"ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਅਨੁਭਵ ਅਤੇ ਮੁੱਲ ਦੋਵੇਂ ਬਦਲ ਰਹੇ ਨੇ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਜਾਣ ਦੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲ ਰਹੇ ਨੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨੂੰ ਨਿਖਾਰਨ ਉਭਾਰਨ ਲਈ ਪੂਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਨੇ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਸਾਡੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਨ।" ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ।

ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਦਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਭਰਦਿਆਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ, "ਜੀ ਹਾਂ ! ਸਾਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਜੇਹਨ ਦੀ ਜਗਿਆਸਾ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਬੁਝਣ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਤਾਂਕਿ ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਡਰ ਜਾਂ ਪੂਰਵ-ਧਾਰਨਾ ਦੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਜਾਣ ਸਕਣ ਅਤੇ ਜਗਿਆਸਾ ਨੂੰ ਖੁਲ੍ਹ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੀ ਲਿਆ ਸਕਣ।"

ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਮੁਸਕਰਾਏ ਅਤੇ ਬੋਲੇ, "ਹਾਂ, ਮੇਰਾ ਵੀ ਇਹੋ ਮੰਨਣਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਹੋਣ ਲਈ ਤਾਲੀਮ ਹੀ ਇਕੋ ਇਕ ਜਰੀਆ ਹੈ, ਵਰਨਾ ਇਹ ਕੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਣਗੀਆਂ, ਜੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਊ ਕਿ ਉਹ ਲਭ ਕੀ ਰਹੀਆਂ ਨੇ। ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹੋ ਆਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਉੱਤੇ ਖੜੇ ਹੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਹਦੇ ਲਈ ਲੜਾਈ ਔਰਤ ਨੂੰ ਖੁਦ ਹੀ ਲੜਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਸਿਰਫ਼ ਚਾਹੁਣਾ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਬਾਰੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ, ''ਮੈਂ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਮਰਦਾਂ ਦੀ ਹਕੂਮਤ, ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਜੁਲਮੇ- ਸਿਤਮ ਦੇ ਸਖਤ ਵਿਰੁੱਧ ਹਾਂ।"

ਆਪਣੀ ਮਿਸਾਲ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਹ ਬੋਲੇ, "ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਖੁਦ ਕਮਾਈ ਹੈ। ਪੈਸੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਮਰਦਾਂ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣਾ, ਕਤੱਈ ਠੀਕ ਨਹੀਂ। ਇਸਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਆਪਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਦਾ ਖਿਡੌਣਾ ਬਣਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਸਦੀ ਹੈਸੀਅਤ ਇਕ ਨੌਕਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ।"

ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਹੱਕਾਂ ਦੇ ਬਾਰੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੇ ਖਿਆਲ ਜਾਣ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਲੱਗਾ ਹੀ, ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਦੋਹਾਂ ਸੁਆਣੀਆਂ ਉਤੇ ਵੀ ਇਸਦਾ ਚੰਗਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ।