ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸਾਂਝ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਅਗਾਧ ਬੋਧ ਗੁਰਬਾਣੀ, ਮਾਣਮੱਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਨਿਆਰੀ ਮਰਿਆਦਾ ਦੀਆਂ ਝਲਕਾਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਬਾਬੇ ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦ ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਗ ਦੇ ਰਾਹ ਪਾਇਆ।
ਬਾਬਾ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ 'ਗਿਆਨੀ ਜੀ' ਕਹਿ ਕੇ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰਨਾ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਾਸਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਨਮਨ ਮਹਾਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾ ਵਿਚ।
ਆਖਰੀ ਸਤਰਾਂ ਵਿਚ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਬਾਬੇ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਭੰਗੂ ਦੀ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਯੋਧਿਆਂ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਜਦ ਵੀ ਸਾਡੀ ਮਿੱਟੀ 'ਤੇ ਬਦਨੀਅਤ ਪਰਛਾਵਿਆਂ ਨੇ ਹਨੇਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸੂਰਮਿਆਂ ਨੇ ਲਿਸ਼ਕੋਰਾਂ ਮਾਰਦੀਆਂ ਭਗੋਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਪਰਛਾਵਿਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ। ਬਾਬੇ ਭੰਗੂ ਨੇ ਵੀ ਉਹੀ ਸੂਰਮਤਾਈ ਦਿਖਾਉਂਦਿਆਂ ਕਲਮ ਨੂੰ ਹੱਥ ਪਾਇਆ ਤੇ ਫਿਰਕੂ ਨਫਰਤ ਦੇ ਗਲਬੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਜਾ ਰਹੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਨਮੁਖ ਸਿਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਅਸਲੀ ਤਸਵੀਰ ਖਿੱਚ ਦਿੱਤੀ। ਵਾਰ ਵਾਰ ਨਮਨ ਹੈ ਬਾਬੇ ਦੇ ਇਸ ਜੁਝਾਰੂ ਜਜ਼ਬੇ ਨੂੰ।
'ਬੇਲਿਓਂ ਨਿਕਲਦੇ ਸ਼ੇਰ' ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਹੈ, ਗਲਤੀਆਂ ਤਰੁੱਟੀਆਂ ਮੇਰੀ ਝੋਲੀ ਪਾਇਓ ਤੇ ਵਡਿਆਈ ਸਭ ਸਿਖ ਤਵਾਰੀਖ ਦੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਸਿਖ ਕਥਾ ਵਿਚ ਇਕ ਜਰੀਆ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮੇਰਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਨਹੀਂ। ਬਾਬੇ ਕੰਦੀ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ,
"ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਕਥਾ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਟੋਲਦੀ ਫਿਰ ਰਹੀ ਹੈ।”
ਸੰਗਤ ਦੀ ਆਸੀਸ ਦੀ ਆਸ ਵਿਚ
ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ
