ਗਿਆਰਾਂ
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਜੀ ਦੇ ਘਰ ਗਈ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁਝ ਥੱਕੇ ਥੱਕੇ ਜਿਹੇ ਲੱਗ ਰਹੇ ਸੀ। ਇਹਨੀਂ ਦਿਨੀਂ ਉਹ ਬਿਸਤਰੇ ਉੱਤੇ ਹੀ ਪਏ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਆਪਣੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਹਿਲਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ ਸਕਦੇ। ਪਾਸਾ ਵੱਟਣ ਲਈ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਾਰੇ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਬੈਠਣ ਵਿਚ ਵੀ ਔਖ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਖਾਣਾ ਉਹ ਬੈਠ ਕੇ ਖਾਣਾ ਹੀ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਚਾਹ ਦਾ ਵੇਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨੂੰਹ ਚਾਹ ਲੈ ਆਈ। ਉਹ ਚਾਹ ਇਕ ਕਟੋਰੇ ਵਿਚ ਪੀਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ, ਆਪਣੇ ਮਨ-ਪਸੰਦ 'ਨਾਈਸ' ਬਿਸਕੁਟ ਦੇ ਨਾਲ। ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੇ ਜਿਸ ਲਾਲ ਕਟੋਰੇ ਵਿਚ ਉਹ ਚਾਹ ਪੀ ਰਹੇ ਸਨ ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਸਾਂ। ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਟੋਰਾ ਉਹਨਾਂ ਰੋਮਾਨੀਆਂ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦਾ ਸੀ।
ਕਦੀ ਕਦੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਝਾਕਦੇ ਗਡਹਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਉੱਤੇ ਟਿਕ ਜਾਂਦੀ। ਉਹ ਦੇਰ ਤਕ ਉਹਨੂੰ ਵੇਖਦੇ। ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਚਾਹ ਪੀ ਲਈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਥੇਲੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਪਲੋਸਿਆ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਤਲੇ- ਇਕਹਿਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ, ਜੋ ਇਕਦਮ ਸੁੰਗੜ ਗਿਆ ਸੀ, ਸਿੱਧਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਫੁੱਲ ਵੱਲ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਬੋਲੇ, "ਤੇਰੀ ਉਹ ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲੀ ਨਜ਼ਮ ਯਾਦ ਆ ਗਈ ਜਿਹੜੀ ਆਸ਼ੀਆ ਸੁਲਤਾਨ ਨੇ ਗਾਈ ਹੈ। ਜ਼ਰਾ ਉਹ ਸੁਣਾ ਤਾਂ।"
ਮੈ ਗੁਣਗੁਣਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਮ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਈ-
ਪੱਤੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਏ
ਚਾਂਦਨੀ ਮੇ ਧੁਲੇ ਗੀਤ ਬੁਨਤੇ,
ਝਨਝਨਾਤੇ
ਪੱਤੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਆਏ
ਮੇਰੇ ਗਾਉਣ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰੋਂ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਮੇਰਾ ਹੱਥ ਫੜ ਲਿਆ। ਪਹਿਲਾ ਅੰਤਰਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤਕ ਉਹ ਚੁੱਪ ਰਹੇ, ਜਦੋਂ ਤਕ ਮੈਂ ਦੂਸਰਾ ਤੇ ਤੀਸਰਾ ਅੰਤਰਾ ਗਾਇਆ