ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ
ਫੇਰ ਇਕ ਤੀਵੀਂ ਬੋਲੀ- "ਸਾਨੂੰ ਸੁੱਖ-ਦੁੱਖ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਦੱਸੋ।"
ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਜੁਆਬ ਮੋੜਿਆ- "ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਮਖੌਟਾ ਲਾਹ ਸੁੱਟੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸੁੱਖ ਦਿਸ ਪਏਗਾ।
ਤੇ ਉਹ ਖੂਹ, ਜਿਸ 'ਚੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਹਾਸਾ ਫੁੱਟਦੇ, ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਭਰਿਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦੈ।
ਇਹਦੇ ਸਿਵਾਇ ਹੋਰ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ?
ਤੇ ਦੁੱਖ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਜਿੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡੂੰਘਾਈ 'ਚ ਉਤਰੇਗਾ, ਓਨੀ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ।
ਇਹ ਪਿਆਲਾ, ਜਿਸ 'ਚ ਤੁਹਾਡੀ ਸ਼ਰਾਬ ਭਰੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਕੀ ਇਹ ਉਹੀ ਪਿਆਲਾ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਘੁਮਿਆਰ ਦੀ ਭੱਠੀ 'ਚ ਤਪ ਕੇ ਪੱਕਿਆ ਸੀ ?
ਤੇ ਇਹ ਰਬਾਬ, ਜਿਸ ਦੀ ਸੰਗੀਤਕ ਟੁਣਕਾਰ ਤੁਹਾਡੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਸਕੂਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਕੀ ਇਹ ਉਹੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਗੋਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੱਥੀ ਨਾਲ ਕੁਰੇਦ-ਕੁਰੇਦ ਕੇ ਖੋਖਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ?
ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਵੇਂ, ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਦਿਲ 'ਚ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਕੇ ਵੇਖੋ, ਉਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਿਆਨ ਹੋਏਗਾ ਕਿ ਜਿਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਹੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁੱਖ ਵੀ ਦੇ ਰਿਹੇ।
ਤੇ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੋਵੇਂ, ਤਾਂ ਫੇਰ ਆਪਣੇ ਦਿਲ 'ਚ ਝਾਤੀ ਮਾਰ ਕੇ ਵੇਖੋ, ਉਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖੇਂਗੇ ਕਿ ਅਸਲ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਉਸੇ ਲਈ ਰੋ ਰਹੇ ਹੈਂ, ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਤੁਹਾਡੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦਾ ਸਬੱਬ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਤੁਹਾਡੇ 'ਚੋਂ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ- 'ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਾਨ ਹੈ।'
ਤੇ ਕੁਝ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ- 'ਨਹੀਂ, ਦੁੱਖ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਹਾਨ ਹੈ।'
ਪਰ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਦਾਂ ਕਿ ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਇਕ ਨੇ।" ਇਕ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।
* ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਫੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ-
ਸੁਖੁ ਦੁਖੁ ਦੋਨ ਸਮ ਕਰਿ ਜਾਨੈ ਅਉਰੁ ਮਾਨੁ ਅਪਮਾਨਾ ॥
ਹਰਖ ਸੋਗ ਤੇ ਰਹੈ ਅਤੀਤਾ ਤਿਨਿ ਜਗਿ ਤਹੁ ਪਛਾਨਾ ॥
(ਹਵਾਲਾ-ਪੰਜਾਬੀ ਅਨੁਵਾਦਕ)
