Back ArrowLogo
Info
Profile
ਮੈਂ ਤਸਵੀਰ ਲੈ ਕੇ, ਘਰ ਦੇ ਪਛਵਾੜੇ ਬਣੇ ਸ਼ੈੱਡ ਵੱਲ ਚਲੇ ਗਿਆ। ਇਕ ਸੂਟਕੇਸ ਵਿਚ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਸੋਚਿਆ, ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸੇ ਸੂਟਕੇਸ ਵਿਚ ਰੱਖ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ। ਸੂਟਕੇਸ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਤਸਵੀਰ ਰੱਖਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਜਿਲਦ ਉੱਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪਈ। ਇਹ 1960 ਦੀ ਡਾਇਰੀ ਸੀ। ਐਵੇਂ ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਖੋਲ੍ਹੀ, ਸੱਤ ਮਈ ਉੱਨੀ ਸੌ ਸੱਠ ਦੇ ਪੰਨੇ ਉਤੋਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀ। ਮੈਂ ਉਦੋਂ ਅਜੇ ਜਨਮਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜੀਅ ਕੀਤਾ ਕਿ ਵੇਖਾਂ ਮੇਰੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਚਰਦੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਦੇ ਸਨ। ਪੜ੍ਹਨ ਲਗ ਪਿਆ। ਲਿਖਿਆ ਸੀ:

ਕੱਲ੍ਹ ਛੇ ਮਈ ਦਾ ਦਿਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗਾ ਸੀ। ਇਕ ਨੇਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਸੁਹਬਤ ਵਿਚ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਮੇਰੇ ਰਾਹਾਂ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਸੁਗੰਧਿਤ ਬਣਾਈ ਰੱਖੇਗੀ। ਤਰਕਾਲਾਂ ਵੇਲੇ ਗਰਮੀ ਕੁਝ ਘੱਟ ਹੋਈ ਤਾਂ ਘਰ ਵਾਲੀ ਨੇ ਆਖਿਆ, "ਉਠੋ, ਬਾਜ਼ਾਰੋਂ ਜਾ ਕੇ ਸਬਜ਼ੀ ਭਾਜੀ ਲਿਆ ਦਿਓ। ਮਾਡਲ ਟਾਊਨ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚੋਂ ਨਾ ਲਿਆਇਓ। ਏਥੇ ਸਭ ਕੁਝ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ। ਜੋਤੀ ਦੋਕ ਚਲੇ ਜਾਇਓ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਜਾਓ; ਫਿਰ ਤੁਰ ਆਉਣਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਭਾਅ ਕਰ ਕੇ ਖ਼ਰੀਦਿਓ।"

ਅਸੀਂ ਚਾਰੇ (ਘਰ ਵਾਲੀ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਦੋਵੇਂ ਬੱਚੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਂ) ਹੋਲੀ ਹੋਲੀ ਤੁਰਦੇ ਜੋਤੀ ਚੌਕ ਪੁੱਜ ਗਏ। ਡੁੱਬ ਗਏ ਸੂਰਜ ਦੀ ਮੱਧਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੁਖਾਵੀਂ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਤੁਰਨਾ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ। ਸੱਦਾ-ਸੂਤ ਲੈਂਦਿਆਂ ਨੂੰ ਹਨੇਰਾ ਜਿਹਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੇ ਥੈਲੇ ਚੁੱਕੀ ਮਾਡਲ ਟਾਊਨ ਤਕ ਤੁਰਨਾ ਓਨਾ ਸੁਖਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਇਕ ਰਿਕਸ਼ੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਆਖਿਆ, "ਮਾਡਲ ਟਾਊਨ, 253 L !" ਉਸ ਨੇ ਅੱਠ ਅਤੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਬੱਚੀਆਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਫੜੇ ਹੋਏ ਦੋ ਥੈਲਿਆਂ ਵੱਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਖਿਆ; ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਸੋਚਿਆ ਅਤੇ ਬੱਝੇ ਰੇਟ ਨਾਲੋਂ ਇਕ ਆਨਾ ਵਧਾਅ ਕੇ ਦੱਸਦਿਆ ਹੋਇਆ ਆਖਿਆ, "ਪੰਜ ਆਨੇ ਲੱਗਣਗੇ, ਸਰਦਾਰ ਜੀ।" ਥੈਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰਿਕਸ਼ੇ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ, ਕੁਝ ਕਹੋ ਬਗ਼ੈਰ, ਬੱਚੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮੈਂ ਰਿਕਸ਼ੇ ਦੀ ਸੀਟ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਪੈਂਤੀ ਕੁ ਸਾਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਹੇ ਆਦਮੀ ਨੇ ਰਿਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਮਾਡਲ ਟਾਉਨ ਵੱਲ ਤੋਰ ਲਿਆ। ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਲੰਮੇ ਦਿਨ ਦੀ ਕਰੜੀ ਮਿਹਨਤ ਦੇ ਮਾਰੇ ਕੋਲੋਂ ਬਹੁਤਾ ਤੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਕਾਹਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਰਿਕਸ਼ੇ ਦੀ ਮੱਧਮ ਚਾਲ ਸੁਰਮਈ ਸ਼ਾਮ  ਦੇ ਸਹਿਜ ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦਿੰਦੀ ਜਾਪੀ।

ਆਪਣੀ ਆਦਤ ਅਨੁਸਾਰ ਛੋਟੀ ਬੱਚੀ ਨੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਵਲੀ ਖੋਲ੍ਹ ਲਈ, "ਪਿੱਤੀ, ਮਾਮਾ ਨੇ ਆਖਿਆ ਸੀ ਭਾਅ ਕਰਕੇ ਚੀਜਾ ਖ਼ਰੀਦਿਓ। ਭਾਅ ਕਿੱਦਾਂ ਕਰੀਦਾ? ਤੁਸਾਂ ਭਾਅ ਕੀਤਾ ਸੀ ?"

ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੱਬੀ ਵੱਖੀ ਨਾਲ ਘੁਟਦਿਆਂ ਮੈਂ ਆਖਿਆ, "ਨਹੀਂ, ਬੇਟਾ ਜੀ, ਮੈਂ ਭਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ; ਮੈਨੂੰ ਭਾਅ ਕਰਨਾ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ।"

"ਛਾਅ ਕਰੀਦਾ ਕਿੱਦਾਂ, ਪਿੱਤੀ ?"

"ਬੇਟਾ, ਜੇ ਤੁਸਾਂ ਆਲੂ ਲੈਣੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਦੋ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਸਬਜ਼ੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਆਲੂਆਂ ਦਾ ਮੁੱਲ ਪੁੱਛੇ। ਜਿਹੜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਮੁੱਲ ਦੱਸੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਖੋ ਵੇਖ ਬਈ, ਕੁਝ ਘੱਟ

56 / 87
Previous
Next