1.

ِاّک-ِاّک کدم

کوای دو سَو سال پهِلاں جپان وِّچ دو راجاں وِّچ ےُّدھ چھِڑ گِآ سی۔ چھوٹا جو راج سی, بھَےبھیت سی, هار جانا اُس دا ےکینی سی۔ اُس دے کول سَےنِکاں دی سںکھِآ گھٹ سی۔ تھوڑھی گھٹ نهیں, بهُت گھٹ سی۔ دُسمن کول دس سَےنِک سن تاں اُس کول ِاک سَےنِک سی۔ اُس راج دے سَےناپتیآں نے ےُّدھ وِّچ جان تو ناںه کر دِّتی۔ اُهناں نے کِها, ِاه تاں مُورکھتا هووےگی کِ اسیں آپنے آدمیآں نُوں وِارتھ هی کٹوااُن لَے جاایاے۔ هار تاں ےکینی هَے اتے هار نِسچِت هَے تاں اسیں آپنا مُوںه هار دی کالکھ نال پوچن جان لای تِآر نهیں اتے آپنے سَےنِکاں نُوں وی وِارتھ وِّچ کٹوااُن لای ساڈی مرجی نهیں۔ مرن دی جگھا هار جانا مُناسب هَے۔ مر کے وی هارنا هَے, جِّت دی تاں کوای سںبھاونا منّی نهیں جا سکدی۔

سمراٹ وی کُجھ نهیں کهِ سکدا سی, گّل سّچ سی, آںکڑے سهی سن۔ پھِر اُس نے پِںڈ وِّچ وسے پھکیر نُوں جا کے بےنتی کیتی کِ کی تُسیں مےری پھَوج دے سَےناپتی بن کے جا سکدے هو ? ِاه اُس دے سَےناپتیآں دی سمجھ وِّچ نهیں آای گّل۔ سَےناپتی جدوں ِانکار کردے هون تاں ِاک پھکیر, جِس نے کدے کوای ےُّدھ نهیں لڑِآ, جِس نے ےُّدھ دی کوای گّل نهیں کیتی, ِاه بِلکُّل اُلٹ آدمی نُوں اّگے کرن دا کی مکسد هَے ?

اُه پھکیر راجی هو گِآ۔ جِّتھے بهُتے پےساور لوک راجی نهیں هُںدے, اُّتھے گَےر-پےساور لوک راجی هو جاںدے هن۔ اُه پھکیر راجی هو گِآ۔ سمراٹ وی ڈرِآ آپنے من وِّچ, پر پھِر وی ٹھیک سی۔ هارنا هی سی تاں مر کے هارنا هی ٹھیک سی۔ پھکیر دے نال سَےنِکاں نُوں جان وِّچ وی بڑی گھبراهٹ هوای, ِاه آدمی کُجھ جاندا نهیں! پر پھکیر ِانّے جوس نال بھرِآ سی, سَےنِکاں نُوں جانا پِآ۔ سَےناپتی وی سَےنِکاں دے پِّچھے هو گاے کِ دےکھو, هُںدا کی هَے ?

جِّتھے دُسمن نے ڈےرے لااے هواے سن, اُس توں تھوڑھی هی دُور اُس پھکیر نے ِاک چھوٹے-جِهے مںدر وِّچ سارے سَےنِکاں نُوں روکِآ اتے اُس نے کِها