ਪਾਤਰ
ਚੰਦੀ — ਇਕ ਕੁੜੀ
ਮਨਸੂ — ਉਸ ਦਾ ਪਿਉ
ਭੇਰੂ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦਾ ਰਾਖਾ
ਨੌਜੁਆਨ - ਇਕ ਓਪਰਾ ਮੁੰਡਾ
ਥਾਂ
ਹਿਮਾਲੀਆ ਪਹਾੜ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਸਿਖਰਾਂ ਵਿਚ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਇਕ ਵਾਦੀ ।
ਕੁਆਰੀ ਟੀਸੀ
ਝੁੱਗੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਫ਼ਰਸ਼ ਉਤੇ ਇਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਅੰਗੀਠੀ ਮੱਘ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਉਤੇ ਚਾਹ ਦੀ ਪਤੀਲੀ ਧਰੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਉਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬੈਠੀ ਚੰਦੀ ਅੱਗ ਸੇਕ ਰਹੀ ਹੈ ।
ਚੰਦੀ - ਹਾਲ ਤੀਕਰ ਨਹੀਂ ਆਏ । ਦੋਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਹੁੜਿਆ । ਭਲਾ ਜੇ ਮੈਂ ਸੌਂ ਜਾਵਾਂ ਤਾਂ ਚਾਹ ਕੌਣ ਪਿਲਾਊ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ? ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਚਾਹ ਉਬਲੀ ਜਾਂਦੀ ਏ । ਉਬਲ ਉਬਲ ਕੇ......ਖੌਰੇ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਲਗ ਪਿਆ ਏ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਆਏ । (ਬਾਰੀ ਵਿਚੋਂ ਬਾਹਰ ਝਾਕਦੀ ਹੈ) ਕੁਝ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦਾ । ਬਰਫ਼ ਡਿੱਗਣ ਲਗ ਪਈ ਏ । ਸਫ਼ੈਦ ਧੂੰਆਂ ਉਠ ਰਿਹਾ ਏ । ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ ।
(ਉਸ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਬਾਸੀ ਤੇ ਉਦਾਸ ਹਨ) ਇਉਂ ਨਿਤ ਆਥਣ ਦੀ ਉਡੀਕ, ਨਿਤ ਉਡੀਕ….. ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਨਬੇੜ ਚੁਕੀ ਆਂ, ਵਕਤ ਮੁਕਣ ਵਿਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਦੋਵੇਂ ਕਦੋਂ ਆਉਣਗੇ ? ਦੇਗਚੀ ਮਾਂਜ ਚੁੱਕੀ, ਰੋਟੀ ਪਕਾ ਲਈ, ਬਾਪੂ ਦੀ ਗੋਦੜੀ ਸਿਉਂ ਲਈ । ਹੋਰ ਕੀ ਰਹਿੰਦਾ ਏ ?......ਹਾਂ ਸਚ, ਭੇਡ ਨੂੰ ਦੁਆਈ ਪਿਲਾਣੀ ਏ । ਇਸ ਪਿਛੋਂ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ।
[ਬੂਹੇ ਉਤੇ ਠੱਠ ਠੱਕ ।
ਸ਼ੈਤ ! (ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਇਕ ਮਧਮ ਕਿਰਣ ਨਾਲ ਜਿਉ ਉਠਦਾ ਹੈ) ਖ਼ੌਰੇ......
[ਉਠ ਕੇ ਬੂਹਾ ਲਾਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਕ ਨੌਜੁਆਨ ਥੱਕਿਆ ਕੁੰਗੜਿਆ ਅੰਦਰ ਵੜਦਾ ਹੈ ।
ਨੌਜੁਆਨ - ਉਫ........ਫ.......ਫ....!
ਚੰਦੀ - ਤੂੰ ....?
ਨੌਜੁਆਨ - ਹਾਂ..... ਮੈਂ ਡਾਕ ਬੰਗਲੇ ਵਿਚ ਠਹਿਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਆਂ । ਚੌਕੀਦਾਰ ਕਿੱਥੇ ਏ ?
ਚੰਦੀ - ਗਾਂ ਚੋਣ ਗਿਆ ਏ ।
ਨੌਜੁਆਨ - ਕਿੰਨੀ ਠਾਰੀ ਏ ਬਾਹਰ ! ਮੈਨੂੰ ਰਾਹ ਵਿਚ ਈ ਬਰਫ਼ ਨੇ ਘੇਰ ਲਿਆ।
ਚੰਦੀ - ਅੱਗ ਸੇਕ ਲੈ । ਲਿਆ ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਕੋਟ ਸੁਕਣੇ ਪਾ ਦਿਆਂ ।
ਨੌਜੁਆਨ - ਨਹੀਂ......ਨਹੀਂ ।
[ਉਹ ਕੋਟ ਲਾਹ ਕੇ ਏਧਰ ਓਧਰ ਤੱਕਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਫਿਰ ਮੰਜੀ ਦੀ ਉਧੜੀ ਦੌਣ ਉਤੇ ਰੱਖ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ।
ਚੰਦੀ - ਲੈ — ਏਥੇ ਬਹਿ ਜਾ । ਇਸ ਮੂੜ੍ਹੇ ਉਤੇ । ਪੋਹ ਦੇ ਇਸ ਪਾਲੇ ਵਿਚ ਕਿੱਥੋਂ ਆਇਆ ਏਂ ਤੂੰ ? ਏਧਰ ਤਾਂ ਏਡਾ ਪਹਾੜ ਏ, ਜਵੇਰੀ ਜੋਤ ਦੀ ਟੀਸੀ ਬਰਫ਼ ਨਾਲ ਕੱਜੀ ਪਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਤੂੰ ਕਿਥੋਂ......?
ਨੌਜੁਆਨ - ਮੈਂ ਇਸੇ ਟੀਸੀ ਨੂੰ ਲੰਘ ਕੇ ਆਇਆ ਹਾਂ । ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਜੀਬੀ ਤੇ ਸੋਝਾ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਚਿੱਟੀ ਬਰਫ਼ ਜਿਵੇਂ ਜੰਮਿਆਂ ਦੁੱਧ ਹੋਵੇ - ਚਫੇਰੀਂ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਸੀ । ਦੁਆਲੇ ਨੀਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਸਨ । ਜਵੇਰੀ ਪਾਰ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ...... ਉਫ਼ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਹੰਭਿਆ ਹੋਇਆ ਹਾਂ । ਮੈਨੂੰ ਗਰਮ ਪਾਣੀ ਪਿਆ ਦੇ ।
ਚੰਦੀ - ਬਾਪੂ ਲਈ ਚਾਹ ਉਬਲ ਰਹੀ ਏ, ਪਰ ਉਸ ਵਿਚ ਨਾ ਖੰਡ ਏ ਨਾ ਦੁੱਧ । ਰਤਾ ਕੁ ਉਡੀਕ, ਉਹ ਦੁੱਧ ਲਈ ਆਉਂਦਾ ਈ ਹੋਵੇਗਾ ।
ਨੌਜੁਆਨ - ਨਹੀਂ, ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਸੁੰਨ ਹੋਈ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਸੰਘ ਵਿਚ ਕੰਡੇ ਉਗ ਆਏ ਨੇ । ਮੈਨੂੰ ਇਹੋ ਚਾਹ ਪਿਆ ਦੇ ।
ਚੰਦੀ - ਇਹੋ ਕਾਲੀ ਗਾੜ੍ਹੀ ਚਾਹ ?
ਨੌਜੁਆਨ - ਹਾਂ ।
ਚੰਦੀ - ਹੱਛਾ ਤੂੰ ਹੱਥ ਪੈਰ ਨਿਘੇ ਕਰ ।
ਨੌਜੁਆਨ - (ਅੱਗ ਸੇਕਦਾ ਹੈ) ਮੇਰਾ ਖ਼ਿਆਲ ਐ ਸਵੇਰ ਤੀਕ ਬਰਫ਼ ਥੰਮ ਜਾਵੇਗੀ । ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਹਨ । ਜਵੇਰੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਪਿਛੋਂ ਮੈਂ ਲਾਰਜੀ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਫੇਰ......
ਚੰਦੀ - (ਤ੍ਰੱਭਕ ਕੇ) ਲਾਰਜੀ ?
ਨੌਜੁਆਨ - ਹਾਂ.... ਕਿਉਂ ?