ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਦੁਆਬੀ ਦੀ ਕੋਈ ਖਾਸ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਬਹੁਤਿਆਂ ਨੇ ਗ੍ਰੀਅਰਸਨ ਦੀ ਹੀ ਪੈਰਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਡਾ. ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ (1984:154) ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, "ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲੰਧਰ, ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੇ ਕਪੂਰਥਲਾ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਦੁਆਬੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਬੋਲੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਮਲਵਈ ਦਾ ਹੀ ਇਕ ਰੂਪ ਗਿਣਾਂਗੇ।"

ਪਰ ਡਾ. ਐਸ.ਐਸ. ਜੋਸ਼ੀ ਹੀ ਇਕੋ ਇਕ ਵਿਦਵਾਨ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾ ਨੇ ਦੁਆਬੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭਾਸ਼ਾਈ ਖੋਜ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਡਾ. ਜੋਸ਼ੀ ਦੇ ਖੋਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ 'Pitch and Related Phenomena in Punjabi (Doabi) ਡਾ: ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਥਨ ਹੈ-ਦੁਆਬੀ ਬੋਲੀ ਦੁਆਬੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਮੁਕੰਮਲ ਨਾਮ ਜਲੰਧਰ ਦੁਆਬ ਸੀ। ਸਤਲੁਜ ਤੇ ਬਿਆਸ ਇਸ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਹਨ। ਦੁਆਬੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ, ਜਲੰਧਰ, ਕਪੂਰਥਲਾ ਤੇ ਹੁਣ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦੁਆਬੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਯੂ.ਕੇ.. ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਹਨ।

ਦੁਆਬੀ ਅਤੇ ਬਾਕੀ ਪੰਜਾਬੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੁਆਬੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਇਕ ਪਾਸੇ ਮਾਝੀ ਬੋਲੀ ਨਾਲ ਰਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਲਵਈ ਬੋਲੀ ਨਾਲ। ਦੁਆਬੀ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਤਮਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਰਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਸਮਰੂਪਤਾ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਦੁਆਬੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਆਪਣੀਆਂ ਸਿਫਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਆਹਰ ਵਿਚ ਹਨ।

ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਦੁਆਬੀ ਉਪਭਾਸ਼ਾ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪਛਾਣ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਡਾ. ਐਸ.ਐਸ. ਜੋਸ਼ੀ ਅਨੁਸਾਹ ਦੁਆਬੀ ਵਿਚ 10 ਸੂਹ ਤੇ 25 ਵਿਅੰਜਨ ਹਨ। ਕੰਠੀ ਤੇ ਤਾਲਵੀ ਨਾਸਿਕੀ ਵਿਅੰਜਨਾਂ/ਙ, ਞ/ਦਾ ਕੋਈ ਉਚਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਦੰਤੀ ਪਾਰਸ਼ਵਿਕ ਧੁਨੀ/ਲ/ਅਤੇ ਮੂਰਧਨੀ (ਉਲਟਜੀਭੀ) ਪਾਰਸ਼ਵਿਕ/ਲ/ਦੋਵੇਂ ਫੋਨੈਮਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰਥਕ ਤੇ ਨਿਖੇੜ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਵਿਰੋਧੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਹਨ। ਸ਼ਬਦ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੁਆਬੀ ਵਿਚ ਨੀਵੀਂ, ਉੱਚੀ ਤੇ ਸਾਵੀਂ ਤਿੰਨੇ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਸੁਰਾਂ ਕਮਰਸ਼ੀਲ ਹਨ। ਵਾਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੁਰ ਲਹਿਰ ਵੀ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

1. ਅੰਤਰ ਵਟਾਂਦਰਾ: ਦੁਆਬੀ ਵਿਚ 'ਵ' ਤੇ 'ਬ' ਧੁਨੀਆਂ ਅੰਤਰ ਵਟਾਂਦਰਾ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਥੇ 'ਵਿਚ' ਵੀ ਹੈ ਤੇ 'ਬਿਚ' ਵੀ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਕੇ 'ਬ' ਹੈ ਜੋ ਮਲਵਈ ਦੀ ਉਚਾਰ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਮਾਝੀ ਵਿਚ 'ਵ' ਹੈ ਜਿਵੇਂ-ਬਾਗਾਂ (ਵਾਗਾਂ), ਬਾਰਨਾ (ਵਾਰਨਾ), ਬਾਰ ਬਾਰ (ਵਾਰ-ਵਾਰ)।