ਹਨ। ਆਸ਼ਾ ਸਫ਼ਾਈ ਕਰਦੀ ਹੋਈ ਇੱਧਰ ਓਧਰ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਤੁਰਨ ਨਾਲ ਇਸ ਫਰਸ਼ 'ਚੋਂ ਬੜੀ ਦਿਲਕਸ਼ ਆਵਾਜ਼ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ।

ਇਸ ਲੜਕੀ ਆਸ਼ਾ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਟਨੇ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੀ ਮਾਸੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਸਫ਼ਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਦਿਨ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਆਈ ਸੀ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਅਨਪੜ੍ਹ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਈ ਸੀ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਫਟੀ ਹੋਈ ਕਰੀਮ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੀ ਸਾੜੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਵਾਲ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਵਾਹੇ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਮੂੰਹ ਸੁੱਜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਮੇਰਾ ਧਿਆਨ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵੱਲ ਗਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਬੜੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ, ਘਸੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਚੱਪਲਾਂ ਪਾਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਿਹੜੀਆਂ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਲਿੱਬੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀਆਂ ਚੱਪਲਾਂ ਫਰਸ਼ ਨੂੰ ਗੰਦਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਮੈਂ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਏਨੀ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸੀ।

ਆਸ਼ਾ ਦੀ ਮਾਸੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਬਾਂਹ ਫੜ੍ਹੀ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ : ਸਾਬ ਇਸਕਾ ਕੁਛ ਕਰੋ। ਯੇ ਮੇਰੀ ਬੇਟੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੂੰ ਇਸਕੇ ਕਾਰਨ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਬਿਠਾਉਣ ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਰਿਕਸ਼ਾ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਜੋ ਲਗਾਤਾਰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਂਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਗੈਰ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਵਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੂੜਾ ਚੁਗਣ ਵਾਲੀਆਂ ਜਾਂ ਜੁਰਾਬਾਂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਜਿਸ ਤੇ ਆਸ਼ਾ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਦੀ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਕੁੱਟ ਖਾਂਦੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਭ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿਵਾਇਆ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੇਵਕੂਫੀਆਂ ਨੂੰ ਅਣਦੇਖਾ ਕਰੇ, ਹੋਰ ਕਾਫ਼ੀ ਗੱਲਾਂ ਦੱਸੀਆਂ ਜੋ ਅਕਸਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੇਸ਼ੈਂਟਸ ਨੂੰ ਦੱਸਦਾ ਹਾਂ। ਫੇਰ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਨਹਾ ਕੇ ਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਆਸ਼ਾ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਲੇਡੀ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਲੈ ਕੇ ਗਿਆ। ਡਾਕਟਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਓਵਰੀ 'ਚ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਹੈ ਤੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲਗਾਤਾਰ ਹਲਕਾ ਬੁਖ਼ਾਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿੰਨੇ ਲੋਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ 'ਚ ਹਨ। ਉਸ ਨੂੰ