ਇਉਂ ਉਪਜੇ ਸਿੰਘ ਭੁਜੰਗੀਏ ਨੀਲ ਅੰਬਰ ਧਾਰਾ

'ਹੰਨੇ ਹੰਨੈ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ' ਜਦ ਸੰਗਤ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਗਈ ਤਾਂ ਜੈਸਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਸੰਗਤ ਨੇ ਦਿੱਤਾ, ਉਸ ਦੀ ਆਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਪਿਆਰ ਕਿਸੇ ਲੇਖਕ ਦੀ ਲਿਖਤ ਨੂੰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਧਰਤ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਨੂੰ ਸੀ। ਸੈਂਕੜੇ ਸੁਨੇਹੇਂ ਆਏ। ਅਨੁਭਵ ਸਾਂਝੇ ਹੋਏ। ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਚੇਤੇ ਵਿਚ ਵਸ ਗਏ।

ਇਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਬਾਪੂ ਜੀ ਮਿਲੇ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ,

"ਬਾਪੂ ਜੀ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਲਿਖੀ ਹੈ, ਹੰਨੇ ਹਨੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ",

ਬਾਪੂ ਜੀ ਬੜੇ ਪ੍ਰੇਮ ਵਿਚ ਬੋਲੇ,

"ਆਪਣੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਬਾਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਹੀ ਪਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ. ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਪਾਵਾਂਗੇ ਤਾਂ ਕੌਣ ਪਾਵੇਗਾ। ਫੂਕ ਸਿੱਟਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਉਹ ਕਲਮ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡੁੱਲ੍ਹੇ ਲਹੂ ਦੇ ਗੀਤ ਨਾ ਗਾਵੇ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਚੇਤੇ ਰੱਖਿਓ ਕਿ ਲਹੂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਲਮ ਵਿਚ ਸਿਆਹੀ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣਾ ਲਹੂ ਭਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ….”

ਇਹ ਬੋਲ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੌਸਲਾ ਦੇ ਕੇ ਗਏ, ਹੁਣ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਵਾਕਫ ਹੋਣਾ ਹੀ ਪਵੇਗਾ। ਏਸ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚੋਂ ਕੋਣ ਕੋਣ ਜੰਮਿਆਂ ਤੇ ਕੌਣ ਕੌਣ ਏਸ ਮਿੱਟੀ 'ਚ ਸਮਾ ਗਿਆ। ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਕੰਨ ਲਾ ਕੇ ਸਾਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਵਿਚੋਂ ਲਹੂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਨੀ ਹੀ ਪਵੇਗੀ। ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਲਹੂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿਚੋਂ ਇਹੋ ਬੋਲ ਸੁਣੇ ਸਨ,

"ਹਮ ਰਾਖਤ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਦਾਵਾ"

ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਲਈ ਡੁੱਲਿਆ ਲਹੂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਲਹੂ ਨਾਲ ਸਿੰਜੀ ਧਰਤੀ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਉੱਗਦੀ ਹੈ।

ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਭੈਅ ਕਾਰਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਤੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਸੁਲਹ ਦੇ ਪਰਵਾਨੇ ਭੇਜੇ। ਪਰ ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾਂ ਸਦਾ ਸਾਫ ਰਿਹਾ,

“ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ੌਂਕੀ ਸੂਰਮੇ ਕਦੇ ਰਾਜ ਭੋਗਣ ਲਈ ਬਾਦਸ਼ਾਹਾਂ ਨਾਲ