جّٹاں دا ِاتِهاس 25

مںڈےر- ِاس بںس دا وّڈےرا مںڈےرا سی۔ ِاه مّدھ پردےس دے ماںڈُو کھےتر وِّچ آباد سن۔ ِاه رِںگوےد دے سمےں دا پُرانا جّٹ کبیلا هَے۔ ِاه دھارا نگری راجے جّگدےاُ پرمار نال راجستان دے رستے 12ویں سدی دے آرںبھ وِّچ پںجاب دے مالوا کھےتر وِّچ آاے۔ ِاس کبیلے نے راجے جّگدےاُ پںوار دے لسکر وِّچ سامِل هو کے راجستان تے پںجاب وِّچ گّجنویں پٹھاناں نال کای لڑاایآں کیتیآں اتے اُنھاں نُوں لاهَور وّل بھّجا دِّتا سی۔ پُرانے سمےں وِّچ وی پںجاب دے مالوا کھےتر توں جّٹ کبیلے مّدھ پردےس دے مالوا کھےتر وِّچ آاُںدے جاںدے رهِںدے سن۔ راجے جّگدےاُ نے جرگ نواں پِںڈ وسايا اتے مںڈےراں نُوں وی اےتھے هی آباد کر لِآ۔ مںڈےر وی پرمار بھاایچارے وِچوں هن۔ لُدھِآنے جِلھے وِّچ مںڈےر گوت دے جّٹ کاپھی هن۔ سںگرُور وِّچ وی مںڈےر کلاں پِںڈ مںڈےر بھاایچارے دا هی هَے۔

جِلھا جلںدھر دے بںگا هلکے وِّچ وی مںڈےر جّٹاں دا اُّگھا پِںڈ مںڈےر هَے۔ پِںڈ اهِمدگڑھ تهِسیل بُڈھلاڈا وِّچ وی کُجھ مںڈےر وّسدے هن۔ مانسا کھےتر وِّچ مںڈےر کاپھی هن۔ بھُورتھلا مںڈےر تهِسیل ملےرکوٹلا جِلھا سںگرُور وِّچ مںڈےراں دا وّڈا پِںڈ هَے۔ مالوے وِّچ مںڈےر گوت دے لوک کاپھی هن۔ دُآبے وِّچ بهُت گھّٹ هن۔ پںجاب وِّچ مںڈےر نام دے کای پِںڈ هن۔ مںڈےر اُپگوت هَے۔ سارے مںڈےر جّٹ سِّکھ هن۔ مںڈےر جّٹاں دا اُّگھا تے چھوٹا گوت هَے۔ مںڈےر جّٹ آپنا سںبںدھ پںوار, روهتک, انُسار راجپُوتاں دی اُّنتی سمےں جّٹ راج گھرانِآں وِچوں هی پُرانک براهمناں نے کستریآں دی ِاّک نویں سرےنی بناای۔ جّٹ بهُت هی پراچین جاتی هَے۔ ِاه راجپُوتاں دے وی ماپے هن۔ مان- ِاس بںس دا وڈےرا مانپال سی۔ ِاس نُوں مانا وی کِها جاںدا سی۔ سّک جاتی دے کُجھ لوک ایسا توں 160 ورھے پهِلاں ٹَےکسالا, متھُرا تے سُراسٹر وِّچ مّدھ اےسیآ دے کَےسپیان ساگر دے کھےتراں توں آ کے هی وسے سن۔ آریآ لوکاں دے وّکھ وّکھ کبیلے وّکھ وّکھ دےساں وِّچ گھُںم پھِر کے وّکھ وّکھ سمےں سِںدھ, راجستان تے پںجاب وِّچ پهُںچے سن۔ مّدھ اےسیآ توں مان جاتی دے کُجھ لوک ےُونان اتے ےُورپ وّل وی چلے گاے سن۔ جرمن وِّچ وی مان, بھُّلر تے هور گوتاں دے لوک وّسدے هن۔ تھامس مان ےُورپ دا مهان ساهِتکار سی۔ مان جگت پرسِّدھ گوت هَے۔ کنِسک دے سمےں وی پںجاب وِّچ مان تے پںوار کبیلے وّسدے سن۔ سُرُو- سُرُو وِّچ جّٹ کبیلے سُورج, چںد تے سِو وی مانتا کردے سن۔ ِاس کارن هی مان, بھُّلر تے هوراں نُوں سِو گوتری جّٹ کِها جاںدا هَے۔ جّٹ آپنے آپ نُوں وِسےس جاتی سمجھدے هن۔ اُنھاں نُوں جّٹ هون تے مان هُںدا هَے۔ جّٹاں دے بهُتے گوت اُنھاں دے وڈےرِآں دے ناں تے هی پرچّلت هواے هن۔ گوت جّٹ دی پهِچان تے سان هُںدا هَے۔ ےُونانی ِاتِهاسکار جّٹاں نُوں بهادر تے مهان سمجھدے سن۔ چھےویں, سّتویں سدی وِّچ براهمنواد دا جور سی۔ براهمن جّٹاں نالوں کھّتریآں نُوں اُّچا سمجھدے سن۔ ساکا تے بِکرم سںمت وی جّٹاں نال هی سںبںدھِت هن۔ مان بھاایچارے دے لوک پهِلاں گُجرات تے مهاںراسٹر وِّچ آباد هواے۔ ِاس بںس دے دو پرسِّدھ راجے ورنمان تے رُدھر مان هواے هن۔ مهاںراسٹر دے گوآ اتے کّکن کھےتراں وِّچ مان راجِآں دے سِّکے مِلے هن۔ وِسنُوں پُران وِّچ ِانھاں نُوں گںدھرو کھےتر دا ِاّک بهادر کبیلا دّسِآ گِآ هَے۔ گںدھرو کھےتر وِّچ کابل, پِساور تے راولپِںڈی آد دے کھےتر سامِل سن۔ اّٹھویں سدی وِّچ مان راجستان تے کوٹا دے چتَوڑ آد کھےتراں وِّچ راج کردے سن۔ ِاس ِالاکے تے دھاول مَوڑ دا کبجا سی۔ مَوڑ وی ماناں دا اُپگوت هَے۔ کوٹا بُوںدی دے ِالاکے وِّچ ِاّک مانپُر پِںڈ وی بهُت پرسِّدھ هَے۔ مان جّٹ آپنا کُرسیناماں راجپُوتاں نال وی جوڑدے هن۔ جَےپُر دے نےڑے مانا گوت وِّچ ٹھاکر راجپُوت وی هن ماناں دے بھےٹ مان گوتی جّٹاں نُوں راجپُوتی مُول دے سبھ توں پُرانے کستری دّسدے هن۔ ِاه راجستان دے کھےتر توں اُّٹھ کے پںجاب دے مالوا کھےتر سِّدھُو, براڑاں توں کاپھی سماں پهِلاں آکے آباد هواے۔ ماناں, بھُّلر تے هےار اّدھا۔ مالوے وِّچ ِانھاں دیآں بھّٹیآں تے سِّدھُو بارڑاں نال کای لڑاایآں هوایآں سن۔ مان کای پیڑیآں راج کرکے گُجرات تے مهاںراسٹر دے کھےتراں وِچوں اُّٹھکے تیجی سدی وِّچ مالوے وِّچ آاے تے سارے مالوے وِّچ پھَےل گای۔ سّکستان توں آاے هواے ساهی گوت دے سردار مانساه نُوں مالوے وِّچ تیجی ایسویں وِّچ بٹھِںڈے دے ِالاکے وِّچ آ کے مانسا کھےتر نُوں آباد کیتا اتے مانسا سهِر دی نیںه رّکھی۔ سںت وِساکھا سِںگھ ِاتِهاسکار تاں مان ساهیآں نُوں سّک بںس وِچوں منّدا هَے۔ ِاه گُجرات, مّدھ پردےس, راجستان, متھرا آد وِّچ هُںدے هواے پںجاب دے ملوا کھےتر وِّچ پهُںچے سن۔ لَےکچرار دےسراج چھاجلی وی لِکھدا هَے کِ مان, کھےڑے تو موںگے گوتاں دے جّٹ, اّج توں کای سَو سال پهِلاں, راجستان تے مّدھ پردےس دی هّد اتے چںبل ندی دے نےڑيوں, اُجڑ کے آپنیآں گّڈیآں وِّچ سمان لَے کے کھُڈالا جِلھا مانسا وّل آ گاے اتے مانسا دے کھےتر وِّچ هی وّس گاے۔ مالوے وِّچ پهِلاں ِاه مانسا تے بٹھِںڈا کھےتراں وِّچ هی آباد هواے۔ بھُلّر تے هےار وی ِانھاں نال رلمِل گاے۔ سر ِاّبٹسن دے انُسار دلال تے مان جّٹ راٹھَور راجپُوتاں وِچوں هن۔ ِانھاں وڈےرے پهِلاں روهتک دے ِالاکے دے وِّچ آباد هواے۔ ِاّک وّڈےرے دھنّاں رااُ نے بڑگُجر گوت دی جّٹی نال وِآه کر لِآ سی۔ اُس دے چار پُّتر هواے۔ جِنھاں دے نام تے اُنھاں دے چار گوت دلال, مان, دوسوال تے سےول پرچّلت هواے۔ ِاه چارے گوتاں دے لوک آپس وِّچ رِستےداری هی نهیں کردے کِاُںک ِانھاں دا وّڈےرا ِاّک سی۔ کُجھ مان بھاایچارے دے هِںدُو جاٹ هرِآنے دے روهتک, کرنال, هِسار آد کھےتراں وِّچ وی وّسدے هن۔ پٹِآلے