ਹੋਣਗੇ)। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਕੁ ਫਿਲਮਾਂ ਵੀ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹਰਕਤਾਂ ਤੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸਮਝ ਜਾਓਗੇ। ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਹਰਕਤਾਂ, ਇਸ਼ਾਰੇ ਅਤੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ, ਚੁੱਪ ਚੁਪੀਤੇ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲਵਲਿਆਂ ਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਦੂਜੇ ਤੱਕ ਪੁਚਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
"ਚਾਰਲੀ ਚੈਪਲਿਨ ਨੂੰ...... ਅਤੇ ਗਰੂਚੋ ਮਾਰਕਸ ਦੇ ਭਰਵੱਟੇ ਕੌਣ ਭੁੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ?”
ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਅਤੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਐਸੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚੁਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਬਿਲਕੁਲ ਸਹੀ ਸਹੀ ਦੂਜੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਸਰੀਰ 'ਸਾਡੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ' ਵੀ ਐਸੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਬਾਹਰ ਭੇਜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਚੇਤੰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਲਫਜ਼ ਵੀ ਅਸੀਂ ਕਿਸੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਲੋਂ ਵੀ ਹਰਕਤਾਂ ਤੇ ਹਾਵ-ਭਾਵ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਹੜਾ ਕਈ ਵਾਰੀ ਬੋਲੇ ਗਏ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਮ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਅਣਜਾਣ ਹੀ ਰਹਿ ਕੇ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਉਹ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਕਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ 'ਕਹਿੰਦੇ' ਵੀ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ‘ਸੁਣਦੇ' ਵੀ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ। ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ 95% ਚੀਜ਼ਾਂ ਅੱਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੀਆਂ ਬਾਕੀ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ (ਸੁਣਨ, ਸੁਆਦ, ਸੁੰਘਣ ਤੇ ਛੋਹਣ) ਤੋਂ ਸਿਰਫ 5% ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਇਹ ਇੰਦ੍ਰੀਆਂ ਕੋਈ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਇਸੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸਿਆਣੀ ਗੱਲ
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਜੋ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਉਸੇ ਤੇ ਹੀ ਯਕੀਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਨਾ ਕਿ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ। ਇਹੀ (ਦੇਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੀ) ਸੱਚ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਆਪਣੀ ‘ਯਾਦ’ ਵਿਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹੀ 'ਯਾਦ' ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਣਨਾ
ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਇਕ ਸਿੱਧੀ ਪੱਧਰੀ ਸੱਚਾਈ ਹੈ—ਕੁਝ ਲੋਕ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਲੋਕ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਧੱਕਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੀ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੀ ਕਹਿ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ? (ਮੇਰਾ
