ਸੰਨ ੪੦੦ ਈ: ਵਿਚ ਇਸਨੂੰ 'ਚੰਦ੍ਰ ਗੁਪਤ ੨' ਨੇ ਲਿਆ, ਪਰਦੇਸੀ ਖਸ਼ਤ੍ਰਮਾਂ ਕੱਢੇ ਗਏ ਤੇ ਹਿੰਦ ਐਸ਼੍ਵਰਜ ਚਮਕ ਪਿਆ। ਛੇਵੀਂ ਸਦੀ ਉਜੈਨ ਬਿਕ੍ਰਮਾ ਦਿੱਤ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸਲਤਨਤ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸੀ।

ਵਿੱਕ੍ਰਮ ਦੇ ਮਗਰੋਂ ਸਿਲਾਦਿੱਤ ੧ ਉਤਰੀ ਹਿੰਦ ਦਾ ਅਧਿਰਾਜ ਹੋਇਆ, ਤਦੋਂ ਸੰਨ ਲਗ ਪਗ ੫੫੦ ਈ: ਸੀ। ਇਸਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਲਗ ਪਗ ੫੮੦ ਈ: ਵਿਚ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ਵਰਧਨ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਣੇ। ੬੦੫ ਈ: ਦੇ ਲਗ ਪਗ ਰਾਜ ਵਰਧਨ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਣੇ। ਰਾਜ ਵਰਧਨ ਨੇ ਮਾਲਵੇ ਨਾਲ ਜੰਗ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਰਾਜੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਘੱਤਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਰਾਜਵਰਧਨ ਜੀ ਮਨਾਨਕ ਬੰਗਾਲ ਰਾਜਾ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ 'ਸਿਲਾਦਿੱਤ ੨' ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ 'ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ' ਭੀ ਸੀ, ਉੱਤਰੀ ਹਿੰਦ ਦੇ ਅਧੀਰਾਜ ਹੋਏ, ਸੰਮਤ ਲਗ ਪਗ ੬੧੦ ਈ: ਸੀ। ਇਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬੜੇ ਤੇਜ ਪ੍ਰਤਾਪ ਵਾਲੇ ਬਿੱਕ੍ਰਮਾ ਜੀਤ ਵਾਂਗੂੰ ਹੋਏ। ਹਯੂਨਤ ਬੈਂਗ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਨ ਕੁਬਜਾ (ਕਨੌਜ) ਸੀ। 'ਸਿਲਾਦਿੱਤ ੨' ਬੋਧੀ ਸੀ, ਪਰ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਦਾ ਵੈਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਂਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਭੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਰਤਨਾਵਲੀ' ਤੇ 'ਨਾਗਾ ਨੰਦ ਨਾਟਕ' ਦੇ ਕਰਤਾ ਇਹ ਮਹਾਰਾਜ ਹੀ ਹਨ।

ਬਾਨ ਭੱਟ, ਦਾਂਡਿਨ, ਵਸਵ ਦਤਾ, ਸਬੰਧੂ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਦਵਾਨ ਇਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਹੋਏ ਹਨ ਤੇ ਖੋਜਕ ਲੋਕ ਭਰਥਰੀ ਹਰੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੁਣ ਇਹ ਵਧੀਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਸਮਝਦੇ ਹਨ। ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਮੈਕਸਮੂਲਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ 'ਆਈਟ ਸਿੰਗ ਨਾਮੇ ਚੀਨੀ ਮੁਸਾਫਰ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਰਥਰੀ ਹਰੀ ਲਗਪਗ ੬੫੦* ਈ: ਸੰਮਤ ਵਿਚ ਕਾਲ ਵੱਸ ਹੋਏ। ਸੋ ਭਰਥਰੀ ਜੀ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਕ੍ਰਮਾਜੀਤ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ 'ਸ਼ਿਲਾਦਿੱਤ ੨' ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ।

––––––––––

* ਗੈਜੇਟੀਅਰ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਆਧਾਰ ਪਰ ਭਰਥਰੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸੰਮਤ ੬੫੧ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। 'ਮਾਸਟਰ ਪੁਏਟਸ ਆਫ ਇੰਡੀਆ' ਵਿਚ ਭੀ ਇਹੀ ਸੰਮਤ ਦਿਤਾ ਹੈ।