ਅੱਖਾਂ ਘੁਮਾਉਣਾ (Eye Shuttle)

ਇਕ ਹੋਰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹਰਕਤ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਬੜੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸੱਜੇ ਤੋਂ ਖੱਬੇ ਤੇ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਘੁਮਾਉਂਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਵਿਚ ਸਿਰ ਸਥਿਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਘੁਮਾਉਣਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੁਢਲੇ ਤੌਰ ਤੇ ਇਹ 'ਦੌੜ ਜਾਣ' ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਕਿਰਿਆ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ। ਐਸਾ ਕਰਦਿਆਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਕਫ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖਿਆ ਹੋਣਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਨਾ ਚਾਹੁੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਕਾਨਫਰੰਸ ਆਦਿ ਵਿਚ ਪਕੜ ਲਵੋ ਅਤੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਜਾਇਦਾਦ ਵੇਚਣ ਨੂੰ ਵਾਲੇ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਔਖੀ ਗੱਲ ਪੁੱਛ ਲਵੋ।

ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਇੱਧਰ ਉੱਧਰ ਘੁੰਮਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਉੱਥੋਂ ਭੱਜਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਬੇਆਰਾਮੀ ਤੇ ਘਬਰਾਹਟ ਵੀ ਦੱਸ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਵੀ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਮੇਲਜੋਲ ਜਾਂ ਗਲਬਾਤ ਨੂੰ ਵਿੱਚੇ ਹੀ 'ਰੋਕ ਦੇਣ' ਦੇ ਜਾਂ 'ਬੱਸ ਕਰੋ' ਦੇ ਇਹ ਇਸ਼ਾਰੇ (Cut-offs) ਅਚੇਤ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਚੇਤ ਹੀ ਸਮਝ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਇਕ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਰ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਇਸ਼ਾਰੇ ਖਿਝਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਵੀ ਐਸੀ ਹੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਉਸ ਵੱਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ—ਇਹ ਦੁਵੱਲੀ ਖੇਡ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਮਿਲ ਰਹੇ ਇਸ਼ਾਰਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਕੱਢਿਆ (ਗਲਤ ਜਾਂ ਠੀਕ) ਤੇ ਇਸੇ ਮਤਲਬ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੁਆਬ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।

ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਬਾਰੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਗਲਤਫਹਿਮੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।

ਮੰਨ ਲਉ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ 'A' ਦੀ ਇਕ ਆਦਤ ਹੈ ਜੋ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਖਿਝਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਇਕ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀ 'B' ਨੂੰ ਕੁਝ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਹ ਮਾੜਾ ਅਰਥ ਕੱਢਦਾ ਹੈ। ਸੋ 'B' ਇਸੇ ਖਿੱਝ ਕਰਕੇ 'A' ਵੱਲ ਵਾਪਿਸ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਜੁਆਬ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਹੁਣ 'A' ਨੂੰ 'B' ਦੇ ਇਸ ਜੁਆਬ ਨਾਲ ਖਿੱਝ ਉਠਦੀ ਹੈ। ਬੱਸ, ਇੱਥੇ ਹੀ ਗਲਬਾਤ ਰੁੱਕ ਗਈ।

“ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਹੀ ਇਸ ਚੀਜ਼ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮਤਲਬ ਕੀ ਕੱਢਦੇ ਹਾਂ।“

ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ A ਤੇ B ਆਪਣੇ ਆਪਣੇ ਕਿਸੇ ਮਿੱਤਰ ਨਾਲ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨਗੇ: