ਉਹ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਫੇਰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਦਿਆਂ, ਉਹ ਬੋਲਿਆ- "ਇਸ ਬਗੀਚੇ 'ਚ ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦਫ਼ਨ ਨੇ, ਜਿਊਂਦੇ-ਜਾਗਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਦਫ਼ਨਾਏ ਹੋਏ; ਤੇ ਇਸੇ ਬਗੀਚੇ 'ਚ ਲੰਘੇ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੇ ਬੀਜ ਵੀ ਦਫ਼ਨ ਨੇ, ਜਿਹੜੇ ਪੌਣ ਦੇ ਖੰਡਾਂ 'ਤੇ ਸੁਆਰ ਹੋ ਕੇ ਇਥੇ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵੇਰ ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਇਥੇ ਦਫ਼ਨਾਏ ਗਏ ਨੇ, ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵੇਰ ਪੌਣ ਬੀਜਾਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਏਗੀ ਤੇ ਹੁਣ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਬਾਅਦ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ, ਮੈਂ ਤੇ ਇਹ ਫੁੱਲ ਇਸ ਬਗੀਚੇ 'ਚ ਹੁਣ ਇਸ ਪਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ 'ਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹਾਂਗੇ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ, ਪਿਆਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੰਢਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ, ਖਲਾਅ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ, ਤੇ ਅਸੀਂ ਹੋਵਾਂਗੇ, ਸੂਰਜ ਵੱਲ ਨੂੰ ਪਰਵਾਜ਼ ਭਰਦੇ ਹੋਏ।

"ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ 'ਚ ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਗਿਆਨੀ ਹੋਣਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੂਰਖ ਵੀ ਹੋਂਦਗਤ ਨੇ; ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਤਾਕਤਵਰ ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਹੈ, ਪਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨੂੰ ਛੁਟਿਆਉਣਾ ਨਹੀਂ; ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਹੈ, ਪਰ ਪਿਤਾਵਾਂ ਵਾਂਗ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਬਚਪਨ ਦੇ ਸੰਗੀ-ਸਾਥੀਆਂ ਤੇ ਹਾਣੀਆਂ ਵਾਂਗ, ਜਿਹੜੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਖੇਡਣੀਆਂ ਹੀ ਸਿੱਖਣਗੇ:

"ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮਰਦ-ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਰਲ ਤੇ ਨਿਰਛਲ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਪੁਰਾਤਨ ਬਲੂਤ ਦੇ ਬਿਰਖਾਂ ਦੀ ਛਾਂਵੇਂ ਬੈਠਣਾ ਹੈ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਤੁਸੀਂ ਜੋਬਨ-ਰੁੱਤ ਦੀ ਬਸੰਤ-ਬਹਾਰ ਨੂੰ ਮਾਣ ਰਹੇ ਹੋਵੋ:

"ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਇਕ ਕਵੀ ਨੂੰ ਭਾਲਣਾ ਹੈ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਹ ਸੱਤ ਦਰਿਆਵਾਂ ਪਾਰ ਵਸਦਾ ਹੋਵੇ, ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਸ਼ਾਂਤ-ਚਿੱਤ ਰਹਿਣਾ ਹੈ, ਨਾ ਕੁਝ ਲੋਚਣਾ, ਨਾ ਕੁਝ ਸ਼ੰਕਾ ਕਰਨਾ, ਤੇ ਨਾ ਕੋਈ ਸੁਆਲ ਪੁੱਛਣਾ

"ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁੰਨੀ ਤੇ ਪਾਪੀ ਜੋੜੇ ਭਰਾ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਤਾ ਸਾਡਾ 'ਮਹਾਨਤਮ ਰਾਜਾ' ਹੈ, ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿ ਇਕ ਜਣਾ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਖਿਣ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜ-ਗੱਦੀ ਦਾ ਵਾਰਿਸ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਮੰਨਦੇ ਹਾਂ;

"ਹੋਦਗਤ ਹੋਣਾ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ-ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਵੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੜੀ ਚੱਟਾਨ ਦੀ ਢਲਵੀਂ ਕੰਨੀ 'ਤੇ ਲੈ ਜਾਏਗੀ, ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਖੰਡਧਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਖੰਭ- ਵਿਹੂਣੇ ਹੋ, ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਚੱਟਾਨ ਦੀ ਢਲਵੀਂ ਕੰਨੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਵੇ, ਉਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰੋ, ਕਿਉਂ ਕਿ ਜਿਥੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਨਹੀਂ, ਉਥੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ;

"ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਇਕ ਬਿਨਾਂ ਚਾਰ-ਦੀਵਾਰੀ ਵਾਲਾ ਬਾਗ਼ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਇਕ ਅੰਗੂਰਾਂ ਦਾ ਬਾਗ਼ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਰਖਵਾਲੇ ਦੇ, ਇਕ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ-ਘਰ ਸਾਰੇ ਰਾਹੀਆਂ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੁੱਲ੍ਹਾ:

"ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਲੁੱਟਿਆ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਧੋਖਾ ਖਾਣਾ, ਛਲੇ ਜਾਣਾ ਹੈ, ਹਾਂ, ਗੁੰਮਰਾਹ ਕੀਤੇ ਜਾਣਾ, ਜਾਲ 'ਚ ਫਸ ਜਾਣਾ ਤੇ ਫੇਰ ਮਖੌਲ ਦੇ ਪਾਤਰ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਕਿਉਂ ਕਿ ਇਸ ਸਭ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਜਣੇ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਆਪੇ ਵੱਲ ਹੇਠਾਂ ਝਾਕਣਗੇ ਤੇ ਮੁਸਕੁਰਾਉਣਗੇ। ਹੋਂਦਗਤ ਹੋਣਾ ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਹੈ ਕਿ ਇਕ ਬਸੰਤ-ਬਹਾਰ ਦੀ ਰੁੱਤ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਗ਼ 'ਚ ਆਏਗੀ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਪੋਤਿਆਂ 'ਤੇ ਨ੍ਰਿਤ ਕਰੇਗੀ, ਤੇ ਇਕ ਪਤਝੜ ਰੁੱਤ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਗੂਰਾਂ ਨੂੰ