ਮਾਤਾ ਨੇ ਘਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਦੋ ਥੈਲੇ ਚੁੱਕੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਖਲੋਤੇ ਕਿਸ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਰੌਣਕ ਦਾ ਕੋਈ ਚਿੰਨ੍ਹ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਦੀਆਂ ਕੁੱਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸਿਵਾ ਸਾਰਾ ਘਰ ਬੇ-ਹੋਣਕੀ, ਉਦਾਸੀ ਅਤੇ ਸੁੰਨ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਸੀ। ਅੰਗੀਠੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਮਾਤਾ ਦੇ ਸੁਰਗਵਾਸੀ ਪਤੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਮਾਤਾ ਲਈ ਕੋਈ ਧਰਵਾਸ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਘਰ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਏਨਾ ਸੱਖਣਾ ਘਰ ਕਿਸ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵੇਰ ਵੇਖਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਏਥ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਨ। ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਪਿਛਵਾੜਲੇ ਬਗੀਚੇ ਵਿਚ ਫੁੱਲ ਸਨ। ਮਾਤਾ ਦਾ ਬਗੀਚਾ.... ਬੱਸ ਕੰਡਿਆਲਾ ਜੰਗਲ, ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਆਪਣੀ ਹੈਰਾਨੀ ਲੁਕਾਈ ਨਾ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਆਖਿਆ, "ਮਾਂ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਸਮਙਦਾ ਸਾਂ....."
".... ਸੁੱਢੜੀ ਬਹੁਤ ਰੌਣਕਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਦੀ ਹੈ," ਮਾਤਾ ਨੇ ਉਸ ਦਾ ਵਾਕ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। "ਦੋ ਧੀਆਂ ਕਨੇਡਾ ਹਨ, ਸੱਤ ਪੁੱਤ ਏਥੇ ਵਲੈਤ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਹਨ। ਸੁਖੀ ਹਨ, ਪਰ ਮਾਂ ਨੂੰ ਵਾਧੂ ਭਾਰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੁੱਝ ਸੰਵਾਰ ਜੁ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ। ਸੱਤਾਂ ਨੇ ਵਾਰੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ; ਹਫ਼ਤੇ ਵਿਚ ਸੱਤ ਫੂਨ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਉੱਤੇ ਨੇ ਕਾਰਡ। ਬੱਸ ਫੂਨਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਡਾਂ ਜੋਗੀ ਹੋ ਗਈ ਮਾਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹਾਂ। ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਕਦੇ ਬੀਮਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਕਿ ਪੁੱਤ ਖਬਰ ਨੂੰ ਹੀ ਆ ਜਾਂਦੇ। ਤੇਰੇ ਅੰਕਲ ਦਾ ਵਰੀਣਾ ਕਰਨ ਪਿੱਛੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੱਟੀ ਨਹੀਂ ਵਾਹੀ।"
ਮਾਂ ਕੁਰਸੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੀ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਇਸ ਬੋਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਮਾਨ ਕੱਢਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਕਿੰਨੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਉਸ ਆਖਿਆ, "ਮਾਂ, ਏਨੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਕਿਉਂ ਲੈ ਆਈ ਹੈ ?"
"ਪੁੱਤ, ਦੁਕਾਨ ਵਿਚ ਵਡੀ, ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਵੇਖ ਕੇ ਰਿਹਾ ਨਾ ਗਿਆ। ਮੱਤ ਮਾਰੀ ਗਈ। ਗੁਰਦੇਵ ਨੂੰ ਬੜਾਉਂ ਚੰਗੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਨੂੰ ਗੋਭੀ: ਕਿਰਪਾਲ ਨੂੰ ਭਿੰਡੀਆਂ ਪਸੰਦ ਹਨ ਅਤੇ ਸਤਪਾਲ ਨੂੰ ਕਰੇਲੇ। ਸਭ ਕੁੱਝ ਲੈ ਆਈ। ਇਹ ਨਾ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਪਕਾਉ ਕੌਣ ਤੇ ਖਾਊ ਕੌਣ ਮੱਤ ਜੁ ਮਾਰੀ ਗਈ। ਚੱਲ ਹੋਊ, ਆਪੇ ਪਈਆਂ ਸੜ ਜਾਣਗੀਆਂ।"
"ਸਾੜਨੀਆਂ ਕਿਉਂ ਹਨ, ਮੰਮ। ਜਿੰਨੇ ਦਿਨ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਹੀਂ ਮੁਕਦੀਆਂ ਮੈਂ ਤੇਰੋ ਕੋਲ ਰਹਾਗਾ। ਦੋਵੇਂ ਮਿਲ ਕੇ ਪਕਾਵਾਂਗ ਅਤੇ ਮਿਲ ਕੇ ਖਾਵਾਂਗੇ।"
ਕਿਸ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਮਾਂ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਸੰਧਿਆ ਦੀ ਲਾਲੀ ਵਿਚ ਨਾਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦਿਸਹੱਦੇ ਵਾਂਗ ਰੁਸ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਆਲਸ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਨੂੰ ਪਰ੍ਹਾਂ ਸੁੱਟ ਕੇ ਮਾਤਾ ਰਸੋਈ ਵਿਚ ਆ ਗਈ। ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਚੁੱਕੀ ਕਿਸ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਆ ਗਿਆ। ਪੂਰੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਨੇ ਆਖਿਆ, "ਦੱਸ ਪੁੱਤ, ਕੀ ਖਾਵੇਗਾ। ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਰਹਿ, ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕਣ ਦਿਆਂਗੀ।"
