authaanakaa
gur prataap sooraj granth de sanpaadan samen san 1926 ton 1936 ee tak, saaddee ih teebr dtoondd rahee ki gur prataap sooraj granth daa puraane ton puraanaa likhatee nusakhaa, yaa kavee jee daa likhatee asal granth mile, tathaa kavee jee dee jeevanee de savisathaar haalaat milan te fir oeh granth bee praapat hon jo is amolak gur itihaas daa somaan han yaa jinhaan ton kavee jee ne aapane granth rachan samen laabh utthaaeaa hai| is dtoondd te khoj vich chokhaa samaan kharach hoeaa te jo kujh talaash vich safalataa hoee oeh gur prataap sooraj granth dee prasataavanaan ton sapashatt ho jaandee hai
eis gur itihaas de somiaan dee dtoondd de sanbandh vich gur itihaas de jo puraatan granth labhe jaa sake unhaan daa veravaa gur prataap sooraj granth dee prasataavanaa gur prataap sooraj granth de somen de siralekh thale ditaa hoeaa hai; jis vich praacheen granthaan de masaale noo gu pr sooraj dee rachanaan naal mel mel ke, ttaakare kar kar ke te ih nisache kar karake ki amakee pusatak vee granth rachanaa samen kavee jee de paas mauajood see, nitaariaa te unhaan dee soochee sankhep nottaan naal othe de ditee gee|
aunhaan somiaan vichon ik pusatak ih bee see, jo is vele aap de kar kavalaan vich hai| is vich nauaven paatashaah te dasaven paatashaah jee de maalave de safaraan deean chhotteean chhotteean saakheean han te kavee santokh singh jee ne is pusatak deean inhaan saakheean noo aapane granth, gur prataap sooraj dee raas 11 te ain 1 vich aapanee kaavay rachanaan vich vaaratak ton kavitaa vich ulathaayaa hai|
safaraan dee saakhee pothee te sar atar singh
eih pothee apane asalee guramukhee roop vich taan hun hee pahilee ver chhaape daa jaamaan pahin rahee hai, par is daa angarezee tarajumaan aj ton lag pag paunee sadee pahile chhap giaa see| sar saradaar atar singh jee rees bhadauarr noo apane samen eih pothee milee te unhaan ne is daa angrezee tarajumaan keetaa te 1876 ee de janavaree de maheene laahauar de einddeean pabalik upeeneean prais vich chhapavaaeaa te is daa naam rakhiaa
tthehe tthravelas odd ghur ttheg bhahadur anad ghur ghobinad shinagah
eih angarezee pothee bee is vele duralabh ho rahee hai, par saadde paas is dee ik kaapee gu pr soo gran de sanpaadan vele mauajood haisee|
saanoo asal guramukhee pothee kithon milee
eis pothee daa angrezee tarajumaa sar saradaar atar singh jee vaalaa bhaaven saadde paas mauajood see te gu pr soo granth de prakaashan samen us tarajume ton ih taan sk paindaa see ki is angrejee pothee daa asal guramukhee nusakhaa gu pr soo granth dee rachanaa samen kavee jee paas zaroor haisee par jo laabh te ttaakare daa sakh asal guramukhee pothee ton ho sakadaa see oeh angrejee tarajame ton sanbhav naheen see, so asal pethee dee dtoondd jaaree rahee| te unhaan dinaan vich hee sreemaan bhaaee saahib singh jee gayaanee dhamadhaan saahib vaale sree amritasar tashareef liaae, aunhaan ne saaddee ih khaahash lakhake is pusatak dee maalave vich dtoondd karan daa bharosaa divaaeaa te is udam vich oeh chhetee hee kaamayaab ho ge te san 1935 de shuroo vich hee oeh is pothee daa ik puraatan kalamee nusakhaa saadde paas sree amritasar lai aae| ih pusatak oeh maangaveen liaae san, eis lee asaan us daa utaaraa jhatt patt hee kar liaa
saanoo jad ih pothee milee hai taan gur prataap sooraj granth dee pahilee aiddeeshan chhapake tiaar ho chukee see te doosaree aiddeesn dee chhapaaee suroo see| jo chhapaaee ki 1936 ee de akheer samaapatee noo pujee| is lee pahilee aiddeeshan vich ih pothee ton lorreendaa laabh naheen liaa jaa sakiaa par doojee aiddeesn de prakaasan samen is pothee deean saakheean noo guraprataap sooraj deean saakheean naal mel mel ke ttaakaraa keetaa giaa te jo saakheean sahee hoeean ki kavee jee ne is pothee ton laike hee apanee kavitaa vich ulathaaeean han, aunhaan daa pataa kavee jee dee rachanaan de hetth ttookaan vich thaan par thaan de ditaa giaa| te prasataavanaan vich jithe gu pr soo granth de somiaan dee soochee ditee hai us vich isadaa naam sankhipat ttook deke vadhaa ditaa giaa| jo ttook prasataavanaa vich chhapee hai usadaa utaaraa ih hai
saakheean vaalee pothee is vich nauaven ate dasaven satiguroo jee de maalave de safar deean saakheean han, rachanaan maalave dee hee hai, see dee thaaven thee, laage yaa nerre dee thaan laaune te b v dee thaaven bahut varatiaa hoeaa hai| ise tarhaan hor anekaan pad is noo maalave dee cheez hee sidh karade han guroo saahibaan de mukamal safar is vich naheen han, keval riaasat pattayaalaa, zilaa karanaal laag de gur asathaanaan deean saakheean deke ih pusatak samaapat ho jaandee hai|
guroo saahibaan de safaraan dee tarateeb jo is pusatak vich hai uhee gu pr sooraj granth vich hai te kee ik maalave de pad jo use saakhee vich is pothee vich aae han, gu pr soo vich bee use prasang vich aa ge han, jis ton sidh hundaa hai ki ih pusatak bee kavee jee paas haisee| fir ain 1 de aaranbh ton jadon dasam pitaa jee daa maalave daa safar chaladaa hai taan ranchak bhar bhee sansaa naheen reh jaandaa ki ih pothee kavee jee paas zaroor haisee|
|prasataavanaa gu pr soo granth aiddeeshan doojee panaa 183|
bhaaee santokh singh hatheen is pothee dee sudhaaee
bhaaee santokh singh jee ne gur itihaas de apane mahaan granth dee rachanaa kaithal vich keetee hai, jo bee maalave daa ik ttikaanaa hai te ih pothee bee maalave deean saakheean dee hee hai| kavee jee dee aapanee rachanaa dasadee hai ki aap ne maalave daa deshaattan bee keetaa hai| gur itihaas de lekhak lee ih lagan honee kudaratee gal hai ki oeh guradhaamaan dee bee pujake te chaah naal yaatraa kare te fir othon de itihaasak samaachaar, ravaaeitaan tathaa likhatee jaa jaake dtoondde te khoje| iaun unhaan ne thaan thaan jaake guradhaamaan de darashan keete, othon de ravaaeitee seenaa baseenaa chale aa rahe samaachaar sune, khoje, nitaare te fir aunhaan noo is pothee vich dite samaachaaraan naal haarriaa| jithe koee farak prateet keetaa yaa apanee khoj is naalon vakharee te durusat bhaasee othe apanee khoj noo mukhataa ditee te is pothee dee ditee saakhee daa utanaa bhaag chherr ditaa jo ki aapadee khoj de anukool naheen see| is ton chhutt kee thaaeen aap ne saakhee noo kaavay vich ulathan samen kaavay
eis pothee dee rachanaa daa samaan
eis pothee daa kalamee nusakhaa jo saanoo miliaa see uh saaraa iko kalam te iko hath dee likhat see te changaa puraanaa jaapadaa see, par us upar naan taan pusatak de rachanahaar daa ditaa koee samat see te naan hee likhaaree dee likhan samen dee koee treek ditee hoee see| ese tarhaan jo pusatak sar saradaar atar singh jee de sache dee hai, aus upar bee rachanaan daa koee samat naheen te sar atar singh jee bee is daa rachanaan kaal koee nisachit naheen kar sake| par ih gal angarezee de tarajame de pusatak ton sapashatt ho jaandee hai ki ih angrejee tarajumaa janavaree 1876 ee vich chhapiaa hai| is ton je hor pichhe jaaeee taan saanoo ih bee sahee ho chukaa hai ki kavee santokh singh jee ne is pusatak noo aapane granth vich ulathaayaa hai ate gu pr soo granth 1900 bi 1843 ee vich samaapat hoeaa hai te eeh maalave de safaraan deean saakheean kavee jee ne raas 11 te ain 1 vich kaavay vich gundeean han| raas 11 samaapatee ton kaafee pahilon daa hisaa hai| usaton baad raas 12, 6 rutaan te fir do ain rache jaande han| so
samen dee had daa puraane ton puraanaa doosaraa kinaaraa jo aseen koee attakal sakade haan taan uh saanoo 1762 bi ton pichhe naheen jaan dindaa, kiaunk ih uh samaan hai jad ki kalageedhar paatashaah ne maalave daa rattan keetaa| iaun is pusatak de rachanaan kaal dee parrataal lee 1762 bi ton 1897 bi de vichakaar daa samaan saadde paas mahidood ho jaandaa hai|
samen daa ih gheraa 135 baras daa hai| asaan hun is samen vich dekhanaa hai ki ih pusatak kiharre samen de nerre rachiaa giaa vadheek ankiaa jaa sakadaa hai te samen daa ih gheraa aseen kithon ku tak chhotte ton chhottaa kar sakade haan| is gal de nipattaare lee te kise sitte te pujan lee je aseen is pusatak daa gahu naal paatth karee taan saaddee is dtoondd de madadagaar age dite veechaar pale painde han
1. eis pothee dee panjaveen saakhee vich zikar hai ki handtiaae, jithe nauaven satiguroo jee utare san, authe manjee naheen see banee hoee, jogaa singh hareeke ne jaake puchh parrataal keetee taan nagar vich ik chamiaar miliaa jo guroo jee de vele daa see, aus ne thaan ttikaanaa dasiaa ki guroo jee amake kareer hetth baitthe san taan fir jogaa singh ne othe manjee saahib banaaee| is zikar ton thahu miladaa hai ki jad hadtiaae manjee saahib banee hai taan us ton pichhon ih pothee likhee gee hai| manjee saahib banan daa samat saanoo praapat naheen par itanaa thahu jaroor hai ki jogaa singh noo khoj karan vele keval iko hee aadamee miladaa hai jo saakh bhar sakadaa hai ki guroo jee amake ttikaane viraaje san| ih gal dasadee hai ki ghatto ghatt ik peeharree beet gee hai| je ih samaan satth ku saal ton ghatt daa naa giniaa jaave taan sree guroo teg bahaadar jee de jotee jot samaaun de samat 1732 ton 60 baras baad
2. saakhee 110 vich lekhak saakh bharadaa hai ki nauahar baare jo bhavikhat vaak satiguroo jee ne guroo kee mohar lutte khaalasaa aad uchaare, oh 1811 vich safal hoe te kavee santokh singh jee bee ise saakhee de ulathaaun samen inhaan akharaan noo ulathaa jaande han te 1811 de vaakayaa daa sankhep veravaa bee de jaande han| is daa bhaav ih hoeaa ki 1811 dee ghattanaa is pethee de rache jaan ton pahile ho chukee hai| is ton pothee de rachanaan kaal daa gheraa hor tang hoke 1811 ton 1897 de vichaale rahi jaandaa hai|
3. pahilee saakhee saifaabaad dee vich nauaven paatashaah jee daa saifaa baad padhaaranaa te othe dee saraan baare bhavikhat vaak karane likhe han ki saaddaa sikh karam singh is saraan daa usaar chaurreraa karake saadde naam te vasaaegaa| jis dee muraad payaalaa patee mahaaraajaa karam singh de hathon bahaadar garr daa kilaa banan dee hai| je ih kihaa jaae ki is pothee dee rachanaan ton pahile bahaadar garr daa kilaa ban chukaa hai, kiaunk karam singh daa naam aa jaanaa is daleel dee prauadtataa karadaa hai taan fir is daa rachanaan kaal 1831 ton bee pichhe chalaa jaandaa hai, kiaunk ih kilaa payaalaa patee jee ne 1831 vich banaaeaa see te mahaan kosh vich bhaaee kaahan singh jee likhade han ki ih kilaa mahaaraajaa amar singh jee saputr mahaaraajaa aalaa singh jee ne 1831 bi 1774 ee vich banaake aapane raaj vich shaamal keetaa see| mahaaraajaa karam singh daa samaan taan hor bee pichhon 1844 ton 1902 bi tak daa hai| par je aseen m atar singh dee thaan m karam singh likhe jaan dee lekhak dee kalam ukaaee khiaalee taan is pusatak dee rachanaan de samen daa gheraa hor tang hoke 1831 ton 1897 bi reh jaandaa hai|
4. eik samat hor saanoo is pothee vichon miladaa hai| saakhee 39 vich rukhaale daa prasang dinde hoe is pothee daa lekhak likhadaa hai
5. 1831 ton 1897 daa samaan uh samaan hai jo kavee santokh singh karataa guroo prataap sooraj granth de jeevan kaal naal ik sur hai, te aseen is khiaal noo bee kujh ahimeeat zaroor de sakade haan ki ih pusatak sanbhav hai ki kavee santokh singh jee ne apanee lorr noo mukh rakhake, chaahe sutantar te chaahe kise hor hasatee dee madad naal kise siaane de junme laake likhavaaee hove| is dee prauadtataa vich saanoo ih ik nigar saboot miladaa hai ki is pusatak de bahute utaare naheen hoe te ih pusatak puraatan likhatee pusatakaan vich aam naheen mil rahee|
eih tade hee ho sakadaa hai je ih uchechee kavee santokh singh jee lee hee rachee gee hove te jis daa ik adh utaaraa lekhak kol rihaa hove te doojaa kavee santokh singh jee paas| te uchechee rachee gee rachanaan de utaare karane har ik lee sulabh naan keete ge hon|
je ih gal tasaleem kar leee taan ik gal hor sapashatt hai ki kavee jee de soo pr rachan te samaapatee de samen ton kujh baras zaroor pahile ih pethee rachee gee hai| jis de saboot vich pothee vichon saamaan mil jaandaa hai| saakhee 17 vich desoo daa prasang jo is pothee vich daraj hai kavee santokh singh jee ne apane kaavay ulathe vich saaraa ditaa hai par naal heed desoo ton pichhon daa us dee vansh daa vadhere haal bee de ditaa hai, eih taan hee ho sakadaa hai je pothee soo pr dee samaapatee ton kujh baras pahile likhee gee hove|
eise tarhaan saakhee 37 vich ih pothee baarane de raahak daa pahilaa prasang hee dindee hai par kavee santokh sigh ne us de vansh daa magaroj daa haal bee ditaa hai te us de tanbaakoo dee varaton tayaagan te guroo hukam paalan par vadhan fulan daa samaachaar ditaa hai te fer apane vele de us de vanshaj daa murr tanbaakoo peen lag painaa te us daa kangaal
aseen is pusatak dee rachanaan noo kavee santokh singh jee dee lagan te preranaan ton sauakhee taraan pare naheen kar sakade kiaunk saanoo kavee santokh singh jee dee ih lagan vee sapashatt dis paindee hai ki aap ik vadderee mudat ton gur itihaas de sanchan vich jutte hoe san te gur jas daa granth ih gu pr soo oeh likhanaa chaahunde san par masaalaa khinddiaa futtiaa piaa see jis saare noo ikatr karan daa udam aap dee pahunch ton baahar see, par aap us de ikatr karan de udam vich barasaan badhee lage rahe te akheer jad mahaaraaj kaithal paas puje taan mahaaraaj de asar rasookh sahaayataa te kharach naal rahindaa masaalaa bee chokhaa katthaa ho giaa te fir aap ne granth likhanaa shuroo keetaa| is masaalaa ikatran de barasaan vich hee sanbhav ho sakadaa hai ki is pothee dee rachanaan daa bee uparaalaa ho giaa hove| aap pahilee raas vich likhade han
poorab main sree naanak kathaa| chhandan bikhai rachee mat jathaa|
rayo chaahato guran britaant| nahin paayo tisate pashachaat|
paraalabadh kar kit kit raho| chit meh gurajas rachibo chahe|
karam kaal te kaithal aae| thit hue japujee arath banaae|
pun sanyog hoe as gayo| raam charit ko man hulasayo|
baalameek krit kathaa sunee jab| chhandan bikhai racheetab ham sab|
bahut baras beete jab lahe| gur jas rachan chaahate rahe|
aur abhilaakhaa nit kee meree satigur kripaadrishatt kar heree|
bhayo achaanak sanchai aaee| sarab guran ko jas samudaaee|
chaahat bhe aap gur jab hoon bhaa sanchay das gur jas sabh hoon|
hor umang mohi man aaee| karan lagay tab granth suhaaee|
raas 1 ansoo 5
gur naanak prakaash 1880 bi vich kavee jee ne mukaayaa hai te is daa prachaar use vele ho giaa hai te thaan thaan te is de autaare keete ge te kathaa shuroo ho geean| ise samen de nerre hee ho sakadaa hai ki kavee jee dee gur jas dee chamatakaaree ghaal te mohit hoke kise vidaan ne kavee jee dee ichhaa lakhake yaa kise saradaar de ishaare te kavee dee sahaaeitaa hit ih maalave de guraduaariaan daa itihaas rattan karake likhan daa vadhe chit zunmaan lai liaa hove te is pusatak dee rachanaa ho gee hove|
eiaun saaree veechaar de akheer is daa rachanaa kaal 1880 bi de laage chaage saanoo lai jaandaa hai te saanoo aas hai ki ih samat asaleeat ton bahut door naheen hovegaa|
pothee kisane likhee
eis pothee dee bolee pattiaale de laag dee malavee bolee hai| is vich aae pad karoongaa, banoongaa, thee, aime kime, karadaa thee, rahindaa thee, aad pad lekhak daa malavee honaa sidh karade han| lekhak hai changaa vidaan jo saakheean dee sankhepataa vich pooree dilachasapee kaim rakhan te zoradaar gufatagoo likhan vich maahar hai| is pothee dee rachanaa ton ih bee gujhaa naheen reh jaandaa ki is daa lekhak koee sailaanee jeeaurraa hai jo guradhaamaan dee yaatraa aap karadaa hai, thaan thaan te meelaan de verave vee dindaa hai te hor haal bee aise dindaa hai jo koee yaataroo hee aapanee yaatraa vich praapat karake likh sakadaa hai|
je hor gahu naal takee taan ik ishaaraa is vichon saanoo vises thee miladaa hai, jo lekhak baare kise ishaare dee sedh sutt jaandaa hai| doojee saakhee de shuroo vich lekhak inhaan akharaan vich mangal karadaa hai
sree satiguroo jee sahaae|
baabaa guraditaa deen dunee daa ttikaa|
jeeo pindd jin ditaa|
aisaa gur sivaro nit nitaa|
eis saakhee naal baabe guradite jee daa koee sanbandh naheen te naan hee aisaa yaa koee hor mangal kise hor saakhee de shuroo vich eis lekhak ne keetaa hai| eeh subhaavak likhe ge akhar soonh dinde han ki lekhak baabaa guraditaa jee noo guroo sathaanee manan vaalaa hai| baabaa guraditaa jee chheven paatashaah jee de ttike saahibajaade san jinhaan noo baabaa sree chand jee de mangane par satiguroo jee ne baabe kiaan de sapurad kar ditaa see te baabaa sree chand jee ne sree guraditaa jee noo apanaa sathaanee udaasee sanpradaa daa modtee thaapiaa see | baabaa guraditaa jee noo guroo padavee tul mananaa udaasee sanpradaa vich vadhere prachalat rihaa hai| eis lee anumaan keetaa jaa sakadaa hai ki is pusatak daa lekhak koee vidaan udaasee saadhoo hai|
aakhepak
eis pothee daa rachanaan kaal aseen pichhe 1880 bi de aan maan attakal aae haan te ih bee das aae haan ki ih kavee santokh singh jee daa samaan hai| kavee jee ne gu pr soo granth saavan 1900 bi vich samaapat keetaa hai te unhaan ne is pusatak daa ulathaa aapanee kavitaa vich raas 11 te ain 1 vich keetaa hai| ain 1 te 2 gu pr soo granth daa antam bhaag han jo nirasanse 1900 bi dee rachanaan han| iaun ih uh samaan hai jad ki ih pusatak apane asal auariginal roop vich kaim see te kee us vich vaadhaa ghaattaa naheen see kar sakiaa| aseen upar das chuke haan ki kavee jee ne ih saaraa pusatak apanee kavitaa vich ulathaaeaa hai te kavee jee daa tarajumaa te jo likhatee pothee saanoo milee hai, oeh mukaabalaa karan te donon ik saar chal rahe sahee hoe han| par jo kalamee nusakhaa sar saradaar atar singh jee bhadauarr vaaliaan daa aapanaa keetaa karaaeaa utaaraa hai us de akheer de lagapag de saakheean vadheek han, te oeh doven saakheean han bee oeh hee jo pusatak de aapane kram vich pichhe aa chukeean hoeean han| maanon oeh doven saakheean aa chukeean kujh
eise tarhaan is pothee de ik hor utaare dee bee sunh pee hai ki oeh kade sree damadame saahib de ik bunge vich mauajood see| 1946 ee vich saradaar maan singh jee jaj, jo tadon juddeeshal kamettee fareedakott de mainbar san, sree damadame saahib padhaare san te unaan ne us pothee de dekhan daa yatan keetaa see| par pataa lagaa see ki koee sajan apanee chitavee kise svaarath sidhee lee uh pusatak ukat bunge de singh jee paason lai giaa hai te dasiaa giaa hai ki us pusatak vich kujh hor vadheek saakheean bee han te damadame nivaas dee ik saakhee vich kalageedhar paatashaah de sree guroo granth saahib jee dee damadamee beerr rachan dee saakhee bee ditee hai te us vich dasiaa hai ki guroo jee ne damadamee beerr daa bhog mundaavanee te paaeaa|
damadame vaalee beerr banhan vaalee koee saakhee, naa taan saanoo praapat hoee likhatee pothee vich hai, naa sar saradaar atar singh jee de nijee kalamee nusakhe vich hai, naa unhaan de angrezee tarajume vich ate naa hee gur prataap sooraj granth vich kavee santokh singh ne ditee hai, jis ton nirasanse sahee ho jaandaa hai ki je us pothee vich koee aisee saakhee hai taan uh pusatak de asal lekhak dee naheen par magaron kise ne vadhaaee hai|
eik pratishattat sajan jee, jinhaan ne ukat pothee us sajan paas dekhee hai, jo ki damadame saahib de ukat bunge ton lai aae han, oh
eih gal anahonee naheen ki sree guroo granth saahib jee dee aakharee bhog dee baanee raagamaalaa de kise virodhee ne ukat saakhee aus pothee vich vadhaake ih gal sidh karan daa birathaa yatan keetaa hove ki guroo gobind singh jee mahaaraaj ne damadame jo beerr tiaar keetee see os daa bhog mundaavanee te paa ditaa see te raagamaalaa naheen see likhee| par us daa ih yatan safal kiven bee naheen ho sakadaa, kiaunk damadame vaalee beerr de jo bee utaare is vele milade han, raagamaalaa sabhanaan vich mauajood hai| ih kade ho hee naheen sakadaa ki kalageedhar paatashaah koee baanee beerr vich je naan charrhaavan taan koee sikh itanee deedaa daleree kare ki oeh beerr vich aap charraa deve te niraa ik beerr vich sagon saare panjaab tathaa hind bhar vich, jithe jithe bee pavitr beerraan us vele sathaapat hon karaamaat naal raagamaalaa likh deve te panth vichon koee ungal naa kar sake ki amakaan bhadr purash ih anuchit kaaraa kar rihaa hai| itihaas ukaa chup hai, eitihaas taan hee saakh bhar sakadaa hai je koee gal hakeekat vich hoee hove taan|
eih pothee je aap de kar kavalaan vich hai, eih sreemaan yaanee saahib singh jee dhamadhaan saahib vaaliaan dee liaandee pothee daa utaaraa hai, par sar saradaar atar singh jee de kalamee nusakhe naal isadaa sarasaree ttaakaraa keetaa giaa hai| us nusakhe vich je do saakheean ant de laag vadh han oeh choonk is pothee daa hisaa naheen han, oeh aseen is pothee dee samaapatee uprant antakaa 1 te antakaa 2 de siralekh hetth vakhareean de rahe haan taan jo aakhepakaan daa nakherraa kaim rahe te asal pothee asal roop vich surakhayat rahe|
asaan kee keetaa hai
asal likhatee pothee puraatan jurraveen likhat de dtang vich likhee hoee see te us noo chhaape de jaame vich susajit karan samen paatthakaan de subheete lee asaan age diteean galaan aap keeteean han
1. khaalasaa kaalaj dee laaeibreree vich sar saradaar atar singh jee rees bhadauarr daa jo likhatee utaaraa is pothee daa piaa hai, aus naal is pothee daa ttaakaraa keetaa hai| je maamoolee paatthaantr bhed san yaa akharaan deean aiseean badaleean san jo arathaan vich farak naheen paaundeean oeh chhorr diteean han, par jithe koee khaas paatthaantr mile hain, oeh bhaaven hain bahut ghatt, futt nottaan vich de dite han|
2. katthan padaan de arath bee ttookaan vich den daa jatan keetaa hai|
3. saakheean vich viraam, chheven ate ulattaaven kaame ibaarat noo nikherran te sauakhee tarhaan samajhan lee asaan laae han, pairiaan dee vandd bee keetee hai taan jo paatthak saakhee de bhaav noo sukhainataa naal grahan karadaa chalaa jaae|
4. saakheean de upar breek akharaan vich us saakhee daa naam asaan paaeaa hai, asal pothee vich saakheean de siralekh naheen han|
5. gur prataap sooraj granth naal ttaakaraa karake har saakhee hetth ih pataa den daa bee jatan keetaa hai ki kavee santokh singh ne is saakhee daa ulathaa aapanee rachanaan vich kis ttikaane ditaa hai|
6. kite kite guradhaamaan de naam thaanv te pate bee ttookaan vich vadhaae han, par itraaz jog galaan de samaadhaan ucheche den val vishes dhiaan naheen ditaa| kaaran eeh ki itraaz yog nukatiaan de samaadhaan gur prataap sooraj granth vich savisathaar aa chuke han, shauak vaale sajan othon vaach sakade han| je oeh saare ithe dite jaande taan is pusatak de hujam dee had ton oh bahut ttap jaande, eis lee sankoch ton kam liaa giaa hai|
7. de saakheean jo saadde likhatee nusakhe vich naheen han te sar atar singh jee de likhatee nusakhe vich han oh aakhepak sahee karake pusatak de ant antakaa 1 te antakaa 2 daa siralekh deke chhaap diteean han|
antam benatee
jad gu pr soo granth de prakaasan samen ih pusatak milee see taan is de patthan paatthan ton gu pr soo granth dee rachanaan naal ttaakare ton ih pusatak barree laabhadaaeik sahee hoee see te ih chaah tadon hee ho aaee see ki kavee santokh singh jee de mahaan granth chhap jaan pichhoj soo pr de is duralabh some noo bee chhaapake sulabh kar ditaa jaae| par is chaah dee safalataa chir kaal baad aseen hun hee praapat kar sake haan te saanoo pooran bharosaa hai ki jiven sree guroo naanak dev jee mahaaraaj deean janam saakheean vichon chhotteean chhotteean te mitthee bolee deean saakheean vaalee puraatan janam saakhee daa khaas darajaa hai, ause tarhaan maalave de nauaven te dasaven paatashaah jee de safaraan deean chhotteean chhotteean saakheean dee ih pothee paatthakaan de manaan vich aapanee thaan banaa lavegee|
akatoobar 1950
sree guroo teg bahaadar jee dee jangal desh feree
sree satiguroo jee sahaae| guroo teg bahaadar sansaar saagar
ke taarabe ke ramat keea| jo jo sikh saadhoo premee araadhade
the tinaan kee bhaavanee pooree karane ko bahaanaa teerathaan
daa charan padhaare| saifaabaad aan utare baag beech|
1. saifaa baad sharaf deen kol
kooe ke kinaare panchabattee ke samaan asathaan dekhaa, tithe hee dderaa keea| tis kasabe kaa maalak saraf deen thaa| barraa nek marad
1. gur prataap sooraj granth de karataa bhaaee santokh singh jee ne satiguroo jee de saifaabaad padhaaran dee saakhee noo pahile safar vich ithe naheen par aap de dilee noo padhaaran vele de antale safar vich rakhiaa hai, dekho gu pr soo raas 12 asoo 30|
2. sar atar singh jee de likhatee nusakhe vich ethe do chopeean han jinhaan daa paatth ih hai
chauapee teg bahaadar gur pratipaaran| chalo bayaaj teerath sikh taaran|
chalikai saifaabaad me aae| aasan koop najeek lagaae|1|
panchabattee sam tthor hai soee| tis kasabe kaa maalak joee|
sharaf deen dil saafee vaalaa| nekabakhat gur chehat ravaalaa |2|
3. godaavaree kandte ik ramaneek ttikaanaa jithe sree raamachandr jee banabaas samen rahe san| bhaav ramaneekataa ton hai|
haisee, dil kaa saaf haisee| tis ne bhee suniaa jo teg bahaadar saahib baag beech utare hain| baddaa khus hoaa, baagen beech maave naheen| usee vakhat lai karake mevion kee ddaaleean, langar noo rasat mangavaae, aap guroo jee noo aae mathaa ttekiaa| kahin lagaa guroo jee aj meraa janam safal hooaa| guroo jee bachan keea tusaan saahib ko chit keetaa hai| tusaadde ikee kulaan daa janam safalaa keea| fer sharaf deen kahaa gareeb nivaaj jee dderaa andar karee| guroo jee bachan keea dderaa eisee jaagaa bahut bes hai| sharaf deen kahaa bhalaa guroo jee bhalaa|
ttahil sevaa noo aapane manukh sapurad kee| aap andar aaeaa| aaeike guroo jee ke namit asathaan banaaune lagaa| kitane din main asathaan teeaar hoaa vaddaa ujal asathaan baniaa| maataa jee ke rahine kee jaagaa bee banaaee| fer saraf deen guroo jee paas mathaa aan ttekiaa| guroo jee vaddee khusee keetee aau saraf deen baitthe| saraf deen kahaa guroo jee ehi baag vadde bhaag vaalaa hoaa| bachan kahaa guroo jee aap andar charan paave, dhaam pavitr karo| guroo jee tis kaa prem dekhake charre ghorre par, saraf deen ne rakaab lee| maataa jee ddole beech baitthe| saraf deen pairee chaliaa guroo jee ke peechhe peechhe| daravaaje varradiaan guroo jee ne mahijat dekhee| ton saraf deen kahaa guroo jee aap kaa asathaan aage hai| eh khudaa kaa ghar hai jee|
guroo jee andar aan baitthe| saraf deen muharaan bhettaa aan dhareean, poshaak rakhee, mathaa ttekiaa| tisakee samaanee ne maataa gujaree jee ke mathaa ttekiaa, bhookhan basatr dee anik prakaar ke guroo jee saraf deen ko kahaa tusaan kayaa jaanake jaagaa banaaee hai tinh bhaakhiaa
1. jaame, pushaake vich 2. changaa, ttheek| |faa besha vadheea|
3. maseek| 4. suaanee| isatree|
jee main asap asavaar hooaa chaliaa jaataa thaa jee, ethe ik bhedd turat kee prasootee, tisano dee baghiaarr pe maaran, tis maar naa khaadhee, haarike chhadd ge| main is karake saraae paahee jo ajeet jaagaa jaanake guroo jee guroo jee bachan keetaa saraf deena divaal kaa usaar chhottaa hai| tin bhaakhiaa guroo jee aap vaddaa karo| bachan hoaa saaddaa singh hovaigaa karam singh naam, ohu vaddaa karegaa saaddaa hee naaun rakhegaa, andar bee saaddaa asathaan banaavegaa te baahar bhee banaavegaa|
guroo jee fer baag beech usee jaagaa baahar aan utare| maataa jee andar rahe| saath maataa jee kaa bhaaee rahiaa bhaaee kripaal, hor sikh rahe maataa jee kee sevaa noo bahut jee|
ek din saraf deen darasan noo aaeaa| aan mathaa ttekiaa| guroo jee bachan keetaa chatur maasaa pooraa hoeaa, kooch karaange| tin bhaakhiaa aap ke rahine kar mainoo vaddaa anand see| guroo jee bachan keetaa saahib noo haradam yaad rakhanaa, saadh fakeer kee sevaa bandagee karanee, man neevaan rakhanaan, tusaanoo sadaa hee anand rahegaa|
ausee din te chipee piaalaa rakhe, girisat vich hee fakeeree kare| guroo jee ke langar ke bhaandde dee| tanboo chhaaeaavaan deea| bhaar baradaaree ko shutar dee| asavaaree ko vaddaa umadaa ghorraa deea| maataa jee kee asuvaaree ko rath deea haath jorr benatee karee
1. ghorre te |
2. muraad saifaa baad dee vason te saraf deen dee aapanee shaanadaar rihais daa hai jo ik kile dee skal dee see| iho thaan hai je pichhon mahaaraajaa pattiaalaa de vaddiaan ne sharaf deen dee santaan noo jageer de ke lai lee te pakaa kilaa banaaeaa jis daa naam bahaadar garr rakhiaa| mahaan kosh likhadaa hai ki 1831 bi vich mahaaraajaa amar singh ne sharaf deen dee santaan ton laike pakaa kilhaa banaayaa|
3. chumaansaa barasaat de din, haarr ton adh adh katak tak|
4. aootth|
jee gareeb nivaaj jee aapakee asavaaree kee hamaare ko jaaharee hovai| guroo jee kahiaa saraf deena jangal des main hamaaree gupat kaansee hai, auhaan jaa kar tis noo pragatt karaange| saraf deen kahaa gareeb nivaaj jee fer darashan denaa jee | guroo jee kahaa devaange ek ber| tis noo dilaasaa deke aap asavaar hoe| tis ne rakaab pakarree| kooch hoe langaan kee taraf |1|
2. moolovaal khooh mitthaa keetaa
sree satiguroo jee sahaae| baabaa guraditaa|
deen dunee daa ttikaa| jeeo pindd jin ditaa|
aisaa gur sivaro nit nitaa|
aage dderaa kooch karee jaande the, moolovaal ke kooe par jaa kharre hoe| bachan hoeaa jal liaavo chhakan noo | othe jimeedaar baitthe san, kahinde eisakaa jal khaaraa hai jee| khooh ute morrhe dite hoe han| guroo jee ne kahiaa morrhe uton laahike liaave jal| sikhaan ne khooh uton morrhe laah ke aandaa jal| guroo jee ne chulaa keetaa, muhu dhotaa| bachan keetaa jal taan mitthaa hai| jal mitthaa hoeaa| ehi baarataa jaahar hai| guroo jee ne kahiaa ethe nau khooh laganage| je taan zimeendaar hor khooh laaunde han taan ik khooh nighar naghar jaandaa hai dasamaan|
1. bhaav pragatt karo ki fer kad darashan dioge
2. maalavaa|
3. pattiaale ton 7 meel utar val hai te is de lahinde val nerre hee guroo jee daa yaadagaaree guraduaaraa hai|
4. eih saakhee gu pr sooraj granth de karataa ne raas 11 aisoo 34 vich
ditee hai|
5. eih nagar pattiaale vich alaal satteshan ton ik meel dakhan val hai, othe guraduaaraa vidamaan hai|
6. soo pr vich dasiaa hai ki satiguraan ne kihaa, eik khooh ih te nau hor laganage, saare das rahinage, giaaravaan naheen lag sakegaa|
guroo jee ne dderaa lahinde val aan keetaa| jimeendaaraan noo kahiaa tusaan ke kai thaaun han sottee farran vaale pagaan painhaaeee| goeinde chauadharee kahiaa thaaun taan saadde sat han, sottee farran vaalaa taan main hee haan| guroo jee bachan keetaa; aseen sataan hee noo pahiraavaange pagaan|
tis nagaree ne ttahil sevaa keetee| guroo jee khusee karee| nau din dderaa keetaa tithe |2|
3. raah vich dderaa
age guroo jee chale jaande the, rasate beech ghorre noo sool hoeaa, tithe utar baitthe| othe bee guroo kaa asathaan baniaa hai|3|
4. javandhiaan de sekhon
age dderaa guroo jee ne sekhe keetaa| othe jeevandhiaan ke baaee pindd san basade| matt paas aan utare| baahee kaa saradaar see, os daa naau thee talokaa, tis kee bettee daa beevaah see| os baaee din jany rakhee te guroo jee kee ttahil sevaa kuchh naa keetee| duragoo haree kaa tis ne sevaa karee sabh kaase kee, tis noo khusee keetee| jeevandhiaan ute kop hoe|
koee sikh kahinde han guroo dasame paatasaah naal san| kise ne kahiaa eeh baahee kaa ttikaa hai chaliaa jaandaa chaandee keean khakharraamaan vaalaa| guroo jee bachan keetaa es daa kee naaun hai os kahiaa es kaa naau talokaa hai jee| guroo jee kahinde eih taan akal kaa andhaa hai| os aakhiaa jee ehu taan baahee kaa saradaar
1. eih saakhee gur prataap sooraj granth raas 11 ansoo 34 vich kavee santokh singh jee ne ditee hai|
2. eih ttikaanaa moolovaal ton panj koh pachham val hai| yaadagaar guraduaare ithe do suneende han|
hai| guroo jee hath ute hath maarake kahiaa baaheea naa teheea tin vaaree|
maadho daas bairaagee ke sevak san jivandhe| othe jeevandhiaan kaa jamaaee see vasadaa| os ne bee guroo kee ttahil keetee haisee| guroo jee kahiaa sikhaa tain guroo kee ttahil keetee hai, aithon utthake aapane pindd duaabe jaae bas| jivandhiaan naal said pur vaalee hovegee| ohu sikh aapane ttabar samet hee utth geaa duaabe|4|
5. hadtiaae vabaa hattaaee
guroo kaa dderaa age kooch hoeaa othon hadtiaae noo| pichhe te jivandhiaan noo khabar hoee, rasate vich aan mile jee gareeb navaaj| bakhashee jee aseen bhule haan jee| guroo jee bachan keetaa thehu tusaaddaa basadaa naheen, hor jithe basoge sir ughaarr basoge| gujaraan horanaan naale sire hoaoogee|
guroo jee hadtiaae aan utare ttaalheean kee jhangee hetth| othe ik nagaree ke jivandhe kunbharrivaal ke dahee dudh rasat lai ke aan mile| guroo jee ne unhaan ute khusee keetee tumaaree nagaree vasadee rahegee|
magar te eese khaan keean fauajaan ne jeevandhe maare lutte| kunbharrivaal ghorraa laike miliaa eese khaan noo basade rahe guroo kaa bachan hoeaa see| fer sekhe matt vaalee jaagaa te kosabhar ugan kee val nagaree vasee|
1. juaaee|
2. eih sraap naheen, agam vaachanaa hai| kiaunk agalee saakhee de aaranbh vich zikar hai ki jeevandhe bakhashaaun hit puje han taan guroo jee ne unhaan noo hor the jaa vasan lee kihaa te othe dee vason vich sarafaraazee bakhashee|
gupr sooraj granth vich ithe dasiaa hai ki ih nagar ujarr giaa see te lokee meratth kol jaake vase san| us pindd daa naam javandhiaan kaa jattavaarraa hai| par ih sekhaa bee magaron fir aabaad hoeaa|
3. poorab
jogaa singh haree ke ne kahiaa moolo vaal guroo ke utare san, jaagaa kaa thahu naheen| jaae ke moolovaal ke jimeedaar puchhe the guroo ke kithe utare san odon daa ik chamiaar see, os ne jaagaa dasee guroo jee vadde ait kareer hetth see palangh ddaahiaa| os jogaa singh ne manjee banaaee, hamesaan mathaa ttekan jaave| fer patthaanaan naal vair lag peaa| os kaa nem see mathaa ttekan kaa| sekhe unaan dee saradaaree hai| osadee ulaad basadeehe hun teek| pinddon charrade val manjee banaaee|
hadtiaae bhee guroo jee kee ttehal naan keetee jattaan ne| guroo jee guse hoe| koee jatt guroo ke rathavaan noo bail chaarade noo kahindaa saadde kakh rakhe hoe han; gal vich kaparraa paaeikai ghaseettiaa| os ne kahiaa jee jattaan ne mainoo ghaseettiaa| lage lok maran gal sooj jaae jatt mar jaae|
hadtiaae jithe guroo kaa dderaa see othe ttaalheean kee jhangee see, paas chhaparree see| ik jimeedaar guroo jee ke paas mathaa ttek ke baitth geaa| guroo jee naal galaan karan lagiaa| guroo jee manukh mar jaande hain galh suj ke| guroo jee bachan keetaa kisee sikh noo dukh ditaa hoaoog|
on aakhiaa eik baalakaa kal mukalaavaa laike aaeaa see, aj mar geaa, mauat vaddee pee hai| guroo jee kahinde ait chhaparree asanaan karo, sukh ho jaavegee| os aakhiaa es chhaparree taan chamiaar cham dabade hain| ashanaan kikoon karee taan guroo jee aap ashanaan keetaa, aap kaar kadtee| os jatt na jaaeike pindd vich kahiaa jab lag asanaan karanaa| teemee puras chhaparree maar ke madh sittee, gaaraa guraa lage sir paae paae naaun| sukh hoe gee| hun bhee onhaa noo koee dukh heelaa banadaa hai taan guroo sar dee kaar kadtade hain, eeh baat rosan hai| lage guroo kee ttahil karan| guroo jee prasin hoe kahinde kauan jimeedaar basade hain jee saraa uvasade hain jee | guroo jee ne kahiaa ethe bahut nagaree basegee |5|
6. dhauale ke te soheevaala
guroo jee ne age dderaa kooch keetaa| dhauale ke kos bhar paas aae| guroo jee kaa ghorraa arree kar khalotaa| gur ke kaamacheea maaran, addeean maaran, ghorraa due kadamaan pichhaanhaan jaae. agaahaan naan jaae| guroo jee ne kahiaa ih turakaan ke bande han, ghorraa tadee nahee jaandaa agaahaan | guroo jee ne murr ke suchetaa soheevaale keetaa|6|
7. dtilaveen jag keetaa
kailh naan utare, bhaau naan keetaa| basee naan utare| dtilamaan ke paas hor pindd basadaa see, odon dtilon naahee san basade, othe dderaa keetaa| ohu motte jimeedaar san basade| onaan noo motte kihande san| odon sooraj
eih sankhep saakhee gu pr soo granth vich raas 11 ansoo 35 de ank 26 ton 29 tak vich varanit hai| te agalee saakhee daa jag vaalaa prasang vee ithe ansoo vich hai| dhaualaa hadtiaae ton 3 meel dakhan pachham hai te use de nerre hee seree vaal suneendaa hai|
kaa grahane thee, baddaa purab keetaa| othe sangataan noo prasaad keetaa| sangataan bahut kattheean hoeean san| guroo jee ne vaddaa jag keetaa| akotr sai kapalaa gaoo pun keetee| tapevaale gujaraatee pahilaan kahide tusaan kaa pun saadde paason nahee leedaa| guroo jee kahiaa sango naahee| fer leaa|
dulamee ke vasade mauarraan tho aage dhaaleeval| guroo jee suchetaa dulamee kee karade teesar pehar dtaab| jo koee grahin ke din pun karegaa tithe hee falegaa|7|
8. ddikhee dderaa
age dderaa ddikhee keetaa| fir sikh ne kahaa jeen dderaa andar nagaree vich saadde ghar karee| bhaau karake andar lai geaa| aus de ulaad naheen see| guroo ke bachan karake us de ulaad hoee| guroo ke bahut chir rakhe| sikh hoe|8|
9. maaeesar khaane, padheharee
eik dderaa maaeesar vaale khaane hoeaa| age padheree jaae kharrote| sikhaan kahiaa dderaa karaavo hathaaee jaae kharre hoe san| jatt kahinde ghumiaar ke dderaa, aae ge kaa dderaa uthe hee hundaa hai| sikh kahinde jee, eeh taan lok motte jehe han| guroo jee ghorre kee vaag bhamaaee| khumaaree chauadharee see odon, kahindaa eeh taan vaddee marorr vaale san |9|
10. aleesher
guroo jee ne dderaa alee sher keetaa| fir padheraan noo sojhee hoee bhaaee, oeh taan guroo teg bahaadar haisee| filamee tin maheene autare rahe han, asee ik din bhee na utarane dite, chalo milee| ddarake magar chale| ik bhelee dhelee laie ke ge| kise noo puchhiaa guroo jee
mauarr ton sat meel par hai te ithe guroo jee daa yaadagaaree guraduaaraa hai|
deedaar kee poojaa laieike dinde han os ne kahiaa koee aapanee khusee kuhu lai jaae, bhaame aime aae kare, main aime mathaa ttekiaa hai|
aaundai painch bhelee khaaeaaee, ttake vandd lai aaee| fer alee seraan noo khabar hoee| painchaan kahiaa chalo mathaa ttekee| kise ne kahiaa bhadheraan dee painchaaeit kee mathaa ttek gee hai kise ne kahiaa oeh taan khaalee hee mathaa ttek gee| kahinde chalo aapaan bhee aime kime mathaa ttek aaeee| khaalee hath hee mathaa ttek aae|
jithe guroo kee manjee hai othe beree thee vadtee hoee| beree haree hoee, guroo kee kripaa naal|10|
11. joge ke te bhoopaalee
joge ke laaune guroo jee ne dupahire dderaa keetaa| fer guroo jee ne kahiaa es jaagaa koee basadaa hai ke nahee sikhaan kahiaa koee koee manukh firadaa hai jee|
age kooch hoe chale jaande san, jugaraaj ne mathaa aan ttekiaa| kahiaa jee chale dderaa karo | guroo jee ne kahiaa ait theh pindd vasaae lai ajeet kalaree hai| othe jogaa vasiaa| guroo jee ne dderaa bhoopaalee keetaa| nagaree ne kakh patthe dudh daheen kee ttehal keetee| ghorriaan noo daanaa deea|11|
12. kheeve de sevak noo do varataare
age dderaa kheeve kee hoeaa| hor koee naan miliaa, eik jatt singhaa naau thee, jaae baitthaa guroo jee ke paas| dderaa karavaaeaa| ghaas patthe kee, lakarree bhaandde kee ttahil keetee| fer utth chaliaa| guroo jee kahide kiau jaandaa hai, baitth| on aakhiaa mundde dee sagaaee hoee
1. bhander, aleesher, jogaa, bhoopaalee de prasang gu pr soo raas 11 ansoo 37 vich han|
2.nerre, laage|
3. bhaav ih thaan ajit hai|
hai pindd vich, sakar vanddeedee hai, bhaaeechaare sadiaa hai | guroo jee kahiaa toon taan guroo kee ttahil vich hain, ttahil kar, tere do varataare hoe aj te| jichar teek ohu rahiaa osanoo do varataare milade rahe|12|
13. van hetth dderaa| zimeedaar noo var
fer kooch karee aaunde the samaau dee had vich kaabal kee sangat milee, othe hee utar pe| ban hetth sataranjeean bichhaae diteean| sabad dee chukee lagee hon| kaar bhett lage charrhaaune sikh| guroo jee sarabat ko khusee karee| sikhaan noo guroo kaa darasan karake baddaa anand hoeaa| othe khet vaalaa jimeedaar see hal vaahundaa| os aakhiaa eeh taan koee baddee sakat vaalaa hai| aapanee rottee lasee laike age jaa rakhee| guroo jee kahiaa ehu taan teraa prasaad hai, toon chhak| os noo bhee chhakaaee, sikhaan bhee chhakee| os noo bachan hoeaa tere ghar dudh sadaa hovegaa| osake sadaa hee hundaa hai|13|
14. bhikhee vich desoo sulataanee noo bakhashees
guroo jee daa dderaa fir bhikhee hoeaa| bhikhee vaalaa desoo tee dih bhett laike miliaa| guroo jee ne kahiaa des raaj aau baitth| sikhaa ih taragas vich khoonddee kiaun paaee hai kahindaa aseen sulataanee haan, rakhiaa dee paaee hai jee| guroo jee bachan keetaa hindoo hoeike musalamaan kaa sikh hoeaa hain
guroo jee kee kripaa hoee, hor bachan hoe| guroo jee ne kahiaa tainoo raaj bakhasiaa, eihu saravar dee khoonddee sitt paau | guroo jee ne os noo panj teer beeraan bavanjaan vichahun bakhase| bachan kahiaa tainoo
1. fooharreean, taparr|
2. tarakash, bhathaa| bhaav hai gale vich lattakaaee hai|
saradaar beer bakhase| jis taraf muhu karengaa teree jeet hovaigee| sikhee rakhengaa taan raaj karengaa| sikhee thon bharam karengaa taan teraa kuhu naheen rahegaa|
ohu mathaa ttek ke guroo jee ton kile noo jaandaa rahiaa| guroo jee ne dderaa kheeaale keetaa| os noo sekhaan kahiaa tai ne saravar dee khoonddee sittee, buraa keetaa| ih taan isattee firadaa hai sodtee| ajaan kahu main bhulaa haan| teer sitt paau, rott pakaau, khoonddee noo mathaa ttek ke paas rakh| os ne teer sitt paae, khoonddee farr lee| bharaaee ne teer nike nike karake vadt ke chulhe vich fook dite, aisaa kaaran keetaa| bharaaee de kahe aapanee jarr putt lee |14|
15. khiaale ik brahaman par khushee
guroo jee noo khiaale ik brahaman aae miliaa| hal vaah ke aaundaa see| aae khalotaa fir utth chaliaa| guroo jee ne kahiaa brahaman noo basantara pahunchaae jaaeen| os basantara bhee mundde paas farraaeike aandaa, dudh aapane sir ute rakhake aan hath jorr khale hoe|
guroo jee ne brahaman noo bhee, baalake noo vee dudh pilaaeaa, hor sikhaan ne bhee peetaa| os noo khusee hoee, teraa chhanaa bhee viaah kaaraj pooreedaa rahu| tere bhaandde dudh bhee rahoo sadaa|
guroo jee ne kahiaa ethe khooh lagegaa| ik is jaagaa boharr lagegaa| othe khooh bhee lagaa, boharr bhee lagaa| ih guroo kaa bachan see|15|
eisatteejis ne mantr sidh keete hon| shekh daa matalab ghrinaasoochak pad
kahin ton hai|
1. paa dhaaee|
2. saakhee 12, 13 te 14 daa prasang su pr vich raas 11 ansoo 37 38 vich kavee jee ne ditaa hai|
3. ag | paa bisrat
4. khaa kaa vaale nusakhe vich ithe satar vadh hai teemee paas paanee chukaaeike aandaa|
16. mauarraan ton deo kadtiaa, jandd vich pipal
age dderaa kheeaale thon morreen hoeaa| guroo ke pindd de laaune ddere kee jaagaa vekhan lage taan ik vaarraa door teek keetaa hoeaa see| vich vaarre ke vich vaddaa jandd haisee| guroo jee ne kahiaa es vaarre kee morrhee khole, eehaan dderaa karaange| painchaan ne hath jorre jee es jandd hetth manukh, ghorraa, mahin, gaae jaae khalove sabh mar jaandaa hai| ethe deo rahindaa hai| guroo jee ne kahiaa deau, sikho utth jaavegaa| onaa aakhiaa parason saaddaa munddaa maar ditaa hai, ethe deo rahindaa hai| guroo jee ne bachan keetaa deo noo, sikho| kadt devaange, deaute kaa vaasaa karaange| saanoo koee bhai naahee| asee aisaa age anand pur vichon kadtiaa hai, sahit kuttanb de es noo bhee kadtaange|
raat noo deo kahin lagaa age mainoo guroo amaradaas jee ne kadtiaa see goeind vaal te, aithe main jangal desh main rahindaa thee| eik sau paitaalee varas hoe| guroo jee kahiaa ethon chaliaa jaah, kise hor des jaae rahu| talavanddee guroo kee kaansee hai, tis te baaraan baaraan kos koee deo jin naheen rahinaan paoogaa| maanukh vee deautaa saroop honage| toon chaliaa jaah tainoo hachhaa kahide haan| eehaan devataa paidaa hovegaa|
guroo ke bachan kar vaddaa pipal lagaa vich janddake, jandd door hoeaa| vaddee prateet aaee deo kadte thon| guroo jee kee ttahil bahut keetee jitane din rahe |16|
1. nerre, laage|
2. khiaale te morr daa prasang soo pr raas 11 ansoo 38 vich hai|
17. ttaalhaa saahib dee kaar, desoo dee honee
tithon guroo ke jaae baitthide ttaaleen| taal kee mauarraan thon kaar kadtavaaunde| ik gurapurab vaddaa hoeaa| guroo jee paas mathaa ttekan sangataan door door te aaeean| ik maheenaa te das din dderaa rahiaa| guroo jee ne kahiaa dderaa sikho kooch kar deho|
nirankaar kee vaddee kudarat hoee, guroo jee ik gharree bisamaad hoe rahe| nagaree nai hath jorre, sangataan ne hath jorre baaharee karee jee guroo jee ne kahiaa desoo noo beer bakhase se, beeraan noo dukh ditaa, os kee jarr pattee beeraan ne|
mauarraan ne kahiaa guroo jee oeh saaddaa saak hai, saadde bhikhee kee dhee biaahee hoee hai, bage sukhee raae ke put noo| aseen liaaunde haan, tusaan kee pairee paaunde haan| guroo jee ne kahiaa tumaaraa kahiaa morriaa naheen jaandaa; jaae aave sataabee|
painch ge mauarraan ke| bahut kahee| naheen aaeaa| bhaavee vaddee prabal hai, kuhaan chaaraa naahee| guroo jee kee daat naa rakhee gee| guroo jee ne kahiaa desoo ton des raaj keetaa see, kalaraan ton leheen keetee see, kalar ton hun loon kalar hoe giaa|
eik sikh ne hath jorre mauarraan ke ne| bachan hoeaa sikhaa teraa kee suaal hai hath jorre han
jee miharabaana ik pichhe saare hee chaahil maare bachan hoaa hor talakaa vasadaa rahegaa| vich vich sikh bhee honage| hoee
1. soo pr vich likhiaa hai ki ih sarovar morraan ton ddedt koh te hai| jadon taal banaaeaa tadon vaas mauarraan vich hee see| desoo de ant dee saakhee raas 11 ansoo 39 vich hai| te kavee jee ne desoo de khaanadaan de pichhale bandiaan de ant daa haal bee ditaa hai jo ithe naheen hai|
2. kuchh |
3. paa.thorree| lehee jarakhez| soo pr vich bee paatth hai kalar te ham keeno lehee| punahu loon kalar hue gayo|
taan aisee hee thee, par sikh ddaadte han | beeraan ne os kee jarr maarake patt sittee|17|
18. talavanddee dderaa, dasamen jaame baar bhavikhayat
age dderaa talavanddee hoeaa| guroo jee jaae utare| ik baddaa baramee kaa buraj thee, tis noo namasakaar keetee| sikhaan bachan keetaa jee gareeb nivaaja ethe taan koee asathaan naheen, aap ne kaas noo mathaa ttekiaa guroo jee bachan keetaa ethe thaddaa asathaan banoongaa, nau neje uchaa damadamaa hoau, svaran ke kalas honage|
fir sikhaan kahiaa jee oeh kauan hoaoogaa guroo jee bachan keetaa dasamaa jaamaa pahiroogaa guroo aap vaddaa kalaadhaaree hoaoogaa| meeree peeree vaalaa hoaoogaa| raaj jog donon pag dhaaroogaa| fer badde jag karoogaa, barre daan deaoogaa brahamanaan noo| fer aad sakatee bhagavatee ko poojegaa, pratakh karegaa, tisate bar laoogaa jeetane kaa| fer aapanaa hindoo musalamaan te teesaraa panth saajegaa| badde judh jang karoogaa| prithame baaeedhaar pahaarreean noo jeetegaa| fer turakaan saath judh karake das laakh ghorraa jeetegaa| tinaa kee safaa door utthaavegaa| fer singhaan noo raaj devegaa| garanth jee aapanee baanee rachegaa naveen hee| poorab pattane aauataar dhaaroogaa| pahaarr kee doon vich rahoogaa| fer pachham kee taraf aithon chaalee kes judh jeet ke aaugaa| isee baramee ute kamar kholake dam laoogaa| asaan tis purakh ke asathaan noo age hee mathaa ttekiaa hai|
taan sikhaan ne bachan keetaa jee gareeb nivaaja aap taan baitthe
guroo prataap sooraj granth de karataa ne guroo jee daa damadame dderaa karan daa pataa taan ditaa hai pun damadame pahuche jaae par ih 18, te 20 saakhee vaale bhavikhat vaak aad naheen dite| dasamesh jee de bhagavatee aad poojan dee veechaar lee parre, devee poojan parrataal je pusatak khaalasaa samaachaar de dafatro miladee hai|
ho es jaagaa| guroo jee kahinde es asathaan ohee purakh baitthegaa, baddeean bakhasaan bakhasoogaa, bar deaoogaa| asaaddaa asathaan es ke sanamukh hoaoogaa, charanaa paas |18|
19. guroo sar sarovar daa ttak laaeaa
fer agale dih beree hetth jaae baitthe| sikhaan noo bachan keetaa kaheean liaave | sikh lai aae| aap kahee laike ttak laaeaa| aap kaar kadtee, dusaale naal, panj vaaree| sikh, sant, maaee, beebee sabh koee lagaa kaar kadtan|19|
20. damadame baare bhavikhat
sikhaan kahiaa aap ne bachan keetaa thee, saaddee gupat kaansee hai kaansee vich taan bisesar naath hai, an pooranaan devee hai, bhageerathee gangaa hai, maneekaran teerath hai; ethe kee kee hai, jee kaansee kaa chihan
guroo jee bachan keetaa eeh jo guroo asathaan hai, damadamaa eeh basesar naath hai| jo koee es dee kaar karoogaa, os noo ridh sidh miloo, raaj bhaag miloo, sikhee praapat hoaoo| othe an pooranaan devee hai, ethe an dee deg hai, jo koee aave sabh ko| othe bhageerathee gangaa hai ethe naam dee gangaa hai| othe maneekaran teerath hai ethe guroo sar teerath hai| ethe badde gunee honage, giaanee honage, sabad ke vichaar vaale henige, bigaan ke samajhane vaale honige, bidiaarathee honige, bhajanavaan honige, ttahil sevaa vaale bahut honige| asee isee kaa darasan karan aae the|
manjee pragatt naahee banee| sikhaan ne sojhee bhee hai,
banaaee nahee manjee |20|
hun ithe manjee saahib banee hoee hai te guroo sar sarovar de dakhan val bee manjee saahib daseedee hai, jithe satiguroo jee ne dusaale vich kaar kadtee see|
21. batthinddaa
guroo jee shikaar charre san| panjaan kohaa thon batthinddaa vekhiaa| guroo jee kahiaa ehu uche thaae kiaa hai disadaa
sikhaan kahiaa, jee batthinddaa hai|
chale, kheddade kheddade jaae pahute| dekhake guroo jee ne kihaa,
vaddee jagaa hai| nau din rahe|21|
22. soolee sar
guroo jee ne, fir talavanddee thon kooch keetaa| soolee sar dderaa hoeaa| othe chaar chor aae, due hindoo, due musalamaan| vekhan chauafere guroo jee ke sher ne doe vaaree prakaramiaan ditee, mathaa ttekiaa| musalamaanaan kahiaa jaahiraa peer hai, aseen naahee es kee choree karade, ehu sachaa peer hai|
eik hindoo kahidaa, asee choree karaange|
hajaaraan rupeean ke ghorre kharre hain|
musalamaan kahinde choree karade naheen|
je toon kare taan adh chhaddade naheen|
hindooaan ne guroo kaa ghorraa churaaeaa| ghorraa jeen pos paae kotal kharraa see| jaan ghorraa kholiaa, hindoo ane hoe ge| dihun charriaa| guroo jee ne hakeekat puchhee|
onee kahiaa, jee gareeb navaaja aseen ghorre dekhake aae the choree lagan, doe hindoo doe musalamaan| age aaeike dekhiaa, taan ser prakaramaa karake sijadaa karadaa hai| asee taan aakhiaa eeh taan jaaharaa peer hai, jis noo ser sijadaa karadaa hai| aseen taan hatt rahe, eeh hindoo aae ghorraa kholiaa, doven andhe hoe ge| asee bhee sade, jaan aseen aaun lage asee bhee andhe hoe ge| aitane noo dihun charriaa, sikh saanoo farr liaae|
1. paa.guroo kee choree|
2. paa aseen taan hatt ge, hindooaan ne....
guroo jee bachan keetaa, tusee raat noo kiaun lainde the hun lai lo| taan onaan kahiaa, hun taan saaddee sakat kakh lain dee bhee
nahee| hun taan choraan noo jo kichh dandd deee daa hai, so devo| guroo jee ne kahiaa duhaan noo soolee dehu| dome jandd uton dee chaarre, eik hindoo noo jandd dee kisee lagee soolee aaee| musalamaan bache |22|
23. barhe chumaasaa kattiaa
age dderaa barhee hoeaa| bariaan noo kahiaa tusee ait jaagaa hoe baso tumaaree fate hovegee| tusaan noo koee jit naheen sakegaa| guroo jee ne saaun kaa chaumaasaa dderaa othe hee rakhiaa| ghorriaan rathaan kiaan bailaan noo motth chaare| guroo jee ne hal paaeike bahut beejaae se motth|23|
24. bachhoaane
age dderaa bachhoaane hoeaa| pipal kee chhaaun dderaa hoeaa| talaau ke kinaare vaddee dtaab haigee| guroo jee ne dderaa sat din rakhiaa| guroo jee naal bahut sangataan san jee| lasee noo mahee bahut san| eik booree meh bahut umadee see|
guroo jee noo sikhaan ne kahiaa, ethe changee lehee hai| mahee ne dudh bahut ditaa| guroo saahib ne kahiaa, eih lehee sadaa laveree hai| odon othe rangharr san basade|24|
1. vairaag moorat diaal satigur de ih vaak naheen ho sakade| je upar kahinde han ki tuseen raat noo kiaun lainde saao hun lai lo unhaan de subhaav de hee virudh han ih lafaz| sooraj prakaash raas 11 aisoo 40 ne bee ithon laike aise hee lafaj likhe han par us ne chor chaar naheen par do likhe han| taa khaalasaa ne likhiaa hai ki uh chor aape hee soolee charrhake mar giaa| jaapadaa hai sharamindaa ho praasachit vajon uh aap hee soolee charrake mar giaa hai|
2. tikhee patalee soolee varagee lakarree| |krish ton kisee patalee|
3. malaguzaar, charaagaah, harayaaval|
25. gobind pure
othon kooch hoeaa guroo jee kaa dderaa | gobind pure utare| ttahil jehee ku sikhaan thon saree tehee ku keetee|25|
26. gaage
age dderaa gaage de raeh vich utariaa| fer gaage utare, dderaa keetaa| guroo jee ke sikh ghaas noo ge| rangharraan ne barakheseean ne sikh chhete faatte| guroo jee guse ho ke kooch kar chale| onee hath jorrike ttikaae, bahut benatee karake| guroo jee tinaa noo vekhike khusee naa hoe|26|
27. guraneen
guroo jee ne age dderaa guranee keetaa| gaage ke jatt magare ge| guroo jee ne onaan ko aadar naa keea|27|
28. makarorragaage de jatt bakhashe
dderaa age makorarr keetaa| gaage vaale othe bhee magare ge| fer sikhaan hath jorre, kahiaa enaan paason hoee taan buree hai, par gareeb nivaaj jee enaan ko bakhasee jee fer saahib daa bachan hoeaa enaan deean jarraan khaare samundr vich paae diteean san patt ke, sangat ddaadtee hai, barakheseean deean sudhakadeean raheean, rangharraan deean samundar vich|
gul guleean noo bakhas hoee tusee panj hovege, taan bhee sidhooaan naal arrade rahoge| sidhooaan noo bachan hoeaa lame vadhade naahee, aapane maraatabe vich hachhe rahoge|
1. bare, gobindapure, gaage, gurane, makarorr te dhamadhaan aagaman de prasang kavee santokh singh jee ne raas 11 ansoo 41 vich dite han|
2. bhaav kutte maare|
3. aapanee jarr aap puttan vaale|
sidhoo ghiau deean balaneean te bhoore lee firade san| guroo jee ne sabh kuh laiaa te bakhase, sikh keete|28|
29. dhamadhaan
age dderaa guroo jee ne dhamataan keetaa| othe ik jimeedaar miliaa| dage us daa naam thee, oeh guroo kaa masand thee| guroo jee kahiaa bhaaee dage dudh lai ke miliaan hai, aithe dudh sadeev rahoogaa| guroo jee kahiaa, dag saadh sangat dee ttahil kar, jitane din dderaa aithe hai| fer guroo jee bachan keetaa saaddee pauasaak dhoe liaavo kal naau ute lakhe haan ghaghar, ais teerath vich naheen dhonaan taan sikhaan kahiaa jee gareeb nivaaja ehu kis daa teerath hai taan bachan hoeaa aithe raam jee ne jag keetaa hai laoo kusoo de judh vele| vaddaa mahaatam vaalaa kundd hai ehu|
eik nathoo mal khatree hoeaa hai, os ne es dee kaar karavaaee hai| ghaatt banavaaeaa hai| devatiaan keean moorataan asathaapan keeteean| isee karake es daa naau nathavaanaa hai| ek jimeedaar thaa medaneemal, oeh es taal vich asanaan karake hamesaa dekh jaandaa; koee bhukhaa hoe, rottee dendaa| us dee samaanee nhaanaundee raat noo hamesaa nem thee| ik din sukaa dekhiaa, taan os kahiaa, je taan satiaa daa teerath hain taan meraa nem rakh| jaan ddalaa puttiaa, taan ttoghanaan jal daa poor aaeaa| tis ne asanaan keetaa, baddaa anand hoeaa, tis din te koee basatr naheen dhondaa| jadon aisaa mahaatam guroo sar kaa kahiaa, sabh kisee noo prateet hoee|
guroo jee kee posaak jis chhaparree vich dhotee, os noo dhobaa aanhade hain|29|
sooraj prakaash ne ih vaarataa naheen ditee| jaapadaa hai kavee jee noo jaatee khoj samen ih saakhee sahee naheen hoee, eis lee supr vich naheen shaamal keetee| par dhamadhaan dee hor ik kathaa ditee hai| dekho raas 11 ansoo 411
30. bhaaee feroo noo var
bhaaee feroo audaasee ne guroo hariraae ke langar kaa jal bhariaa| guroo har krishan ke langar kaa jal bhariaa guroo teg bahaadar ke langar kaa jal bhariaa see, aitanaa chir manddaasaa naheen kholiaa| keerre chal ge sees bich| ikas din mathaa ttekiaa guroo jee noo, taan keerraa sees bichon ddig peaa| bhaaee feroo ne chukake, sees bich paae leaa, taan guroo jee bachan keetaa, bhaaee feroo eeh kee tin aakhiaa jee gareebanivaaja ghar thee bhul ke ddigaa thee| guroo jee bachan keetaa; bhaaee feroo mang jo chaahindaa hai, guroo diaal hai| tin aakhiaa, main taan tere daason kaa daas haan ihee bar dev jo chaah na hovai| guroo jee kahiaa tainoo chaah bhee naheen hoaoo| tain guroo ke ttahil keetee hai, teraa langar bhee chaloo, te panth bhee chaloo| hor kaa abeer teraa fakeer| guroo kee ttahil anathee naheen jaandee| bhaaee feroo sachee daarrhee| bhaaee feroo karanee saaree| bhaaee feroo jag tulahaa bhaaree bhaaeeferoo ke satigur balihaaree |30|
31. eikaadashee jhaarroo dendee gurooduaare
eikas din ik sakatee jhaarroo dendee dekhee tanboo ke aage| guroo jee kahiaa toon kauan hain on mathaa ttek ke kahiaa, jee main eikaadasee haan| jo koee bisan upaasak hai, so sabh koee meraa brat karade hain| guroo jee bachan keetaa, aseen upaasak nirankaar ke naam ke haan| brat kahike rakhaaunaan naheen, rakhade noo hattaaunaa naheen| nimaanee ikaadasee noo barraa purab hoaoo ethe| barat bhee bahut rakhanage |31|
1. soo prakaash raas 11 ditaa hai| bhaaee fer ansoo 42 ne is sikh daa naam bhaaee mehaa naam denaa is pothee de lekhak dee bhul jaapadee hai| lekhak daa bhaav is saakhee ton sangat dee sevaa vich teebatraa dikhaaun daa hai|
2. sooraj prakaash de karataa ne ih saakhee bee naheen ditee, jaapadaa hai us noo aapanee khoj vich is dee saakh naheen milee|
32. baangar desh vich
deevaalee daa melaa aaeaa, bahut sangataan aaeean; barraa jorr mel hoeaa| deg prasaad hoeaa, karraah prasaad hoaa| guroo jee bachan keetaa eeh guroo asathaan baangar des bich hai| is des kaa taan sikh biralaa baanjhaa hoaoo, ethe door door ke sikh aavanige| sadeev melaa hoaoo| dhase bajanage, potheean granth jee parreeanige, kathaa keeratan hoaoogaa, jhandde jhoolanige, ghorre haathee jhoolanage, langar baratoogaa dhauansaa bajake sabh kisee noo|
sikhaan bachan keetaa jee gareeb nivaaja jangal des bhee dekhiaa, guroo kee gupat kaansee bhee dekhee, baangar des vee dekhiaa, hun taan kulachhet dharatee dikhaao, jithe kaire paandd ne judh keete hain|
guroo jee bachan keetaa panrhaan dih ethe hor rahinaa hai| guroo naanak jee kaa pooranamaa kaa purab karake charraange|
guroo jee ne langar de chulhe aapane tanboo de paas hee banavaae| fer ikas din bachan keetaa panddat ko misar jaatee mal jag vich bises prasaad kiharraa hai on aakhiaa mahaaraaj jee vishes bhojan kheer khandd kaa hai te guroo naanak jee kaa prasaad karraah prasaad hai| guroo jee ne bachan keetaa ethe raam jee ne jag keetaa hai, guroo naanak jee kaa purab hai, demai prasaad karo; tasamee bhee te karraahu prasaad bhee hor pooree kachauaree bhee|
bahutaa dudh mangavaaeaa, tasamee hoee| hor prasaad bhee din raat vich teeaar hoe| dihu charrade noo pangataan bitthaae diteean| sikh saadh brahaman fakeer sabhas noo prasaad varatiaa| saaraa dih jo koee chalake aaeaa sabhas noo deea| pooranamaan kaa jag pooraa hoeaa| tisee din te guroo jee kaa tis des main jas hoe rahiaa hai|32|
1. guroo kee gupat kaansee bee dekhee, baangar des bhee dekhiaa khaa kaa de likhatee nusakhe daa paatth hai|
2. katak pooranamaashee daa|
3. paa taajee mal |
33. dago masand dee pahemaanee te naash
dage noo guroo jee ne akotr sai muhar ditee, bachan keetaa toon guroo kaa masand hain, naale teraa jimeedaaraa hai, saaddaa asathaan banaaunaa, kooaa laaunaa, guroosar kee kaar kadtaaunee| je taan saabatee rakhee taan teree fer bee khabar liaange, je niraa masand hoe geaa taan tere teree ulaad de pes aaoo| eeh poojaa kee biraattikaa hai, baddiaan baddiaan noo daag laaeaa hai|
tisanai kooaa aapanee niaaeen bich laaeaa doosare paase taan kooaa nighar geaa| doojee baaree fer chiniaan taan vingaa hoe geaa| odon os ke atthaaraan aadamee the jadon guraan te vemukh hoeaa| ulaad maar ho gee, paanee devaa bhee naa rahiaa| chulhiaan vich ak jame| eeh baat rosan hai| sabh koee jaanadaa hai dago dee|
aap charre| tithe bhaaee feroo daa chelaa bhaaee ttahil daas rahiaa|33|
34. khanauaree
guroo jee ne dderaa, khanauaree ke paas sangam hai, othe keetaa| maarakanddaa suratee dome ghaghar noo mile hain| matang rikheeshar ne tithe tap keetaa hai| tribenee ke samaan asathaan hai|34|
35. bahir jakh
age dderaa bahir jakh keetaa, takhaan sikh de ghar| banddaa premee thee| guroo jee ke namit age hee takhat banaae rakhiaa thee, ute chandoaa taaniaa thee| dhoop dendaa, deevaa baaladaa, mathaa ttekadaa kahindaa ghar chhaddake jaaoo taan pichhon chor lutt lainige| sachaa guroo meree bhaaunee ethe
1. poojaa dee kauaddee, poojaa daa dhaan|
2. sooraj prakaash vich raas 11 ansoo 43 de suroo vich ih prasang dhamadhaan de raahak daa aaeaa hai| agaleean doven saakheean de ttikaaniaan te satiguraan de padhaaran de prasang bee ise ansoo vich han|
hee pooree kare, darasan deve| tis hee takhat ute jaae baitthe| tis ne charan dhoeike charanaamrit leaa| aapane sanabandheean noo bhee ditaa| tan man te sikh dekhiaa| guroo jee kahiaa, takhanettiaan ke sikhee kaa nivaas hoau|
sikhaan kahiaa jee gareeb nivaaja jakh daa kee arath hai
guroo jee kahiaa jadon kairon paanddo judh keetaa, odon chaar jodhe kharre kar le the, baanhaan farraaeike bahir jakh, raam jakh, ratan jakh, tarakhoo jakh| enaa thee koee baahar naa jaae bhajake|
taan dilasukh ne kahiaa, dekhe, gareebanivaaja meree moorakhataaee, jo kuttanb sanabandh hai, koee naheen kise kaa, tis ke saath main preet keetee hai| je dhan padaarath, ghar, baar, sanabandheean baitthiaan hee vandd lainde hain tis kee main raakhee rakhadaa rahiaa haan| sareer ghar noo panje chor luttee jaande hain, din raat|
guroo jee bachan keetaa, dilasukha dil vich beechaar karee taan sukh hadaa hai| ghar ke saamaana tiaagane karake naheen sukh hondaa jo praanee nis din bhaje roop raam tih jaan| har jan har antar nahee naanak saachee maan |1| tusaan bhee din raat vaahiguroo chit karanaan| je grihasat bikhe nirabaan hain soee sijhe hain|
tin aakhiaa, aap kaa deedaar fer kad hoaoo
guroo jee bachan keetaa, eik baaree fer aamaange ethe hee |35|
36. kainthal
fer dderaa kainthal keetaa, dtanddaar teerath ute| shahir de sikh, jo koee thee, sabhas ne darasan keetaa|
taan ik sikh takhanettaa thee, on aakhiaa guroo jee mere ghar chale, baahar dhaarraan paindeean han| guroo jee bachan keetaa saanoo naheen
paa saamane, bhaav saamaan ton hee hai|
painigeean| on aakhiaa bhalaa guroo jee je aap kee rajaae| fer benatee keetee jee gareeb nivaaja guroo kaa purab kiharraa hai jee
guroo jee kahiaa prithame taa basaakhee guroo poojaa kaa din hai| doojaa divaalee gur poojaa kaa din hai| sangraad maagh dee| pooranamaan, dasamee guroo naanak jee kaa purab hai| jis din saadh sangat kaa jorr mel hove, os din sadeev hee gur purab hai| guroo te sangat ek roop hai, ot pot kachh bhed naheen|
tis sikh ne, dasamee ke din prasaad dee tiaaree karee| karraah prasaad thee aad lai sabh prasaad kare, ek rasanaan kiaa koee keh sakai| fer guroo jee age an benatee karee jee gareeb nivaaja prasaad tiaar hai, rukhaa misaa, daas ke ghar charan paave jee kripaa karake|
guroo jee tisakaa prem dekhake andar ge| maataa jee bhee ge| sarabat saadh sangat bhee gee| guroo jee noo chauakee ute baitthaaeaa| hetth resamee vasatr vichhaaeaa| hor saadh sangat hetth ute saare baitth ge, baddee bheerr hoee| bhaaee guradite ramadaas aradaas keetee, anand parr ke aradaas kee guroo jee noo thaal rakh parosake, sarabat noo barataaeaa prasaad| fer chulhaa karaaeaa| jathaasakat bhettaa rakhee, charanaan ute mathaa ttekiaa| hath jorrake benatee keetee main teraa daas haan, too gareeb nivaaj hain jee|
guroo jee kahiaa dhan sikhee| ethe sikhee daa nivaas hoaoo| kathaa keeratan hoaoo sadaa| fer dtandtaar ute hee aan utare |36|
kavee santokh singh jee is nagar kainthal vich chir kaal rahe han te gur prataap sooraj dee rachanaa ethe hee hoee hai, aap likhade han tis kainthal pur meh kav base| gur jas karat agh nase| is lee vishes khoj ton jo prasang aap ne sahee keete ohee ansoo 43 vich dite han te is saakhee dee ih kathaa grahan naheen keetee| ih dasadee hai ki aap dee khoj barree vitrekaveen see|
37. baarane
tithe te kooch karake dderaa baarane keetaa| ik sikh thaa premee, os rasat patthe kee sevaa keetee| tin aakhiaa jee gareeb nivaaja kaachhoo aaeaa hai saadde khetaan noo, meraa man pichhe naheen paindaa, je main jaavaan, kuchh riaaeit karavaavaan keh sun ke|
guroo jee kahiaa toon aithe hee rahu, teraa khet kachhune vich naheen
aaundaa | usadaa khet naheen kachhiaa geaa batheraa jatan kar rahe| taan fer us kaachhoo ne os sikh noo sadiaa| sikh noo aakhiaa sikhaa teraa khet kitanaa hai sikh ne aakhiaa jee meraa khet savaa sau bighaa hai|
os aakhiaa main tin vaaree kachhiaa panjhee vighe hoeaa, eeh kee asacharaj hai sach das guroo ke vaasate
sikh aakhiaa mere guroo kaa vachan thee, so sachaa hoeaa| on aakhiaa aapane guroo kaa mainoo bhee darasan karavaau| sikh aakhiaa chal main darasan karavaaundaa haan| kaachhoo ne guroo kaa darasan keetaa| araj keetee jee gareeb nivaaj, sikh kee jameen kaa kee kaaran hoeaa
guroo jee kahiaa muhar de akhar putthe honde hain, jadon koddee karake laaeedee hai, akhar sidhe hoe jaande hain| tisee taraan sikh jadon guroo noo mathaa ttekadaa hai, aus daa bhee bhaag ugharr aaundaa hai|
tin aakhiaa jee main panjhee bighe bhee naheen laaundaa, mainoo aap kaa sikh karo jee| guroo jee ne tis noo sikh keetaa |37|
sooraj prakaash ne is saakhee naal thaarane de is zimeedaar ton tanbaakoo chhaddaaun daa bee prasang ditaa hai ki jad us ne guroo hukam manake tanbaakoo chhadd ditaa taan usadaa an dhan vadhiaa te us daa vans faliaa fuliaa par kavee jee de vele de us vans de bande ne tanbaakoo peenaa suroo kar ditaa taan kangaal ho giaa| kavee santokh singh jee likhade han ki asaan us noo samajhaa bujhaa ke fir tanbaakoo chhuddavaaeaa te khandde daa amrat chhakaaeaa|
38. karan kherre
fer charre charre raaje karan de kherre ute jaae kharre hoe| bachan keetaa dhan raajaa karan jin savaa man sueinaa pun keetaa, hameshaan| aapanee khal bhee utaar ditee|
dderaa thaan teerath keetaa| tithe baddaa jag keetaa| prithame sidh battee mathaa ttekiaa guroo naanak jee ke asathaan| fer guroo har gobind jee ke asathaan mathaa ttekiaa| fer sarabat noo prasaad chhakaaeaa| brahimanaan ne aakhiaa mahaaraaj jee aisaa daan deve saaddaa put potaa bhee khaae| guroo jee ne hukam naamaa ditaa taame de patre ute likhaaeike|38|
. paatashaahee 10
sree guroo gobind singh jee mahaaraaj dee jangal desh feree
39. rakhavaalaa
guroo jee dderaa aage ik nagaree keetaa| guroo jee kahinde, es nagaree kaa kee naaun hai zimeendaar kahinde, jee es pindd kaa naaun rukhaalaa hai|
guroo jee kahinde, rukhaalaa naa kahu, rakhavaalaa kaho othe jalaal ke painch mile gurr prasaad laike| due taaurre dudhake, eik changee barachhee mathaa ttekee| guroo jee barachhee vekhake prasin hoe|
onaan kaa kise pindd naal vair see| onee kahiaa, guroo jee bachan karo, saaddee fate hove | guroo jee kahinde guroo ke ghar noo nimen rahinaa, tumaaree fate hovegee| tumaare ute charree aavegee, lathee jaavegee| guroo jee ne pahilaan chaakar bhee rakhe, sabhanaan bairaarraan thon|
jalaal ke atthaaraan sai pachee guroo ke dal noo jaae pe raat noo| sikhaan noo duh noo maar aae, ghorre panj kadt liaae| agale din dal ne jalaal kaa pindd maar leaa| fer painchaan ne karraah prasaad karavaaeaa| tanakhaah bakhasaaee, jee aseen bhule haan jee| guroo kaa bachan see, guroo ke ghar val sajood rahinaan| saathon manamat hoee hai|
1. paakhuraalaa|
2. jalaal rayaasat naabhaa vich ik pindd hai, fool ton nau das meel te deene ton de dtaaee koh te|
3. guroo ke dal ton muraad singhaan de dal dee, yaa khaalase de dal de. ddere dee hai|
4. niven rahinaa|
guroo kee jaagaa paas fer pindd vasaaeaa onaan ne| os kaa naanau guroo sar rakhiaa|
deene kiaan thon dderaa pahilaa ehu hoeaa |39|
40. bhaaee bhagate
age dderaa kooch hoeaa, bhagate pipal hetth jaae baitthe, khooh ke laaune| guroo jee kahinde khooh kis kaa lagadaa hai kahinde jee bhagate kaa lagadaa hai|
guroo jee kahinde dam lagan patisaahaan ke saaboonigaraan kaa naau|
sikhaan kahiaa jee, baaharee karee, ehu kee hakeekat hai
guroo jee kahinde ik deevaan turakaan kaa see raamoo, ausakee bettee noo bhoot lagaa hoeaa see| us ne hajoor jaaeike kihaa, jee baalakee noo bhoot hai lagaa hoeaa| othe anandapur bhagataa see baitthaa; bhagate dee pairee paae| bhagate kahiaa sabh sukh hoe jaaoogaa| os baalakee kaa bhoot door hoeaa| os bhoot kahiaa jee mainoo chhaddo, kite aap kaa koee aauakhaa kam hoaoo mainoo yaad karanaa| bhagate oeh kaid thon chhadd ditaa| os deevaan kee bettee raajee hoee| deevaan kahiaa, jee kaaee ttahil furamaao| bhagate kahiaa, khooh bhagate lavaae deh| khooh oeh lavaaun lagaa| khooh kaliaan daas bairaagee paarr ditaa, karaamaatee haisee| os ne bhee khooh kaliaan laaeaa haisee| bhagate ne fer bhoot oho hee yaad keetaa| oeh aaeaa| khooh fer neeaun dharake mudtahu andar vaar te bhootaan ne ik raat vich tiaar keetaa| dilee te pathar aande, lahauar te choonaa aandaa, kuaa tiaar hoeaa| bhaaee bhagate aakhiaa main kilaa paaeaa hai. ik baahee bhootaan kee hoee| panj man chhole pavaaeaa karan, hameshaa kararr kararr chabiaa
gur prataap sooraj vich ih te agalaa prasang ain 1 de ansoo 1 vich kavee ne is pothee ton laike kavitaa vich rachiaa hai|
karan, aubaaj aave| raat noo munj rakh den, dih noo baan hee baan hoe jaae| baat eeh rosan hai, bhagate ke bhootaan kee|40|
41. ghughaneean singh
bhagate ik singh sasatraan kee kamar kasake miliaa see| naal usakaa bettaa see| bakuleean kee ddaalee poor ke miliaa see| sikh ne aakhiaa, aapake bachan kar hoeaa hai jee baalakaa|
guroo jee kahinde, es nike kaa kee naaun hai
sikh kahindaa, jee, rakhiaa naheen naaun| aap rakhee naaun|
saahib kahinde eis kaa naau ghunghaneea singh rakho| amrit bhee chhakavaaeaa singhaan paason|
oeh nikaa kahindaa main taan guroo jee ke naal hee jaaoongaa| sikh kahindaa aje toon baalak hain, jadon suchet ho jaaeingaa, odon tainoo hazoor sauanp diaange|
sikh ne dtaaee rupaye tanakhaah ditee, mathaa ttekiaa, khushee lee, ghar noo aaeaa|41|
42. vaandar
age guroo jee dderaa bhagate te baandareen keetaa| sikh kahinde, eis nagree kaa kee naau hai
jimeedaar kahinde jee, baandar|
sikh kahinde paradesee jee ehu baandaraan kaa pindd hai
guroo jee kahinde, jimeedaar han, got baandar hain|
rasat daanaan patthaa deea|42|
eih is pothee de lekhak dee apanee saakh hai, par ih gal ki bhootaan noo khaan noo keval panj man chhole dite jaande san, kavee santokh singh ne bee ain 1 ansoo 2 ank 43 vich ditee hai|
43. banagaarree
age dderaa banagaarree hoeaa| nagaree ne ttahil keetee, rasat ditee, sikhaan aakhiaa jee, paatasaah| eeh taan lok motte jehe hain| guroo jee kahinde, dhaarravee lok hain, kise dee aan naheen manade| es nagaree enaan deean dhaarraan kattheean hondeean hain| hun guroo kaa charan peaa hai, hachhe ho jaanige| sangataan keean ttahilaan karanage| baraarr guroo ke naal| poore satigur kare nihaal|43|
44. bahibal te saraaveen
age dderaa bahival te siauraamee hoeaa| guroo jee bachan keetaa, vo baraarra beer soorame hovo, turak noo maaree| hazoor te nauakaree bhee lavo| onaan aakhiaa jee paatisaeh asee taan hajaaraan rupayaan kaa dhaarraa maarake aathan noo ghar aae jaande haan| guroo jee kahiaa dhaarraa bhee turakaan kaa maaro, te ghar bhee rahe| par guroo ke bachan vich raho, ar barataaraa bhee lavo| baraarraan ne aakhiaa, guroo jee aap kee taabiaa saadde manukh rahinage| jang vele, aseen sabhe aan haajar hoaange|
eisee taraan ik baraarr aaunde ik chale jaande, hajoor paas melaa hee rahindaa baraarraan daa|44|
45. saraaveen sayad te sikh noo peeloon kokarraan
siauraamee dderaa hoeaa| dende vaale talaau suchete ge, othe miliaa seead, sireeh vich rahindaa see gupat os ne mathaa ttekiaa, dhaualee daarree see|
vaandar, baragaarree, bahibal te siauraavaan daa prasang sooraj prakaash ne ain 1 de ansoo 3 vich ditaa hai| par othe baraarraan de dhaarravee hon te unhaan noo turakaan noo luttan maaran dee khulh den daa jikar naheen hai| jaapadaa hai kavee jee ne is ravaaeit noo sahee naheen maniaa| eeh pad guroo subhaav de anukool bee naheen mane jaa sakade|
guroo jee kahinde, raajee hain meean
ohu kahindaa, aj raajee haan, khudaae daa deedaar paaeaa|
chitte basatr san osake|
fer ddere aae| sikhaan ne puchhiaa jee eeh kauan haisee guroo jee kahiaa es kee vaasanaan rahee see sareeh vich, haisee taan saanee lok|
hor nagaree ne rasat paaee langar| langar hoeaa| jeharre sikh sahij dhaaree khulhaa prasaad chhakade se, onaan noo nagaree aathan ke vele gharee niaunde laae dite| ghar ghar ik ik sikh| ik sikh gharon tang see, sareekaa buraa hundaa hai, os noo bhee kahiaa, bhaaee ik toon chhakaau, eik sikh laie jaahi| ghar vaalaa bhee sikh see, jaane vaalaa bhee sikh see| sikh ne kahiaa ik sikh noo chal jee prasaad chhak aau| aap daa baratan lai chal| ohu sikh baratan lai ke ttur peaa| sikh ne ghar jaaeike aapane ution laahike sikh hetth khes bichhaae ditaa| sikh upar baitth geaa| sikh de charan dhote te jal naal| peeloo deean kokarraan tate jal vich paae kai naram karake sikh de baratan paae diteean| sikh ne chhak ke chulaa parriaa, aradaas keetee| sikh de naal aaeaa age teek, sikh noo fer sikh ne morriaa, mathaa ttekake|
guroo jee sikhaan noo puchhin lage, tai ne kiaa prasaad chhakiaa koee kahe bhale naal, koee kahe dahee naal, koee kahe ghee naal khicharree chhakee, koee kahe tasamee chhakee, koee kahe theh peean derraan ghaatth keean naal chhakeean| kise ne kuhu kahiaa, kise ne kuh kahiaa chhakiaa prasaad|
guroo jee kahinde, tai ne kee chhakiaa prasaad mailaagar singh kahindaa jee vaddaa umadaa prasaad chhakiaa, aisaa prasaad asee saaree umar vich naahee chhakiaa|
nagaree ke jimeedaar othe baitthe se, onaan noo guroo jee kahinde, jis ke ddere es ne prasaad chhakiaa hai, os sikh noo bulaave jimeedaar
os sikh noo jimeedaar bulaae liaae hanjoor paas| os noo puchhiaa, te es sikh noo kee prasaad chhakaaeaa hai
oeh kahindaa, jee main taan kahu naahee chhakaaeaa| paanee kaa chhanaan pee ke chaliaa aaeaa hai|
os noo fer hukam hoeaa, sach kahu kee chhakaaeaa hai os ne kahiaa, jee peeloo keean kekarraan|
guroo jee kahinde, dhan sikhee| aise bhee han satee dee santokhee khaae| tis sikh ke gur bal bal jaae| sikh de ddere hove hachhaa te chhakaave naahee, taan sikh noo chhakaaun vaale noo aauagun hai| je sikh de ddere hovai naahee te sikh kahe kehaa prasaad misaa age dhariaa hai, taan sikh chhakan vaale noo hachhee naahee |45|
46. kott kapoore
age saakhee hor chalee kapoore kee| kapoore ke kott dderaa hoeaa| kapoore ke paas bhaaee diaal singh bhejiaa| bhaaee sad liaaeaa| kapooraa changaa ghorraa laie ke miliaa| guroo jee khusee hoe| fer tee dih aaeaa baddaa gittiaan teek jaamaan|
sikhaan ne kahiaa jatt garad paaundaa hai sasatraan ute, guroo jee upar| palaa bechake mathaa ttekiaa| gusaa man ke baitth geaa| guroo jee noo kahindaa, sasatraan ute chor dtaal sikh kiaun karadaa hai guroo jee kahinde makhee hor upar aae baitthadee hai|
guroo jee kahinde kapoor singh eehaan judh karee turak naal| kapooraa kahindaa jee, aseen turakaan naal judh karan joge kad haan turakaan saath judh karanaa thee taan anandapur kiaun naa jeet aaeaa guroo jee turak saanoo faahe de ke maar den|
guroo jee kahinde tainoo turak faahe deke hee maaroo, mooh tobare chaarr
gu pr soo ain 1ansoo 2|
ke mandee khehike| teree olaad mangadee firegee| guroo jee ne guse hoe ke dderaa kooch kar deea|
koee ku din beete taan pichhon eese khaan many ne kott maariaa| kapooraa luk geaa ghaas de kunoo vich| eese khaan ne kahiaa kapoore noo bhaal leaave| kapooraa bhaal aandaa| patthaanaa ne kahiaa luk geaa see| ilaan kukarraan vaaliaa kapooraa baaj rakhadaa| turak kooch hoeaa othon| ik jaagaa jaande jaande dtaab de paas rohee vich utare; turak kahiaa es jatt noo faahe dee dih| faahe den lage taan kapooraa kahindaa, mainoo asanaan kar laiein dehu, mere muh tobaraa deeike faahe dehu, mere guroo jee kaa bachan hai| naanhee fer mainoo maranaa jamanaan paoo| turak ne kheh paaeike tobaraa chaarr ke faahe ditaa|
kapoore ke bhaaee hameere par khusee see| os ne kahiaa see, guroo jee kaa bachan man laia, fer pairee guroo jee kee jaae paieinde haan asee| onaa paas talakaa hai, banagaarree vaalaa bhee miliaa|46|
47. jaito
age guroo jee jaito kee jooh vich ttibe ute teer chalaae| guroo jee kahinde khaaniaan ihu kiharraa pindd hai khaanaan kahindaa pindd keharraa hai, chaarak jhungeean hain jaito khaane keean|
guroo jee kahinde naa ve khaanaan vaddaa pindd hai| age dderaa guroo jee jaito kee keetaa| jaito shikaar charre chharree asavaaree| kheddade kheddade kotthe prithee chand ke malooke ke vichaale aae utare, dderaa kar deea|47|
1. kapoore daa guroo jee noo uchaa bol bolan daa prasang ain 1 ansoo 4 vich hai te eese khaan manjh de hathon mauat daa prasang ise ain de ansoo 30 vich|
2. eih te agalaa prasang ain 1 ansoo 6 vich kavee jee ne ditaa hai|
48. malooke deevaane daa nisataaraa
tanboo laae deea| chaar gharree ke amrit vele aaeaa deevaanaa, sir muh kaa bhadan keetaa hoeaa kahindaa, guroo jee daa deedaar karanaa hai| singh ne kahiaa din charre kareen|
ddeaudtee vaale deevaane ne kahiaa main hune hee andar jaanaan haan|
singh ne kahiaa guroo jee aapane rang meh baitthe han, hun naanhee hukam|
deevaanaa, singh noo muhalaa chukake dhake naal varran lagaa, singh ne talavaar maaree| dih charre chaar gharree kahindaa hun taan guroo jee kaa darasan karaavo|
guroo jee noo sikhee puchhiaa jee deevaanaa jakhamee hoeaa hai, kahindaa hai, mainoo guroo jee kaa darasan karaavo|
guroo jee kahinde aavan dehu| deevaane mathaa ttekiaa| guroo jee kahinde jeevan kee surat hai deevaanaa kahindaa jee hun khusee karo, tusaan kee hajoor praan mere chhuttan, eho khusee karo| fer praan chhutte|
chauapee malooke kee maariaa ik deevaanaa|
jangal ke bhoopat sabh bhe hairaanaa|
eik bichale ik saabat rahe|
eikanaan drirr kar charan guroo ke gahe|1|
bairaarr kahinde eeh bhalaa guroo hai, jisane deevaanaa maariaa eik kahinde deevaanaa bhee guroo kaa, jisane talavaar maaree sikh ne, oeh bhee guroo kaa| fer guroo jee chauatare vichadee jaito aae utare| othe taal hai| guroo jee kahinde ehu taal vaddaa teerath hai| gangaa thon adhik hai |48|
49. suneear| kapoore noo bakhashees
age dderaa suneear hoeaa| siaame ne saare khandhe kaa guroo jee noo dudh chuaae ditaa; ddogar see| othe sikaar charriaa, guroo jee noo kapoore aan mathaa ttekiaa|
guroo jee ne kahiaa kapoor singh, raajee hahi
kahindaa jee naahee raajee, tusee guse naal charrh aae hahu jee|
guroo jee ne dtaalaa khanddaa bakhasiaa| lai ke kott noo charr aaeaa| fer bhee naa larriaa saath hoe ke| guroo jee kahinde jaeh ve kapooraa geedee hoe geaa |49|
50. raamo aane
age guroo jee dderaa raamoaane keetaa| othe ik jatt ddele torradaa see| guroo jee ne kahiaa kee karadaa hain
jimeedaaroo kahindaa jee, ddele torridaa haan|
guroo jee kahinde, kaas noo
kahindaa jee, khaan noo|
guroo jee kahinde vekhaan
jatt ne mutthee bhar ke ditee| guroo jee ne muhi paae, kahinde sitt paau; karrooe han|
jatt ne chauathe hise ke sitte| guroo jee ne kahiaa ve sabhe hee sitt deh| jatt ne adhe sitt dite| guroo jee kahinde ve sabhe hee sitt dehi eik hise ke hor sitt dite| guroo jee kahiaa, sabh hee sitt dehi
kahindaa jee baal bachaa kee khaaoo guroo jee kahinde chauathe hise kaa kaal rakhiaa hai| je sabhe hee sitt dindaa taan kaal hee naheen see paandaa| kaal hee door hoe geaa see|
guroo jee dderaa kooch keetaa raameaane hee vasadaa see jugaraaj virrang, raeh vich kharraa see| sikhaan ne kahiaa chauadharee kaheen naahee turak noo aithon dee guroo ke ge hain| kahindaa, jee main naaheen kahindaa| magar te turak aaeaa|
turak ne puchhiaa, ve jaatt, kaaee guroo kee sojhee kidhar ko ge hain
guroo jee noo kise sikh ne keh deea, os jatt ne turakaan noo kahiaa, aithon dee gur ke ge hain| guroo jee kahinde, aafar ke maroo|
oeh bhee aafar ke mariaa| os kee olaad hun teek aafr ke maradee hai| tin din aafre rahinde han fer marade han| avaaraa chikhaa vich jaandaa hai
age dderaa,guroo jee ne roope khatree noo kahiaa, dderaa karee bhelee laie ke miliaa see, kahindaa naa jee. saanoo, saaddee aaulaad noo turak maare, dderaa naahee pujadaa| saanoo ujaarrade ho
guroo jee kahiaa toon naa teree ulaad, pindd ujarr kar kee baaree basoogaa|
pindd ujarrake ketee hee baaree fer basiaa| os kee ulaad kaa koee naaheen |50|
51. daan singh de put noo bakhashiaa
age guroo jee charre jaande san| bairaarr daan singh de put ne guroo jee ke ghorre ke korarraa maariaa| kahindaa sakatiaa ghorre noo ttirarree paau, magar turak aanvadaa hai| guroo jee kahinde, teree ulaad maaree jaae jaan bhaaee ke chaabak maariaa|
daan singh ne hath jorr ke kahiaa bakhasee guroo jee asee bhulane vaale haan jee; toon bakhasane jog hainjee| asee baraarr lok arrab haan jee| jo kichh naanhee bolanaa so bol dende haan jee toon taan kaalaa naag
1. paa pindd ujarr ke teehee barasee fer basiaa|
2. eih doven saakheean ain 1 ansoo 7 vich kavee jee ne anuvaadeean han|
3. jaan bhaaee guroo ke ghorre daa naam see|
hainjee sameer ne bachan nahee see maniaa, os noo kop daa bachan hoeaa, kapoore ne nahee see maniaa, agion utar ditaa, tis ne saraaf leaa| main taan tere daason kaa daas haan jee toon sarab khate bakhasane vaalaa hain jee| meree sikhee rakhee jee toon rakhan jog heh jee ehu meraa bettaa hai|
guroo jee kahiaa daan singh bakhasiaa, baap bette kee gaal lagadee naahee|
daan singh kahiaa, jee saaddaa bharam kis taraan jaae guroo jee kahinde daan singh bele vich bhaah lagadee hai, sheranee bache noo muhi vich lee jaandee hai| aakhee khaandee hai, par osade dandoo naheen chubhaaundee|
daan singh charanaan par mathaa ttekiaa bhalaa guroo jee bhalaa, sukh karanee jee |51|
52. khaane ne paanee vechiaa
age charriaan jaadiaan kahiaa, jal chhakaaven, rohee vich| bairaag lage sikhaan paason jal bhaalan| raae khaane paas jal labhiaa chhaagal vich| oeh pahilaan mukariaa, kahindaa hai naahee fer kahindaa mul deaoon|
sikhaan kahiaa, mul hee dehi|
kahindaa, rupeea laoon|
sikhaan kahiaa, rupeea hee lai|
fer kahindaa, naanhee bhee, kattore kee muhar laoon|
khajaanachee ne kahiaa, muhar hee lai|
mohar lee, paanee kaa kattoraa deea|
guroo jee kahinde, jaah ve khaanaan paanee te patalaa hoe
geaa |52|
1. paa bakhasee|
2. saakhee 51, te 52 ain 1 de ansoo 8 vich han|
53. mukatasar yudh
age guroo jee mukatisar kee dtaab ke paas kee chale ge, ttibee jaa kharrote| sikhaan ne do kos te turakaan kee fauaj vekhee aaundee, maalh ute charrake| guroo jee, aah fauaj hai aaundee|
guroo jee ne kahiaa, akhee ghattaa, muhi dattaa| tar tar take, vekh na sake|
maajhe te chaalee singhaan kee chaukee aaundee see magar magar| onhaan ne maalh ute chaadare paae dite, turak aidhar aave, guroo jee ke magar naa jaave | turakaan ne edhar hee singhaan noo aae ttaakaraa keea| ik singh pahilaan nikaliaa. maalh hetth te shasatr maare| fer singh panj panj nikal ke sasatr maaran| ese taraan chaaleean singhaan ne sees laae, mukate hoe| ik sikhanee see osane bhee laike nejaa maariaa| singhaan ne dtaaee sai turak maariaa| guroo jee ne teer chalaaeaa, dharatee kanbee, bhunkaatt paieaa| turak bhee murriaa| turak ne jaataa guroo jee bhee viche maariaa |
turak ne kahiaa paanee, ve kapooraa kahaan paanee
kapoore kahiaa, khaan jee, paanee taan dasaan kohaan thon ure haie naaheen| agaahaan teehaan kohaan te ure hai naheen|
turak ne kahiaa, aaja tihaae mooe|
kapoore kahaa ghorre chaal paao| pichhaahaan murre| turak ne kahiaa, fauaj maree pee hai, es keean kabaraan karaneean san|
kapoore kahiaa, ein ke sasatr laaho, jameen hee par pe han, kabaraan hee vich han| hachhaa hog sabhe hee tihaae mar jaahuge| fate lai lee hai|
turak kahindaa, kapooraa sachee baat kahindaa hai| siaanaa hai| chalo murre|
paa laajoo|
turak pichhaahaan noo murriaa| turak sirand saraafee kaa soobaa see| barraa kop karake aaeaa see| panjeehaan hazaar sapaeh ghorre paidal saath lai ke| dtaaee sai kaa sanghaar karivaae ke bhanaan| kott paanee aan peetaa murrake| tis din te fer guroo jee kaa gail naa keetaa kade|
guroo jee ttibee te aae, singhaan ke muh jhaarre| kise noo kahiaa das hajaaree, kise noo kahiaa beeh hajaaree| jitaneean karamaan sasatr maarade ge the, kise noo kahiaa panjaah hajaaree| eik singh sahikadaa see, bulaaeaa, guroo jee ne kahiaa mahaan singha kuhu mangoo, hamaaree khusee hai| mahaan singh ne kahiaa tusaan kaa deedaar karake mangan kee ichhaa kaaee naheen rahee|
guroo jee kahiaa kuhu jaaroor hee mangoo, saaddee ehaa khusee hai| mahaan singh kahaa guroo jee ttuttee mile|
guroo kaa hukam hoeaa mahaan singha kuhu hor mangoo, ttuttee nikhuttee|
mahaan singh kahaa je paatisaah dende hahu taan ihee daan dehu, ttuttee mile|
saahib kahinde vaah vaah khaalasaa dhan, khaalasaa dhan, ttuttee melee khaalase ne|
ohu singh bhee mirat hoe geaa, odon hee|53|
54. maaee bhaago
eik sikhanee putaan kee ichhaa karake aaee see| fer guroo kaa darasan karake anaeichhat hoe gee see| ohu bhee viche zakhamee hoee|
guroo jee kahinde putaan kaaran aaee ve peeree| suthan laeh lee fakeeree| fer jakhamaan thon raajee hoee nagan hee rahe|
1. paa panjaah|
2. paa panj|
3. paa hukam hai|
guroo jee kahinde; maaee bhaago| kachhahiraa pechaa rakhiaa karo| fer kachhahiraa pechaa rakhan lagee| savaa man kee saang rakhadee, vaddee bhagatanee hoee| guroo jee kee vaddee khusee see os ute| tisee din te guroo jee ke baheer saath rahindee| guroo jee ke palangh kaa pahiraa dendee, dasaan singhaan naal| sabh koee tisakaa adab karadaa, devee jaanake| savaa man kee saang rakhadee| guroo jee vadde khusee hoe| kahinde mahaan singh ne hor kuhu naan mangiaa, vaddaa kam keea, ttuttee melee|
koee singh kahinde han bhaago hee see maaee | koee kahinde hana hor sikhanee see |
singh ne hor kuhu naa mangiaa| ehee mangiaa vaddaa kam keea |54|
55. mukatiaan de sasakaar te var
othe vaddeean sakeean maalhaan san, vairaarraan noo, hor sikhaan noo hukam hoeaa chikhaa karo ikatthee| ikatthe chaalhee singh sisakaare, aapane hatheen anal ditee, sasakaar keetaa| fer aap maalh hetth aan baitthe| tithe hee deevaan laaeaa|
guroo jee bachan keetaa eeh chaalhee hee mukat hoe| janam maran te rahit hoe| uchee padamee paaee| je padamee rikheesaraan, tapeesaraan, sidhaan, muneesaraan noo praapat naheen, so padamee mukatiaan noo milee| fer guroo jee aaratee sohilaa parrake aradaas keetee, karraah prasaad varativaaeaa| bachan kariaa ehu saaddaa deevaan kaa asathaan te mukatiaan kaa saheedareej ek samaan hai| koee bhaavanee kare pooree hoaoo|
saheedureej baniaa| jis bhaaunee koee sikh mathaa ttekadaa hai, so guroo pooree karadaa hai|55|
1. mukatasar daa yudh kavee santokh singh jee ne visataar naal ain 1 de ansoo 9 ton 13 vich ditaa hai te us vich inhaan saakheean daa aadhaar pradipat hai|
2. ag|
56. chiranjeevee saadh noo taariaa
age saakhee hor turee| guroo jee saraae jaae utare| othe saadh rahindaa see| kahindaa, kaun utariaa hai, taal ke parale kinaare
othe sikh bhee jaae nikale san| os ke sevak kahinde guroo hai, jis kaa turakaan naal judh hoeaa|
kahindaa guroo kee keteek umar hai
sikh kahinde chautee paintee baras kee umar hai|
kahindaa os te kiaa lainaa hai
sikhaan ne guroo jee paas keh deea saadh kahindaa see eddee umar guroo kee hai taan kee lainaa hai|
guroo jee kahinde saadh umar kaa gumaan karadaa hai| sikhee kahiaa jee es kee kaiddee ku umar hai guroo jee kahinde eisakee aumar ik hajaar baras kee te chhe beehaan baras ute kee haigee| samaadh lagaaundaa haigaa|
saadh ke sevak bhee sunade the, saadh noo jaae kahinde guroo jee kahinde, saadh umar kaa gumaan karadaa hai| ik hajaar chhe beehaan baras ute kee hai saadh kee umar|
saadh kahindaa aiddee umar, sojhee aidd| saadh guroo jee kaa darasan karan aaeaa sottee hath farrake| age rahiraas parree dee see| saadh aaeike guroo jee ke saamane kharroe rahiaa| guroo jee kahinde; saadhaa baitth jaah| saadh mathaa ttek ke baitth giaa| rahiraas noo bhog peaa|
saadh ne kahiaa; jee aapanee charanee laao; sikh karo guroo jee kahinde, toon taan age hee sikh rahin, panth badhaaunaa hai|
guroo jee saadh ute khusee hoe| saadh ne mathaa ttekiaa| saadh kahindaa jee, aumar eeh sojhee eh
saadh noo sikhee puchhiaa jee tusaan kee umar vich kee kaala pe honige
saadh kahindaa; akeraan saaddee samaadh khulee taan maanukh koee naan disaave| asee ik due teesaree majal ge taan koee manukh disaaeaa| asee onaan noo puchhiaa, manukhaan noo kee ho giaa, han naheen jee baaraan baras hoe kaalh pe noo mar ge| taan unhaan ne aakhiaa, panj sai kes vich barakhaa naheen hoee, baaraan baras durabhichh peaa| panjaah rupe bakare dee siree hoe gee| saadh noo khusee hoee| saadh ddere geaa |56|
57. nauathehe dderaa
age saakhee hor chalee| aage dderaa nauathehe guroo jee noo naahee ditaa hareekiaan ne |57|
58. pahiredaar ddogaraan noo bakhashees
age guroo jee fate samoo de dderaa jaae keetaa| hareeke lunjhee khes laike mile| guroo jee khes laike lok baniaa| lungee modte dharee| ik singh ne bibek keea| guroo jee ne kahiaa jehaa des tehaa bhes| modte lunjhee terr khes|
guroo jee ne kahiaa haree kiaan noo raat noo pahiraa denaa hareeke kahinde; koee khataraa naa karo, ddar koee naahee|
guroo jee ne kahiaa zaroor dehu pahiraa| fer bhee kahinde ddar naa karo|
1. paa hath aave| mile|
2. ain ansoo |
3. ain 1 ansoo 14|
guroo jee kahinde singh sukhaa chhakake masataane hoe rahinde han| saadde naal bairaarr chaakar han, dhaarravee jehe lok hai|
hareekiaan naal ddogar san ttahilee| onhaan noo kahiaa guroo kaa pahiraa denaa jaaeike vaaree vaaree, kahinde san pahiraa jaroor denaa|
guroo jee ne kahiaa, koee haree kaa hai jaagadaa
jee, ddogar haan jaagade|
pahir raat te magaron fer kahiaa, koee haree kaa hai jaagadaa
jee haree ke maaheepaal ddogar haan jaagade|
guroo jee ne fer kahiaa, koee haree kaa hai jaagadaa
jee paatisaeh ddogar haan jaagade|
guroo jee bachan keetaa, jisadee bakhas hodee hai soee laindaa hai| haree ke sute rahe ddogar lai ge| naie te basade rahe tumaaree chauadharaaee| ddogaraan nerre aaeike mathaa ttekiaa|58|
59. rohee vich ber hetth dderaa
age dderaa rohee vich ber hai vaddee, othe dderaa hoeaa|59|
60. bajeedapur zaamanee taaree
age dderaa vajeed pur hoeaa| sikhaan kahiaa, jee paatasaah kasoor de hetth aae utare haan| jee paatisaaha baaee nauabataan einaan keean vajadeean han kasoor| guroo jee bachan keetaa, hamaare kaane kaachhe vajanageean nauabataan|
othe titar boliaa, guroo jee kahiaa jaan boliaa taan ladhaa| guroo jee kahiaa, liaavo raakee noo guroo jee charrhe, baaj chhaddiaa
1. jad turak fauaj pichhe fir rahee hove kade naheen ho sakadaa ki singh masataane hon| thake hoe khaalase de aaraam dee lorr chaahe kaaran hove| asal gal ih jaapadee hai ki us des de vaasee desh bhetee ton jaanoo hon karake unhaan daa pahiraa vadhere sukhadaaee ho sakadaa hai te doosare is bahaane guroo jee unhaan par mihar karee chaahunde san|
2. ain 9 ansoo 981
3. eiraakee ghorraa|
titar kee magar| baaj titar noo maare naaheen| kutiaan thon malhiaan vich varr jaave| ese taraan hetth ute hunde panjhee koheen titar gharakaae ke jaae farriaa| farrake guroo jee ne titar ke fangh khohaae sitte| fer titar chhaddiaa lagaa torr torr khaan baaj, jeeaunde noo hee|
daan singh asupaal boliaa ddaadtiaa hor taan koee kuhu keh naheen sakadaa| panjhee koh ghorre torr sitte, keharraa ser see, titar kee magara jaraa ku kite kharre jaande titar sahe kitane hee maar lainde|
guroo jee kahinde daan singh| sikaar kaa kaal taan naheen see, saaddaa es teek kam see|
daan singh hasake hath jorrake kahiaa tusaan kaa es teek kee kam see baaharee karee gareeb nivaaja
guroo jee kahinde daan singh ehu pichhale janam titar jatt see| baajoo baaneean see| jatt ne baanee ke rupe dene se| jatt damarre laieike kite hor the bhaj ke jaae basiaa| fer kite dooe tee baras jatt kite kam aaeaa, baaneen noo ararr geaa, baanee ne jatt farr leaa deke jaah meraa denaa jatt ne kahiaa hun chhadd deh teree kauaddee kauaddee utaar deaoon| baanee kahiaa. jaaman dee jaahi| jatt kahindaa jaamun meraa kauan hundaa hai| guroo jaamun hoeaa| baanee kahiaa guroo hee sahee, dharam rakheen| baaneean naanheen khatree see| aseen daan singha jaamanee laahee hai| baajoo taan naanhee see magar lagadaa, jaaman paason laoon, kuh giaataa see pachhalee baaj noo| jatt ne dharam naa rakhiaa hun es ke havaale keetaa hai, torr torr khaandaa hai|
daan singh utthike guroo jee ke pairaan par mathaa ttekiaa| guroo jee saamhane boliaa haan, takaseer maaf hove|
guroo jee kahiaa koee nahee daan singha tuseen taan utar hee puchhiaa hai|
1. achaanak mil piaa|
daan singh ne mathaa ttekiaa
guroo jee tusaan kee khushee chaanhade haan|
janddaan keean mekhaan laaeean, tin jandd hare han,
mathaa ttekeedaa hai|60|
61. fer dderaa mukatasar
age dderaa mukatasar hoeaa| sree guroo jee sahaae| meree karo sahaae|
sree gobind singh raae bhauajal paar langhaae| fer bachan keetaa, judh bhoom je hai so kulachhetr ke samaan hai| jaise kulachhetr bhoom ful naheen chuneede taise judh bhoom vichon bhee ful naheen chuneede| aithe jo mukatiaan ne judh keetaa hai, taan te isee jaagaa tanboo
sikhaan ne tithe hee tanboo chhaaeaavaan laaeaa| guroo jee dderaa keetaa tanboo ke beech|61|
62. roopaane ghogarr udhaar
age roopaane aae| guroo jee sukhaa chhakiaa| teer maariaa ghogarr ke| jore singh puchhiaa jee, ghogarr kiaun maariaa
guroo jee kahinde, joraa singha ih sau janam ghogarr hee hundaa aaeaa hai| kahinde, ehu raajaa see ghogarr| is ke pindd ik sikh see gareeb| raajaa bhee sikh see| sikh ne kahiaa raaje noo jee, sikhaan noo prasaad karanaan see, tusee charan paao ddere| raaje niaundaa maniaa| sikh prasaad karake sadan aaeaa, raajaa sikh de ghar geaa| sikh dee bettee raaje noo sundar drisattee aaee| raat noo raaje ne sikh de ghar piaade bheje sikh dee bettee lai aavo| sikh
ain 1 ansoo 14, eih guraduaaraa feerozapur jile vich ludhiaane noo jaandee jaranailee sarrak te feerojapur 4 meel te guroo sar baasheedapur naam karake prasadh hai|
piaadiaan noo vekhake tang hoeaa| bettee kahindee baapoo tang naa hove, mere naal chal| raaje noo kahindee sikh dee bettee main kal noo aavengee| aj samaan nahee meraa rahin daa| mainoo sadan naa koee aave, main aape aavaangee jee| raajaa kahindaa vekheen koee chhal karadee jeea, chhal kee karanaa hai, bhalake main rahindee naahee| agale din larrakee kuhu khaaeikai mar gee| ant ke samen larrakee kahindee raaje kee mat maarree hai, niraa ghogarr hai| larrakee ke saraaf te raajaa koee sau jan ghogarr hee hundaa aaeaa hai |62|
63. thoharree, jogee hukam naath
jogee pichhale ddere guroo jee noo mil aaeaa see| kahindaa guroo kahaaunaan hai karaamaat dehu guroo jee kahinde devaange|
othe theharree vaddaa matt see sundar vich gor see bhattee kaasab kee|
othe jogee baitthaa see| guroo jee ne teer zameen ute laaeike namasakaar keetee| hukam naath raajee hahu kahiaa saahib ne| kahindaa namasakaar, guroo gobind singh jee, raajee haan|
guroo jee kahinde baddee sundar jaagaa hai|
khaalasaa jee kahindaa guroo tanakhaaheea hai| musalamaan kee jaagaa kee tareef karee hai| guroo jee noo tanakhaah laaee savaa pachee damarre| sikh kahinde, gor, marree, matt bhool na maanai, naale kahinde hahu, naale tanakhaah luvaaee
kahinde khaalase noo sikhaalade haan tanakhaah den lain| ehu jogee dee teer naal sakat khichee hai| ehu dilee te lahauar bhichhiaa kar aaundaa hai| saathon karaamaat mangadaa see|
guroo jee kahinde hukam naal, chal dilee lahauar
kahindaa jee hun taan tusee kite jaan joge chhadde naahee|
1. sraap |
2. ain 1 ansoo 15, agalee saakhee bee ise ansoo vich hai|
jithe guroo jee ne dderaa keetaa see, othe ik mudt ute tin jandd san| othe os jandd noo mathaa ttekeedaa hai| os jandd de naal sasatr guroo jee jhulaae se kamar kholake| sukhaan pooreean hundeean han os jaagaa keean| jogee kaa paalee ttoree peeloon kee liaanvadaa, sabhahee aghaae jaande| odon uh bhee thurr gee| bachhe naal gaanee de saaraa din rahinde charade, chunghade naan, gaanee chunghaae aaeean| taaurree khicharree kee rinhadaa, fer laahike bhan dendaa| jitane sareer hunde one hee ttheekare he jaande| fer bhanee taaurree, dee ttheekare hoe| jogee dee sakat jaandee rahee| guroo jee thon karaamaat mangee thee| jogee othon utthake sataabee ratee jaae rahiaa| gaanee vachhe laie geaa, hor sabh kuhu chhadd geaa ghorre, basatr, varatan, bhaandde, kharaas, gaddaa |63|
64. bhoodarr
guroo jee shikaar kheddade kheddade chheeen koheen bhoondarr ge| guroo jee noo bhoondarr ne mathaa ttekiaa, panj rupaye ik thaan| dudh sikhaan noo chhakaaeaa mitthaa karake, hor gosatt hoee|
guroo jee kahinde bhoondarraa asee charrade haan| bhoondarr kahindaa jee rahe| koee ttahil furamaao guroo jee charre theharree vichadee |64|
1. kaaniaan dee banee lanbetaree pachhee yaa ttokaree jis vich peeloo van brichh daa fala paaunde han|
2. gu pr sooraj granth ain 1 ansoo 15|
3. soo pr ne bhoondarr deevaanaa likhiaa hai|
4. eih te agale de trai prasang ain 1 ansoo 16 vich ise tarateeb vich han|
65. kaal jhiraanee ddodd kaan te sap udhaar
age guroo jee dderaa kaalajhiraanee keea| age kaal jhiraanee fulaahee vich ddodd kaaun de bache haisan| guroo jee kahiaa dharam singha tainoo jiharraa bachaa muhu ttadd ke aave, os kee dhauan torr aau| dharam singh dhauan torr aaeaa ute charrake| prem singh hetth kharrotaa see| sikhaan kahiaa jee baaharee karee gareeb nivaaja
guroo jee kahinde, ehu saaddaa laangaree see, sikhaan noo jhaheean lai ke paineindaa| sikh kahinde kee kaaun vaangoon karal karal karadaa hahin | es kee mukat keetee hai|
sikhee mathaa ttekiaa| pinddon ugan kee val kaanttiaan vaalee dtaab aae| othe sap vaddaa fan chakee aaeaa| guroo jee ne teer maariaa| kahinde pichhe masand see, sir naan see nivaanvadaa kise ko |65|
66. guroo sar
fer dderaa guroo sar hoeaa| sodteean ne rasat ditee, prasaad keetaa| age dderaa kooch keetaa| shikaar kheddade kheddade aaunde haisan aapanee mauaj naal| saath baraarraan dee baddee bheerr haisee| koee kuhu boladaa, koee kuhu boladaa hai|66|
67. chhatiaane, lakhee jangal, bairaarraan noo tanakhaahaan, soomaan
chhatiaane dderaa hoeaa| charrade val bahimee fakeer ke ttibe paas| bairaarraan guroo ke ghorre kee baag farree| kahinde jee chaakaree hun dee ke jaahu agaahaan| guroo jee kahinde devaange|
baraarr kahinde; kee din hoe hain, devaange| devaange kahindiaan noo, dinde naanhee, hun deve| laike agaanh jaan devaange| age saabo kee had varrade hahu|
guroo jee kahinde; ake sikhee rakho, ake chaakaree laho| kahinde; chaakaree dehu|
guroo jee dhanukh saath baan chalaaeaa te akaas kee or badal hoe aaeaa, ghatt hoe aaee, lagaa galhiaan naal meehu pavan, vairaarr koee kise maal hetth noo bhanaa, koee kise maal hetth noo bhanaan| guroo jee othe hee ghorre charre kharre rahe| sikhaan ne guroo jee ke ghorre uton dee le kar dite| guroo jee teer kar chhoddiaa ghorre ke sir parakee| othon kos bhar saare meehu peaa galhiaan naal| guroo jee othe hee dderaa kar deea| magaralaa dderaa baheer saravat aae miliaa| guroo jee kee disatt gupataan aute hoee, naal ik baheer de sikh haajar hoeaa| kahindaa, jee, khachar khajaane kee kahaan utaaree
saahib kahinde hajoor dtaale, age eehaan liaave|
guroo jee kahinde baar khole gunakaa| jaan baar kholiaa gunakaa taan adhe damarre, adheean muhiraan| guroo jee kahiaa lahoo ve chaakaree lekhaa karakai vairaarre atth aane asavaar, chaar aane piaadaa, eih nauakaree varate| panj sai asavaar see nau sai piaadaa see| samooh noo dende ge| guroo jee kahinde, daan singh asupaalee aa chaakaree laia, varatadee hai|
daan singh kahindaa jee, paatisaeh mainoo sikhee bakhaso jee mere dudh put ghorre sabh kuh hai jee|
guroo jee kahinde taie daan singha sikhee kaa beej rakhiaa| beej te vadh jaavegee| sir kes rakh lai|
kahindaa jee. kes kiaun rakhaaunde hahu
guroo jee kahinde; jisade sir kes hunde hahi, jap parradaa hai, oeh jam dee puree naahee jaandaa| os noo asee bhaujal kee lahir vichon kadt lainde haan farrake|
daan singh dee lamee daarree see, daarree daa joorraa keetaa hoeaa see| kahindaa jee, mainoo daarree tho farrake kadt lainaan jee
guroo jee bahut hase| kahindaa jee asee kes bhee rakh laide haan|
1. garre. ole|
2. van daa brichh|
guroo jee kaa bachan maniaan, kes bhee rakhe, guroo jee kee paahul bhee lee, chaakaree naan lee|
guroo jee bachan keetaa daan singh, guroo diaal hai kuhu mang lai|
daan singh aakhadaa, je, sache paatisaeh aap diaal ho taan saaddee nagaree charan paave|
guroo jee charre, teesare pahir shikaar kheddade kheddade jangal beech aan kharre hoe| bachan keetaa baddee sundar jameen hai, daan singh teraa nagar kitanaan hai on aakhiaa jee savaa kos|
hukam hoeaa hun taan sodar velaa hai, ethe hee dderaa karo| on aakhiaa bahut achhaa guroo jee
daan singh rasat aandee, langar karavaaeaa| soomaa booree maalee kaa dudh liaaeaa| hajoor aap chhakiaa, bachan keetaa soomiaan dudh booree maalee kaa hai
on aakhiaa aaho guroo jee
agale dihu saare pindd karraah prasaad deean paraataan leean, te ik changaa bachheraa leea, saaree nagaree hunm humaaeike darasan noo aaee| guroo jee kaa darasan keetaa, karraah prasaad baratiaa, ghorraa bhee deea| guroo jee bachan keetaa ehu taan lakhee jangal hai| tin dih tithe hee rahe|
mahime soome aakhiaa guroo dee karaamaat dekhee| fer kaalee maalee kaa dudh lai giaa| guroo jee kahinde soonmiaan karaamaat mangadaa hain age booree maalee kaa dudh liaanvadaa, aj kaalee maalee kaa aandaa sume aakhiaa jee teemee ne badal ditaa|
guroo jee kahinde karaamaat chaahindaa see| karaamaat is asathaan vich hoaoo |67|
1. ain 1 ansoo 17 vich kavee jee ne ih prasang ditaa hai|
2. mang
68. daan singh de pindd
daan singh ne aapane ghar prasaad keetaa| guroo jee charre pindd de paas aae| othe jaito ke sikh aan mile| guroo jee tithe hee utar pe| sikhaan ne loe bichhaa dite, prasaad bhee othe hee mangaaeike chhakiaa| othe bhee guroo kaa asathaan hai| daan singh noo khusee hoee tere bhee, teree nagaree bhee sikhee kaa nivaas hoaoo |68|
69. gupat sar| ibraaheem ajamer singh
fer charre gupatasar ke ddere aan utare| othe rahindee maaeaa dabaae ditee guroo jee ne| os jagaa daa naaun guroo jee ne gupatasar rakhiaa| gupataan ne maaeaa aan mathaa ttekee see| vairaarr aap vich dee galaan karade san guroo jee ton maaeaa barachhee dee anee naal lee| ik sikh sunadaa see| sikh ne guroo jee paas kahiaa jee bairaarr es taraan kahinde san barachhee kee anee naal maaeaa lee| naale hasade san jee|
guroo jee kahinde, saaddaa khaalasaa nauakaree kee chott siaun sahansar gunee levegaa|
othe bahamee fakeer kee jaagaa see, musalamaan kee| os ne othe goraan see banaaee| ugan aathan noo haisee| nau gaj lamee| rekhate kee jeeaunde ne hee banaaee see| maran lagaa barr jaaoon, meree rakhee see nikee jehee| guroo jee noo jaae miliaa| rasat ditee guroo jee noo man gheeau, man maieidaa, man hor rasat, daanaan patthaa deea| guroo jee noo benatee karake miliaa, paahul lee| guroo jee ne naau rakhiaa ajamer
1. kabar |
2. bhaav poorab pachham de rukh noo banee haisee|
3. choone gach|
singh| baddaa karaamaatee haisee, dilee lahauar kee bhichhaa karadaa |69|
70. saahib chand dee maal hetth
age saakhee hor chalee| guroo jee charre sukhaa chhakiaa saahib chand maalh hetth baitthake |70|
71. bhaaee de kott
age guroo jee charre dderaa keetaa bhaaee de kott| baanee sikh ne ttahil keetee| guroo jee noo rasat ditee taraa taree| paahul lee| rangee kaa naau rakhiaa rangee singh, dooe kaa naau rakhiaa ghunmee singh| jhorarr gurabakhash singh ne paahul lee| kup deea neere kaa guroo jee sikaar ge, suneear utare bhaaee de kott| guroo jee ne dderaa ban hetth keetaa see| hun teek ban hai| hetth manjee hai ban ke| othe guroo jee beeh din rahe heh jee|71|
72. rohale
age rohale dderaa keetaa| rohalaa naaee see jeharraa tilakare ke naal see mueaa panjoo| tilakare rahale baabeehe ke paas guroo jee ne din dderaa keetaa see|72|
73. baajak
age charre baajak sukhaa chhakiaa| sikh nagareean ke dudhaan ke taaurre par taaurre liaae| sikhaan ne chhakiaa; eik sikh ne naa chhakiaa| guroo jee kahinde kiaun naanhee chhakadaa
1. sooraj prakaash vich ih prasang rut 1 de ansoo 17 de ant te 18 de aaranbh vich kavee jee ne ditaa hai|
2. saakhee ank 70 ton 74 tak panje saakheean ain 1 de ansoo 18 vich han|
raae singh kahindaa jee bakr daa jhattakaa chhakiaa see, bakree kaa, taan naanhee chhakadaa, gaoo kaa naahee chhakadaa, bhais kaa hove taan chhakadaa haan jee|
eik sikh kahindaa jee bhais kaa hee aandaa hai|
guroo jee kahinde rajake chhak lai|
kahindaa jee, sat vachan jee sat vachan |73|
74. sukhoo budhoo deevaane
age saakhee hor chalee|
age ghude te sukhoo divaane ne kahiaa, guroo ne divaanaa maariaa hai vair leee| panjaah divaane katthe keete| jaan raeh vich aae taan pachee hatt ge| kahinde guroo naal naahee larrade| jaan age aae taan teraan hatt ge| jaan age aae taan das hatt ge| kahinde, guroo naal naahee larrade | sukhoo te budhoo reh ge| saarangee te dtadd see paas, ddere dhar ge| guroo jee noo mathaa jaae ttekiaa|
guroo jee kahinde jo kuh ddere lukaae aae hahu ohu lai aavo ohu dtadd saarangee lai aae|
guroo jee kahinde gaao
onaan saarangee sur keetee, gaavan lage|
kahindaa kachaa kotthaa vich vasadaa jaanee|
sadaa na maape nit naahee juaanee|
guroo jee kahinde fer kahu| tin vaaree kahaaeaa|
guroo jee charran lage| sukhoo kahindaa jee saadde ute asavaaree karo | due divaane due sikh hor keete, chaar paae ute guroo jee noo charraake chakiaa| guroo jee sukhoo de sir ute dhose vaangoo vajaaeinde jaavan| sukh daa sir roddaa, hetth sukhoo kahindaa jaave dhaun dhaun, dhaun dhaun| age kosak thon guroo jee ghorre ute asavaaree keetee| os kaa bhaau karake charre se palangh upar| sukhoo ne aakhiaa see, jo saang aap maachheevaarre
raazee keetaa| dderaa hoeaa| sukh mathaa ttekake parakamiaa den lagaa, naale kahindaa fire aoonghaa aoonghaa, bhanaan fire, fer haarake ddig peaa| guroo jee ne, sukhoo noo, kahiaa es kaa ashanaan karavaao
fer ashanaan keetaa, sudh aaee| sukhoo ne guroo jee noo mathaa ttekiaa, kahindaa, vaddaa vairaag aaeaa see, tusee ashanaan naahee see karavaaunaa jee
guroo jee ne rupeea ditaa chauakhootteea, osanoo ajaan teek mathaa ttekade han jee|74|
75. rohee vich
saakhee hor chalee|
baajak te guroo jee aae dderaa hoeaa, sodteean ne ttahil keetee, raat rahe rohee vich|75|
76. jasee, svet sar
aage saakhee hor chalee| age dderaa jasee hoeaa| guroo jee sane ghorre sasatr basatr samet talaau vich tthil pe, agale sire jaae nikase| ghorraa musakee see, sir ghorre kaa musakee rahiaa, hor chittaa hoe geaa| guroo kee suramee pauasaakee see, chittee hoe gee| dasataar suramee rahee| guroo jee baahar nikase, hor pauasaakee pahiree| sikhee kahiaa, jee, eeh kee hukam hoeaa ghorraa posaakee chittee hoee| ghorre sane barre taal vich
bhaaee sikho ihu teerath hai, poorabee kaa belaa see, guroo jee kahinde ehu teerath hai, ethe raam teerath thon aae utare san, raamaan aautaar, lau kusoo ke judh same|
sikh lage asanaan karan|
guroo jee kahinde, odon purabee kaa belaa see| sikhaan noo kahiaa
fer guroo jee kahinde
jasee aae chale| gurr khaae chale|
fer koee gharree pichhon labaanaa aae utariaa| guroo jee noo gurr mathaa ttekiaa teeh man| odon deg naan barataaee, gurr hee chhakaaeaa sikhaan noo| ghorriaan noo bhee nihaaree gurr hee varatiaa| dderaa das din rahiaa| nagaree ne, hor nagareean ne ttahil keetee| guroo jee charran lage, nagaree ne jathaa sakat see, so mathaa ttekiaa|76|
77. pake
age dderaa kooch karake guroo jee pake dderaa keetaa| jandd ke keele keete, jandd hare hoe| ghorraa guroo kaa bandhiaa see| hun teek othe mathaa ttekeedaa hai| guroo jee dee manjee banee hoee hai jee| jaagaa guroo guroo japeedaa hai| bolo bhaaee vaahiguroo| saakhee hor chalee|77|
78. dam dame| ddale paas
age guroo jee charre damadame jee aae| guroo jee prathamo guroo teg bahaadr jee ke asathaan noo mathaa ttekiaa| fer bachan keetaa, ais baramee noo ek baraabar karo es ute kamar kasaa kholaange| taan sarabat khaalase ne tis baramee ute damadamaan banaae ditaa| barre bisataar naal, vich guroo jee ke baitthane kee manjee banaaee| guroo jee kahinde, ehu taan anandapur kaa damadamaa hai| tis manjee ute kamar kholee, shasatr rakhe, aap bhee baitthe| taan sikhaan bachan keetaa, jee sache paatisaeh aap ne jo prithame mathaa ttekiaa see, oeh kisadaa asathaan hai jee
eih ttikaanaa batthindde de ilaake vich hai, guraduaaraa hai| su pr ne ih te agalee saakhee ain 1 de ansoo 19 vich ditee hai|
guroo jee kahinde, jado guroo teg bahaadar jee maalave aae hain, odo isee asathaan rahe hain ne din| eeh baddaa asathaan autam hai| ridh sidh is asathaan keean daaseean hain|
tis din te sarabat khaalasaa jee namasakaar karadaa hai| eeh saakhee guroo teg bahaadar jee kee hajoor ne sunaaee|
ddale kahiaa jee, dderaa andar karo kile vich|
saahib jee kahinde; dderaa baahar hee hachhaa hai| andar janaane han
ddale kahiaa jee janaane ik havelee vich rahinage| ake janaaniaan kaa dderaa sehar karaae dende haan|
guroo jee kahinde baahar hee karaange|
ddale kahiaa jee, maataa jee kaa dderaa taan andar hove
guroo jee kahinde aun kee khusee|
ddale ne kahiaa; maataa jee tuseen dderaa andar karo jee|
maataa jee bachan keea hajoor ke charanaan vich hee hachhaa hai|
kile kee kandh ke naal dderaa keetaa| langar ddale ke ghar hoeaa kare| guroo jee prasaad ddale ke langar te baahar mangaae lainde, aapake sunahire kaa| hor khaalasaa ddere chhak aanvadaa| panj dih langar ddale ke ghar hoeaa|
fer guroo jee kahinde langar baahar karo
ddale kahiaa jee jehaa rukhaa misaa kunakaa hai aap kaa hee hai, langar hoee jaan deho|
guroo jee kahinde saaddee baahar hee kee khusee hai| teraa bhaau aisaa hee hai| sat kahindaa hai| langar baahar hee hove| bairaarr roj lainde han hajoor te chaakaree|
fer ik dih guroo jee noo, saare bairaarraan noo, langar ddale ne keetaa| guroo jee noo ddere laie geaa| taraa taree prasaad varatiaa| guroo jee noo ghorraa dusaalaa sau damarraa mathaa ttekiaa| maataa jee oraan noo
79. vaisaakhee daa melaa, sikh sikhaneean de
baisaakhee kaa melaa vaddaa bhaaree lagaa haisee| sikh sikhaneean bahut katthe hoe haisan| koee vaaraa paar naheen see aaundaa mele kaa| koee kuhu bhaavanee vaalaa, koee kuhu bhaavanee vaalaa| koee mele ke tamaasageer; bahute katthe hoe, baddee bheerr hoee haisee| aradaasee bachan keetaa jee sache paatisaeh badde sikh sikhaneean darasan noo aae hain jee guroo jee kahinde bhaaee piaare guroo ke sikh keee virale hain| keee sikhaneean de sikh hain, keee sikhaneean sikhaan deean hain| keee tamaasageer hain| sidak de sikh koee virale hain| eik sikh noo sadiaa, bachan keetaa, teree sikhanee kithe hai
oeh kahindaa jee meree sikhanee ahu kharree hai|
eik sikhanee noo sadiaa, bachan keetaa sikhanee teraa sikh kithe hai
on aakhiaa jee meraa sikh oeh baitthaa hai|
guroo jee kahinde; bhaaee aradaaseeaa dekhiaa, guroo ke sikh keee birale hain|
fer ik sikh noo guroo jee ne sadiaa, bachan keetaa sikhaa, teraa koee sanabandhee bhee hai
sikh ne mathaa ttekiaa, aakhiaa jee gareeb nivaaja apane sukh ke hain, meraa koee naheen jee| meraa satiguroo toon hain, eis lok kaa bhee,
soo pr ne guroo jee de talavanddee padhaaran dee saakhee ain 1 de ansoo 19. 20 vich ditee hai| upar ditee saakhee ton pahile us ne hor prasang bee ditaa hai jo ddale de sipaaheean noo bandook dee golee saahamane parakhan daa prasadh hai te ithe naheen ditaa hoeaa|
paralok kaa bhee| taithon bhuliaan tthorr na tthaaun| ih mat bhee teree sangat vichon praapat hondee hai|
guroo jee bachan keetaa dekh bhaaee aradaaseeaa ik sikh guroo ke bharose vaalaa hai| hor jitane sikh sikhaneean sabhe tamaasageer hain| saadh koee ek hundaa hai| judh bhoonm mai sabhe charrake jaande hain, par sooramaa koee sasatr maaran vaalaa hondaa hai| naau ute poor charradaa hai, malaahu paar karane vaalaa ek hee hundaa hai|
aradaasee mathaa ttekiaa, kahiaa, jee, toon sabhanaa ghattaan kee jaanadaa hain| toon antar jaamee hain jee, tere te kee koee chhapaau kare |79|
80. mehalaa charriaa
fer agale dihu mahale charre| asavaar paidal katthe| nisaan saath, sabad kee chauakee hondee hai| koee sumaar naheen aaundaa agaarree pachhaarree kaa| isee taraan sodar aan parriaa| aap uche damadame baitthake deedaar dende hain| jo koee jaisee bhaavanee karadaa hai, tisakee pooree karade hain|80|
81. eik put mangadee noo sat
guroo jee sikaar charre| ik isatree ne guroo jee noo vekhake sad keetaa
vain karendee guroo gobind singh age|
sohanee daarrhee beebee page|
1. sar atar singh jee de likhatee nusakhe vich ethe kid satar vadh hai jo ih hai teerath jaatraa men anek lok katthe hunde han|
2. kavee santokh singh jee ne ih saakhee is pethee de ulathe dee lagaataarataa vich ain 1 de is ttikaane naheen ditee| is saakhee naal kujh miladee juladee saakhee sau saakhee vich dee 35veen saakhee kavee jee pichhe rut 3 ansoo 44 vich de aae han|
got varraaeich pindd hai chabe|
khaalee chalee je ik fal lage|
saahib kahinde, fer kahu, fer kahu
fer kahindee
vain karendee guroo gobind singh age|
sohanee daarrhee beebee page|
got varraaeich pindd hai chabe|
khaalee chalee je ik fal lage|
guroo jee kahinde, kithon aaee hahin
jee gareeb navaaj, maajhe thon aaee haan|
guroo jee kahinde liaave kalam duaat|
guroo jee ne likh ditaa eik bettaa| sikh noo kahiaa, lai farraae deha
sikh ne kahiaa, jee kiaa likhiaa hai
kahinde eik bettaa
sikh kahindaa, paatisaah jee saataa hai
guroo jee kahinde sat hee honage |81|
82. kanghaa karake te suchet hoke charran dee sikhayaa
fer guroo jee sikaar charre, sikaar naan hath aaeaa| guroo jee kahinde kise ne kanghaa suchetaa naheen keetaa
eik singh kahindaa kanghaa main naahee keetaa|
guroo jee kahiaa hun kar|
osane othe hee kanghaa keea| age charre shikaar kete hee hath aae guroo jee kahinde suchetaa aradaas karake charrhee |82|
soo pr ain 1 ansoo 21 te agaleean doven saakheean bee ise ansoo vich hain|
83. dalapat mauarraan daa
eik din ik sikh ne mathaa ttekiaa daheen kaa taualaa guroo jee ko|
kahinde kiharre pindd thon hahin
jee paatisaah mauarraan thon
kiaa naam hai teraa
jee naam dalapat hai
kisakaa bettaa hain
jee bheeaun kaa bettaa haan|
guroo jee kahiaa tade dalaan kee pat hain, bheeaun kaa bettaa hahin| guroo jee khusee hoe, pag painaaee|
ghar aae maheene thon magaron ddoonm aae gaaun vaale, saaree pauasaakee pag samet dee ditee|83|
84. bhaaee ke chak, raam singh dee chaachee dee bhettaa
eik din dderaa guroo ree talavanddeeon chakeen jaae keetaa| ik raat dderaa baahar keetaa| fer raam singh ne kahiaa jee, dderaa andar karo| saahib kahinde baahar hee khusee hai| fer raam singh bhaaee kaa saahib noo ghar lai geaa| age guroo ke ghorre de raam singh jaave| raam singh dee chaachee kahiaa, je guroo mere ghar aave meree bhaavanee hai| bagaa maheen khes laike baanh hetth lukaaee kharree see saamhane| raam singh de ghar naahee men jaanaan| age raam singh de ghar kanaat lagee hoee see| guroo jee budtee de ghar jaae khalote| osane mathaa ttekiaa|
raam singh kahindaa, edhar jee edhar aave|
kahinde, aanvade haan|
dderaa raam singh ke ghar keetaa| thaal kaa seet prasaad raam singh ne chhakiaa| maataa sundaree kaa prasaad bheaaneea chhakiaa| maataa
gu pr soo ain 1 ansoo 23|
saahib devaan ke thaal kaa bheaaneean kutiaan noo paaeaa laieike| maataa jee ne gusaa maniaa, guroo jee paas keh ditaa, jee, sundaree kaa seet prasaad chhakiaa mangaae ke, saaddaa prasaad kutiaan noo paaeaa| asee taan kahiaa naheen see prasaad lahai, onee aap aaeike mangiaa see taan asee deea thee|
raam singh noo kahiaa guroo jee ne ih kee keea ein kaa kayon naan chhakiaa
raam singh puchh ke aaeaa jee, kahindeean han, aseen taan naheen chhakiaa inakaa got kunaalaa naheen keea| jee guroo jee kaa ang naahee lagaa|
guroo jee kahiaa dev kaa poojan karake asaan ehu brat dhaariaa hai| saahib devaan is karake ang nahee bhette, tadee nahee chhakiaa raam singh |84|
85. dayaal singh noo bakhashiaa| dderaa bhaagoo
fer bhaaee diaal singh aaeaa raam singh noo naal laike, guroo jee noo mathaa ttekiaa| guroo jee chup kar rahe| raam singh ne kahiaa jee, ehu taan ese baarree kaa hai| guroo jee fer vee naa bole| raam singh ne baahar nikal ke kahiaa diaal sigh jee saahib ne batthindde jaanaa hai, tuseen charrho bhucho noo, raat raat prasaad teeaar karo| guroo jee dih charrade noo bhucho kee aavan ge|
raam singh ne guroo jee noo ghorraa dusaalaa mathaa ttekiaa| dohaan maataa jee noo teaur dite iko jehe|
dihu gharree charrade noo guroo jee bhucho kee pahuche| diaal singh ne mathaa ttekiaa te kahiaa, guroo jee dderaa karaaeee| guroo jee kahinde
1. bhaaee kiaan deean singhaneean|
2. dohaan likhatee nusakhiaan vich paatth dev hee hai, par kavee santokh singh ne is fikare noo aapanee kavitaa ain 1 ansoo 23 vich sreekaar naheen keetaa|
asee bhaagoo utaraange|
jee, prasaad teeaar hai|
age diaal singh noo kahiaa see, amrit chhakalai| diaal singh ne maniaa naheen see| kahide hun taan naahee chhakadaa, saaddiaa rangharrettiaa thon chhakengaa| fer jada chhakan lagaa chaar singh hath aae, panjaven rangharrette svaye parre door|
diaal singh ne kahiaa jee, amrit chhakaavo|
kahinde asaan jaaroor jaanaa hai aj|
diaal singh othe hee prasaad gaddiaan ute paaeikai lai geaa| prasaad varatiaa| diaal singh ne ghorraa dusaalaa mathaa ttekiaa, naale sau damarraa| kite rahe san pauadaan singh, kahinde jee, saadde taanee prasaad naahee miliaa|
guroo jee kharre ghorre vekhade san| guroo jee kahinde diaal singh kaa palaa farrake es paason laho prasaad|
diaal singh ne chhaap laeh ditee, kahindaa eis kaa prasaad rasat laike banaae lahe| onee prasaad chhaap vechike banaae leaa |85|
86. batthindde dderaa
dderaa bhaagoo see hoeaa| age saakhee hor chalee|
guroo jee charre batthindde dderaa keetaa| guroo jee ke naal panddat see, vaddaa budhivaan| kahindaa guroo jee vinaipaal kee talaak hai| jeharraa koee paatisaahu ethe batthindde varre, haathee balee deke varre, naale ethe deo rahindaa hai|
guroo jee kahinde haathee ethe kahaan hai
panddat kahindaa jhottaa deve val| kise pindd te mangaae lahoo|
vangehar singh bheje panj mahen noo| singhee kahiaa jaaeike
1. ain 1 ansoo 23 ton 25| ansoo 24 vich batthindde ton kaanaa deaoo kadtan dee saakhee hai jo agalee 86veen saakhee hai| 2 badhee hoee sharat|
vangehareea noo guroo jee jhottaa mangiaa hai valee den vaasate |
onee kahiaa lai jaahu, ahu kharraa jandd naal khahindaa hai| tthatthaa keetaa maarakhandd see mahiaan|
sikheen kahiaa jaae ke chal bhaaee maaleea| guroo jee yaad keetaa hahi, sees lainde han|
mahiaan tur peaa jaan sikhaan sottee laaee| maarakhandd see mahiaan, tur peaa| vangeharee hairaan hoe ge, kahinde guroo kalaa vaalaa hai|
guroo jee bal deea mahinaa|
guroo jee kahinde mahe noo sitt paao hetth|
godarreea kahindaa jee, mainoo hukam hove sitt devaan| guroo jee kahinde sitt deha
bhaaee godarree dee ke khanate kaa arrikaa kile hetth sitt deea|
guroo jee kahinde; vaddaa balakaaree hai saadh|
munaare odon kite san, kite nahee san| goreea ution dtaeh geaa see| bhaaee godarreea ute godarree rakhadaa, taan kar godarreea kahinde hath vaddaa khanataa rakhadaa| vadde boharr laae san godarree ne| vaddaa bhagat see| kuhu muho nikal jaae bachan sahij subhaae soee hoe jaandaa| guroo jee ne bhee kahiaa hai dakhan jaae ke maalave meh dekhiaa maaeaa kaa tiaagee bhaaee godarreea| bhucho kiaa the guroo jee de vaheer naal hee ttur aaeaa see|
fer chitaan gupataan noo hukam hoeaa es dev noo aithon kadte pakarrake| oneen kahiaa dev noo nikal jaeh guroo jee kaa hukam hai|
dev kahindaa mainoo kidhar kadtade hahu
1. soo pr ne beree likhee hai|
2. zameen khanan vaalaa kudaalaa yaa gadaalaa|
guroo jee kahinde, saraafee hoee jaahu baaunee | sikh kahinde sarahand noo kahinde hana kahindaa; jee aj taan main bhukhaa haan|
sikhaan ne kahiaa age kee khaandaa
savaa lakh man kaa meraa ahaar hai, aj bhukhaa hee haan|
guroo jee kahinde dupahiraa masoor pur kattake chaliaa jaaeen|
guroo jee kahinde vaddaa jagaa banaaee hai|
baraarr kahinde ethon kaa raajaa binai paal sikaar charriaa see, vekhe taan ser ton bakee arree kharree hai| ser noo halaae dendee hai, jaan ser nerre dtukadaa hai| binai paal ne ose vele odd hor mihanatee laae dite; garrhaa paaon eehaan| daaniaan ke hisaab karake bhaaulee ke, aus kee bhee mittee hee sittaaundaa| is kee surang bhattaner jaandee hai, vaddee chaurree hai |86|
87. sameer dderaa
age guroo jee charre sameer aae dderaa keetaa| raat rahe nagaree| ddalaa tithe hee aan miliaa| jimeedaar ddale noo nazar laike aae| den lage taan ddale ne aakhiaa, bhettaa guroo jee ke devo bhettaan kee laaeik guroo jee hain| enaan ke age meree kee taagat hai bhettaa laine kee|
guroo jee bachan keetaa, ddal singha karaamaat naalon mulaakaat baddee hai| saadde vich karaamaat sabhe hai, jadon laavaange tadon hee koee jaanoogaa| teree reeyat hai eeh sache hain |87|
88. talavanddee saabo| pahiredaaraan kheddaa dekhiaa
age dderaa guroo jee talavanddee fer keetaa| dasaan singhaan kaa raat noo pahiraa vaaro vaaree hundaa haisee hajoor kaa| raat noo kheddaan peaa talavanddee|
1. saraape hoe ilaake vich jaah, bhaav sarahind daa hai| sooraj prakaash vich likhiaa hai fittakee puree sarhand ujaarahu|
2. ain 1 ansoo 24| agaleean sataraan daa anuvaad agale ansoo 25 de ank 12 ton 18 tak vich ditaa hai| 3. kilhaa| 4.khel, tamaashaa|
sikh kahinde chalo vekh aaeee| guroo jee taan thake pe han, koee ddar taan naanhee; jaagiaan thon age hee aae jaahinge| panj singh naa ge, panj ge| jiharre vekhan ge kahinde kiaun aae, kee lahiaa aaeike, guroo jee gusaa mananage, chalo chalee| ddarade ddarade aae ke khale rahe, vadde ddare kahinde guroo jee taan sute bhee jaagade han| jaagade bhee jaagade han|
jeharre naanhee san ge tusee asee kiaun naa ge kahinde| ih sikh vekhake aae hee ge; sataabee hee aae jaande, guroo jee taan sute hee pe san|
oe bhee ddere noo ge din charrade, deevaan lage thon sabhe katthe hoe|
guroo jee kahinde tum khedde meh ge se ih kiaa keea jeharre naanhee san ge onaan ke kahiaa| oneen kahiaa jee asee naahee ge, eeh ge san|
tuseen kee kahiaa see geaan ke magaron enaan kee kahiaa jaaeike
doheen dhireen sach keh ditaa, jehee jehee man meh aaee see| jeharre naanhee se ge, ein kaa ridaa uhaan see tamaase beech| jeharre ge se onaan kaa ridaa hamaare paas see |88|
89. sangat noo shasatradhaaree keetaa| judh sikhaayaa
ek ber sree guroo jee jangal des the, taan kisee sikh aan kahiaa sache paatisaeh jee sangat aanvadee see te amake soobedaar khos leenee hai| taan guroo jee chup kar rahe| taan fer doosare din bhee kisee aan kahiaa jo guroo jee sangat aanvadee see darasan ko, te amake soobedaar khoh leenee hai|
1. paa chhake bee hai, muraad gaarrhee neend ton hai|
2. ain 1 ansoo 26 daa akheer|
hukam hoaa bhaaee iaun koee nahee kahindaa jo soobaadaar ko sangat khoh liaaee hai| habhe koee iaun kahindaa hai, sangat ko soobaadaar khoh leenaa hai|
fer hukam hoaa bhaaee| sangat sachee hai navaan paatisaaheean teek sangat simaraneean farreean han, ab main sangat ko bhagotee farraavongaa, ar chirreean thon baaj turraavengaa| taan fer uhaan hee hukam hoaa jo meraa sikh hovegaa, so sasatr binaan naa rahegaa| taan sikh sasatradhaaree hoe ge| fer kesaan kaa hukam hoeaa, jo kesaan binaan manukh adhaa hai saaraa manukh tad hundaa hai, jab kes hohi, bahurr sasatr hahin|
fer hukam hoaa bhaaee sangat ko judhay karanaa sikhaalade haan| tab ddalaa bairaarr bulaaeaa| hukam hoeaa ddaliaa| aapanee sainaan saath laike, laattheean haath karake sangat ko khoh liaavo, par maaranaan kisee ko naheen, ar vasatoo bhee kise kee gavaavanee naahee, kiaun jo feranee hog, sangat ko judh karane sikhaalane haan|
taan ddalaa bairaarr sainaan sahit jaae sangat ke peaa| ate sangat ko iaun keh bhejiaa jo ethe aseen praahune jehe baitthe haan, te jatt aapajore han, tusaan noo khohan aanvade hain, par tuseen khuhaavanaan naheen, bhalee vaje takarre honaa, te bhalee vaje sanamukh honaa, haaranaa naheen|
guroo kaa bachan paae kar sangat takarree hoee| oeh khohan te sangat khohaave naahee| vaddaa sor peaa os judh kaa| kee koh suniaa sor guroo jee suniaa sor| taan guroo jee uche asathaan baitthake tamaasaa dekh kar ar sor sun karake bigase| hukam hoaa sangataan ko judh karanaa sikhaalane haan| isee hee vajahu honage |89|
gu pr soo ain 1 ansoo 28 de shuroo vich ih saakhee hai|
90. karraah luttaaeaa
age saakhee hor chalee|
taan fer karraahu prasaad karaaeaa bahutee ber| jab karraahu prasaad hoeaa tab hukam hoaa, jo lutt levahu tab bahute sikh luttan ge karraahu te kitane sikh guroo jee ke hajoor baitthe rahe| oeh luttan naan ge| taan hukam hoeaa karraah luttane naa ge
taan sikhaan kahiaa, sache paatisaah jehaa baanddaa miladaa hai, tehaa khaae lainde haan, aseen luttan vaaliaan vichon naaheen|
hukam hoeaa nihaala khaalase vich lutt bhee hovegee, ate naale sikhee bhee hovegee, doven baataan hovengeean| bahurr guroo jee sasatr kar prasan hoven, sasatraan kee poojaa karahin| jo koee maaeaa liaave aisee khusee naa milai jaisee sasatr vaale ko mile |90|
91. ddale noo meenh ditaa
age saakhee hor chalee|
taan fer ddale bairaarr ke hukam hoaa, jo ddaliaa toon roj liaa kar sarakaaron|
ddale kahiaa bache paatishaeh jee mujhe meehan milai| hukam hoeaa, ddaliaa roj lai jo saadde paas hai| meeh taan asaaddee bagal vich naaheen kiaun jo tainoo kadt deeee|
taan kisee din fer roj khulaa taan guroo jee kahiaa bhaaee ddaliaa roj liaa karo| taan fer ddale kahiaa sache paatisaeh jee mainoo meehu milai| taan guroo jee fer anasuniaa keetaa| othe jangal vich chirankaal kee aauarr see|
taan fer roj khuliaa te ddalaa hazoor baitthaa see, taan hukam hoeaa ddaliaa roj liaa karo sarakaar| taan fer ddale kahiaa, sache paatisaeh jee mainoo meeh mile taan hukam hoeaa jattoo pine taan kandh theen ghine| jaahi, chhaparr hachhe karaae|
1. vanddaa, chhaandaa |
2. ain 1 ansoo 28 ank 15 ton 20|
taan ddale prasan hoe kar lok katthe kee, naale dtol ikatthe kee| kitane din chhaparr hachhe hoe| fer jattaan noo guroo jee meehu ditaa, par vaddaa deeragh megh ditaa| jatt tripat hoe rahe| taan jattaan thak ke aan kahiaa, sache paatisaeh jee megh theen bas karaaeee| taan guroo jee megh theen bas karaaeaa, taan hee rahiaa |91|
92. moole daa punar janam
age saakhee hor chalee|
eik sikh ne kahiaa jee, guroo naak jee kee mule vaddee ttahil keetee thee fer sap ne maariaa, adho gat noo praapat hoeaa|
guroo jee kahinde muhu fer giaa see| hun fer bhagat karoo janam dhaarake, vatthindde kee dharatee tugal khatree ke janamegaa|
sikh ne kahiaa jee kee nisaanee hovegee
saahib kahinde bagee bodee hog, janam te hee naaun bhee moolaa hog, ttahil birathee naheen jaandee| jaman maran te rahit ho jaaoo bhagatee te|92|
93. maalave vich kaal kaa kaaran binai paal raaje dee vaarataa
age saakhee hor chalee|
pahiraa guroo kaa sikh rahinde, sikh kahinde pahire vaale ik din eik isatree, raat savaa pahir rahindee haisee, guroo jee aj hath jorree kharree rahee see| fer loheevaarre mathaa ttek ke utth gee|
1. soo pr de karataa ne ih saakhee te sau saakhee dee 45veen te 48veen saakhee enaan tinaan noo hee milaake ih prasang 1 ain ansoo 26 vich ditaa hai| tinaan de bhaav noo jis khoobee naal meliaa hai uh us saakhee de paatth ton pooraa sapashatt ho jaandaa hai|
2. soo pr ne is ttikaane ih saakhee naheen ditee|
3. bhaav lo hon vele, pahu fattee te|
guroo jee kahinde hog |
fir panj raatee ese taraan aanvadee rahee| fer ik din mathaa ttekake naan aaee| fer sikhaan kahiaa, jee paatisaahi| baaharee karee, kauan see ohu jee
guroo jee bachan keetaa eeh dharatee hai maalave kee| es te bhaaree manamat hoee hai| taan hee hamesaa aan ke hath jorradee hai|
chauakee vaaliaan singhaan aakhiaa jee, esate keharree manamat hoee hai
guroo jee bachan keetaa, bhaaee piaario ik raajaa thee binaa paal, tisane batthinddaa basaaeaa see| baddaa dharamag haisee| tisake raaj bich nangaa bhukhaa naheen see koee rahindaa| kade kaal bhee naheen see paindaa| chor jaar koee naheen haisee| aisaa dharam daa raaj see| nadeean kooe bahut san, kumer ke samaan haisee khajaanaan tisake|
taan singhaan kahiaa jee, osanoo kitanaan chir hoeaa
guroo jee kahinde osanoo chauadaan sai baras hoeaa| os ne kottheean gaal ke sataluj bich kile kee neeo rakhee haisee
taan singhaan aakhiaa jee paatisaahi, odon daa ittaan daa kilaa kikoon rahiaa
guroo jee bachan keetaa jiven kat daa maheenaa aaundaa; gadar til paaundaa aaviaan vich, eis karake rehee naheen lagadee| tis raajaa ke sehar vich ik brahamanee haisee, tisake ghar paraahune aae| tisake bhojan keetaa such pavitr hoeike| jadon bhojan tiaar hoeaa, odon os daa baalak rodan karane lagaa| taan ohu kuchharr laike choochee dene lagee| os baalak ne bisattaa kar ditee chauake beech| taan os brahamanee aisaa neech karam keetaa jaisaa koee naa kar sake| bisattaa ute aattaa baroor ditaa te brahamanaan noo bhojan khuvaaeaa| anaaj devataa ne bishan dev paas jaae fariaad keetee| bisan dev aakhiaa, teree avagiaa kis keetee aisaa kauan hai, jis ne tainoo dukhaaeaa teraa
94. jhoolan singh
age saakhee hor chalee|
guroo jee sikaar charre san| jhoolan singh dutaaraa vajaaeindaa, par bahut changaa| guroo jee ke mahilaan kee ttahilan kahindee mahilaan paas vajaae aithe baitthaa kee vajaaeindaa hahi
kahindaa maataa jee kahinde hain ki toonhee kahindee hai
kahindee taan main hee haan, par guse naanhee hon dindee, toon chal|
jhoolan singh dutaaraa vajaaun aaeaa hai|
maataa jee kahiaa sabad parregaa
kavee santokh singh ne maalave dee dharatee daa ik kanayaa de bhes vich guroo kee hajooree vich aaunaa te saare desh noo dhan upajaaoo karan hit aradaas karane daa sankhep prasang ain 1 de ansoo 24 de suroo vich ditaa hai te maalave noo var milane ansoo 29 de akheer dite han par ih ain avagayaa dee puraanak kathaa kavee jee ne sveekaar naheen keetee|
ttahilan kahindee dutaaraa vajaaeindaa hundaa hai; kaho taan vajaae|
maataa jee kahinde vajaae|
jhoolan singh ne vajaaeaa dutaaraa tthatthee| vajaaeike ddere utth geaa|
guroo jee shikaar te aae| fer jhulan singh de man vich vaddee gairat aaee| mere paason vaddee manamat hoee hai| meree maaee bhain hove taan main ise taraan hee vajaavaan man vich tang hoeike indree katt ditee, bolan kaa tiaag kar deea
guroo jee noo sikh ne kahiaa jee jhoolan singh ne indree katt sittee hai| bolan kaa tiaag kar deea|
guroo jee kahinde hiras naa jaavegee|
zakham raajee hoeaa| rahiaa guroo jee paas koee kaal| fer mauarraan basiaan thon; age jeeaundaan jeevandhiaan dee chak see fer autth gee, dulameeke bhee basade san oe bhee utth ge| fer mauarraan basiaan thon age hee jhoolan singh aae rahiaa see| tape thon sikh ttahil kar jaandaa| mauarree su naahar ute jhunbee see osadee| odon fer mauarr othe bashe| jhoolan singh kaa naaun akooaa kahin lage| odon bereean bahut san| fer saabe kiaan thon mauarr ethe aae base| odon aithe mauarraan thon age vaddee rohee see| ik tapaa dhaualaa raae sar thaa, fer mauarr aae base| jhoolan singh kee ttahil karan lage| par vaddaa bhagat see| jo kuhu moohon kadte, bachan kare, soee hove|
fer saaboke aae dauarre mauarreen| jhoolan singh maal noo chherran naan deve, gaanee mahee noo tape val chherran naan deve| laattheean maare gaanee noo, pindd vich vaarre, chherran naan deve| lok kahin aj akooaa kee karadaa hai muho boladaa naanhee see, os kaa naa bolan kaa pran see keetaa hoeaa| lokaan maal chherr ditaa, ausakaa aasaa naan samajho| saaboke kattak ne maal taeh liaa, fer maloomee hoee taanhee akooaa maal noo morradaa see| fer dtidd noo vajaave hath kare chhetee chhetee| fer lok samajhe, bhee kahindaa he, tumaaree fate hovegee| vaahar milee, maal
chhaddaaeaa| vaddaa bhagat hoaa|
ohu jo guroo jee kahiaa see hiras naahee jaaoo jado bahoo biaahee aave vekhan jaae| os kee jaagaa noo hun bhee maneedaa hai|94|
95. talavanddee vikhe damadamaa
age saakhee hor chalee| guroo jee talavanddee bahut rahe| jaagaa kaa naau damadamaa rakhiaa| guroo jee kahinde, ethe asee dam leaa hai| guroo jee kamar ethe kholee hai| age kamar asanaan karake suchetaa karake kholade naan, jiaun chhakaaunde chhakaaee rakhade asanaan suchete teek| ethe kholee hai kamar guroo jee|95|
96. damadame baare bhavikhayat
age saakhee hor chalee|
guroo jee amrit de karraahe karaaunde fer bhoonm par ddulhaae dende| sikhaan kahiaa paatishaaha ehu kee hukam hai, baaharee karee jee guroo jee kahinde ethe sumanimaanee khaalasaa hovaigaa| saaddee kaasee hai ehu| ethe sikh akhar bahut sikhanage| bidayaavaan honage |96|
1. eis saakhee vich dasiaa hai ki jhoolan singh barraa bhagat hoeaa hai. par is saakhee daa pahilaa hisaa sahee naheen| jaapadaa hai ki jadon akooaa singh karanee vaalaa ho giaa taan chele baaliaan ne aapanee valon ih ik saajanaa prasidh keetee hai, jo aapane aap vich barree attapattee hai| guroo jee daa kahinaa ki hiras naheen mittoo dasadaa hai ki akooaa singh daa aapane te zulamee karan daa kaaran koee hor see| su pr ne ithon laike ih saakhee ain 1 de ansoo 27 vich ditee hai|
2. kasee rakhade, khichee rakhade|
3. ain 1 ansoo 28 ank 20 ton 24 vich ih saakhee anuvaadit hai| te agalee 97 saakhee bee is de naal hee hai| sumanamaanee daa bhaav hai aumaahoo some vaang|
97. ttaalee hetth dudh chhakiaa
age saakhee hor chalee|
guroo jee sikaar charre, ttaalee hetth jaae utare| os ttaalee kaa pandraa hath kaa gerr hai| satee kohee hai ddere thon| mauarraan ke lok othe dudh keean karraauneean laike jaae mile| dudh sikhaan ne chhakiaa| guroo jee khusee keetee aap charre|97|
98. kabeer same baadashaah
age saakhee hor chalee|
ek ber sree guroo jee sikhon kee or mukh karake puchhiaa thaa, jo jis same kabeer bhagat hoeaa see tis same baadasaah kaun thee taan sikhaan kahiaa, sache paatisaeh jee asee ton naaheen jaanate|
taan hukam hoyaa bhaaee baadashaah saath das laakh ghorraa charradaa thaa, tisako koee naaheen jaanadaa ar kabeer bhagat ke sabh koee jaanataa hai| so tis ko sabh koee is kar jaanataa hai jo uh paramesar kaa bhajan karataa saa| ar santon kee sevaa karataa thaa| jo santon kee sevaa karate hain ar paramesar kaa bhajan karate hain tin kaa naam jug jug mai abinaasee hai, nautan hai| ar saache paatisaeh paramesar ke bhajan karane vaale hain| aauar deso ke baadasaah koorre hain| kabeer bhagat ko raam kabeer kahike bulaavanaa aaeaa hai| raam meh ar kabeer meh bhed kachh naa thaa|
sikhaan aakhiaa jee, ohu paatisaeh kerraa thee
guroo jee kahinde sakandar saah see naau |98|
1. dudhaan deean kaarrhaneean| oeh baratan jinaan vich dudh kaarrhade han| bhaav karrhe hoe dudh de bhare bharaae bhaandde liaae|
2. hubahoo iho prasang sau saakhee dee 30veen saakhee vich hai jo kavee jee rut 3 de ansoo 43 vich ulathaa aae han. is lee is pothee dee ih saakhee unhaan ethe ain 1 vich naheen ditee|
99. dharatee noo kauan utthaaee kharraa hai
age saakhee hor turee|
eik ber sree guroo jee sikhon kee or mukh karake puchhiaa jo bhaaee dharatee kau kaun utthaaee kharraa hai
taan sikhaan kahiaa sache paatisaeh jee aap kripaa karake kahee jee
taan fer hukam hoeaa naa bhaaee, kachh jo kisee suniaa hoe so kaho
taan sikhaan kahiaa sache paatisaeh jee| koee kahitaa hai dharatee ko balad utthaaee kharraa hai, koee kahitaa hai dharatee ke shes naag utthaaee kharraa hai|
hukam hoyaa bhaaee doven paravaan, par balad ar shes naag kis ke adhaar kharre hain
taan sikhaan kahiaa sache paatisaeh jee ehu aap kahee jee hukam hoeaa ohu sach ke aasare kharre hain| jitane khandd brahimandd hain, samundr, dharatee, chandramaan ar sooraj sabh sach ke aasare kharre hahi| ar jo koorr chalataa jaataa hai so bhee sach ke saath miliaa chaliaa jaataa hai| sudhaa koorr chaliaa naahee paavataa| jaise sudhaa lohaa naahee tarataa, par naau saath miliaa lohaa bhee tarataa firataa hai, taise koorr bhee sach saath miliaa chaliaa jaataa hai|
taan sikhaan kahiaa sat jee sat jo tumaare mukh vaak te bachan nikase hai so sat hai |99|
damadame deean saareean saakheean de akheer ain 1 ansoo 30 de ank 37 ton akheer tak ih saakhee kavee jee ne gu pr gran vich ditee hai|
100. paraaeaa hak naheen maaranaa
age saakhee hor turee|
eik ber kisee sikh paas kise kaa lahinaa thaa| ohu mange, oeh deve naanhee| taan lahine vaale sikh kahiaa sikhaa je too hun naa devahigaa, taan daragaeh lekhaa denaan aaveegaa| othe farreeahingaa| taan agon devan vaale sikh ih tuk parree
jo lekhaa koe na puchhee jaan gur bakhasindaa |
tad ih sabh baarataa guroo jee bhee suneean unahun keean| jab sikh ih tuk parreen| jo lekhaa koe na puchhee jaan gur bakhasindaa taan sree guroo jee ih aap tuk parree
huk paraaeaa naanakaa us sooar us gaae|
gur peer haamaa taan bhare jaa muradaar na khaae|
taan hukam hoeaa sun sikhaa guroo tab hee bakhasegaa jathe muradaar tiaagengaa| so muradaar paraaeaa hak hai| jab aisaa lekhaa naa hove, tab sabh srisatt iaun hee udhar jaave| kisee kaam, krodh aadik kiaun tiaagane hain, ar man ke kiaun maaranaa hai| taante iaun baat hai
jo naanak chhuttan koorr baajhahu subh karaneea |100|
101. likhan sar
age saakhee hor turee|
eik din ddale hujoor hath jorrake kahiaa paatisaeh jee kee hukam hai kee hajaar likhan gharreedee hai, fer sittee deean jaandeean
1. gurabaanee daa paatth hai lekhaa koe na puchhee jaa har bakhasandaa|
maavaaddm 5
2. ih saakhee sau saakhee dee sataveen saakhee naal miladee hai jo kavee jee ne rut 3 de ansoo 49 vich ditee hai| othe dohaan sikhaan daa naam maalaa singh te laahauaraa singh ditaa hai| antalee tuk gurabaanee daa paatth naheen|
hain| jee paatisaahi| ih kee subhaau peaa hai
guroo jee kahinde ddal singh ethe sikh sikhaaeit parrenge kee hazaar| hun taan naaheen koee parradaa, jadon parranage, odej banaae lainage| ih hamaaree drisatt hai|
chauapee| eih hai pragatt hamaaree kaansee|
parr hain ihaan dter mat naasee|
lekhak gunee kavind giaanee|
budh vaddee hue hain at giaanee|1|
ddale kahiaa bhalaa jee, guroo jee
tusaan kaa kahinaa sat hovaigaa |101|
102. damadame nivaas| ddale amrit chhakiaa
age saakhee hor chalee|
chauapee| auch damadamaan adhik karaayo|
jih sam upamaa avar na gaayo|
baitthat aap tahaan jab aaee|
sabh sangat darasai tab jaae|1|
bahuro aap guroo sar aavain|
bol sangatee kaar kadtaavain|
anik charitr karain uh thaanai|
kauan kavind su sakat bakhaanai|2|
saayankaal janddaanai aaee|
rojadaar sabh lehi bulaaee|
sabh ke roj det uh thaanai|
muhar rapayaa paisaa jaanai|3|
1. pichhe 96 ank vaalee saakhee naal is daa bhaav saanjhaa hai, kavee santokh singh jee ne duhaan daa bhaav ain 1 ansoo 28 vich katthaa hee ditaa hai|
2. paa janddiaane|
madhubhaar chhand| tabai aal aanai| bitthe tin thaanai|
tabai laag lachhaa| su dtaaddee pratachhaa|4|
jhoolanaa| aan bairaarr sabh ddal te aad lai mile pag kanj ke aan
teeraa| sikh ar sant aanant mil aavee prabhoo ke het man mod paaee| hot kee khaalasaa jhootth taj laalasaa milay tih aan sabh sang bhaaee| puree aanand te chauaguno jaaniye vaar pun paar nirayo na jaaee| hot aanand dhun keeratan jaaniyai bajat sangeet kee taar gaaee|5| bhaavanee dhaar ik sevaheen naath ko, chaakaree daam ik roj leheen| putr kalitr ik dhaar hit poojaheen, doodh aau maal kee aas kehee| ik jo daas udaas hai jagat te sree ghan yaam ke aasane hee| rain din aavahee chalee bahu sangataa prem paadarathan naath deheen|6|
doharaa| roj asarafee mundakaa det guroo jee nit|
yobateean sunikar chale aavat beer anit|7|
dundabh naad mridang dhun aavaj toor apaar|
jaladh megh jim gaajahee sad saachai darabaar|8|
aadh jaam din charre lag hoe na kise didaar|
fir baitthe sukh mehal jab darasain hit dhaar |9|
rasaaval| tahaa te ju aavai su ddere sidhaavai|
suyo ais paaee| chalay des aaee|10|
guroo jee nidhaanaa| rakhai chaakaraanaa|
dhan yau basaavain| malo megh aavai|11|
jahaan baitth aaee| su detaa hee jaaee|
auroo paatt neeche| diven bint seeche|12|
kite jo baraaraa| karain ais kaaraa|
nisan madhay aaee| khudain tauan jaaee|13|
jahaan aap teee| guroo roj deeen|
ih ik tuk age dite jhoolane de do chhandaan ton vadheek hai|
kachhoo thaan na paavain| agaadh ttharaavain|14|
lajaa so lajaaee| rahe monataaee|
jite aau naresaa| hute madh desaa|15|
sabhai tauan jaaee| mile khaas aaee|
sabooh bichaaree| guroo aavataaree|16|
eik rain ddalaa| itai aan kalaa|
asan dtaal dhaare| rehayaa tthaandt duaare|17|
su chauakee diaalaa| karee taan bisaalaa|
rahe aap gaaee savauan ddar jaaee |18|
gayo so na dhaamaa| jagayo chaar jaamaa|
pu hoe dayaalaa| kahaa yo kripaalaa|19|
jisee ichh hoee| lavo maang soee|
guroo hai sahaaee| mange ichh kaaee |20|
tinai haath joree| binai hai su moree|
hur ichh naanhee| rakho charan maanhee |21|
jithe paatisaeh aap hove othe daas noo peerree kaa thaaun rakhanaa|
ddal singh| amrit chhakoo, singh chhakade han|
ddalaa kahindaa jee, main bahut chhakiaa hai
guroo jee kahinde tain kad chhakiaa hai
kahindaa paatishaaha jo seet prasaad aap ke thaal kaa hai, soee amrit hai|
ddal singha khandde kaa amrit chhaka
paatisaeh oeh bhee taa khandde kaa hundaa hai| tuseen prasaad karad bhett karake chhakade hahu|
saahib bahut bigase| fer kahinde ddal singh| ehu hamaaree khusee hai ddal singh kahindaa sat bachan jee, sat bachan| autthake pairee peaa|
agale bhalak karraahu prasaad keetaa, amrit chhakiaa, sau singh sunahireea hoeaa|
fer guroo jee bahut prasan hoe| guroo jee ne sree saahib, dtaalaa, de hajaar kee jarraaoo kanganaan kee jorree bakhasee| galon laahike cholaa bakhasiaa| kahindaa jee cholaa gal naheen paaundaa, esanoo mathaa ttekaange| ddal singh par bahut khusee hoee|
eik din bhajaaoo aaeaa turak aanvadaa hai ddal singha door baahar jandd hetth jaae ke dderaa kar dee kamarakasee saaree fauaj naal| kahindaa paatisaeh je kite turak naal ttaakaraa bhee hoe geaa, baraarraan kee talavaar vekhoge jee| guroo jee bahut khusee hoe |102|
103. raam singh tilok singh noo var
age saakhee hor turee|
eik ber guroo jee noo raamaa singh tilokaa singh rasat laike ge gaddiaan uton. fool te damadame guroo jee noo mathaa ttekan| guroo jee kahinde raamaa singh tilokaa singha rasat ghar thon aandee hai
jee paatisaeh gharaan dee hai| sabh bhaaeean dee hai| hor bhaaeean kee bhee hai| kise kee man, kise kee doe man|
sikhaan kahiaa jee, raamaa singh talokaa singh ne saahibazaadiaan kaa bhee sisakaar keetaa see| aapanaa jaanake sareer kamalaa kar liaa see|
eik sikh kahindaa jee paatisaeh jee ehu taan kaangarr mathaa ttek ge se|
guroo jee kahinde kuh maango, je ichhiaa hai guroo pooree karegaa| chakar basade firade san age, guroo paatashaah jee jadon de ait bhoom aae haan, tadon kaa ait bhoom hachhoon pair naahee gaddiaa|
1. sooheean yaa ttaangoo, nasake pahile khabar den vaalaa|
2. ain 1 ansoo 28 de ank 27 ton akheer tak kavee santokh singh jee ne ih prasang ditaa hai|
guroo jee kahinde raamaa singh, talokaa singha tumaaraa pair bahut changaa ttik jaavegaa| tumaaraa hee raaj kurasee bakurasee rahegaa dilee, lahauar ke beech| saaree sangat ute khusee hoee| sabh sangat ne mathaa ttekiaa| raamaa singh talokaa singh noo pagaan painaaeean|
guroo jee kahinde tumaaraa raaj pahaarr attak teek hovaigaa| gharaan noo murre| sat din guroo jee kaa deedaar karade rahe |103|
104. vangehareean noo bakhashees
age saakhee hor chalee|
jadon batthindde guroo jee ne vangehareean thon mahiaan see mangaaeaa, onee kahiaa see mahiaan maar khandda aap vich dee gal karake daso jis vele sikh jaanage laaune, tadon sikhaan noo maaroo, tamaasaa vekhaange| kahiaa sikhaan noo jee ahu kharraa hai mahiaan, guroo kiaan noo je lorreedaa hai taan lai jaahu, jandd naal khahindaa hai kharraa | jaaeike sikhaan hukiaa, chal bhaaee devataa teree mukat karee, guroo jee ne sadiaa hara | mahiaan tur peaa| fer vangeharee kahinde guroo jee sachaa guroo hai| ehu tanakhaah bakhasaaeee, guroo jee te chalake| due bandookaan leean, kuh rasat lee, kuhak rooparas leaa| guroo jee bandookaan ute rooparas ute khusee hoe|
jaae kahinde jee, aseen mahen vaalee gal kapatt keetaa see| tuseen saaddaa parradaa dtakiaa hai| guroo jee khusee keetee|
onee kahia jee, raame talake noo raaj bakhasiaa hai; saanoo bhee kripaa hove|
guroo jee kahiaa tusee aae mile hahu| tusaan paason koee kaal etanee ku jagaa ttikee rahegee, jitanee ku hun hai |104|
1. naabhe pattiaale de vaddiaan noo ih var daa prasang kavee jee ne ain 1 ansoo 29 de shuroo vich ithon hee laike ditaa hai| te agalaa vangehareean noo bakhasees daa prasang bee ise ansoo vich hai|
2. loon |
105. dakhan noo tture damadamion
paatashaahee 10 guroo jee ne dakhan jaane kee tiaaree keetee| ehu sad das dih agon dee keetee
maajh paatisaahee 10| lakhee jangal khaalasaa deedaar aan lagaa| tab uchaar hoeaa
sun kai sad maahee daa mehee paanee ghaahu muto ne|
kise naal na raleea kaaee keho sauak pio ne
geo firaak milio mrit maahee taahee sukar keetone|1|
sunake guroo jee kaa baak sarabatr khaalase nerre door te hum humaae ke aae darasanaa noo | bhaaee roope te bhaaee dharam singh aaeaa| budhoo sudhoo deevaane aae| abhai raam sodtee aaeaa kotthe te| abaloo mahime te| daan singh aaeaa, aapane bette gurabakhash singh ko saath laike| amritasar te bhaaee manee singh jee aae. sangat ke saath laike| ramadaason bhaaee gurabakhas singh jee aae sangat ke saath laike| chakaa te bhaaee raam singh bhaaee diaal singh aae| fool te raam singh tilok singh aae| bhucho te bhaaee godarreea aaeaa| sarabatr ne aan hazoor darasn keetaa| aapanee aapanee bhettaa rakhee sarabatr ne| darabaaree gharabaaree deevaane se guroo jee ke| onaan benatee keetee jee paatisaahi, aap maalave des vich guroo kee kaansee baitthe ho, darasan dende hai| sikh sakhaa sabh koee chaliaa aanvadaa hai| dakhan bhatth pee kaa kee naaun lainde ho|
guroo jee bachan keetaa naa ve saaddaa kaaraj hee hai | asaanoo jaroor jaanaa hee hai| damadame ke samaan asathaan naheen hai hor, par aseen jaanaa hee hai| raame singh noo taloke singh noo khusee keetee, siropaau dee| raam singh diaal singh ke khusee keetee, sirepaau dee| bhaaee gurabakhas singh, bhaaee manee singh, bhaaee dharam singh, daan singh kaa bettaa gurabakhas singh, bhaaee santokh singh eeh panje naamadaar guroo jee ke, saath hee charre, charan kamalon ke| prithame darabaaree gharabaaree bhaje raat, paarrake baraarraan noo saath laike | sodtee abhai singh noo guroo jee kahinde
aap charre, nauamee paatisaahee ke asathaan aradaas karavaaee| ne din guroo teg bahaadar jee rahe| nau maheene ne din, nau pahir, nau gharreean, no pal guroo gobind singh jee rahe| charre katak kee sudee tith panchamee din veeravaar, savaa pahir din charre kooch keea dakhan kaan|105|
106. dderaa keval
damadame te dderaa sat koh, keval keea|106|
107. jhorarr dderaa
age jhorarree dupahire dderaa keea|107|
108. jhandde dderaa
jhandde dderaa keea atthaaraan kos|108|
109. sarase dderaa, ddalaa nasiaa
sarase dderaa keea baaraan ke bhee palangh ke paas baitthaa see| guroo jee palangh par baitthe se, ddal singh guroo jee upar charre pajaave ke| kahinde ddal singha aau, tainoo jeharraa mulakh denaa hai vikhaaeee| kahindaa jee jadon chalaange odon vekh lavaange, paatisaeh jee
ddal singh ne guroo jee ke palangh ke upar kangan te khanddaa bichhaaune ke hetth kee dhar dite| fer raat noo guroo jee ke ddere noo due baaree parakamiaan deke bhaj geaa| benavaa fakeer firadaa see, parakamiaan dendaa osane odon vekhiaa see jaandaa|
guroo jee kahinde bulaavo, ddal singh noo
1. damadame ton dakhan noo tturan daa ih prasang kavee jee ne savisathaar ain 1 de ansoo 32, 33 vich ditaa hai| damadamion chalake keval, jhorarr, jhandde ton sarase dderaa karan daa veravaa vee ise ansoo 33 vich hai|
2. aave ute|
pichhale pahir kee raat kaa chaar gharreean kaa amrit velaa rahindaa see| benavaa kahindaa ddalaa na malaa, ek alaa hee alaa| kahindaa .jee, ddalaa bhaag geaa hai| guroo jee kahinde tin janam miladaa aaeaa see|
guroo jee bolan naanhee chup kar rahe| ddalaa kahindaa hundaa see jee, jithe aap kaa thaaun rahine kaa hove othe guroo jee peerrhee kaa thaanau daas ke rakhanaan jee |
guroo jee kahinde aap hee utth geaa hain ve ddalaa
guroo jee kahinde hunde ddal singh dakhan noo ham jaavanaan hai sabh tiaar hove| ddal singh kahindaa hundaa jee, ethe hee raho| guroo jee kahinde tum bhee charre| ddal singh kahindaa hundaa jee enaan jhaarraan kaa raakhaa koee naahee| guroo jee kahinde hunde taihee naanhee honaa, jhaarraan ke raakhe kete hee hoe han, honage age kete |109|
110. nauahar dderaa
charre guroo jee, age dderaa baareen koheen nohar keetaa| guroo jee kahinde nauahar guroo kee muhar luttegaa khaalasaa| vaddaa uchaa chabootaraa see| guroo jee ghorre samet pauarree pauarree sikhar chabootare ke charr ge| othe mahil ke kabootar se bahut ik sikh suraaheedaar hetth bhanaan aaeaa guroo ke paas noo| ik kabootar hetth see baitthaa| sikh ke pairaan hetth aaeike mar giaa| jeharre baitthe se chabootare upar, onee gusaa maniaa, kahinde, sikh ne kabootr maar deea| guroo jee kahinde kiaa hoeaa sabhanee hee mar jaanaa hai
oe kahinde sabh hee maar dehu
guroo jee kahinde sabh hee mar jaanage
kabootar lage mahil ution mar mar ddigan| hazaaraan kabootar san, mar ge|
onee lokeen kahiaa guroo jee, enaako jeevaave jee
ain 1 ansoo 33|
guroo jee kahinde, chog paave jeevanage|
onee chog paaee motthaan kee, sabhaneen chugee| jeharraa sikh tho mueaa
see, oeh naan jeeviaa|
sikh ne kahiaa jee, ehu bhee jeevaaeee jee
guroo jee kahinde es noo chog paao jeevegaa|
sikh ne chog paaee, oeh vee jeeviaa|
guroo jee nauahar dderaa keetaa taal ke beech, chheen talaaee|
atthaaraan sai giaare khaalase luttee, maaree, muhiraan lutteean|
age guroo jee dderaa kooch keetaa bhaadaraa, atthaarheen koheen hoeaa|110|
111. suheve dderaa
age dderaa suheve sateen koheen| othe jandd see vaddaa| guroo jee kahinde eis jandd ke veech jis din pipal lagoo, aap pipal mal geaa, jandd mar geaa, odon khaalase kaa raaj hoaoo |111|
1. kavee santokh singh jee ne ih prasang ain 1 de aisoo 34 vich kavitaa vich ulattaayaa hai te 1811 dee vaarataa daa bhee thorraa vadheek haal ditaa hai, jo ethe naheen hai|
2. suhove dee ih sankhep saakhee kavee jee ne ain 1 de ansoo 34 vich inee hee ditee hai| par sar atar singh bhadauarr vaaliaan dee pethee vich is saakhee ton age visathaar sahit suheve dee ik hor saakhee bee ditee hai| jisade antaragat kuchh is ton pahileean te kujh agon deean saakheean aa jaandeean han| is vich ddale dee bhaabee daa dhee maaran de apraadh dee bhul bakhashaaun daa te suheve dee jandd pipal dee saakhee daa lamaa prasang hai jo apane attapatte pan te pichhaleean saakheean dee punarukat hon de kaaran aakhayaapak sidh hundaa hai| bhaaee santokh singh jee de gu pr soo gran vich ih prasang naheen hai jo sahee karadaa hai ki ih saakhee magaron dee rachanaa hai| ih saakhee aseen antakaa 1 vich akheer te dinde haan|
112. madhoo singhaane dderaa
age madhoo singhaane dderaa atthaareen koheen keetaa|112|
113. pushakar dderaa
age puhakar dderaa atthaareen koheen keetaa|113|
114. dderaa chooroo
age dderaa churoo keetaa|114|
115. daadoo duaare
naraaeine dderaa age daadoo duaare hoeaa| guroo jee teer naal daadoo kee jaagaa noo namasakaar karee| khaalase ne kahiaa guroo jee tanakhaah dehu, daadoo kee jaagaa ke namasakaar karee hai
guroo jee kahinde khaalasaa jee lahau tanakhaaha
khaalase ne panj hajaar damarraa laaeaa|
fer ik sikh kahindaa khaalasaa see panj hajaar bahutaa hai guroo jee noo panj sai kee avaaj kahu|
fir ik singh kahindaa panj sai bhee bahutaa hai|
fer ik kahindaa guroo jee paas khajaane kee paravaah hai
fer ik singh kahindaa panj lakh lavaange|
fer ik singh kahindaa guroo jee taan etaa hee dee denage| fer khaalase noo bhee tanakhaah takarree lagiaa karegee| guroo jee savaa so damarraa, kahindaa hai khaalasaa
guroo jee savaa sau damarraa deea khaalase noo| khaalase jee ne laike damarre langar kaa tanboo banaae deea|
odon daadoo jee kaa potaa chelaa see| tithe sikh bhee jaae baitthe, saadh aakhade eih kauan hain
singh kahinde ih guroo gobind singh hain| guroo naanak jee dee gadee upar| paatasaeh ke saath ino hee ne judh keea| aatth maheene
mahant apaa darasan noo teeaar hoaa| saadhaan kahiaa ethe hee sad le| taan mahant aakhiaa saanoo hee jaanaa jog hai aise mahaatamaan paas fer saadde asathaan aae hain|
thaal pataasiaan kaa leea| hor saadh bhee darasan ko aae| guroo jee boharr ke tharre ute baitthe the, aan saadhoo ne mathaa ttekiaa|
guroo jee bachan keetaa aavo daadoo de sikho baittho|
mahant aakhiaa guroo jee tusaan daavaa keetaa taan aitane judh jang hoe| ih te gadee niradaave vaalee thee
guroo jee kahinde naa ve daadoo diaa sikhaa iaun naheen| itt chakade noo pathar chakee taan vaare aaeedaa hai| enaan turakaan ne saadh sant, gaoo brahaman ko baddaa dukh deea thaa, ab inaan kee safaa utthaa devaange|
saadhaan ne guroo jee noo daadoo kiaa ne, langar noo rasat ditee|
guroo jee kahinde saadde baajaan ke taanbaa dehu
saadh kahinde jee aj chog hee paae dehu|
guroo jee kahinde chog chugadade han taan chog paeh dehu | saadhee juaar kee chog paaee| baajeen chog hee chug lee |115|
116. laalee dderaa
age guroo jee dderaa kooch keetaa laalee, pachee koheen hoeaa|116|
117. magharonde
age dderaa guroo jee kooch keetaa, magharonde keetaa, pachee koheen|117|
1. taamaa, maas, baazaan daa khaajaa|
2. eih saakhee savisathaar kavee jee ne ain 1 de ansoo 36 te 37 vich ditee hai te agale tinaan mukaamaan laalee, magharonde te kulaayat daa zikar bee ansoo 37 vich ank 13 ton 20 vich de ditaa hai|
118. kulaaeit
kulaaeit age dderaa guroo jee keetaa baareen koheen| das din dderaa othe hee rakhiaa |118|
satiguroo satiguroo jee sahaae|
eit
sar atar singh jee vaale nusakhe vich pusatak dee samaapatee pichhon ik saakhee hor aakhepak ditee hai jis de shuroo vich suet sar dee saakhee likhiaa hai| ih saakhee pichhe ank 76 vich us pothee vich bee aa chukee hai par akheer vich fir isanoo dubaaraa te failaake vich ditaa giaa hai, jithe ki usadaa ttheek thaan ttikaanaa naheen hai| sar atar singh jee ne apane angrezajee tarajame vich bee ih saakhee ulathaaee hoee hai| par kavee santokh singh jee dee rachanaa vich 76 saakhee ton chhutt suet sar dee hor saakhee naheen, jo bee saakh hai isade aakhepak te magaron paaee hoee hon dee| ih saakhee ant vich antakaa 2 vich ditee jaa rahee hai|
antakaa 1.
ik oankaar sree vaahiguroo jee fatahi|
paatasaahee 10| saakhee suheve saahib jee kee| guraduaare jee kee
eik din daualat raam noo kaadt deea thee suheve te raaje karan singh nai gurrhee aae rahiaa see| jo sache paatashaeh damadame saahib te aae hain, badde pooran purakh hain, karan kaaran hain, aauataaree lok hain| sobhaa sunake damadame saahib aaeaa| aae hajoor mathaa ttekiaa, hath jorr aae kharraa hoeaa| taan bachan hoeaa, daualat raam toon kis manorath aaeaa hain
kahindaa jee main gharaan te kaadt ditaa haan raaje karan singh nai, tusaaddee saran aaeaa haan|
bachan hoeaa daualat raama toon chal gharaan noo, aseen bhee aavaange| daualat raam charr aaeaa|
eitane ddale baraarr kee bhaabee hath jorr kar kharree hoee bahut benatee karee| bachan hoeaa sikhaneen toon kis manorath aaee hain
kahiaa jee sache paatasaeh mainoo bettee maaree kaa saraap lagaa hai jee, mainoo bakhaso jee, main anek janam naheen chhuttaange, tuseen kripaa karo bakhaso jee|
sache paatisaeh chup kar ge|
sikhanee puchhiaa sikhaan noo sikho sache paatisaeh kiharree ttahil par diaal hunde han sikhaan kahiaa ghorriaan kee ttahil par diaal hunde hain|
pichhe aa chukeean saakheean daa visatrit aakhepak roop hai ih saakhee| dekho ttook pichhe panaa 105 de hetth|
lagee ghorriaan kee ttahil karan|
sache paatisaeh kooch keea damadame te; sukhaa chhakiaa keval, sarase mukaam keea| kheddane charre, kheddade kheddade ik panjaave aupar charr ge| bachan hoeaa sikhaan noo, sikho dekho taan dakhan kithe ku hai aape hee baanhi pasaar kahiaa, aaeh nerre hee hai|
koee ku din base sarase| sarase te kooch keea mukaam nauahar keea| koee din base nauahar te kooch keea| sukhaa chhakiaa, soor pur suheve mukaam keea| daualat raam chaar bette lai kar aan mathaa ttekiaa hajoor|
taan bachan hoeaa dolat raam tere kai bette hain
kahiaa jee panj bette hain|
bachan hoeaa, panjavaan kahaan hai
jee, ethe firadaa hoeigaa, baaulaa hai|
taan bachan hoeaa ohu baavalaa naheen siaanaa hai, os noo bulaavo| bulaaeaa aan hath ban ke mathaa ttekiaa|
bachan hoeaa eis kaa naaun kiaa hai
kahiaa jee is kaa naaun bulaa hai jee|
einoo boolaa naheen kahinaa is noo laal singh kahinaa| ehu tere ghar mai laal hai| eho is des kaa raajaa hovegaa| ar ih chaaron is kee kamaaee khaavainge|
daualat raam panje baitte lai kar gharaan noo geaa|
eitane bhaaee roope kiaan ne palagh bunake manjee saahib hajoor keea| sache paatisaeh diaal hoe| chauahatt saakheean kee pothee bakhasee dharam singh param singh noo|
aave de upar charrake jo guroo jee ne bachan kahe, pichhe panaa 103 par aa chukee saakhee vich dite vaakaan naal naheen milade jo bee is saakhee noo aakhepak sidh karade han|
eitane sache paatisaeh kaa dhiaan ghorriaan val hoe geaa| dekhe taan ik sikhanee firadee hai| bachan hoeaa, sikho ghorriaan bich sikhanee kauan firadee hai bulaave| bulaaee, jee aan hajoor hath ban ke benatee karee| taan bachan hoeaa sikhanee toon kis manorath firadee hai
kahiaa jee mainoo bettee maaree kaa saraap lagaa hai, jee tuseen kripaa karo, bakhaso jee, fer main anek janam naheen chhuttaangee|
sache paatisaeh chup kar ge| chup kar bachan hoeaa sikhanee is talaau vich barr jaah sudhaa jorree, sudhaa kaparreen| sikhanee talaau vich varr gee| jaan muhi jal pain lagaa, taan bachan hoeaa; sikhanee murr aau, teraa paap door ho geaa|
taan sikhanee murr aaee|
taan fer bachan hoeaa sikhaan noo sikho jo sikh sikhanee noo saraap lagegaa bettee maaree kaa, sudhaa kaparreen sudhaa jorreen ais talaau vich gote maaregaa, tanakhaah bakhasaavaigaa, ausakaa paap jaavaigaa|
eitane sache paatisaeh ne kamarakasaa kholiaa| chhe ungalaan kaa sapoleea nikalake dteh peaa| sikh lage maarane| bhaj ke jandd vich varr giaa| sikhaan puchhiaa sache paatisaahi, eihi kee bhaanaan varatiaa
bachan hoeaa sikho| ih kaal thee, ham ne pakarriaa thee, eis maalave maanhi te us maalave maeh chhoddaange ujain kee dharatee| saathon ethe hee chhutt geaa|
fer bachan hoeaa sikhaan noo sikho ethe kite brahamaan bee hai, dekho taan sikho
satiguroo jee ih khulh kade naheen de sakade ki lok dheean maarake kise khaas talaau vich ishanaan kar lain taan oeh dosee jaan paapee naheen rahinage|
sikh lage dekhan, saare fire, janddaan vich kite najar naan aaeaa| kahiaa jee sache paatisaeh kite taan nazar naaheen aaeaa|
taan fer bachan hoeaa ik sikh noo sikhaa is jandd upar charra
taan sikh charrh giaa dekhe taan ik chhe ungal kaa pipal kharraa hai| kahiaa jee, eik chhe ungal daa pipal kharraa hai|
sikho ih pipal naanhee, eih taan brahamaa hai| barame daa roop sabh pipal hain| par is se brahimaan kee jot bahutee hai| kaise karake jaise aauataar taan sabhee bisan bhagavaan ke hooe hain| par kisanaa aauataar hooaa, aus meh bisan bhagavaan kee jot bahutee thee| taise karake is mai brahime kee jot bahutee hai| ar ehu jandd raakhas hai, pipal devataa hai| is raakhas noo devataa alop kar levegaa| jab ham panjaab dharatee meh aanvaange| khaalase kee teg kharree hovegee| palee pal khaalase kaa tej badhaigaa| chaar khoott mai hovegaa khaalasaa|
eitane daualat raam, fate, doven bhaaee aan hajoor mathaa ttekiaa| sache paatisaeh sukhaa ragarriaa payaalaa keetaa hai| taan bachan hoeaa
fate toon payaalaa peeau
kahindaa jee main naheen peendaa
naan oe fate toon payaalaa peeo
jee, mai nahee peendaa|
n oe fate toon payaalaa peeau
jee main naheen peendaa main kamalaa hoe jaavaangaa|
fer bachan hoeaa daualat raam noo, daualat raam ne peea|
pee kar doven bhaaee gharaan noo ge|
eitane bhaagalee budtee doodh kaa garravaa lai kar aan hajoor mathaa ttekiaa| budtee dee godee baalakee thee|
bachan hoeaa sikhanee eeh baalakee teree kee lagadee hai
kahiaa jee, sache paatisaeh ehu meree bettee hai|
bachan hoeaa sikhanee is kaa dohataa hamaaraa sikh hovegaa| baddaa soor beer hovegaa| fauajaan kaa muhareea hovegaa| age koee kharraa reh sakegaa naahee|
eitane daualataraam, fate, doven bhaaee ghareen pahunche| lokaan kahiaa daualat raam payaalaa pee aaeaa, fate piyaalaa koee peetaa naanhee, fate tain piaalaa kayon peetaa naaheen
fate kahiaa mai hun pee aanvadaa haan jee
aan hajoor mathaa ttekiaa jee payaalaa kuchh mainoo bee dehu piaalaa daualat raam pee geaa|
taan kahiaa bhang pee hai toon pee lai
kahiaa jee bhang hee dehu
lottaa sunahiraa saafaa dhoe ke nugadaa paaeike piaae ditaa, pee kar kamalaa hoe geaa|
eitane sache paatisaeh diaal hoe ddale baraarr upar| aau ddaliaa saadde naal chal toon dakhan noo, tainoo dakhan daa raaj diaange|
kahiaa jee main taa mulakh daa raakhaa haan mainoo ethe hee chhaddo|
naan oe ddaliaa, toon saadde naal chal nurangaa mar giaa hai|
dilee daa takhat sunaa peaa hai, tainoo oeh bhee devaange| toon saadde naal chal|
kahiaa jee main taan gaooaan daa raakhaa haan, mainoo ethe hee chhadde
naan oe ddaliaa toon saadde naal chal, jithe saaddaa manjee daa thaanau hovegaa, othe peerree kaa tainoo bhee devaange thaaun|
jee raatth paike maar levenge| main taan mulakh daa raakhaa haan, mainoo ithe hee chhadde|
is saakhee de aakhepakaar deean eeh attapatteean, te, sukhe de piaale deean banaauttaan kineean haase yog han|
jaeh oe ddaliaa mulakh baadasaahee rahoogaa, toon naheen hovengaa
eitane raamaa singh te talokaa singh hath ban benatee karee jee sache paatisaeh saanoo hukam hove, aseen naal chalaange dakhan noo|
bachan hoeaa raam singh te talokaa singh| thuaanoo ithe daa hee raaj bakhasiaa hai|
eitane raat pai gee| ddalaa malaa darabaaree gharabaaree bhaj ge| saver hoee taan bachan hoeaa ethe darabaaree gharabaaree ddalaa malaa bhee hai
eik malang fakeer thee sangat setee| us ne kahiaa naa darabaaree naan gharabaaree, naan ddalaa na malaa, saaddaa ek alaa hoo alaah|
eitane daualat raam khes lai kar aan hajoor mathaa ttekiaa| taan bachan hoeaa daualat raama jinaa de khes bhinaa des| jaao panj peerreean teraa raaj hovaigaa| chheevee peerree meraa khaalasaa hovaigaa|
fer bachan hoeaa sikhaan noo jaao khaalasaa jee sauadaa lai aao karraah prasaad dee samagree daa| savaa panj rupe lai jaave| chaar aane saahookaar noo baddiaaee dende aave sikhaan kahiaa jee lai aanvade haan|
jaae saahookaar noo kahiaa saahookaara saanoo karraah prasaad dee samagree daa sadaa paae dehi chaar aane aapanee vaddiaaee de rakh lai|
osane kahiaa jee main paae dinaa haan| chauahaan daa paae ditaa| kahiaa jee main poore panjaan rupeean daa sauadaa paae ditaa hai| chaar aane aapanee vaddiaaee de rakh le haina
sikh laike hajoor aae| bachan hoeaa sikho kai rupe daa sauadaa aandaa hai
sikh kahiaa jee poore panjaa rupeean daa sauadaa aandaa hai| chaar
aane saahookaar noo baddiaaee de de aae haan
taan bachan hoeaa chauahaan kaa kiau aandaa hai bulaavo saahookaar noo bulaaeaa, aan hajoor kharraa hoeaa| puchhiaa saahukaara ton
kai rupaiaan daa sauadaa ditaa hai saahookaar kahiaa, jee main poore panjaan rupaiaan daa sauadaa ditaa hai| chaar aane aapanee baddiaaee de rakh le hain|
taan bachan hoeaa chahun kaa kayon ditaa hai
saahookaar hath jorrake pairaan te dteh peaa| tanakhaah laaee giaaraan gunee, sikh banaaeaa, karraahu prasaad banaae ke sikhaan noo khushee ditee panjaab dharatee ko jaao apane baal bache vich rahinaan, sikhee mai kaaeim rahinaan|
sache paatisaeh dakhan ko sidhaare| katak ke pichhale pakh kee panchamee noo| bolo bhaaee jee vaahiguroo jee| saakhee pooree hoee; sat kar mananaan| jo parre sunegaa, prem karakai so guroo jee sahaaeitaa
karanage|112|
pothee deean saakheean vichon kise saakhee vich bee ih pad naheen aae| inaan ton is saakhee de rachanahaar daa asal pethee de lekhak ton vakharaa honaa gujhaa naheen reh jaandaa|
antakaa 2.
satiguroo jee satiguroo jee sahaae|1|
saakhee sueit sar kee
age dderaa jasee hoeaa| guroo jee sane ghorre sasatr basatr samet talaau vich tthil pe| agale sire jaae nikale| ghorraa musakee see| sir ghorre kaa musakee rahiaa, hor chittaa hoe geaa| guroo kee suramee pauasaak see, chittee hoe gee| dasataar suramee rahee| guroo jee baahar nikase; hor posaakee pahiree|
sikhaan kahiaa jee ehu kee hukam hoeaa| ghorraa posaakee chittee hoee| ghorre sane varre taal vich
bhaaee sikho ihu teerath hai| purabee kaa belaa see| guroo jee kahinde ehu teerath hai| ethe raamateerath aae utare han, raamaa aauataar laoo kusoo ke judh same|
sikh lage asanaan karan|
guroo jee kahinde odon poorabee kaa velaa see| abhee nachhatr see| sikhaan aradaas keetee jee sache paatisaahi, ehu kee hukam hoeaa aap kee dasataar chittee kayon naa hoee ghorre kaa sees chittaa kayon naa hoeaa
guroo jee kahiaa ehu teerath aisaa hai, jeharraa asanaan karegaa, paapaan te niramal hovaigaa| ghorre de sir dee nisaanee rahee hai| dakhan
pichhe aa chukee saakhee 76 daa dubaaraa kathiaa magaron paaeaa aakhepak roop hai ih saakhee| dekho ttook panaa 108 de hetthalee|
noo jaavaange, sikh kahinage aisaa teerath aaeaa see, ghorraa chittaa hoeaa| age sikh puchhanage kehaa jehaa see jaise sees kanay hain, aisaa see| suramee dasataar nihangaan singhaan vaasate rahee hai| ethe hee raamaa nand ne tap keea hai|
sikhaan puchhiaa sache paatisaeh jee raamaa nand taan kaashee vich hoe hain
guroo jee kahiaa raamaa nand de hoe hain| kaasee bikhe taan bhagataan daa guroo hoeaa hai| ehu raamaa nand naarad daa sikh hoeaa hai| gaooaan chaaradaa see| naau aalee see| vahiman batthindde val de paase beerr hai| beerr vich thehu hai| ohu vaddaa nagar see| naarad dee kripaa hoee| upadesh keetaa, sees ute hath dhariaa disatt khulee| os vele bachan kariaa| jo kahoo aalee so rahoo khaalee| jo aakhoo raamaa nand so ho jaaoo anand| jis vele drisatt khul gee| aap teerath val chal aaeaa, gaooaan nagar noo chaleean geean| es teerath ute tap aan keetaa| ethe hee samaadh hoee hai, eh teerath de utar val|
sikhaan aradaas keetee jee sache paatisaeh asanaan daa mahaatam vasekh keharre din daa hai jee
guroo jee kahiaa vasekh maagh dee sangraand kaa hai|
teerath de aathan val barre fulaah hetth utare hain| sikhaan noo kahiaa eih sveit sar hai| is talaau kaa naau|
eeh saakhee saare maalave paradhaan hai|
fer guroo jee kahinde jasee aae chale garr khaae chale| etane fulo sangat val garadonaa disiaa| sikhaan aradaas keetee jee sache paatisaahi| turakaan daa dal aaundaa hai|
guroo jee kahiaa turak koee naheen, sangat aaundee hai|
labaane sikh diaan asavaaraan kahiaa age kattak hai| age vekhan noo aae| edharon sikh ge| melaa hoe geaa| sikhaan thee onaan puchhiaa eeh kaun utariaa hai
sikhaan kahiaa sache paatisaahi, guroo gobind singh jee hain| ate tusee kaun hau
aunaan kahiaa aseen labaane sikh de nauakar haan jee|
sikhaan aan kahiaa sangat hai jee, guroo kee|
lathaane sikh diaan asavaaraan jaae kahiaa, guroo jee hain| fer koee gharree pichhon labaanaa aae utariaa| guroo jee noo gurr mathaa ttekiaa teeh man| odon deg naa banaaee, gurr hee chhakaaeaa sikhaan noo, ghorriaan noo nihaaree gurr hee varataaeaa| ohu labaanaa sikh dasavandh dindaa hundaa see| us dee bhaavanee gurr hee dene dee see|
teerath de ugan val de paase de jogee aan kharre hoe| hath jorr namasakaar karee| guroo jee aadar keea dasat siau| fer guroo jee ek angulee kharree karee, fer do, fer tin, chaar paanchon kareean| fer guroo jee panjaa chhaatee yon lagaaeaa| jogee dekh kar prasin ho kar chale gaye| sikhaan aradaas karee sache paatisaeh aap kaa bachan hai, kan katte kaa mel naheen karanaa| eeh taan kan katte haisan
guroo jee kahiaa eeh gopee chand bharatharee haisan|
taan sikhaan kahiaa saanoo bhee darashan karaaeee jee
guroo jee kahiaa hun taan dilee de laal bazaar vich hain|
sikhaan aradaas karee jee angulee panje kaa arath pragatt karee jee
taan guroo jee kahiaa onaan prasan keetaa see ehu samaan kalajug daa katthan hai, rakheesar muneesar ate sidh ddarade is lok noo chhadd ge hain, ate tuseen jahaaj pooriaa hai, paar kayon kar langhegaa guroo jee kahiaa anguleean kar utar deea see| eis kaa arath ihu hai jo koee ik sikh dee sevaa bhaavanee kar karegaa, ek hee sikh dee sevaa karane kar paar langhegaa| fer aunahu ne kahiaa sache paatisaeh jee, sikh de antasakaran malan hovaige, aun bikhe bal thorraa hovaigaa, taan oeh kaise langhaavegaa| fer aseen do anguleean kharreean kareean|
fer guroo jee kahiaa jeharraa sikh saaddaa hovaigaa| panjaan payaarayaan dee sevaa karegaa bhaavanee kar, ausade vaalee aseen haan| fer unahu ne kahiaa sat bachan jee je aap vaalee hau taan kiyaa sansaa hai jee|
dderaa das din rahiaa| nagaree ne horanaan nagareean ne ttahil keetaa| jamaan niranaan ihu guroo jee nau dih, nau pahir, nau gharreean, nau pal dderaa rahiaa|
guroo jee charran lage nagaree ne jathaa sakat see so mathaa ttekiaa|120|
|saakhee pooree hoee|