ਅਗਲੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਇੰਜਣ ਪਾਣੀ ਲੈਣ ਲਈ ਆਮ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤਾ ਚਿਰ ਖਲੋਤਾ। ਮੈਂ ਉਤਰ ਕੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਫਿਰਨ ਲਗ ਪਿਆ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਚਿਣੇ ਪੱਥਰ ਵੇਖ ਕੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੀ ਕਰੜੀ ਮਿਹਨਤ ਹਉਂਕੇ ਭਰਦੀ ਜਾਪੀ। ਮੇਰੇ ਤਰਸ ਰਹੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਝਰਣ-ਝਰਣ' ਫਿਰਨ ਲੱਗੀਆਂ। ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਸਾਂ, ਦੁਨੀਆ ਤੱਕੜੇ ਮਾੜੇ ਦੀ ਜੰਗ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਕੁਝ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ।

ਉਦੋਂ ਹੀ ਇੰਜਨ ਨੇ ਸੀਟੀ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਗੱਡੀ ਤੁਰਨ ਲਈ ਇਕ ਵਾਰ ਹੀ ਹਿੱਲੀ। ਮੈਂ ਝੱਟ ਜਿਹੜਾ ਡੱਬਾ ਅੱਗੇ ਆਇਆ, ਉਸ ਵਿਚ ਹੀ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਅੱਗੇ ਓਹੀ ਸੁੰਦਰੀ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬੇ-ਮਲੂਮ ਜਿਹਾ ਮੁਸਕ੍ਰਾਈ। ਪਰ ਮੈਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ। ਖ਼ਿਆਲ ਕਰਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਇਸ ਸੁੰਦਰੀ ਦੇ ਦਿਲ ਜ਼ਰੂਰ ਸ਼ੱਕ ਪੈ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਪਰ ਉਸ ਕਿਹਾ, 'ਆਓ ਨਾ, ਬੈਠੋ?

ਉਸ ਦੇ ਕਹੇ ਹੋਏ ਸ਼ਬਦ ਬੜੇ ਮਿੱਠੇ ਸਨ, ਮੈਂ ਬਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਅੰਦਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ-ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮੰਦ-ਮੰਦ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਦੇਖ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਖ਼ਿਆਲ ਭੁਲਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਬੋਲ ਚਾਲ ਤੋਂ ਮੈਂ ਖ਼ਿਆਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਿਆਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਉਸ ਰੁਕ ਕੇ ਕਿਹਾ, 'ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਿਆਲ ਬੜੇ ਪਵਿੱਤਰ ਹਨ।

'ਪਵਿੱਤਰ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਮਨ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਦੀ ਲੰਘੀ ਹਰ ਚੀਜ ਉਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਰੰਗੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।'

 'ਤੁਹਾਡੀ ਹਰ ਗੱਲ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ।'

ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਂ ਲੱਜਾ ਨਾਲ ਨੀਵੀਂ ਪਾ ਲਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਵੇਖਣ ਲਗ ਪਿਆ, ਜਿਹੜੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਵਿਚ ਗੋਰੇ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਚਿੱਟੀ ਸਾੜੀ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਸਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਮੁੜ ਪੁੱਛਿਆ, 'ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਰ ਵੀ ਹੋ?'

'ਐਵੇਂ ਕਦੇ ਟੁੱਟੇ ਫੁਟੇ ਸ਼ਬਦ ਜੋੜਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ।

'ਐਨੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਐਨੇ ਗੁਣ ਕਿਵੇਂ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਵੀ ਹੋਣਾ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਚੇਟਕ ਤੇ ਫਲਾਸਫਰ। ਮੈਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਇਕ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ।

 'ਹੈਰਾਨੀ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ; ਸਭ ਹੈਰਾਨੀਆਂ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਰਗੇ ਭਰਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਮਨ ਐਨੇ ਛੋਟੇ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਐਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਰ ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਇਕ ਹੈਰਾਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

'ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਆਖਣ ਵਿਚ ਵੀ ਝਿਜਕ ਨਹੀਂ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੀ ਕਿ ਅੱਜ ਅਸਲੀਅਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗਿਆ ਆਦਮੀ ਡਿੱਠਾ ਹੈ।

'ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸੱਚ ਹੈ।

ਮੈਂ ਸੱਚ ਮੁਚ ਹੀ ਲੋਹੜੇ ਦੀ ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ । ਸਾਥੀ ਰਾਹੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਸਾਡੀ ਗੱਲ-ਬਾਤ ਇਕ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਇਕ ਇਸਤਰੀ ਮਰਦ ਦਾ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਐਉਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨਾ ਪੱਛਮੀ ਤਹਿਜ਼ੀਬ ਨੂੰ ਪੁਚਕਾਰ-ਪੁਚਕਾਰ ਕੋਲ ਸੱਦਣ ਦੇ ਤੁਲ ਸੀ । ਪੱਛਮੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀ ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਖੁਲ੍ਹ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਮੈਂ ਦਿਲੋਂ ਨਫਰਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਪਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਅਸੀਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਜਰੂਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਾਂ। ਜਵਾਨ ਵਲਵਲੇ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਭਿਅਤਾ ਨੂੰ ਕਿਸ ਮੌਕੇ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਛੇ ਲਗਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਮੈਨੂੰ ਇਉਂ ਭਾਸ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਕੁੜੀ ਮੈਨੂੰ ਜਾਨਣ ਲਈ ਬੇ-ਕਰਾਰ ਹੈ ਪਰ ਚੁੱਪ ਤੇ ਝਿਜਕ ਵਿਚ ਗੰਢ ਜਿਹੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਦਿਲ ਤੇ ਮੇਰਾ ਵੀ ਅੰਦਰੋਂ ਅੰਦਰ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਕੌਣ ਕੁੜੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਥੋਂ ਹੈ ? ਪਰ ਪੁੱਛ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਸਕਦਾ। ਰੱਬ ਦਾ ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ੁਕਰ ਕਿ ਉਸ ਆਪ ਹੀ ਪਹਿਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਪੁਛਿਆ, 'ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ...ਕਿੱਥੇ ਹਨ?

'ਮੇਰਾ ਪਿੰਡਾ ਛੀਨਾ ਹੈ।

'ਛੀਨੇ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਦੀ ਇਕ ਕੁੜੀ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਹੈ।

'ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪਿੰਡ ਜਾਣ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ?'

 'ਤਲਵੰਡੀ।' ਉਸ ਥੋੜ੍ਹਾ ਮੁਸਕਰਾਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ।

ਲੁਧਿਆਣੇ ਆ ਗਿਆ। ਸਾਰੇ ਮੁਸਾਫ਼ਰ ਉਤਰਨ ਦੀ ਫ਼ਿਕਰ ਵਿਚ ਉਠ ਰਹੇ ਸਨ ਪਰ ਅਸੀਂ ਹਾਲੇ ਚੁੱਪ ਬੈਠੇ ਸਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਗੱਡੀ ਖਾਲੀ ਹੋਣ ਤੇ ਸੁਖਾਲੇ ਉਤਰ ਸਕਾਂਗੇ। ਕੋਈ ਆਪਣੀ ਗੱਠੜੀ ਚੁੱਕ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਕੋਈ ਕੁਲੀ ਨੂੰ ਅਵਾਜ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਅਸੀਂ ਵੀ ਉਠੇ।

'ਤੁਸੀਂ ਕਿਥੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ ?' ਉਸ ਸੁੰਦਰੀ, ਦੇ ਕੋਮਲ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਧਰੇ ਰੁੜ੍ਹੇ ਜਾਦੇ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ।

'ਮੈਂ ਦੂਰ ਕਲਿਆਣ ਨੂੰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।

'ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਪੁਲ ਦੀਆਂ ਪੌੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਾਂ। ਉਸ ਸੁੰਦਰੀ ਨੇ ਮੁੜ ਕਿਹਾ, 'ਤੁਸਾਂ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਨਾ ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੀ ਨਾ ਸਮਝਣਾ, ਪਰ ਤੁਹਾਡੇ ਵਰਗੇ ਸਿਆਣੇ ਲਈ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿਣੀ ਉਂਜ ਹੈ ਹੀ ਗਲਤੀ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਂ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ।

'ਨਾਂ ਪੁੱਛ ਵੀ ਲਵੋ ਅਤੇ ਦਸ ਵੀ ਦੇਵੋ। ਮੇਰਾ ਨਾਂ ਬਲਬੀਰ ਹੈ।

'ਮੇਰਾ ਨਾਂ ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਹੈ।

'ਅੱਜ ਕਿਥੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋ?'

 'ਮੈਂ ਜਲੰਧਰ ਜਾ ਰਹੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਥੇ ਫ਼ੌਜੀ ਸੇਵਾਦਾਰਨੀ ਦੀ ਹੈਸੀਅਤ ਵਿਚ ਟਰੇਨਿੰਗ ਲੈ ਰਹੀ ਹਾਂ।

ਇਹ ਬੜੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੇਰੇ ਵਾਸਤੇ। ਮੈਂ ਕਿਤੇ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਚੜ੍ਹਦੀ ਜਵਾਨੀ ਆਪਣਾ ਹਰ ਕੰਮ ਸੱਚੇ ਦਿਲੋਂ ਆਰੰਭ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਮਾਜ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤਾ ਬੁਰਾ ਸਬਕ ਸਿਖਾਇਆ ਏ।

'ਜਵਾਨੀ ਭੈੜੇ ਸਮਾਜ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ ਸਦਾ ਟੱਕਰ ਲੈਂਦੀ ਆਈ ਹੈ। ਮਾਯੂਸ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਜੀਵਨ ਦਾ ਪੜਾਅ ਹਾਲੇ ਕਾਫੀ ਦੂਰ ਹੈ।'

ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਕੁਝ ਚਮਕ ਆਇਆ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਨਵੀਂ ਆਸ ਨੇ ਉਦਾਸ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਖੇੜਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਵਾਨੀ 'ਚੋਂ ਜਜਬੇ ਮੁੱਕ ਜਾਣ। ਉਸ ਬੁੱਲਾਂ ਤੇ ਜੀਭ ਫੇਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, 'ਮੈਂ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ, ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਕੋਈ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਹੀਂ।

'ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕੋਈ ਆਦਰਸ਼ ਬਣਾਵੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਲ ਦੀ ਸੇਧੇ ਤੁਰਨਾ ਹੀ ਅਨੰਦ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।'

'ਜੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਾਂ, ਤਦ ਤੁਸੀਂ ਮੈਥੋਂ ਕਈ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਅੱਗੇ ਦਿਸਦੇ ਹੋ।‘

'ਅੱਗੇ ਪਿਛੇ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖਲੋ ਕੇ ਉਡੀਕ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਦੀ ਕਮਜੋਰੀ ਜ਼ਾਹਰ ਹੋਵੇਗੀ । ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਤੁਸੀਂ ਓਨਾ ਸਫਰ ਭੱਜ ਕੇ ਮੁਕਾਉਂਦੇ, ਜਿੰਨੇ ਦੀ ਵਿੱਥ ਹੈ।

ਉਸ ਦੀ ਗੱਡੀ ਆ ਗਈ। ਸਾਡੇ ਖ਼ਿਆਲਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਵੀ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਪਰ ਉਹ ਮੇਰੇ ਵਲ ਵੇਖ ਕੇ ਮੁਸਕਰਾਈ। ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਚਿਹਰਾ ਦਸਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ। ਸਾਹਮਣੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚ ਉਹ ਉਠ ਕੇ ਜਾ ਬੈਠੀ ਅਤੇ ਬਾਰੀ ਵਿਚ ਦੀ ਮੂੰਹ ਕੱਢ ਕੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਦੇਖਦੀ ਰਹੀ। ਮੈਂ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਵੀਂ ਵਾਕਫੀ ਤੇ ਸੱਜਣ-ਜੁਦਾਈ ਦੇ ਦੋ ਨਿਆਰੇ ਪ੍ਰਛਾਵੇਂ ਵੇਖੇ।

ਪਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ੁਭ-ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੀ ਭੇਟਾ ਵਜੋਂ ਫਿਰ ਮੁਸਕਰਾਈ। ਉਸ ਦੀ ਮੁਸਕਾਣ ਵਿਚ ਮੇਰੀ ਸੁਰਤ ਜਿਹੀ ਟਿਕਾਣੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹਿੰਦੀ। ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਚਿਹਰਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਸਦਾ ਬਹਾਰ ਫੁੱਲ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਕ ਸ਼ਾਇਰ ਦੇ ਮਜ਼੍ਹਬ ਵਿਚ ਆਈ ਨਵ-ਪ੍ਰਿਅ ਸੀ। ਉਸ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਤੇ ਇਕ ਜਾਦੂ ਜਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਇਉਂ ਵੀ ਜਾਪਦਾ ਸੀ । ਜਿਉਂ ਦਿਲ ਵਿਚ ਕੋਈ ਦੈਵੀ ਮਿਠਾਸ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਦਿਲ ਓਹੀ ਸੀ, ਪਰ ਚਾਅ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਉਠ ਰਹੇ ਸਨ। ਬੂਟੇ ਓਹੀ ਸਨ, ਪਰ ਬਹਾਰ ਕਣੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬੀ ਕਰ ਗਈਆਂ।

ਮੈਂ ਉਸ ਦੇ ਕੋਲ ਹੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਫਿਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਉਸ ਦੇ ਡੱਬੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਾਂ ਜਾਂਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਮੇਰਾ ਆਦਰਸ਼ ਬਣ ਗਈ ਸੀ । ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਿਆਲਾਂ ਵਿਚ ਅਨੁਭਵ ਕਰਕੇ ਆਪ ਹੀ ਖੀਵਾ ਸਾਂ। ਮੈਂ ਪਾਲ ਅੱਗੇ ਪਹਿਲੋਂ ਵੀ ਜਾਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੋਰ ਕੇ ਹੀ ਜਾਵਾਂ। ਇਕ ਸੋਹਣੀ ਕੁੜੀ ਜਵਾਨ

ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਹੇ ਤੇ ਉਹ ਫਿਰ ਨਾ ਮੰਨੇ, ਅਤੀ ਅਸੰਭਵ।

ਇੱਕ ਕਾਲੀ ਵਰਦੀ ਵਾਲੇ ਮੋਟੇ ਤੇ ਮਧਰੇ ਜਿਹੇ ਆਦਮੀ ਨੇ ਸੀਟੀ ਵਜਾਈ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰੀ ਝੰਡੀ ਹਿਲਾਈ। ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਮੁਸਕਾਣ ਵਿਚ ਚਮਕੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਸ ਮਿਲਣੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਚਾਅ ਤੇ ਫਿਰ ਮਿਲਣੀ ਦੀ ਆਸ਼ਾ-ਤੜਪ ਰਹੀ ਸੀ। ਗੱਡੀ ਹਿੱਲਣ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਦਿਲ ਵੀ ਹਿੱਲੇ। ਗੱਡੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਛੱਡ ਗਈ। ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਮੂੰਹ ਤਾਕੀ ਵਿਚੋਂ ਦੀ ਬਾਹਰ, ਮੈਨੂੰ ਥੰਮ ਵਾਂਗ ਖਲੋਤੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਗੋਰੇ ਮੁੱਖ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਲੀ ਲਿਟ ਚੁੰਮ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਹਾਲੇ ਵੀ ਖਲੋਤਾ ਵੇਖੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਮੈਂ ਹੱਥ ਉਠਾ ਕੇ ਹਿਲਾਇਆ। ਅਖੀਰ ਗੱਡੀ ਲਾਈਨ ਬਦਲ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਗੋਰਾ ਮੂੰਹ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਉਹਲੇ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਉਂ ਜਾਪਦਾ ਏ, ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਕਲ੍ਹ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇ। ਗੱਡੀ ਮੇਰੇ ਅਨੁਭਵ ਵਿਚ ਹਾਲੇ ਵੀ ਚਲੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਲਾਈਨ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਮੈਂ ਉਦਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ।

2

ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਕੁਦਰਤੀ ਹਰਿਆਵਲ ਦਾ ਆਸ਼ਕ ਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਪੁਜਾਰੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਬਗੀਚਿਆਂ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਮੈਂ ਇਕ ਆਪਣਾ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਬਗੀਚਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਦੁਆਲੇ ਗੁਲਾਬ ਤੇ ਧਰੇਕਾਂ ਦੇ ਬੂਟੇ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਗੁਲਾਬ ਖਿੜਨ ਤੇ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਿਹੜੇ ਬੂਟੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥੀਂ ਲਾਏ ਫਲ ਤੇ ਫੁੱਲ ਦੇਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਡਾਢੇ ਪਿਆਰੇ ਲਗਦੇ ਹਨ।

ਬੂਟੇ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਆਪਾਂ ਇਕ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਜਰੂਰ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਰੂਹ ਦਾ ਅਤੀ ਸੁੰਦਰ ਟਿਕਾਣਾ ਆਪਣਾ ਪੁੰਗਰ ਰਿਹਾ ਬਗੀਚਾ ਹੀ ਸਮਝਦਾ ਸਾਂ । ਏਸੇ ਲਈ ਘਟ ਤੋਂ ਘਟ ਦੋ ਵਾਰੀ ਦਿਹਾੜੀ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਸਾਂ। ਗੁਲਾਬ ਦੀਆਂ ਕਿਆਰੀਆਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬਹੁਲਤਾ ਕਰਕੇ ਘਾਹ ਬਹੁਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਤਕਰੀਬਨ ਗੁਲਾਬ ਜੇਡਾ ਉੱਚਾ ਘਾਹ ਮੈਂ ਦਾਤੀ ਦੇ ਤਿੱਖੇ ਤੇ ਖਰ੍ਹਵੇ ਦੰਦਿਆਂ ਨਾਲ ਖਿੱਚ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਇਕ ਤਕੜਾ ਥੱਬਾ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਸਤਿਨਾਮ ਆ ਗਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਨੀਵੀਂ ਪਾਈ ਆਪਣੀ ਧੁਨ ਵਿਚ ਮਸਤ ਵੇਖ ਵਾੜ ਤੇ ਪਰਲੇ ਬੰਨੇ ਹੀ ਮੁਸਕ੍ਰਾਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਸਤਿਨਾਮ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਇਕ ਸਦਾ ਸੱਜਰਾ ਫੁੱਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਵੇਖ-ਵੇਖ ਮੁਸਕ੍ਰਾਂਦਾ ਮੈਂ ਥੱਕਦਾ ਨਹੀਂ ਸਾਂ। ਉਹ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਵਿਚ ਗਵਾਚਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਕਦੇ ਉਦਾਸੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਥੋੜਿਆਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਉਸ ਦੇ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਇਕ ਚੰਗੀ ਸਿਫਤ ਸੀ।

'ਦਾਤੀ ਦੇ ਦੰਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਫਿਰ ਜਾਣਗੇ, ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੌਲੀ।