ਗਿਆਨੀ ਦਾ ਗੁਣ

"ਵੇਖ ਬੇਤਾਲ... ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਟੁਕੜੇ ਟੁਕੜੇ ਕਰ ਦਿਆਂਗਾ।"

"ਨਹੀਂ ਵਿਕਰਮ ! ਚੱਲ। ਮੈਂ ਚਲਦਾ ਹਾਂ ।"

ਬੇਤਾਲ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ ਦੀ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਇੰਜ ਲਟਕ ਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਬਾਂਦਰ ਦਾ ਬੱਚਾ ਮਾਂ ਦੀ ਗਰਦਨ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਿਕਰਮ ਉਹਨੂੰ ਲਟਕਾ ਕੇ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਹਾਲੇ ਥੋੜੀ ਦੂਰ ਹੀ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੇਤਾਲ ਬੋਲਿਆ-"ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣ।”

"ਬਕਵਾਸ ਬੰਦ ਕਰ। ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਂਗਾ।”

"ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ ! ਏਨਾ ਗੁੱਸਾ ਨਾ ਕਰ। ਰਸਤਾ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਤੈਅ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।” ਅਤੇ ਬੇਤਾਲ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ-"ਮਗਧ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਇਕ ਧਰਮਾਤਮਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ । ਉਹਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਸਨ । ਪੁੱਤਰ ਬੜੇ ਹੀ ਗੁਣੀ ਸਨ। ਵੱਡਾ ਪੁੱਤਰ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ 'ਚ ਇਹ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕੌਣ ਕੀ ਹੈ ਤੇ ਕਿਹੜੀ ਵਸਤੂ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਿਜੌਰੀ ਦੇ ਬਾਹਰੋਂ ਸੁੰਘ ਕੇ ਹੀ ਦੱਸ ਦੇਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹਦੇ 'ਚ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਈਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਹਨ। ਹੇ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ! ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਜ਼ਮੀਨ 'ਚ ਦੱਬੀ ਸੰਪਤੀ ਨੂੰ ਸੁੰਘ ਕੇ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਕਮਾਉਂਦਾ ਸੀ । ਜ਼ਮੀਨ ਸੁੰਘ ਕੇ ਉਹ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਥੇ ਕਿੰਨੀ ਸੰਪਤੀ ਦੱਬੀ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਥੇ ਕਿੰਨੀ ? ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਸਨ, ਉਹਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ । ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਲੈਂਦਾ ਤੇ ਜਵਾਬ ਦੇਂਦਾ ਸੀ । ਉਹਦੇ ਹਾਂ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਨਿਕਲਦਾ ਸੀ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਸੁੰਘ ਕੇ ਉਹ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਥੇ ਖੂਹ ਜਾਂ ਸਰੋਵਰ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਖਾਰਾ ਜਾਂ ਮਿੱਠਾ ਪਾਣੀ ਨਿਕਲੇਗਾ ? ਉਹਦੀ ਰਾਏ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਸਿਆਣੇ ਲੋਕ ਖੂਹ ਜਾਂ ਸਰੋਵਰ ਬਣਵਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਚ ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੀ ਮਾਹਰ ਸੀ।

ਦੂਸਰਾ ਮੁੰਡਾ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣ 'ਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦਾ ਸੀ ।

ਕਿਸੇ ਵੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹਦੇ 'ਚ