ਵੀਹ
ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇਕੱਲੇ ਪਲੇ ਤੇ ਵੱਡੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਦਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਚਪਨ ਬਚਪਨ ਵਰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਲੇਖਕ ਸਨ। ਉਹ ਰਾਤ ਬਹਿ ਕੇ ਲਿਖਦੇ ਤੇ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸੌਂਦੇ ਸਨ। ਘਰ ਵਿਚ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਜਿਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਭਾਰ ਹੇਠ ਨੱਪੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲਗਦਾ, ਉਹ ਖੁਦ ਵੀ ਇਕ ਕਿਤਾਬ ਹਨ, ਪਰ ਕੋਰੀ ਕਿਤਾਬ। ਸੋ ਉਹਨਾਂ ਉਸੇ ਕੋਰੀ ਕਿਤਾਬ ਉੱਤੇ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆਂ, ਉਹਨੂੰ ਸਵਾਰਿਆ ਤੁਕ ਅਤੇ ਛੰਦ ਦਾ ਗਿਆਨ ਕਰਵਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾ ਦੇ ਗੀਤ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦੁਖ ਦਰਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਲਿਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਮੀਰਾ ਬਾਈ ਵਾਂਗ ਲਿਖੇ, ਪਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ।
ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਨੇ ਚੰਨ ਦੇ ਪਰਛਾਵੇਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਜ ਕੇ ਮਨ ਵਿਚ ਇਕ ਕਲਪਿਤ ਆਕਾਰ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਹ ਘੰਟਿਆਂ ਬੱਧੀ ਚੰਨ ਵਿਚ ਨਿਹਾਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਸਦਾ ਨਾਂ ਉਹਨਾਂ ਰਾਜਨ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਪ੍ਰੇਮ-ਕਵਿਤਾ ਉਸੇ ਰਾਜਨ ਦੇ ਨਾਂ ਲਿਖੀ, ਜਿਹੜੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਦੀ ਕਮੀਜ਼ ਦੀ ਜ਼ੇਬ ਵਿਚ ਵੇਖ ਲਈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਡਰ ਗਏ ਤੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚੁਪੇੜ ਮਾਰੀ, ਇਸ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਲਈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਝੂਠ ਬੋਲਿਆ ਸੀ।
"ਮੇਰੀ ਕਵਿਤਾ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਝਲ ਸਕੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਝੂਠ ਬੋਲਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸੰਗ ਸ਼ਰਮ ਦੇ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਫੁਟ ਪਈ ਤੇ ਵਹਿ ਤੁਰੀ।" ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ।
ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਨੂੰ ਲਾਈਫ ਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਐਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਖੁਦ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਨੂੰ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਆਪਣੇ ਪਿਤਰੀ ਪ੍ਰਾਂਤ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ