ਰੋਂਦੀ ਹੋਈ ਸੁਮਨ ਨੇ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਹੰਝੂਆਂ ਪਿੱਛੇ ਲੁਕੀ ਹੋਈ ਸੁਭਾਵਿਕ ਜਹੀ ਸਿੱਕ ਨੂੰ ਵੇਖ ਸਕਣਾ ਕੋਈ ਔਖਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨੇਹਲ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨੂੰ ਦੇ ਕੇ ਮੈਂ ਸੁਮਨ ਕੋਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕੁੱਛੜ ਚੁੱਕ ਲਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਹੰਝੂਆਂ ਭਿੱਜਾ ਮੂੰਹ, ਮੁਸਕਾਹਟ ਨਾਲ, ਤ੍ਰੇਲ-ਭਿੱਜੇ ਗੁਲਾਬ ਵਰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਐਨ ਉਸੇ ਵੇਲੋ ਨੇਰਲ ਨੇ ਮੂੰਹ ਵੱਟ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਦਾਦੀ ਦੇ ਮੋਢੇ ਲੱਗ ਕੇ ਬੁਸਕਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਸੁਗੰਧਾ ਨੇ ਸੁਮਨ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਲੈ ਲਿਆ। ਨੇਹਲ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਚਮਕ ਪਿਆ।
ਮੈਂ ਸਾਧਾਰਣ ਦੁਨੀਆਂਦਾਰ ਹਾਂ। ਮੋਹ ਮਾਇਆ ਦਾ ਤਿਆਗ ਨਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਸੰਭਵ ਹੈ, ਨਾ ਸੁਖਦਾਇਕ। ਗੁਜ਼ਾਰੇ ਜੋਗੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਤੇ ਬੋਝ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਅਤੇ ਯੋਗਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਦੇਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਵੈਲਫੇਅਰ ਸਟੇਟ ਦੀ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਕਿਸੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣੇ, ਨਾ ਹੀ ਮੈਂ ਉੱਚੇ ਦਾਈਏ ਬੰਨ੍ਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੇਰੋ ਬੱਚੇ, ਅਹੁਦਿਆਂ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀਆਂ ਲਈ ਮੇਰੇ ਬੁਢਾਪੇ ਨੂੰ ਉਦਾਸ ਕਰਕੇ ਮੈਥੋਂ ਦੂਰ ਗਏ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਸਾਧਾਰਣ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਸੁਹਣੇ ਸਮਾਜਕ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਸੁਭਾਵਾਂ ਦੀ ਦੇਣ ਮੰਨਦਾ ਹੋਇਆ ਮੈਂ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਸ਼ੁਕਰਗੁਜ਼ਾਰ ਹਾਂ। ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਦਾ ਅਵਸਰ ਮੇਰੀ ਖ਼ੁਸ਼ਕਿਸਮਤੀ ਵੀ ਹੈ। ਨੇਹਲ ਅਤੇ ਸੁਮਨ ਦੀ ਮਿੱਤ੍ਰਤਾ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਚਾਹਿਆ ਕਿ ਹਰ ਸਨਿਚਰ ਐਤਵਾਰ ਸੁਮਨ ਸਾਡੇ ਘਰ ਆ ਜਾਇਆ ਕਰੋ। ਸੁਗੰਧਾ ਮੰਨ ਗਈ ਅਤੇ ਦੋ ਚਾਰ ਐਤਵਾਰਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਨੇ ਨੇਹਲ ਅਤੇ ਸੁਮਨ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਈਰਖਾ ਅਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਅੰਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਰਲ ਕੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਆਦਮੀ ਦੇ ਸਾਬ ਅਤੇ ਸਨੇਹ ਨੂੰ ਆਪੋ ਵਿਚ ਵੰਡਣ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਘਾਟਾ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਨੇਹਲ ਦੇ ਦਾਦੀ ਜੀ ਨੇ ਇਕ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ, "ਹੁਣ ਤਕ ਇਕੱਲੀ ਨੇਹਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰੀ ਰੱਖਦੀ
