ਗੀਤ
ਅਜ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ !
ਟੇਕ- ਅਜ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ ਸਾਗਰ। ਅਜ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ।
ਕਲਗੀਆਂ ਵਾਲੇ ਦੀ ਚਰਨ ਰਜ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂ ਗੋਦਾਵਰੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚੀ ਤਦ ਸਮੁੰਦਰ ਬਹਰ ਥਰਰ ਕਰ ਉਠਿਆ ਤੇ ਪੁੱਛਣ ਲਗਾ:-
'ਰਜ-ਕਿਣਕੇ' ਕਈ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਦੇ ਚਲਦੇ ਪਾਣੀ ਲ੍ਯਾਏ,
'ਰਜ-ਸੋਨਾ' ਬੀ ਨਦੀਆਂ ਨਾਲੇ ਮੈਂ ਵਿਚ ਲੈ ਲੈ ਆਏ;
ਹਨ ਵਡਮੁੱਲੇ, ਪਰ ਜਿੰਦ-ਹੀਣੇ ਕੱਲ ਤਕ ਜੋ ਮੈਂ ਪਾਏ,
ਅਜ ਗੁਦਾਵਰੀ! ਗੋਦ ਆਪਣੀ ਤੂੰ ਜੋ ਕਿਣਕੇ ਚਾਏ,
ਕਿਥੋਂ ਲੈ ਆਈ ਹੈ? ਸਜਨੀਂ! ਕਿਸ ਜਿੰਦ ਦੇ ਏ ਜਾਏ?
ਏ ਝਰਨਾਂਦੇ, ਥਰਕ ਥਰਕਦੇ, ਜਿੰਦੜੀ ਜਾਂਦੇ ਲਾਏ।
ਗੁਦਾਵਰੀ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦਿਤਾ:-
"ਜਿੰਦ-ਸਮੁੰਦ" ਜਿਨੂੰ ਜਗ ਆਖੇ ਜੋ 'ਜਿੰਦ-ਰਤਨ' ਲੁਟਾਏ,
ਉਸ ਆ ਮੈਂ ਵਿਚ ਚਰਨ ਛੁਹਾਏ ਝਰਨ ਝਰਨ ਝਰਨਾਏ;
ਧਰਹੁ ਉਠੀ ਮੈਂ ਜੀਉਂਦੀ ਹੋ ਗਈ ਰਜ ਚਰਨਾਂ ਦੀ ਪਾਏ,
ਓ 'ਰਜ-ਕਿਣਕੇ ਗਾਈਆਂ ਸਾਗਰ ਵਿਰਵਾ ਨਾਂ ਰਹਿ ਜਾਏਂ।
'ਮੁੱਲ ਵਾਲੇ' ਕਿਣਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵਧਵੇਂ, ਛਹ ਜੁ ‘ਅਮਲ ਨੂੰ ਧਾਏ,
ਉਹ ਜਿੰਦ ਪਾਵਣ ਵਾਲੇ ਕਿਣਕੇ ਅਜ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ।
'ਚਰਨ ਕਮਲ ਰਜ ਕਣ ਕਲਗੀਧਰ ਥਲ ਇਨ ਮੁਏ ਜਿਵਾਏ,
ਅਜ 'ਜਲ' ! ਤੈਨੂੰ ਤਾਰਨ ਕਾਰਨ ਮੈਂ ਗੋਦੀ ਬਹਿ ਆਏ
ਹਾਂ, ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ ਸਾਗਰ! ਅਜ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ।
ਚਰਨ ਕਮਲ ਰਜ ਜੀਉਂਦੇ ਕਿਣਕੇ, ਅਜ ਤੇਰੇ ਘਰ ਆਏ।
(ਕੰਬਦੀ ਕਲਾਈ ਪੰਨਾ ੨੨੭)
ਇਸ ਗੀਤ ਦੇ ਗਾਉਣ ਦੇ ਸੁਰ ਤਾਲ-
ਰਾਗ ਪਹਾੜੀ। ਤਾਰ-ਕਹਿਰਵਾ। ਲਯ-ਦਰਮਿਆਨੀ।
'ਆ' ਦਾ ਘਰ-"ਆਏ” ਪਰ ਹੈ।
ਇਸ ਗੀਤ ਨੂੰ ਗਾਉਣ ਲਗਿਆਂ 'ਮਧਰ' ਦੇ ਸੁਰ ਨੂੰ 'ਸਾ' ਮੰਨਕੇ ਗਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
X X
ਸੁਰ ਖਾਸ-ਸਾ ਰੇ ਗਾ ਮਾ ਪਾ ਧਾ ਨੀ।
––––––––––––––
* ਰਜ ਦੇ ਕਿਣਕੇ। ਭਾਵ-ਚਰਨ ਧੂੜ ਦੇ ਕਿਣਕੇ
