gee hove taan aapane shir de vaid hakeem dee sahaaeitaa lo |
jareeaan dhaant jaanee
eis maraz de kaaran uho hee han, jiharre supan dosh de han | uhanaan kaaranaan karake pahilaan kabaz hon dee soorat vich jor laaun vele pisaab de rasate veeraj nikal jaandaa hai | fir rog vadh jaan te har vaar pishaab de naal, agon pichhon aape jaan lag paindaa hai |
dhaant daa binaan davaa ilaaj
supan dosh vich diteean hoeean hadaaeitaan nan. 2, 3, 4, 5, 9, 12, 13, 15, 17 aute paabandee naal amal karanaa chaaheedaa hai|
2 nott karanaa chaaheedaa hai ki dhaant kis vele kinee ate kis rang dee jaandee hai| lesadaar, paanee de rang dee, dudheea rang dee, patalee jaan sanghanee, pishaab ton pahilon jaan pichhon jaan kaam daa dhiaan aaun pichhon | savere amrit vele ttattee jaan samen pisaab naal nikaladee hai jaan kee kabaz dee haalat vich eih saareean galaan maraz deean vakho vakh haalataan noo pragatt karadeean han|
3 rottee ton 2, 3, jaan 4 ghanttiaan pichhon jiharraa pishaab aaundaa hai, je us vich gaarrhaapan hove, taan uh dhaant naheen | us vich haazamen daa kasoor samajhanaa | haajmen noo madad milan naal uh nukas door ho jaandaa hai |
4 paakhaane jaan vele zor ukaa naheen laaunaa chaaheedaa, kiaunk zor laaun naal veeraj de khajaane te bhaar paindaa hai | jinaa paakhaanaa panj sat mintt baitthiaan aaraam naal aa jaae | is de pichhon utth kharrovo | din vich do tin vaaree bhee kade jaanaa pave taan koee ddar naheen kujh dinaan vich silasalaa ttheek ho jaaegaa |
5 har ik manakh daa pishaab seesee vich do tin ghantte rakhan naal dhundalaa gubaar hetthaan disadaa hai | rogeean de pisaab vich gubaar bahutaa hundaa hai, tandarusataan de vich ghatt | ih jhootth hai ki uh veeraj dhaanta hee hundaa hai | is vaasate zaraa jinee garad aaun naal ghabaraa jaanaa bhul hai |
notta niroe pishaab daa rang halakee palatan vaalaa athavaa bahut halake peele rang daa hundaa hai, paanee vaang berang naheen hundaa |
6 jareeaan daa je kade dooje chauathe maheene pataa lage taan usadee chintaa naheen karanee chaaheedee| tandarusat manakh noo bhee is tarhaan kade ho jaaeaa karadaa hai |
dhaant jaan daa sasataa te sauakhaa ilaaj
saalab misaree, sataavaree, mulatthee 44 tole, tavaaseer, daanaa chhottee ilaachee ate sarad cheenee 22 tole, varak chaandee 60 | vakho vakh kutt pees ke varak ralaa ke 60 khuraakaan banaa lo| ikaeik khuraak savere shaam sajare jaan garam karake tthandde hoe paa ddedt paa dudh naal | ihanaan naal saal do saal de andar andar daa maraj chalaa jaandaa hai | pansaaree noo benatee karanee puraanee davaa na deve | naale aapane nauakar ton hee kuttavaa deve |
les
jad indaree hirr ke kararree ho jaandee hai, taan pichhe dasee gee paraasattaintt galaindd gilattee thaaneen paanee de rang dee pataleepatalee jilab jihee thorrheethorrhee les risaris ke pishaab de rasate vich aa jaandee hai | ih aandde dee safaidee athavaa lasoorre dee jilab varagee les hundee hai | eih enee thorree hundee hai, ki khairee mairee baahar nikal hee naheen sakadee | haan, par jad kaafee der tak indaree nisaree rahe te bhog daa mauakaa naa mile taan ih risaris ke indaree de moonh tak aa jaandee hai | is noo hee mazee jaan praasattettoreea farosttattoria aakhade han | is vich manee athavaa veeraj dee koee ansh naheen hundee |
jad marad kadee kachee umare hee manee noo viarath gavaaun lag jaande han, jaan kaafee der daa bhogabilaas daa simaran karakarake aanand lainde rahinde han, taan isatree de naal lette lette bhog karan ton pahilon piaar, muhabat dee chherrachhaarr vich vadh rujhe rahinde han te unhaan dee indaree vichon ih les vadheree vagan lag jaandee hai | is rog daa binaa davaaee ilaaj taan iho hee hai, ki indaree noo vishe vaasnaa de gande khiaalaan ton chhemaheene dee chhuttee ditee jaave | davaaee davaaraa is rog daa ilaaj is prakaar hai
pansaaree paason mangofookiaa hoeaa kukarree de aandde daa chhilakaa 5 tole, fookee hoee godantee 10 tole, moosalee safed, sataavar,
asaraandh 1212 tolemilavaa ke 51 khuraakaan hoeean| adhee adhee purree hai | savere shaam dudh naal varato | bahut puraanaa rog naa hove taan ddedt do maheene vich ttheek ho jaandaa hai |
veeraj daa chhetee khalaas ho jaanaa
paanee dee bharee hoee botal noo ulattaao taan paanee barree chhetee nikal jaandaa hai | parantoo gaarrhe shahid dee botal noo ulattaao taan barraa chirakaa nikalegaa | ih gal chhetee khalaas hon dee hai | jis daa veeraj patalaa hai uh bhog karan lagiaan ang naal ang miladiaan hee jaan chaarapanj vaaree hilaadiaan hee nikal jaandaa hai | so veeraj de patalaa hon te manee de khajaane dee kamazoree karake bhee chhetee khalaas hon arathaat chhetee veeraj nikal jaan dee bimaaree ho jaandee hai | chhetee khalaas hon daa kaaran uho javaanee deean vadheekeean te bachapan deean badakaareean han jiharreean supan dosh ate dhaant jaan daa kaaran hundeean han | 14ven kaandd andar ddaakattar farainkalin dee chhetee khulaas hon de rog sanbandhee chhaanabeen bhee zaroor parrho |
chhetee khalaas ho jaan daa ilaaj binaa davaa
a supan dosh sanbandhee sikhiaa nanbar 2, 3, 4, 5, 9, 10, 11, 12, 13, 15, ate 17 upar amal karo |
a naa bahut garam te naa bahut tthanddee khuraak, sheeras aasan sair ate halakee varajis dee khaas hadaaeit hai |
e je naal hee supan dosh dee sikaaeit bahutee hove taan us rog de nanbar 1 ton 15 upar amal karo
sa je naal hee ih shikaaeit hove ki isatree de kol jaan te bhee indaree vich changee tarhaan kararraaee naheen aaundee taan ik aanddaa roz khaa sakade ho |
ha chaarachhe maheene isatree ate isatree daa dhiaan ukaa hee tiaag dio | gharree lee vee kaam cheshattaa naa aaun dio | indaree noo chaarapanj maheene aaraam karan ditaa jaave |
ka chhetee khalaas ho jaan de rogee, katthe hon pichhon, piaar muhabat karan vele hath taan vahuttee de sareer de angaan te chaahe fer rahe hon, par jithon teek hove, aapanaa dhiaan kaam cheshattaa ton hattaaee rakhan, aapane diladimaag noo tthanddaa rakhan | changaa hove ki aapanaa dhiaan dooje paase laaee rakhan, jidaan haalee hath taan hal dee kirat vich laaee rakhade han, par dhiaan kite hor paase laaeaa hundaa hai |
kha sheeras aasan daa abhiaas karanaa is beemaaree vaasate laabhadaaeik hundaa hai | dekho supan dos de biaan vich veravaa te pusatak vikhe tasaveera |
ga farainch laidar rabarr dee thailee ling te chaarrh ke bhog karanaa vee faaeidevand rahindaa hai, naale garabh ton bachaa hundaa hai |
chhetee khalaas hon daa sasataa te sauakhaa ilaaj
1 eimalee de beean dee giree 2 maase booraa chanan, sataavar ik ik maasaa, beej band ddedt maasaa, asagandh 2 maase, eih ik khuraak hai | 60 khuraakaan daa sauadaa pansaaree kolon lai ke kuttavaa lo, savere shaam paa pake dudh naal chaalee din varato| ilaaj karade hoeaan bhog khattiaaee ton parahez karo | machhee, maas, aanddaa manhaa | rog vadhiaa hove taan saanoo pooraapooraa haal likho, mihanat, hamadaradee te dhiaan naal ilaaj keetaa jaavegaa ee
2 gharreemurree veeraj gavaaun naal veeraj patalaa ho jaandaa hai | uh changaa kamaaeaa hoeaa veeraj naheen hundaa| us vich santaan paidaa karan dee shakatee naheen rahindee | bhaaven patale veeraj vaale dee chaah bahut utthadee hai, par veeraj bahut chhetee nikal jaandaa hai ate bhog keetiaan savaad ghatt aaundaa hai | veeraj noo gaarrhaa karan lee hetth likhee kheer varato
chitte til 2 tole, chittee moosalee asagandh, eisabagol daa chhilakaa, kauanchabeej, saalab misharee 55 maase, khandd lorr anusaar,
dudh garam ddedt paa, ajihee kheer tthanddee hon te din vich ik do vaar | 40 khuraakaan pansaaree ton banavaa laineean |
3 borrh dee daarrhee chhaaven sukaaee hoee do maase, taal makhaanaa 3 maase suke takal kakar dee sukee hoee falee 2 maase, dudh naal savere shaam 40 din varato | ghio, makhan, malaaee, chholiaan dee rottee sevan karo |
4 saalab 12 tole, beej uttangan 11 tole, beej tulasee 10 tole, gokharroo 9 tole, kauanch beej 8 tole, sunthal moosalee 7 tole, bhang 6 tole, suchee tavaasheer aapane shir de hakeem ton is de asalee hon dee tasalee karavaa lavo 5 tole, supaaree 4 tole, lauang 3 tole |
eihanaan saariaa daa, pahilaan chauathaaee 2 vazan lai ke, addaadd kutt peeh ke te kaparr chhaan karake milaao | savere te shaam noo 6 6 maase davaaee, ddedt paa garam dudh naal lai liaa karo | dudh vich mitthaa paa sakade ho | kabaz dee shikaaeit hove taan ih davaaee gulakand ik chhattaankee vich milaa ke khaa liaa karo te uparon dudh peeo |
parahezakhattiaaee, btaoon, karelaa, methee, suke meve, maas, machhee, aanddaa|
bandhej deean goleean te nauajavaan
nauajavaanaan dee sihat barabaad karan vich bahut saaraa hath imasaak bandheja deean goleean jiheean davaaeean daa bhee hundaa hai | jiharre lok barree chhetee chhutt jaande han uh is gal dee bhaal vich hunde han ki uhanaan noo koee ajihee cheez mil jaae jiharree shaam vele khaan ate ghantte do ghantte pichhon hadon vadh shivat paidaa hove ate uh bahutaa chir bhog kar sakan | kee lok ajiheean cheejaan binaan lorr, shauak vajon khaaneean chaahunde han | aj kal baazaaraan vich iho jiheean jineean vee cheejaan han, auh saareean hee dukhadaaee han | uhanaan vich dhatooraa, aafeem, charas, bhang, kokeen jaan is tarhaan deean nashaee cheezaan hundeean han| uhanaan de varatan naal manee
khushak ho jaandee hai te naal hee manee noo sanbhaalan ate chalaan vaale ang bihos te muradaar jihe ho jaande han ate chhetee harakat vich naheen aaunde | uhanaan angaan de is adhamaran noo yaar lok bandhej samajhade han ate khus hunde han | parantoo chhetee hee pahile naalon vee ge guzare ho jaande han, taan uhanaan deean akhaan khulhadeean han | so bandhej deean davaaeean ton bacho is ton binaan, bahuteean davaaeean, taan keval ishatihaaree hundeean han | uhanaan daa zaraa vee faaeidaa naheen hundaa | sau vichon ik davaaee ajihee vee mil jaandee hai jis tarhaan ki upar likh aae haan, jo dhaant vaale angaan noo besurat karake jaan lahoo noo josh de ke ik do vaaree taan savaad dikhaa dendee hai, par pichhon indaree pahile naalon vee kamazor ho jaandee hai |
changaa iho hai ki baakaaeidaa ilaaj karavaa ke sadaa kaaeim rahin vaalaa bandhej praapat keetaa jaave taan jo rozaroj de kharach te fikar ton jaan noo chhuttakaaraa mil jaave, naheen taan tuhaaddaa sareer bandhej deean goleean khaa khaa ke nikamaa ho jaavegaa |
aseen paatthak bandhooaan noo dharamasaroopee kahinde haan ki bandhej deean goleean aseen naheen vechade | bahut saare sajanaan ne saaddee is naanh noo kujh takalaf samajhiaa ate aaraddar bheje | inakaaree khat likhadiaanlikhadiaan saaddaa kinaa hee kharach ho giaa | aseen dharam ate eemaan naal kahinde haan ki aseen vakat ttapaaoo goleean naheen vechade | aseen bandhej de chaahavaan sajanaan noo salaah dinde haan ki upar likhe upadeshaan te chalan, raazee ho jaanage| doojee soorat vich changee tarhaan ilaaj karake sadaa lee bandhej praapat karo, taan ki nit dihaarree dee chintaa ton khalaasee hove |
naamaradee
jis manakh vich isatree naal bhog karan dee chaah hee paidaa naa hove jaan chaah hove taan us de ling ch tagarraaee sakhatee naa aave jaan tagarraaee bhee aa jaave taan isatree naal jafee paandiaan hee usadaa veeraj khaaraj ho jaave jaan odon naheen taan ang naal chhunhadiaan jaan sang
hundiaan baahar hee tauanak ho jaave jaan chaarapanj hujhakiaan vich hee khalaas ho jaae, jaan jis de andaron ukaa hee veeraj utapan hee naa hundaa hove jaan ghatt ate nikamaa paidaa hove, aus noo naamarad samajhanaa chaaheedaa hai |
aunjh taan supane vich veeraj daa nikal jaanaa ehatalaama pishaab de naal jaan agepachhe dhaant vag jaanaa jareeaana, veeraj daa patalaa honaa rakat manee, eih saareean naamaradee deean hee nishaaneean han, kiaunk ihanaan rogaan de hundiaan marad changee tarhaan bhog naheen kar sakadaa, naa hee arog santaan paidaa kar sakadaa hai ate naa hee aap arog reh sakadaa hai | fir vee indaree vich sakhatee naa aaun noo hee bahutaa naamaradee de naan sadiaa jaandaa hai | naamarad de andar, changee kisam de veeraj daa ghaattaa hai | us dee indaree vich khoon de zoradaar dauare dee thorrh hai | usadaa ang ajihaa hai jeekar aatamaa ton binaan sareer | usanoo bhog karan dee chaah hundee hai, parantoo usadee indaree vich kararraaee changee tarhaan naheen aaundee |
jamaandaroo naamarad kamazor maapiaan de kaaran utapan hunde han, par aj kal jiharre naamarad hunde han uh aapanee hatheen aap naamaradagee khareedade han arathaat kachee umar vich hath naal veeraj kadtanaa hatharasee munddebaazee dee vaadee jaan nikee umar vich hee isatreean de naal bhog karanaa jaan bahuteean khattiaaeean varataneean, aapane aap hee naamaradee noo vaajaan maaranaa hai | bahut arase ton badahazamee rahin de kaaran jo khaadhee peetee khuraak sareer daa ans bananon reh jaan dee haalat vich sareerak kamajoree ho jaandee hai, eih kamazoree bhee kadekade naamaradagee daa kaaran ban jaaeaa karadee hai |
maradaan de sandtapune ate naamaradee vich jiharraa farak hai uh bhee pataa honaa chaaheedaa hai, kee vaaree vekhiaa giaa hai ki ik manakh bhog karan de pooraapooraa yog naheen, fir bhee jiharraa thorrhaa bahutaa daaladaleea us ton ho sakadaa hai, ause naal garabh
tthahir jaandaa hai ate ise tarhaan ih bhee vekhiaa giaa hai ki manakh bhog karan vich taan pooreepooree maradaanagee taakat rakhadaa hai, par usade ghar santaan naheen hundee arathaat uh sandtamarad laa valad marad hai | isadaa varanan age aaegaa |
naamadaradee deean chaar soorataan
1. linganipunsakataajadon ki indaree vich hatharasee naal jaan bachapan dee shaadee naal kise prakaar daa nukas aad, kararraaee vele ling saadte chaar inch ton bhee chhottaa honaa, sattafett aad karake pooreepooree tagarraaee naa honee, andd bridhee, pataalooaan daa kamazor honaa jaan bahutaa chhottaa honaa jaan uhanaan vich paanee bhar jaanaa aadik | sujaak jaan aatashak daa indaree te asar, gilatteean aad, jaan ihanaan dohaan marazaan de kaaran manee de keerriaan daa mar jaanaa |
2. chinhanipunsakataarathaat kise vishes ang dil dimaag, medaa, jigar, fefarre, masaanaa aad de rogaan daa nasaanaarreean ate bhog karan vaale angaan upar asar honaa jaan naamaradee ton binaan kise hor maraz dee davaaee dee varaton, jo maradaanagee taakat ute bhairraa asar chhadd jaae jaan bahutee tthanddee, bahut khattee khuraak daa bahutaa chir lagaataar varatanaa bhee naamaradee dee ilaamat paidaa kar dende han| nashe vaaleean cheezaan bhee maradaanagee taakat de hak vich bhairreean ilaamataan paidaa karadeean han | nikame rahinaa mihanat varajis naa karanee bhee ik kisam dee naamaradee daa kaaran hundaa hai | khuraak dee ate khoon dee kamee bhee is de lee junmenvaar hai| manakh daa dil khoon chalaan daa khaas ang hai, balavaan dil lorr vele changee tarhaan ling val khoon ghal sakadaa hai so dil dee kamazoree maradaanagee taakat upar khaas tauar te asar paaundee hai |
3. dimaageenipunsakataaneravusabhog dee shakatee de hak vich dimaag daa bhee barraa bhaaree hisaa hai| dimaag naal hee taan kaam dee bijalee dee taar gupat ang noo harakat de ke kararraaee
liaandee hai ate ese karake dimaagee kamazoree neravous dhebilalitte neuresattahenia bhee naamaradagee daa kaaran ban jaandee hai |
a dimaagee shakateean bahut bhog jaan hatharasee naal eneean kamazor ho jaandeean han, ki pahile taan kaam aaun te indaree vich harakat hee naheen paidaa karadeean, je karadeean han taan chhetee hee thak jaandeean han ate kaaboo chhonattarola chhadd dendeean han jisadaa sittaa ih nikaladaa hai ki bhog de pooriaan hon ton pahile hee indaree dtilee pai jaandee hai is haalat vich bhog ho hee naheen sakadaa jaan marad isatree naal chhetee khalaas ho jaandaa hai |
a vahimee manakh aapanee maradaanagee taakat sanbandhee pahile taan shak karade han | par is sk te vahim daa uhanaan ute ajihaa bhairraa asar hundaa hai ki uh sachamuch hee kamazoree maaloom karan lag painde han | bahutaa dimaagee kam karan vaale bhee dimaag noo kise vele chhuttee naa den, naa hasan kheddan taan naamaradee daa shikaar ho jaande han|
e ik soorat naamaradee dee ih bhee hundee hai ki isatree barre ameer gharaane dee hai jaan barree sundar hai jaan balavaan hai jaan patee naalon bahutee rohab vaalee hai, aus naal patee bhog karan samen ghabaraa jaandaa hai | us vele indaree vich aaee hoee kararraaee bhee chalee jaandee hai | ik hor soorat ih bhee hundee hai ki isatree badasoorat hai jaan kise kaaran us naalon ghrinaa hai taan diladimaag usade naal bhog karan dee chaah naheen karadaa, sagon jee buraa hundaa hai, jeekar kauarree davaaee naal kee vaaree kai aa jaandee hai |
4. santaananipunsakataarathaat shuroo ton hee maradaanagee taakat naa hove, veeraj hee paidaa naa hundaa hove jaan veeraj vich uh kiram jaan jeev naa hon jiharre santaan dee utapatee daa kaaran hunde han jaan pataaloo khusee badaamaan varage chhotte chhotte hon|
naamaradee daa binaan davaaee ilaaj
a maas, machhee, aanddaa, dudh, dudh vich aanddaa, jalebee, anb, angoor, shahid, gandte, ghio, makhan, badaam, pisataa, niaze, narel, chhuhaare varatanaa laabhadaaeik hai|
a usatare naal indaree de aale duaale de vaal rozaanaa mune jaan | is chherrachhaarr karan naal khoon indree val jaandaa hai ate taakat vich vaadhaa hundaa hai |
e indaree dee gichee vich tang rabarr daa chhalaa dine ate raateen charrhaa diaa karo | kujh minttaan vich lahoo bhar ke indaree vich barree sakhatee aa jaaegee | auh lahoo indaree de patthiaan dee haualee haualee kudaratee tauar te muramat kar degaa | dasaan veehaan minttaan pichhon laah dio | resham de motte ddore jaan leer ton bhee ih kam lai sakade ho|
sa saare sareer te khaas karake reerrh dee haddee ate sir te, zaitoon de tel dee maalish maradaanagee taakat lee laabhadaaeik hai |
ha gulaab, moteea jaan chanbelee de atar daa indree ute tilon vaang maalish maradaanagee taakat vich vaadhaa karadaa hai |
chauathee soorat vich kudarat te bharosaa hee naheen keetaa jaandaa | kudarat ne taan pahile din ton hee naamarad banaaeaa hai | is de sudhaar lee taan vaid hakeem daa hunar hee kam aaegaa| binaan davaaee de koee vaah hee naheen |
teejee dimaagee naamaradee deean chaar soorataan aseen varanan keeteean han | us vich pahilee soorat vich davaaee dee atiant lorr hai| doojee vich dimaag noo khush rakhanaa, haasaa tthatthaa, prem piaar, sair sapaattaa ate is gal daa yakeen rakhanaa ki main aiven hee aapane dil vich ik galat kisam daa khiaal paidaa karake aapane angaan ate nasaan noo kamazor kar leetaa hai| jad pragatt tauar te koee bhul, koee kaaran nazar naheen aaundaa taan beemaaree
kiharree gal dee ate ilaaj kis beemaaree daa main taan ik damarree vee kharachan lee tiaar naheen |
teejee soorat vich naamaradee thorrhe samen lee hoeaa karadee hai| patanee lee piaar daa ans utapan hon te, ausanoo umar daa saathee ate chhottaa saanjheevaal jaanan te, ausade naal batheraa samen anathak ho ke haasaa tthatthaa ate sair sapaatte vich bitaan naal, bhog vele hadon vadh ke vele sir maradaanagee taakat pragatt hovegee | bada shakal hai taan usadee akal daa khiaal karo | beakal hai taan usadee seerat te subhaa daa dhiaan karo | bas fer sukh hee sukh hai |
nipunsakataa daa sauakhee sasatee davaaee naal ilaaj
aute dase vakhavakh kaaranaan ton utapan hon vaalee naamaradee daa ilaaj har rogee dee haalat vich vakhavakh davaaeean davaaraa hee ho sakadaa hai | aseen naamaradee deean aam prachalit haalataan daa ik ilaaj ethe likhade haan | is deean davaavaan vadde pansaaree ton sauakhe hee mil jaanageean |
saajoon mukavee baah maradaanagee taakat daa vadheea ton azamaaeaa sachuna uttangan beej, kauach beej, posat khasakhaas, jaaeifal, reg maahee, 11 chhattaank, kesar 1 tolaa, kushataa kalee adhaa tolaa, 22 aandde, khandd savaa ser, dudh dtaaee ser, ghio 1 ser, saajoon vaang vaid hakeem paason tiaar karaao | ik tolaa savere 1 tolaa shaam noo khaao, auton dudh pee lo | naamaradee der dee hove te bahutee takaleef hove taan mainoo verave naal likho, prem naal madad keetee jaavegee |
3. eindaree dee maalish lee tile de nusakhe age bure kamaan daa indaree ute asar de siralekh hetthaan likhe hoe parrho |
zarooree nott
chete rahe ki veeraj deean vadheean hoeean beemaareean dinaan ate hafatiaan vich naheen jaandeean| kee lok das din ik thaan
ton davaaee khaande han, pandaraan din doosaree thaan ton | ise tarhaan kee maheene te saalaan badhee dar badar bhattakade firade han, par muraad haasal naheen hundee | so khiaal rakho ki jithe vee ilaaj karaao drirrataa naal, kiaunk baakaaeidaa ilaaj ton binaan ih beemaareean naheen jaa sakadeean | maraz puraanee hove taan tin tin maheene vee lagade han | haan ih gal jrooree hai ki aap ilaaj kise mane pramane vaid paason karaao | pahilaan us kolon ttheek hoe mareejaan kolon us dee sobhaa suno | fir us naal gal baat karake dekho ki uh nireean farraan taan naheen maaradaa, aapanee vaddiaaee hee taan naheen karadaa tasalee hoe te us noo aapane saare kasoor daso kujh naa lukaau | shareef vaid hakeem kade kameenaa naheen ho sakadaa ki aap daa parradaa zaahir kare | us noo saaraa haal likhade raho, dasade raho | puraanaa rog vakat lai ke hattadaa hai| jekar aap dee maraz daa ilaaj aiven hee vaid dee ate aap dee aas umeed ton bahutaa samaan lai rihaa hai taan socho ki koee jrooree gal taan aap ne naheen lukaa ke rakhee | kee vaar changeean ton changeean davaaeean ise bhul de kaaran felh ho jaandeean han | is ton binaan ilaaj karaandiaan karaandiaan koee vaddee badaprahejee taan naheen hoee | ilaaj daseean hoeean sikhiaavaan ate parahej anusaar karaao | kade koee bhul ho jaae taan vaid noo khabar dio
eilaaj karade samen shahivat daa khiaal kujh chir lee dilon ukaa hee kadt denaa chaaheedaa hai | kee lok ilaaj karaandiaan karaandiaan imatihaan lee badaparahezee kar chhaddade han, eis tarhaan hakeem, vaid dee ene chir dee mihanat mittee vich ral jaandee hai | jisadaa ilaaj shuroo keetaa hai, ausanoo sevaa te sahaaeitaa daa pooraa pooraa samaan denaa chaaheedaa hai | jinaa samaan us ne mangiaa hai onaa chir hauansale naal ilaaj karanaa chaaheedaa hai | ih malaah daa kam hai ki berree noo kiharre raah uh sanbhaal ke paar utaar sakadaa hai | savaareean daa kam naheen ki har morr te uh raualaa paa den |
kee rogee kahinde han ki faraz karo ki ik maraj daa ilaaj
atth saate lainde hai taan pahile saaton vich atthavaan hisaa faaeidaa ho jaanaa chaaheedaa hai | ih arabaa galat hundaa hai | arabaa jiaun kaa tiaun, kunabaa ddubaa kiaun vaalee kahaanee aap ne sunee hovegee| har ik kam ajehee hisaabadaanee daa muhaataaj naheen hundaa | arogataa daa gharraa is tarhaan hisaabadaanee naal naa ddobo | jekar arabaa hee lagaaunaa hove taan pahilon aapanee peerree hetth sottaa fer ke vekho ki aap ne aapane veeraj noo vigaarran vich kine saal lagaae athavaa aap veeraj noo vigaarran vaalee chandaree vaadee de adheen ho ke hatheen aapanee sihat de naazak sheese noo chakanaachoor karan vaasate bedarad ho ke kinaa ku chir sattaan maarade rahe ho aap jekar aapane vaid noo us saare arase daa dasavaan baaravaan hisaa vakat den lee vee tiaar hovege, taan aap aapane ilaaj vich naheen ghabaraa sakade | veeraj deean beemaareean dasaan veehaan dinaan vich naheen jaandeean| aapane vaid noo aiven pareshaan naa karo | us noo aapanee izat daa ate aap dee anamol jindagee daa har tarhaan naal khiaal hai|
bure kamaan daa indaree te buraa asar
jadon kachee umar vich ling dee bhairree varaton keetee jaandee hai taan us vich hetth likhe saare jaan kujh nukas pai jaande han
1 eindaree daa maas kamazor, dtilaa ate muradaa jihaa ho jaandaa hai |
2 naramee vich dtaaee inch ton ghatt ate sakhatee vich panj inch ton ghatt reh jaandee hai te naal hee patalee vee ho jaandee hai | par ik gal kadee naa bhulanaa ki binaan buree te ayog varaton karan de vee kee maradaan deean indareean jamaandaroo hee chhotteean hundeean han | is de baare khaas bhet dee gal ih hai ki jiven keean saahanaan, bail baladaan de sing vadde vadde ate indareean vee vaddeean ate keean deean nikeean nikeean hundeean han, eiven baaze baaje gharaaniaan andar pooran sihat dee haalat vich ling chhotte hunde han | par santaan uh vee paidaa kar sakade han| is lee neka
chalan marad noo fikar naheen karanaa chaaheedaa | bhairree vaadee kar ke indaree daa chhottaa te patalaa pai jaanaa hor gal hai | aseen tuhaanoo hakeekat biaan kar chhaddee hai | jekar aseen vee ishatihaaree hakeemaan vaang keval aapaneean davaaeean te tile vechan vaale hee hunde taan hadaaeitanaamaa khaavanda de paatthakaan pratee saareean galaan is tarhaan sidak naal kholh ke dasan dee koee lorr naheen see |
3 bhog dee chaah hundiaan sundiaan indaree vich sakhatee naheen aaundee jaan aa ke chhetee chalee jaandee hai jaan ttheek samen sir kumalaa jaandee hai |
4 eindaree naramee jaan sakhatee jaan dohaan haalataan vich ttedtee jaapadee hai jaan agon pichhon ghatt vadh mottee patalee ho jaandee hai |
5 eindaree upar neeleean ragaan disadeean han |
pahile tin nukasaan lee taan hetthaan nusakhe likh dite han| chauathe kes vich je sakhatee vele ttedtaapan naa rahe taan koee gal naheen, kiaun binaan havaa de baaeesikal dee tteeaoob vee taan vingee ttedtee pee hundee hai | haan, je sakhatee vele ttedtaapan dikhaaee dendaa hai taan age likhiaan tilaan chon pahilaan ate doojaa tilaa varaton | pahilaan saver vele ate doojaa raat vele |
panjaven kes vich ilaaj dee lorr naheen | ishatihaarabaaz ate sarrakaan te khalo ke laikachar jhaarran vaale lok jhootth kahinde han ki ihanaan ragaan vich gandaa paanee hai jaan uhanaan de tile naal rangaan baitth jaanageean jaan ihanaan rangaan de baitthe hon te hee maradaanagee taakat daa nirabhar hai | chete rahe ki arog ate bhalemaanas manakhaan deean vee 35 varhiaan dee umar pichhon, eih ragaan ubhar aaundeean han | tad ih badachalanee dee nishaanee hee hundee hai | seetalaa maataa de daag, kade nikal chukee maataa dee nishaanee han, parantoo uhanaan naal koee takaleef naheen hundee | kee anajaan hakeem lokaan noo kahinde han ki je ragaan vich paanee naa hundaa taan saadde tile naal chhaalaa pai ke indaree vichon paanee kis tarhaan nikal aaundaa hai main kahindaa haan ki je
auho tilaa jaan aubaladaa tel jaan paanee sareer de kise vee hise te paaun naal chhaalaa pai jaaegaa, taan us vichon vee paanee nikalegaa | ih tuhaadde vichon bahutiaan ne dditthaa hovegaa | so ajehe lokaan ton bacho | chhaalaa paan vaale tile hor galaan lee varate jaande han | rangaan noo bitthaan daa is naal koee sanbandh naheen te naa hee is tarhaan ubharadeean neeleean ragaan ttheek hundeean han |
jadon hath dee vadheek varaton naal indaree chhottee, patalee ho jaandee hai ate us daa maas kamazor, dtilaa ate muradaa jihaa ho jaandaa hai taan hetth likhiaa tilaa laabhadaaeik hundaa hai
1. vaddee kanddiaaree de fal akarakaraa, maalakanganee, cheechavahuttee beer vahuttee, gul baaboonaa, ghorre daa sunm, bhalaavaa 2 chhattaank, kaale tilaan daa tel 2 chhattaank, adarak daa paanee ik ser milaa ke gohiaan dee ag te chaarrho| jadon tel baakee reh jaae, chhaan ke varaton | je tel dee thaan, do darajan aanddiaan dee zaradee milaa lo taan bahut hee laabhadaaeik hai| aapane shahir de vaid hakeem paason banavaao |
2. hetth likhiaa tilaa varatan naal indaree dee kamazoree ate susatee hatt jaandee hai sakhataaee ate shahivat vadhadee hai |
jamaal gotte jabo lotte de bee chhile hoe, pisataa chhiliaa hoeaa chittee kaner de ful adh adh paa lai ke masheen naal badaam rogan vaang tel kadtaa lo | keval do tin boondaan indaree de upar saje te khabe paase hetthaan naheen bilakul haualee haualee ik mintt maalis karo | supaaroo ate nal bachaaee rakho| fer bhej patar lapett ke sauan jaao | thorrhee thorrhee khuraak hove, taan 2, 3 ghantte baad ghio laa lo | maas, aandde, ghio, dudh, bakare de pataaloo jinhaan noo kapoore vee kahinde han har roz do tin dudh vich kaaharr ke khaa lo ate uh dudh vee pee lo |
soochanaa 1. eindaree deean beemaareean bahuteean kachee umar deean badachalaneean ate vadheekeean naal hee hundeean han| meraa
tajarabaa hai ki jiharre lok keval tile naal indaree deean beemaareean hatt jaan dee aas rakhade han uhanaan dee muraad pooree naheen hundee | so chaaheedaa hai ki dhaant noo rokan ate chalaan vaale ang, jiharre indaree dee jarr de andar val hunde han | uhanaan noo, ttheek karan lee andarale ilaaj dee naalon naal varaton karake faaeidaa utthaaeaa jaae |
2. kee lok samajhade han ki unhaan dee indaree bahut mottee jaan lamee naheen, eis lee uh isatree noo khush naheen kar sakade jaan santaan utapan naheen kar sakade | ih doven galaan galat han | indaree vich kararraaee changee tarhaan aaunee chaaheedee hai, mazaa ise de adheen hai | nikee ate sakhat indaree manee noo jhattake naal reham de moonh vich paaundee hai | eis pusatak vich is sanbandhee batheraa kujh likh chukaa haan | bhaaven indaree chhottee hove, patalee naheen honee chaaheedee, par santaan taan changee utam dhaant hon naal hee hundee hai | is de ilaaj val bahutaa dhiaan denaa chaaheedaa hai | hakeem tathaa vaid noo niree puree indaree dee lanbaaee te mottaaee paidaa karan dee taakeed karake baar baar pareshaan naa karo | usanoo andar dee maseen ttheek karan daa vadhere khiaal hundaa hai |
veeraj saaf karan deean aauashadheean
jeekar bahutee matthiaaee khaan naal lahoo vigarr jaandaa hai ute tarhaan veeraj athavaa manee bhee badaparahejee te bedaradee naal bahutee guaaun naal vigarr jaandee hai | veeraj dee kharaabee naal kee bure nateeje nikalane sanbhav han ate manukh santaan naheen paidaa kar sakadaa
1 jis veeraj daa rang ghasamailaa jaan halake gulaabee rang vich hove, nikalan vele indaree vich mitthee mitthee peerr hove taan 22 din nire ghio jaan chokhee malaaee naal rottee dio |
2 je rang halakaa peelaa halakaa neelaa hove ate nikalan samen thorrhee jihee sarran ate garamee jaape taan pahilon tagarraa julaab dio, pichhon tavaansheer ik maasaa nikeean ilaacheean ik maasaa, kooje dee misharee ik maasaa,
chaandee daa vaddaa varak, eik sandal daa tel das boondaan, tthandde paanee naal dino shaam vele sevan karo | 3 je rang chittaa hove ate nikalan vele khurak hove ate balagam jihee bo aave taan sundt ik maashaa, shudh gandhak chaar rateean, bakaree de dudh naal dino shaam vele dio |
pahilee kharaabee vich baadee daa nukas hundaa hai | doojee vich garamee daa te teejee vich kaf daa| is lee baadee, garamee, balagam daa khiaal rakh ke khuraak raaheen sihat chon parrh ke khuraak daa parahez rakho| des bades de hindee buk sailar vechade han |
pichhe veeraj noo gaarrhaa karan vaalee musalee dee kheer sabh lee faaeidemand hai |
zarooree notta eneean beemaareean daa naan parrh parrh ke khaamakhaa vahim naa karanaa ki koee beemaaree taan yaar mainoo vee hovegee | jad teekar kise maraj dee ilaamat aapane aap paragatt naa hove, aiven aapane lee koee maraz naheen labhanee chaaheedee | aseen do kaaranaan karake inhaan beemaareean daa varanan keetaa hai | ik is karake ki bure nateeje sacho sach das ke bure kam vaaliaan noo bhai dilaaeaa jaave, dooje is kar ke jekar koee bhul kar chukaa hai taan saadde upar likhe mashavariaan ton laabh utthaa ke aapane jeevan daa sudhaar te udhaar kar lave |
yaarhavaan kaandd
garabh
teesare kaandd vich likhiaa hai ki jadon isatree ate gabharoo sang karan lagan taan kee tiaaree te kee prahez karanaa chaaheedaa hai | pahilee sharat hai siehat, naheen taan rogee maape rogee santaan hee utapan karanage, jo saaree umar rogee rahegee te maape aap vee unhaan dee dekh bhaal andar hameshaan vaasate avaazaar rahinage | garabh ttharhaaun vaasate jrooree hundaa hai ki
garabh tthahiran lee zarooree hai ki jadon veeraj marad dee indaree vichon nikal ke isatree dee bhag vich pain lage taan us vele marad hilanaa band kar deve | veeraj aapane aap jor naal bachedaanee de moonh vich pavegaa | us vele isatree aapanee bhag noo upar val khiche ate ghutte taan ki veeraj noo utaanh val jaan vich sahaaeitaa mile chitarraan de thale sarahaanaa rakhanaa ate kujh ghantte use tarhaan pe rahin naal bhee garabh tthahiran vich sahaaeitaa miladee hai |
mundde dee lorravand isatree sajee vakhee parane ate kurree dee lorravand khabee vakhee parane kujh ghanttiaan vaasate sutee rahe 1 vakhee parane pain de masale upar jaanakaaree praapat karan vaasate antim kaandd andar likhee gee ddaakattar tahikeekaat parrho
garabh
marad daa veeraj andar ddigadiaan saar veeraj de jeev andar jaa ke isatree de aandde noo labhan le agaanh vadhade jaande han ithon
teekar ihanaan karorraan jeevaan vichon koee ik change bhaagaan vaalaa jeev aandde vich varr jaandaa hai |
je besamajhee naal garabh ho jaan pichhon koee purash aapanee isatree naal bhog karadaa hai taan bachedaanee daa moonh band ho jaan naal veeraj daa jeev bachedaanee de andar naheen jaa sakadaa par garabh noo nukasaan zaroor pujadaa hai | garabh tthahir jaan de din ton lai ke bachaa paidaa ho ke 56 maheene dee aayoo daa ho jaan tak vishe bhog karanaa garabh noo nukasaan dendaa hai | ih 1516 maheene patee patanee lee vishebhog ton bachiaa rahinaa maataa pitaa ate baalak dee sihat vaasate bahut gunakaaree hai ate isatree marad dee tandarusatee banaaun vaasate taazaadam ho jaan daa vakafaa paa lainde han | kade kadaaeen hee ik ton vadheek jeev aandde vich varrade han, kade kade jadon do baal iko vaaree jamade han taan uhanaan daa ih kaaran hai ki do jeev vakho vakh aanddiaan vich painde han, aam karake iko hee jeev iko hee aandde vich pai ke garabh tthaharaaeaa karadaa hai|
notta bhog karan pichhon veeraj isatree de andar naheen rukiaa rahindaa, sagon haualee haualee baahar nikal jaandaa hai | jiharraa thorrhaa bahutaa bachedaanee de moonh teekar jaandaa hai uhee garabh lee kaafee hundaa hai|
chete rahe ki garabh ho jaan te ritoo aaunaa band ho jaandaa hai ate usadee saaree shakatee bache dee paalanaa karan de kam vich leen ho jaandee hai | kee vaaree ritoo deean do chaar boondaan aa jaandeean han, jiharree ki khataranaak gal hai | isade lee chaar maase samund sokh beej din vich tin chaar vaaree neelofar de sharabat naal devo | isatree manjee te sidhee pitth bhaar rahe, puaandee valon uchee rahe | khuraak dudh chol jaa tthanddeean sabazeean devo te rottee ghatt devo | dekho baaraven kaandd vich putaraghanee naaeisatree daa ilaaj nan 9
kee vaar aje garabh ho jaan daa shak hee hundaa hai ki khoon daa daag lagan lag jaandaa hai | us haalat vich laapravaahee naheen varatanee chaaheedee | ute dasiaa samund sokh daa ilaaj tatakaal aaranbh kar denaa chaaheedee hai | jekar garabh hovegaa taan us naal chain maaloom hovegaa; naheen taan takaleef vadh jaavegee | iho vaddee parakh hai | takaleef vadh jaan daa arath iho hai ki garabh koee naheen see, maahavaaree kise nukas de kaaran rukee rahee see | us haalat andar khoon noo chaaloo karan vaaleean aam prachalit athavaa is pusatak vich age likheean davaaeean daa sevan karavaau |
garabhavatee dee kai
eihanee dineen isatree daa jeea kachaa hon lag paindaa hai jiharraa saadhaaran tauar te khaaraa soddaa, dudh soddaa, dhaneea, poodanaa anaaradaane dee chattanee jaan ninboo te aaualiaan daa paanee piaan naal bahutee vaaree ttheek ho jaandaa hai | mittee jaan cheenee de bhaandde vich ik ser paanee paa ke us vich sukaa aaulaa aamalaa de telo, aaloo bukhaaraa sukaa 15 daane, eimalee de tole, anaaradaan adhaa tolaa, eihanaan vichon koee ik vasatoo do chaar ghantte paanee vich bhiaun ke ih paanee nitaar ke thorrhaa thorrhaa pee leetaa jaave | tabeeat ttheek ho jaan te ih paanee denaa band kar diau, kiaunk vadhere khattaaee dee varaton haaneekaarak hai | sukhadaataa sevaa faaramesee chaandanee chauak dilee dee davaaee garabha shaantaa garabhavatee deean kaiaan rokan vaasate achak savaaee te tatakaal asar dakhaaun vaalee hai | do rupe vich is takaleef daa pooraa ilaaj ho jaandaa hai | do maheeniaan vich nak, hetth, akhaan changee tarhaan disan lag paindeean han, haddeean de nishaan banan lag painde han | jadon saadte tinaan maheeniaan daa baal hundaa hai taan mundde kurree dee pachhaan hon lag paindee hai |
sataven maheene de akheer vich jame hoe baal bhaaven barre kamazor hunde han te haddeean naajk hundeean han, fir bhee koshis keetiaa bathere bach jaande han | is de sanbandh vich pandarhaven kaandd
vich ddaakattar arasakaaein de mashavare noo zaroor parrho | atthaven maheene daa baal ghatt vadh hee bachadaa hai | nauan maheene poore hon magaron jaman vaale baal daa vajan savaa do ser ho jaandaa hai ate lamaaee 18 inch | dasaan maheeniaan daa bachaa 20 inch lamaan ate saadte tin ser de lagapag vazan vich hundaa hai | saare ang poore poore pal jaande han | yoorap ate amareekaa vich garabhavateean aapanee sihat dee bahut dekharekh karadeean han| iho kaaran hai ki janam de vele uhanaan de bache aam karake panj ser tole de hunde han ate dasaan maheenaan de vikakaar bachaa jamadaa hai | ik mottaa asool hai ki isatree noo jiniaan dinaan pichhon kaparre aaun us naalon das gunaan dinaan pichhon usadaa bachaa jamadaa hai, arathaat koee 280 dinaan pichhon|
munddaa jame
jinhaan dee ih chaah hove ki munddaa jame, auh maahavaaree samaapat hon ton baaraveen raat bhog karan ate veeraj andar ddigade saar zanaanee sajee vakhee parane lett jaave ate tin maheene beetan ton pahilaan pahilaan sagon garabh tthahiran ton jhatt hee magaron munddaa hon dee davaaee varatan, kiaunk jihaa ki upar likhiaa giaa hai, tin maheene uparant taan mundde athavaa kurree de vakh vakh ang banane aaranbh ho jaande han |
ethe kee bharaa prashan karanage 1 kee ajiheean davaaeean bhee han jiharreean munddaa paidaa karan vich safal ho sakan 2 kee nar jaan madeen santaan paramaatamaan de hath vich naheen
eisadaa utar iho hai ki ise pusatak de agale patriaa vich nar maadaa hon daa jo asool varanan keetaa giaa hai usade adheen saadde sareeraan upar prabhaav paaun vaaleean ajeheean aauashadheean zaroor han | ghatt ton ghatt ik davaaee daa taan mainoo vee bahut tajarabaa hai jiharree ki painteean varhiaan ton main aap varat rihaa haan ate guroo charanaan dee kirapaa naal safalataa hee praapat hundee hai | tin din
hee khaaeedee hai | naale thorree hor garabh dee taakat lee de dende haan | usadaa koee vakharaa mul naheen liaa jaandaa | sevan vidhee barree hee saral te sauakhee hai |
paramaatamaa de hath vich hee sabh kujh hai | par vaahiguroo bhee sahaaeitaa uhanaan dee karadaa hai jiharre aapanee sahaaeitaa aap karade han tadabeer binaan takadeer naheen khulhadee | change bhaagaan naal changee kisamat vaale manakh de moonh vich bhee rottee aapane aap naheen chalee jaandee | aauashadheean bhee use paramaatamaa deean banaaeean hoeean han | har ik rog ate har ik aauakhiaaee daa davaa daaroo hai, manakh akal ton kam lave | ih nusakhaa guroo mahaaraaj sree savaamee krishanaa nand jee saniaasee ne atharav ved vichon labhiaa ate barre saalaan de tajarabe pichhon mainoo dasiaa, mainoo bhee hun isadaa batheraa tajarabaa ho chukiaa hai |
munddaa jaman daa asool
eih koee chamatakaar naheen | ih taan asool ate kudarat daa kaanoon hai ki manakhaan vich sooraj gun bahut hundaa hai | isatreean vich chandaramaa gun hundaa hai | manakh sooraj deean kiranaan vaang tej vaale mihanatee ate kararre hunde han | teeveean chand deean rishamaan vaang seetal subhaa vaaleean, sundar naramadil ate santaan lee piaar daa ansh rakhan vaaleean hundeean han |
niyam ih hai ki jadon garabh vich sooraj gun dee vadheekee hovegee taan putar hovegaa, chandar gun dee vadheekee hovegee taan kurree jamegee | garabh tthahiran ton tin maheeniaan pichhon bache de ang vakho vakh banan lag painde han | je us samen ton pahilon pahilon garabh vich sooraj gun vadhaaeaa jaa sake taan aaualaad zaroor nar hovegee | yoonaanee ate vaidak vich sooraj gun ate chandaramaa gun vaaleean koee khaas aauashadheean han | tin maheeniaan ton pahile pahile jekar sooraj gun vaalee davaaee garabhavatee noo khuaaee jaave taan
ausade andar sooraj gun vadh jaan naal aaualaad nar hovegee |
mainoo is asool daa ate sooraj gun rakhan vaaleean do chaar jarreebootteean daa pataa hai, eise lee mainoo safalataa ho rahee
eis zarooree vishai upar kujh ku hor bhee vidavaanaan deean naveean te puraaneean raavaan daraj keeteean jaandeean han |
1. garabh de pahile sauadin garabhavatee noo takarree khuraak mile taan kurree, je kar khaan peen vich tangee turashee rahe taan munddaa jamadaa hai|
profaisar palaasa
2. garabh de pahiliaan dinaan andar jekar khuraak takarree te manapasand dee hove taan munddaa jamadaa hai |
ddaa vilasana
eih vichaar pahile vichaar de ulatt hai |
3. jinaa marad vadheree umar daa hovegaa arathaat jinaa veeraj pakiaa hoeaa hovegaa one hee mundde vadhere jamanage |
4. marad vadhere balavaan hove sareer hee naheen, veeraj de kiram balavaan hona taan mundde jamade han, jekar isatree vadheree balavaan bhaav raj te shudh hon ton hai hove taan kurreean jamadeean han|
ddaa h. fakara
5. mihanatee isatreean mundde janadeean han| dtileean dtaaleean naajak mijaaj te kam kaaj ton jee churaaun vaaleean isatreean kurreean jaanadeean han| ih gal lekhak de tajarabe vich aa chukee hai, par tad vee ih kudarat daa attal kaanoon naheen |
6. jis gizaa vich taakat den daa vadh gun hovegaa, ausadee varaton garabh ton pahilaan te garabh de dinaan vicha munddaa paidaa karan daa kaaran hundee hai | dudh, ghiau, makhan, daal te dalee vich ih
gun vadh hundaa hai, eisade ulatt chaaval, makaee, sauagee anjeer ate taaje fal kurreean jaman vich sahaaeitaa dende han |
ddaakattar frainkalina
7. garabh tthahiran de dinaan vich zanaanee bahutee thakee ttuttee hovegee taan kurree jamegee | muravat jaatee de patthaan bhog karan de din jnaanee paason fasal dee vaadtee karavaaunde han, taak thakee ttuttee hoee patanee naal bhog karan naal je garabh tthahir jaave taan kurree zame, jisanoo vech ke kise ameerazaade paason changee takarree rakam kharee kar lee jaave | is de ulatt jekar janaa din bhar daa thakiaa ttuttiaa hovegaa ate jnaanee visamee hoee hovegee taan munddaa jamegaa |
8. des dee jalavaayoo daa bhee santaan de jisam upar bahut saaraa prabhaav paindaa hai | udaaharan de tauar te barataaneean vich kurreean vadhere jamadeean han | yoo. pee. te bangaal vich vee kurreean dee ginatee vadhere hundee hai te panjaab dee dharatee mundde jaman vaalee mithee jaandee hai |
9. salotareean dee hikamat de aadhaar upar bhog de uparant gau, majh, ghorree aad noo sajee vakhee parane littaa ditaa jaave taan usade saje paase dee naalee vich garabh tthahiran naal nar bachaa paichaa hundaa hai, khabee vakhee littaaeaa jaave taan bache maadaa utapan hunde han | valaaeit vich pashoo paalak lok aapane jaanavaraan noo bhog magaron lorr anusaar sajee jaan khabee vakhee littaaee rakhade han | iho asool isatreean vaasate vee varatiaa jaa sakadaa hai |
10. eisatree dee bachedaanee vich ik maahavaaree magaron mundde daa te doojee maahavaaree magaron kurree daa aanddaa aaeaa karadaa hai | mundde vaalaa aanddaa saje paase dee aanddaa daanee vichon aaeaa karadaa e te kurree vaalaa aanddaa khabe paase vaalee ton | saje paase vaalaa mundde daa aanddaa ritoo maahavaaree aaranbh hon ton baaraven din garabh tthahiran vaasate pooran tauar te tiaarabar tiaar rahindaa hai | so munddaa jamaaun de chaahavaan, baarave din isatree naal bhog karan | ih
gal vee ttheek kahee gee jaapadee hai ki dasaven te solhaven din bhog karan naal vee munddaa hee paidaa hundaa e | agon pichhon jaan taan kujh vee naheen hovegaa jaan kurreean hee honageean |
11. marad, jekar chhetee chhutt jaan daa rogee hove taan usade ghar bahut karake kurreean hee jamiaan karadeean han| ih raae mere man lagadee hai, kiaunk main jad maradaan daa chhetee chhutt jaan de rog daa ilaaj kar ditaa, taan unhaan de ghar munddaa jaman dee khushakhabaree mil gee |
12. naagar saravarasa naaun dee pusatak de vidavaan lekhak ne likhiaa ho ki zanaanee dee bhag de andarale paase saje khabe do naarreean hundeean han | saje paase dee naarree vich vishe bhog dee ukasaahatt aaun naal munddaa jamadaa hai | saanoo es naarree daa tajarabaa taan naheen hoeaa, parantoo ih aayuraved de use hee asool dee vigarree hoee shakal jaapadee hai, jo aseen das aae haan ki saje paase dee aanddedaanee vich soorajagun pradhaan hundaa hai, jad uh aanddedaanee aapanaa kam kar rahee hundee hai, taan us vichon nikale hoe aandde daa mel marad dee manee de jeev naal ho jaan te munddaa jam paindaa hai | bhog karan pichhon marad de vakh hundiaan hee, patanee sajee vakhee lett jaave ate kee ghantte use rukh lamee pee rahe |
13. jihaa ki aseen pahilon likhe aae haan, ki atthaveen, dasaveen baaraveen, chauadaveen ate saualhaveen raat daa garabh nar hundaa hai | tajarabe de aadhaar te ajihaa hundaa suniaa vekhiaa giaa hai, par tad vee ih koee attal naheen mithiaa jaa sakadaa |
14. eih gal bahut saare thaaeen tajarabe vich aa chukee hai ki jinhaan naareean noo maahavaaree bahut khulh ke paindee hai ate maheenaa pooraa hon ton pahilon nahaaun vaaleean ho jaandeean han, aunhaan noo bahut karake kurreean jamadeean han ate jinhaan noo nahaaunee thorree ton maheene ton kujh din charrh ke aaundee hai unhaan noo mundde jamade han |
15. maahavaaree nahaaunee aaranbh hon ton kujh din pahilaan
bachedaanee vich farak aa jaandaa e | lak vich maarree maarree peerr hon lag jaandee e, lettiaan rahin noo jee karadaa e | jis maheene saje paase daa mundde vaalaa aanddaa bachedaanee vich aaun noo tiaar hon lagadaa e, tad sajee chhaatee ate saje patt vich kujh asacharaj jehaa mahisoos hon lag jaandaa hai ate kurree vaale aandde dee soorat vich iho kujh khabee chhaatee te khabe patt vich mahisoos hon lag paindaa hai|
16. garabh tthahir jaan magaron tin maheene beet chukan te bache de ang vich nar te maadaa daa farak pain lag jaandaa hai | us vele jekar garabhavatee de andar sooraj gun daa vaadhaa hovegaa jaan aauashadhee davaaraa vadhaaeaa jaavegaa, taan munddaa jamegaa, te jekar chandramaa gun pradhaan hovegaa jaan davaaee naal kar ditaa jaavegaa, taan kurree jamegee | ih hazaaraan vaar tajarabe vich aa chukee sachaaee hai |
garabh vich munddaa e jaan kurree
eih gal bahut had tak nishache keetee hai ki mundde de palan vaasate kudarat ne bachedaanee de saje paase noo hee chun rakhiaa hai| saje paase val hee mundde daa naarroo jurriaa hoeaa hundaa e te khabe paase naal kurree daa | jad panjaven maheene mundde daa hilanajulan aaranbh hundaa e, taan mundde hon dee soorat vich usade godde te lataan saje paase ate kujh der naal vajade maaloom hon lagade han, kurree dee soorat vich khabe paase te thorre zor naal vajade maaloom hoeaa karade han | mundde dee soorat vich dhunee ton tin inch saje paase val kujh ubhaar jihaa maaloom hoeaa karadaa e, mundde dee soorat vich garabhavatee achanachet hee aapanee sajee vakhee noo farr liaa karadee radee e, jaanee us paase koee bojh pai jaan karake sahaaraa den dee lorr pai jaandee hai te kurree dee soorat vich ih lachhan is de ulatt hundaa hai | mundde dee soorat vich sajee chhaatee deean ton kurree dee soorat vich khabee chhaatee deean tanaavaan jaheean taneean hoeean anubhav hundeean han | iven kiven saje te khabe patt vich khich jihee mahisoos
hoeaa karadee hai | mundde dee soorat vich ghatt ke aaeaa karadee hai, jeea vee ghatt kachaa hoeaa karadaa e te kurree dee soorat vich vadhere | mundde dee haalat vich chittaa paanee ghatt piaa karadaa e te kurree dee soorat vich vadh| sattaithosakopa dil ate fefarriaan dee dharrakan tolan vaaleean ddaakattaree ttootteean pett upar lagaan naal mundde de dil dee dharrakan dhunee de saje paase val sunaaee dendee hai te kurree dee khabe paase val | parantoo so vichon do tin haalataan vich ih saje khabe dee pachhaan vee niramool sidh ho jaaeaa karadee hai | tad vee kise gur daa 9899 prat sainkarraa ttheek sidh honaa maamoolee gal naheen |
garabh tthahir giaa hai ki naheen
jo isatreean baalabache deean bahut chaahavaan hundeean han, auh 4050 din haiz nahaaunee band rahin te ih gal jaan lain lee ddaahadteean viaakul ho jaaeaa karadeean han ki garabh tthahir giaa hai ki naheen so uh davaaeean te misaan de age pichhe chakar kattan lag jaandeean han | jo andar ungaleean paa paa ke ttonhadeean rahindeean han| ih kam garabh vaasate atiant haaneekaarak hundaa hai te kee vaar ajehee chherr chhaarr naal garabhapaat ho jaaeaa karadaa e| koee ddaakattar, daaee, mis jaan jotishee dtaaee maheene beet jaan ton pahilaan veeh visave nisache prasn noo naheen keh sakadaa | so ajihee kaahalee khaahamakhaah vich aapaneean aasaan umeedaan daa khoon naa karo |
garabhavatee lee sikhiaa
chintaa, fikar, bhogabilaas, gusaa, bevakat sauanaa, jaaganaa, aucheean neeveean thaavaan te chalanaa, chhaal maaranaa, bahutaa hasanaa, ronaa, bhukhe rahinaa, thakanaa, bhaar chukanaa, ttaange pashoo dee savaaree karanee, lahoo kadtaaunaa, bhiaanak kahaaneean sunanaa, julaab lainaa, kunain varatanee, garam khushak te bhaareean cheezaan khaaneean, har vele lamiaan piaa rahinaa manhaa hai | naheen taan garabhapaat ho jaan daa ddar hai| mottar,
ttaangaa, rikashaa aad savaaree vich vee kadee khataraa ho sakadaa e, kadee kadee uche neeven thaan de kaaran ajihaa jhattakaa lagiaa karadaa e, ki khoon jaaree ho ke garabhapaat ho jaaeaa karadaa e |
khoaa maavaa maidaa, baareek aatte dee rottee, aarroo, masar, maas, khunb, anaar, kelaa, daheen chaual, kabaz karan vaale padaarath han, einhaan ton parahez rakho taan jo garabhavatee noo kabaj dee shikaaeit naa ho jaave, je hove taan dudh, daleea, kharaboozaa, paalak, gheea toree, tteendde, chholiaan dee rasaa, naasapatee lukaatth, cheree galaas, papeetaa aarindd kharaboozaa ate thorrhee thorrhee anb dee varaton kabajkushaa khuraak saabat hundee hai | so garabhavatee noo kabaj naa hon dio, je hove taan sauan vele ik do tole gulakand jaan ik tolaa chhilakaa isabagol jaan 12 marabaa hararr daa murabaa thorrhe dudh naal bagair kise ddar de khaa sakadee hai|
je garabhavatee de kise maraz lee hakeem, ddaakattar jaan vaid paason davaaee lee jaave taan us noo garabh sanbandhee das denaa zarooree hai |
tturanaa firanaa sair karanaa, khush rahinaa, saaf suthare kaparre paane, maalish karanee, arog balavaan soorabeer te vidavaan bazuragaan deean moorataan vekhaneean, auhanaan de kaaranaamen parrhane, dhaaramik pusatakaan parrhaneean ate pavitr jeevan bateet karanaa garabhavatee lee barre hee laabh den vaale han | chete rahe ki maataa pitaa dee sihat ate chaal chalan daa santaan te asar paindaa hai | siaane te sundar maapiaan de larrake bahutee vaar siaane te sundar hee jamade han | ih bhee vekhiaa giaa hai ki sang karan samen maataa pitaa vichon koee kise rog vich fasiaa hoeaa hove, taan bache de sareer vich bhee uho zahir jaa ke saaree umar usanoo dukh dendaa hai | nashe vich choor ho ke bhog karan vaaliaan de bache nikame te beakal vekhe ge han| naheen jaasoosee te yaaraanebaajee de naaval parrhan vaaliaan ate iho jihe hee kisekahaanee sunan vaaliaan de mundde kurreean barre chaalaak viseee ate natt khatt jamade han| gam, gusaa fikar aadik ate sachaaee,
nekee eemaanadaaree, sevaa te kurabaanee de gun bhee santaan vaasate maataa pitaa de khameer vich hee samaae hunde han | is lee har tarhaan daa dhiaan rakhanaa chaaheedaa hai | garabhavatee de bahut mitthaa khaan naal bache noo pishaab dee beemaaree, bahut sauan naal moorakhataa, khattaaee naal forraa finasee ate ron naal akheean kharaab ho jaandeean han|
garabhavatee lee khuraak
eih jaananaa zarooree hai ki garabh de dinaan vich isatree kee khaave, jis naal bachaa arog ate balavaan hove dudh, daal, sabazee, ghio, malaaee, rut de taaze meve, badaamaan deean bhiaun ke chhileean hoeean gireean, chaaval bahut, motte aatte dee rottee, ghio pee khicharree, daleea, daheen, lasee garabhavatee lee laabhadaaeik han | parantoo garam cheezaan btaoon, gandte, aandde, maas, machhee, achaar, sirakaa, baajaraa, pisataa, chhuhaare te naareeaal aad haaneekaarak han | maasahaaree lok maas vich pakeean sabazeean te maas dee taree de sakade han | parantoo garabhavatee de maasahaaree hon naal us de bache noo aam karake pett daa koee naa koee rog lagaa rahindaa hai te naale budheeheen hundaa hai | balagamee te baadee subhaa vaaleean, naakh, maah dee daal, kachaaloo, tarabooz, hadavaanaa tar, kheeraa naa khaan| hora khoeaa, maavaa vesan, bahut saaraa karrhiaa hoeaa dudh, rabarree dudh, rabarree, bojh den vaaleean cheezaan naa khaavo | adarak saag sabajee vich paavo |
murabe daa aaulaa ik te chaandee daa varak ik, saradeean vich sone daa ik varak bhee milaa sakade ho nikeean ilaacheean de daane ik maasaa, tavaasheer halakee neelee ik maasaa milaa ke har roz savere khaanee chaaheedee hai | kabaj dee sikaaeit vich murabaa hararr, chhilakaa isabagol jaan gulakand khavaa sakade ho | tolaa bhar badaam rogaan jaan jaitoon daa tel sauan samen thorrhe jihe dudh vich paa ke kabaz door karan lee piaa diaa karo taan barree arogataa dovegaa |
eihanaan saareean naalon taakat den vaalee havaakhoree hai savere shaam ghanttaa savaa ghanttaa shir ton baahar dee havaa khaanee, tturanaa firanaa sabh naalon vaddee khuraak hai |
kee isatreean garabhavatee noo putthee salaah dendeean han| uh kahindeean han ki toon aapanee ate bache dee paalanaa karanee hai, eis lee doonee khuraak khaah| ih salaah galat hai | is tarhaan bahutee khuraak khaan naal garabhavatee dee sihat vigarr jaandee hai aseen ih naheen kahinde ki garabhavatee thorrhee khuraak khaae, sagon jineen uh khush ho ke khaa sakadee hai ate jineen changee tarhaan sauakhee pachaa sake oneen khaae | par khuraak khaan de pichhon kise tarhaan daa bhaar naa jaape | kee har vele charadeean rahindeean han, eih bhee changee gal naheen |
eik niyam galat samajhiaa giaa hai | kihaa giaa hai ki garabhavatee dee har ik mang pooree honee chaaheedee hai is lee uh jiharree bhee bhairree changee cheez mange usanoo den dee atiant koshis keetee jaandee hai | niyam ih hai ki garabhavatee noo gm jaan gusaa karan daa samaan hee naa mile | is vaasate saare ghar vaale sadaa usanoo khus rakhan dee kosis karan | ih naheen ki rabarree, kachaaloo, bahee rottee, maas dee bottee, kolaa, chulhe dee mittee aad bhaareean ate sihat noo vigaarran vaaleean cheezaan de ke usadee arogataa kharaab keetee jaave|
eik hor vee gal hai ki garabh de pahile chhe maheene ghar de kam kaaj aad vich munaasib mihanat karade rahinaa ate usade magaron tin maheene vaasate thorrhaa kam te vadhere aaraam barre keematee niyam han|
vakat te tiaar karaa rakhanaa
zachaa de lee taakatavar panjeeree
shauabhaag suntthee
baal jaman te treemat barree kamazor ho jaandee hai, eis vaasate hetth likhee maajoon pahilon hee tiaar kar chhaddanee chaaheedee hai | is naal taakat vadhadee hai, dudh saaf sutharaa ate vadhere utaradaa hai, rog nerre vee naheen aaundaa | baal jaman ton ghanttaa do ghantte pichhon do tole ih garam dudh naal khuaa denee chaaheedee hai ate fer jadon teekar baal dudh peendaa rahe lagaataar khuaande raho | naheen taan 46 maheene taan zaroor varato | savere shaam jaan din vich tin vele chhe chhe maase khuaa ke uton jinaa pach sake, eik paa jaan adh paa dudh mitthaa paa ke piaa denaa chaaheedaa hai | je dudh naa mile taan niree ih savaadee maajoon hee khaa lain kaafee hai | garameean vich din vich 44 maase do vaar dio |
nusakhaasundt 16 tole, zeeraa chittaa 16 tole, dhaneean 8 tole, sauanf 16 tole, nikeean laacheean de daane, daalacheenee, maghaan, kaaleean mirachaan, vaavarring, tej patar, sanaa, naag kesar, laal chitare dee jarr, naagar mothaa 44 tole, asalee kashameeree kesar 1 tolaa, jaaeifal 2 tole, sataavar 8 tole, asalee sooraj taapee shudh silaajeet 2 tole je ih naa mil sake taan sukhadaataa faaramesee chaandanee chauank dilee ton mangavaa sakade ho ihanaan saareean cheezaan noo kutt ke kaparr chhaan karake ralaa lavo | fer us vich do ser ghio paa ke ag upar dhar ke kujh laal kar lave, sarr naa jaave | pichhon
panj ser dudh paa ke changee tarhaan hilaaunde raho | jadon sanghanaa hon lage taan ddedt ser khandd paa lavo | jadon davaaee vich ukaa paanee naa rahe taan laah lavo ate varato | je davaaee vich paanee reh jaae taan uh chokhaa chir naheen reh sakadee, sagon us de ute chittaa jihaa jaalaa aa jaandaa hai ulee lag jaandee hai chaar din magaron ulee lagadee jaape taan us noo dubaaraa ag ute dhar devo | pahilaan chauathaaee banaau |
doojee khuraak jiharree parasoot vaalee noo ditee jaae uh ghio vaalee te chhetee pachan vaalee hove | maanh dee daal, kachaaloo, pooree, kachauaree, bhinddee toree, karraah, khovaa, rabarree, amarood, kelaa, tarabooz, baraf, baazaaree matthiaaee naa dio |
baaravaan kaandd
nasatreek naaeisatreean
naamarad shabad batheraa prasidh hai | sbad naaeisatree nasatreeka tuseen naheen see suniaa| jis marad de veeraj vich kujh vee iho jihaa nukas hai ki santaan utapan naheen kar sakadaa uh naamarad hai | ese tarhaan uh isatree jisadaa haiz ttheek naheen jaan jis de santaanaupajaaoo angaan vich nukas hai, eithon teekar ki uhanaan karake santaan naheen paidaa ho sakadee, aus isatree noo naa isatree kahinaa jhootth naheen, kiaunk sandt keval uh isatree hai jis noo kaparre naa aaunde hon jaan bachedaanee hee naa hove te aaualaad naa hundee hove | par us ton binaan vee kee isatreean han jiharreean kaparre aaundiaan vee naaeisatreean han jaan jeekar kee mukh bilakul naamarad naheen hunde, parantoo naamaradee deean thorrheean nishaaneean uhanaan vich hundeean han, jinhaan daa ilaaj keetaa jaae taan marad poore marad ban jaande han, eise tarhaan isatreean vee naa isatree deean thorreean jiheean nishaaneean rakhadeean hoeean thorrhaa jihaa davaa daaroo keetiaan arog isatreean ban jaandeean han jaan uh alagarazee ate laapravaahee naal maraj noo vadhaa laindeean han ate pooreean pooreean naaeisatreean ban jaandeean han |
naaeisatreean deean 21 kisamaan
hetthaan unhaan isatreean deean vaidik vich daseean kisamaan daraj han jiharreean khaan, peen, bhog ate doojeean badaparahezeean karake jaan ritoo de vigaarr jaan bhairree kisamat karake kee khaas rogaan vich fas jaandeean han ate santaan utapan naheen kar sakadeean |
1 audaavarataa jisade gupat ang vichon jhagadaar ritoo barree peerr naal nikaladee hove |
2 bandhiaa jis noo kade vee haiz naa aave, hor har tarhaan naal raazee khushee hove |
3 vipalutaa jis dee yonee vich har samen peerr hundee rahe|
4 pareepalutaa jisadee yonee bhog karan samen peerr kare |
5 vaatalaa jisadee yonee kararree, khuradaree, peerr karan vaalee hove |
6 lohitaakasharaa jis dee yonee vichon barraa garam haiz nikaladaa hove |
7 parasansanee jis dee yonee aapanee thaan ton ttal jaave |
8 vaamanee jis dee yonee marad de veeraj noo pad varagee havaa naal baahar kadt deve |
9 putraghanee jis daa garabh tthahiran te lahoo aaun lag pave ate garabh paat ho jaae |
10 pitalaa jis dee yonee vich peep ate sarran hove |
11 ateeanandaa jiharree isatree har vele bhog dee chaah kare |
12 karanikaa jis dee yonee vich gandtaan jiheean hon |
13 aanand charanaa jiharree isatree bhog samen marad ton pahilon khalaas ho jaave |
14 atee charanaa jiharree manakh ton chokhaa vich pichhon khalaas hove |
15 shalesmalaa jis dee yonee barree thindee ate tthanddee rave te khurak hundee hove |
16 sandta jis isatree deean chhaateean nikeean hon, rit naa aaundee hove, bachedaanee chhottee, khuradaree hove jaan ukaa hee naa hove |
17 anddanee jis dee yonee bhog jaan pairaan bhaar baitthiaan lamak pave|
18 vidarutaa jis dee yonee barree khulhee hove |
19 soochee vakataraa jis dee yonee eddee tang hove ki us vich marad dee indree varr hee naa sake |
20 tridoshata jis dee yonee vich har vele peerr, sarran te khuraak hundee hove |
par ajiheean nasatreekaan hazaaraan vichon koee noo ik adh hundee hai |
auparokat kisamaan vichon pahileean panj kisamaan vich baadee daa nukas hundaa hai | nanbar 6 ton 10 vich garamee daa nukas hundaa hai | nanbar 11 ton 15 vich balagam daa | ihanaan saareean kisamaan daa ilaaj ho sakadaa hai ate baadee, garamee, balagam noo dhiaan vich rakh ke rogaan de lachhanaan daa vidhee pooravak ilaaj karan naal ih nukas hatt jaande han | par nanbar 16 ton 20 asaadh han | hatth ate hinmat naal davaa daaroo zaroor karanaa chaaheedaa hai, kiaunk kee
1 kee vaaree anyaanapune deean badachalaneean jaan javaanee deean vadheekeean kaaran, patee noo kamazoree ate chhetee khalaas hon dee maraj lag jaandee hai | uh isatree dee kudaratee ate daramiaanee chaah vee pooree naa karake chhetee chhetee chhutt jaandaa hai, parantoo besamajhee de kaaran samajhadaa hai ki eisatree vich kaam bahutaa hai ate uh chaahundee hai ki marad chokhaa chir lagaa rahe | so marad kee vaaree anabhel ate arog patanee noo ateecharanaa samajhan lag paindaa e | ih khiaal galat hai, ese noo kahinde han ulattaa chor kutavaal noo ddaantte |
vaaree ge gujare rogee vee raazee hunde vekhe ge han| haan, je kise isatree dee bachedaanee hove hee naa, taan us daa kujh ilaaj naheen |
21 eik kisam hor vee naatreemat dee hundee hai jis noo aseen sheetalaa keh sakade haan| ajiheean isatreean tthandde subhaa vaaleean hundeean han | uhanaan noo marad naal sang karan dee chaah hee utapan naheen hundee | viaah ton pichhon majaboor ho ke patee noo khus karan lee uh bhog karadeean vee han taan uhanaan noo koee savaad naheen aaundaa | uh murade vaang peean rahindeean han | ajiheean isatreean patee lee barree paresaanee ate besavaadee daa kaaran hundeean han |
einhaan saareean marazaan de ilaaj daa varanan hadait naamaa beevee vich likh chuke haan |
eisatree noo chaaheedaa hai ki jis vele maahavaaree vich kujh vigaarr hove jaan safaid paanee dee shikaaeit hove jaan uparokat varagaa kujh vee sareer vich khott hove taan patee noo fauaran dase | marad vee uhanoo iho samajhaa rakhe |
terhavaan kaandd
kujh zarooree futtakal lekh
aapanee pasand daa viaah
korattaship chhauooratthashheef
kee kaalajaan vich parrhe hoe hindusataanee mundde ih kahinde han ki hindusataan vich viaah daa dtang ttheek naheen, kiaunk ithe maataa pitaa aapanee marazee naal kurree mundde daa viaah kar dende han | valaaeit vich changaa rivaaj hai ki munddaa kurree aapanee marajee naal korattaship davaaraa ik dooje noo parakh ke te pasand karake viaah karade han |
eis ton pahilaan ki main is sanbandhee aapanee samatee pragatt karaan, eih das denaa chaahundaa haan ki korattaship hai kee yoorap amareekaa aad valaaeitaan vich jadon munddaa kurree shaadee laaeik ho jaan, taan binaan kise mazahab, dharam jaan khaanadaan de vith vitakare de, auh keval aapas dee khich te parem naal ik dooje noo milanaa shuroo kar dende han | ikatthiaan sair, sinemaa jaanaa, eikatthiaan kheddanaa malhanaa, eik dooje de ghar ikatthiaan khaanaapeenaa ate har tarhaan naal ik dooje de subhaa ate bhaavaan ton jaanoo hon dee koshis karanaa, eih saaraa amal korattaship de vich keetaa jaandaa hai | ih amal samen te subhaa anusaar maheenaa, saal do saal jaan vadh samen lee jaaree
rahindaa hai | eis de pichhon je doven jane ik dooje noo pasand kar lain taan viaah, naheen taan teraa raah aah te meraa raah aauah | fir iho kaaravaaee dooje naal, teeje naal, ethon teekar ki jithe subhaa raladaa miladaa dditthaa uthe viaah kar liaa| ih hai korattaship de anusaar viaah |
meraa khiaal hai ki nukas hindusataanee vilaaeitee dohaan tareekiaan vich vich hai | hindusataan tareekaa rupe de vichon 20 paise khottaa hai, ate valaaeitee tareekaa rupe vichon 75 paise | hindusataanee tareeke vich jiharraa rupe pichhe 20 paise nukas hai, auh iaun door ho sakadaa hai ki maape aapanee chhaan been kar lain pichhon mundde kurree noo sabh das den, vikhaa bhee den| je uh koee nukas dasan taan maape uhanaan de kahe te amal karan jaan tasalee kar lain | valaaeitee tareekaa vekhan vich taan barraa sundar hai, par nauajavaan ih naheen sochade ki maapiaan, vaddeean bhainaan, bharaa bharajaaeean, chaacheean, maameean, maaseean aad vaddiaan de mukaabale vich duneean daa tajarabaa nauajavaanaan noo bahut ghatt hundaa hai | uh shakal ate mittheean galaan sun ke kise noo pasand kar sakade han, par lukeean gujheean galaan val dhiaan naheen maar sakade han, khaas karake korattashap de dineen doven hee aapaneean te aapane ghar deean changeean changeean galaan hee ik dooje de saahamane liaaunde han, par aapaneean te aapane ghar deean maarreean te bhairreean galaan noo ik dooje ton chhupaa rakhade han |
gharaanaa, jaaeidaad, ang saak, subhaa, chaal chalan, arogataa, khaanadaan dee shahir vich izat saan, fazool kharachee, kanjoosee, karazaa, aachaar vichaar, tangadilee, ajiheean kee galaan han jiharreean mundde kurree de baare te naal hee uhanaan de maapiaan, sanbandheean baabat vichaaran yog hundeean han, jinhaan dee chhaan been mundde kurree naalon unhaan de maape, chaache, maame, bhaaee, bahinoee vadhere yogataa te parabeenataa naal kar sakade han ishak vich anhe hoe mundde kurree noo taan ih
galaan sujh hee naheen sakadeean|
samundar de upar upar deean lahiraan hee tak sakade ho tuseen | par vich kee samundar de hai, andar de bheteean noo hee pataa hai |
kaalajaan de parrhe mundde kurreean ih sunadiaan hee agabhabookaa ho utthade han ate aakhade han ih sabh galaan fazool han | saanoo aapanee manapasand de jeevanasaathee ton binaan hor kujh naheen chaaheedaa parantoo is jmaane ne iho jihe sainkarre budhoo hatthee nauajavaanaan noo pachhataaundiaan te hath maladiaan vee vekhiaa hai| maape jekar enaa kujh vekhade han taan keval apane mundde dee bhalaaee dee khaatar | munddaa te maape ral ke salaah kar lain ate ik dooje dee raae noo vajn den dee gal taan aseen aap hee likh aae haan |
hachhaa hun korattaship dee zaraa fotto filam lo | javaanee te samatee de din, mar mittan te kurabaan ho jaan de din, charanadhoorr ban jaan de din, sohanee soorat noo vekh ke ishak vich saareean siaanapaan noo bhul jaan de din | inhaan dinaan andar sadaachaar te ikhalaak deean galaan noo ttangane upar rakh ke, naseehataan te sikh mat noo jal pravaah kar den de din | ihanaan dinaan vich jis te dil aa jaae us de aauagun gun ban jaan, kauarraa subhaa apamaan ton beparavaahee noo nakhariaan daa naam ditaa jaae | moorakhataa deean galaan bholaapan samajh leean jaandeean han | je koee us ton akal dee gal ho gee, taan bas duneean bhar deean akalamandeean ethe hee khatam, naa ajehaa akal vaalaa koee aj tak hoeaa te naa agon kadee hovegaa| saaraa din saaree raat inhaan hee ginateean minateean vich beet rahe han | naa kise daa ddar, naa bhai, naa lihaaj, naa sharam, eikaliaan dukaliaan din raat fir rahe han| kee kar rahe han korattaship kar rahe han| viaah ho giaa| khusee khusee ghar aae, parakh parakhaa ke liaae, kasavattee laa ke liaae korattaship dee bhatthee vichon kundan banaa ke liaae |
jadon uh zaahiradaaree de din beet ge, grihasat, ttabaradaaree
daa bhaar sir te aa piaa, hun rang ugharradaa hai | andaraleean vaadeean aapane asalee roop vich nazaree aaundeean han| jinhaan de andar hor te baahar hor hundaa hai, aunhaan dee chamak damak daa parradaa chukiaa jaandaa hai | patee daa khiaal hor, patanee daa khiaal hor | patee daa moonh poorab noo te patanee daa pachham noo | tthaahatthaah, toontoon, mainmain | hun doojaa silasilaa chaladaa hai | talaak dio, adaalataan vich juteean ghasaao, kaanoonee nukate labho, gavaaheean ikattheean karo te ik dooje noo nukasaan pahunchaan dee vadh vadh koshis karo | do dil dimaag jiharre pahilaan kade korattasip kar rahe san, eik dooje uton sau sau vaaree sadake vaarane jaande san, auho hun hor hee galaan pichhe bhaje firade han|
nar chaahat kuchh aauar aauare kee aauare bhee |
chitavat rihe tthagor, faasee gal paree ||
gal ih hai ki kee nauajavaan ik sundar mukharraa vekhake us de pichhe shudaaee ho jaande han ate kahinde han ki viaah karaavaangaa taan ese naal naheen taan tarraf tarraf ke jaan de devaangaa| kadee kahinde han main bachan de baitthaa haan | kadee ddiaook aaf vinddasar daa kisaa fol baitthade han ki vekho barataaneean de shahinasaaeh ne aapanaa raaj chhaddanaa paravaan kar liaa, par premikaa noo dite hoe bachan dee ulanghanaa naheen keetee| kadee lailaa majanoo te heer raanjhe aad puraatan aashikaan de geet chhoh lainde han | vafaadaaree te jafaakaaree de darad bhare havaale dende rahinaa taan unhaan daa nit pratee daa sugal ban jaandaa hai| javaanee masataanee dee raat pai rahee hai kise daa samajhaaunaa bujhaaunaa unhaan noo zahir de ghutt prateet hon lagade han | prantoo pichhon use pasand keetee trameet de bahut nerre rahin naal uhanaan noo bahutee vaar us sundar treemat deean andaraleean karatootaan pragatt hon lag paindeean han| fer hath malade han ate ro ro ke nak naal lakeeraan kadtade han, murr es raah naa jaaoo jihaa ki kavee ne kihaa hai
teraa roop giaa yaa ke giaa joban,
meree jot nainaan dee bhaaven dtal gee |
kadee shauak see tere deedaar daa, aah
auh vee dil chon hun taan nikal giaa |
maniaa ki korattaship duaaraa hoe saare viaahaan daa taan ih haal naheen hundaa, bathere aanand vich han | par jinhaan daa mandaa haal hundaa hai uhanaan daa vee koee shumaar naheen |
yoorap ate amareekaa deean adaalataan vich anekaan ajehe mukadame har roj pesh hunde han jinhaan vich ik dooje paason talaak lain dee mang keetee jaandee hai | is lee saare jeevan daa saathee dilee jazabiaan vich anhe ho ke naheen, sagon aooch neech vekh ke door andeshee naal te soch vichaar ke neeyat karanaa chaaheedaa hai| angarezee de prasidh kavee saikasapeear ne vaah vaah kihaa hai
alal tthatt ghalittatteras is nott golad.
auaddatten have eo hearad tthatt ttolad
ghuiladed ttomabas do aaoramas inaddolad.
arathaataehar ik chamakadaar vasatoo sonaa naheen hundee | tuseen akasar lokaan noo kahindiaan suniaan hovegaa ki vadde vadde aaleeshaan makabariaan dee teh hetth, keerre hee miliaa karade han|
viaah vaasate
var, kaniaan dee talaash dee aauakhiaaee
valaaeit vich taan kurreean lee var labhan dee aauakhiaaee puraatan kaal ton chalee aa rahee hai ate bangaal vich vee ih katthinaaee dter chir ton hee rahee hai, kiaunk uthe kurreean dee sankhiaa munddiaan naalon vadhere hai | prantoo 25 saal ton ih aauakarr saare bhaarat varas vich ddaadte bhiaanak roop vich anubhav hon lag gee hai | panjaab, raajapootaanaa ate utar pradesh vich taan munddiaan ate kurreean dee sankhiaa vich koee bahutaa antar naheen fer ih aauakarr
einhaan deshaan andar kiaun sabh ton vadhere pes aa rahee hai |
main kaaran samajhaaundaa haan faraz karo ki ik braadaree vich 100 kurreean ate 100 hee mundde yog ho jaande han | us vele aseen kee vekhade haan kurreean taan 100 vichon 90 hee sihat, soorat, subhaa, vidiaa, silaaee, paroee, rasoee ate hor ghar de kam kaaj dee yogataa de lihaaz naal is kaabal hundeean han ki unhaan noo aapane gunaan ate maapiaan dee haiseeat te gharaane de tul changaa patee milanaa chaaheedaa hai | parantoo mundde 100 vichon mushakil naal 25 ajehe hunde han jo rozagaar de lihaaj naal vadheea sharenee de te kurreean vaaliaan dee man pasand de gine jaa sakan | baakee de darajaabadarajaa ghatt mel de hunde jaande han | iaun samajh lo ki 25 fasatt kalaas, 25 saikindd kalaas, 25 inttar kalaas te 25 tharadd kaalas | changaa rozagaar jaan kamaaee barree cheej hai| rojgaar changaa naheen hovegaa taan aap kee khaaegaa, kee pahinegaa to patanee noo kee khavaaegaa, kee pahinaaegaa so viaahun yog 90 kurreean vichon bahutiaan de maapiaan dee nigaah ise fasatt kalaas de 25 munddiaan te hee paindee hai te hundaa ih hai ki jad unhaan change munddiaan dee enee puchh gichh te kadar ho jaandee e, taan uh ik ik arazee dee barre dhiaan naal chhaan been karade han | orrak uh 25 mundde aapane vichaar anusaarakoee rupeea vekh ke, koee roop vekh ke, koee vidiaa vekh ke, koee maapiaan dee marazee vekh ke, koee gharaanaa vekh ke, koee kujh vekh ke, 25 kurreean chun lainde han tad baakee deean 65 kurreean de maape udharon niraas ho ke unhaan munddiaan val nigaah durraaunde han, jo unaan dee nigaah vich saikindd kalaas san, saikindd kalaas munddiaan de maapiaan ne pahilon unhaan paason kurree de naate dee aap mang keetee see | lokaan paason vee akhavaaeaa see, tad unhaan ne fasatt kalaas munddaa praapat kar lain dee aas vich unhaan noo ttaal ditaa see, prantoo hun kurree vaale udharon niraas ho ke unhaan noo saikindd kalaas munddiaan vaasate hee minataan karaneean pai geean| parantoo tadon tak unhaan vichon batheriaan noo doosaree thaan ton kurree daa
risataa mil chukaa hundaa hai | so, saikindd kalaas 25 munddiaan noo 65 kurreean vichon 25 kurreean pasand karan daa mauakaa mil giaa| orrak dee baakee 65 vichon ge 25, baakee raheean 40 kurreean| unhaan de maapiaan noo saikindd kalaas munddiaan valon vee niraas ho ke majabooree noo inttar kalaas munddiaan de moonh val vekhanaa pai giaa | tharadd kalaas mundde noo kurree den naalon uh hor uddeek karanee pasand karade han | so akheer vich bache khuche 25 munddiaan ate 25 kurreean vaasate rishataa talaas karanaa vaddaa bhaaraa gorakh dhandaa ban jaandaa hai |
javaan munddaa kanvaaraa bitthaaunaa sauakhaa hai, javaan kurree noo ghar vich kanvaaree bitthaa ke rakhanaa ddaahadtaa mushakil ho jaandaa hai | chaar chufere paresaanee hee paresaanee | kanvaaraa munddaa taan aapane kise sugal dhande vich lagaa rahindaa hai kurree bekaar ghar vich kaid ho ke kiven nichalee baitthee rahe | vadde shiraan vich us noo dasaveen paas karavaa ke kaalaj vich parrhane paa ditaa jaandaa hai, jiaun jiaun umar vadhadee jaandee hai tiaun tiaun us de kharache daa bojh vee doon savaaeaa hundaa jaandaa hai | umar vadhere ho jaandee hai taan naal de naal us dee viaah dee maarakeett manddee vich keemat vee ghatt hundee turee jaandee hai |
jinhaan mundde vaaliaan ne kurree daa saak lainon naanh kar ditee see, aunhaan naal gilaa ho vee sakadaa hai te naheen vee | gilaa taan itanee gal daa ho sakadaa hai ki uh ikhalaakee kamazoree daa shikaar ho ge jaan unhaan ne rupe paise te daaj daa laalach keetaa jaan uh kee kee vaar aas dilaa ke mukar jaande rahe han | par unhaan upar is vaasate koee gilaa naheen ho sakadaa ki takarre daa taan sadaa sateen veenh sau hundaa hee hai | aseen taan kurree vaaliaan noo hee puchhade haan ki pahilon hee tusaan iho jihe thaan mathaa kiaun ddaahiaa, jithon tilak lagan dee koee aas umeed hee naheen see te uh gal hoee,
guroo vaak hai
aisaa kam mool naa keejai
jide ant noo pachhotaaeee |
kurree uthe dio, jithe us dee kadar pave, pichhon jekar iho kujh karanaa see, taan pahilon hee saikindd te inttar kalaas munddiaan daa khiaal kiaun naa kar liaa tad taan uh ate us daa saaraa parivaar tuhaaddee dhee noo sir mathe upar bitthaa ke lijaan lee jholeean addee khalote san, aus vele taan tuseen havaa de ttattoo upar charrh ke addeean chalaa rahe see, jad hun tthokar lagee taan
jeea ko soch bhee, kis bidh utarenge paar |
kiho jihee kurree naal viaah rachaaeaa jaave
eih savaal saadde paason akasar puchhiaa jaandaa hai | is lee aseen har prakaar de lorravandaan lee thorrhe vich hee utar den daa jatan karade haan | ih prashan jinaa vises ate zarooree hai onaa hee naajk te ttedtaa vee hai | parantoo is de baare paatthakaan noo ttheek rasataa dasanaa meraa laajmee faraj vee hai | is prasn daa mottaa jihaa utar is prakaar hai ki 1. sihat | 2. soorat | 3. subhaa | 4. vidiaa | 5. gharaanaa | 6. ghar de kam kaaj dee soojhaboojh ate us daa nit daa abhiaas vichaar karane yog han 1 7. jekar gaaunaa vee jaanadee hove taan sone upar suhaagaa samajho | 8. einhaan saariaan hee gunaan de uton dee mundde dee hamakhiaal ate hama mizaaj vahuttee labh painaa dohaan de pusapar prem te piaar daa beemaa karavaa lainaa hai | hun aseen ute dase gunaan dee ik ik karake nanbaravaar kujh viaakhiaa karade haan kiaunk inhaan ik ik karake andar barre ddoonghe bhet rakhadaa hai |
sihata1. sareer mazaboot, suddaual te furateelaa | naa bahutaa patalaa naa bahutaa mottaa | chihare upar laalee | 2. kad marad naalon ik do inch madharaa parantoo je kar marad madhare kadakaatth daa hove taan baraabar de kad daa vee koee haraj naheen | 3. aumar 17 ton 20 de daramiaan | 4. kurree dee maan bharajaaee aad kolon maaloom kar liaa jaave ki kurree dee naaunee dee haalat taan ttheek hai kadee behoshee, chittaa paanee, lame bukhaar, lamee khangh dee koee shikaaeit
dudh, daheen, ghio, makhan ton nak taan naheen vattadee bahutee khattaaee taan naheen khaandee maan pio noo taan kadee koee deeragh rog nahee rihaa kurree de janam ton pahilaan maapiaan chon kadee koee tapadik daa rogee taan naheen rihaa eiven hee kurree vaaliaan noo vee, mundde de maan pio paason kee galaan puchh lain daa pooraa adhikaar hai | 5. kee kurree ghar de kam dhande vich aapane sareer noo laabh pahunchaaundee rahee hai einhaan galaan baare jekar tasalee ho jaandee hai taan samajho ki koee ratan hath lag giaa hai|
soorata1. sundarataa ik rabee daat hai | parantoo is noo hadon vadh ke vishestaa denee ttheek naheen besk larrakee enee kotthee te karoop vee naa hove | 2. chiharaa rauanak vaalaa, bharavaan te hasoonhasoon karadaa hove |
subhaa1. kurree hasamukh, milaaparree, mitthabolarree, thorrhaa bolan vaalee ate har kise naal vaah pain te deenadukheean naal darad vanddaaun vaalee hove | 2. doojiaan upar nukataacheenee karan vaalee te nindaachugalee karan vaalee naa hove | 3. jhagarraaloo barrabolee te baatoonee naa hove | 4. chhotteevaddee, ameeragareeb sabhanaan naal ghulamil jaan vaalee te har kise daa aadar sanamaan karan vaalee hove | 5. akhaan neeveean rakhan vaalee sharamaakal subhaa dee hove | 6. ghar aae praahuniaan dee dilon ttahil karan daa subhaa hove | 7. kise kahaaneean, naaval, naattak te gandemande rasaale parrhan daa shauak naa rakhadee hove | sagon changee dhaaramak, samaajak te sadaachaarak likhataan noo dil lagaa ke parrhan daa shauak rakhadee hove | 8. auche aacharan ton sadaachaar vaaleean kurreean te jamaatanaan naal hee sahelapunaa paaun vaalee hove | 9. jekar ghar vich nauakarachaakar hon taan naa unhaan naal bahut rachamich ke rahin vaalee hove ate naa unhaan noo vadtoonttukoo karade rahin vaalee hove | ih 9 gun rakhan vaalee sulakhanee kurree ik anamol ratan hai|
vidiaaeis vishe upar kujh kahinaasunanaa barree ttedtee
kheer hai parantoo aapanee saaree umar de tajarabe anusaar chup rahin naal vee kam naheen saradaa | dekho jee vaadhavattaa maaf | shaadee dee maarakeett vich hindee, guramukhee, maraatthee, gujaraatee, shaasataree, bangaalee aad aapane soobe dee bolee dee har preekhiaa dee kadar hai | is de naal maittrik ate haaeir saikanddaree aif.e tak taan kadar keemat vadhadee jaandee hai ate ethon tak vidiaa den tak maape aapaneean dheean vaasate var dee talaash vich 60 feesadee kaamayaab vee hunde han | parantoo jad kurree de maape aapane shauak naal jaan aapanee pasand daa yog var naa milan de kaaran jaan kurree valon parrhaaee jaaree rakhan upar zid karan te us noo bee.e. vich daakhal karavaa dende han taan keemat bahut hee ghatt jaandee hai | bahut saare gharaaniaan andar ik garaijooett noo vahuttee athavaa nooh banaaunaa barraa hee bhiaanak samajhiaa jaandaa hai | 10 feesadee ton vadhere changee keemat garaijooett kurreean naheen pavaa sakadeean| thorreean noo ajihe patee mil jaande han jo garaijooett patanee de hee kadaradaan hunde han | parantoo middal kalaas daramiaanee sharenee de maape aapaneean dheean noo bee.e., aim.e., bee.ttee. athavaa ddaakattaree parrhaa ke unhaan dee shaadee de daravaaje kareebakareeb band hee kar lainde han | zaraa khiaal taan karo ki tad tak umar vee kinee vaddee ho jaandee hai | niraasaa vadhan lagadee hai ate javaanee dtalan lag jaandee hai|
kise ne kurreean de kaalajaan noo ttheek tauar te vetting shaidd daa naam ditaa hai | maape kanvaareean baalag umar deean kurreean noo kaalajaan vich daakhal karaaun lage iho sochiaa karade han, ki chalo nikamee naa baitthee rahee, kise aahare lagee rahee| is de imatihaan paas karan tak aseen koee naa koee var ghar labh hee lavaange | us vele uh vaddevadde gharaaniaan vich hathapair maarade han | daramiaanee sharenee ate daramiaane mundde unhaan deean nazaraan hetthaan jachade hee naheen | upar uche daraje ate vaddeean aamadaneean
vaale lok unhaan noo pachhaanade tak naheen | tad jaa ke unhaan deean akhaan ugharradeean han | saaddee is gal dee kadar uh saare hee maape karanage, jinhaan ne kadee is galat rasate aapanaa kadam dhariaa hove ate is galat rasate deean musabeetaan jhaleean hon |
eis vich shak naheen, kee graijooett kurreean ne vee change ghar vasaae han | ik aim.e., bee.ttee. beebee dee shalaaghaa karadiaan saaddee zabaan naheen thakadee, prantoo beadabee maaf iho jihee sarabaupamaa nipun graijooett kurreean dee ginatee aatte vich loon baraabar vee naheen | bahutee ginatee taan uhanaan graijooett beebeean dee hai jinhaan ne sahure ghar pair paaundiaan hee ghar de sukh te shaantee de jeevan noo zahir kar dhariaa | uh beebeean dhan han, aunhaan noo janan vaale vee dhan han, jinhaan upar iho jihaa dushan naheen aaropiaa jaa sakadaa |
graijooett larrakeean kinhaan de kam deean han, hun ih dasade haan a jihanaan nauajavaanaan dee vidiak yogataa hee uche daraje dee hove a profaisar, bairisattar te vadde kaarobaaree athavaa sarakaaree uch karamachaaree | e aapanee beehad ameeree tthaatth ate angarezee dtang de rahin sahin daa roab dasan de shauakeen nauajavaan sa jo uch kottee dee angarejee gal baat karake chit noo bharamaaun vaalee ate aapanee gitt mitt te banaao tthanaao naal afasar aadik sabh deean najraan vich chauadhaveen de chan daraje vaalee patanee daa shauak rakhade hon, aunhaan vaasate aseen graijooett ton ghatt yogataa rakhan vaalee kurree ton ghatt tajaveez naheen karade |
ddaakattar vaasate ddaakattar patanee | bairisattar vaasate bee .. ail. ail. bee. vakeel patanee | filaasafee dee aim.e. patanee bahut vadheea jeevanasaathan sidh taan ho sakadeean han, prantoo akasar ajiheean shaadeean chhetee fel ho jaaeaa karadeean han. kiaunk unhaan haalataan vich pateepatanee raajaa te vazeer ban ke naheen reh sakade, sagon doven hee zameen ton gaj gaj bhar uche firiaa
karade han | doven hee aapanee aapanee thaan vadh ton vadh laaeik | so viaah de chhetee magaron dohaan deean talavaaraan miaan vichon ddedt ddedt ungal baahar nikaleean rahindeean han, jaisaa ki kihaa jaandaa hai
main su main, darayaavaan dee nain |
toon su toon, kutiaan daa goonh |
varagee ahantaa de rogee hunde han arathaat uh aapanee akal naal dooje dee akal bidade hee naheen | ddaakattaraan ate ddaakattaraneean de maamale vich aseen akasar karake iho jiheean jorreean dee anaban deean misaalaan akheen dekheean han |
bhaarat varash de baakee lakhaan dee ginatee vich viaahun yog nauajavaanaan vaasate kurreean aapanee penddoo athavaa shiree zindagee anusaara middal, maittrik ate aif.e. teek dee parrhaaee karake lorr noo bhalee prakaar pooreean kar dendeean han | uradoo, hindee, faarasee, guramukhee, sansakrit aadik zabaanaan de imatahaan paas karan vaaleean kurreean ne, pataneean ban ke sahure ghar vasaae han ate asaan hameshaan iho jiheean sugharr beebeean age sir neevaan karake unhaan noo satikaar sahit namasakaar keetee hai |
aseen ih gal mane binaan vee naheen reh sakade ki anaparrh beebeean ne vee gharaan noo sohanaa vasaaeaa | parrheean likheean beebeean dee ghar de kam kaaj vich ghatt ruchee, mihanat dee thorr, khaas karake vaad vivaad karan ate aapanee gal noo ttheek sidh karan dee bhairree vaadee ne kee sahure ghar vaaliaan noo kahin lee majaboor kar ditaa ki is parrhee likhee moorakh naalon taan anaparrh kaniaan hee changee hundee| hai vee sach jekar parrhee likhee beebee vich mihanat naal ghar sanbhaalan daa chaj, nimarataa, saral subhaa ate dil dee duneean noo vasaaun daa shaoor naheen, taan us naalon anaparrh ate aagiaakaar prem piaar dee putalee sau daraje changee |
eineean galaan de hundiaan hoeaan vee parrhee likhee patanee shaabaas de yog hee hai, jekar uh vidiaa de naal naala
nivan su akhar khavan gun
jihavaa maneea mant |
de shubh gunaan de bhoosnaan naal vee susajit hove | fer uhanaan varagaa koee naheen |
3 gharaanaaunjh taan aapo aapanaa vichaar hai, par aseen taan mundde kurree dee pasand karade samen gharaane noo khaasee uchee vishes padavee dende haan | gharaane daa nirabhar dhan padaarath upar naheen hundaa| gareeb lok vee bahut saare aapaneeaapanee jaat biraadaree de uche gharaaniaan vich jame pale han | bathere ajihe vee han, jo kadee ameer vee san te uche gharaane de vee han | ameeree taan samen de fer naal jaandee rahee, par gharaane dee aan taan kise soorat vich jaa hee naheen sakadee | is noo koee khoh naheen sakadaa | mahaaraaj bharatharee haree dee neetee shatak keval 100 sansakrit de shalokaan dee rachanaa hai | parantoo us vich sansaar bhar deean sachaaeean daa arak khich ke rakh ditaa giaa hai| unhaan de ik slok daa saarans hai
eis jaahaan noo banaaun vaalaa kise hans upar karopavaan ho ke us paason maan sarovar de ramaneek sathaan daa vasebaa taan khoh sakadaa hai, parantoo us andar jo dudh daa dudh te paanee daa paanee chhaan ke dudh pee jaan daa asacharaj gun hai, auh gun us paason uh niaankaaree karataar vee naheen khoh sakadaa| uche gharaane daa manakh sainkarre musabeetaan aaun te jaan lobh laalach milan te vee aapane sadaachaar ate karatav valon moonh naheen morregaa | uche gharaane vaalee beebee dukh vich, sukh vich, raaj vich, kangaalee vich aapane sahuriaan dee kadee pitth naheen lagan devegee| uh har haal vich aapane patee de gharaane dee laaj rakh lavegee| ise tarhaan ik uche gharaane daa patee vee aapanee patanee noo fulaan vaang rakhegaa | aapane sahure dee baanh ban ke sahaaraa dendaa rahegaa ate rab naa kare je
munddaa mar vee jaave taan us de saak sanbandhee vee taan use uche gharaane de hee honage | so uh vidhavaa beebee noo fulaan naalon vee vadhere changee tarhaan rakhanage |
saak karan lagiaa gharaanaa vekhanaa nihaaeit hee laazamee hai | maniaa ki koee munddaa barraa hee laaeik shareef ate changee kamaaee vaalaa hai, parantoo viaah ho jaan te kurree daa sanbandh keval mundde naal hee taan naheen hundaa | mundde de maataa, pitaa, bhain bharaavaan, maame, maamee, maasee, chaachee aad naal, sagon us de gharaane de ik ik karake nikiaan vaddiaan saariaan naal hee vaasataa paindaa hai | hauale gharaane vaaleean haualeean hee galaan karanageean | uche gharaane vaale ucheean galaan karanage | change uche gharaane daa, aamadanee de lihaaz naal, dooje daraje daa, munddaa neeven gharaane de, parantoo aamadan de lihaaz naal aval nanbar de mundde naalon, kee daraje changaa javaaee sidh hovegaa | is vaasate gharaane noo vekhanaa upar dase kaaranaan karake nahaaeit hee laazamee hai | agon pichhon saare shareef hon, eiho gharaane dee vaddee parakh samajho | zaat hee vaddee hoee ate hor kujh naa, taan kee
4 ghar de kam dee jugata patee dee man bhaaundee premikaa ate sugharr saradaaranee banan vaasate asaan aapanee prasidh pusatak hadaitanaamaa beevee arathaat suhaag sikhiaa vich hadaaeitaan dindiaan hoeaa isatree lee ucheree vidiaan ate ghar grihasatee de karatav do kaandd visathaar sahit likh dite han| uh zaroor parrho |
5 vahuttee gabharoo de subhaa dee samaanataa sansaar de sabh ton puraatan garanthaan andar kurree mundde de gun, karam ate subhaa dee samaanataa vekh ke shaadee karan te barraa zor ditaa giaa hai| aad kaal vich kurreean munddiaan de subhaavaan andar enee vadhere vaadh ghaatt athavaa farak naheen see hundaa, jinaa ki hun de samen andar ho giaa hai| aj ton panjaah satth saal pahilon vee kadon
ainaa farak hundaa see khair, aseen taan aj kal deean aauakarraan daa hal sochanaa hai |
vichaar te subhaa dee samaanataa rakhan vaale inasaan hee aapo vich ral mil ke suchaje dtang naal guzaraan kar sakade han | parantoo mundde kurree daa sanjog melan vele maape akasar karake is mudtale asool noo bhul jaaeaa karade han | sihat, sundarataa, subhaa, vidiaa, gharaanaa, rozagaar ate ghar grihasatee de chaj aachaar de baare tasalee kar lain de naal naal dohaan deean vaadeean aad daa khiaal kar lainaa vee laajmee hundaa hai| aseen hetth likhe verave anusaar akasar bejorr jorreean noo ved mantraan, guroo garanth saahib jee de pavit shabadaan ate kuraan sreef de paak kalaam deean aaeitaan davaaraa paraneendaa vekhiaa hai| par unhaan daa nateejaa had daraje de diladukheviaan ate khaanaabarabaadeean de roop vich pragatt hundaa takiaa hai | jis tarhaan
1. patee maasaahaaree te patanee piaaz noo chhoohanaa paap samajhadee hai | 2. patee aareean samaajee, patanee sanaatan jaan sikhee mariaadaa vich kattarr| 3. ghar vaalaa kaangarasee, ghar vaalee janasanghee | 4. patee khadar posh saad muraadaa te patanee valaaeit, nailon dee banee hoee jaarajatt aadik dee shauakeen | 5. patee kalabaan vich jaa ke adhee adhee raat tak falaash, parel te ddankee kheddan daa shauakeen te patanee usanoo kol bitthaa ke ke us de naal sukh dukh de haal vanddan ate aapanee hatheen naven naven pakavaan pakaa ke khavaaun vich prasanataa praapat karan vaalee | 6. patee kaangarasee musalamaan ate patanee kattarr musalimaleeg dee taaleem naal chanddee hoee | 7. patee patanee doven hee graijooett, par patee daa pitaa reettaaeiradd taseeladaar, maamaa supattainddaintt pulees, nikaa bharaa sabajaj te vaddaa bharaa kutavaal shahir | 8. ghar vaalaa kanjoos makhee choos te ghar vaalee dariaa dil kharacheelee | 9. patee taan patanee de hath dee pakee khaan noo tarasadaa hai ate patanee chauanke noo dooron salaam karadee hai | 10. patee patanee
noo aapane naal kalab vich, sosaaeittee vich ate paaratteean te ddinaraan ute baanh vich baanh paa ke lai jaan lee zid karadaa hai te patanee us de naal naal turan firan athavaa ik mej upar baitth ke rottee khaan ton vee sharamaaundee hai | 11. marad din de nauan vaje tak sauandaa hai te isatree amrit vele utthan dee aadee| so vichaaree saver de hanere vich choraan vaang dabe dabe paireen ghar daa kam dhandaa saanbhadee firadee hai ki kidhare deeve dee laatt athavaa pair de kharraak ton patee dev kachee neendare naa jaag pain te haae tobaa machaa ke aasamaan naa sir te utthaa lain | 12. eisatree bhajan paatth, poojaa karan daa shauak rakhadee hai te patee dev rab noo hee naheen manade | 13. eisatree pabalik jalasiaan te samaagamaan andar sattej upar laikachar jhaarran daa shauak rakhadee hai ate marad us noo ghar de andar bachiaan te ghar dee dekh rekh karaaun daa chaahavaan hai | 14. patee din vich kineean hee ddabeean sigarattaan deean fook dendaa hai | patanee har vele ttokaa ttaakee karadee rahindee hai ki is chandare dhoonen vichon badabo aaundee hai, jis naal meraa sir dukhan lag jaandaa hai|
eisatree ne sahun khaa rakhee hai ki main is moonh naal aapanaa moonh naheen lagan devaangee | so ghar vaalaa navaan viaah karavaaun dee dhamakee den lag jaandaa hai parantoo ang saak samajhaaunde han ki binaan sigaritt upar itaraaz karan de hor duneean dee kiharree khoobee hai jo is vichaaree vich naa hove | gal kee jorreean jag thorreean, te nararr bathere dee prasadh panjaabee kahaavat daa kaaran gun, karam te subhaa daa mel milaae binaa viaah kar denaa hai | ghar vich har vele ute dase virodhaan de kaaran kalesh piaa rahindaa hai | jekar maape jorr jorran vele zaraa jinmevaaree, siaanap te dooradarashataa ton kam lain taan iho jahe bo jorr viaah ruk sakade han te unhaan dee santaan dee aapane maapiaan deean anaban vaaleean galaan vekh vekh unhaan deean aapaneean barabaadeean naa hon|
vekhan noo shaaeid ih galaan maamoolee nazar aaun, par ih sanjog koee ik din dee gal taan naheen ki koee man noo maar ke jhatt ttapaa lave fer vee dhan han uh isatree purash jinhaan ne ih samajh liaa hai ki hun fas gee noo farrakan kaahadaa ate uh jeevan neea noo bhav saagar de kise kandte lagaaun de yatan vich ral mil ke chapoo chalaa rahe han | parantoo main taan aakhadaa haan ki fasan fasaan dee gal hee kiaun hove te bejorr saadeean deean misaalaan hee kiaun kaaeim hon diteean jaan |
aseen aapane valon shaadee vaasate mundde kurree dee talaas sanbandh vich lagapag saare hee motte motte kam aaun vaale gur likh dite han | soch samajh ke kaaraj karo | uh naa hove ki,
binaa vichaare jo kare fir paachhe pachhutaae |
kaam bigaarre aapanaa jag men hot hansaae |
budtaape dee shaadee
patee noo javaanee naalon budtepe vich patanee de sukh dee vadhere lorr paindee hai | jinhaan dee pichhalee avasathaa vich patanee dee judaaee daa teer lag jaave, aunhaan daa jeevan ajeeran ho jaaeaa karadaa hai te unhaan deean khusheean ate aaraam de din par lagaa ke udd jaaeaa karade han | noohaan ate bharajaaeean chaahe sevaa lee tiaar vee hon, par unhaan age manukh aapaneean lorraan athavaa dukh darad dee vaarataa kadon khulh ke keh sakadaa hai juraab rumaal dhavaaunaa hove taan das vaaree sochanaa paindaa hai ki ih lorr karaan ki naa karaan pett vich kise kharaabee de kaaran peerr hon lag jaae taan sochan paindaa hai ki javain dee choondtee dee khechal devaan ki naa devaan naram gizaa khaan
vaasate hakeem dase taan sochegaa ki daleean jaan khicharree rinhan vasaate aakhaan ki naa aakhaan adhee raat ko dasat aaun lag jaan taan sochegaa ki kise noo jagaa ke aauakhaa karaan ki naa karaan prasidh kahaavat hai ki teeveen noo javaanee daa randdepaa museebat, te marad noo budtaape daa randdepaa museebat
haan, zanaanee budtepe daa randdaapaa sir mathe seh laindee hai, pad marad sochadaa rahindaa hai ki koee soorat ban sake taan doojaa viaah karake museebat noo ttaalanaa chaaheedaa hai |
saaddee ajehe bazurag bharaavaan naal pooree pooree hamadaradee hai, par fer vee aseen uhanaan noo doojee shaadee daa masvaraa naheen devaange | uhanaan dee sevaa vich saaddee keval inee benatee hai ki pahilon tuseen grihasatee de asamaan upar uddaareean lagaaunde see, hun tuseen grihasatee jeevan dee dharatee ute aan ddige ho | jekar doojee shaadee kar lavoge taan tuseen grihasatee jeevan dee mittee vich mil ke mittee ho jaauge | doojee saadee vaaliaan noo sau pataneean vichon, barree mushakil naal das ku hee sukh den vaaleean hundeean han | mere maanayog bharaataa jeeo ih taan barree hee buree kisam daa jooaa hai, jo 100 vichon 90 chaanas moorreen gavaa bahin de han te 10 chaanas safalataa de han | zaraa soch samajh ke pair dharanaa uh naa hove ki sukhaan dee sugandhit fulavaarree labhade labhade dukhaan de kanddiaan dee vaarr vich pilach jaau| pairaan vich kandde hathaan vich kandde, vakheean vich kandde ate dil vich kandde, bas kandde hee kandde |
dekho tuseen kise aapane haan naal viaah karoge hee naheen | aakhar doojee vahuttee hovegee taan thorrhee javaan heete tuseen hovege budte | bas kareer naal khuramaanee dee piaund lag gee| us de khaan handdaan te kheddan malan de din ate aap jee de khicharree khaan de baavajood bhas ddakaar maarade firan de din | us deean kutakutaareean de chohal mohal naal sauan deean raataan ate aap jee deean khahoon khahoon karake jagaraate kattan deean raataan | usanoo pahinan te kharachan dee lagan, tuhaanoo kauaddee kauaddee bachaan dee chintaa| us de
vichaar aj daa aj khaa mukaa, te kal noo rab daataa | aap jee de vichaar guzaaraa karo jee, te jhoor jhoor maro jee | tuhaaddee ichhaa ki koee mere budtepe dee ddangoree bane | usanoo talaash koee meree javaanee deean umangaan daa rakhavaalaa bane | aap jee daa kahinaa koee mere jeevan deean lorraan dee dekh rekh kare, naheen taan main viaah karaa ke kee liaa os daa kahinaa ki koee meree din raat dee lorr pooree kare, naheen taan main viaah karake kee liaa| edhar taan tuhaaddeean shikaaeitaan de uche uche anbaar ate odhar uh aapaneean sikaaeitaan de pahaarr pee usaare |
gal kee, doheen paaseen ik dooje de subhaau de viradh nukataacheenee te nukataacheeneeihanaan dee mainoo ih aadat pasand naheen, auhanaan dee mainoo ih gal changee naheen lagadee | tuseen chaaho isadaa sudhaar ho jaae te uh chaahe tuhaaddaa sidhaaraa mritoo ho jaae |
edhar, tuhaaddee ih museebat, odhar tuhaadde saakaan angaan te aandteean guaandteean valon galaan deean parragalaan
eik, ghar daa nukasaan | dooje, lokaan daa haasaa |
javaan dhee putar jihanaan noo lakhaan kashatt sahaar ke, paal pos ke vaddaa keetaa, hun uh hee vairee| hun zaraa aape vichaar karo apanee santaan noo aapanee dushaman banaa lain vaalee haalat aape hee paidaa kar lainee kiharre paase dee siaanap hoee jekar koee chhottee umar de nike niaane han taan matareee karake uhanaan deean khusheean ate unatee de raah band | eih koee kahin dee gal hee naheen |
eik hor aauakhee ghaattee jo saahamane aa sakadee hai, auh ih hai ki lokeen kihaa karade han ki budte vaare dee paidaa keetee hoee santaan dukhaan ate kaleshaan daa kaaran hoeaa karadee hai| so tuhaaddee naveen patanee dee kukh ton bhee santaan daa utapan ho painaa ik kudaratee amar hai | tuhaaddee umar kadon enaa saath den lagee hai ki tuseen uhanaan noo paal pos ke laaeik banaa ke kise ruzagaar upar lagaa jaao te uhanaan de viaah kaaj aad aapanee hatheen karake duneean
valon surakharoo ho jaao | ulattaa roz roj daa gam haae mere pichhon ihanaan daa kee banoo mere pichhon inhaan daa kauan aasaraa banegaa baabaa jiharre rasate vich do chaar ful hon dee sanbhaavanaa hove ate anekaan soolaan daa vichhiaa hoeaa honaa yakeenee hove, ajihe bikharre rasate pair hee kaun paaeaa jaave
lo ik sihat ate vaidagee de niyam dee gal vee sun lo budtepe vich aapanee taakat veeraja de ik ik boond dee raakhee karanee chaaheedee hai | naveen shaadee karake aapanee is taakat de bharapoor khazaane noo aapanee hatheen sanh lagaa ke luttaaee jaanaa hai | is vich sk hee koee naheen ki budtepe daa viaah, keerree de par nikal aaun de baraabar hai | sainkarriaan vichon ik adhe noo doojee shaadee karake sukhee vasade vekh ke, eih sabh vaasate kaanoon naheen mithiaa jaa sakadaa te is ton ih sidh naheen ho jaandaa ki hun tuhaadde vaasate vee doojee shaadee kar lain daa hak kaaeim ho giaa hai te tuhaanoo vee uho jihe hee gun rakhan vaalee ghar vaalee jeevana saathan zaroor mil jaavegee | bacho is kararree bhul ton bacho is bharavaase ton bacho, eis dhokhe kolon lokeen horanaan noo dhokhaa diaa karade han, par tuseen taan aapane aap noo hee dhokhe vich paa rahe ho|
munaasib iho hee hai ki koee chhottaa mottaa nauakar rakh ke aapanee ikalee jaan daa guzaaraa karee chalo | tuseen usanoo khush karan daa yatan karoge taan uh das gunaan tuhaanoo khus rakhan vaale kam karegaa | binaa is de ki tuseen us noo chunm naheen sakade, baakee uh tuhaaddeean saareean hee lorraan pooreean karadaa rahegaa | jekar kujh kamee reh vee jaavegee, tad vee ghatto ghatt uh doojee isatree vaang ih taan naheen keh sakegaa, ki khaave vee te ghure vee | naa tuseen us noo rakh sako naa kadt sako | nauakar de maamale vich taan tuseen sutantar ho | ik nauakar raas naheen baitthegaa taan doojaa sahee | aseen sainkarriaan noo ajihaa karadiaan vekhiaa hai | zaraa tanakhaah vadh de dio, kadee kadee kaparraa lataa de dio| rottee khaan noo changee deee jaao te zaraa naramee te ijt naal bulaaunde raho| bas uh
khush, ausadaa paramaatamaa khush dooje viaah deean ulajhanaan vich pai ke, sihat daualat te izat noo je vattaa lagan daa khataraa see ate hor kee prakaar de dukhaan te kaleshaan daa age aa jaan daa dharrakoo see, eik aagiaakaar nauakar ne tuhaanoo bachaa ditaa |
doojaa viaah
1.
kee vaar javaanee vich hee badakisamatee jeevanasaathee noo vichhorre diaa karadee hai| ajihee haalat vich aseen ik aadamee noo 35 saal de andar andar dee avasathaa vich doojee shaadee karavaa lain dee salaah de sakade haan | jinhaan de doojee saadee vele koee santaan naheen, aunhaan vaasate saareean hadaaeitaan hee uho han, jo hadaaeitanaamaa khaavand andar pateean lee daraj han | prantoo jinhaan dee doojee saadee vele pahilee patanee vichon santaan hove, aunhaan vaasate saaddaa ih mashavaraa hai ki saadee ton pahilon, tajaveez keetee gee kurree de maapiaan noo saaf saaf keh ditaa jaave ki pahile nike niaaniaan dee paalanaa, aunhaan naal premapiaar daa salook hee aap jee dee putree vaasate mere dil vich satikaar dee thaan banaa lain daa uho iko saadhan hovegaa | paraae bachiaan noo paalanaa sauakhaa naheen | jekar taan tuhaaddee putree de subhaa vich aauakhiaaee sahin, jagaraate kattan, paraae baalaan noo piaar naal aapanaa banaa lain de shubh gun paae jaande hon, tad taan uh vee sukhee te main vee sukhee| je naheen, taan naa mere gal vich faah paaeo te naa aapane vaasate nit deean musabeetaan de pahaarr kharre kario|
saadde vichaar vich patanee de sukhaan ton vaanje ge maradaan vaasate koee bhale marad dee chhatar chhaaeaa dee ichhiaavaan te ddaahadtee lorravand vidhavaa hee laabhadaaeik ho sakadee hai | shaadee ho jaan de magaron bachiaan dee paalanaa upar kararree
nigaraanee rakho te jad ik vaar tasalee ho jaae, tad fer patanee de keete katare vich kisam daa dakhal denaa yog naheen |
kadee kadee patanee athavaa bachiaan valon ik dooje de virudh ttheek jaan galatajaan kise galat fihamee de aadhaar upar shikaaeitaan vee maradaan paas aaeaa karadeean han| us vele barre saant chit ho ke soch vichaar naal niaan karanaa chaaheedaa hai | naa taan iho hee hove ki patanee de kahin sunan upar bachiaan noo lakarree kharrakaaun lag po ate naa iho hee hove ki bachiaan de aakhan upar patanee dee jhaarr jhapaarr karan lag jaao | naa taan sadaa isatree noo hee pathara dil te paapan hatiaaree samajh liaa karo ate naa hameshaan bachiaan noo saitaan de charakhe | niaan ate hauansale naal kam lainaa chaaheedaa hai | dohaan noo aapanee aapanee thaan samajhaa bujhaa ke ik dooje naal piaar bhariaa salook karade rahin dee sikh mat dende rahinaa chaaheedaa hai | auh aagiaa mananaeih sadake jaave |
2.
pahilee patanee dee kukhon santaan naa hon de kaaran bhee kee vaar doojee shaadee vaasate majaboor honaa pai jaaeaa karadaa hai| iho jihe sadaa aanand jeeaurriaan dee taan gal hee jaan dio, jiharre ih kihaa karade han ki santaan ho jaandee taan ho jaandee, naheen hai taan naa sahee | jinhaan de santaan haigee e, auh bhalaa kine ku sukhee vas rahe han falaane raae saahib val taan vekho, aapanee santaan de hathon us daa kiven kanghaa ho rihaa hai falaane saradaar bahaadaar dee daradakahaanee taan zaraa nerre ho ke suno falaane chauadharee saahib dee muradaar jihee shakal ban jaan daa kaaran taan puchh dekho falaane setth saahib dee suke ber varagee boothee nikal aaun dee marham taan paa ke vekho | so doojee vahuttee kee e lakarree de boor daa laddoo | khaave taan pachhataave, naa khaave tad vee pachhataave |
eik barre siaane te sulajhe bazurag kihaa karade san, maan pio daa putar taan ik saravan1 hee hoeaa hai, aus de magaron kise maan piau ne putar janiaa hee koee naheen| haan ih ttheek hai ki maan pio dee sevaa karan vaale aagiaakaar putar aj kal de zamaane ch milane mushakil han, parantoo tad vee sansaar andar jine kam dhande chal rahe han te jine ghar vas rahe han, auh ziaadaa karake putaan de hee bal boote | paramaatamaa deve taan dukh sukh vich akasar aapane hee putar dheean kam aaeaa karade han |
eis karake santaan dee khaatar doosaree shaadee noo laazameen samajhiaa jaandaa hai | parantoo ttheek gal iho hai ki doojee saadee pahilaan aapanaa ate aapanee patanee daa davaa daaroo karan vich koee kasar naa chhaddee jaave | par ih tade hee ho sakegaa jekar tuhaadde dimaag vich ih janoon naa samaa giaa hove ki doojee saadee karan naal ik panth do kaaj ho jaande han | ik taan santaan ho jaan naal budte vaare daa sahaaraa mil jaavegaa te dooje naveen nikor vahuttee daa joban luttan daa mauakaa hath lag jaavegaa | par do ranaan de patee dee jo duragat baniaa karadee hai, aus deean sainkarre hee misaalaan mauajood han| saaddaa tajarabaa hai ki saadde baakaaeidaa ilaaj naal sau vichon ghatto ghatt nabiaan dee god taan zaroor haree bharee ho jaandee hai | uhanaan noo chaaheedaa hai ki ghatto ghatt tin maheene ate vadh ton vadh chhe maheene hauansale naal saaddaa ilaaj karaaun |
bahut vaaree ih vee hundaa hai ki marad keval isatree de hee davaa daaroo upar zor dee rakhade han kiaunk us noo thorrhaa chittaa paanee painde rahin dee te kujh maasak dharam ruk ke aaun dee shikaaeit hundee hai | aapanee peerrhee hetthaan sottaa fer lain daa uhanaan noo kadee chit chetaa hee naheen aaundaa te unhaan noo kade aapanaa khott labhan daa vahim gumaan hee naheen hundaa | khair uh taan aseen aape
1 raamaaein vich, eis daa prasang hai ki uh aapane anhe maapiaan noo vahingee vich bitthaa ke unhaan noo teerathaan dee yaataraa karade hoe raajaa dasarath de teer naal bhul bhulekhe maariaa giaa see |
hee pachhaan lainde haan | ik de ilaaj dee lorr hundee hai taan ik daa keetaa jaandaa hai, dohaan de ilaaj dee lorr pave taan dohaan daa ilaaj karade haan | saanoo sahaaeitaa den daa avasar diau, taan ki dooje viaah de faah ton bach jaao|
eih taan galaan chon gal aa gee| paramaatamaa kare saaddee sevaa karan dee ichhaa bahutiaan dee sukee khetee noo hariaa bhariaa karan daa kaaran bane|
parantoo jad ih faisalaa attal ho jaae ki doojee shaadee keete binaa reh aaundee hee naheen, taan dohaan isatreean noo aapanee aapanee thaan raazee rakhan dee siaanap hee ghar vich sukh, shaantee te aman dee zaaman ho sakadee hai | parantoo iho jihee siaanap kidhare ghatt hee vekhan sunan vich aaundee hai | is de ulatt taan bathereean misaalaan miladeean han | haan, dilee de ik gharaane daa taan saanoo vee pataa hai, jis dee misaal sabhanaan vaasate kam aaun vaalee saabat ho sakadee hai | marad ne naveen patanee dee baanh pahilee patanee noo farraande hoe aakhiaa, ki tuseen is noo aapanee vaddee bhain samajho is noo khush rakhengee taan main khus, je is noo naaraan karengee taan main naaraaz ho jaavaangaa| ise tarhaan pahilee vahuttee noo aakhiaa is naal ajihaa khaataradaaree daa salook karanaa hovegaa, jihaa ki jad tuhaaddee chhottee bhain aaeaa karadee hai, audon jiho jihee khaataradaaree usadee kariaa karade ho | is noo changaa khavaao, changaa pahinaao, taan ki tuhaadde virudh shikaaeit karan vaasate is daa moonh hee naa khulh sake | dohaan ne hee aapanaa aapanaa sabak pale banh liaa ate khoob nibhaaeaa| doojee de bache pahilee ne hee paale|
dohaan isatreean de prasapar jhagarre, bakherre te shikaaeitaan dee surat vich ese lekh de nanbar ik de aakharee paire upar chal ke laabh praapat karo |
3
eisatree badazabaan, badakaar athavaa ayog te aapahudaree hon dee soorat vich us noo gharon kadt ke jaan ghar vich hee ghatteea darajaa de ke doojee shaadee kar lain dee lorr keean maradaan valon pragatt keetee jaandee hai | ajihee soorat vich aapanee man aaee karan daa adhikaar marad noo praapat naheen honaa chaaheedaa | aapanee manamarajee karan vaalaa marad beeinasaafee bhee kar sakadaa hai te moorakhataa bhee us paason ho sakadee hai | so bhalaaee is gal vich hundee hai ki har prakaar de nijee yatan nisafal ho jaan dee soorat vich antim faisalaa ghar dee jaan shir jaan panchaaeita de havaale kar ditaa jaave | uh maamale dee pooree pooree chhaan been karo ate chhekarr us panchaaeit de faisale noo sir mathe man ke us faisale upar varaton keetee jaave |
4
shauak naal doojee saadee karanaa, kise hor isatree dee khoobasooratee athavaa gunaan upar mohit ho ke doojee shaadee karanaa jaan is khiaal naal ki rupiaa kol hai ki doojee saadee naa karaan taan kee karaan jaan mere sir vich khurak hundee hai, doojaa viaah naa karaan taan kee karaan jaan musalamaanee sharaa chaar saadeean teekar aagiaa de rahee hai, so vekhaan taan sahee ki doojee shaadee daa aanand kee hundai | iho jiheean haalataan vich vee doojee saadee karavaaun vaale asaan kee khuaar hunde vekhe han|
jo kam kise asool jaan lorr adheen naa keetaa jaave, aus vich kise hamaatarr daa mashavaraa kee te hadaaeit athavaa sikhamat kee. lokeen mirachaan vee khaaee jaaeaa karade han te soo soo vee karee jaaeaa karade han | lokeen sigaratt beerree vee peende jaaeaa karade ne te te khaoon khaoon vee karee jaaeaa karade ne | sraabee, jooebaaz, sittoree, randdeebaaz te hor hor ayaashee lok nit dihaarree barabaad hunde rahinde han, par kee kadee kise ne dooje noo baraabad hundaa vekh
ke aap unhaan dee tabaahee paason koee vee sabak haasal keetaa hai ate unhaan aibaan ton baaz aa jaan daa jatan keetaa hai
ho sakadaa hai ki doojee shaadee karan vaalaa koee kisamat vaalaa dukhee naa vee hundaa hove, parantoo sau vichon do chaar hee jekar ranjaan gamaan de kandde chubhan ton bache vee rahe, tad vee kis bharose upar dooje viaah daa shauak pooraa karan dee galatee keetee jaave ate sir dee thorrhee khurak mittaaunde kite saaree umar dee vaddee sir darad mul litee jaave |
mano bhaaven naa mano saaddaa kam samajhaa den daa hee see | so samajhaa ditaa |
garabh naa hove bheeratthhachhauantthrauala
eih ik barraa komal vishaa hai, jo yoorap ate hindusataan vich change change vidavaanaan dee soch vichaar is paase khich rihaa hai | lekh likhan vaale karataar noo haar den deean barreean barreean koshisaa keeteean jaa raheean han | khaan deean ate andar rakhan deean davaaeean te rabarr de samaan jiharre bhog karan samen marad de veeraj ate isatree de veeraj noo dhaaran karan vaale gurabhaase andar aae aandde noo aapo vich milan ton rokan, eis tarhaan deean kee koshisaan keeteean jaa raheean han|
kee lok aamadanee ghatt hon karake jaan isatree rogan hon karake jaan aaualaad bahutee hon karake jaan sarakaar valon anaaj dee bachat karan dee cheekhapukaar vajon chaahunde han ki uhanaan dee santaan bahutee naa hove, auhanaan lee sabh naalon changaa nusakhaa taan ih hai ki patee ate patanee bhog karanaa hee tiaag den | par panjaan indreean daa vadh ton vadh aanand lain dee is chamakaanbhare yug ch iho jihee gal aakhanee sauakhee hai, karake vakhaanee aauakhee hai | uh lok vadhaaee de yog han, jiharre jatee satee reh sakade han | parantoo ajihe lokaan dee ginatee bahut saaree hai, jinhaan de lee jatee satee
rahinaa aauakhaa hee naheen, sagon asanbhav hai | so lokaan daa khiaal galat naheen, ki uh kade kadaaeen bhog bhee karade rahin ate aaualaad de bhaar ton bhee bache rahin | iho jihe nusakhe das denaa unjh taan pun daa kam hai, par nukas ih hai moorakh vidhavaa isatreean iho jihe nusakhiaan dee, badachalanee lee varaton karanageean | fer vee vidhavaa isatreean daa taan bandobasat ho sakadaa hai ki je uh aapane man noo kaaboo naa rakh sakan taan uhanaan daa viaah keetaa jaave, par sache te suche pateean noo je ttheek raah naa dasiaa giaa taan uh jaan taan garabh ddegan dee koshis karanage jaan santaan paidaa karake gareebee ate chintaa vich fase rahinage|
motte motte tin tareeke han, jinhaan naal garabh rokiaa jaa sakadaa hai
1 zanaanee dee riham ate dooje santaan upajaaoo angaan noo garabh de yog naa rahin ditaa jaae arathaat arog manukh naal bhog karan te bhee treemat noo garabh naa hove |
2 manukh de veeraj vich garabh tthahiraan vaale jeevaan daa jeevan mukaa denaa, arathaat arog zanaanee naal bhog karadiaan hoeaan us noo garabh naa tthahir sake |
3 zanaanee dee riham jaan marad de veeraj noo jiaun daa tiaun aapanee kudaratee haalat vich rahin denaa, par kise doojee tarhaan naal zanaanee dee bachaadaanee de andde naal marad de veeraj daa milaap naa honaa | koee jhattattapaaoo prabandh kar lainaa| hun sarakaar ne ih saaraa bhaar aapane upar lai liaa hai| har jile vich kee hasapataal mufat hee is matalab dee sabh sevaa kar dende han |
garabh ddig jaanaa jaan ddeg denaa
garabhavateean lee jiharreean sikhiaavaan likheean han uhanaan dee ulanghanaa karan naal garabh paat ho jaandaa hai | ih iaun hundaa hai ki garabh hon ton chaar maheene pichhon lahoo aan lag paindaa hai ate
akheer garabhapaat ho jaandaa hai | ih barree naamuraad bimaaree hai | ik vaaree jisadaa garabh ddig pave, aus de agon vee har vaaree garabh ddig pain daa ddar baniaa rahindaa hai | is lee is de ilaaj daa jhatt patt prabandh karanaa chaaheedaa hai | ilaaj hadaaeit naamaa beevee de isatreean sanbandhee rogaan de putaraghanee naaeisatree de lekh vich ditaa giaa hai, aus naal chhetee hee raazee ho jaan dee aas hai |
kee vaaree kanvaareean kurreean jaan vidhavaan isatreean noo badachalanee naal, eikalee kaaree kise gundde de kaaboo aa jaan naal jaan jadon patee beruzagaar hon te vahuttee noo garabh ho jaandaa hai tad uh garabh ddegan dee koshis karadeean han| kee naveean viaaheean isatreean daa patee sakool kaalaj vich aje parrhadaa hon dee soorat vich jaan patee de prades tur jaan dee haalat vich jadon us ton garabh ho giaa hove taan sas sahure athavaa jetth jitthaanee dee muthaab rahin ton bachan de kaaran, bache dee zinmendaaree ton bachan lee uh bhee chaahundeean han ki uhanaan daa garabh kise tarhaan ddig pave |
chete rakho ki ih ik bhiaanak kam hai | aisaa kam karanaa saaree umar dee beemaaree te nirabalataa noo jaan bujh ke ghar sadaa denaa hai | jiven kachaa fal aauakhaa ttuttadaa hai | par ttutt hee jaave taan ttaahanee fattarr ho jaandee hai | is tarhaan jinhaan isatreean daa garabh ddig paindaa hai jaan aap ddegiaa jaandaa hai uh treemataan aauakheean hee fer hareeanbhareean ho sakadeean han | is lee uh kam keetaa hee naa jaae, jis ton aapanee marazee de virudh garabh tthahir jaan dee sanbhaavanaa ho sakadee hove | je haraam daa jaan halaal daa garabh tthahir hee giaa hai, taan des vich jaan prades vich reh ke usanoo palan denaa chaaheedaa hai | ddegan vich, arogataa de lihaaz naal, aap noo barreean takaleefaan sahineean painageean | jiharre nauajavaan berozagaar han jaan jo vidiaarathee hundiaan maapiaan de aasare han uho hee bahut karake ih koshis karade han, jiharree ki bhiaanak gal hai | uhanaan noo samajhaa bujhaa ke sidhe raah paaeaa jaa sakadaa hai |
asaan akasar ih vee vekhiaa hai ki naven viaahe mundde de maataa pitaa taan potare dee muraad vekhan lee khusheean manaaunde firade han par barakhuradaar unhaan deean khuseean vich zahir milaaun lee vedaan, hakeemaan, leddee ddaakattaraan te daaeean de duaare garabhapaat dee davaaee dee talaash vich khauasarreean chattakhaaundaa firadaa hai | bacho is bhul ton |
munddaa hee paidaa hove
verave saahit vekho yaaroovaan garabhakaandd jithe munddaa paidaa hon de asool te pooree bahis keetee gee hai |
tamaashabeenee baazaaree isatree daa sanga
baazaaree randdeean jaan kanjareean kol jaan de shauak noo tamaasbeenee kahinde han | is naamuraad sauak ne kee change gharaane tabaah kar dite |
aam karake 6 prakaar de marad is shauak vich fase hunde han | pahile uh jinhaan daa pitaa chokhee jaaeidaad chhadd ke mar giaa hove par aaualaad noo change dtang naal usanoo varatan dee jaach naa sikhaa giaa hove | dooje jinhaan dee kamaaee haraam dee arathaat chor baazaaree, khott te vaddee aad dee hove | teeje maataa pitaa de iko ik ate laaddale putar jinhaan dee nikee umare changee tarhaan raakhee naheen see keetee gee | chauathe yateem te shaitaan mundde jinhaan daa koee vaalee vaaras naa hove te naa hee unhaan noo kise daa ddar jaan sram hayaa hove | panjaven bhalemaanasaan daa putar, jinhaan dee mitrataa upar dasiaan vichon kise naal hove | chheven uh ejantt te vapaaree jo paradesaan vich firade rahin| unhaan safaree ejantt tthravelalinag agenatta ate uh lok jinhaan noo ghar ton bahut baahar rahinaa hove athavaa uh jinhaan daa vaddee umar tak viaah hee naheen hundaa, kadee aapanee hiras dee ag upar tauankaa den vaasate husanabaazaar deean rauanakaan ate chahilapahil vekhan nikal turade han ate mul kharach ke aatashak suzaak dee sauagaat lai aaunde han |
keean noo hottalaan vaale khoob uloo banaaunde han| ajee ik uche gharaane dee sundar kurree mangavaa dendaa haan | us vichaaree dee bharapoor javaanee hai, par viaah naheen hoeaa, auh kare taan kee kare eik hor vichaaree daa patee naamarad hai | bas baaboo jee kee puchhade ho ik chand hai taan doojee gulaab daa ful | sabh bakavaas | rupe battoran de dtang hee han| baazaaree kanjareean hee taan liaa ke dtoeean jaandeean han | prantoo jekar aisaa naa hove ate sachamuch hee koee karamaan maaree ghar grihasatan hottal vich jaan ghar vich hee praapat ho jaave taan usadaa darajaa tuseen baajaaree kanjaree naalon kinaa ku uchaa samajhoge jiharree tuhaadde thale pai sakadee hai uh kise hor de thale vee kee vaar pai chukee hovegee ate ho sakadaa hai ki uthon aatashak sujaak deean sauagaataan liaa ke tuhaadde age paros rahee hove |
loko tauabaa karo sikhiaa lavo te ddaro is aib ton| kise zahiree naagan de ttette naa charr jaanaa| jiharre baajaar vich ihanaan naamuraadaan daa dderaa hove us paase bhul ke vee naa jaanaa | ih naa muraadanaan barre barre siaaniaan de kan kutaradeean han | ih badakaar siraf dhan hee naheen laindeean| aatashak sujaak jiheean bhiaanak marajaan vee laa dendeean han, jinhaan de kaaran javaanee daa uh haal hundaa hai jo gulaab de taaze ful daa ag vich suttan naal ho jaandaa hai | bhaaee kanaan noo hath laao, meraa taan sareer kanb jaandaa hai is vichaar naal |
do naamuraad marajaan
aatashak ate suzaak do barreean naamuraad marajaan han, jiharreean marad ate isatree dohaan noo kukaram karan naal ho jaandeean han | vesavaa ate kanjareean de kol jaan vaaliaan noo ih rog lag jaaeaa karade han | fir badakaar maradaan kolon uhanaan deean vahutteean noo ho jaande han, te is tarhaan ih age vadhade jaande han, jis noo lokeen chhupaun dee koshis karade han | iho jihe rogeean
kol rahin, autthan, baitthan, eikatthe khaan peen te uhanaan de taualee kaparre varatan naal vee ih marazaan ho jaandeea han, par bahutaa gandee isatree ton hee marazaan lagadeean han |
yaad rahe ki jiharre lok randdeean ate kanjareean paason aatashak ate suzaak varageean beemaareean khareed lai aaunde han uhanaan noo ih raah bahute taan yaar lok hee vikhaaunde han ate jadon koee us paase jaano naanh karade han, taan yaar usanoo mihane maarade han ki jaa yaar vaddaa sant mahaatamaa aa giaa hai, vaddaa khaalasaa bahaadar baniaan firadaa hai aadik | so nauajavaan us mitar dee gal vich aa ke us raah te chaladaa hai ate bureean beemaareean vich fas jaandaa hai ate pichhon aapanee isataree noo vee uho rog lagaa dendaa hai |
maaloom rahe ki je chaar mitar iko rogee isatree kol jaande han taan zarooree naheen ki saariaan noo hee uh maraj ho jaae kiaunk har ik maraj dee maraz daa mukaabalaa karan vaalee taakat jaan rat vakho vakharee hundee hai | jinhaan lokaan ne ajihaa kam naheen keetaa hundaa uh bahut chhetee iho jiho rogaan de kaaboo aa jaande han, eis lee bach ke rahinaa chaaheedaa hai | kee shareefabadakaar jaan badakaarasreef kahinde han ki uh baazaaree randdeean kol naheen jaande te sreef gharaaniaan deean achheean isatreean noo aapane paas bulaa lainde han, eis tarhaan unhaan noo aatashak jaan suzaak naa hovegaa | moorakh jo isatree tere kol sauan sakadee hai uh dooje de kol bhee pai sakadee hai te kise kolon liaa ke tainoo ih marajaan puchaa sakadee hai |
aatashak daa roop ate ilaaj
gandee isatree paas jaan naal ih maraz ik tarhaan de jkhamaan dee shakal vich, manakh ate isatree de gupat angaan ute dikhaaee dendee hai | isadaa pataa lagade hee davaa daaroo naa keetaa jaave taan ih zakham saare sareer te khilar jaande han | maraz de orrak noo pujan te, nak dee haddee ate santaan upajaaoo ang gal tarak de
ddig painde han | pahilaan ih maraz supaaroo de aale duaale jaan supaaroo de parrade de jorr te ik do finaseean de roop vich hundee hai | rog taan saare hee bhairre hunde han, par ih maraz taan jeeaundiaan hee narakaan vich paa dendee hai | ise de kaaran ganttheea, jorraan dee peerr aad beemaareean vee ho jaandeean han ate jeeaunaa aauakhaa ho jaandaa hai |
paas de ddaakattar paas chhetee ton chhetee pahunch jaao | is jug vich ddaakattaree injaikashan sabh desee davaavaan ton baazee lai ge han| inhaan do marajaan vich injaikasn daa naan hai fenelalin painasileena aayuravaidik parahez likh dendaa haan par ilaaj naheen | sharaab, loon khattiaaee, laal mirach te bhog band | chaaval rottee kanak jaan vesan dee, dudh ghio makhan jaan malaaee naal khaavo | chalanaa firanaa, ghorre jaan saaeekal dee savaaree band | zakham vich jalan jaan khurak hon karake hath taan udhar jaandaa hee hai | so hath saaban naal hath saaf rakho ki doojiaan noo jhir naa charrhe | aapanaa taualeean, saaban, ausataraa te bisataraa te jootthaa baratan kise noo naa varatan diau | baar baar hath dhonde raho |
sihat ttheek ho jaan ate davaaee band kar den de uparant ik maheene pichhon aapane khoon daa is maraz daa naan das ke imatihaan karavaao | kalakate, amritasar, dilee, banbee, kaanapur, lakhanaaoo aad vadde vadde shahiraan de sarakaaree hasapataalaan andar aatask de rogeean de khoon daa vaasaramain ttaisatt hundaa hai | us naal pooree pooree preekhiaa ho jaandee hai |
naveen naveen maraz vich kise kolon ddaak raaheen davaaee naa mangavaao, jithe khat aaun jaan vich hee tin chaar din lag jaan | haan ddaakattar de paas hee chale jau taan us jihee gal naheen |
suzaak daa roop te ilaaj
badachalan zanaanee athavaa vesavaa naal bhog karake pishaab vaalee
naalee de andar zakham ho jaande han | uhanaan vichon paak vagadee hai | pishaab karan vele peerr te sarran hundee hai | pisaab ruk ruk ke aaundaa hai | akaal purakh naa kare, je ih takaleef ho gee taan ddaakattar paas chhetee pahuncho | uh upar likhiaa painasileen daa injaikashan lagaavegaa, jis naal suzaak aatashak de jkham suk jaanage 4, 6 injaikashanaa vich | fir thorrhe hor vee lagaaegaa |
aayuraved anusaar parahez ate khuraakakanak jaan chhole dee rottee taaje saag, sabazee, chaaval, makhan, dudh dee lasee, khaaree botal, dudh soddaa, satoo, saradaaee |
chalanaa, firanaa, baaeesikal chalaanaa, sharaab, goshat, anddaa, khattiaaee, tel, laal mirach, bhog ate garam cheezaan khaaneean manaa han | is maraj vich door daa ilaaj ttheek naheen rahindaa |
jis marad noo kade aatashak suzaak chon koee rog ho chukiaa hove ate usade ghar santaan naa hundee hove taan us de veeraj dee pareekhiaa karaanee chaaheedee hai| suzaak ate aatashak daa jhir veeraj de jeevaan noo maar dendaa hai, jis naal veeraj dekhan vich taan changaa disadaa hai, parantoo us vich garabh tthahiraan vaale jeev mar chuke hunde han | is daa ilaaj ho jaaeaa karadaa hai, par chokhaa chir lagadaa hai | so hath koee siaanaa vaid hakeem ddaakattar paave |
sareer vich kaamadev daa ttikaanaa
1 kaam daa devataa har javaan manakh ate isatree de andar baraajamaan hai | chan de vadhan ghattan naal isatree de vakhovakh angaan vich ih pragatt hundaa hai | bazurag hakeemaan valon kihaa jaandaa hai ki chan dee khaas taareekh te isatree de falaane ang noo farradiaan hee isatree de vich jhatt patt kaamacheshattaa daa prakaas hundaa hai | manakhaan sanbandhee ajehe kise tajarabe daa varanan naa aaun daa kaaran hetthaan daraj keetaa jaandaa hai | isatreean sanbandhee ih kahinde han| ki jadon chan charrhadaa hai taan isatree de khabe pair de angootthe vich kaam
dev daa sathaan hundaa hai | fir chan de roz de vadhan de naal naal sareer de upar noo hundaa hai | fir sir tak charrh ke utaran lag paindaa hai |
2 doosaraa vichaar ih hai ki kaamadev dil te dimaag naravas sisattama de adheen hai ate dil noo kis ang noo chhoohan chunman te kaamavaasanaa noo jagaaeaa jaa sakadaa hai | iho aseen parrhiaa suniaa te anubhav keetaa hai|
3 manukhaan vich kise ajihe dtang naal shahivat paidaa karan dee lorr naheen kiaunk manakhaan vich taan isatree de vekhan, chhoohan jaan niraa bhog daa khiaal hee aaun naal shahivat tez ho jaandee hai | uh raata daa lekh parrho | uthe visathaar sahit varanan hai |
4 lokeen lakeer de fakeer han te main kinaa chir lakeer daa fakeer baniaa rihaa | hadait naamaa khaavand vich hor galaan hazaaraan mareejaan de tajarabe te aapanee samajh budh naal main likheea, par kaam de tthikaane daa haal granthaan vichon nakal karake likhiaa| so hadait naamaa khaavand deean panj aiddeeshanaan vich chan de lahaa charrhaa de anusaar kaamadev asathaanaan daa ik nakasaa ditaa giaa see | parantoo bahut saare sajanaan ne tajarabaa kar ke us nakase dee nikhedhee keetee | haan mere dooje likhe asoolaan sanbandhee likhiaa hai ki uh varaton vich liaaeaan ttheek utarade han ate uhanaan noo aam janataa teekar pahunchaaun dee at lorr see | is nakase ton binaan vee aap dee pusatak bahut upakaar kar rahee hai |
so, main uh pusatak vichon kadt ditaa hai, kiaunk jiharree gal aj kal de samen vich pareekhiaa te pooree naheen utaradee taan khaaha makhaah puraanee lakeer noo pittan daa kee faaeidaa siaane vidavaan sajan zaroor is gal dee kadar karanage | par haan, shaadee de asal manorath noo naa bhulanaa| saadee keval kaamadev arathaat vise vaasnaa deean lahiraan naal kalolaan karan vaasate naheen rachee jaandee | saadee manakhaa jeevan de uch prayojanaan noo sidh karan
lee rachee gee see |
beaaualaad treemat te marad dee preekhiaa
je santaan naa hundee hove taan preekhiaa dee lorr hai ki nukas isatree vich hai jaan marad vich jaan dohaan vich hai
marad sanbandhee hetth likheean galaan daa pataa karo umar,
1 maapiaan dee sihat, jadon ki uh jamiaa see | 2 kachee umar vich veeraj gavaaeaa hove | 3 aapanee isatree naal bahutaa bhog karadaa rihaa hove jaan chhottee umare viaahiaa giaa hove | 4 kise nashe dee vaadee | 5 eindaree vich kararraaee ghatt | 6 supan dosh jaan chhetee khalaas ho jaan dee beemaaree, veeraj daa patalaa honaa, aatashak suzaak ho chukanaa | 7 pishaab dee haalat 8 veeraj vich unhaan jeevaan daa naa honaa, jiharre khuradabeen nicharosachope naal siaane ddaakattar jaan vaid hee vekh sakade han | par bahut hee ghatt chikitasak khuradabeen khreed ke varat sakade han | 9 aam sareerak haalat, mottaa jaan dubalaa | 10 rozagaar jaan kise doojee gal dee chintaa | 11 naamaradee sanbandhee jo kujh pichhe likh aae haan, vaisaa koee nukas 12 kaamavaashanaa dee vadheekee jaan kamee | 13 kaar vihaar kis kisam daa hai | 14 aap jauarraa taan naheen jamiaa see 15 baalag ho jaan te vee khauadaa daarrhee muchh binaan hee taan naheen |
main ajihe sainkarre marad vekhe, jinhaan ne aap anajaanapune vich barre kukaram keete, viaah pichhon hadon vadh bhog keetaa, aatashak suzaak aad vee bhog chuke, parantoo kiaunk sareerak dashaa ton, auton taan uh change bhale nazar aaun karake aapane aap noo taan santaan utapan karan de yog samajhade san, parantoo nukas saaraa patanee vich
1 sooraj dee roshanee vich bhog karan de adhe ghantte de andar andar khuradabeen naal veeraj vekhanaa| chaaheedaa hai | hazaar gunaa vaddaa karake vikhaan vaalee khuradabeen davaaraa aseen veeraj vekhan daa bahut tajarabaa rakhade haan ate rogee noo vikhaa vee dende haan |
samajhade rahe, kiaunk usanoo kade kadaaeen chittaa paanee aaundaa see jaan maahavaaree rit peerr naal aaundee see | uhanaan ne doojee vaar viaah vee keetaa, parantoo us vichon vee aaualaad naa hoee | main jadon vahuttee gabharoo dohaan dee, sagon tinaan dee pareekhiaa keetee, taan nukas saaraa marad vich hee nikaliaa| mainoo keean manukhaan de veeraj vich uparokat badafaileean te beemaareean de kaaran, khuradabeen vich garabh tthahiran vaale jeev naa labhe | pahilaan uh befikar rahe ate isatree daa hee ilaaj karade rahe | veeraj dee preekhiaa ne unhaan deean akhaan kholh diteean | jad main chor farr liaa taan mere ilaaj naal unhaan de santaan vee ho gee|
a beaaualaad isatreean sanbandhee hetth likheean galaan daa pataa karo
1 viaah kiharree umar vich hoeaa ate hun kee umar hai | sareer mottaa jaan dubalaa | 2 riham daa aapanee thaan te naa honaa | 3 riham daa moonh khulhaa jaan bahutaa tang hai | 4 auparokat naatreemataan vichon kise ik de chinh us vich honaa | 5 eisatreean dee javaanee deean nishaaneean chhaateean ubhar aaeean jaan naheen, yonee de ute vaal ug pe han ki naheen 6 pahile je koee santaan hoee hove, ausadaa haal| 7 maahavaaree nahaaunee kiho jihee aaundee hai thorrhee, bahutee, laal, kaalee, jhagadaar, futtakeean futtakeean, peerr naal, kitane dinaan pichhon te kine din jaaree rahindee hai aadik | 8 patee noo chhetee khalaas hon dee shikaaeit hove taan usadaa haal zaroor denaa | 9 yonee vich littamish pepar dhar ke pataa karo ki shaaeid andar tezaabee maadaa bahutaa hai, jiharraa marad de veeraj de jeevaan noo maar dendaa hai 10 chintaa fikar 11 pahilaan garabh ddig chukaa hove jaan aap giraaeaa giaa hove | 12 bachedaanee hai vee ki naheen siaanee
1 ih kaagaj patalaa te chhottaa jihaa rangadaar sakoolaan de saaeins daa saamaan vechan vaaliaan paason miladaa hai | ddaakattaraan kolon vee | sabh varaton puchh lainaa | siaanee daaee ton likhaa bhejo
daaee jaan ddaakattaranee dasegee | 13 bhog dee chaah vadh jaan ghatt | 14 bahutee mottee taan naheen | 15 safaid paanee, aatashak, suzaak, pishaab dee sarran aadik koee beemaaree | 16 yonee daa patalaa parradaa, jisadaa haal bhog de biaan vich aa chukiaa hai, aje paattaa hai ki naheen 17 bahutaa bhog karan naal garabhaashe de patthe kamazor taan naheen ho ge | 18 ho sakadaa hai ki gupat asathaan aam zanaaneean naalon vakh hove | 19 auh aap jauarree taan naheen jamee see
eisatree de andarale angaan sanbandhee dekh bhaal karanee hove taan aapane shahir vich kise leddee ddaakattaranee paason karaau | binaan kise tajarabekaar daaee de, saareean andarale angaan dee ghaatt vaadh changee tarhaan naheen jaanadeean | ih gal manee pramanee hai ki ihanaan rogaan daa ilaaj binaashak ddaakattaree vich itanaa achhaa naheen, jinaa desee vaidik hikamat vich hai |
chauadhavaan kaandd
angarezee pusatakaan vichon chonaven lekh
jis tarhaan bhoomikaa vich das aaeaa haan, eingalisataan, amareekaa, faraans aad vich is vishe upar anekaan hee pusatakaan likheean geean han ate viaahe hoe jaan jinhaan daa viaah chhetee hee hon vaalaa hove, auh nauajavaan uhanaan pusatakaan ton barraa laabh praapat kar rahe han |
auh pusatakaan othon de haalaat anusaar ttheek charachaa karadeean han | main aapanee is pusatak de do sau ton vadhere safiaan vich aayuravaidik shaasataraan de ate aapane 50 saalaan de tajarabe anusaar khaanvadaan lee varanan keetaa hai, fer vee angarez ate amareekan likhaareean de chonaven chonaven vichaar aap de lee daraj kar dendaa haan jiharre hindusataan lee mufeed ho sakan |
mairidd lav narreeodh lauarro
asal vich bahut thorrhe lok honage, sagon ho sakadaa hai koee vee ajihe naa hon, jiharre binaan kise khushee jaan savaad dee chaah de viaah karade hon | vahuttee laarraa bhaaven kine hee falaasafee ate giaan chhaanttan ki maapiaan de dabaa jaan kise hor kaaran karake uhanaan ne viaah keetaa hai, naheen taan uhanaan dee aapanee marazee naheen see, eih saareean galaan niramool te jhootth han | kise dee talaash vich tarasadeean hoeean akhaan, ang ang te gal gal vich javaanee deean ramazaan, kise sundaree de kolon dee langh jaan upar
kalejaa farr ke beh jaanaa, muhabat de geetaan noo prem naal sunanaa, eishakeea gazalaan parrhadiaan gaaundiaan hoeaan deenaduneean dee sudh budh bhulaa ke pataa naheen kiharriaan vahinaan vich veh jaanaa, eih saareean galaan kujh hor hee pragatt karadeean han|
preetam ate premee de dekhan ate gale milan aad uh savaad hai, jiharraa sharaab naalon vee vadheek vahuttee gabharoo noo nasaa charrhaa dendaa hai, par je hon vahuttee gabharoo hee|
lavaz kaming aauaf ej lauarrosh chhauaneengh uadt agho
har ik marad te isatree de hirade vich ih kudaratee chaah hundee hai ki saanoo ajihaa jorreedaar mile jis de naal saaddaa khulhaa lain den hove, jis de naal kise tarhaan daa parradaa naa hove, jisadaa sareer aapane sareer vaang piaaraa lage, jis de naal mer ter daa koee bhin bhed naa rahe | saadde khiaal jisade dil aapane aap hee vag tturan, samajho ki jo ik de dil aavo dooje de vee oho aave | saaddeean khusheean, mauaj mele, nafe nukasaan saare ik hon, jis saathee de hundiaan hoeaan duneean de ghaatte vaadhe kujh sahee naa hon, jis diaan hundiaan kise dhan daualat dee lorr naa hove, jiharraa je kade rabasababee jhatt bhar de lee vee saadde kolon vichharr jaae taan jadon teekar us noo fer vekh naa leee chain hee naa aave | gal kee ik dilee mitar paraapat karan dee chaah sabh naalon vaddee chaah hai jiharree kee har ik marad ate isatree noo hundee hai te viaah hee iko tareekaa hai jiharraa is chaah noo bahutee had teekar pooraa kar sakadaa hai | is rishate vich badhe hoe kee lok taan aapanee chaah noo pooraa hundaa vekh lainde han, par kee iho jihe vee han jiharre aakhade han ki viaah karake uhanaan noo enaa savaad vee naheen aaeaa jinaa ki aitavaar dee chhuttee maanan vich aaundaa hai | is shikaaeit daa kaaran ih hai ki uhanaan ne zaroor koee ajihaa niyam torriaa hai jis niyam de adheen vahuttee gabharoo daa
piaar kam karadaa hai |
jis tarhaan haaramoneeam vaajaa jaan sitaar sikh lain pichhon uhanaan vichon mitthee aavaaz kadtee jaa sakadee hai, ese tarhaan grihasat vivaahat jeevana de niyamaan noo samajhe sikhe viaah bagair asalee savaad naheen praapat keetaa jaa sakadaa ate prem dee mitthaas de geet naheen sune jaa sakade |
kee lok samajhade han ki varatamaan vahuttee noo chhadd ke kise hor de naal viaah karake zindagee daa aanand liaa jaa sakadaa hai, par iho jihe marad is gal noo bhul jaande han ki jisanoo ik vahuttee paason sukh paraapat karan daa dtang naheen aaeaa uh doojee paason vee kise tarhaan sukh dee aas naheen rakh sakade| chete rahe ki keval parem de niyamaan te asoolaan noo samajhan naal hee parem dee jot jagaaee jaa sakadee hai |
mairidd lav narreeodh lauarro
saadde desh vich ih ik niyam ban giaa hai ki kurree aapane sareer ate aapane hon vaale patee de sareer sanbandhee kujh vee naa jaane, sagon is maamale vich budhoo banee rahe taan ih ful vaang niradoshataa ate nek chalanee dee vaddee khoobee samajhee jaandee hai | kurree daa ih bholaapan kee vaar taan enee had teekar aparr jaandaa hai ki viaah karake usanoo ih vee pataa naheen hundaa ki jiharraa sanbandh usadaa aapane bhain bharaavaan naal hai, aus naalon ukaa hee vakharee kisam daa sanbandh aapane patee naal hai | so jadon raat noo patee us age pragatt karadaa hai, ki uhanaan noo kis lee vakho vakh ang dite ge han ate vahuttee naal hun kee kam keetaa jaavegaa taan uh ghabaraa jaandee hai ate patee dee chaah noo pooraa karan ton naanh kar dendee hai | jis daa sittaa kee vaaree vahuttee gabharoo vich anaban hundee hai ate kee vaaree treemataan shudaaee ho geean ate aatamaghaat kar liaa hai |
valaaeit vich ik vaaree 18 varhiaan dee kurree noo naach vich
eik marad ne chunm liaa taan us noo kee maheeniaan teekar shak rihaa ki hun chhetee hee usanoo bachaa jam pavegaa | ik doojee kurree noo jadon ik marad ne kite chunm liaa taan usade chit vich aiddaa bhai aa giaa ki usadaa kee maheeniaan teekar haij hee band ho giaa | ih valaaeit deean bholeean bhaaleean kurreean daa haal hai jithe ainee khulh hai | fer hindusataan de pinddaan deean bholeean kurreean noo taan kee haalataan vich is riste sanbandhee kuchh vee naheen pataa hundaa | vaddeean bhainaan, bhaabeean noo changee tarhaan khiaal karanaa chaaheedaa hai ate dtang dtang naal zarooree galaan aapaneean javaan kurreean noo samajhaa deneean chaaheedeean han jaan koee aisee pusatak farraa denee chaaheedee hai jeekar hadaitanaamaa beevee aada
beefor aaee vaidd bhodtauro ee aanodha
baahar deean shakalaan te naa bhulo | jo lok jaahiraa barre hasoon hasoon te khush disan vich aaunde han, kee vaaree ho sakadaa hai ki unhaan dee praaeevett nijee zindagee kanddiaan dee sej ton ghatt naa hove | ik gabharoo unhaan saare upadeshaan te sikhiaavaan daa paalan karadaa see, jo uhane dhaaramak pusatakaan te siaane lokaan ton sune san, ki vahuttee naal muhabat karanee chaaheedee e, auhanoo dukhasukh dee saanjheevaalan rakhanaa chaaheede aad aad| viaah karake uhane vahuttee noo piaar de varataave te nek subhaa naal mohit kar liaa | ithon tak ki doven ik dooje dee pal bhar dee judaaee vee naheen seh sakade san, par koee ik varhe de pichhon hee ajihaa jaapan lagaa ki maano ik dooje naalon uhanaan daa jee bhaar giaa hai gabharoo noo, vahuttee valon kujh muhabat tthandtee paindee nazar aaun lagee | uh dekhan lagaa ki jithe pahilaan uh piaar te muhabat de naal musakaraandee ate hasoonhasoo disadee see, authe hun uh mere valon agon naalon vadheek muhabat te changaa salook karadiaan hoeaan vee koree rukhee ate khijheekhijhee jaapadee hai |
eik din sochiaa ki shaaeid mere raat vaale varataave naal
eih khush naheen | is lee us ne raat de baitthanautthan dee mulaakaat band kar ditee| par vahuttee daa rukhevaan hor vee vadh giaa | orrak madan tarang de giaat ne uhadeean akheean kholh diteean ate bahut hee bechainee sahin de pichhon usane ghar de maamaliaan noo raas keetaa| verave lee dekho panjaven kaandd nanbar 24 madan taranga
ddaakattar farittaj kehan dhar. dtarittaz khahana
bahut saare sarreeal bande kahinde han ki ih ddaakattaraan te giaanavaanaan de adhikaaraan ton baahar hai ki uh vivaahat zindagee vich rangeenee liaaun de baare koee sikhiaa den | kudaratee parabandh kise verave ate vikhiaan dee gujaaeish baakee naheen rahin dende |
jekar ise tarhaan hee hai ih kottheean jaan kotthaa kamariaan deean sajaavattaan de saamaan, eih fuladaan te guladasate, eih kaareegareean, chitrakaareean, sohaneean sohaneean tasaveeraan, garaamofon, reddio aad sabh baahar sutt dio | ih shankaa karan vaale lok, tahazeeb dee sarab unatee noo viarath samajhade han | asal vich bhiankar bhul vich fase hoe han| inhaan noo pavatar rangeenee daa varanan karan vaaleean te badakaaree deean sikhiaavaan den vaaleean pusatakaan | jiven bhaarat vich kokashaasatar aada daa farak samajhanaa chaaheedaa e | grihasat de jeevan noo har pahiloo ton khoobasoorat te kaamayaab banaaun dee sikhamat denee ddaakattaraan te filaasafaraan daa sabh ton uchaa te sachaa karatav hai |
saikasual kuaisachunaj shenual thuesattionasa
bhog sanbandhee prashanotaree
vishe bhog daa chasakaa buraa chasakaa hai, chhetee naal ih naheen chhuttadaa, par je koee sache dil naal chhaddanaa chaahe taan chhutt vee sakadaa hai | kudarat daa ik ajihaa pakaa niyam hai ki aseen jinaa vee
aapaneean kaamanaavaan noo rokee onaa usadaa rukanaa sauakhaa hai ate jinee vee kaamanaavaan noo khulh ditee jaae onaa hee uhanaan noo sanbhaalanaa aauakhaa hai so, jiharraa manukh har chauathe din bhog karadaa hai, par chaahundaa hai ki jo us dee kaam cheshattaa usade adheen hove taan uh maheene vich ik vaaree hee bhog karegaa, aus noo pataa hove ki panjavaan chhevaan din hee kaamanaavaan daa zor rahegaa ate rokanaa aauakhaa jaapegaa, fir taan dino din sauakhaa hee hundaa jaavegaa ate usadaa us paase inaa shauak hee naa rahegaa jinaa pahile see | so nauajavaanaan, noo is gal dee koshis karanee chaaheedee hai|
javaanee dee dekh rekh kaandd vich aseen is vishe upar bahut kholh ke likh aae haan | dil te dimaag noo ik mintt vaasate vee edhar udhar bhattakan naa dio | naheen taan zaraa vee pair thirrakiaa naheen ki vise vaasnaa de bhoot ne tuhaanoo sir parane pattakiaa naheen
ddaakattar vilasan dhar. aanilasona
hindusataan ate ingalisataan de maradaan vich ih maraz aam paaee jaandee hai ki andar paaundiaan hee uhanaan daa veeraj nikal jaandaa hai, yaan ki paanee daa galaas jhatt patt hee andar ulatt ditaa giaa hai | mere kol is maraz de bahut saare rogee ilaaj lee aae, jinhaan vich bahute taan chauadaan pandarhaan varhiaan dee umar vich veeraj noo bearath gavaan karake is maraz vich fase dekhe ge | main is maraj te keean davaaeean daa tajarabaa keetaa, par akheer pataa lagaa ki hindusataanee fakeeraan santaan dee ik khaas jamaat, jinhaan noo saniaasee kahinde han, eiho jaheean marazaan vich khaas pahunch rakhade han, par is vidiaa noo uh barraa gupat rakhade han | barree koshis karan pichhon ik ajihe saniaasee dee talaas vich mainoo safalataa hoee | kujh bahuteean sakhat srataan te us ne mainoo kee gupat galaan daseean| saniaaseean kol veeraj deean beemaareean deean jiharreean davaaeean hundeean han, auh hairaan kar den vaaleean hundeean han | is de pichhon main hindusataanee hikamat dee
kadar karan lagaa |
ddaakattar farainkalin dhar. dtranakalina
saadde kolon ih bahutee vaaree puchhiaa jaandaa hai ki bhog vich kinaa samaan laganaa chaaheedaa hai aseen anekaan pateean paason pataa liaa | vakho vakh maradaan ne vakho vakh samaan lagadaa dasiaa | par ih kihaa jaandaa hai ki 3 mintt ton 6 minttaan tak khalaas naa honaa arogataa dee nishaanee hai | asal vich bhog daa savaad bahut vakat lagan te hee enaa nirabhar naheen jinaa ki patanee de subhaa te nirabhar hai | keean isatreean noo panj sat vaaree hilan naal hee shaantee ho jaandee hai ate keean noo pandaraan veehaan vich hee naheen hundee | barree thorrhee ginatee ajiheean isatreean dee hai, jiharreean chaaleean panjaah hanbhaliaan naal khalaas hundeean han | bhog vahuttee de raajee ate tiaar hon te vee nirabhar hai| jinaa bahutaa patanee de shauak noo, piaar naal jagaaeaa jaavegaa, aunee hee chhetee uh khalaas hovegee |
vekho pichhe likhiaa auh raat daa biaana
notta tajarabe ton pataa lagaa hai ki varatamaan tandarusat hindusataaneean daa bandhej koee pandaraan ate teehaan hanbhaliaan shattarokesa de vichakaar hai |
lekhaka
ddaakattar palottaj dhar. falotteza
ddaakattar palottaz ne pataa keetaa hai ki pahile paletthee de bache arathaat jiharre pahile paidaa hunde hana ik hajaar pichhe veeh, panjaven nanbar te jaman vaale bache 197, atthaven nanbar de 300. dasaven baaharaven nanbar de 597 arathaat adh ton vadh mar jaande han | is lee bahute bache jamaaune koee changaa kam naheen | aj kal ik jaan do hee bathere han |
ddaakattar irasakaaeen dhar. orasakine
1 kudarat de nem anusaar kukarreean de hetth hee aandde pakade ate uhanaan de bache nikalade han| fer is saaeins de yug vich baneean aandde pakaaun deean masheenaan aa geean, auhanaan vich matthee matthee te nakhutth garamee naal aanddiaan vichon bache kadtan lage | parantoo faraans vaaliaan ne inhaan masheenaan paason manakhaan de bachiaan noo paalan de kam vich vee bahut saaraa laabh praapat keetaa hai | uthon de ddaakattar ddaakattaraneean ne is maseen de bakase noo nikee jihee palangharree dee skal daa sukhadaaeik banaa ke, eis de andar dubale te satamaahe bache, jaman vele ton hee rakh ke unhaan noo baahar dee saradee garamee de asaraan ton bachaa ke lagaataar saadte 98 daraje daa nigh jiharraa bache noo maan dee chhaatee naal lage rahin te miladaa hai pahunchaaee rakhiaa, jis naal bache barree tezee naal palan lag jaan daa kaamayaab tajarabaa keetaa hai | hun taan sabh vadde hasapataalaan vich ih hana
ddaakattar ttaaraneear likhadee hai ki ik vaar ik satamaahiaa baalak us de havaale keetaa giaa| janam samen usadaa vazan keval 810 garaam see | us ne pahilaan taan us baalak noo komal jihee pinjee hoee roon vich lapett ditaa| fer uton dee falaalen daa ttukarraa lapett ditaa | saradee kujh vadheree hon de kaaran ik rabarr dee botal vich garam paanee bhar ke uh vee us de duaale rakh ditee | us vich maan de dudh chunghan dee satiaa see hee naheen, so us dee maan ne thanaan vichon hath naal chamache vich dudh choa liaa te adhe adhe ghantte pichhon us bache noo pilaaundee rahee | bachaa chhetee chhetee taakat farradaa aaeaa te saareean hee takaleefaan ton bachiaa rihaa| ih hai saaeins te sevaa karan de shauak de milaap daa chamatakaar |
2 sreematee ddaakattar ttaaraneear saahib dasadee hai ki bachiaan noo paalan ate jachaa dee dekh bhaal daa jiho jihaa prabandh niaoozeelaindd de ttaapooaan vich hai, auho jihaa prabandh duneean bhar vich hor kidhare naheen | savaad is gal daa hai ki sarakaar paason koee sahaaeitaa
lee hee naheen jaandee | uthon de ddaakattar, leddee ddaakattar te narasaan aapane keematee vakat daa kujh hisaa vaareevaaree sir is raashattaree kauamee kam vich dendeean han| unhaan dee is baakaaeidaa, be garaz te jatheband sevaa de sadakaa thorrhe hee saalaan de andaraandar bachiaan dee mauat de ankarre 80 fee hazaar ton ghatt ke keval 25 fee hazaar reh ge han ate is tarhaan naal har saal lakhaan bachiaan noo mauat de moonh vichon bachaa liaa jaandaa hai| kinee bhaaree lokasevaa te kauamee khidamat daa namoonaa hai|
eingalaindd vich das saal de yatanaan de falasaroop bachiaan dee mauat 58 ton ghatt ke 29 fee hazaar reh gee| haalaan ki use saal yoonaan vich har das baalakaan de pichhe tin baalak aapanee umar de pahile saal hee mar ge san| us saal ingalaindd vich bachiaan dee sihat de kendaraan dee ginatee 2250 see, jinhaan vich 26500 isatreean kam karadeean san te ih ginatee veehaan saalaan pichhon hun dtaaee gunaan ton vadhere ho chukee hai | is chhotte jihe ttaapoo de is mahaan udam ton bhaarat sarakaar te janataa noo sabak lainaa chaaheedaa hai
bachaa jamiaa, kanddaa purriaa, eik baraabar peerr
3 san 1954 vich ingalaindd andar 1350 hasapataal ate garabhavateean dee sihat dee dekh bhaal vaasate aalaa paimaane de rihaaeishee bairakaan te kuvaarattar sathaapat san | nateejaa ih hoeaa ki jithe age jachapune vich hee 5 fee sadee isatreean kaal vas ho jaandeean san, tad unhaan dee ginatee ghatt ke adhee vee naa reh gee | uthe bachaa hon de vele deean peerraan noo taan koee isatree jaanadee tak naheen | us vele ddaakattar lok tteeke aad naal jachaa noo ghook savaa dende han ate jad unhaan deean neend ton akhaan khulhadeean han, audon bachaa paidaa ho ke unhaan de naal piaa hoeaa hundaa hai te unhaan de sareer dee marhamapattee ho chukee hundee hai | hun uthe viaah ho jaan pichhon kurreean, garabh ho jaan ton unaa naheen
ddaradeean, jinaa pahilon san |
eih saare hee isatree jaatee lee is kadar laabhavand prabandhaan de ho jaan daa mool kaaran ih hai ki uthon deean isatreean , samaaj susaaeittee ate sarakaar andar aapanee zoradaar aavaaj rakhadeean han te changeeanchangeean, tajaveezaan karan karake change change kaanoon vee banavaa sakadeean han | jis des andar isatreean dee koee aavaaj hee naheen, jithe isatreean aap vee aapane ate aapanee santaan de bhale vich koee dilasachapee hee naheen laindeean uthe sivaae beemaaree, dukh te mauat de pale hee kee painaa hoeaa
4 eisatreean dee janasankhiaa vich vaadhe de kaaranaan upar prakaash
kudarat ne kurreean de jaman vaasate bachedaanee vich har maheene aanddaa pahunchaan vaalee do sajee khabee failopiyan ttiaoobaan vichon sajaa khabaa paasaa tajaveez keetaa hai | par mundde daa garabh dharan de moonh de vadhere najdeek hundaa hai | fer ovaree arathaat aanddedaanee dee banatar vee ajihee rakhee gee hai tade kurree vaalaa garabh ghatt ddigadaa hai | kurreean ghatt hee te mundde vadhere kache jaan adh kachare jaaeaa hunde han | je kar koee garabhapaat karanaa chaahe taan mundde vaalaa garabh sahile hee paat jaandaa hai ate kurree vaalaa garabh kee yatan karan te hee katthinataa naal ddig sakadaa hai|
brittish maiddeekal janaral
bharittisah nedichal jhournal
bahut saareean ajiheean isatreean ilaaj karavaaun aaeean, jo dil dee dharrakan, auneendare, sir peerr, ajeeran ate dimaagee bimaareean vich buree tarhaan naal guseean hoeean san | parantoo jad isatreean de dasan te unhaan de pateean daa chhetee chhutt jaan de rog daa dhiaan vich rakh ke ilaaj keetaa giaa ate uh bhog karan samen isatree dee pooraa tarhaan nishaa karan de yog ho ge, taan usade
magaron patanee deean saareean bimaareean rafaa dafaa ho geean |
tuhaadde dil dee gal
tusee kee vaaree aakhiaa ki hor taan meree vahuttee sabh tarhaan te barree achhee hai, par iho jiharree is dee bhairree gal hai, je kade ih vee ttheek ho jaave taan suchaa motee ho jaave | meree gal mano | usanoo hadait naamaa beevee parrhaao | tuhaaddaa manorath pooraa hovegaa |
aapanee javaan larrakee noo maataa is pusatak de anusaar sikhiaa deve taan uh sugharr vahuttee banegee |
pandarhavaan kaandd
1971 vich vadhaaeaa giaa
main har panj sat varhiaan pichhon aapane naven tajarabe vich aaeean ate suneean pateean lee laabhavand galaan vadhaaeaa karadaa haan, so bahut laabhavand jaanakaaree daa bhariaa hoeaa ih saaraa kaandd likhadaa haan |
kee meraa viaah kaamayaab hovegaa
1 eih prashan viaah ton pahilaan har yuvakayuvatee noo andaron andar khaaee jaandaa hai, bhaaven uh viaah usadee marazee daa hove, bhaaven maanpio, bharaa, bhain dee salaah naal | ih chintaa bhaarat, yoorap aad deshaan dee saare isatareepurasaan vich iko jihee hai | is vise vich, ttheek ttheek tasalee te santokh lee kee jatan hunde rahinde han | aseen vee 1935 teek is prashan te barraa soch vichaar keetaa, tad viaah de lee ttheek kurree munddaa nishachit karan dee samasiaa te ik kaandd vadhaa ditaa | uh kaandd bahut laahevandaa sidh hoeaa, par fer vee kee munddekurreean te unhaan de maape vadhere santushattee lee mere ton samaan mang ke salaah karade rahinde | bhaaven meraa anubhav unhaan naalon vadhere hon kaaran main unhaan de bahut saare bharam te sanse door karan te unhaan noo ttheek raah dasan vich safal rihaa haan | par kee haalataan vich aus sanbandh noo anuchit jaan ayog samajh ke manaa vee keetaa | kee haalataan vich
aakharee faisale te vee naa pahunch sakiaa | kiaun je bhul ho jaave taan kurreemundde daa saaree zindagee daa ronaa hee hai |
2 amareekaa de ik prasidh ddaakattar, filaasar, daarashanika te vigiaanik nr. leonarad jh shachahrader. narariage ghuide chaahavaan shaadee de munddekurreean noo bahut der aapane kol bitthaa ke unhaan deean samaajak, bauadhik, adhiaatamak, dhaaramik, aarathik, sareerak, vivahaarik, vapaarak, parivaarik haalataan, sanbandheean, nijee haalataan aad sanbandhee anekaan prashanaan de utaraan dee ddoonghaaee vich jaa ke te aapane vises tareeke naal nanbar laandiaan hoeaan, donaan deean samaanataavaanasamaanataavaan dee parrachol karade han te aapanaa faisalaa dende han | munddekurreean, maanpio aap hee uparale saariaan vishiaan sanbandhee ddoonghee jaanch parrataal karan de pichhon faisalaa den |
ttutteean muhabataan te ujarre ghar
bharoken hearattas anad dhemolisahed hearattas
hadait naamaa khaavand de paatthakaan de lee, angarezee vich likheean vahuttee gabhoor de sanbandhaan noo vadh ton vadh banaan vaasate ate kise parakaar de man muttaav paidaa karan vaale kaaranaan noo laage naa aan den de jatanaan sanbandhee pusatakaan vichon kujh de aadhaaraan te thorrhee hor naveen likhat pesh karadaa haan, taan ki paatthakaan vich, jiharre barree der de viaahe hoe han, aupar danpatee jeevan vich sukh shaantee praapat naheen kar sake, taan hetth likheean salaahaan vichon koee ik unhaan de darad vee davaa ban sakadee hai | naale paatthakaan chon jiharre naven viaahe jaan viaah karaan vaale han, auh inhaan bhulaan ton saavaadhaan rahin jiharreean ki pateepatanee de naal prem bhare saath chhompanionasahipa vich rukaavatt hon karake dukh te kalesh daa kaaran ban jaandeean han|
1. jidaan saare vapaaradhandhiaan vaale lok aapaneaapane vapaar dhandhe noo vadhaan lee vadheree jaanakaaree praapat karan de chaahavaan hunde han | iven hee viaah vee ik barraa keematee dhandhaa hai, eisade vishai
vich taan hor vee vadhere jaanakaaree daa sangreh karanaa chaaheedaa hai |
2. eisataree de lee viaah, din de 24 ghanttiaan daa dhandhaa hai arathaat uh viaah de baad saaree dee saaree patanee hundee hai | par patee de lee viaah din raat de siraf kujh ghanttiaan daa hee dhandhaa hai kiaunk uh rozee de chakar vich kaafee samaan gharon baahar rahindaa hai|
patanee jo aapane ghar daa saaraa bhaar aapane upar sanbhaal baitthee hai, ausade pratee patee daa karatav hai ki dhanavaadee hon de roop vich patanee noo khush rakhan te satunstt rakhan val pooran dhiaan deve |
3. bilee paalan vaaliaan noo usadee pitth te hath feran vich ton usadee khushee vich prasanataa naal piaar bharee gur gur dee mitthee aavaaz sunan vich barraa aanand praapat hundaa hai |
patee aapanee patanee dee khushee bharee musakaahatt te piaar de nase vich masat akhaan daa sadaa adhikaaree baniaa rahin daa jatan kare, bhaaven pitth jaan galh te hath fer ke, bhaaven prem vich utashaah bharan vaale sbad keh ke jaan us deean ghar deean lorraan noo seegharataa naal poor ke |
4. gaalaf dee khedd barree samajhadaaree dee khedd hai | gaalaf de khetar vich pravesh karan daa chaahavaan, gaalaf buk daa bhalee prakaar adhian karake hee ajihee jurat karadaa hai | fir har saal is khedd dee vidiaa baare anubhavee te kharaantt likhaareean deean jiharreean pusatakaan prakaashit hundeean han, aunhaan noo naven te puraane khiddaaree barre utashaah naal parrhade han, ki unhaan noo kujh vadhere jaanan dee lorr hai taan ki uh vadh ton vadh safal khiddaaree ban sakan |
patee lokaan dee ih aakarr garooraabhimaana jaan beparavaahee hai ki uh viaahat jeevan noo vadhere safal, mitthaa te piaar bhariaa banaaun lee kujh vadhere jaanakaaree praapat karan dee lorr hee naheen samajhade | is khiaal vich sudhaar karanaa chaaheedaa hai |
5. kee tuseen naheen jaanade ki har vapaar dee safalataa de kujh
gur te ghunddeean hundeean han| viaah deean ghunddeean jaan gur aad jaanan naal hee uh vadh ton vadh safalataa te aanand praapat hundaa hai|
6. sach puchho taan jeevan deean saareean sansaarik te aarathik safalataavaan te khusheean us khusee de mukaabale ch mittee varageean han, jiharree khushee aadamee noo ghar dee chaaradeevaaree de andar aapanee patanee ton praapat hundee hai |
7. sadaa aapane hee khiaalaan vich ddubiaa te chup rahin vaale ik amareekee patee noo patanee ne rasoee kichana chon aavaaz ditee | jaik idhar aanaa jaraa | us ne sun ke anasunee kar ditee | patanee ne barre laadd te piaar naal fer bulaaeaapiaare preetam idhar taan aanaa jraa| uh giaa te puchhiaa kee gal hai patanee ne kihaavekho naa, mainoo tuhaadde ton kinee der vakhariaan rasoee vich rahinaa paindaa hai | tuseen thorrhee der mere kol baitth jaau taan main prasanataa naal bharapoor ho jaavaangee | aau naa, zaraa baittho taan sahee | ajihee piaar bharee gal baat ne niramohee patee noo pighaal ke rakh ditaa |
patee patanee deean maanasik te sareerak, anekaan ajiheean dooreean noo budheemaanee naal milaaeaa jaa sakadaa hai | je donaan valon idhar zaraa dhiaan naa ditaa jaave, taan jiven garameean vich andar dhariaa gunhiaaaattaa khattaa ho jaandaa hai | use tarhaan zaraa vee der kise naveen futtadee samasiaa valon beparavaahee keetee jaave, taan saadhaaran jihee gal vee ik lanbee vel ban jaandee hai |
8. paramaatamaa changee budhee deve taan patee budtaape teek patanee dee prasansaa karadaa rahe ih taan das mere dil dee raanee teree taan umar de tere vadhade jaan de naal naal akhaan te chihare dee sundarataa vee vadhadee jaandee hai |
aapane suhapan de baare, ajihee prasansaa sun ke vaddee umar dee patanee aapane patee noo aapanaa anamulaa piaar kiaun naa devegee| usadee sevaa vich uh kee kasar chhaddegee vaddee umar vich ise
tarhaan hee pateepatanee ik dooje ton prem te utashaah praapat karade rahin |
9. falaane falaane mauake te patee ne prem dee nikhedhee keetee, kee main ikalee hee unhaan de prem dee maalaa japadee rahaan meree patanee aapane bachiaan dee dekh bhaal vich hee lagee rahindee| mere val taan usadaa hun dhiaan hee naheen rahindaa | main usade prem daa kiaun deevaanaa baniaa rahaan |
ajihee besabaree de te thorrhadile vichaar maanavataa daa apamaan hai | prem taan den dee cheez hai, aus de badale kujh paan dee laalasaa rakhanaa taan taraajoo de tol naal lain den dee aashaa, par patanee de sanbandh de amritarasapooranadadh vich khattaaee dee boond paan varagee hee gal hai |
10. samen samen te patanee noo ajihaa mahisoos hundaa rahe ki meraa patee mere lee sabh kujh karan noo tiaar rahindaa hai, ate tan man te dhan naal vee mainoo khush rakhan vich koee kasar naheen rakhadaa |
11. patanee naal nauakaraanee varagaa salook karake koee vee patee aapanee patanee ton siraf unee hee sevaa praapat karan daa adhikaaree hai jinee rukheesukhee te binaa prem tanakhaahadaar nauakar aapane maalak dee karadaa hai | asal vich nauakar taan maalak daa bhagat naheen hundaa hai | uh taan aapanee tanakhaah daa hee bhagat hundaa hai jinee usanoo har maheene miladee hai | aj paisaa naa mile nauakar kal gaaeib | usadaa maalak de pratee prem use pal ton gaaeib ho jaandaa hai | mere patee ne mainoo rottee kaparre te nauakar rakhiaa hai| is ton vadhere kujh naheen | jad patanee ajiheean galaan kahin lag pave, taan samajho ki tuseen parivaarik sukhasaagar ton paar utaran dee, eeshavar dee ditee berree noo ajihe paanee vich chhadd ditaa hai, jo berree noo te aapane aap noo vee ddubo ke rakh devegaa|
12. eisatreean barreean bhaavuk hundeean han | ih unhaan de
subhaa vich rab ne paaeaa hai| kis tarhaan paramaatamaa ne isataree noo ajihaa banaaeaa hai ki hasadiaan hoeaan uh jee kholh ke hase te ron vele hirade dee pooran gahiraaee naal rove | ddoonghaaee vich naa jaan vaale besamajh purakh kahinde han ki isataree ganbheer subhaa dee naheen | ajihaa samajhanaa asaleeat de viradh hai| isataree daa mool prem bhaav eikasaar hai| khaas kar patee de pratee | kadee patanee kise nijee samasiaa jaan parivaar dee samasiaa vich chintaa grasat hai te patee de kise prashan daa utar khusee bharee jabaan naal naheen dendee, taan patee dee chhaatee sarran lagadee hai ki patanee deean nazaraan vich meraa aadar ghatt giaa hai| ajihaa sochanaa patanee de naal niaan naheen hai te patee lee ih badakisamatee hai|
patanee ton is tarhaan dee niraasataa noo pale naa banh ke, ausanoo is tarhaan aapane vadh ton vadh nerre lai laao | kiven jiven gend dee khedd vich khiddaaree usanoo gharreemurree vadh ton vadh samen lee aapane kol rakhan lee yatan karadaa hai, kadee baal us ton door ho jaandee hai taan usanoo dooje paasiaun khoh ke aapane kabaze vich liaan lee vadhere utashaah de naal mihanat karadaa hai | uh door hoee baal lee sikaaeit karan naheen baitth jaandaa | marad vee aapane vahuttee roopee khiddauane noo aapane man chit de vadh ton vadh nerre rakhan dee sadaa kosis vich rahe |
13. aapane ghar kise noo khaane te achaanak lai aanaa te is khiaal naal ki eih taan aapanaa yaar hai is age jo kujh vee rakh diaange, auh use naal santushatt te tripat ho jaavegaa| eih vaddee bhul hai | isataree kise de achaanak aa jaan te barree dukhee hundee hai kiaunk
a isatree de lee aapanee izat daa prashan hundaa hai ki je patee mahimaan de pratee kujh vee sevaa dee kamee reh gee taan usade dil te buraa asar pavegaa | is lee usanoo khaas jatan karanaa paindaa hai, jo usade sareer noo thakaa dendaa hai ate man noo viaakul karadaa hai |
a ghar vich baarabaar achaanak te kuvele mahimaanaan noo lai jaan te patanee ihee samajh sakadee hai, patee noo meree khechal dee koee chintaa naheen | is ne mainoo ghar dee nauakaraanee samajh rakhiaa hai |
e je ajihaa mahimaan achaanak aa giaa hai jiharraa patanee daa viaah ton pahilaan daa jaanoo hai taan usade aaun te usanoo khaas ghabaraahatt ho jaandee hai | uh aapane libaas, pakavaan aad naal ajihee naheen laganaa chaahundee ki uh aapane patee de ghar vich raanee vaang naheen | ajihe mahimaan de aaundiaan hee patanee de sareer upar man te vishes bhaar varagaa hundee hai|
14. patanee dee mauat ho jaan te patee noo mahisoos hundaa hai ki uh patanee de saath de mahaan sukh ton vaanjhiaa giaa hai| uh anubhav karadaa hai ki
aunhaan de jaan te kee ho gee ghar dee soorat |
naa uh deevaar dee soorat, naa uh dar dee soorat |
einaa hee naheen aapane kam dhande ton patee de ghar parat ke aaun te patee patanee daa milanaa bijalee de battan de aan ona ho jaan naal jo do hiradiaan vich prem dee jagamagaahatt ho jaandee see, patanee de chale jaan naal uh naheen rahee, jiven bijalee deean do taaraan de katt jaan naal rauashanee naheen hundee, haneraa hee haneraa rahindaa hai |
loko us praapat hoe saath daa vadh ton vadh aanand lo| aapane ghar vich dil deean taaraan dee jagamagaahatt de aanand daa mazaa lau | ih patanee ton ilaavaa koee hor paidaa naheen kar sakadaa |
aunhaan de dil daa haal lo jo hune hee randde hoe han | tuseen uhanaan noo kahindiaan sunoge
kise de pairaan vich chhaale, asaadde dil de vich chhaale |
15. patanee te shak karade rahinaa ate patanee te is bhaav daa pragatt karanaa ate patanee de kise naal vee gal karan jaan us noo hasadaa dekh ke sarranaa, prem de bootte deean jarraan vich bhakhade kole suttan varagee gal hai |
16. patanee daa patee de ghar aa ke, gharreemurree peke de gun gaane te gharreemurree iho kahinaa ki us de maanpio, bharaa bharajaaee, bhainajeejaa aad patee de inhaan sanbandheean dee apekhiaa, koee vadhere siaanaa, koee vadhere dil vaalaa, koee ziaadaa ameer, koee vadhere parrhiaa hoeaa, koee vaddaa afasar hai aad sahure ghar vich patanee de virudh ik toofaan kharraa karan vaalaa hai | patanee sahure ghar vich hee ih saare gun dekho te mundde | par je patanee vich patee ajihaa dosh dekhe taan patee us noo piaar naal saavadhaan karo | par us naal larraaee mul naa lavo
17. patee patanee dee khushee bharee gapasp fulaan deean kiaareean beejan varagee hai te chup chupeete te murajhaae hoe mukharre kandde beejan varagee gal hai |
18. jiven silaaee dee masheen tel naa milade rahin kaaran kharr kharr karan lagadee hai, pateepatanee dee grihasatasukh dee masheen prem padarasn de tel saneh kriaa de binaan, kharrakharraandee te larrakharraandee
19. jiven kujh dharatee banjar to pathareelee hundee hai taan us pur beej naheen ugadaa | kujh uchee hundee hai taan us pur paanee naheen uparrhadaa | kujh vich khooh dee talee inee ddoonghee hundee hai ki inee ddoonghiaaee vichon paanee naheen khichiaa jaa sakadaa| eisadaa sittaa ih nikaladaa hai ki dharatee pur sinchaaee naheen ho sakadee te uh dharatee haree bharee khetee ton vaanjhee rahindee hai | ise tarhaan maanava khetar vich, patee deean kujh ghaattaan, vadeekeean, rukhaaeean, be pavaaheean, aad patanee de premajal dee sinchaaee ton us noo patee noo vaanjhiaan rakhadeean han | patee aapane manokhetar daa nireekhan
karake us noo kudtavaan naa rahin deve, taan jo patanee dee premadhaaraa de vahaa noo uh aapane hirade de khet upar khulhaa ddulhaa vahin deve ate prem ras daa aanand lai sake |
eiho kujh patanee de hirade dee dharatee baare kihaa jaa sakadaa hai | kee main jhootth boliaa
eih saareean ulajhanaan tarakeeb te akal naal sulajhaaeean jaa sakadeean han | barree vaaree ajihaa hundaa hai ki prem dee bhikhiaa mang ke, piaar daa teer chalaa ke, audaarataa daa vaasataa paa ke te aapanee haar man ke, ttedteean ton ttedteean samasiaavaan sulajhaaeean jaa sakadeean han |
20 patanee aapanee koee gal kahin noo jinaa samaan chaahundee hai, aunaa samaan us noo dio| ratee ku gal sun ke keh denaa, haan, haan. main samajh giaa | haan main gal dee teh teek pahunch giaa haan | haan, haan, jo tuseen kahinde ho us lee visathaar dee kee lorr hai, jad ki main sahimat haan | ajiheean galaan kahin naal isadaa buraa nateejaa hundaa hai, jisadee misaal dindaa haan, jo ttheek fabadee hai | tel dee bachat karo| saaeekal daa naas kar lo | ise tarhaan kihaa jaa sakadaa hai| patanee dee gal sunan vich samen dee bachat karo te patanee noo aapane hatheen aap gavaa lo | ih sachaaee hai | patee valon samen dee ajihee bachat patanee daa dheeraj khoh dendee hai te patanee gavaacheegavaachee lagadee hai | je aapanaa patee us de darad dee davaaee naheen banadaa, taan aapanee sahelee de dheerajavaan patee age man daa bojh halakaa karan lee naheen jaaegee kee ih tuhaanoo pasand hovegaa
21. mere man vich hor see, auh samajhe kujh hor |
bhul bhulekhe gal de vadhiaan, ttutt gee piaar dee ddor |
galateean naalon galat fahimeean vadh premaghaatak sidh hundeean han | ik patanee ne ajihee premaghaatak haalat daa varanan is uparokat kavitaa vich keetaa hai|
22. jiven saraaf saaraa din sone chaandee noo kasauattee de pathar ute ghasade rahinde han te aus sone vich ine khott dee milaavatt hai, aus sone vich one khott dee jaan falaanaa gahinaa pooraa sonaa hai te shudh hai | ause tarhaan je pateepatanee vee ik doosare noo sadaa kasauattee te parakhade te ghasade rahin taan jeevan neeras ho jaaegaa te ik dooje pur vishavaas khatam ho jaaegaa | visvaas samaapat hoeaa, taan viaah daa aanand hee na rihaa | sagon viaah hee khatam hoeaa samajho |
23. ajihee ulajhan paidaa hee naa hon ditee jaave | parivaarik sanbandhaan vich taan har gal daa, har kaaraj daa rauashan chaananaa pahiloo hee dekho, aapanee man dee kaalee ainak naal doosariaan noo kaale man vaalaa hee naa kahinde raho | bahutiaan daa anubhav hai ki sau vich das vee naheen milade jinhaan daa viaahut jeevan pooraa sukhaan vaalaa hove | par samajhadaar te gun vaale pateepatanee hee sadaa sukh maanade han | angarezee pusatakaan daa ulathaa samaapata
bazurag maataa pitaa daa maan te apamaan
aapanee izat aapane hath
dhaaramik te samaajik satisangaan de palettafaaram pur aam tauar ute is yug de viaahut saputraan de raaheen bridh maataa pitaa dee aagiaa hee naheen sagon apamaan te bhairree haalat daa bakhaan sun ke main laikacharaaraan pur naaraaz hundaa ki kise ik parivaar vich ajihaa dekh ke tuseen lok saare viaahut nauajavaanaan noo atiaachaaree te jhootthe keh dende ho, te vaddiaan bazuragaan noo bharee sabhaa vich beeijt budte keh ke unhaan noo hor vadh beeijt karade ho| mainoo lagapag ik darajan bhaarat de prasidh netaavaan te upadeshakaan ne kareebakareeb milade julade utar dite han, jiven kaveeraaj
jee tuhaaddaa mahaaraaj kishan vidavaan, pitaabhagat putar hai taan is ton ih sidh naheen ho jaandaa ki saariaan de putar hee ajihe han | aseen jo saadhaaran ton saadhaaran, dhanee ton dhanee te vadde ton vadde parivaaraan vich mahimaan banake kujh naa kujh din tthahire haan ate aapaneean akhaan naal sapataraan noo is tarhaan daa duravihaar karadiaan vekhiaa hai| aapane kanaan naal vee unhaan bazuragaan ton unhaan dee aaualaad de duravihaar dee karunaamee kahaanee sunee hai |
eih sunade main bahut dukhee hoeaa te haalat daa adhiain karan lee jutt giaa|
meraa khiaal hai ki taarree donaan hathaan naal vajadee hai | jis jis parivaar vich ajihaa narak dekhan vich aaeaa hai unhaan chon hetthaan likhe panjaan kaaranaan chon ik zaroor vekhan vich aaeaa hai|
1. hameshaan taan naheen, par aam tauar te vigaarr dee shurooaat maataapitaa valon hee hundee hai | nauajavaan putaraan te noohaan noo ghar de vadde galagal te ttokade han khaanapeen, ghunmanafiran, kaparriaan dee naveen viaunt ate mitaraan noo khaanapiaan paaratteean de kharache aad pur gharreemurree ttokade han, kauarree aalochanaa karade han te kahinde han | aseen vee taan javaanee vekhee hai, aseen taan is tarhaan see, eis tarhaan karade see | maanpiau daa kahinaa manade see | vaddiaan de saahamane saaddee jaan nikaladee see, aseen kujh bol vee naheen see sakade, par tuseen taan barree bahis te bakavaas aad karade ho | kee vaar saadde hukamaan noo galat sidh karade ho te aapane aap noo ttheek sidh karake aapanee gal manavaande ho | manavaande kee ho, ddaang naal hikade ho | aseen kal de chhokarechhokareean noo aapane par hakoomat naheen karan diaange | ik tin bachiaan de javaan pitaa ne, aapane bazurag pitaa noo kihaapitaa jee ddaang naal taan tuseen hikade ho jaan aseen saadde samajhaa ke te dheeraj naal gal karan te vee tuseen hameshaan ihee keh dende ho tuhaaddee samajh unee naheen | saadde hukam noo binaan kujh sochiaansamajhiaan maniaa karo | putar ne kihaapitaa jee sradhaa taan putar vich pitaa
de pratee honee hee chaaheedee hai | par enhee sharadhaa naheen | anhee sradhaa vich keete ge kam daa putthaa nateejaa vee nikal sakadaa hai | pitaa ne naa aa vekhiaa naa taa, zor daa ik thaparr putar noo kadt maariaa, te kihaa, door ho jaa mereean akhaan de saahamanion | putar ne pitaa de pair chhoohe, fer saahamane baitthee maan de pair chhoohe, te baalabachiaan noo lai ke gharon nikal giaa| shahir de dooje kone hottal vich uh din guzaar, raat teek makaan kiraae te labh liaa | tad ton pitaa de budtaape dee ddangoree khus gee, maan dee baakee zindagee daa sukh chain khatam ho giaa |
2. larrake vadde ho ge | viaah kar liaa, patanee te bachiaan dee kise zaroorat lee kadee bajurag pitaa jee ton kujh rupe mange, taan piau ne das savaal puchhe | dukaanadaaraan te vapaareean ne aapane putaraan noohaan noo buree tarhaan hathon tang rakhiaa | saravis karade larrakiaan noo kihaa jaandaa hai ki saaree tanakhaah pahilaan maan de hath rakhiaa karo te jeb kharach de lee jo uh deve, ause vich baakee sabh kujh pooraa keetaa karo | jo kujh jamaan hovegaa, pichhon tuhaadde hee kam aaunaa hai | ajiheean de hee taan putar te noohaan, tang aa jaan pur kadee kadee dukhadarad te shikaaeitaan dee eikatthee hoee satteem noo baahar chhaddade hoe garam shabad moonhon keh dende han, taan maan pio daa kalejaa sarrabhuj ke koeilaa ho jaandaa hai te larraaee jhagarre dee jarr kaaeim ho jaandee hai| ajiheean deean santaanaan man hee man vich kahin lee majaboor ho jaandeean han kieih budtaa kadon akhaan band kare te aseen aaraam naal jee sakee| is budtee dee kadon ttain bole te aseen is dee nit dee ttokaattaakee ton chhuttee praapat karee |
3. jiharre maape, pooj bane rahinaa chaahunde han, auh bachiaan age janam ton lai ke hun teek paalanaposan, rakhiaa, mithiaa, dhan, sevaa, tap, tiaag dee charachaa karanee chhadd den | beet giaa samaan taan beet giaa| aj dee gal karo ki varatamaan vich bachiaan ton izat paan dee keemat tuseen kee adaa kar sakade
ho tuhaaddaa javaanee vich chalaaeaa hoeaa, audaarataa te prem dee gangaa daa bahaa budtaape vich vee uven hee chaladaa rahinaa chaaheedaa hai | ih naa samajho ki jad bache javaan ho jaan, kamaan lag jaan taan fir tuhaaddee lain dee vaaree aa gee| ik hor shakal ch unhaan noo hun vee tuseen denaa hee denaa hai| ik vakhare tareeke vich, denaa tuhaanoo hun vee pavegaa | suno je tuhaadde kol piaar te satikaar vee den noo naheen, shaabaas te pitth tthokan lee do mitthe sbad vee naheen taan tuseen bahutee der teek poojaneey naheen bane reh sakade |
4. jiharre maataapitaa aapane putar te us dee patanee dee vaddiaaee karan lee taan zabaan naa kholhan, par unhaan deean chhotteean chhotteean bhulaan dee charachaa rishatedaaraan, mitaraangavaandteean de saahamane karade rahin te ghar vich haakam ban ke hukam chalaande rahin, dhan maal dee saaree taakat aapane hathaan vich rakh ke aapanee vaddee umar deean santaanaan noo aapane angootthe thale dabaa ke, aunhaan noo gulaamaan varagaa aagiaakaaree sevak banaanaa chaahunde han, auh vidaroh te apamaan noo, vaajaan maar ke sadaa dinde han |
main kiaun sukhee haan main aapane vadde putar mahaaraaj krishan noo aayaruvaidik vidiaa dee kalakate vich aapanee samarathaa anusaar uchee ton uchee sikhiaa de ke ailopaithik ddaakattaree dee vee uchee sikhiaa divaa ke, fer us daa viaah karake, aapanaa ih bhaar vee laah chukaa haan | kujh der baad main saare ghar deean zinmevaareean daa bhaar vee us noo sauanp ditaa | main jad 48 saalaan daa hee saan taan ghar de kise vishai vich puchhe jaan baare main kahinaa aaranbh kar ditaa, naharaj is noaa head odd ttehe dtamile, asak hima mahaaraaj hun ghar daa vaddaa hai, aus ton puchho | auh zarooree samajhegaa taan meree salaah lai lavegaa | bathere mainoo kahinde vadde taan vadde hee hunde han te tuhaadde tajarabe noo uh kadon pahunch sakadaa hai meraa utar ihee hundaa ki je main us dee ungalee hee farree rakhaangaa te inaa kaabal ban jaan te vee us noo aazaadee
naal aapanee akal varatan daa mauakaa naheen diaangaa, taan uh budtaa ho jaan te ghar daa bhaar naheen samajhegaa te naa hee nibhaaegaa | mainoo pitaa jee ne nadee vich tairanaa sikhaaeaa taan aapane hathaan naal mere dtidd noo aapane hathaan daa sahaaraa de ke paanee vich khoob hath pair maaran lee kihaa| fir achaanak thalio hath khich le | main ik do gote khaadhe taan jhatt hath daa sahaaraa de ditaa soo | main thorrhee der vich hee tairanaa sikh liaa | ise tarhaan mahaaraaj krishan ne meraa saaraa bhaar sanbhaal ke mainoo nischint kar ditaa hai, eis tarhaan aap vee uh sabh siaah te safaid daa maalik ban giaa hai ate mere charan dhodho ke peendaa hai te mainoo vee nishachint kar ditaa soo|
meree vaddee saalee dee larrakee prinseepal saneh lataa jo mahaaraaj naal kheddee te parrhee hai, piaar vee barraa hai | us ne hasade hasade ik din aapanee maasee meree patanee noo kihaamaasee jee, tuseen taan bilakul hee aapane ghar dee vaddee vadderee honaa chhadd ditaa hai | aseen ghar dee kise gal baare puchhee, taan tuhaaddaa iho juaab hundaa hai, mahaaraaj naal gal kahaangee, raanee ton puchhaangee| meree patanee ne kihaasuneh pahilee gal taan ih hai ki patanee hameshaan patee de khiaalaan dee haamee honee chaaheedee hai ih subhaavik ton ttheek vee hai | pahilaan kaveeraaj jee ne hee ghar vich aapanee vaddapan chhadd ditee hai | unhaan ton puchhiaa jaae taan uh kahinde han, mahaaraaj ghar daa vaddaa hai, jo karegaa uhee karegaa| saneh| toon das, kee main ghar dee mahaaraanee ton kujh ghatt haan kee putaranoohaan kadee koee meree jaan kaveeraaj jee dee ichhaa de viradh karade han auh saadde ton puchhe binaan kujh vee naheen karade | din vich chaar vaar puchhade han | saneh aseen taan unhaan noo saaraa dhan daualat, jaaeidaad, hakahakook sonp ke aapanaa barraa savaarath sidh keetaa hai ki uh sabh ton pahilaan saadde hee kharach ate saaddeean hee lorraan dee chintaa karade han, baad vich aapanee aseen taan devatiaan vaang pooje jaande haan| devate sabh kujh dende han, tadon hee pooje jaande han | je devataa deve kujh naa taan fir poojiaa kis lee jaave
eih gal sach naheen ki putar taan sadaa hee paise de putar hunde han | jad maanpio bachiaan ton lukaa lukaa ke dhan rakhade han te unhaan de javaan te viaahe jaan pur, aapane kaleje daa ttukarraa samajhanaa chhadd dende han, tad hee avishavaas, aprem, anaadar aad kriaavaanpratikriaavaan shuroo ho jaandeean han|
4. hindoo vaidika shaasatar ne is gal te barraa zor ditaa hai| ki 50 saal daa ho jaan te gharabaar larrakiaan upar chhadd ke bazurag aadamee noo vaanaprasathee ho jaanaa chaaheedaa hai arathaat ghar, parivaar, vapaar ton vakh ho jaanaa chaaheedaa hai | inhaan tinaan de baare naa man daa kutaa dekhe, te naa bhauanke | shahir ton door jaa ke ikaant vich rahe | unhaan dee 50, 55 saal dee umar ho jaan ute vaddaa putar aam tauar te naven parivaar dee sathaapanaa kar laindaa hai te ghar daa bhaar sanbhaal laindaa hai | us noo aapanee javaanee deean ichhaavaan anusaar, aazaadee naal, aapane viaah baad aapanaa ghar sanbhaaladiaan hoeaan, sansaar te grihasath noo aapane tareeke naal vadhaafulaa ke basant vaanga rakhan daa avasar mauakaa saadde shaasatar dende han | jiharre bazurag aapanaa maanasik yauavan chaaloo rakh sakan, nauajavaanaan naal nauajavaanaan varagee zindaadilee te khusheepiaar daa varataaraa kar sakan te vaddiaan naal vadde te chhottiaan naal chhotte ban baitthan, auh taan bhaaven nauajavaan putaraan te noohaan vich samaa sakade han te mundde kurreean vee keh sakade han kipitaa jee saadde vich reh ke saanoo sevaa daa mauakaa diau |
par jiharre pak ke pak ke sarr jaan vaale fal vaang, sarre subhaa vaale ho ge han, auh bazurag taan aapane aap noo aap hee ghar pur bhaar vaangoon te aapane aap noo vaadhoo faalatoo, bezaroorat vasata banaa lainde han |
aareea samaaj ne taan vaddee umar de aadameean te janaaneean de lee javaalaapur haraduvaara vich vaanaprasat aasharam banaa ditaa hai jiharree ki ik darasnee dhaaramik thaan hai | jithe ameer gareeb saare aapanee vit anusaar aapane kharach pur reh sakade han |
ajihe bridhaghar rettired ferasonas home shahir ton 8 10 meel door sabh sikhaan hindooaan lee hone chaaheede han | jiharre isatareepurakh zaraa vee mahisoos karan ki unhaan daa ghar vich rahinaa ghar dee sukhashaantee vich vaadhaa liaanaa vaalaa sidh naheen ho rihaa te parivaar de lokaan noo ditee gee salaah te unhaan deean chitaavaneean aad pahilaan varageean prasansaa ton maanataa praapat naheen karadeean, tad uh samajh lain ki aapanee gal manavaan dee zid unhaan noo beejt hee karake chhaddegee taan haraduaar, rikheekesh, bindaraaban, svarag aasharam, saadhubelaa, kaalee kamalee aadik deean hazaaraan kutteean chon aapane lee mal lain jaan aapanee banavaa lain|
nauajavaan aapane maataapitaa noo ajihee deen te beezat haalat vich kadee naheen vekhanaa chaahunde, aunhaan daa man unhaan de piaar vich, lahoo de atharoo rondaa hai | unhaan dee charanee lagan noo chit karadaa hai, par jad bazurag aapanee hee hakee jaande han te bekaaboo ghorre vaang dulateean jhaarrade han, taan uh unhaan ton uparaam ho jaande han |
par dhan han uh bhaagaan vaale putar te noohaan jinhaan daa pakaa pran hai ki, aseen vaddiaan deean nekeean daa upakaar naheen bhulaange | aseen aapane man de vichaar te karam vaddiaan dee marazee vaang hee banaa lavaange, tad uh gal naheen rahegee ki aumar dee naabaraabaree virodh paidaa karadee hai te is tarhaan de vichaarasheel putaraan te noohaan ne ghar noo savarag banaa liaa hai |
auh maataapitaa vee dhan han jiharre kahinde han, ki jiharree jaaeidaad aseen saaree umar tiaar keetee hai, jo dhan aseen jorriaa hai, aus dee keemat naalon vadhere keematee saaddee santaan dee khushee hai, jo us ton hor saareean cheezaan vaareean jaa sakadeean han| ajihe maanpiau aapaneean santaanaan dee khushee daa sadaa dhiaan rakhade han te unhaan dee khusee noo samajhade hoe, naa unhaan noo gharreemurree ttokade han te kosade han, naa unhaan dee aazaadee vich rorraa attakaande han | maan piau daa pragatt keetaa hoeaa ajihaa bhaav te sanamaan hajaaraan gunaan ho ke unhaan noo maan bakhashadaa hai | maan piau dhan ton binaan gareeba
vee hunde han, par dilee prem te mittheean galaan daa dhan taan kidhare naheen giaa |
5. kadee munddaa subhaa ton hee kauarraa, ahankaaree, saariaan noo ghrinaa karan vaalaa hundaa hai | us noo koee gal pasand hee naheen aaundee | kadee munddaa taan changaa hundaa hai te saariaan vaddiaan vaasate aapane aap noo nichhaavar karadaa hoeaa, maan piau bhainaa bharaavaan noo khush rakhadaa hai, par patanee barree badadimaag te bhairre subhaa dee mil jaandee hai jiharree sas sahure aad kise de naal changaa vihaar naheen karadee | uh patee daa, aapane maan piau bhain bharaa valon, dil mailaa karadee rahindee hai te patee noo vee aapanaa pichhalag banaa laindee hai | tad uh donon mil ke vaddiaan bajuragaan noo ghar rahin jogaa naheen chhaddade|
gareeb gharaaniaan vich jame nauajavaan sarakaaree jaan kise vaddee faram, kaarakhaane dee saravis changee thaan praapat kar lainde han, bahutaa rupiaa kamaan vaale ban jaande han taan aapane gareeb maan piau, bharaa bhainaan te rishatedaaraan naal niraadaree daa salook karade han| kihaa vee hairab ganje noo nahun naa deve, ajihaa vee kihaa hai ki kate noo ghiau naheen pachadaa | uh aapane sake rishatedaaraan kol baitthan te unhaan dee aaualaad kahaan vich vee sram mahisoos karadaa hai
| eik nauajavaan afasar dee gal taan satth saal puraanee vee mainoo kal dee hee lagadee hai | pitaa penddoo, penddooaan vaalaa ves | larrakaa laahauar vich changee saravis karadaa see | pitaa uhanoo milan giaa| te putar noo den lee bahut kujh saamaan naal lai ke giaa | kamare andar baitth us de ik nauajavaan faishanebal mitar ne uhanoo ghar aandiaa pahilaan dekhiaa| puchhiaadekh, auh kauan saahamane idhare aa rihaa hai mundde noo ajihe saadaa kaparriaan vich bazurag aadamee noo pitaa kahindiaan sharam aandee see | so kihaasaadde pindd daa ik budtaa hai | pitaa ne ih sun liaa| usade parem noo tthes lagee | uh putar de us mitar noo kahin lagaamain is dee maan daa yaar haan| ih saadde paap dee santaan hai| inaa keh ke uh putthe paireen vaapas parat giaa|
par aam is tarhaan naheen hundaa| is seemaa teek beezat vihaar koee naheen karadaa | par nauajavaan putaraan te noohaan de ate maan piau de vichakaar dee ih khaaee vadhadee hee jaa rahee hai | ih haaleen taan bharadee naheen jaapadee | taan vee aje taan sharaafat daa ukaa khaatamaa naheen hoeaa| par saariaan noo khabaradaar te saavadhaan rahinaa te sukh saantee, aadaramaan de lain den daa raaj, parivaar vich sathaapat karan lee sadaa jatan karade rahinaa chaaheedaa hai |
paatthako tuseen upar likheean vakho vakh haalataan vich kiho jihaa vihaar karanaa hai, jis naal parivaar vich sadaa shaantee dee barakhaa hove, tuhaaddaa jas hove, eis par dhiaan denaa chaaheedaa hai |
kite kite sas te nooh daa jherraa
rakh pat, rakhaan pata
1
barre maze dee gal hai ki maan aapane nauajavaan putar lee aadarash, jeevanasaathanapatanee dee khoj vich bahut saareean kurreean noo aapanee kasavattee te kas ke fel kar dendee hai te akheer vich ik noo aapanaa maan dindee hai te vishavaas karadee hai ki eih kaniaa usadee ghar dee shobhaa, ausade putar dee subhaagavantee dharamapatanee, ausade kul sahure ghara de anekaan rishetadaaraan dee piaaree banegee te is tarhaan is chon dee ih sasa saariaan ton prasansaa praapat karegee ki devee toon dhan hain | lakhaan vichon ik amulaa ratan chhaantt ke liaaee hain...|
sas shagan paa ke khus ho jaandee hai, bahut khush ho jaandee hai, ki
gal pakee ho gee | hun uh koee bahaanaa banaa ke kurree de ghar, galee vich, sakool kaalaj vich jaa ke nooh noo vekh ke aapaneean akhaan dee piaas bujhaandee hai | kujh dinaan baad nooh noo viaah ke ghar liaandee hai| usade ghar aan te hun sas daa abhimaan jaag paindaa hai, nooh noo aapane angootthe thale rakhan deean tarakeebaan usade dimaag noo gher laindeean han | nooh dabadee jaandee hai taan te ghar daa vaataavaran ttheek rahindaa hai | kadee sas dee anhee hukam chalaaee dee usanaanhanukar keetaa, kujh jataaeaa ki ghar vich kujh us daa vee hak hai, taan mahaanbhaarat dee neenh pai gee te pinddaan deean ih 8 laaeenaan pooreean sidh hon lageean
jadon nooh hai see kanvaaree, sas uhadee,
galee galee maare ttakaraan darashan dee piaasee|
jad liaaee viaah ke, sas ne tej,
dikhaaeaa akhaan, puchhadee jotishee kolon raasee|
nooh deean akhaan sarran ate putar dee chhaatee,
kul dee laaj kharaab karegee nooh khaasee |
taan nooh farrake ddaang kahegee
kar liaa raaj batheraa ghar ton door nasaasee|
2
patee dev ik aapane anubhav daa guramantar vee likh diaan | toon maan noo kaho maan jee tuseen mainoo paal pos ke vaddaa karan vich barree mihanat keetee | hun main inaa vaddaa ho giaa haan, te mereean lorraan vee ineean vadh geean han ki tuseen budte sareer naal mere te mere bhainabharaavaan par inee mihanat naheen kar sakade taan rab ne tuhaaddaa bojh halakaa karan lee ik javaan nooh bhej ditee | maan jee dhanavaad karo, eis nooh de maan piau daa ki paleepalaaee parrhee likhee sikhee sikhaaee kurree tuhaanoo bhentt kar ditee
e | unhaan ne saadde piau daa kujh denaa see par jo eih roza roj dee tteekaattipanee te buraa bhalaa sunadee sunadee mar gee, taan kee tuseen jiaunde jee hee naa mar jaaoge har gulaab de ful naal kanddaa hai | tuhaaddee nooh horaan naalon bahut changee hai..|
patanee noo kaho pagalee | meree maan de pair dho dho ke pee, ki paal pos ke javaan karake, aapanee rottee aap kamaan vaalaa banaa ke te tainoo khuvaan piaan, khushee den vaalaa banaa ke, aapanaa putar tainoo bhett kar ditaa ki toon suhaagavatee kahaaven | thorrhee budh vaaleean jaan thorrhadileean maavaan sasaan taan boladeean hee rahindeean ne | tainoo kanddiaan naal kee toon khushee de ful chun, eis viaahutaa jeevan de vadde baag chon |
kaveeraaj valon soochanaa
eisataree jaan marad rogee har prakaar de ilaaj de baare saadde naal hetth likhe pate te chitthee patar kar sakade han | kise prakaar daa gupat rog vee hove, verave sahit likho | aap dee chitthee gupat rakhee jaandee hai | saadde paason bimaaree daa haal likh ke bhejan baare chhapiaa hoeaa faaram mil sakadaa hai | aap faaram mangavaa sakade ho par changaa ih hee hovegaa je aap samaan nishachit karake saanoo milo |
chitthee patar karan daa pataa
kaveeraaj haranaam daas bee.e., aindd sanaz
chhao. kaveeraaj mahaaraaj krishan ail.e.aim.aisa
sukhadaataa faaramesee
mukh chikitasakakaveeraaj mahaaraaj krishan l.a.na.sh.
1. falaig sattaaf rodd, sival laaeenaz, oladd saikattreett,
eindar prasath kaalij de saahamane, dilee110 054.
fon 732487
rogee vekhan daa samaan
savere 10.00 12.30 tak aitavaar band
shaam 5 ton 6 vaje tak siraf somavaar ton veeravaar
kaveeraaj haranaam daas bee.e. rachit saaddeean chhapeean hor pusatakaan
hadait naamaa beevee
eis pusatak vich unhaan saareean galaan noo verave sahit likhiaa giaa hai jo ik sache arathaan vich patanee noo patee de dil dee raanee ate changaa jeevan saathee banaaundee hai | sach puchho taan keval viaah ho jaan naal hee isataree suhaagan naheen ban jaandee | kise ne ih puchhiaa ai ki suhaagan kauan hai eis daa utar miliaa soee suhaagan kahilaae jo peea man bhaaen bhaav jo isataree hadait naamaa beevee vich likhe 26 niyam jaanadee hove | doosaraa jo uparokat pusatak vich daraj sasasahure, jetth, nanaan ton aadar praapat karan de pandaraan gun jaanadee hove |
saareean isatareean ihanaa galaa vich nipun naheen hundeean | ihee kaaran hai ki ghar vich sadaa kales rahindaa hai | saareean isatareean noo ih pusatak parrhanee chaaheedee hai taan ki tuhaaddaa, tuhaadde ghar vich sukh shaantee te maan izat bane|
bhojan raaheen sihat
manakh dee sihat daa vigarranaa jaan ttheek honaa bahut kujh bhojan te hee nirabhar karadaa hai | ih ik amar sachaaee hai ki bhojan jinaa saadaa ate sasataa hovegaa, auh onaa hee gunakaaree hovegaa | tuhaaddaa bhojan halakaa ate chhetee pachanayog honaa chaaheedaa hai | jo vee khaande ho, usanoo bahut chabaa chabaa ke khaanaa chaaheedaa hai | kadee vee ajihaa bhojan naa khaao jis naal koee takaleef hundee hove | bimaaree vich khuraak kis tarhaan dee honee chaaheedee hai eis sabh kujh baare jaanakaaree visathaar sahit is pusatak vich daraj hai | pusatak noo aap parrho ate aapane parivaar noo parrhaao |