ਅੱਖਾਂ ਹਿੱਸਾ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਜਿਹੜੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਸਿਰਫ ਜ਼ਾਈਗੋਮੈਟਿਕ ਪੱਠਿਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਸੁਚੇਤ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਨਕਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੋਜੀ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ 'ਨਕਲੀ' ਮੁਸਕਰਾਹਟ (Fake Smile) ਦਾ ਨਾਮ ਵਰਤਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਮੈਂ ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਸਾਡੀ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਸੀ, ਸਾਡੀ ਇਹ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਰਵਾਂ ਕਰ ਕੇ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਿਰਫ ਇਤਨਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ 'ਮੇਰੀ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਦੁਸ਼ਮਨੀ ਨਹੀਂ।

“ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਰਵਾਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।”

ਸੋ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨੂੰ ਅਸੀਂ 'ਨਕਲੀ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਸ ਵਿਚ ਵੀ ਇਕ ਸਮਾਜਕ ਜਾਂ ਭਾਈਚਾਰਕ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਜਿਸ ਨੂੰ ਛੁਪਾਣ ਵਾਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ (Masking) ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਕਿਸੇ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਪਰਗਟ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਛੁਪਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਇਹ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਵੈਰ ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਐਕਮੈਨ ਨੇ ਡਿਊਸ਼ੇਨ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਅਗੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ Facial Action Coding System (FACS) ਨਾਮ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਬਣਾਈ। ਇਸ ਨਾਲ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦੇ ਮੇਲ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਡਿਊਸੇਨ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਲਾਹੁਣ ਲਈ ਡਿਊਸ਼ੇਨ ਮੁਸਕਰਾਹਟ (Duchenne Smile) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਿਆਂ ਐਕਮੈਨ ਨੇ ਅਸਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਦਾ ਇਕ ਹੋਰ ਪੱਖ ਲੱਭਿਆ। ਅਸਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਵਿਚ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿਲਜੁਲ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਵਿਚ ਵੱਧ।  

ਮਹੀਨ ਹਾਵ-ਭਾਵ(Micro Expression)

FACS ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨ ਹਾਵ ਭਾਵ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਹ ਇਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਚੇਤ ਹੀ ਨਿਕਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ, ਜਾਂ 'ਲੀਕ' ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਾਵ ਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਲਈ ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੀ ਬਣਤਰ ਹੀ ਐਸੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਚਿਹਰਾ ਸਾਡੀਆਂ ਅਸਲ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਹੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸਾਡੀ ਸਰੀਰਕ ਕਿਰਿਆ ਉਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਜੋ ਅਸੀਂ ਅਸਲੀਅਤ ਵਿਚ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਸਾਡੇ ਚਿਹਰੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰਗਟ