ਰੱਬ ਦਾ ਸਿਧੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਨੀ ਬੋਲਦਾ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਰੱਬ ਹੈ ਨੀ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰਾਨਾ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਅਸੀਂ ਰੱਬ ਲਫਜ਼ ਘੜ ਲਿਆ। ਨਾਰਦ ਬਾਬਤ ਜੋ ਮੈਂ ਕਿਹਾ, ਆਸ ਹੈ ਕੋਈ ਉਸਦਾ ਤਰਜਮਾ ਕਰ ਦਏਗਾ।

ਕਈ ਸਫਿਆਂ ਉਪਰ ਮੈਂ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਗਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਜਰੂਰਤ ਪੈਣ ਤੇ ਵੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਗਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਹੋ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਵੀ ਠੀਕ ਹੈ। ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਕੁਝ ਵਚਿਤਰ ਹੈ। ਹਿੰਦੀ ਵਿਚੋਂ ਮੇਰੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਦੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚੋਂ ਹਿੰਦੀ ਵਿਚ,ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਮੱਤਰ ਜਾਉਗੇ। ਤੁਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਲਝੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਖੂਬ ਹਸਾਂਗਾ। ਮੈਂ ਜਿਉਂਦਾ ਰਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਇਸ ਨਾਲ ਕੀ ਫਰਕ ਪੈਂਦੇ? ਪੱਕੀ ਗੱਲ, ਹੱਸਾਂਗਾ ਖਿੜ ਖਿੜਾ ਕੇ। ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਤੇ ਹੋਵਾਂਗਾ ਈ ਐ ਮੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਲਝਣਾ ਵਿਚ ਸਿਰ ਮਾਰਦੇ ਦੇਖ ਕੇ ਮਜਾ ਆਏਗਾ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਦੋ ਜ਼ਬਾਨਾ ਵਿਚ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਕੀਤਾ ਉਦੋਂ ਮੈਂ ਦੇ ਵਖ ਵਖ ਡਾਈਮੈਨਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ਬੋਲਿਆ ਸਾਂ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਉਦੋਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਇਹ ਗੱਲ ਹਿੰਦੀ ਦੀ ਡਾਈਮੈਨਸ਼ਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ।

ਤੀਜਾ ਗ੍ਰੰਥ ਪਤੰਜਲੀ ਦਾ ਯੋਗਸੂਤਰ ਹੈ। ਬਾਦਰਾਇਣ ਬਹੁਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ, ਨਾਰਦ ਬਹੁਤ ਗੈਰ- ਸੰਜੀਦਾ, ਪਤੰਜਲੀ ਮੱਧ ਵਿਚ, ਪੂਰਾ ਮੱਧਮਾਨ, ਨਾ ਗੰਭੀਰ, ਨਾ ਗੈਰ ਸੰਜੀਦਾ, ਕਿਸੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀ ਰੂਹ। ਪਤੰਜਲੀ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਦਸ ਜਿਲਦਾਂ ਵਿਚ ਬੋਲ ਚੁਕਿਆਂ, ਸੌ ਹੋਰ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ। ਦਸ ਜਿਲਦਾਂ ਪਿਛੋਂ ਹੋਰ ਗਲ ਕਰਨੀ, ਕੁਝ ਜੋੜਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਏਨਾ ਕੁ ਕਹਿਣਾ ਹੈ- ਮੈਂ ਉਹਨੂ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾਂ।

ਚੋਥੀ ਹੈ ਕਬੀਰ ਦੀ ਬਾਣੀ। ਇਸ ਵਰਗਾ ਹੋਰ ਕੁਝ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਨਹੀਂ। ਕਬੀਰ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸੁਹਣਾ ਹੈ। ਅਨਪੜ੍ਹ ਜੁਲਾਹੇ ਘਰ ਜੰਮਿਆ, ਮਾਂ ਜਨਮ ਦੇ ਕੇ ਗੰਗਾ ਕਿਨਾਰੇ ਰੱਖ ਗਈ। ਨਾਜਾਇਜ ਔਲਾਦ ਹੋਇਗੀ। ਸਿਰਫ ਜਾਇਜ਼ ਹੋਣਾ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਔਲਾਦ ਸੀ ਤੇ ਪਿਆਰ ਅਸਲ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ। ਬੜਾ ਕੁਝ ਕਹਿ ਚੁਕਿਆ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਬੀਰ ਬਾਰੇ ਵੀ, ਹੋਰ ਨੀ ਕਹਿਣਾ। ਹਾਂ ਬਾਰ ਬਾਰ ਇਹ ਕਹਿਣ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦੈ- ਕਬੀਰ, ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਏਨਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾਂ ਜਿੰਨਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੀ ਕੀਤਾ, ਕਦੀ ਨੀ ਕੀਤਾ।

ਮੇਰੀ ਗਿਣਤੀ ਠੀਕ ਚਲ ਰਹੀ ਐ?

ਹਾਂ ਓਸ਼ੋ।