einttaranaitt de laabh te haaneean
1969 aiddavaansadd risarach projaikattas ejansee ne chaar amareekee yooneevarasitteean de kanpiaoottaraan noo naittavarak karake inttaranaitt dee shurooaat keetee| is noo khoj, sikhiaa ate sarakaaree adaariaan lee vikasat keetaa giaa see| is ton ilaavaa, isadaa udes aimarajainsee de samen sanparak sathaapat karanaa see jadon sanparak de hor saare saadhan asafal ho ge san| 1971 tak lagabhag 2 darajan kanpiaoottar inttaranaitt raaheen jurre hoe san| ilaikattraanik mel 1972 vich pes keetaa giaa see|
ttaraansamishan kanttarol prottokolaeinttaranaitt prottokol 1973 vich tiaar keetaa giaa see| 1983 tak, ih inttaranaitt te kanpiaoottaraan vichakaar sanchaar daa ik maadhiam ban giaa| ihanaan vichon ik prottokol, faaeel ttraansafar prottokol dee madad naal, ik inttaranaitt upabhogataa kise vee kanpiaoottar naal jurr sakadaa hai ate faaeelaan noo ddaaoonalodd kar sakadaa hai|
1989 vich, maikagil yooneevarasittee, maanttareeal de peettar ddiaoosh ne pahilee vaar inttaranaitt noo inddaikas karan dee kosis keetee| thinking maseen kaaraporesn de boleekaar kraoohale ne ik hor inddaikasing kanpanee, ddabalayoo. e.aaee.ais. vaaeedd ereea inafaramesn saravara vikasit keetaa hai| see.ee.aar.ain. kan bhauatik vigiaan lee yoorapeean prayogasaalaa de baranarasalee ne inttaranaitt te jaanakaaree lee ik naveen takaneek vikasit keetee, jisanoo varaladd vaaeedd vaib kihaa giaa| ih vaib haaeeparattaikasatt falasatuo;te adhaarat hai jo inttaranaitt upabhogataa noo inttaranaitt deean vakhavakh saaeettaan falasatuo;te dasataavez naal jorradaa hai| ih kam haaeepar link raaheen keetaa jaandaa hai|
pahilaa upabhogataanukool inttarafes, gofar, 1991 vich minesottaa yooneevarasittee yooaise vich vikasat keetaa giaa see| udon ton, gofar sabh ton prasadh inttarafes rihaa hai|
1993 vich, naishanal sainttar faar suparakanpiaootting aipaleekesnaz de maarak ainddareesan ne mojddiaook naamak ik naiveegesn sisattam vikasit keetaa| is saafattavear raaheen inttaranaitt noo maigajeen faaramaitt vich pes keetaa jaa sakadaa see| is saafattavear naal ttaikasatt ate graafikas inttaranaitt falasatuo;te upalabadh ho ge| aj vee neveegesn sisattam varaladd vaaeedd vaib lee iko jihaa hai|
1994 vich, naittasakep kamiaooneekeshan ate 1995 vich maaeekrosaafatt ne aapane sabandhit braaoozaraan noo maarakeett vich pes keetaa| ihanaan braaujraan de kaaran, upabhogataavaan lee inttaranaitt dee varaton karanaa bahut aasaan ho giaa hai| 1994 vich, inttaranaitt te pahilee vapaarak saaeettaan laanch keeteean geean san| eemel raaheen maas maarakeetting muhinmaan suroo keeteean geean san|
1996 tak inttaranaitt pooree duneea vich bahut mashahoor ho giaa| lagabhag 45 mileean lokaan ne inttaranaitt dee varaton karanee suroo keetee, jinhaan vichon 30 mileean amareekaa vich san| ate kaineddaa ton, nauan mileean yoorap ton ate chhe mileean eseea ton san|
2000 vich inttaranaitt dee prasadhee de naalanaal kee samasiaavaan vee saahamane aaeean| kanpiaoottar vaaeiras dee samasiaa vee inhaan vichon ik hai| 2000 vich falasatuo;lav bagafarasatuo; naam de vaaeiras ne lakhaan lokaan noo prabhaavit keetaa, jis naal kanpaneean noo arabaan rupe daa nukasaan hoeaa| hun bhaarat vich vee inttaranaitt upabhogataavaan dee ginatee bahut vadh gee hai|