4 نوںبر, 2012 دے پںجابی ٹرِبِاُون وِّچ سری نرِںدر سِںگھ کپُور هُراں دا لےکھ "ےُّگ کِوےں بدلدے هن ?" چھپِآ۔ ِاس لےکھ وِّچ اُهناں نے منُّکھی سماج کِوےں بدلدا هَے, ِاسدے پڑاواں تے ِاس 'چ آاُںدے بدلاواں بارے کاپھی کُجھ لِکھِآ هَے اتے نال هی ےُّگاں دے بدلن 'چ وِاکتی دی بھُومِکا, پّچھم تے پُورب کھاس تَور 'تے بھارت دے ِاتِهاس 'تے کای ٹِّپنیآں وی کیتیآں هن۔ کِاُںک سری کپُور پںجاب دے کاپھی لِکھن والے تے پڑھے جان والے وِدوان هن, اُه ےُونیورسِٹی پّدھر 'تے پروپھَےسر دے اهُدے 'تے رهِ کے ادھِآپن دا کںم کر چُّکے هن اتے سںبھو هَے کِ اُهناں دے وِچاراں نُوں پڑھ کے بهُت سارے آم لوک تے پاٹھک دھارناواں بنااُںدے هونگے, ِاس لای جرُوری هو جاںدا هَے کِ اُهناں دے وِچاراں دی پڑچول کیتی جاوے۔

کپُور هُراں دے مُّکھ ترک انُسار "سپّسٹ رُوپ 'چ ےُّگ اُدوں بدلدا هَے, جدوں منُّکھ اُورجا دا نواں وِآپک سروت لّبھدا هَے ۔ اُهناں انُسار اُورجا دے سروت کِهڑے هن" - منُّکھ دا آپنا سریرک بل, پھِر پسُوآں دا بل, تیجا مکانکی بل (ِاه تِنّے بل منُّکھ ورتنا سِّکھ چُّکا هَے) اتے چَوتھا هَے سُورجی اُورجا ۔ سری کپُور ِاهناں اُورجا دے سروتاں دے ادھار 'تے منُّکھی ِاتِهاس دے وِکاس نُوں تِنّ ےُّگاں 'چ وںڈدے هن- منُّکھ دے سریرک بل دے انُساری‘سِکار ےُّگ’, پسُو بل دے انُساری ‘کھےتیےُّگ' اتے مکانکی بل دے انُساری ‘اُدےوگِک ےُّگ'۔ پر پُورے لےکھ 'چ اُه ِاه نهیں دّسدے کِ سُورجی اُورجا دے انُساری اگلےرا ےُّگ کِهڑا هووےگا ? ِاّک هور وادھا اُه ِاه کردے هن - سِکارےُّگ سِکار جاں پسُو-کےںدرِت سی, کھےتیےُّگ دھرم جاں رّب-کےںدرِت سی, جدوںک اُدےوگِک ےُّگ وِگِآن تے منُّکھ کےںدرِت هَے۔ ِاّتھے اُه ِاّک وار پھِر ِاه نهیں دّسدے کِ سُورجی اُورجا والا ےُّگ کی( ?)-کےںدرِت هووےگا ? ِاس پُورے وِکھِآن 'چ اُه ِاتِهاسک تے منُّکھی نر-وِگِآن سبںدھی تّتھاں دی کِوےں اهی-تهی کردے هن, ِاس اُّتے وی اسیں الّگ توں نِگاه پاواںگے ۔ سری کپُور دی ِاس تھوتھی ِاتِهاسک

وںڈ نُوں سمجھن لای سانُوں منُّکھی وِکاس دے ِاتِهاس بارے کُجھ وِستھار 'چ آپنی گّل کرنی پوےگی۔

منُّکھی وِکاس نُوں آم تَور 'تے ِاتِهاسِک کال اتے پُورو-ِاتِهاسِک کال 'چ وںڈِآ جاںدا هَے ۔ ِاتِهاسِک کال دَوران منُّکھی سماج نے پِچھلےرے کباِالی سماج جو آپنے پتن دے راهے پَے چُّکِآ سی, پراچین سماج (جو مُّکھ تَور 'تے گُلامداری ادھارت سماج سی), جگیرداری ادھارت سماج, سرمااےداری دَور اتے سماجوادی پڑاا تّک دا سپھر تَےا کیتا هَے۔ سںسار دے الّگ-الّگ هِّسِآں 'چ ِاهناں پڑاواں دا سماں, لّچھن الّگ-الّگ رهے هن اتے وّکھ- وّکھ کھِّتِآں دے منُّکھی سماج وّکھ-وّکھ سمےں 'تے ِاهناں پڑاواں 'چ داکھل هواے تے گُجرے ۔ کایآں سماجاں 'چ ِاهناں دَوراں دا بڑی چںگی ترھاں لِکھِآ ِاتِهاس مِلدا هَے جِوےں ےُورپ, چین آد جدک کای سماجاں 'چ لِکھت سمّگری اُنی وِسال تے سٹیک تریکے نال نهیں مِلدی جِوےں کِ بھارت۔ ِاه اُه دَور هَے جدوں منُّکھ نے باکاِادا لِکھنا سُرُو کر دِّتا سی, ِاسے لای ِاس سمےں نُوں لِکھتی ِاتِهاس دا کال وی کهِںدے هن۔ ِاس ترھاں 4000 ای.پُو. دے نےڑ-تےڑ توں بااد ِاتِهاسک کال دی سُرُوآت منّی جا سکدی هَے۔ پُورو-ِاتِهاسک کال منُّکھی وِکاس دا اُه سماں هَے جدوں اجے منُّکھ نے لِکھنا نهیں سِّکھِآ سی, اتے ِاس دَور دے لِکھتی سبُوت نهیں مِلدے۔ ِاس کال وِّچ منُّکھی سماج کباِالی سماج سی جِس وِّچ کبیلے دُآرا سِکار دُآرا هاسل کیتا گِآ ماس تے ِاکّٹھا کیتا گِآ اناج تے هور جرُوری چیجاں ساںجھی ملکیات هُںدے سن, بھاو ِاه ےُّگ آدِ-کمِاُون دا ےُّگ سی ۔ ِاه کال 4000 ای.پُو. توں پهِلاں کای لّکھ سال تّک پِچھاںه تّک جاںدا هَے اتے ِاه کال اّگوں کای دَوراں 'چ وںڈِآ جا سکدا هَے جِوےں مُّڈھلا پّتھر ےُّگ, مّدھ پّتھر ےُّگ اتے نو-پّتھر ےُّگ۔ ِاهناں بھِنّ-بھِنّ دَوراں 'چ منُّکھی سماج 'چ کای سِپھتی تبدیلیآں آایآں اتے منُّکھی سماج اّج دے پڑاا 'تے پهُںچِآ۔

منُّکھ دا پسُو جگت توں نِکھےڑا اُس سمےں سُرُو هويا (اتے ِاسدے نال هی منُّکھ دے وِکاس دے پُورو-ِاتِهاسک کال جاں مُّڈھ کدیمی سماج دی بُنِآد ٹِکی) جدوں منُّکھ دے پُوروج نر-باںدراں دی ِاّک ساکھا نے سںداں دی ورتوں کردے هواے کھُد نُوں کُدرت دی کَےد توں اجاد کروااُن دی جّدوجهِد سُرُو کیتی۔ کِها جا سکدا هَے کِ دُوسرے بهُت سارے جںتُو وی کُدرت کھِلاپھ سںگھرس کردے هن, آپنے