ਮੈਂ ਰਾਹੀ ਹਾਂ ਇਸ ਰਾਹ ਦਾ ਸਾਥ-ਹੀਣ, ਰਹਿਮਤ-ਹੀਣ, ਥੁੜ-ਹਿੰਮਤਾ,

ਕਦੀ ਕੋਈ ਅੱਥਰ ਨਾ ਡਿਗੀ ਕਿਸੇ ਅੱਖ ਵਿਚੋਂ ਮੇਰੇ ਲਈ,

ਨਾ ਕੋਈ ਦਰਦ ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਘੁਲਿਆ ਕਦੀ,

ਕਦੀ ਕੋਈ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾ ਨਿਕਲੀ ਮੇਰੇ ਲਈ, ਕਿਸੇ ਦੀਆਂ ਸੁਹਣੀਆਂ ਬੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਚੋਂ,

ਨਾ ਕੋਈ ਨਰਮ ਸੀਤਲ ਹਥ ਲੱਗਾ ਮੇਰੇ ਸੜਦੇ ਮੱਥੇ ਤੇ ਕਦੀ,

ਕਦੇ ਨਾ ਮੇਰਾ ਸਿਰ ਰਖਿਆ ਕਿਸੇ ਆਪਣੇ ਸੁਹਲ ਗੁਦਗੁਦੇ ਪੱਟਾਂ ਤੇ,

ਨਾ ਕਿਸੇ ਦਰਦੀ ਦਿਲ ਨੇ ਦਵਾ ਕੀਤੀ ਮੇਰੇ ਦਰਦਾਂ ਦੀ ਕਦੀ,

ਸੁਖ, ਸ਼ਾਂਤੀ, ਸੰਤੋਖ ਕਦੀ ਨਸੀਬ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਬਦ-ਨਸੀਬ ਨੂੰ,

ਨਾ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ੀ ਮੈਂ ਡਿੱਠੀ, ਨਾ ਸੁਖ, ਨਾ ਆਰਾਮ,

ਮੇਰੀ ਅਨੰਤ ਪੀੜਾ ਲਈ ਕਦੀ ਕੋਈ ਮੇਹਰ ਦੇ ਬੋਲ ਨਾ ਨਿਕਲੇ ।

ਬੱਸ ਮੈਂ ਹਾਂ, ਮੇਰਾ ਇਹ ਰਾਹ ਤੇ ਮੇਰੀਆਂ ਆਹ ਪੀੜਾਂ-

ਮੈਂ ਰਾਹੀ ਹਾਂ ਪੀੜਤ ।

 

ਮੌਤ ਮੰਗੀ, ਮੈਂ ਅਨੰਤ ਵਾਰ, ਮਿਲੀ ਨਾਂਹ ।

ਨੇਸਤੀ ਲੋੜੀ ਮੈਂ ਅਨੇਕ ਵਾਰ, ਹੋਈ ਨਾਂਹ,

ਮੋਇਆ ਮੈਂ ਹਜ਼ਾਰ ਵਾਰ, ਜੀਵਿਆ ਮੁੜ ਮੁੜ,

ਨੇਸਤਿਆ ਕਈ ਵਾਰ, ਹਸਤਿਆ ਫਿਰ ਫਿਰ,

ਗਵਾਚ ਗਿਆ ਮੈਂ ਬੇਅੰਤ ਵਾਰ, ਲਭ ਪਿਆ ਮੁੜ ਪਰ,

ਖੁੰਝ ਗਿਆ ਇਸ ਰਾਹ ਨੂੰ ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ, ਪਰ ਖੁੰਝਿਆ ਨਾ ਇਹ ਰਾਹ ਕਦੀ ਮੈਨੂੰ,

ਇਹ ਰਾਹ ਹੋਇਆ ਮੇਰੇ ਲਈ ਤੇ ਮੈਂ ਇਸ ਰਾਹ ਲਈ,

ਇਹ ਅਮੁਕ ਰਾਹ ਹੈ ਮੇਰਾ, ਮੈਂ ਰਾਹੀ ਇਸ ਰਾਹ ਦਾ ।

 

ਬਹੁਤ ਰੱਬ ਮੈਂ ਮੰਨੇ, ਬਹੁਤ ਪੂਜਾ ਮੈਂ ਕੀਤੀਆਂ,

ਬਹੁਤ ਤਪ ਮੈਂ ਸਾਧੇ, ਬਹੁਤ ਮੱਨਤਾਂ ਮੈਂ ਮੰਨੀਆਂ,

ਬਹੁਤ ਗ੍ਰੰਥ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹੇ, ਬਹੁਤ ਗਿਆਨ ਮੈਂ ਘੋਖੇ,

ਬਹੁਤ ਗੁਰੂ ਮੈਂ ਕੀਤੇ, ਬਹੁਤ ਚੇਲੇ ਮੈਂ ਮੁੰਨੇ,

ਮੁਸ਼ੱਕਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੀਤੀਆਂ ਮੈਂ, ਸੋਚਾਂ ਬਹੁਤ ਸੋਚੀਆਂ,

ਭਗਤ ਬੜੀ ਕੀਤੀ ਮੈਂ, ਸਮਾਧੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ,

ਮੁੱਕਾ ਨਾ ਮੇਰਾ ਪੈਂਡਾ, ਮਿਲਿਆ ਨਾ ਕੋਈ ਟਿਕਾਣਾ, ਮੈਂ ਬੇ-ਟਿਕਾਣੇ ਨੂੰ ।

ਨਿਰਜਨ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੱਸ ਗਿਆ ਮੈਂ, ਆਬਾਦੀਆਂ ਛੱਡ ਕੇ,

ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾ ਮਿਲੀ ਮੈਨੂੰ, ਰੋਸਾ ਤੇ ਕ੍ਰੋਧ ਵਧੇ,

ਕੁਦਰਤ ਸੋਹਣੀ ਕੋਝੀ ਤੱਕੀ ਮੈਂ, ਤੇ ਮਸਤਿਆ ਕਦੀ ਕਦੀ,

ਮਿਲਿਆ ਨਾ ਅਖੰਡ ਅਨੰਦ ਕਦੀ ਮੈਨੂੰ ।

 

ਯੋਗ ਮੈਂ ਸਾਧੇ, ਚਿੱਲੇ ਮੈਂ ਕੱਟੇ,

ਜਾਗੇ ਮੈਂ ਜਾਗੇ, ਵਰਤ ਮੈਂ ਰੱਖੇ,

ਪੁਰਿਆ ਨਾ ਮਕਸਦ ਮੇਰਾ, ਮਿਲਿਆ ਨਾ ਕੁਝ ਮੈਨੂੰ,

ਖਾਹਸਾਂ ਮੈਂ ਰੌਂਦੀਆਂ, ਮਨ ਮੈਂ ਮਾਰਿਆ,

ਨੇਕੀਆਂ ਮੈਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਮੈਂ ਰੱਖੀ,

ਸੌਖਾ ਨਾ ਹੋਇਆ ਪੰਧ ਮੇਰਾ, ਨਾ ਨੇੜੇ ਹੋਈ ਮਜਲ ਮੇਰੀ ।

 

ਪਿਆਰ ਮੈਂ ਪਾਏ, ਨਸ਼ੇ ਮੈਂ ਪੀਤੇ,

ਮਸਤ ਮੈਂ ਹੋਇਆ, ਭਗਤੀ ਦੇ ਮਦ ਨਾਲ,

ਦਰਸ਼ਨ ਮੈਨੂੰ ਹੋਏ ਮੰਦਰਾਂ ਦੇ ਰੱਬ ਦੇ,

ਮੱਦਦ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਮਿਲੀ, ਜ਼ਖਮ ਮੇਰੇ ਨਾ ਭਰੇ, ਹਾਏ !

ਚਾਨਣ ਮੈਂ ਵੇਖੇ ਮੰਦਰਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ,

ਰਿਹਾ ਹਨੇਰਾ ਸਦਾ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ, ਦਿਸਿਆ ਨਾ ਮੈਨੂੰ ਕਦੀ ਕੁਝ ਠੀਕ,

ਉਹੋ ਮੇਰਾ ਰਾਹ, ਉਹੋ ਮੈਂ ਥੱਕਿਆ ਟੁਟਿਆ ਪਾਂਧੀ,

ਉਹੋ ਮਜਲ ਮੇਰੀ ਅਪੁਜ, ਉਹੋ ਬੀਆਬਾਨ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ।

ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਉਹ ਚਾਨਣ ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਦਿੱਸਦਾ ?

ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਉਹ ਸੱਚ ਜਿਸ ਦੀ ਫਤਹ ਅਸੱਚ ਤੇ ਸਦਾ ਹੁੰਦੀ ?

ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਉਹ ਦਾਰੂ ਕਿ ਸਭ ਦਰਦਾਂ ਦੀ ਦਵਾ ਹੋਵੇ ?

ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਉਹ ਅਨੰਦੀ ਸੰਤੋਖ ਕਿ ਦੁਖੀਆਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਅਨੰਦ ਦੇਂਦਾ ?

ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਉਹ ਰਹਿਮਤ ਕਿ ਪੀੜਤ ਖਲਕਤ ਤੇ ਰਹਿਮ ਖਾਂਦੀ ?

 

ਮੈਂ ਥੱਕ ਗਿਆ ਹਾਂ ਅਨੰਤ ਪੈਂਡੇ ਮਾਰ ਮਾਰ,

ਮੈਂ ਹੁਟਨ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਸਦੀਆਂ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਨਾਲ,

ਮੈਂ ਪਿਸ ਗਿਆ ਹਾਂ ਮਿਹਨਤਾਂ ਦੀ ਚੱਕੀ ਵਿੱਚ,

ਮੇਰੇ ਪੈਰ ਲੜਖੜਾਂਦੇ ਨੇ ਪਏ, ਧੂਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਮੇਰਾ ਆਪਾ ।

ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਅੰਨ੍ਹੀਆਂ ਨਿਤ ਤਕਦੀਆਂ ਤਕਦੀਆਂ,

ਮੈਂ ਹੁਣ ਭੁਗੜੀ ਹੋਇਆ, ਮਰਨ ਕਿਨਾਰੇ,

ਮੌਤ ਨਾ ਆਵੰਦੀ,

ਪਿਠ ਕੁੱਬੀ ਹੋ ਗਈ ਸਫਰਾਂ ਪੀੜਾਂ ਦੀ ਮਾਰੀ,

ਡਰ ਪਿਆ ਲਗਦਾ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ,

ਬੇ ਪਰਵਾਹ ਹੋਇਆ ਮੈਂ, ਪੂਰਨ ਹੋਈ ਬੇ-ਪਰਵਾਹੀ,

ਆਸ ਨਾ ਰਹੀ ਕੋਈ, ਨਾ ਪਛਤਾਵਾ,

ਜੋਸ਼ ਮੁੱਕਿਆ ਮੇਰਾ, ਹਿੰਮਤ ਹਾਰ ਮੈਂ,

ਟੁਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾ ਰਹੀ, ਨਾ ਪੁੱਜਣ ਦੀ ਚਿੰਤਾ,

ਖਾਹਸ਼ ਚੁੱਕੀ, ਚਿੰਤਾ ਮੁੱਕੀ,

ਸ਼ਰਮ ਦਾ ਅਹਿਸਾਨ ਉਠਿਆ, ਸ਼ਾਨ ਦੀ ਹਿਸ ਹੁੱਟੀ,

ਡਰ ਲੱਥਾ ਮੇਰਾ-ਰੱਬ ਦਾ, ਰੂਹ ਦਾ, ਮੌਤ ਦਾ, ਬੰਦੇ ਦਾ,

ਦੁਖ, ਦਰਦ, ਪੀੜ, ਰਹੀ ਨਾ ਰਤਾ,

ਧੁਪ ਨਾ ਸਾੜਦੀ ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਸੀਤ ਮਾਰਦਾ,

ਗ਼ਮ, ਫ਼ਿਕਰ, ਤਰੱਦਦ ਉਠ ਗਏ ਹਮੇਸ਼ ਲਈ,

ਅਕਲ, ਸੋਚ ਛੱਡੀ ਮੈਂ ਸਦਾ ਲਈ,

ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬੇ-ਪਰਵਾਹ ਹੋਇਆ ਮੈਂ,

ਲਾਉਬਾਲਾ-

ਪਰ ਅੰਦਰ ਮੇਰੇ ਤਦ ਭੀ ਰਹੀ ਇਕ ਸੁੰਞ,

ਢੂੰਡ ਰਹੀ ਸਦਾ ਧੁਰ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਤਦ ਵੀ,

ਰੋਣਾ ਛੱਡਿਆ ਭਾਵੇਂ, ਰੋਂਦਾ ਰਿਹਾ ਸਦਾ ਮੈਂ,

ਟੁਰਨਾ ਛੱਡਿਆ ਭਾਵੇਂ, ਪਰ ਟੁਰਦਾ ਰਿਹਾ ਤਦ ਭੀ ।

 

ਫਿਰ ਉਹ ਸਦ-ਰਹਿਣਾ ਅਨੰਦ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਹੈ ?

ਉਹ ਸਦ-ਰਹਿਣੀ ਹਕੀਕਤ ਕੋਈ ਸ਼ੈ ਹੈ ?

ਉਹ ਅਬੁਝ ਚਾਨਣ ਸਚ ਮੁਚ ਕਿਧਰੇ ਹੈ ?

ਉਹ ਅਨੰਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕੀ ਕੋਈ ਸੱਚ ਹੈ ?

ਜੇ ਨਹੀਂ,

ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਇਹ ਅਜ਼ਲੀ ਸੁੰਞ ਕੇਹੀ ਹੈ ?

ਇਹ ਅਸੂਝ, ਅਬੁੱਝ ਤਲਾਸ਼ ਕੇਹੀ ਹੈ ?

ਜੇ ਹੈ,

ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਹੈ ?

ਮੈਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ ?