ਤਰਕ ਅਤੇ ਗਿਆਨ
ਜਦੋਂ ਤਰਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਕਹੇ, ਉਸਦੇ ਵਿਚਾਰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੋ ਅਤੇ ਇਸੇ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡਾ ਭਲਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਬੋਲਾਂ ਦੀ ਉਚਿਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਸ਼ਸਤਰਬੱਧ ਮਨੁੱਖ ਵਾਂਗ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਰਕ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕੋਈ ਰਹਿਬਰ ਨਹੀਂ ਦਿਤਾ ਨਾ ਹੀ ਤਰਕ ਨਾਲੋਂ ਤਕੜਾ ਕੋਈ ਹਥਿਆਰ। ਜਦੋਂ ਤਰਕ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਤਰੀਵ ਨਾਲ ਗਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੁਸੀਂ ਇੱਛਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕ ਤੱਕੜੀ ਹੋ। ਕਿਉਂਕਿ ਤਰਕ ਇਕ ਸਿਆਣਾ ਮੰਤਰੀ, ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਰਹਿਬਰ ਅਤੇ ਅਕਲਮੰਦ ਸਲਾਹਕਾਰ ਹੈ। ਤਰਕ ਹਨੇਰੇ ਵਿਚ ਰੋਸ਼ਨੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਕ੍ਰੋਧ ਹਨੇਰਾ ਹੈ। ਸਿਆਣੇ ਬਣੋ, ਤਰਕ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਹਿਬਰ ਬਨਣ ਦਿਓ ਨਾਕਿ ਆਵੇਗ ਨੂੰ।
ਪਰ ਇਹ ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਤਰਕ ਭਾਵੇਂ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਸਾਥ ਦੇਵੇ, ਗਿਆਨ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਉਹ ਅਸਮਰਥ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਸਕੀ ਭੈਣ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਤਰਕ ਬੇਘਰ ਗਰੀਬੀ ਵਾਂਗ ਹੈ, ਅਤੇ ਗਿਆਨ, ਤਰਕ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਇਕ ਅਸੁਰਖਿਅਤ ਘਰ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਅਤੇ ਪਿਆਰ, ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਵੀ ਤਰਕ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਅਰਥਹੀਨ ਹਨ।
ਵਿਦਵਾਨ ਮਨੁੱਖ ਜੋ ਫ਼ੈਸਲਾਕੁੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਕ ਬਿਨਾਂ ਹਥਿਆਰ ਸਿਪਾਹੀ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਲੜਾਈ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਉਸਦਾ ਕ੍ਰੋਧ ਉਸਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪਵਿਤਰ ਬਸੰਤ ਬਹਾਰ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਹ ਘੜੇ ਦੇ ਸਾਫ ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਪਏ ਥੋਹਰ ਦੇ ਬੂਟੇ ਵਾਂਗ ਹੋਵੇਗਾ।
ਤਰਕ ਅਤੇ ਵਿਦਵਤਾ ਜਿਸਮ ਅਤੇ ਰੂਹ ਵਾਂਗ ਹਨ। ਜਿਸਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰੂਹ ਕੁਝ ਨਹੀਂ, ਫੋਕੀ ਹਵਾ ਹੈ। ਰੂਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਜਿਸਮ ਕੇਵਲ ਇਕ ਬੇਜਾਨ ਢਾਂਚਾ ਹੈ।