zaraa ajmaa ke dekho
aapane aap noo banda sareerak mudaraa vich liaau| dhiaan dio ki ih kiven tuhaaddee manosathitee nooda noo badal dendee hai| siraf man hee sareer te prabhaav naheen paaundaa sagon sareer vee man te prabhaav paaundaa hai| hun khulhee sareerak mudaraa vich aau| tuseen dekhoge ki tuhaaddee manosathitee ik vaaree fir badal jaandee hai|
doojiaan noo vee inhaan sareerak mudaraavaan vich aaundiaan dhiaan naal dekho| uh kee kahinaa chaahunde han tuseen is daa kee matalab kadtade ho auh ih achet hee kar rahe han jaan jaan bujh ke kar rahe han tuhaanoo aapane nijee jaan kamakaar de jeevan vich milan vaale kujh aise lok yaad han jo inhaan do mudaraavaan vich aaunde han kee unhaan daa aisaa karanaa tuhaadde te vee koee asar paaundaa hai
siaanee gal
khulhee sareerak bhaashaa jee aaeaan kahindee hai ate band sareerak bhaashaa baahaanlataan noo sareer de nerre liaa ke sungerr laindee hai|
badalaveean harakataan ate savaitasalee deean harakataan de samooh
dooje lokaan de manaan vich aa rahe vichaar jaanan lee ih saadde mudtale te pramakh sarot han| aseen iho jiheean harakataan val dhiaan dinde rahinde haan taan ki saanoo koee sanket mil sake ki dooje de man vich kee vaapar rihaa hai| saanoo inhaan sanketaan ton hee ih pataa lag sakadaa hai ki saadde aapasee rishate kiho jihe honage| par fir vee aseen kise ik harakat jaan sanket ton hee andaazaa naheen lagaa sakade| akasar lok ihee galatee karade han|
kise ik harakat ton hee andaazaa naheen laaeaa jaa sakadaa|
eishaariaan dee tulanaa kise vaak vichale ik sbad naal keetee jaandee hai| kise ik sbad ton bhaav jaan arath naheen samajhiaa jaa sakadaa| par jadon uhee sbad ikatthe ho ke koee vaak banaa dinde han taan arath nikal aaundaa hai| sareer dee bhaasaa
vee ise tarhaan hee kam karadee hai| aseen kee sanket ikatthe dekhade haan taan ih samajhan dee koshis karade haan ki kee ih saare iko gal darasaa rahe han jadon aseen ishaariaan de samooh dee gal karade haan taan is daa ihee bhaav hai| inhaan samoohaan ton hee aseen kise nateeje te pahunch sakade haan|
so je koee viakatee gal karadiaan karadiaan aapane nak noo chhohe, taan kee aseen ih man leee ki uh jhootth bol rihaa hai yaa je koee bandaa gal karadiaan karadiaan baar baar aapane baitthan daa dtang badaladaa rahe shahiddattas posittiona taan kee is daa matalab hai ki uh preshaan hai jaan koee sarotaa aapaneean baahaan fasaa ke baitthaa hai taan uh sach hee ukataa chukaa hai je koee aapane gitte fasaa ke baitthaa hai taan uh aapanee hamalaavar mano avasathaa noo chhupaa rihaa hai naheen, bilakul naheen| ih saareean harakataan ikale ikale kujh vee naheen das sakadeean, par je ih saareean galaan ikattheean hee ho raheean hon taan shaaeid aseen is nateeje te pahunch sakade haan ki ih viakatee nakaaraatamak manosathitee vich hai| fir saaeid ih saaddee galabaat daa visaa badalan daa samaan hai te jaan fir us naal khulh ke gal karan daa ki uh kinhaan galaan karake paresaan hai|
ho sakadaa hai tuhaaddaa mitar tuhaadde ton hee pareshaan hove, jaan tuhaaddee kise gal ne us noo pareshaan kar ditaa hove, ate jaan fir aaleduaale vaapar raheean ghattanaavaan ne hee usanoo preshaan keetaa hove| bahut saare lok saaree umar ihee samajhade rahinde han ki uh lokaan de anasbadee galaan te isaare nonarrerbala samajh lainde han| uh kise dee ik harakat noo ikaliaan hee pakarr lainde han ate is noo unhaan dee kise khaas bhaavanaa naal jorr lainde han| haalaank unhaan kol is nateeje tak pahunchan lee hor koee vee gal naheen hundee| aise lok fir doojiaan noo is baare hee tang karade rahinde han|
kise viakatee dee soch baare kise vee nateeje te pahunchan ton pahilaan tuhaanoo bahut kujh pataa karan dee lorr hundee hai| jo tuhaanoo pataa lagaa hai uh is raah daa shaaeid ik kadam hee hove | kaahalee vich kadte ge nateeje te adhooree vaakafee siraf galat paase hee lijaa sakade han|
vichaar charachaa
prashanaeis ton pahilaan ki aapaan age vadhee, bas ik saadhaaran jihaa savaal puchhanaa chaahundaa haan| kee vaaree tuseen kise noo milade ho taan uh barraa dosataanaan ate vishavaas paatar lagadaa hai| par ik hor bande naal tuhaadde andar is ton ulatt bhaavanaa paidaa hundee hai| us naal gal suroo karade saar hee us vich bharosaa naheen paidaa hundaa| kee ih sareer dee bhaasaa karake hai
tuhaadde andaron ik aavaaz sahij giaanaeenattuttion tuhaanoo ihee das rahee hai ki dooje viakatee ton jo sanket praapat ho rahe han unhaan vich kujh parasapar virodh hai| ih gal tuhaanoo suchet tauar te pataa naheen lag rahee hovegee| haalaank donon viakatee jo vee zubaan ton keh rahe honage uh bilakul sahee hovegaa| par fir vee us dee sareerak bhaashaa ton jo sanket mil rahe honage uh kujh hor honage| ho sakadaa hai chihare ton, baitthan jaan kharrhe hon de dtang ton, jaan kise harakat ton tuhaadde achet man noo kujh aise sanket mil rahe honage jinhaan karake tuseen us baare kujh sahee naheen mahisoos kar rahe hovoge| is baare aapaan fir hor galabaat karaange|
prashanakee aseen ih keh rahe haan ki saaddaa dimaag saaddeean panj indreean dee pahunch ton pare vee, lokaan de man vich dekh sakadaa hai
eis gal noo aapaan kujh is tarhaan samajh sakade haan| jadon vee aseen kise de sanparak vich aaunde haan te galabaat karade haan, taan saaddaa dimaag us viakatee de bolan de dtang faralanaguage ate us de sareer dee bhaashaa vichon anekaan cheezaan noo dekhadaa hai| is sabh kujh dee jaanakaaree uh saadde achet man noo dindaa hai, jiharraa is sabh kujh noo saadde us vakat tak de jeevan de tajarabe de aadhaar te samajhan dee koshis karadaa hai| is pun chhaan ton jo nateejaa nikaladaa hai uhee saaddee andar dee aavaaza jaan sahijagiaan hundaa hai| fir saaddaa achet man ise sahijagiaan noo hee saadde sucheta man tak bhejadaa hai jis de aadhaar te saaddeean bhaavanaavaan banadeean han ate inaan bhaavanaavaan de aadhaar te hee aseen aapanaa ravaeea banaaunde haan|
prashanakee kujh lok doojiaan noo samajhan vich baakeean ton bihatar hunde han
haan bilakul use tarhaan hee jiven saadde vichon kujh lok kise khedd vich, sangeet, gaan vajaan jaan naach vich baakeean ton bihatar hunde han| par is daa matalab ih naheen ki aseen ih kalaa sikh naheen sakade| ho sakadaa hai aseen unhaan, vishes viakateean jine vadheea naa ban sakee, par fir vee aseen is vich kaafee vadheea ban sakade haan| saanoo is daa ziaadaa abhiaas karanaa pai sakadaa hai| te saanoo ih taan pataa hee hai ki aseen jis cheej daa abhiaas bahutaa karade haan us vich aseen change
ban jaande haan|
prashanataan fir kee is daa matalab ih hai ki ih sat adhiaae parrhan magaron aseen sareerak bhaasaa de change khiddaaree ban jaavaange
bilakul aisaa ho sakadaa haighatto ghatt mainoo taan aisee hee aas hai| je tuseen dekhana ate sunana noo vaakee hee bahut vadheea banaa lavoge, ate jo aseen sikhan lage haan, auh sabh kujh changee tarhaan samajhasakh lavonge, taan tuseen aapane aap noo inhaan cheezaan baare chetan banaa lavoge| jadon aisaa ho jaavegaa taan tuseen aap hee ih jaadoo hundaa dekhoge|
prashanataan fir saanoo bahut kujh yaad karanaa pavegaa jiven 55.30....jaan aiseean hor cheezaan
chintaa naa karo, aisaa kujh vee naheen| mainoo pooraa bharosaa hai ki 55, 38, 7eih taan tuhaanoo yaad ho hee jaanage| bas gal darasal siraf ih samajhan dee hai ki saadde vichon bahut saare doojiaan naal aapane sabandh sahee banaaun vich pichhaarree kiaun ho jaande han eithe aseen siraf samaajak jaan nijee padhar de sabandhaan dee gal hee naheen kar rahe| aseen taan har kisam de sabandhaan dee gal kar rahe haanaam jaan pachhaan, kamakaar de sabandh, vapaarak sabandh, gaahakaan naal sabandhagal kee tuseen koee vee sabandhaan baare soch lau, saare hee shaamal han| saadde saariaan vich dooje lokaan noo aapane val khichan dee vee ate door dhakan dee vee samarathaa hai|
prashanaaseen pahilaa prabhaav baare akasar sunade aae haan| taan fir kee is ghattanaa noo ganbheerataa naal lainaa chaaheedaa hai
eih ik ghattanaa naheen hai| asal vich ih barre thorrhe jihe samen vich antar mukhee paidaa hon vaalee naapasandagee jaan bharosaa hai| is bhaavanaa dee teh vich ik bahut hee ghatt samen vich dekheean geean bahut hee ziaadaa galaan han| saaddaa dimaag is sabh kujh noo ik chhin vich hee pun chhaan laindaa hai jis ton ih paidaa hundee hai|
prashanameraa khiaal hai mainoo gal kujh samajh lag gee hai| sareerak bhaasaa achet tauar te samajhee jaan vaalee cheez hai, jiharree saanoo kise baare vee us valon varate jaa rahe shabadaan naalon kite vadh jaanakaaree de dindee hai
meraa khiaal hai is noo dasan daa is ton vadheea tareekaa hor koee naheen ho sakadaa|
kaafee barek
1. choonk sareer dee bhaashaa kise viakatee de man daa jh....hai, saanoo usadeean bhaavanaavaan baare chetan hon lee s...., san.... ate p....dee lorr paindee hai|
2. saanoo kise vee viakatee baare sareer bhaashaa dee madad naal jaanakaaree lain lee s....,s.... ate s.... val dhiaan denaa zarooree hai|
3. jadon aseen inhaan tinaan noo sahee dtang naal naa samajhan dee galatee karade haan taan aseen .....vaalee galatee kar rahe hunde haan|
4. aapaneean bh.... noo kaaboo hetth rakhanaa vee utanaa hee zarooree hai jinaa doojiaan noo s....|
5. je aseen kise viakatee de man de a..... dekhan lee us deean b....deean harakataan ton andaazaa laaunaa chaahunde haan, taan dooje vee ta... baare ih kujh k... daa jatan kar rahe han|
6. eis gal pratee suchet raho ki tuhaadde valon keetee gee koee harakat vee dooje valon keetee gee j... harakat daa kaaran ho sakadee hai| ate je usadee uh harakat nakaaraatamak hai taan ih changee gal naheen|
7. jadon tuseen manakh varagee cheez baare gal kar rahe hovo, taan koee hairaanee vaalee gal naheen ki sareerak bhaashaa daa vigiaan ik d.... vigiaan naheen hai|
8. bh... shabadaan naalon bi... sh... dee bhaasaa naal ziaadaa daseean jaandeean han|
9. je aseen ih kahee ki aseen aapanee sareerak bhaashaa raaheen dooje lokaan noo aapane val kh...jaan d....dh... rahinde haan, taan koee atikathanee naheen hovegee|
10. hameshaan hee sareer dee bhaasaa saaddeean bh... ate r... zaahar karan daa bahut changaa saadhan rahegaa|
11. jekar tuhaadde shabad tuhaaddee sareerak bhaasaa de s... naheen han taan tuhaadde baare g... paidaa ho jaanageean, haalaank is daa kaaran siraf tuhaaddee koee m....aadat vee ho sakadee hai jiharree tuhaaddeean bhaavanaavaan naheen paragatt kar rahee hundee|
12. khoj ate saravekhan baar baar ih dasade han ki sareer dee bhaashaa hetth likheean cheezaan barre prabhaavasaalee dtang naal doojiaan tak pahunchaaundee hai
a p....ate kise cheez noo rad karanaa
ba pasand ate na....
cha dilachasapee ate o........
da s........ate dhokhaa
13. aseen aapane man dee gal doojiaan tak pahunchaaun lee hetth likhiaan dee varaton karade haan|
a a..........
ba ch....de bh.....
cha d.......
da n..... m.....
m.....
dda chh......
ga p......
ha h... baahavaan ate l... deean harakataan
i sareerak t....
14. kise vee gal daa 90 feesadee matalab n. aaun vaalee sareer bhaashaa ate a.... naal sabandhit cheejaan ton pataa lagadaa hai| baakee kujh hisaa hee s..... ton zaahar hundaa hai|
15. tuhaanoo hameshaan suchet rahin chaaheedaa hai ki tuseen
a d.... kiven ho
ba b....kiven ho
cha b..... kee ho
16. jekar saanoo s..... naa dise taan aseen v.....m........hise te bharosaa karade haan |
17. jadon vee tuseen kise dee sareerak bhaashaa val dekho taan tuhaanoo usade a....vich hon jaan b..... de chinh dekhane chaaheede han ate ih dekhanaa chaaheedaa hai ki sareerak bhaashaa b..... hai jaan kh......|
jadon vee do viakatee milade han ate nazaraan milaaunde han, auh aapane aap noo ik dooje de virodh vaalee avasathaa vich mahisoos karade han| uh ik dooje val dekhanaa vee chaahunde han ate ik dooje ton nazar hattaanaa vee chaahunde han| nateejaa saaddeean najraan barre aauakhe te pecheedaa dtang naal ghunmadeean hana kadee idhar te kadee udhar |
ddaisamandd mauaris
adhiaae 2
dekhanaa
eis adhiaae vich aseen chihare ate akhaan val dhiaan diaange kiaunk ih saaddee binaan shabadaan ton hon vaalee galabaat daa kendar hundaa hai| je sareerak bhaasaa de nazaree ton dekhee taan saaddaa chiharaa akhaan ton baad doojaa hisaa hai jiharraa saaddee manosathitee baare doojiaan noo dasadaa hai| par saaddaa aapane chihare te aan vaale haavabhaav te bahut jiaadaa vas hundaa hai| aseen aapane chihare ute kise vee bhaav noo paragatt karan lee barree asaanee naal lorreendeean tabadeeleean lai aaunde haan| tuseen barre khus dikh sakade hokiaunk tuseen aapanaa chiharaa aisaa hee banaa sakade ho|
aapaneean harakataaneishaare ate aavaaz de utaar charrhaa noo marajee naal badalanaa jiaadaa aauakhaa hai| inhaan vichon saadde mano bhaav de leek hon dee ziaadaa sanbhaavanaa hai|
lok saadde shabadaan naalon saadde chihare te ziaadaa yakeen karade han| chihare daa dhuraa saaddeean akhaan han| ih saadde baare doojiaan noo sabh ton jiaadaa dasadeean han| fir saadde chihare daa nanbar aaundaa hai| so bhaaven tuseen aapane manobhaavaan noo chhupaan lee kujh vee kar lavo, chhin bhar lee chihare te aaee musakaraahatt, bharavatte vich hoee harakat jaan akhaan dee harakat tuhaaddee soch ton paradaa chuk sakadee hai|
aseen aapane sareer de kise vee hise naalon aapaneean akhaan naal sabh ton vadh gal karade haan| je sach puchho taan main is vakat vee tuhaaddeean akhaan vich aaee bechainee dekh sakadaa haan| tuseen jaladee jaladee is adhiaae de agale hise tak jaanaa chaahunde ho| ise tarhaan tuseen vee mereean akhaan ton mereean bhaavanaavaan mahisoos kar sakade ho| aapasee sanparak, galabaat jaan aadaan pradaan, duvalee galee hai|
aapasee sanparak, galabaat jaan aadaan pradaan duvalee galee hai|
kise filam jaan ttaileeveezan shoa vich tuseen kee vaaree kise kise dris ton bahut prabhaavat hunde ho kiaunk us viakatee deean akhaan de haavabhaava barre jbaradasat hunde han| mahaan ddaaeiraikattar ailafaraidd hichakaak ne aapaneean filamaan vich sareer dee bhaasaa te jbaan ton kahee gee gal de prabhaav baare ih kihaa see
ddaaeilaagamoohon kahee hoee gala taan siraf hor saareean aavaazaan vichon ik aavaaj hee honee chaaheedee hai jiharree us vakat moonhon nikale jadon akhaan saaree gal keh ke das raheean hon|
siaanee gal
sareer de kise vee hor hise naalon ziaadaa gal akhaan naal kahee jaandee hai|
najaraan milaanaa oee chhonttachatta
nazaraan milaan naal aseen binaan kujh bole bahut kujh das sakade haan
shaaeid tuseen sochan lag ge hovoge ki aseen eemel emaila jaan ttaileefon te gal kis tarhaan kar lainde haan
rooh daa jhalakaaraa niraror tto tthehe shoula
lionaarado daa vinchee ne akhaan noo rooh daa jhalakaaraa den vaalaa kihaa see| us de banaae chitar monaaleezaa deean akhaan kee keh raheean han, maahar lok vee haale tak is gal daa niranaa naheen kar sake| par saadde rozaanaa de melajol vich aseen ih kam kaafee aasaanee naal kar sakade haan| jraa socho, doojiaan naal galabaat
karadiaan aseen bahutaa samaan unhaan de chihare val hee dekh rahe hunde haan| so andaroonee soch ate manobhaavaan noo dasan samajhan vich akhaan barraa zarooree hisaa paaundeean han|
doojiaan naal nerrataa te vishavaas banaaun vich nazaraan milaan daa bahut vaddaa hath hundaa hai| je najraan naa milaaeean jaan taan saaddee aapanee gal dooje tak pahunchaan vich vee rukaavatt pai jaandee hai| aseen dooje dee us galabaat lee suhiradataa noo vee naheen samajh sakade kiaun ki aseen us dee sareerak bhaasaa de ik vadde hise noo guaa baitthade haan|
jadon saanoo kise cheez jaan viakatee vich dilachasapee hundee hai taan udhar hee dekhade haan, ate jadon saaddee dilachasapee khatam ho jaandee hai taan aseen udharon nazaraan hattaa lainde haan| bas ih ik mudtalee gal hee saanoo aapanee te doojiaan deean bhaavanaavaan noo samajhan vich kaafee sahaaee ho sakadee hai|
eis vich koee shak naheen ki nazaraan milaan naal aseen doojiaan deean bhaavanaavaan noo samajh sakade haan| ate ih manakhee varataau daa ik vises gun vee hai jiharraa turant saaddaa dhiaan khichadaa hai| jadon najraan sahee dtang naal milaaeean jaan taan aseen dooje viakatee noo, ghatto ghatt mudtale tauar te hee sahee, vishavaas yog man lainde haan|
nazaraviauhaar ghaze bhehavioura
aseen nazaraviauhaar dee gal akh deean harakataan pichhale manovigiaan dee gal karan lagiaan karade haan, ate ih dekhade haan ki kise khaas sathitee vich ih harakataan kineean ku dtukaveean han| aseen ih taan jaanade hee haan ki aam ho rahee galabaat vich saaddee nazar ruk ruk ke miladee hai| aau dekhee ki aseen aam tauar tareeke vich galabaat karadiaan aapaneean akhaanajr daa kee viauhaar rakhade haan| je aseen is ton vakharee kisam daa viauhaar karaange taan lokaan lee saadde ute bharosaa karanaa aauakhaa ho jaavegaa ate uh saanoo ghatt pasand karanage|
akhaan daa prabhaav inaa taakatavar hundaa hai ki je aseen kise naal aam ton vadh nazaraan milaaee rakhaange taan is daa bahut jiaadaa asar hovegaa
aam galabaat dauaraan saaddee nazar dee harakat, jaan jis noo nazar daa naach vee keh ditaa jaandaa hai, auh is tarhaan hundaa hai
eis tarhaan ik aam galabaat vich ise tarateeb vich chaladaa jaandaa hai| tuseen sunan vaale ute aapanee gal daa prabhaav dekhan lee nazar vaapis lijaande ho| tuseen naal hee unhaan dee sareerak bhaashaa val vee dhiaan kar rahe hunde ho ate sarote tuhaaddee sareerak bhaasaa samajhan dee kosis kar rahe hunde han| naal naal tuseen vee ate sarote vee ik dooje de sbadaan noo samajhan dee kosis kar rahe hunde han|
saadde vichon kujh ajihe vee hunde han jinhaan noo nazaraan milaa ke gal karan vich hameshaan hee dikat rahindee hai| samaaj vich bharosaa banaaunaa bahut jrooree hundaa hai ate bharose vich kamee saadde ristiaan vich ik rukaavatt ban jaandee hai| jraa yaad karo, eik aise viakatee baare jiharraa galaan karadiaan nazaraan milaan ton kataraandaa hai| us baare tuhaadde man vich kee bhaavanaa paidaa hundee hai haan, aapaan saare hee kise naa kise vakat, sarrak te ture jaandiaan, doojiaan kolon langhade hoe nazar milaan ton kataraa jaande haankiaunk us vakat aseen unhaan naal gal naheen karanee chaahunde|
nazar milaa ke gal karan vich kujh dikat hee rahindee hai|
nazaraan kithe ttikaaeee
chetaavanee
jadon tuseen galabaat dauaraan nazaraan naheen milaaunde taan tuseen ih prabhaav dinde ho ki tuseen bharoseyog naheen ho| ghatto ghatt dooje viakatee daa achet man ihee keh rihaa hundaa hai pataa naheen, kujh garrabarr zaroor hai| ho sakadaa hai ki tuseen pooree tarhaan bharose yog hovo ate tuhaadde lee aisaa prabhaav koee matalab naa rakhe, ho sakadaa hai tuhaaddaa viakateetav hee aisaa hove, jaan tuhaaddee bachapan ton hee ajihee aadat hove| par fir vee prabhaav ihee pavegaa| bas ihee ik mudaa hai| ih gal saare 7 adhiaaeaan vich baar baar karaange|
siaanee gal
bhaaven asaleeat vich kaaran kujh vee hove, jadon koee viakatee nazar jhukaa ke rakhadaa hai ate aam vaang najr naheen milaaundaa taan ih savaibharose dee ghaatt daa chinh, maniaa jaandaa hai|
bahut saare lok nazaraan milaaun lagiaan kujh bechainee mahisoos karade han ate galabaat karan vich uh jine change ban sakade han, auh utane vadheea naheen ban sakade| aisaa is lee hundaa hai ki unhaan noo ih samajh naheen aaundee ki galabaat dauaraan uh saahamane vaale de chihare de kis hise ute aapanee nazar ttikaaun| tajarabe karake khoj karan vaaliaan ne chihare de tin hisiaan val saaddaa dhiaan divaaeaa hai| saadde samaajasabhiaachaar vich is noo sahee maniaa giaa hai
1. ajanabeean naal galabaat vich is vich kam kaaj dee sathitee vee shaamal hai aam tauar te nazar ttikaan daa sahee sathaan ik tikon hai jis daa uparalaa siraa us de mathe ute ate hetthale do kon us deean akhaan te banade han| aapanee najr noo is tikon ton thale naheen ttikaaunaa chaaheedaa| najr hetthaan lijaan naal saanoo ih samaajak jaan bhaaeechaarak padhar te lai jaandaa hai ate galabaat dee ganbheerataa ate upachaarakataa vich vighan pai jaandaa hai| haan, je tuseen aapasee sabandhaan de betakalaf padhar te pahunch chuke ho ate tuseen ganbheerataa noo kujh ghattaa ke dosataanaa padhar de nerre jaanaa chaahunde ho, taan tuseen ajihaa kar sakade ho|
ate je naal hee kaagazaan te kaattemaatte maare jaa rahe hon, akhaan ton iven lage ki koee viakatee supane lai rihaa hai, chihare te sapaatt haav bhaav hon, nakalee musakaraahatt hove, tthandte saah bhar rahe hon, jabaarre tanaa vich hon ate lataan baahaan hil raheean hon samooh vaaleean harakataan taan fir chhetee hee kujh karo|
siaanee gal
kise vee viakatee deean bhaavanaavaan shabadaan raaheen naheen, sagon shabad heen bhaasaa raaheen pragattaaeean jaandeean han|
sareer dee bhaashaa hamesaa hee saaddeean bhaavanaavaan, valavale, manobiratee te ravaeee pragattaaun lee ik barraa bharose mand dtang rahegaa| aseen achet hee aapane man de vichaar aapane sareer dee bhaashaa raaheen dikhaaunde rahinde haan| saadde bol jaan bhaasaa, aapane vichaar dooje tak pahunchaaun daa ik navaan tareekaa hai| ih soochanaa tath ate ginateedtachatt famap; dhatta noo dooje tak pahunchaaun daa kam changaa karadaa hai par bhaavanaavaan varageean cheezaan dooje tak pahunchaaun daa kam saaddaa sareer hee karadaa hai|
aseen is gal ton inakaar naheen kar sakade ki saaddeean shabadaheen sareerak harakataan saaddee manobiratee ate bhaavanaavaan baare itanaa zor jor dee bol ke, jaan samajh lau cheek cheek ke das dindeean han, jinaa aseen kade vee naheen chaahunde hunde| lok kise dee manobiratee baare samajhan lee us de poore sareer ton hee andaazaa laaunde han| ih saaraa kujh achet tauar te hee hundaa hai|
eise karake hee je aseen kise gal te yakeen karanaa hove taan saanoo samaroopataa dee lorr hundee hai| barree vaaree sareer ton jo bhaavanaa saadde tak aa rahee hundee hai uh bole ge lafazaan daa asar ghattaa dendee hai, ate ik aisee haalat ban jaandee hai jadon zubaan kujh hor keh rahee hundee hai ate sareer de haav bhaav kujh hor| kee vaaree aisaa vee hundaa hai ki sareer valon jo bhaav saadde tak pahunch rihaa hundaa hai uh siraf kise aadat karake hee hundaa hai, aisee aadat jis daa us viakatee noo vee pataa naa hove, ate ih asal vich kise bhaav noo pragatt kar hee naa rihaa hove|
eithe aseen kise viakatee de do zubaanaan vich gal karan daa zikar naheen kar rahe| aseen taan siraf us haalat dee gal kar rahe haan jadon saadde haav bhaav saaddee kahee gee gal dee sachaaee te suaal kharrhaa kar dinde han te uh vee is lee ki saadde haav bhaav te jubaan vich samaroopataa chhonagaruenache naheen hai| kee vaar ih siraf kise maarree aadat karake hee hundaa hai jiharree sahee vakat te ttheek naheen kar lee gee| bulh sungerranaa, sir noo hathaan vich farranaa, boladiaan moonh noo ugaleean naal dtakanaa, kise galat samen te tthandtaa saah bharanaa, galaan karadiaan kurasee vich paase maarade rahinaa vagairaa siraf maarreean aadataan vee ho sakadeean han te ih kise bhaavanaa noo pragatt naa karan vaaleean harakataan vee ho sakadeean han| par inhaan daa galat matalab vee kadtiaa jaa sakadaa hai|
jadon tuseen koee cheez chhupaa rahe hovo ate tuhaadde haav bhaav te sareerak harakat ton ih gal pataa lag jaave taan ih kaafee maarree haalat karan vaalee gal hai| par socho, je tuseen aisaa kujh vee naheen kar rahe, par siraf tuhaaddee kise aadat ban chukee maarree harakat karake aisaa samajh liaa jaave taan fir ih taan hor vee maarree
gal hai| je saahamane vaalaa viakatee tuhaanoo changee tarhaan naheen jaanadaa, jaan tuhaanoo pahilee vaaree mil rihaa hundaa hai taan us noo tuhaadde aam dtangatareeke te haava bhaav baare pataa naheen| so us noo ih gal samajh naheen lag sakadee ki ih harakat taan bas ik aadat hee hai| taan fir aise lok jo dekhade jaan sunade han use noo hee sach mananaa paindaa hai|
siaanee gal
jiharre lok tuhaanoo bahut ghatt jaanade han, auhee bahutee vaaree tuhaadde baare raae banaaunde han|
jadon aseen mitaraan, sabandheean, kaarobaar de saatheean ate ajanabeean naal galabaat karade haan taan saaddeean kee aadataan is galabaat daa hisaa hee ban jaandeean han| je saanoo sareer dee bhaashaahaav bhaav aad baare samajh hove, taan saanoo pataa lag jaavegaa ki aseen kiharreean kiharreean aadataan sudhaaraneean han taan ki saadde doojiaan naal sabandh hor vadheea ban sakan| aisaa ik din vich naheen hovegaa par aseen kujh samaan sabar naal koshis karake aapaneean uh aadataan sudhaar sakade haan jo saaddee galabaat noo vigaarradeean han| mashoor likhaaree maarak ttaven ne kihaa see
aadataan noo uparalee manzil dee khirrakee ton baahar naheen suttiaa jaa sakadaa| unhaan noo piaar naal ik ik pauarree ton utaaranaa paindaa hai|
sareerak bhaashaagiaan daa aranbh
aseen sareerak bhaashaa jaa binaan sbadaan dee bhaasaa noo samajhanaa 50 ku saal ton hee shuroo keetaa hai| maanavavigiaanee saanoo ih gal yaad karavaaunde han ki is bhaasaa dee surooaat zubaan dee bhaasaa ton kite pahilaan, audon hoee jadon saaddaa samaan shuroo hoeaa| aseen saariaan ne chup filamaan dekheean han te aseen saare hee is gal noo bhalee bhaant samajh sakade haan ki saaddeean harakataan saadde shabadaan ton vee vadh boladeean han| je tuseen us dauar de vadde sitaariaan noo dekhiaa hai jiharre chup filamaan vich kam karade san, taan tuseen meree gal daa matalab jhatt samajh jaauge|
chaaralee chaipalin noo kauan bhul sakadaa hai aus ton thorrhaa baad veejadon filamaan bolan vaaleean tthalakiesa ban geean san, taan vee maarakas bharaavaan deean filamaan bhaaven boladeean san, par unhaan vich mazedaar majaak us de adaakaar deean harakataan hee kahindeean san| tuhaanoo garoocho de nachade bharavatte taan yaad hee
honage| je tuseen inhaan vichon kujh ku filamaan vee dekheean han taan tuseen harakataan te haavabhaav dee taakat samajh jaaoge| saadde sareer dee bhaashaa, harakataan, eishaare ate haavabhaav, chup chupeete saadde andar de unhaan valavaliaan te bhaavanaavaan noo, dooje tak puchaa dinde han|
chaaralee chaipalin noo...... ate garoocho maarakas de bharavatte kauan bhul sakadaa hai
kahin ton bhaav ih hai ki aseen aapaneean harakataan ate ishaare aise dtang naal chun sakade haan ki saaddee gal bilakul sahee sahee dooje tak pahunch jaave| par ih vee sach hai ki saaddaa sareer saaddee ijaazat ton binaan vee aise ishaare baahar bhejadaa rahindaa hai jinhaan baare chetan tauar te saanoo pataa naheen hundaa| lafaz vee aseen kise galabaat vich varatade haan unhaan de naal hee saadde sareer valon vee harakataan te haavabhaav raaheen bahut kujh dasiaa jaa rihaa hundaa hai| jiharraa kee vaaree bole ge sbadaan ton vee vadh hundaa hai| par is de baavajood bahute lok aapane rojaanaa de saare kam is gal ton anajaan hee reh ke karade rahinde han| unhaan noo ih naheen pataa lagadaa ki uh binaan sbadaan de kaheean galaan doojiaan noo kahinde vee han te unhaan galaan noo sunade vee han|
eis vich koee hairaanee dee gal naheen| saaddaa dimaag 95 cheezaan akhaan raaheen hee praapat karadaa hai ate saaddeean baakee indreean sunan, suaad, sunghan te chhohana ton siraf 5 hisaa hee praapat karadaa hai| binaan shak ih indreean koee ghatt mehatavapooran naheen, par saaddaa dimaag ise dtang naal hee kam karadaa hai|
siaanee gal
shuroo vich aseen jo dekhade haan use te hee yakeen karade haan naa ki jo aseen sunade haan| ihee dekhiaa hoeaa hee sach samajhiaa jaandaa hai| saaddaa dimaag aapanee yaada vich cheezaan noo ise dtang naal hee ikattheean karadaa hai, ate ihee yaad rakhiaa jaavegaa|
aapane aap noo jaananaa
zindagee dee ik sidhee padharee sachaaee haikujh lok sansaar vich vicharadiaan lokaan noo aapane val khichade rahinde han ate kujh hor lok doojiaan noo aapane ton door dhakade rahinde han| kee tuseen kadee sochiaa hai ki tuhaadde sareer dee bhaashaa us vele kee keh rahee hundee hai jadon tuseen lokaan naal galabaat kar rahe hunde meraa
khiaal hai tuseen aisaa zaroor sochiaa hovegaa, taan hee taan tuseen ih kitaab parrh rahe ho
ate is tarhaan de anekaan hor suaal|
je tuhaaddee sareerakabhaashaa sahee naheen haibhaaven is karake hee ki tuhaanoo is baare jaanakaaree naheen jaan susatee karake tuseen is noo ttheek naheen keetaa ate tuseen doojiaan dee sareerak bhaasaa changee tarhaan naheen samajh sakade, taan fir tuhaadde jeevan vich takareeban har gal hee hor ziaadaa mushakil hundee jaavegee| sareerak bhaasaa saaddee har galabaat daa ik bahut jrooree ang hai | je tuseen is noo aapanee galabaat vich naheen varat rahe taan tuseen aapaneean galaan noo bhaavanaavaan naal hor taakatavar naheen banaa rahe| is daa ih matalab vee hai ki tuseen doojiaan dee sareerak bhaasaa ton milan vaale isaariaan ton vee naavaakif ho te inhaan daa faaeidaa vee naheen utthaa rahe|
eih yaad rakho ki jo kujh vee aseen agale 7 paatthaan vich sikhaange uh do dtangaan naal varatiaa jaanaa hai tuhaaddee aapanee sareerak bhaashaa kee hai ate is de kee arath han main is raaheen kee sunehe de rihaa haan ate dooje paase jo ishaare tuhaanoo doojiaan dee sareerak bhaasaa ton mil rahe han, aunhaan de kee arath han|
bhaavanaavaan
kise vee viakatee noo samajhan lee us deean bhaavanaavaan noo ate jo uh mahisoos karadaa hai, samajhanaa bahut zarooree hai| bhaavanaavaan shabadaan naalon sareer dee bhaasaa naal jiaadaa changee tarhaan paragatt keeteean jaandeean han| tuseen bhaavanaatamak soojh omottional eenattelaligenache baare zaroor suniaa hovegaa| kareeb ik dahaakaa
pahilaan bhaavanaatamak soojh dee gal ne aam lokaan vich bhaavanaavaan dee rishatiaan vich ahimeeat baare jaagarookataa paidaa keetee see| bhaavanaatamak yogataavaan panj gineean geean han te inhaan ton ih sabak miladaa hai
bhaavanaatamak yogataavaan panj maneean geean han|
1. aapaneean bhaavanaavaan ton jaanoon hovo|
2. aapaneean bhaavanaavaan noo kaaboo vich rakho|
3. doojiaan deean bhaavanaavaan noo samajho|
4. sareer dee bhaashaa ton milan vaale isaariaan ton chetan raho|
5. doosariaan naal safal sabandh banaau|
einhaan yogataavaan baare khaas gal ih hai ki panjaveen yogataa taan hee banegee jadon pahileean chaar yogataavaan saadde andar aa geean hon|
shurooaat aapane ton karo
einhaan sabh cheezaan daa tuhaanoo sookham roop vich shaaeid pataa hee hovegaa| par rojaanaa jeevan dee bhaj dauarr, bojh ate tezee vich aseen chhotte rasate shahorattachutta labhan dee koshis karade haan| ihee naheen, susatee, besabaree jaan maanasik haalat kharaab hon karake vee aseen aapane valon dite jaa rahe ishaariaan noo, ate doojiaan valon milan vaale ishaariaan noo, akhon uhale kar dinde haan|
eis ton pahilaan ki tuseen kise hor naal galabaat karo, tuhaanoo kujh palaan vich aapanee bhaavanaatamak haalat noo samajhan dee koshis karanee chaaheedee hai| tuseen kis haalat vich ho besabare guse vich chintaatur naaraaz einhaan vichon har haalat daa asar is cheez te pavegaa ki tuseen dooje noo kiven bulaauge| tuhaaddee sareerak bhaashaa achhopale hee bol pavegee te tuhaadde lee muskilaan kharrheean ho jaanageean| so tuhaanoo aapanee bhaavanaatamak haalat noo sanbhaalan dee, te aapane sareer valon keete jaa rahe ishaariaan noo vas vich karan dee lorr hundee hai|
dooje kis mano avasathaa vich han aunhaan dee sareerak bhaashaa tuhaanoo kee das rahee hai ki uh kee mahisoos kar rahe han tuhaanoo kee dikh rihaa haiaunhaan dee koee dilachasapee naheen pareshaan han guse vich han chintaatur han kee ih sabh kujh tuhaadde karake hai eih vee taan ho sakadaa hai ki saahamane vaale viakatee noo hune hee ih pataa lagiaa hove ki us dee beemaa kanpanee ne usade makaan daa kalem den ton naanh kar ditee hai| ih tuhaadde te nirabhar karadaa hai ki tuseen unhaan dee dilachasapee kaaeim kar sakade ho ki naheen
fir saanoo aapane aap noo unhaan dee thaan te rakh ke uhee kujh mahisoos karan, jaan uhee kujh anubhav karan dee lorr paindee hai| taan hee aseen us daa nazareea samajh sakade haan| is noo samaanaanubhav ompattahe kahinde han| is ton baad saanoo ik sanvedanasheelataa shenasittivitte dee lorr paindee hai taan hee aseen kise noo khulh ke gal karan lee prer sakade haan|
kee vaaree jadon aseen kise naal gal karade haan taan uh khulhake sakaaraatamak dtang naal gal karadaa hai| ih manodashaa us de sareer dee khulhepan dee bhaashaa dasadee hai| par galabaat dauaraan uh achaanak band manodashaa vich pahunch jaandaa hai jis ton koee aauakarr daa honaa saabat hundaa hai| ih gal usadeean baahavaan band hon jaan hath de chihare upar aan dee harakat ton pataa lag jaandee hai| inhaan baare aapaan baad vich visathaar naal gal karaange| saanoo ih sabh kujh, jo saaddeean akhaan saahamane ho rihaa hai, aus noo prateet karan dee yogataa ferachepattiona dee lorr paindee hai taan ki is tabadeelee noo aseen siraf dekhee hee naa, sagon parateet vee karee| ih parateetee hee saanoo aapanee agon hon vaalee gal vichalee manodashaa noo samajhan dee skatee ate galabaat dee disaa badalan vich madad karadee hai|
oshaf
aau ik vaaree fir ik yaad rakhan yog vaak noo yaad kareesareer dee bhaashaa man daa jharokhaa hai| aapaan saare hee man noo parrhanaa chaahunde haan ate hun ihee karanaa aapaan sikh rahe haan|
oshafaonattra shenasore ferachepattiona daa vishaa barraa bhaavanaatamak hai par aseen oshaf daa ik hor roop varataange| ih tuhaaddee kudaratee oshaf hai| is ton bhaav ompattahe, shenasittivitte te ferachepattivitte bhaav samaanaanubhav, sanvedanaseelataa te parateetee|
ompattahesamaan anubhav
bhaavanaatamak soojh omottional eenattelaligenache ne samaanaanubhav noo ik bahut mehatavapooran sathaan divaa ditaa hai| ih saaddee ik kisam dee samaajak raddaar shochial radara hai| ih doojiaan naal saaddee nerrataa ate ik dooje ute bharosaa banaaun vich saadde lee bahut mehatavapooran hai| samaanaanubhav saanoo ih ahisaas karavaaundaa hai ki dooje kee mahisoos kar rahe han| udon vee jadon uh saanoo is baare kujh naheen dasade| par ih eemaanadaaree naal honaa chaaheedaa hai| lok aam tauar te shabadaan raaheen ghatt hee dasade han ki uh kee mahisoos kar rahe han| saanoo ih gal samajhan lee tin cheezaan ton madad lainee paindee hai
eih tine mil ke saanoo dooje viakatee de nazaree ate usadeean bhaavanaavaan dee asal kahaanee dasade han| sareer dee bhaashaa noo samajhan daa ihee asal mantav hai|
shenasittivittesanvedanasheelataa
doojiaan valon aapaneean bhaavanaavaan baare dite jaa rahe ishaariaan noo taan hee samajhiaa jaa sakadaa hai je aseen aapane vich doojiaan lee samaanaanubhav dee bhaavanaa paidaa karee| ihee sanvedanaseelataa hai| fir inhaan bhaavanaavaan noo samajh ke us mutaabak hee bolachaal jaan koee kiriaa karanee is ton agalaa parraa hai| sanvedanaseelataa aapane te vee laagoo hundee hai | saanoo aapaneean bhaavanaavaan pratee vee chetan jaan sanvedanaseel honaa zarooree hai| sareerak bhaasaa duvalaa raah hai| aseen aapanee sareerak bhaasaa naal dooje noo kee keh rahe haan jaan isaare kar rahe haan, eih har us viakatee de varataau ute asar paaundaa hai jis kol ih ishaare pahunchade han| ate is daa asar unhaan valon aapanee sareerak bhaasaa duaaraa saanoo vaapas keete jaa rahe isaariaan ute paindaa hai| so aseen sanvedanaseel taan hee ho sakade haan jekar aseen aapane baare vee chetan rahee|
ferachepattivitte parateetee
jo kujh vee aseen is tarhaan samajhade haan, auh saanoo doojiaan dee maanasik avasathaa ate bhaavanaavaan noo sahee arathaan vich samajhan, jaan parateet karan, vich sahaaee hundaa hai| ise ton hee antar giaan, furane jaan eenattuttiona paidaa hundee hai| aseen achet hee dooje de bol, aunhaan de kahin daa dtang ate usade sareer dee bhaashaa noo dekh ke, manthan kar ke us dee maanasik avasathaa samajh lainde haan| fir aseen jo samajhiaa jaan parateet keetaa hundaa hai, aus naal milaa ke hor bihatar nateeje te pahunchade han|
eis tarhaan samaanaanubhav, sanvedanasheelataa ate parateetee saanoo doosare de andar deean bhaavanaavaan noo dekhanasamajhan dee samarathaa dendeean han| kise dooje de man noo parrhanaa, antaragiaan honaan, furanaa darasal ihee hundaa hai| inhaan tinaan dee varaton noo aseen oshaf kalaa kahaange|
sareer dee bhaashaa man daa jharokhaa hai
aseen achet hee aapane antar giaan noo varat ke doojiaan de baitthan jaan kharre
hon de dtang, chihare de bhaav, eishaare, aavaaz de utaraa charraa ate akhaan deean harakataan noo dekhade te samajhade haan | baakee lok vee saanoo ise tarhaan saanoo dekhade han| so saanoo aapane aap baare chetan hon ate samaanaanubhavee banan dee lorr hai, taan hee aseen sareerak bhaashaa de maahir ho sakade haan|
eis ton ilaavaa saanoo is gal lee jaagarook hon dee lorr hai ki kiharraa viauhaar kis vakat hundaa hai, kee ih baakee keete jaa rahe viauhaar de ulatt hai ate je aisaa hai taan saanoo is deean ik ton vadh nishaaneean te saboot mil rahe han jaan naheen aapaan hun ihee galaan samajhan daa jatan karaange|
saaddaa man ik soch noo janam dindaa hai| soch ik bhaavanaa noo janam dindee hai| eih bhaavanaa sareer dee bhaashaa raaheen bhaaven leak ho ke saadde saahamane aaundee hai| tuseen sareer dee bhaashaa samajh ke us viakatee dee bhaavanaa samajh lainde ho| eihee taan man noo parrhanaa hai |
kise de man noo parrhanaa jaan usadeean sochaan noo parrhanaa
so tuseen samajh sakade ho ki kise de sareer dee bhaashaa noo dhiaan naal dekhanaa, samajhanaa hee kise de man noo parrhan daa tareekaa hai| is vich saaddaa sahijaantar giaan eenattuttiona saaddee madad karadaa hai| ihee darasal kise dee soch noo jaananaa hai|
tuhaaddee oshaf kalaa tuhaaddee man noo parrhan dee kalaa, jaan sochaan noo parrhan dee kalaa daa hee hisaa hai| meraa khiaal hai ki jo hetthaan likhiaa hai uh tuhaanoo nishachaa karavaa devegaa ki tuseen is kalaa noo rozaanaa varatade ho| saaddaa tteechaa is kam noo hor bihatar dtang naal karanaa hai|
tin sase3 s
sareerak bhaashaa noo kade vee ttheek dtang naal naheen samajhiaa jaa sakadaa je aseen tin cheezaan daa dhiaan naa rakhee| ih tine cheejaan de naam sase ton suroo hunde han| sabandh, samaroopataa te samooh chhonattenatt, chhonagaruenache anad chhalusattera
tin sasiaan val dhiaan denaa zarooree hai
sabandh chhonattenatta
saanoo ih gal taan zaahar hee lagegee, par fir vee kahinaa zarooree hai| jadon koee khaas viauhaar hundaa hai taan kis sabandh, bhaav kinhaan haalaat vich hoeaa hai, eih dekhanaa zarooree hai| jekar koee viakatee saver vele dauarr ke varajish kar ke aa rihaa hove, aus daa sir jhukiaa hove te akhaan vee chusat naa hon taan kee uh jeevan ton ukataaeaa hoeaa, asurakhiat ate maanasik tanaa hetth hai naheen bas ih taan siraf itanaa hee hai ki uh hune hee dauarr laa ke aaeaa hai ate thakiaa hoeaa hai|
samaroopataa chhonagaruenache
choonk disan vaaleean cheezaan ate shabad heen sareerak bhaasaa hee saaddee kul galabaat daa 90 hai, saanoo ih dekhanaa pavegaa ki shabad, ate kiriaa jaan harakataan samaroop jaan ikasaar han ki naheen audaaharan de tauar te je kar koee viakatee ih kahe ki uh naattak daa anand lai rihaa hai par us deean baahavaan banda hon uh baarabaar idhar udhar dekh rihaa hove ate tthandte saah bhar rihaa hove taan samaroopataa daa paimaanaa pooraa naheen hovegaa| fir aseen shabad naheen sareer dee bhaasaa te yakeen karaange|
samooh chhalusattera
kise ik ishaare daa koee matalab kadt lainaa koee siaanap naheen| saanoo kujh harakataan noo ikatthe jaan samooh vich hee dekhanaa pavegaa taan hee aseen sareer dee bhaasaa noo samajh sakade haan| ik harakat jaan isaaraa ik sbad vaang hundaa hai| par koee gal kahin lee saanoo ik sbad dee naheen, vaak dee lorr hundee hai| siraf vaak naal hee kise gal daa matalab sapashatt hundaa hai| so ih dhiaan rakho ki kujh isaare jaan harakataan daa ikatthaa samooh hee dekhoeik harakat noo naheen|
tuhaaddaa kudaratee antaragiaan
saanoo hameshaan ihee dasiaa jaandaa hai ki giaan hee skatee hai| jadon aseen aapane aap baare giaan dee gal karee taan ih gal sabh ton vadh sach hundee hai| jinaa vadh tuseen aapane aap baare jaanoge unaa hee vadh tuseen aapane vichaaraan noo kaaboo hetth rakhan vich kaamayaab hovoge ate unaa vadh hee tuseen doosariaan deean sochaan noo parrh sakoge|
einhaan cheezaan baare jaananaa kade vee bahut der ho chukee hai vaalee gal vich naheen aaundaa| tuseen ih hunar barree aasaanee naal sikh sakade ho jekar tuseen
aapane aap noo thorrhaa hor dhiaan naal dekhanaa sikh lavo, kujh saavadhaaneean rakho, ate hameshaa tin sasiaan 3 sa daa dhiaan rakho|
saadde saariaan vich is binaan shabadaan dee bhaasaa noo parrhanasamajhan dee kaabaleeat hai| ih kaabaleeat darasal saadde vich samen dee shurooaat ton hee hai| bas siraf itanaa hee hai ki is yogataa noo lokaan ne hor sudhaaran dee kosis naheen keetee ate inhaan cheezaan val hor dhiaan den dee kosis naheen keetee| sidhe saade sbadaan vich ih siraf aalas hee hai jo aseen is baare doojiaan naheen jaanade| par aapaneean kujh ku aadataan noo badal ke, aapane ate doojiaan de kujh ku kamaan jaan harakataan val ziaadaa dhiaan denaa shuroo kar ke, tuseen barraa vaddaa farak mahisoos karoge|
eih shukar vaalee gal hai ki tuseen us kamaal dee skatee, jis noo aseen antaragiaan jaan furanaa kahinde haan, ausade naal hee paidaa hoe ho| tuseen dekhadiaan hee ih andaazaa lagaa sakade ho ki koee viakatee khush hai jaan dukhee, pareshaan jaan maze vich hai| dooron dekh ke hee tuseen samajh sakade ho ki koee jhagarraa kar rihaa hai, dosataanaa galabaat kar rihaa hai jaan uh ik dooje de piaar vich paagal ho rahe premee han| aisaa aseen siraf unhaan dee mudaraa, sanketaan ate chihare de bhaav dekh ke hee samajh lainde haan|
tuseen ih sabh kujh achet hee samajh lainde ho| je tuseen ih saaraa kujh suchet ho ke karo taan tuseen kinaa kujh hor samajh lauge fir tuseen sareer dee bhaashaa samajhan ate lokaan de man noo parrhan vich kine ziaadaa maahar ho jaauge bas tuhaanoo ihee pataa karan dee lorr hai ki keekee dekhanaa hai| aau aapaan aapanee is taakat jaan hunar noo ik kadam hor age lai jaaeee| agale sat paatth saanoo ise rasate ute age toranage|
main do bhaashaavaan boladaan haan angarezee ate sareerak bhaasaa
adhiaae 1
man ate sareer dee bhaashaa
aapane jeevan vich hun tak de samen vich aseen aapane vichaar doojiaan tak pahunchaan lee bahut kujh sikhiaa haichihare de haavabhaav, aapaneean baahavaan morran daa tareekaa ate hor ishaare, saadde sir daa ik paase val jhukanaa ate saadde dekhan daa dtang aad| ih saareean harakataan binaan koee lafaz bole vee bahut kujh keh jaandeean han| tuseen ih saaraa kujh kis dtang naal karade ho, eis ute hee nirabhar karadaa hai ki tuseen lokaan saahamane aapanaa kee akas pesh karade ho ate lok tuhaadde baare kee vichaar banaaunde han|
saadde vichon shaaeid hee koee aisaa hovegaa jo ih samajhadaa hai ki siraf saadde sbad hee saadde vichaar doojiaan tak sahee sahee pahunchaa dinde han|
aapanee gal daa vazan banaaun lee aseen gal karadiaan musakaraaunde haan, moonh banaaunde haan, aapanee nazar dooje paase lijaande haan, nerre ho ke jaan door ho ke gal karade haan, chhonhade haan jaan chhohan ton bachade haan ate man dee gal dooje tak puchaan daa koee dtang varatade haan| pichhale 50 saalaan vich hoe kee saravekhanaan ne is gal noo saabat keetaa hai ki saadde sareer dee bhaashaa, jaan sareer valon keete ge sanket hee hetthaleean galaan prabhaavashaalee dtang naal keh sakade han
pravaanagee denaa jaan tthukaraanaa
pasand jaan naapasandeeghiranaa
kis cheez vich ruchee honaa jaan ukataanaa
sachaaee jaan dhokhaa|
einhaan saareean cheezaan noo je tuseen vee lokaan naal aapaneean galabaataan vich samajh sako taan kinaa changaa hovegaa| je tuseen aisaa karo taan is naal tuhaaddaa samaan vee bachegaa ate man noo hundee daradatakaleef vee| is naal kee vaaree saanoo kee cheejaan daa andaajaa vee lag jaavegaa jinhaan naal aseen kharaab ho rahe haalaat noo bachaa sakee|
so je saanoo sareer duaaraa bolee jaa rahee bhaashaa dee changee samajh lag jaave, taan is naal saanoo amalee dtang naal aapane sabandh vadheea banaaun vich madad milegee| bahut saare haalaataan vichamataraan, paravaar, kam vichale saatheean, gaahak, nauakaree dee inttaraviaoo, ajanabeean naalagal kee bahute haalaat vich ih giaan kaafee madadagaar hovegaa|
binaan shabadaan dee bhaasaa naal galabaat karanaa
saanoo hun tak ihee sikhaaeaa giaa hai ki bhaashaa daa giaan jaan sbadaan daa giaan hee saaddee doojiaan naal safal galabaat dee kunjee hai ate ih kudaratee hee hai, kiaunk doojiaan naal saadde roz de lain den te aadaan pradaan vich shabadaan dee varaton taan hundee hee hai| sbad mehatavapooran han| par binaan sbadaan dee bhaasaa je jiaadaa naheen taan unee hee mehatavapooran hai|
binaan shabadaan dee bhaasaa vee baraabar daa hee mehatav rakhadee hai|
aseen aapanee gal doojiaan kol is tarhaan puchaande haan
saaddaa pahiraavaa
saaddee mudaraabaitthan, kharrhe hon daa dtang
chihare de haav bhaav
nazaraan milaauneean
hath, baanh te lataan deean harakataan
sareer vichalaa tanaa
ik dooje ton dooree
saaddaa saparash chhohanaa
aavaazalahijaa, tezee ate utaar charrhaa|
aseen binaan shabadaan dee bhaasaa naal aapane achet man vichon bolade haan ate ise karake ih saaddeean bhaavanaavaan daa seesaa hai| ise karake hee ih bhaasaa bole ge sbadaan naalon vadhere bhaav dooje tak pahunchadee hai| isaare saadde bhaavaan noo ik skal de dinde han jiharree sbad naheen de sakadeeise karake hee ih barre kaaragar hunde han| is ton ih vee sapastt ho jaandaa hai ki je sbad te isaare naalo naal varate jaan taan ih galabaat daa sabh ton asaradaaeik jaan prabhaavasaalee dtang ban jaandaa hai| isaariaan noo aseen aap chunade haan taan ki aseen aapanee gal dooje tak puchaa sakee, par saaddaa sareer aapane hee sanket dindaa rahindaa hai jiharre saaddee chetanaa ton pare hunde han| ate ithon hee saaddeean mushakalaan suroo ho jaandeean han|
1971 vich yooneevarasittee aaf kaileforaneea de prafaisar alabaratt meharaabiaan ne ik khoj keetee jiharree aj vee sahee hai| meraa khiaal hai isade nateejiaan noo changee tarhaan samajh lainaa chaaheedaa hai| usane aahamo saahamane hoee galabaat de dauaraan shabad raaheen ate binaan sbadaan de dite jaa rahe sanketaan de asar daa adhiain keetaa| usane is saaree kiriaa daa ik maaddal banaaeaa jiharraa itanaa samaan beetan te aj vee sahee maniaa jaandaa hai| aj vee is noo ih gal samajhan daa, sabh ton sahee maaddal maniaa jaandaa hai ki kise valon dite ge sanket jaan sunehe daa matalab kiven kadtiaa jaandaa hai|
eis khoj ne kise vee sanparak te soochanaavaan de sanchaar chhomamunichattiona vich tin hise saabat keetesareer dee bhaashaa, aavaaz te shabad| is khoj de aadhaar te meharaabiaan ne hun mashoor ho chukiaa 55387 daa maaddal banaaeaa| ih maaddal saanoo dasadaa hai
eis khoj ne ik hairaan karan vaalaa nateejaa ditaa
siaanee gal
saaddee galabaat daa 93 prateeshat matalab saadde sareer dee bhaasaa ton pataa lagadaa hai jis vich aavaaz vee saamal hai|
eis daa matalab ih hai ki saaddaa pratham prabhaav den daa jo at mehatavapooran shuroo de 20 sakintt ton 3 mintt daa samaan hai, aus vich ih cheez sabh ton jiaadaa mehatavapooran hai ki aseen aapane aap noo pesh kiven karade haan ate aapanee gal kiven karade haanaa ki ih ki aseen kahinde kee haan|
so meharaabiaan dee khoj saanoo dasadee hai ki saaddaa doojiaan te prabhaav tina cheezaan naal paindaa hai
1. tuseen dikh kis tarhaan de rahe ho
2. tuseen bol kis tarhaan rahe ho|
3. tuseen keh kee rahe ho|
sankhep vich sareer dee bhaashaa, shabadaan naalon uchee boladee hai|
chetaavanee
pichhale kujh dahaakiaan vich kujh lokaan ne 55387 vaalee khoj te is tarhaan deean hor khojaan jinhaan ne motte tauar te inhaan noo hee sahee keetaa hai baare parrh ke galat matalab kadt liaa hai| unhaan ne ih samajh liaa hai ki jekar tuseen savai vishavaasee dikhade ho, changaa prabhaav de rahe ho, tuhaaddaa pahiraavaa changaa hai ate tuseen ttutte futte lafazaan noo vee sahee lahije te sur naal keh lainde ho taan vee duneean tuhaaddee mutthee vich hai| ih gal ik puraanee kahaavat noo saabat karadee haigalat giaan naalon agiaanee honaa changaa haineemahakeem khataraaejaana
aise lok is nateeje te pahunche han ki je shabad tuhaadde doojiaan naal mel jolagalabaat daa siraf 10 feesadee hee han, taan lokaan naal safal galabaat lee shabadaan dee mehatataa hee naheen hai|
galat is khoj ne ih naheen see dasiaa je tuseen kise rasaale jaan kise hor roop vich ih parrho taan bas ik lanbaa saah khich lainaa
taan fir is khoj ne dasiaa kee hai
je tuhaaddaa 55 feesadeedasan vaalee sareer dee bhaashaavadheea naheen hai taan tuhaadde sarote baakee de 45 feesadee lee vee naheen rukanage|
je uh ruk vee jaan taan agar tuhaaddaa baakee de 45 vichon 38 feesadeetuhaadde bolan daa dtangasahee naheen hai taan uh baakee daa 7 feesadee jaan taan sunanage hee naheen jaan fir samajhanage naheen| je uh sareerak tauar te naa vee utth jaan taan vee maanasik tauar te uh uthe naheen honage| is khoj daa ihee arath hai|
kee kise paarattee vich, kam te jaan kise mundde jaan kurreematar naal milan te
tuseen ih sochiaa hai sabh kujh changaa changaa lag rihaa seeaudon tak, jadon tak usane moonh naheen see kholhiaa bahut vaaree aisaa hee hundaa hai
kahin ton bhaav kise bhulekhe vich naa rahinaa, shabad mehatavapooran han| saaddaa pahilaa mantav ihee hai ki saahamane vaale viakatee vich saadde sbad sunan dee ichhaa paidaa ho jaave | jekar tuseen ih vee samajhade ho ki tuhaadde vich antaan dee khich hai jiharree ik lafaz bolan ton binaan vee saahamane vaale noo keel laindee hai, taan vee shabad mehatavapooran han| ate haan, tuseen inhaan noo kiven kahinde ho, auh vee utanaa hee mehatavapooran hai|
aapane saahamane vaale viakatee vich ih utasukataa paidaa karo ki uh tuhaaddee gal sune|
eis vishe te khoj karan vaale bahute khojee ih manade han ki
teeje adhiaae vich aseen ih gal karaange ki shabadaan noo bolan daa dtang kee hai, aseen aapanaa ravaeea, manobiratee ate bhaavanaavaan kiven pragattaaunde haan| udon aseen aapane valon bole jaa rahe shabadaan de samaanaantar pakh, bhaav samaanaantar bhaashaa dee gal karaange|
kee vaaree sareer valon bolee jaa rahee bhaashaa sbadaan dee thaan lai laindee hai nauaramaa ddaisamandd de ik gaane val dhiaan karomeree ik takanee hee sbadaan noo haraa dindee hai.... aanittah one look, ee putt aaoradas tto shhame.......
so upar likheean tinaan kasavatteean tuseen dikhade kis tarhaan de ho, tuseen bol kidaan rahe ho ate tuseen kee bol rahe ho noo hee dhiaan vich rakh ke lokee ih faisale karade han ki
kee uh tuhaanoo pasand karade han
kee uh tuhaadde te bharosaa karanage
kee uh tuhaadde naal ghunman firan jaanage
kee uh tuhaadde naal kaarobaar jaan vapaar karanage
ate je motte te sidhe shabadaan vich keh leee taan lok ise aadhaar te hee ih faisalaa karade han ki uh tuhaadde naal koee vee ristaa rakhanaa chaahunde han| jaan naheen|
saavadhaanee
bahut saare lok aapanaa bahut saaraa samaan doojiaan dee sareerak bhaashaa samajhan te lagaa dinde han, par fir vee unhaan de doojiaan naal nijee rishatiaan ate kam vich banan vaale ristiaan vich kise kisam daa koee sudhaar naheen hundaa| kaaran auh aapane sareer dee bhaashaa val dhiaan denaa taan bhul hee jaande han|
bahut saare rishate kise milanee de pahile tin mintt vich hee ban jaande han jaan ttatt jaande han| aisaa is lee hundaa hai kiaunk saadde dil dee aavaaz jaan saadde man ton paidaa hoe furane ih faisalaa kar lainde han| asal vich saaddaa achet jaan aradhachetan man shabadaan ton ilaavaa baakee cheezaan val dhiaan de rihaa hundaa hai ate uhee ih faisalaa karadaa hai ki sabh kujh ttheek hai ki galata|
je tuhaaddaa sareer kujh hor hee keh rihaa hove taan tuhaadde valon kahe ge bahut vadheea shabad vee koee matalab naheen rakhade| aseen lagaataar donon kam hee kar rahe hunde haan ate doojiaan ton prabhaav lai vee rahe hunde haan ate doojiaan te prabhaav paa vee rahe hunde haan| jiven main pahilaan vee kihaa seeih duvalee sarrak hai|
aseen aapanee chheveen indaree jaan teejee akh naal kise dooje pratee aapanaa ravaeea banaa lainde haan| ate aseen ih kam doojiaan de sareer dee bhaashaa valon kahee jaa rahee gal de aadhaar te karade haan| saaddaa ih faisalaa tarak jaan daleel te vee aadhaarit naheen hundaa| is noo bas ik furanaa hee kihaa jaa sakadaa hai| hetthalaa kathan ihee gal barre sundar dtang naal saanoo samajhaa rihaa hai
nazaraan ton dil tak ik sidhee sarrak hai
jiharree akal te soch de rasate ton naheen langhadee|
jee. ke. chaisattarattan
eih sochanaa chhadd diau ki tuhaaddaa sareer koee harakat kiaun kar rihaa hai| ate chiharaa, akhaan te ishaare ih sabh kujh kiaun kar rahe hana, sagon ih sochanaa shuroo karo ki ih sabh kujh dekhan vich kaisaa lagadaa hai ate lokaan noo ih kiho jihaa lagadaa hai| ate saaeid is ton vee mehatavapooran ih hai ki kee isadaa matalab uhee nikal rihaa hai jo main asal vich kahinaa chaahundaa haan
mudtalaa prabhaav sadaa hee kaaeim rahindaa hai| pataa naheen ih changaa hai jaan maarraa, par hai ise tarhaan hee| shaaeid tuhaanoo kes dhon vaale sainpoo dee ik mashooree yaad hovegee; tuhaanoo pahilaa prabhaav paaun lee kadee vee doojaa mauakaa naheen miladaa shaaeid hee koee kathan is ton vadh sahee hove|
mudtalaa prabhaav sadaa hee rahindaa hai| pataa naheen ih changaa hai jaan maarraa, par ih hai aisaa hee|
siaanee gal
aapanaa maarraa mudtalaa prabhaav denaa barraa sauakhaa hai, par is prabhaav noo vaapis lainaa sauakhaa naheenbilakul ttuthapesatt dee tarhaan is noo vee vaapis karanaa sauakhaa naheen| kee tuseen kadee ttuthapesatt noo vaapis ttiaoob vich paan dee koshis keetee hai
so ih pakaa karo ki lok tuhaanoo sahee dtang naal hee samajh rahe han| jekar tuhaaddee sareerak bhaashaa tuhaaddee manasaa naal mel khaandee hai taan tuhaadde sbadaan vich hor skatee bhar jaavegee| fir tuhaaddee gal sunan vaale tuhaaddee gal te bharosaa karanage ate tuhaadde naal kam karan de chaahavaan honage|
kaaeenaisikasakhinesichas
1872 vich vikaas de sidhaant de janamadaataa chaaralaz ddaaravin ne aapanee ik mahaan khoj tthehe enaparesasion odd emottionas in man anad animalasa prakaashat keetee| par is vise te agalee sadee de adh tak fir koee khaas khoj naa hoee|
veehaveen sadee de panjaven dahaake vich ik maanav vigiaanee re baraddavisalh ne sareer dee bhaashaa vich mudtalee khoj keetee| us ne is binaan sbadaan dee bhaasaa noo kaaeenaisikas daa naam ditaa kiaunk saadde sareer de kujh hise, jaan kee vaaree pooraa sareer hee, aapaneean harakataan raaheen saadde vichaar dooje tak pahunchaan vich ik pramakh bhoomikaa nibhaaunde han|
saaddeean harakataan jaan ishaare ghesatturesa jinhaan vich sareer vich ho rahee hilajul, mudaraa ate chihare de haav bhaav shaamal han, aapanee bhaashaa vich dooje tak koee gal pahunchaa rahe hunde han| dooje paase saaddee zubaan barre nape tule shabadaan vich aapanee gal keh rahee hundee hai| ise hee khetar de ik hor mahaan khojee ddaa. ddaisamandd mauaris ne eishaare dee paribhaashaa ih ditee hai| aisee koee vee harakat, jiharree ik dekhan vaale noo, nazar aan vaalaa sandesh dindee hai.... ate usanoo koee naa koee gal dasadee hai| eih ishaaraa jaan bujh ke keetaa hoeaa ho sakadaa hai ate aapane aap jaan kudaratee tauar te vee hoeaa ho sakadaa hai| saadde aapane aap hon vaale isaare akasar uh hunde han jiharre aseen doojiaan noo dikhaaunaa naheen chaahunde| udaaharan de tauar te aseen kise ukataa den vaale naattak jaan ukataahatt bharee ttrening vich akasar aapane hath noo sir tak lai ke jaande haan | saanoo aapanee is mudaraa daa chetan tauar te pataa naheen hundaa kiaunk aseen ih jaan ke naheen kar rahe hunde par tuhaadde raun jaan moodd baare dasan vaalaa ih isaaraa dekhan vaale
tak chalaa jaandaa hai, ate is daa matalab vee samajh liaa jaandaa hai|
kaaeenaisik maaddal daa agon daa vikaas yooneevarasittee aaf kaileforaneea de paal aikamain ate vailas fareesan ne 1970 vich keetaa| aseen chihare de haava bhaav baare unhaan valon keetee gee khoj baare dooje adhiaae vich vee gal karaange| inhaan khojeean ne harakataan naal keete jaan vaale ishaariaan noo panj mukh kisamaan vich vanddiaa| ih kisamaan saanoo isaariaan noo samajhan vich sahaaee honageean|
1. drishattaantak eelalusattrattorasa
eih uh ishaare han jinhaan noo aseen akasar aapanee gal kahinde hoe varatade haan| ih uh isaare han jiharre aseen kahee jaa rahee gal daa dristtaant jaan chitara roop sarote deean nazaraan saahamane liaaun lee varatade haan taank saadde sbadaan noo hor bal mil sake| ih isaare akasar saadde achet man vichon paidaa hunde han| ik udaaharan lai leeejadon tuseen ih dasanaa chaahunde ho ki kiven makaanaan deean keemataan pichhale das saalaan vich vadheean han, taan naal hee tuseen aapanee talee upar val noo kar ke aapane hath noo upar val lai ke jaande ho|
2. chinh omabalemasa
eih uh ishaare hunde han jo akasar sbadaan dee thaan te varate jaande han| angootthaa upar val noo kar ke mutthee banhanaa tthahumas upa, eik aam varatiaa jaan vaalaa chinh hai jadon ih chinh sahee samen te varate jaande han taan ih aasaanee naal samajh le jaande han, par inhaan noo varatan lagiaan ik saavadhaanee varatanee barree zarooree hai| jadon aseen iko hee chinh, duneean de vakhovakhare deshaan vich varatade haan taan keevaaree uhee chinh uthe kise hor gal lee varatiaa jaandaa ho sakadaa hai| is naal kee vaaree matalab hor daa hor hee ho jaandaa hai| udaaharan vajon iko hee chinh de kee matalab ho sakade han
ik penddoo suaanee
khotiaan daa jhundd
moonh daa bhaniaa jaanaa
3. bhaavanaachinh addaddechatt disaplaesa
eih uh harakataan han jiharreean tuhaadde andar deean bhaavanaavaan noo achhopale hee paragatt kar dindeean han, ate ih aam tauar te achet hee hundeean han| aseen is kisam vich chihare te aa rahe haavabhaav, lataanbaahaan deean hilajul deean harakataan, mudaraa ate sareer deean harakataan, gin sakade haan| inhaan daa aseen baar baar zikar karaange kiaunk jo vee aseen mahisoos kar rahe hunde haan us baare ih saanoo vee, ate dekhan vaaliaan noo vee bahut kujh dasadeean han| ih leek hon
vaaleean cheezaan han jiharreean shaaeid aseen chhupaaee rakhanaa chaahunde hunde haan|
4. roopaantarak adapatterasa
bhaavanaa chinhaan vaang roopaantarak vee manobiratee jaan moodd noo darasaaun vaale ishaare han| inhaan noo kaaboo vich rakhanaa aauakhaa hundaa hai| ise karake hee ih kise vee viakatee dee manobiratee noo sahee dtang naal paragatt karade han, bhaaven ih manobiratee jaan moodd, vadheea hove jaan maarraa| ih ishaare saanoo ih samajhan vich madad karade han ki saadde naal gal kar rihaa viakatee sach bol rihaa hai jaan jhootth, te jaan fir kite uh saadde naal koee vaddaa dhokhaa taan naheen kar rihaa| saadde kharrhe hon te baitthan de dtang mudaraa vich badalaa aaunaa ik aisaa hee roopaantarak hai| sareer deean kujh aiseean harakataan jinhaan naal aseen sareer noo chhonhade haanjiven ki aapane chihare noo chhohanaa jaan malanaa savairoopaantarak sheladdaadapatterasa jaan kise cheez naal sabandhat harakatainak utaaranaa, painasil chabaaunaa, sareer de kise gahine noo baar baar chhohanaa vasataroopaantarak auabajechattaadapatterasa shaamal han
roopaantarak mudaraa parivaratan ate harakataan hunde han|
5. niyantarak regulattorasa
niyantarak uh harakataan hunde han jiharreean saadde bolan ate sunan dee kiriaa naal sabandhat han ate ih saadde iraade pragattaaundeean han| inhaan baare aapaan age chal ke hor galabaat vee karaange sir hilaanaa, nazaraan milaanaa ate sareer de baitthan de dtang vich tabadeelee ise kisam deean hee harakataan han|
siaanee gal
jiaun jiaun tuseen agale adhiaae vee parrhoge, eih yaad rakhanaa ki tuhaanoo har cheez noo do pakhaan ton samajhanaa pavegaa| ih kade vee naa bhulanaa ki tuseen doojiaan dee sareer dee bhaashaa noo dekh ke sun rahe ho, ate tuseen aapane sareer dee ihee bhaashaa naal doojiaan noo vee kujh das rahe ho|
hameshaa aapane aap noo do suaal puchho
1. lok aapanee sareerak bhaashaa duaaraa aise kee isaare de rahe han jinhaan daa arath mainoo samajhanaa chaaheedaa hai
2. main aapane sareer dee bolee raaheen kee ishaare de rihaa haan, ate kee ih ishaare uhee kujh keh rahe han jo main kahinaa chaahundaa haan
saanoo shuroo ton hee ih man ke chalanaa chaaheedaa hai ki
aisaa karan naal kise vee gal de arath bilakul farak vee nikal sakade han| jadon tuseen doojiaan naal gal karade ho taan tuhaanoo ih pataa honaa chaaheedaa hai ki
aisaa karan naal kise vee gal de arath bilakul farak vee nikal sakade han|
chetan jaan achet
doojiaan naal galabaat vich sareer valon dite jaa rahe ishaariaan valon jo bhoomikaa nibhaaee jaandee hai, ausanoo ik vaar fir samajh leee| taan hee aseen hor age vadhaange| is vich vee ate aapane kudaratee varataau vich vee, aseen sareer dee bolee noo soch samajh ke varat sakade haan, taan ki saadde doojiaan naal sanparak vich sudhaar aa sake|
aseen saare hee aapane rozaanaa jeevan vich aapane sareer dee bhaashaa vich saare sansaar noo bahut kujh isaariaan naal das rahe hunde haan| do cheejaan jroor yaad rakho|
taan fir kidhar dhiaan deeee do vaddeean galaan
aapaan aapanee gal noo kujh sauakhe dtang naal samajh leee| kise vee galabaat, sanparak jaan melajol vich tuhaanoo inhaan do cheezaan baare hameshaa suchet rahinaa pegaaeih dekho ki tuseen jinhaan naal vee ho, kee uh hetth likheean cheezaan daa koee chinh jaan ishaaraa de rahe han
2. samaajak jaan bhaaeechaarak padhar te gal karadiaan nazar akhaan de padhar ton hetthaan aa jaandee hai| ih jaghaa dee kalapanaa ik tikon de roop keetee jaa sakadee hai jis daa uparalaa siraa akhaan de vichakaar ton moonh tak daa hove|
3. nijee nerrataa de padhar te, jadon marad te aauarataan ik dooje noo ih paragatt karanaa chaahunde hon ki uh dooje vich dilachasapee rakhade han, taan nazar tthoddee ton hetthaan val noo sareer de dooje hisiaan val jaandee hai| jadon kise marad ne aauarat vich aapanee dilachasapee dikhaanee hove taan garadan val najr keetee jaandee hai| is padhar ton ik lukaveen jihee najr hetthaan noo maar ke najr vaapas akhaan val lijaaee jaandee hai| par ih najr inee ku jroor hundee hai ki pataa lag jaave ki dilachasapee dikhaaee jaa rahee hai| tusee maradaanaauarataan noo chherr chhaarr ate premakalol karadiaan is dtang naal najr ghumaaundiaan akasar dekh sakade ho| te je doojaa vee dilachasapee rakhadaa hove taan uh vee ise tarhaan hee najr ghumaaundaa hai|
asalee musakaraahatt jaan dilon mahisoos keetee jaa rahee khushee vaalee musakaraahatt deean ih nisaaneean han
aus naal pooree tarhaan sahimat ho ate tuseen kujh bhaavanaatamak ho ge ho jaan fir ho sakadaa hai ki hun tuseen us noo vichon ttokanaa chaahunde ho ate aap kujh kahinaa chaahunde ho|
jadon tuseen sun rahe hunde ho taan tuhaanoo bolan vaale dee sareerak bhaashaa val dhiaan denaa chaaheedaa hai taan ki tuseen ih samajh sako ki kahin vaalaa inhaan vichon saanoo kee samajhaanaa chaahundaa hai
nukataaaunhaan dee nazar dee dishaa dekho| jekar uh tuhaadde val naheen sagon aale duaale dekh rahe han taan is daa aam tauar te matalab ih hovegaa ih uh hun kujh kahinaa suroo karanaa chaahunde han| jekar uh tuhaadde val dekh rahe han taan is daa matalab hai ki uh tuhaadde naal aapanee sahimatee pragattaaunaa chaahunde han|
so aapane aap noo ih jaach sikhaau taak tuseen doojiaan naal mel milaap vich aapanee nazar daa naach sahee samen te sahee dtang naal kar sako ate galabaat dee taalalaia anusaar kar sako|
siaanee gal
aam galabaat dauaraan nazar ruk ruk ke miladee hai| jadon is vich koee badalaa aaundaa hai taan tuhaanoo beaaraamee jihee ho jaandee hai|
jadon tuseen aapanee nazar daa naach sahee dtang naal karoge taan tuseen dekhoge ki hun tuhaaddaa lokaan naal melajol, vadhere khichaven dtang naal hovegaa ate unhaan dee tuhaadde pratee sareerak bhaashaa vich badalaa aavegaa| unhaan naal tuseen nazaraan ruk ruk ke milaau te dtukaven samen lee hee milaau| je unhaan val tuseen lagaataar dekhoge taan ih ghooran vich badal jaavegaa|
lagaataar ttikattikee laa ke dekhanaa, jis noo aam bolee vich ghooranaa kihaa jaandaa hai, lokaan noo bechain kar dindaa hai ate jo tuseen keh rahe ho, aus vich vigaarr paidaa kar dindaa hai| tuhaaddee gal de matalab hee badal jaande han| ih ik hairaan karan vaalee gal hai ki bahut saare lokaan noo ih ahisaas naheen hundaa ki unhaan noo
galabaat karadiaan ghooran dee aadat haishaaeid unhaan noo kise ne ih ahisaas naheen karavaaeaa te uh is ton anajaan hee hunde han| tuseen kam kaaj vich, bhaaeechaarak tauar te, jaan pachhaan vaale jaan ajanabee lokaan noo zaroor jaanade hovoge jinhaan noo ih aadat hundee hai| unhaan naal galabaat karadiaan tuhaanoo bechainee jroor hundee hovegee|
nazar daa naacha
jadon lokaan naal galabaat karade hoeee taan nazaraan milaauneean jrooree han| par ih ik dilachasap gal hai ki bolan vaalaa aapanee najr noo dooje paase jiaadaa samaan ghumaaundaa hai te sunan vaalaa aapanee najr hor paase ghatt ghumaaundaa hai meraa khiaal hai ki tuseen is baare shaaeid hee kadee sochiaa hove|
tuhaanoo lokaan naal galaan karade hoe kee kee saal ho ge han par tuseen shaaeid ih sochiaa hee naheen honaa| asal vich tuseen is baare gauar hee naheen keetaa| jiven aseen ih gauar naheen karade ki karansee nott ute mahaatamaa gaandhee daa moonh saje paase hai ki khabe, jaan ddaak ttikatt te ih kidhar hai taan fir is daa kee matalab hai eik paase aseen tuhaanoo ih keh rahe haan ki kise naal vee gal karadiaan tuhaanoo us naal nazaraan milaauneean chaaheedeean han| par hun aseen tuhaanoo ih keh rahe haan ki sunan vaale valon najraan hattaau vee jroor| darasal gal ih hai ki inasaan ik bahut sanvedanasheel cheej hai| saanoo us vakat bechainee suroo ho jaandee hai jadon koee saadde val lagaataar dekhadaa rahe| je tuseen najraan bahut ghatt milaaunde ho taan tuseen ghabaraae hoe lagade ho ate bharose yog naheen lagade| dooje paase je tuseen lagaataar ghoorade rahinde ho taan tuseen guse vaale, hamalaavar biratee vaale ate ajeeb jihe lagoge| change bulaare ate changee galabaat karan vaale, jinhaan noo changee bhaavanaatamak soojh hundee hai, auh takareeban adhaa, jaan is ton thorrhaa ghatt samaan, ruk ruk ke nazaraan milaaunde han|
jadon koee saadde val lagaataar dekhadaa hai taan saanoo bechainee shuroo ho jaandee hai|
aseen aapanee nazar dooje paase is lee karade haan ki aseen jo gal keh rahe hunde haan us baare sahee tarhaan soch sakee| jadon aseen sunan vaale val hee lagaataar dekhade haan taan saaddaa dhiaan sarote val hee lagaa rahindaa hai te soch ukharr jaandee hai kee lok ih sochade han ki dooje paase dekhanaa shaaeid rukhaapan hai jaan kise vaasate saaddee apravaanagee daa chinh hai| par aisaa sochade hoe aseen inasaan dee
sanvedanasheelataa bhul jaande haan| aseen dooje paase is lee vee dekhade haan ki sunan vaale daa vee kujh samaan aapanaa hove| je aseen dhiaan naal lagaataar us val hee takade rahaange taan saaddee soch vich vee vighan pavegaa| vaise vee kise val ghoore binaan sahij naal dekhan daa ihee tareekaa hai| haan, je tuseen aapanee nazar bolan vaale ton hattaa ke dooje lokaan val dekhanaa shuroo kar diauge taan ih ukataahatt te bedilee samajhee jaavegee|
siaanee gal
aam galabaat vich bolan vaale dee nazar sunan vaale naalon jiaadaa idhar udhar jaandee hai|
sahee tareeke naal nazaraan milaaun naal aseen sarote noo ih vee das dinde haan ki saaddee gal hun khatam hon vaalee hai| je tuseen lokaan noo galaan karadiaan dhiaan naal dekho taan uh jadon aapanee gal khatam karake dooje noo bolan daa ishaaraa karanaa chaahunde han taan uh achet hee sarote naal thorrhe jihe lanbe samen lee najr milaaunde han|
jadon tuseen galabaat dauaraan sunan vaale noo aapanee bolan dee vaaree dee intazaar karadiaan dekhoge taan ih vee bahut dilachasap hundaa hai| unhaan noo bolan daa mauakaa naheen mil rihaa hundaa| shaaeid is lee ki bolan vaalaa lagaataar bolee hee jaa rihaa hundaa hai| jaan us vich itanee soojh naheen hundee ki uh doojiaan dee sareerak bhaasaa valon mil rahe isaare samajh sake ki sarotaa vee bolanaa chaahundaa hai, taan fir sunan vaalaa dooje paase dekhanaa shuroo kar dindaa hai, te nazar milaaunee chhadd dindaa hai| fir uh lanbaa saah bharadaa hai ate bolanaa shuroo kar dindaa hai|
hun tak saanoo ih gal taan sapashatt ho hee chukee hai ki jadon aseen kise naal gal karadiaan bechainee jaan beaaraamee mahisoos karade haan taan akasar ih usade gal
karadiaan lagaataar nazaraan milaaun dee aadat kar ke hundaa hai, aseen ghooran ate nazar milaaun vich farak noo samajhade haan|
siaanee gal
lok doojiaan vich aapanee dilachasapee bhaaven kaaran koee vee hove pragattaaun lee us naal aam ton thorrhe jihe lanbe samen lee nazar milaaunde han|
jadon koee tuhaadde naal ziaadaa lanbaa samaan najr milaaundaa hai taan tuhaanoo us dee sareerak bhaashaa vichon kujh hor isaariaan val dhiaan denaa pavegaa taan hee tuseen us de is tarhaan dekhan de kaaran baare andaajaa lagaa sakade ho| ddaisamandd mauaris ne kise paarattee vich ho raheean inhaan cheejaan baare kihaa hai
saanoo mushakil ih samajhan vich hundee hai ki jiharraa viakatee saadde val ziaadaa dekh rihaa hundaa hai uh saanoo pasand karadaa hai ki ghiranaa karadaa hai
so aisaa viakatee kite tuhaanoo nukasaan pahunchaaun dee neeat naal taan naheen dekh rihaa sabh kujh ttheek tthaak hai kite koee piaar muhabat daa kisaa taan naheen shuroo ho rihaa jaan kite saadde rasate taan naheen band ho rahe
kise dee nazar dee dishaa ton bas aseen itanaa hee andaajaa lagaa sakade haan ki uh tuhaadde val aam ton jiaadaa jaan aam ton ghatt dhiaan taan naheen de rahe| is noo is ton hor jiaadaa samajhan lee saanoo sareerak bhaasaa de hor isaare vee samajhane painage|
eis noo hor samajhan lee saanoo sareerak bhaashaa de hor isaare vee samajhane painage|
taan fir tuseen aap aapane rozaanaa jeevan vich kiven najraan milaaunde ho
einhaan galaan daa vishalesn suroo kar diau| is naal tuhaanoo aapanee sareerakabhaasaa baare bahut kujh pataa lagegaa|
tuhaadde naal kam karan vaale saathee, mitar, rishatedaar ate tuhaadde afasara bauas is vich kaise han
jadon tuseen kam te hunde ho taan kee hundaa hai kee tuseen vakhovakhare lokaan naal alag dtang naal nazaraan milaaunde ho
azamaa ke dekho
tuhaadde jeevan de vakhovakhare pakhaan vich aa rahe lokaan naal tuseen age ton vadh nazaraan milaaun dee koshis karo par dhiaan rakhanaa, jiven aseen dasiaa hai, ghooran dee nauabat naa aave fir dekho ki is naal tuhaadde melamilaap vich koee khaas farak piaa hai fir kise mitar naal thorrhaa vadh samaan nazaraan milaau is baare usanoo pahilaan das diau te fir us ton puchho ki uh kadon bechainee mahisoos karanee shuroo karadaa hai
haavee honaa
saanoo saariaan noo aise lokaan naal milan daa mauakaa miliaa hai jinhaan naal nazaraan milaauneean aauakheean hundeean han kiaunk uh aap lorr ton vadh najraan milaaee rakhade han jaan najr gaddee rakhade han| is naal uh sanvedanasheel tavaajn vigarr jaandaa hai noo aseen najr daa naach kahinde haan| ate jaan fir ih vee ho sakadaa hai ki uh lok nazar bahut ghatt milaaunde han| tuseen jroor dhiaan keetaa hovegaa, eih lok aapanee nazar jaan taan khirrakee ton baahar, jaan pairaan vich jamaaee rakhade han| fir ik dam achaanak uh tuhaadde val dekhanaa shuroo kar dinde han je udon tak tuseen chale hee naa ge hove aise lokaan noo aseen samaajak mauakiaan te milade rahinde haan| inhaan vich kee vaar aise lok vee hunde han jiharre saadde dafatar vich saadde ton vaddaa ahudaa rakhade han|
auche ahude ate adheen kam karan vaaliaan de mel jol vich ik dilachasap gal dekhee gee hai| tajarabiaan vich ih dekhiaa giaa hai ki jadon ucheneeven ahude vaale lok galabaat kar rahe hunde han taan uche ahude vaale lok
aapanaa haavee rutabaa paragatt karan lee aam naalon ulatt tareeke naal nazaraan milaaunde han| jo aapaan najr de naach karake samajhiaa see, eih lok us ton ulatt chalade han| jadon doosaraa viakatee gal kar rihaa hove taan uh us val ghatt dekhade han ate jadon aap bol rahe hunde han taan uh dooje val ziaadaa dekhade han|
saaddaa doojiaan val dekhan daa varataau bahutaa karake saadde sabhiaachaar te nirabhar karadaa hai| saanoo pataa hee hundaa hai ki aseen dooje val kinee ku der dekhanaa hai| takareeban saare tajarabiaan te adhiain vich ih dekhiaa giaa hai ki uh lok jinhaan deean nazaraan sahij vich ate aaraam naal idhar udhar ghunmadeean han ate naal hee uh dhiaan naal gal sunade han, aunhaan noo aam tauar te bharose yog, dhiaan rakhan vaale ate eemaanadaar maniaa jaandaa hai|
eik dooje te vishavaas paidaa karan lee nazaraan milaaunaa bahut changaa dtang hundaa hai, par kee vaaree ih lorr ton vadh vee keetaa jaa sakadaa hai| bas, aapanaa antar giaan varato te faisalaa karo ki kise val kinaa chir dekhanaa hai| tuhaanoo kis cheez naal bechainee hundee hai aam tauar te kise val lagaataar ttikattikee laa ke dekhee jaanaa sabhia naheen giniaa jaandaa| is noo dhamakee bhariaa viauhaar maniaa jaandaa hai ate ih lokaan noo naaraaz kar dendaa hai|
aapanaa antaragiaan varaton|
saanoo doojiaan naal nazaraan milaan dee bahut lorr hundee hai| kaaran sapashatt hai aseen unhaan de sareer dee bhaasaa samajhanee hundee hai taank aseen unhaan baare aapanee bhaavanaa banaa sakee| fir aseen unhaan dee prateekiriaa vee taan dekhanee hundee hai| ih ik duvalee galee hai
siaanee gal
je tuhaanoo lagadaa hai ki ik mushakal bharee gal karan lee kise viakatee naal nazaraan milaauneean jrooree han, taan bhaaven tuseen kise meetting vich hovo jaan kise raisatoraan vich, eih koshis zaroor karo ki tuseen us viakatee de saahamane baitthe hovo| je kite tuseen usade saje khabe paase, jaan bilakul naal baitth ge taan nazaraan milaauneean aauakheean ho jaanageean|
aau, zaraa kaaraan dee vee gal kar leee| tuseen puchhoge ki najraan milaaun de vishe daa kaaraan naal kee sabandh main ih vishaa is lee chhohanaa chaahundaa haan kiaunk aj de samen vich aseen bahut saaraa samaan kaaraan vich hee guzaarade haan| jekar
tuseen aapane nijee jaan kam de jeevan vich koee aauakhee galabaat karanee hove taan koshis karo ki uh tuhaadde pichhe jaan naal hee kaar vich naa baitthaa hove| aisee galabaat akasar faaeidemand naheen hundee| aise mauakiaan te tuhaanoo aahamane saahamane baitth ke nazaraan milaa ke gal karan dee lorr hundee hai| meraa khiaal hai ki tuseen filamaan vich vee ate jeevan vich vee, lokaan noo kaar vich baitth ke gal karadiaan ate fir zor naal daravaajaa band kar ke jaandiaan de drish akasar dekhe honage
do viakateean vich nerrataa banaaun lee nazaraan milaaun dee shaaeid sabh ton jiaadaa lorr hundee hai| ih nerrataa do inasaanaan vich hundee hai ate is vich najraan dee saanjh sabh ton jiaadaa kam karadee hai|
nerrataa dekhan vaale dee akh vich hundee hai|
nazar dee dishaa baare khoj
aseen jaanade haan ki akhaan saaddee rooh daa jharokhaa hundaa hai| aseen kise deean akhaan vich dekh ke ih andaazaa lagaa sakade haan ki uh kee soch rihaa hai| is baare bahut khoj ho chukee hai ki kee aseen akhaan dee harakat dee dishaa ton andaajaa lagaa sakade haan ki uh viakatee kis cheej baare soch rihaa hai kee uh kujh yaad kar rihaa hai kalapanaa kar rihaa hai kise aavaaz baare kalapanaa kar rihaa hai jaan tasaveer baare
eis lanbee chauarree khoj ne saanoo kee dasiaa hai kalapanaa karo ki tuseen kise naal gal kar rahe ho jadon uh tuhaaddee gal sun rahe han jaan kujh keh rahe han taan unhaan deean akhaan kee harakataan karadeean han| tuseen ih kujh bahut vaaree dekhiaa vee hovegaa ate achet hee bahut vaar ih kujh keetaa vee hovegaa| khoj de nateeje ih han
akhaan jhapakanaa
aseen akhaan jhapakan baare kee jaanade haan ate inhaan ton saanoo kee pataa lag sakadaa hai aseen saadhaaran tauar te ik mintt vich aauasatan 815 vaaree akhaan jhapakade haan| ih ginatee haalaat anusaar hundee hai je sareer dee kiriaa anusaar dekhee taan saanoo akhaan jhapakan dee lorr hundee hai taank saaddeean akhaan deean jhileean gileean rahin| je tuseen kanpiaoottar dee sakareen saahamane baitthe hovo jaan ttaileeveezan dekh rahe hovo taan tuhaaddee akhaan jhapakan dee ginatee ghattadeevadhadee rahegee| aisaa tuhaadde valon dhiaan lagaaun karake hundaa hai| so aseen ih keh sakade haan ki akhaan jhapakan dee dar udon ghattadeevadhadee hai jadon saanoo kise kisam dee beaaraamee ho rahee hove|
jadon koee viakatee ik dam akhaan jhapakaneean tez kar deve taan is daa matalab ih hundaa hai ki uh kise dabaau thale hai| udon akhaan 3040 vaaree pratee mintt jhapakanageean| ise tarhaan jadon koee viakatee jhootth bol rihaa hove taan uh vee ise tarhaan hee karegaa| naal hee us deean kujh hor vee harakataan honageean jiharreean idhar ishaaraa karanageean| jadon fir uh viakatee aapanee aam haalat vich aaundaa hai taan akhaan jhapakan dee dar haualee ho jaavegee|
jadon kise viakatee te achaanak dabaa paindaa hai taan us deean akhaan tezee naal jhapakan lag painageean|
tuseen dekhiaa honaa hai ki jadon lok kise gal noo samajhan vich aauakhiaaee mahisoos kar rahe hon taan uh aapaneean akhaan barree tezee naal jhapakaan lag painde han| je uh aapanee kise galat harakat te jhenp jaan taan vee ise tarhaan hundaa hai ate je uh koee aisee gal sunan jis ton uh naakhush ho jaan taan vee ise tarhaan hundaa hai| aisaa is lee hundaa hai ki uh bechain ho jaande han
siaanee gal
jadon galabaat karadiaan dooje viakatee deean akhaan jhapakaneean shuroo ho jaan taan is noo is gal daa isaaraa samajho ki hun visaa badal lainaa chaaheedaa hai|
hun tak taan ih ik janatak kahaanee ban chukee hai ki jadon saabakaa amareekan pradhaan bil kalinttan noo garaindd jiaooree saahamane juaab dene pe san, taan us de palakaan jhapakan dee dar kiven kiven vadhee ghattee see| is baare udon bahut charachaa hoee see ate ho sakadaa hai tuhaanoo is baare yaad vee hove| par ithe ik vaaree fir yaad kar lainaa chaaheedaa hai ki tez palakaan jhapakanaa siraf itanaa hee saabat karadaa hai ki uh viakatee bahut dabaa vich hai| kise cheej baare suaal puchhe jaanaa, ate jhootth bolanaa, doven hee dabaa bhareean haalataan han, ate dohaan naal hee palakaan tez jhapakaneean shuroo ho sakadeean han|
akhaan jhapakan ton saanoo kise viakatee dee maanasik avasathaa baare kee cheezaan daa pataa lagadaa hai| ih ik ishaaraa ho sakadaa hai ki uh paresaan hai ghabaraahatt vich hai, jhootth bol rihaa hai, eithon tak ki is ton aseen ih vee andaazaa lagaa sakade haan ki uh viakatee aapane aap noo dooje ton auparale daraje daa samajhadaa hai| tuseen ttaileeveezan te, aam jeevan vich, kam kaar vich jaan jeevan de hor kise pakh vich vee ih dekhiaa honaa hai ki jadon koee viakatee aapane aap noo saahamane vaale ton aupar, jaan varishatt shuperiora samajhadaa hai, taan uh aapaneean akhaan aam naalon ghatt dar te, jaan haualee haualee jhapakadaa hai|
jaraa socho, kee tuseen kise noo tuhaadde naal aisaa karadiaan yaad kar sakade ho eih ik barraa sookham jihaa ishaaraa hai| jadon koee viakatee akhaan haualee haualee jhapak rihaa hundaa hai taan uh kee kar rihaa hundaa hai aus deean akhaan aam naalon kujh vadh samaan band rahindeean han| matalab ih ki uh tuhaanoo aapaneean nazaraan ton kujh vadh samaan uhale karanaa chaahundaa hai| jraa yaad karodafatar vich baitthaa kalarak, kise dukaan daa badatameez selajmain, koee navaan navaan baniaa afasar aad|| eih gal tuhaanoo akasar aise viakateean vich dekhan noo milegee jiharre tuhaadde te kise kisam dee taakat rakhade han| akasar ih taakat asal taakat naheen hundee par uh lok ihee samajhade han ki unhaan dee taakat asaleeat ton kite vadh hai| ih soch unhaan noo changee lagadee hai|
jadon koee viakatee haualee haualee akhaan jhapak ke dekhadaa hai taan uh tuhaanoo aapanee nazar ton kujh vadhere samen lee uhale kar rihaa hundaa hai| ih vee dekho ki kee uhane sir pichhe val noo taan naheen suttiaa hoeaa je haan, taan ih vee mehatavapooran hai| uh is tarhaan karake tuhaanoo hetthaan val nazar kar ke dekhanaa chaahundaa hai| taan fir ih doven harakataan sareerak bhaashaa daa ik samooh han, te tuseen nateejaa kadt sakade ho
dooje paase tuhaanoo ih vee pataa honaa chaaheedaa hai ki kinhaan haalaat vich kise viakatee dee akhaan jhapakan dee rafataar haualee ho jaandee hai ate uh aam ton ghatt
akhaan jhapakanaa shuroo kar dindaa hai| aisaa tuseen akasar kaanafaransaan, laikacharaan ate meettingaan vich hundiaan dekh sakade ho ate kade kade aam galabaat vich vee| ih boreeat karake ho sakadaa hai, jo gal kahee jaa rahee hove us naal asahimatee karake vee ate naapasandagee dee bhaavanaa naal vee ho sakadaa hai| jadon koee sarotaa us jaghaa ton bhaj jaanaa chaahundaa hai taan us deean akhaan kade kade jhapakadeean han, jaan keh lau patharaa jaandeean han| ik siaanaa bulaaraa ih chinh ate nakaaraatamak sareerak bhaashaa samajh jaandaa hai ate uh visaa badal laindaa hai jaan kujh aisaa karadaa hai jis naal sarotiaan dee fir dilachasapee ban jaave|
par jiven sareerak bhaashaa baare aseen baar baar keh rahe haan, kise vee nateeje te pahunchan ton pahilaan saanoo aapane nateeje dee prorrhataa karan vaaleean kujh hor harakataan dee vee lorr hundee hai| taan hee aseen kise nateeje te pahunch sakade haan| kise ikaa dukaa chinh jaan ishaare karake naheen| bhaav saanoo samooh dee lorr hundee hai| ih vee ho sakadaa hai ki uh viakatee asal vich bahut ddoonghee dilachasapee rakhadaa hove, kise cheez baare ddoonghaaee naal soch rihaa hove ate is karake us deean palakaan haualee jhapakaneean shuroo ho jaan| ih ik changaa chinh hai| so hameshaa hor chinhaeisaare vee dekho|
nazaraan hattaaunaa
kujh lok gal karade karade akhaan band kar lainde han| ih unj hee ik aadat ho sakadee hai, jaan ih us vakat hundee hai jadon uh kise suaal daa juaab den| ingalaindd dee paaraleemaintt mainbar ain viddakauanb gal karade hoe kaafee samaan akhaan band keetee rakhadee hai| us deean akhaan jhapakan lee band hundeean han te fir kujh samaan band hee rahindeean han| is tarhaan saaree galabaat dauaraan hundaa hee rahindaa hai| kee tuseen vee kise aise viakatee noo jaanade ho kee tuhaanoo ih changaa lagadaa hai jaan khijhaa dendaa hai
eingalaindd dee saabakaa pradhaan mantaree maaragarett thaichar noo vee shuroo vich aisee hee aadat see, par fir usade salaahakaaraan ne us noo ih gal samajhaaee ate usane aapanee is aadat ton takareeban chhuttakaaraa hee paa liaa| kise cheez ton akhaan band kar ke najraan hattaaun vaalee kiriaa akasar is lee keetee jaandee hai kiaunk uh sathitee changee naheen lagadee ate dabaa pooran hundee hai| so saaddaa sareer ik tarhaan naal is naakhushagavaar sathitee ton uhale doora ho rihaa hundaa hai|
sareer aapane aap noo ik tarhaan naal aisee sathitee ton door kar rihaa hundaa hai|
par kujh hor lokaan lee ih soch vich vighan paaun vaaleean cheezaan noo door karake, kise khaas gal baare pooree ddoonghaaee vich sochan daa ik dtang hundaa hai| fir vee ih gal sochan vaalee hai ki bhaaven kise kaaran vee aisaa keetaa jaave, eis naal sunan vaale noo khijh charrhadee hai ate uh is daa galat matalab kadt sakadaa hai|
eik vaaree fir saanoo is noo samajhan lee baakee harakataan de naal milaa ke dekhan dee lorr hundee hai| je kujh hor harakataan vee khijh vaaleean hon taan tuseen ih man sakade ho ki ih vee use daa hee ik hor achet ishaaraa hai ate ih viakatee hun ik nakaaraatamak maanasik sathitee vich aa chukaa hai| ate je hor koee aisee gal naa hove taan fir ih saaeid siraf ik aadat hee hai|
akhaan ghumaaunaa oee shahuttattale
eik hor aam tauar te dekhee jaandee akhaan naal hon vaalee harakat vich aseen barree tezee naal aapaneean akhaan saje ton khabe te khabe ton saje ghumaaunde haan| is vich sir sathir rahindaa hai ate akhaan ghunmadeean han| is noo akhaan ghumaaunaa kahinde han| mudtale tauar te ih dauarr jaan dee maanasik kiriaa daa chinh hai| aisaa karadiaan tuseen aapane kise puraane vaakaf noo zaroor dekhiaa honaa hai jadon tuseen us noo us de naa chaahundiaan hoeaan vee kise kaanafarans aad vich pakarr lavo ate jaan fir kise jaaeidaad vechan noo vaale jadon tuseen us noo koee aauakhee gal puchh lavo|
asal vich ih idhar udhar ghunmadeean akhaan uthon bhajan daa rasataa labh raheean hundeean han, naal hee ih us dee beaaraamee te ghabaraahatt vee das raheean hundeean han| is kiriaa noo dekhan vaale te is daa koee changaa prabhaav naheen paindaa| ih kiriaa vee us viakatee de andar dee soch noo sapashatt karadee hai|
melajol jaan galabaat noo viche hee rok den de jaan bas karo de ih ishaare chhuttaoddaddasa achet hee dite jaande han ate aseen vee inhaan noo achet hee samajh lainde haan| par is naal ik samasiaa hor paidaa ho jaandee hai| saanoo ih ishaare khijhaa dinde han ate is naal aseen vee aisee hee nakaaraatamak sareerak bhaasaa us val karanee suroo kar dinde haan| jiven pahilaan vee aseen gal kar chuke haaneih duvalee khedd hai| main tuhaadde ton mil rahe isaariaan daa koee matalab kadtiaa galat jaan ttheeka te ise matalab mutaabak hee main aapane sareer dee bhaasaa naal tuhaanoo juaab de ditaa|
koee hairaanee vaalee gal naheen ki aseen ik dooje baare kineean galatafahimeean daa shikaar ho jaande haan|
man lau ik viakatee a dee ik aadat hai jo doojiaan noo khijhaa dindee hai| is dee sareerak bhaashaa ik hor viakatee bha noo kujh sanket karadee hai jis daa uh maarraa arath kadtadaa hai| so bha eise khijh karake a val vaapis nakaaraatamak sareerak bhaashaa naal juaab dindaa hai | hun a noo bha de is juaab naal khijh utthadee hai| bas, eithe hee galabaat ruk gee|
saaraa kujh hee is cheez te nirabhar karadaa hai ki aseen matalab kee kadtade haan|
fir kise vele a te bh aapane aapane kise mitar naal kujh is tareeke naal gal karanage
a aapane mitar noopataa naheen us noo kee hoeaa see| lagadaa hai ki uh bahut khijh vich see| main das naheen sakadaa, par us de chihare ton khijh saaf jhalakadee see| naa hee uh kujh sun rihaa see|
bha aapane mitar noopataa naheen us vich kee see jiharraa khijh paidaa kar rihaa see| us ne ghooree jihee vattee hoee see te ih lag rihaa see jiven uh bhajan dee koshis kar rihaa hove|
kee ih saaraa kujh binaan shabadaan dee sareerak bhaasaa dee galabaat naheen ate jiven aapaan pahilaan vee keh chuke haan, eih bilakul chup chaap hee ho jaandaa hai|
je aseen inhaan bas karo de ishaariaan daa matalab ih kadt leee ki uh mainoo hee pasand naheen karadaa, taan fir aseen galat hovaange| kiaunk aseen naa taan is cheez daa sandarabh dekh rahe haan ate naa hee aseen kise samooh vichon ih arath kadt rahe haan| fir ih anarath hee hovegaa| jiharre ishaare aseen dekhesamajhe, ho sakadaa hai uh siraf ake jaan thake hon karake hon, jaan siraf kise cheez noo ganbheerataa naal vichaaran lee eikaant dee ichhaa vichon nikale hon taan ki sapashattataa naal sochiaa jaa sake|
kee vaaree taan siraf ih ghabaraahatt bhare tareeke ho sakade han| par ajiheean harakataan karan vaaliaan noo ih taan pataa hee honaa chaaheedaa hai ki inhaan daa dekhan vaale te kee asar hundaa hai| ihee samajhan vaalee gal hai| dooje shabadaan vich sareerak bhaasaa daa giaan hee is daa hal hai|
akhaan addaneean ate sungerraneean
aseen saare hee kise naa kise vele aapaneean akhaan sungerrade haan| is daa kee matalab hundaa hai aam tauar te is daa matalab kise cheez dee naapasand jaan apravaanagee hundaa hai| jaan fir ih aapane dabadabe noo dikhaan dee koshis hundee hai| is dee tulanaa kise nakaab jaan chhottee jheet vichon dekhan naal keetee jaandee hai| bharavatte thorrhe jihe hetthaan ho jaande han te guse daa prabhaav dende han|
kujh lok aisaa haav bhaav us vele banaaunde han jadon uh dhiaan naal kujh parrh rahe hon| us ton bilakul pahilaan unhaan de haav bhaav te harakataan vich sabh kujh sakaaraatamak hee hundaa| tuseen ih bhulekhaa khaa sakade ho ki shaaeid us chitthee jaan riporatt vich hee kujh aisaa hai jo us noo changaa naa lag rihaa hove| par ih vee ho sakadaa hai ki uh pooraa kaagaz parrhan ton baad ihee kahebahut vadheea, shaabaas taan fir is harakat daa kee matalab hoeaa
aisaa viakatee aapane viakateetav kaaran jadon bahut gauar naal kujh dekh rihaa hove taan us de chihare dee dikh guse vaalee lagadee hai| us daa chiharaa jiven dhiaan lagaaun vaale haavabhaav vich jam giaa hove| tuseen filamaan vich sheralak homaz noo kise kaagaj daa goorrh adhiain karadiaan ate bebasapresaan hoe ddaa. vaattasan noo kol kharrhe hoe jroor dekhiaa hovegaa|
eisade ulatt apravaanagee de rihaa viakatee ihee ishaare pooraa samaan naheen dindaa sagon us de chihare te ih bhaav udon aaunde han jadon uh kise aise nukate te pahunchadaa hai jiharraa us noo presaan karadaa hai| dekhan noo doven kisam de bhaav iko jihe hon daa bhulekhaa paaunde han| inhaan vichon ik taan us khaas viakateetav karake hundaa hai ate us viakatee dee us cheez jaan haalaat vaasate ganbheerataa daa chinh hundaa hai| doosaraa sareer dee ik harakat hundee hai jiharree akhaan de aale duaale de hise vich ik haavabhaav paidaa kar dindee hai| so jhatt hee kise nateeje te pahunchan ton pahilaan poore viakatee ate viakateetav val dhiaan diau|
kee tuseen kadee dhiaan ditaa hai ki jadon tuseen shakasandeh, jaan maasoomeeat dikhaanee hove, jaan dikhaanaa hove ki tuseen dhiaan de rahe ho, jaan kise vich aapanee dilachasapee dikhaanee hove aauarataan aisaa aam tauar te karadeean hana taan tuseen aapaneean akhaan pooreean kholh lainde ho, jaan akhaan add lainde ho ate aapane bharavatte upar charrhaa lainde ho| aseen ih jaanade haan ki vaddeean akhaan khich paaundeean han| kee tuseen kade kise chhotte jihe maasoom bache noo motteeamotteean akhaan naal aapane val takadiaan dekhiaa hai tuhaadde man vich kee bhaavanaavaan paidaa hundeean han bahut saare saravekhanaan vich aadamee ihee kahinde han ki unhaan ne sabh ton pahilaan aus aauarat baare jo cheez dekhee see, auh us deean akhaan san| haalaank aam tauar te aseen aisaa naheen sochade so jadon bharavatte ate palakaan upar chuke jaande han taan nerrataa vadhadee hai|
chihare de haavabhaav
meree ik nazar teraa dil torr deve
meree ik takanee sabh kujh keh deve
tere dil vich main ik geet chherr diaan
eik takanee hee meree har gal das deve
nazar deean galaan, kiharre lafaz keh sakade
bas ik ghooree meree tainoo visar naa jaave
ttheek keh rahee haan, tainoo vee pataa e
eik nazar chon hee tainoo har gal sun jaave |
jiven ki sanasaitt bulevaaradd shunasett bhoulevarada vichale is geet vich nauaramaa ddaisamandd ne gaaeaa see, eik takanee hee bahut kujh keh sakadee hai| sareerak bhaashaa vich saaddaa chiharaa saadde sareer daa sabh ton vadh pragattaavaa karan vaalaa hisaa hai| kise vee melajol vich aseen sabh ton pahilaan chihare val dekhade haan| saadde sbadaan noo saadde chihare de haavabhaav ton bal miladaa hai| aseen sareer de kise vee hor hise naalon chihare naal sabh ton vadh isaare karade haan| ate aisaa honaa kudaratee hee hai, saadde chihare de saje te khabe dohaan paasiaan vich 2222 patthe kam kar rahe han|
kudaratee hee saaddee nazar chihare te paindee hai
kise de chihare noo dekh ke saanoo ih pataa lag jaandaa hai ki us noo gusaa charrhiaa hoeaa hai| fir baakee de sareer dee bhaashaa noo dekh ke saanoo pataa lag jaandaa hai ki guse daa us de sareer te kee asar ho rihaa hai| kee uh guse vich aapaneean baahavaan zor jor dee hilaa rihaa hai, jaan uh aapanaa gusaa dabaaun lee koshis kar rihaa hai te ungalaan naal mez noo thap thapaa ke is bhaavanaa noo pragatt kar rihaa hai|
siaanee gal
bahut saareean khojaan vich ih gal pataa lagee hai ki aauarataan aapane sareer dee bhaashaa maradaan naalon vadheea dtang naal pragatt karadeean han, khaas karake chihare ton pragatt hon vaalee bhaashaa|
aseen age akhaan baare gal kar chuke haan te aseen dekhiaa see ki akhaan naal bahut kujh kihaa jaa sakadaa hai| khaas kar ke aauarataan aapaneean akhaan naal bahut kujh keh sakadeean han| zaraa ddem jooddee ddainch baare socho ate us dee lejr varagee tej najr noo yaad karo jis noo us ne bhabhachh de as ttime goes be vich dikhaaeaa see| ihee tikhee nazar us ne jemaj baandd noo laaeen te rakhan lee vee unhaan filamaan vich varatee see|
aseen jaanade haan ki akhaan kee kujh keh sakadeean han| jadon akhaan noo chihare de patthiaan, nak, bulh moonh ate jabaarre naal milaa liaa jaave taan ih bahut ziaadaa kujh keh sakadeean han| lok us gal te jiaadaa yakeen karade han jo chiharaa keh rihaa hundaa hai te bole ge shabadaan te ghatt| je koee ih kahe ki aseen maarre haalaat vichon langh rahe haan taan aseen chihare ton vee ihee aas rakhade haan ki uh aisaa hee hovogaa| je koee kahe mainoo gusaa charrhiaa hai taan aseen us de chihare te vee ajihe hee bhaav hon dee aas rakhade haan| ise tarhaan je koee chihare te vaddee saaree musakaraahatt liaa ke ih kahe ki main tuhaanoo nafarat karadaa haan, taan yakeen chihare te hee keetaa jaavegaa| is vele jo kihaa jaa rihaa hai te jo saanoo dis rihaa hai us vich samaroopataa naheen hai, so aseen shabad te naheen, akheen dekhee te yakeen karade haan|
chihare baare bahut saaree khoj keetee jaa chukee hai| sabh ton pahilaan chaaralaz ddaaravin ne chihare ute dikhaae jaa rahe anek kisam de haav bhaav val dhiaan divaaeaa see ate chihare te haav bhaav dee mehatataa dasee see| ih gal har jaghaa, har sabhiaachaar vich manee gee hai ki saaddeean chhe aasaanee naal pahichaaneean jaa sakan vaaleean bhaavanaavaan han
sarab viaapak chhe bhaavanaavaan
jadon vee tuseen agalee vaaree kujh ku lokaan vichakaar hovo taan aale duaale dekho| rel gaddee vich, galee vich jaandiaan jaan shaaping maal vich| ih dekho ki iko vakat ute lokaan de kine vakho vakhare haav bhaav hunde han| abhiaas naal hee parabeenataa aaundee hai| tuseen achet hee chihare de anekaan haavabhaav pahichaanan lag pavoge ate inhaan noo tuseen aapanee yaad vich rakhoge| fir inhaan noo hee tuseen us adabhut vasatoo lee varatoge jis noo aseen antaragiaan kahinde haan|
chihare de vakhovakhare haavabhaav dekho|
je tuhaanoo kise viakatee de chihare ton pragatt ho rahe bhaavaan noo ik shabad vich biaan karan lee kihaa jaave taan tuseen kee kahoge jadon tuseen janatak thaavaan te hovo taan dekhan dee koshis karo ki kee lokaan de chihare de bhaav samaroop han jaan unhaan de chihare unhaan de baakee de sareer valon pragatt keete jaa rahe bhaavaan naalon bemel han|
samaroopataa baare ik gal yaad aaeehune hune hee main ik havaaee adde dee mashahooree daa veeddio dekhiaa jis vich bahut saare lok havaaee adde te banee ik lanbee kataar vich barre khus te hasade kheddade kharrhe san| ih kee ho rihaa hai kee tuseen havaaee adde te vee kade vee kise noo musakuraaundiaan dekhiaa hai
zaraa ajmaa ke dekho
agalee vaaree jadon tuseen kise vee haalaat vich kise vee viakatee de saahamane baitthe hovo taan dekho ki us viakatee de chihare de haav bhaav 10 mintt jaan is ton vadh samen vich kinee vaaree badalade han ate is samen vich us daa chiharaa kinee vaaree vingaa ttedtaa keetaa jaandaa hai|
sareer dee bhaashaa noo parrhan ate lokaan de man de vichaaraan noo samajhan daa abhiaas karo| khaas karake unhaan de man dee aavaaz sunan daa jatan karo| man dee aavaaj ton bhaav hai, jadon kise viakatee deean aapaneean galaan pratee sochaan hee us de chihare te aa rahe haav bhaav noo badal dindeean han| jadon baaharale haalaat vee kise te asar paaunde han taan us de man vich paidaa ho raheean bhaavanaavaan parrhana dee koshis karo| udaaharan de tauar te jadon koee navaan viakatee basagaddee vich charrhe ate pahilaan baitthiaan dee jaghaa noo hor tang kar deve|
te tuseen pichhale hafatedo hafate vich tuseen inhaan chhe bhaavanaavaan noo kinee vaaree mahisoos keetaa hai te shaaeid jadon tuseen aapane kam te, ghar jaan kite baahar see taan tuseen aapaneean inhaan bhaavanaavaan noo safalataa naal chhupaa liaa honaa hai, khaas karake jadon tuseen lokaan vichakaar see| ttheek hai naa par shaaeid aisaa naheen tuhaaddeean aapaneean bhaavanaavaan vee tuhaaddee aapanee kosis de baavajood leek kar ke baahar aa jaandeean han ate akasar tuhaanoo vee pataa naheen lagadaa| khaas karake tuhaaddee kamar ton hetthaan deean sareerak harakataan ton tuseen anajaan hee hunde ho| par changee gal ih hai ki siraf unhaan lokaan ne hee ih sabh kujh dekhiaa honaa hai jiharre aapane aap noo tuhaaddee jaghaa te mahisoos kar sakade han, baakeean ne naheen|
musakaraao te pooree duneea......
hun aseen paal aikamain dee gal karaange jisane chihare de haav bhaav baare khoj keetee hai| paal amareekan manovigiaanak hai ate uh pichhale tin dahaakiaan ton is vishe te khoj kar rihaa hai| paal te usade saathee fareezan ne saadde saare haavaan bhaavaan daa ddoonghaaee naal adhiain keetaa hai ate saanoo dasiaa hai ki inhaan daa matalab kee hai aunhaan ne ih vee dasiaa hai ki saadde chihare de kiharre patthe kiharre haav bhaav paidaa karade han| is khoj daa ik hor nateejaa vee nikaliaa hai ki aseen hun jhootth bolan dee kiriaa baare kaafee kujh jaanade haan is baare aapaan panjaven adhiaae vich hor gal karaange
aikamain te fareezan valon 1982 vich keetee gee khoj vich pahichaaneean jaa sakadeean bhaavanaavaan baare bahut saare lokaan noo pahichaan karan lee kihaa giaa| nateeje ih san
eithe ih gal zaroor dasanee pavegee ki jadon ih khoj keetee gee taan jiharre haav bhaav lokaan noo dikhaae ge uh kudaratee naheen san sagon dikhaan lee banaae ge san| par jadon kudaratee paidaa hoe haav bhaav le ge taan nateeje itane change
naheen san| rojaanaa jeevan vich aseen aam tauar te do sankhepa bhaavanaavaan hee pragatt karade haan| ih khushee ate udaasee naal sabandhat han
aau khushee dee gal kareeeihee iko ik sakaaraatamak bhaavanaa hai| jiven ki upar dite ankarre vee dasade han, aseen jadon kise vee vadheea maanasik haalat vaale bande noo milade haan, taan aseen isanoo pahichaanan vich koee galatee naheen karade| musakaraahatt baare bahut khoj ho chukee hai| vigiaanakaan noo ih gal aapane val bahut khichadee hai ki aseen akasar musakuraahatt noo aapanee asalee bhaavanaa chhupaan lee varatade haan| is kam lee saaddaa doojaa tareekaa aapane chihare noo binaan haav bhaav de rakhanaa hai|
khushee hee iko ik sakaaraatamak bhaavanaa hai|
eih maniaa jaandaa hai ki musakuraahatt chihare te liaanaa sabh ton sauakhaa kam hai| jadon marazee lai aaeee te jadon marajee hattaa deeee| ate kee lok ihee gal saanoo baar baar saabat karake dikhaaunde hanaudaaharan de tauar te saadde netaa, khaas karake chonaan de samen
eis baare khoj inee ziaadaa hon daa ik kaaran ih vee hai ki jadon aseen lokaan noo milade haan taan saaddee musakuraahatt dooje lokaan daa saadde pratee ravaeea badal dindee hai ate saaddee galabaat sakaaraatamak dtang naal ho sakadee hai| ih gal aapaan saare hee jaanade haan| jiven kihaa jaandaa hai, musakaraau, te duneean tuhaadde naal musakuraaundee hai
zaraa ajmaa ke dekho
dekho, kee sachamuch aisaa hee hundaa hai ki jadon tuseen musakaraaunde ho taan duneean tuhaadde naal musakuraaundee hai| jadon vee tuseen doojiaan noo milo taan musakuraa ke milo| doojiaan te is daa kee asar paindaa hai kee uh vee musakaraaunde han kee uh tuhaadde naal ziaadaa nighe ho jaande han kee is naal tuhaadde rishate bihatar ho rahe han
musakuraahatt de asar
zaraa socho ki tuhaadde ute unhaan lokaan daa kinaa jiaadaa asar paindaa hai jiharre musakaraaunde han| bhaaven ih saadde kamakaar vich hove, bhaaeechaare vich te ithon tak je uh ajanabee vee hon| kee tuseen unhaan dukaanaan te ziaadaa jaande ho jithe lok musakaraaunde chihare naal milade han kee tuseen achet hee unhaan thaavaan te jaan baare naheen sochade jithe musakaraahatt naal milan vaalaa koee naa hove
bahut vaaree aseen aise raisatoraan vich jaande haan jithe baire te prabandhak musakaraaunde te khush tabeeat hunde han, haalaank doojaa raisatoraan unhaan ton vadheea bhojan parosadaa hai| tuseen uthe jaa ke changaa mahisoos karade ho jithe musakaraahatt hai|
musakuraahatt deean kisamaan
musakuraahatt do tarhaan dee hundee haisachee te jhootthee| aseen saare hee musakuraaunde haan| ih saadde chihare dee mudtalee kiriaa hai jiharree aseen us vele karade haan jadon aseen khush hoeee|
jhootthee musakaraahatt vich vee do kisamaan hanaeik uh musakaraahatt hundee hai jiharree aseen udon chihare te liaaunde haan jadon aseen asaleeat vich preshaan hunde haan| aisaa aseen saare hee kadee naa kadee karade haan par siaane lok is noo pahichaan jaande han| aseen barree presaanee te niraastaa vichon langh rahe hunde haan par je aseen ih sabh kujh zaahar kar deeee taan saanoo bahut saare lokaan noo bahut kujh dasanaa paindaa hai| ih vee presaanee daa kaaran banadaa hai ate saanoo musakaraanaa hee bihatar lagadaa hai|
tuseen preshaanee te niraastaa vich hunde hoe vee musakaraaunde ho|
jadon aseen lafazaan naal gal badal ke kahinde haan haan main bahut khush haan taan ise ton hee saanoo kujh sanket mil jaande han| naal hee saaddee musakaraahatt dee kisam daa pataa is ton vee lagadaa hai ki saadde moonh de sire upar val noo naa jaa ke sidhe baahar val noo jaande han| naal hee akhaan vee koee khusee naheen pragatt kar raheean hundeean te unhaan duaale koee chinh naheen hunde|
aau aapaan uneeveen sadee de adh vich hoe ik adhiain val dhiaan karee| tuseen ddiaooshen musakaraahatt dhuchahenane shamile baare shaaeid suniaa hovegaa| ddiaoosen ik dilachasap vigiaanee see| uh niaoorofiziaalojisatt neuropahesiologisatta see ate usadaa pooraa naa ghullaume dhuchahenane de
bhoulogave see| us dee chihare de patthiaan de adhiain vich dilachasapee see ate uh ih jaanan lee bahut utasuk see ki aseen kiven aapane chihare te ik nakalee jaan jhootthee musakaraahatt lai aaunde haan| jadon aseen maarree haalat vich vee hoeee taan vee aseen musakaraa sakade haan| jadon aseen aapane aap noo khush pragatt karan lee musakaraa rahe hunde haan taan is daa matalab hai ki aseen chihare te ik nakalee musakaraahatt lai ke ture firade haan, ate jadon aseen kise noo milade haan taan aseen us noo is gal baare dhokhaa de lainde haan | te haan, dooje vee saadde naal ihee kar rahe hunde han|
ddiaooshen ne asalee musakaraahatt ate nakalee musakaraahatt vich farak labhan daa kam suroo kar liaa| us daa manakhee chihare te mauajood patthiaan baare ikatthaa keetaa hoeaa giaan is kam vich madadagaar see| je tuseen bahut naram dil ho taan agaleean kujh sataraan parrh ke tuseen aauakhe ho jaavoge| sabh ton pahilaan us ne ik adharang de mareez de chihare ton ih sabh samajhan dee kosis keetee| fir usane gilotteen ghuilalottine eik aisaa yantar hai jis naal sir katt ke mujaramaan noo faansee ditee jaandee see| keete hoe viakateean de sir lai ke unhaan de chihare de patthiaan deean harakataan daa adhiain keetaa| is kam lee us ne chihare de vakho vakh jaghaa te lagaae ge ilaikattroddaan naal bijalee de halake jhattake dite|
ddiaooshen musakaraahatt dhuchahenane shamile
ddiaooshen dee mehatavapooran khoj ih seemusakaraahatt noo chihare te liaaun lee saanoo aapane patthiaan de do samoohaan dee lorr hundee hai|
1. zaaeegomaittik gegomatticha eih vadde aakaar de patthe han jiharre chihare de paasiaan ton shuroo ho ke moonh de siriaan tak jaande han| jadon aseen inhaan patthiaan noo sikorrade haan taan ih moonh noo pichhe val khichade han| inhaan naal saadde moonh de sire upar val noo khiche jaande han ate saadde dand vee dikhane suroo ho jaande han| naal hee ih saaddeean galhaan noo bharee bharee hoee dikh de dinde han| is naal saadde bulhaan de sire upar vaale paase noo khiche jaande han| saaddeean galhaan deean haddeean ton moonh de sir tak chalan vaale ih patthe suchet tauar te saadde vas vich hunde han|
2. doosare, aauarabeekulairis aakoolaaee auarabichularis uachula patthe saaddeean akhaan de duaale hunde han| inhaan dee harakat naal akhaan pichhe val noo khicheean jaandeean han te is naal ih sungarr jaandeean han jaan chhotteean ho jaandeean han| aisaa hon naal akhaan de aale duaale kujh rekhaavaan ban jaandeean han jinhaan noo haase
deean rekhaavaan kihaa jaandaa hai, naal hee saadde bharavatte thorrhe thale val noo ho jaande han| ddiaooshen ne ih khoj keetee ki ih patthe suchet tauar te saadde kaaboo vich naheen hunde| ise karake isadee harakat daa sanbandh saaddeean andaroonee bhaavanaavaan naal hai|
so saaddee asalee musakaraahatt, jo kise mahisoos keetee jaa rahee khushee dee bhaavanaa vichon paidaa hundee hai, aus vich saaddeean akhaan dee vee bhoomikaa hundee hai| ddiaooshen de kathan anusaar
pahile patthe zaaeegomaittika saadde hukam mutaabak chalade han, par doojee kisam de aauarabeekulairis aauakulaaee udon hee harakat vich aaunde han jadon saaddee rooh deean mittheean bhaavanaavaan unhaan noo hilaaun|
tuhaanoo yaad hovegaa ki kise ne ih kihaa see ki saaddeean akhaan saaddee rooh de jharokhe hana
saaddee asalee musakaraahatt, jis vich akhaan vee hasadeean han, aupar likheean dohaan harakataan vaalee hundee hai| is ton ilaavaa do hor farak vee han| asalee musakaraahatt
nakalee musakaraahatt jisanoo samaajak jaan mukhauatte vaalee musakaraahatt vee keh dinde haan vich akhaan naheen hasadeean ate
eih asaaveen musakaraahatt hundee hai|
aikamain dee khoj
aapane ton pahilaan dee khoj noo age torade hoe aikamain ne asalee musakaraahatt daa ik hor pakh khojiaa| asalee musakaraahatt vich bulhaan dee harakat zaaeegomaittik patthiaan vaalee kujh ghatt hundee hai ate nakalee jaan samaajak musakaraahatt vich ih harakat kujh jiaadaa hundee hai|
eise karake aseen aam bhaashaa vich asalee musakaraahatt jiharree khusee ton paidaa hundee hai te nakalee jaan samaajak musakaraahatt jiharree asalee bhaavanaa noo chhupaan vaalee hundee hai dee gal karade haan| so hun aseen samajh sakade haan ki jadon aseen anand jaan mazaa lai rahe hunde haan taan saaddaa dimaag ate sareerak kiriaa fahesiologe mil ke saaddee musakaraahatt paidaa karade han, ate is vich saadde moonh, galaan te
akhaan hisaa paaundeean han| is de ulatt jiharree musakaraahatt siraf zaaeegomaittik patthiaan ton hee paidaa hundee hai ate saadde suchet kaaboo vich hundee hai, ausanoo aseen nakalee musakaraahatt keh dinde haan|
bahut saare khojee ate manovigiaanee nakalee musakaraahatt dtake shamile daa naam varatade han, par main is shabad noo ttheek naheen samajhadaa, kiaunk is vich saaddee samaajik musakaraahatt vee shaamil hai| jiven pahilaan vee dekhiaa see, saaddee ih musakaraahatt zindagee noo ravaan kar ke chalaaun lee hundee hai ate is daa matalab siraf itanaa hee hundaa hai ki meree tere naal koee dushamanee naheen|
musakaraahatt zindagee noo ravaan karadee hai|
so saanoo ih samajh lainaa chaaheedaa hai ki jis kisam dee musakaraahatt noo aseen nakalee kahinde haan, aus vich vee ik samaajak jaan bhaaeechaarak musakaraahatt hundee hai ate ik hor jis noo chhupaan vaalee musakaraahatt nasakinaga kihaa jaa sakadaa hai| is kisam dee musakaraahatt kise bhaavanaa noo paragatt karan dee thaan te kise bhaavanaa noo chhupaan daa kam karadee hai|
saanoo ih pataa honaa chaaheedaa hai ki kinhaan haalaat vich ih musakaraahatt vair virodh dee bhaavanaa noo chhupaa rahee hundee hai| aikamain ne ddiaooshen de kam noo age jaaree rakhiaa ate us ne ik dtachial achattion chhodinag shesattem dtachhasha naam dee pranaalee banaaee| is naal chihare deean vakho vakhareean harakataan de mel noo pahichaaniaa jaa sakadaa hai| asalee musakaraahatt noo akasar ddiaoosen de kam noo salaahun lee ddiaooshen musakaraahatt dhuchahenane shamile kihaa jaandaa hai|
aapane ton pahilaan keete ge kam noo jaaree rakhadiaan aikamain ne asalee musakaraahatt daa ik hor pakh labhiaa| asalee musakaraahatt vich bulhaan dee hilajul ghatt hundee hai ate samaajik musakaraahatt vich vadh|
maheen haavabhaavnicharo onaparesasiona
dtachhash ne saanoo chihare te aaun vaale maheen haav bhaav baare vee jaanakaaree ditee| ih ik kisam de achet hee nikal jaan vaale, jaan leek hon vaale haav bhaav hunde han, jiharre bahut hee ghatt samen lee chihare te aaunde han| saaddee banatar hee aisee hai ki saaddaa chiharaa saaddeean asal bhaavanaavaan noo pragatt kar hee dindaa hai, kiaunk saaddeean bhaavanaavaan saaddee sareerak kiriaa ute prabhaav paaundeean han|
jo aseen asaleeat vich mahisoos kar rahe hunde haan, auh saadde chihare ton pragatt
ho hee jaandaa hai| jo vee aseen mahisoos kar rahe hunde haan, audaaharan de tauar te ddar jaan gusaa, auh saadde chihare ute kujh harakataan paidaa kar hee dindaa hai|
bhaaven aseen chihare te musakaraahatt liaandee hove, par kujh ku sakinttaan lee saadde chihare te maheen haavabhaav aa hee jaande han| ih haav bhaav chihare te musakaraahatt mauajood hon de baavajood saaddee asal bhaavanaa noo pragatt kar dinde han|
saaddaa chiharaa saaddeean bhaavanaavaan noo paragatt karan daa ik barraa tez te kaaragar saadhan hai| jadon vee koee bhaavanaa paidaa hundee hai taan ik sakintt de vee chhotte jihe hise vich ih saadde chihare de kujh khaas patthiaan noo harakat vich lai aaundee hai| is de ulatt saadde dimaag daa suchet sunehaa kieis bhaavanaa noo pragatt naheen hon denaathorrhee jihee deree naal aaundaa hai| is ton pahilaan ki saaddaa asal haav bhaav rokiaa jaa sake, auh takareeban ik sakintt lee pragatt ho chukaa hundaa hai| kiaunk aseen aapane asalee haavabhaav bahut chhetee chhupaa lainde haan, siraf koee bahut hee suchet te samajhadaar darashak, jaan barree vadheea kisam dee rikaaradd karake dubaaraa dikhaan vaalee masheen hee is maheen bhaav noo pakarr sakadee hai|
2008 vich bhabhachh dee ik larree apaparenattiche chalee see jis vich ik baahar kadte jaan vaale viakatee deean rikaaraddingaan rok rok ke dikhaaeean jaandeean san ate barree chhetee gaaeib ho rahe maheenabhaav dikhaae jaande san| ih maheenabhaav mauake te pakarrane barre mushakal hunde san par jadon rikaaradding dubaaraa chalaaee jaandee see taan ih barre sapastt ho jaande san|
khushachiharaa banaaunaa
saanoo shuroo ton lai ke hun tak de jeevan de tajarabiaan vich ih sahije hee, jaan antar aatame hee pataa lag jaandaa hai ki kadon ik musakaraahatt andaron mahisoos keetee jaa rahee hai, ate kadon ih andar mahisoos ho rahee bhaavanaa noo chhupaa rahee hai| aseen aam hee lokaan noo aisaa karadiaan dekhade haan| tuseen aap kinee vaaree aisaa keetaa hai ate ik khush chiharaa banaaee rakhiaa hai jad ki tuseen andaron is de bilakul ulatt mahisoos kar rahe see| je sach puchhee, aj hee tuseen kinee vaaree aisaa keetaa hai
tuseen akasar kise viaah vich jaande ho jithe tuhaadde jaanan vaale anekaan pahunche hunde han par tuseen kise daa haal vee naheen puchh sakade kiaunk ddee. je. ute sangeet inee zor dee vaj rihaa hundaa hai ki kan paattade han| tuseen uthon chhetee ton chhetee bhaje jaanaa chaahunde ho par fir vee tuseen aapane chihare te ik musakaraahatt
liaa ke us jorree noo shubh ichhaavaan dinde ho| kise filamaan de inaam samaaroh vich tuseen dekhiaa honaa hai ki jis adaakaar daa naam sattej te boliaa naheen giaa hundaa, auh vee chihare te ik vaddee saaree musakaraahatt liaa ke taarreean maar rihaa hundaa hai| kiaa kamaal dee aikatting hai inhaan kalaakaaraan ne je inee changee aikatting aapaneean filamaan vich keetee hundee taan shaaeid inhaan noo vee inaam mil jaandaa|
eih saaraa kujh dasan daa mantav ih hai ki aseen doven kisam deean musakaraahattaan noo samajh te pahichaan sakee| haalaank bhaaeechaarak tauar te pravaanat tauar tareekiaan kaaran aseen musakaraaunde rahinde haan, par doven kisam deean musakaraahattaan baare pataa hon naal saanoo aapane samaajik rishatiaan vich barree madad miladee hai| udaaharan de tauar je tuseen kise paarattee vich jaau taan tuhaadde mezabaan ne kise aise viakatee noo vee kise kaaran bulaaeaa ho sakadaa hai jis noo uh bahutaa pasand naheen karadaa| us daa suaagat karan lagiaan mejbaan de moonh te jiharree musakaraahatt aaundee hai, aus dee tulanaa te uh musakaraahatt dekho jiharree us de kise kareebee mitar de aaun te aaundee hai|
eih samajhan naal tuhaanoo ih ishaaraa mil jaaegaa ki musakaraahatt asalee hai jaan siraf dikhaave lee dikhaaee gee hai| is gal noo tuseen lokaan naal aapane sabandhaan noo samajhan lee vee varat sakade ho| ise gal noo aseen kam kaar de haalaat vich vee varat sakade haan| is naal tuhaanoo samajhan vich madad milegee ki tuhaadde bauas, saathee jaan koee hor tuhaaddee gal baare dil ton kee mahisoos karade han| je uh siraf samaajak kaaranaan karake hee tuhaadde kise sujhaa naal sahimatee das rahe han taan yakeen jaano, jadon us noo mauakaa miliaa, auh tuhaadde sujhaa noo nakaar devegaa| so jadon ih chetaavanee mile taan samajh jaau|
je ih chetaavanee mile taan samajh jaau|
siaanee gal
mainoo ik cheenee kahaavat yaad aa rahee hai je koee viakatee hase par us daa pett naa hiladaa hove, aus ton zaraa bach ke raho
sapashatt hai ki tuhaanoo ih pataa honaa chaaheedaa hai ki koee viakatee tuhaadde baare sakaaraatamak jaan haan pakhee gal soch rihaa hai jaan naheen| taan hee tuseen us viakatee baare sahee ravaeea apanaa sakade ho| is ton ilaavaa je kise naal galabaat dauaraan tuseen dovaan kisamaan dee musakuraahatt vich farak pahichaan sakade ho taan tuseen ih samajh sakade ho ki kiharree gal aisee hai jis vich us viakatee dee asal dilachasapee hai| fir tuseen ih vee samajhan dee kosis kar sakade ho ki jinhaan cheezaan vich us dee pooree dilachasapee naheen us daa kaaran kee hai|
haalaank karamachaareean noo baar baar ih kihaa jaandaa hai ki tuseen musakaraau, par fir vee bahut saare lok aisaa naheen karade| ih ik afasos vaalee gal hai,
kiaunk bahut saareean khojaan ih saabat karadeean han ki saahamane vaale dee musakaraahatt daa saadde te asar hundaa hai bhaaven us vakat aseen ih samajh naheen sakade| aseen is baare hor gal vee karaange jadon aapaan kujh hor khojaan baare gal karaange jinhaan ne musakaraahatt de asar noo samajhan dee koshis keetee hai| par pahilaan aapaan is dee ik udaaharan dee gal karaange jiharree sevaakhetar vichon hai ate aseen saare is noo samajh sakade haan|
amareekaa vich aise bahut saare adhiain ho chuke han jinhaan vich bairiaan noo raisatoraan vich milan vaalee ttip dee parrataal keetee gee see| inhaan vich musakaraahatt naal sevaa karan vaale bairiaan noo mil rahee ttip daa ttaakaraa unhaan bairiaan naal keetaa giaa jiharre sevaa karan lagiaan musakaraaunde naheen| ih dekhiaa giaa ki musakaraa ke sevaa karan vaale bairiaan noo doojiaan ton vadh ttapa miladee hai| uh baire jiharre jhuk ke, mez te baitthe hoe gaahakaan naal khaan peen deean cheejaan baare gal karake aaraddar lainde han, auh hor vee ziaadaa ttip lai lainde han| sareer dee mudaraa ate harakat saaddee sareerak bhaashaa de barre skateesaalee tareeke han| ih vee dekhiaa giaa hai ki inhaan vichon jiharre baire gaahakaan noo halakaa jihaa chhoh ke, aunhaan dee baanh aad te hath naal chhoh ke gal kar lainde han, aunhaan daa aapane gaahak naal hor ziaadaa taalamel ban jaandaa hai ate is daa asar unhaan noo milan vaalee ttip aute paindaa hai|
musakaraahattaan vee kee kisam deean hundeean han| jiven aseen sareerak bhaashaa khulhee jaa band hon dee gal keetee hai, ause tarhaan musakaraahattaan vee khulheean jaan band hundeean han
khulhee musakaraahatt vich dand disade han|
band musakaraahatt vich dand naheen disade| zaraa aiseean musakaraahattaan baare vee socho jinhaan vich bulh kas ke ik dooje naal lage hunde han, jaan ttedtee musakaraahatt, eik paase dee musakaraahatt aad|
musakaraahatt te bhaavanaavaan muragee pahilaan ki anddaa
aseen paal aikamain deean khojaan dee pahilaan vee gal keetee hai| aseen us deean pahileean khojaan ton vee kee kujh sikhiaa hai| aadhunik saazo saamaan ne ih sanbhav kar ditaa hai ki vigiaanak chihare te aa rahe haav bhaav, saaddeean bhaavanaavaan ate saaddee savaichaalit tantoo pranaalee auttonomous neravous shesattema vichale sabandhaan noo samajh sakade han| yooneevarasittee aaf kaileforaneean de aikamain ate usade saatheean ne chihare de patthiaan daa bahut ddoonghaaee vich adhian keetaa hai|
einhaan deean khojaan ton ik nateejaa taan sikhanaa hee chaaheedaa hai ki jiharre viakatee aapane chihariaan te ghooree vatt ke, jaan ninmojhoone jaan uparaam, jaan koee hor nakaaraatamak haav bhaav lai ke ture firade han, keean noo taan vichaariaan noo pataa vee naheen hundaa ate keean ne aapanaa subhaa hee aisaa banaa liaa hundaa hai unhaan saariaan noo aisaa karanaa ik dam band kar denaa chaaheedaa hai| par kiaun
hun tak ihee maniaa jaandaa see, jaan ihee samajhiaa jaandaa see, ki chiharaa saaddeean bhaavanaavaan daa sheesaa hundaa hai| chihare te uhee haavabhaav aaunde han jiharre saadde andar hunde han| ihee samajhiaa jaandaa see ki pahilaan saadde andar koee bhaavanaa man lau khusee aaundee hai, fir is noo pragatt karan vaale haav bhaav saadde chihare te aaunde han|
par ik changee khabar hai jiharree har aise viakatee tak pahunchanee chaaheedee hai jiharraa udaas te ninmojhoonaa moonh banaaee rakhadaa hai| meraa khiaal hai ki tuhaanoo dukaanaan de selazamain, baire, bainkaan de kalarak, siname deean ttikattaan den vaale kalarak, chauakeedaar, tuhaadde kam vichale saathee jaan bauas ate hor vee bahut saare jinhaan noo tuseen jaanade hoshaaeid tuseen aap vee yaad aa ge honage| inhaan sabh noo ih daso
hai naa ik jaadoo vaalee gala so naveean khojaan ne saaddee sochasamajh noo uthal puthal kar ditaa hai| taan kee saadde haav bhaav saadde andar bhaavanaa paidaa kar sakade han juaab haan vich hai
kee saadde haav bhaav saadde andar uhee bhaavanaa paidaa kar sakade han
aikamain valon daseean geean chhe bhaavanaavaan lee saaddee khudamukhataar tantoo pranaalee auttonomous neravous shesattemaansha vich aaun vaaleean tabadeeleean samajhan lee tajarabe keete ge| inhaan naal saadde dil dee dharrakan dee gatee, saah, sareerak taapamaan te aiseean hor cheezaan vich tabadeeleean aaundeean han|
azamaa ke dekho
jekar tuseen aapane chihare te hameshaan hee guse vaalee dikh banaa ke rakhade ho, bhaaven tuseen andaron guse vich naheen vee hunde, taan vee je tuhaadde ttaisatt keete jaan taan tuhaadde dil de dharrakan dee gatee tez hovegee, tuhaaddee chamarree garam hovegee ate sareer de is bhaavanaa naal sabandhat haaramon vee vadh honage| so chihare te gusaa naa liaau
bulh
aseen dekhiaa hai ki musakaraaundiaan hoeaan saadde bulhaan dee sathitee kaisee hundee hai| ih saadde chihare de mukh patthiaan kar ke hundee hai| par saadde bulh ik dooje ton vakhare reh ke vee kam karade han| ise karake aseen ik ttedtee musakaraahatt vee paidaa kar sakade haan| ik paasaa saadde andar deean bhaavanaavaan dee kahaanee dasadaa hai te doojaa doojee| khushee vee te gam vee| ajihee hee ik udaaharan prasadh adaakaar haireesan foradd dee musakaraahatt hai| saadde bulh bahut kujh dasade han ate musakaraahatt ton ilaavaa vee saaddeean bhaavanaavaan baare bahut kujh das dinde han| bulhaan ton saaddeean saareean bhaavanaavaan paragatt ho jaandeean han|
saaddee khulhee jaa band sareerak bhaashaa baare bahut kujh kihaa jaa chukaa hai| je tuhaadde bulh khulhe han taan tuseen ziaadaa aaraam vich relaneda hovege| is de ulatt jadon kise viakatee ne bulh kase hunde han taan uh aapane aap noo rokan vaalee kise nakaaraatamak bhaavanaa de adheen hundaa hai|
kee lok bulh sungerr ke rakhade han| akasar is daa matalab hundaa hai ki uh ddoonghaaee vich kujh soch rihaa hai, ate haale kujh kahin lee tiaar naheen| jaan toon haale us ne is baare pooree tarhaan sochiaa naheen te jaan fir uh haale keh naheen
sakadaa| par ih takareeban pakaa hee hai ki ih tuhaaddee gal ton vakharee raae saabat karadaa hai, so je gal baat karadiaan koee aisaa kar rihaa hove taan tuhaanoo gal uthe hee rok ke ih pataa karan dee lorr hai ki kee gal hai|
kee vaaree aseen dandaan naal aapane bulh katt lainde haan| is baare aapaan panjaven adhiaae vich gal karaange| bulh lattakaaun foutta daa vee ik faishan chal piaa hai| is noo bulh kadtanaa jaan bulh tteranaa vee kihaa jaandaa hai| is vich bulh ik dooje naal dabaa vich rakhe jaande han ate zabaan taaloo naal dabaa ditee jaandee hai| bulh sungerran naalon bulh lattakaaunaa jiaadaa bhaavanaavaan paragatt karadaa haiaudaasee, gusaa, khijh ate kee kujh hor vee| je tuseen kise noo bulh lattakaae hoe dekho ate udon hee hor vee samooh de bhaav dekho, taan hee tuseen is noo samajh sakoge|
bulh lattakaaun daa vee ik faishan chal piaa hai|
vichaar charachaa
prashanahaalaank akhaan itanaa kujh keh dindeean han, par fir vee saanoo chihare de haav bhaav naal hee ih dasan dee lorr paindee hai ki aseen kee mahisoos kar rahe haan, kee ih gal ttheek hai
bilakul| jadon tuseen kise val dekhade ho taan saaddeean akhaan piaar, pasandagee ate gusaa dikhaa dedeean han| jadon koee guse vich hove jaan nakaaraatamak soch vich hove taan akhaan deean putaleean sungarr jaandeean han| naal hee akhaan de aaleduaale de patthiaan vich ho rahee harakat karake akhaan dee shakal badal jaandee hai te ih naapasandee pragatt karadeean han| par saadde chihare de haav bhaav hee saaddeean bhaavanaavaan pragatt karade han| je aseen kise vaasate dosatee, piaar jaan khich mahisoos kar rahe haan taan saadde chihare te musakaraahatt hovegee| je aseen kise cheez noo pasand naheen kar rahe taan saadde bulh, ghutte honage ate jabaarraa khichiaa hovegaa|
prashanakee vaaree jadon main lokaan naal hovaan taan uh nazaraan chuk ke mere modte de uton jaan kamare vich aaleduaale dekhade hunde han| mainoo is ton khijh aaundee hai| kee mainoo khijh charrhanee chaaheedee hai|
haan jee, bilakul jekar uh pulees ton bhagauarre han, jaan kise khaas mahimaan dee intazaar kar rahe han taan hee aisaa ho sakadaa hai, hor koee kaaran naheen| par je aisaa hove taan unhaan noo tuhaanoo is baare das denaa chaaheedaa hai| jadon aisaa hove taan unhaan valon bole jaa rahe koee vee shabad koee matalab naheen rakhade|
prashanaeik larrakee mere adheen kam karadee hai| uh change subhaa dee hai ate kam vich changee hai, par jadon vee main us naal gal karadaa haan taan uh aapanaa sir thale kar ke nazaraan jhukaa dindee hai| bilakul uven hee jiven raajakumaaree ddaaeinaa karadee see| main is daa kee matalab kadtaan kee main kujh galat kar rihaa haan
naheen, bas uh tuhaanoo ik mauakaa de rahee hai ki tuseen galabaat chalaau | sir jhukaanaa ik aisee harakat hai jiharree ihee kahindee hai| tuseen us de bauas ho, so ih adhikaar taan tuhaadde kol pahilaan hee hai| ih ishaaraa akasar ihee kahindaa hai ki uh is galabaat vich koee hisaa naheen lainaa chaahundee| aauarataan akasar aisaa karadeean han taank tuhaadde vich unhaan pratee surakhiaa te bachaa karan dee bhaavanaa paidaa hove| ih harakat akasar chonchale dtaliratta karan vaaleean aauarataan vee karadeean han| aisaa karan naal akhaan vaddeean lagadeean han ate maasoomeeat daa prabhaav dindeean han| ho sakadaa hai ih saaraa kujh siraf usadaa gal karan daa tareekaa hee
hove| so je tuhaadde naal koee chaalabaazee naheen ho rahee, ate tuseen is noo samajhade ho taan koee gal naheen|
prashanamainoo tuhaaddee madad chaaheedee hai| mainoo lagadaa hai ki meraa chiharaa bahut ganbheer hai| mainoo lagadaa hai ki lok mainoo galat samajh baitthade han| jadon main gal karadaa haan taan main aapane andar samaanaanubhootee ompattahe paidaa karan dee koshis karadaa haan par ih mere chihare ton zaahar naheen hundee| kee keetaa jaave
lok use cheez te yakeen karade han jo uh dekhade han, ausate naheen jo uh sunade han| je inhaan dohaan vich samaroopataa naa hove taan uh use cheez te yakeen karade han jo vaddee hove 55, 38, 7 vichon| so tuseen bilakul sahee ichhaa hunde hoe vee aapane shabadaan naal 7 dasanaa chaahunde ho ki tuseen kee mahisoos kar rahe ho| par is vich samaroopataa tin sasiaan vichon ika naheen hai| so uh tuhaadde chihare de haav bhaav dekhade han| mainoo ih gal sidhe lafazaan vich kahinee changee naheen lagadee, par jo uh dekhade han uh unhaan noo changaa naheen lagadaa|
prashanamain is baare kee kar sakadaa haan
haan, tuhaanoo musakaraahatt dee mehatataa daa taan pataa hee hai| tuhaanoo bahut vaddee musakaraahatt den dee lorr naheen| par gal karadiaan sahee vakat te kadee kadee musakaraa den naal tuhaadde haav bhaav badalanage ate farak pavegaa| meraa khiaal hai ki itanaa karan naal hee bahut farak pai jaavegaa|
prashanatuseen jo hune kihaa hai, ausanoo dhiaan vich rakhake main ih puchhanaa chaahundaa haan ki saaddaa chiharaa taan uhee pragatt karadaa hai jo aseen mahisoos kar rahe haan| par kise had tak aseen aapane haav bhaav noo chhupaa lainde haan | meraa suaal ih hai ki koee inhaan chhupaae ge bhaavaan noo kiven samajhe
jiven ki tuhaanoo pataa hee hai, aseen hameshaan samaroopataa te samooha bhaal rahe hunde haan| ih tin vichon do sase han| kee haav bhaav bolan de dtang naal galabaat de utaraacharrhaa, tanaa miladaa hai ate je kar sareerak bhaashaa dee kise cheez ton vee saanoo chihare de haav bhaav jhootthe lagade han taan aseen sareerak bhaasaa val dhiaan dinde haan| je kar saanoo aiseean cheejaan mil jaandeean han taan haav bhaav chhupaan vaalee gal pataa lag jaandee hai | je tuseen udaas naheen laganaa chaahunde taan tuseen aapanaa haava bhaav aisaa banaa sakade ho, par tuseen aapaneean sareerak harakataan ate aavaaz ton pragatt ho raheean galaan noo itane sauakhe naheen chhupaa sakade|
kaafee barek
1. saadde baare doojiaan noo dasan vich chi.... bas siraf a....naalon hee kujh ghatt hai|
2. kiaunk aseen a.... naal aapane s..... de kise vee hise naalon doojiaan noo vadh dasade haan, eis daa matalab ih hai ki na....m....dee doojiaan naal taa... banaaun vich bahut vaddee bhoomikaa hundee hai|
3. ajanabeean naal ate kam kaar de silasale vich milan vaale lokaan naal galabaat dauaraan nazar m.... ate akhaan de he.... sire naal banan vaalee tikon vich hee ttikaaee jaandee hai|
4. bhaa.... padhar te mel milaap vich nazar aam tauar te a...ate moon....vichaale ttikaaee jaandee hai|
5. aam tauar te nazaraan milaaun lagiaan, bo... vaalaa su.... vaale naalon vadh nazaraan ghumaaundaa hai|
6. saa... tauar te saaddee nazar ru.... ke miladee hai je aisaa naa hove taan saanoo bechainee ho jaandee hai
7. nazaraan jhukaa ke najraan naa milaauneean ik svai... vaalee harakat naheen hai ate is daa m... ih kadtiaa jaandaa hai ki tuseen jhu....vaale subhaa de ho|
8. jadon kise viakatee noo dooje vich koee dilachasapee hundee hai taan uh us naal k... samaan vadh nazar mi... ke rakhadaa hai|
9. saanoo dooje viakatee naal nazaraan milaaun dee lorr is karake hundee hai ki aseen hor cheejaan ton ilaavaa usadee s... bhaa.... dekhan dee lorr samajhade haan|
10. aseen ih jaanade haan ki vaddeean akhaan saanoo khi....paaundeean han| naveean baneean maavaan ate maradaan noo puchh ke dekho| so jadon
tuseen ih paragatt karanaa chaahunde ho ki tuseen dhi... de rahe ho, taan bharavatte upar chuk ke akhaan thorrheean vadh kholh ke rakhonaa ki akhaan sungerr lavo|
11. chiharaa ik viakatee dee manosathitee jaan moodd dasadaa hai, par doojeean s....harakataan hee saanoo dasadeean han ki unhaan pichhe kee bhaa....kam kar raheean han| udaaharan de tauar te baahaan hilaanaa jaan ungalaan naal ttakattak karanaa
12. khoj saanoo dasadee hai ki sareerak bhaashaa parrhan vich aau...m...ton bihatar han, khaas kaar ke chihare dee bhaashaa parrhan vich|
13. chhe vaddeean te jhatt pachhaaneean jaan vaaleean bhaavanaavaan ih han
a khu...
ba au...
cha hai...
da n...
e dd...
dda gu...
14. khojaan dasadeean han ki saaddee banatar hee aisee hai ki aseen khu....noo jhatt pahichaan lainde haan| ihee iko ik s... bhaavanaa hai| aseen is noo baakee bhaavanaavaan ton vadh changee tarhaan pachhaanade haan|
15. musakaraahatt deean aam tauar te do kisamaan maneean geean han a.... jaan m.... keetee gee musakaraahatt ate n.... musakaraahatt| ate je aseen baakeean ton thorrhaa farak karanaa chaahee taan o... musakaraahattajadon aseen bahaadar ban ke musakaraa rahe hunde haan|
16. asalee musakaraahatt vich jaa... patthejiharre saadde chihare de paa....ton hetthaan val aaunde han ate aau....aau....jiharre saaddeean akhaan de aale duaale hunde han, doven kam karade han|
17. aau....patthe saadde va.... vich naheen han, ate saaddaa dimaag te sareerak kiriaa donon mil ke asalee musakaraahatt paidaa karade han|
18. asalee musakaraahatt deean kujh hor nishaaneean vee han
a eih chihare de doven paasesaje te khabe i....hundee hai jadak nakalee musakaraahatt a... hundee hai
ba eih haualee shu... hundee hai ate kh....vee haualee hundee hai is de ulatt nakalee musakaraahatt i... suroo hundee hai ate kh... hundee hai|
cha akhaan mu... raheean hundeean han jadak nakalee musakaraahatt vich akhaan dee mu....naheen hundee
19. bu... saaddeean bhaa... baare bahut kujh dasade han bhaaven ih musakaraa rahe hon jaan naheen| aam tauar te je kar tuhaaddaa moonh... hai taan tuseen ziaadaa aaraam vich hunde ho te dhiaan de rahe hunde ho, eise tarhaan k... hoe bulh kise na... bhaavanaa de prateek hunde han|
aunhaan de goongepan dee vee ik zubaan see| unhaan de har ishaare dee vee ik bhaasaa see|
vileeam shekasapeear
adhiaae 3
sunanaa
aseen aapane jeevan daa bahutaa hisaa sunade hoe hee bitaa dinde haan| tuhaadde doojiaan naal sabandh aam tauar te tuhaadde sunan de hunar ute hee nirabhar karade han| asal vich galabaat ate vichaaraan de vattaandare dee pooree prakiriaa tuhaadde sunan de hunar naal hee prabhaavee banadee hai|
kise vee vichaar vattaandare vich saaddeean do bhoomikaavaan hundeean han| kise vele vee aseen inhaan dohaan vichon ik hunde haan
je tuseen bahute lokaan varage hee ho, taan tuseen vee sunan naalon bolan noo hee pasand karade ho| amareekan galabaat de progaraam tthalak shahoaa de mezabaan laaree king larare khinaga ne ik vaaree kihaa see har bandaa bolan daa samaan lain lee hee larr rihaa hai| uh aapane sunan vaale galabaat de dtang lee mashahoor hai| uh bahut saare siaasatadaanaan, kaarobaaree lokaan naal rozaanaa galabaat karadaa hai| uh kahindaa hai ki bahut saare aise progaraamaan de mejbaan sunan naalon bhaashan denaa hee pasand karade han| rojaanaa jeevan vich saadde vichon bahute aapane aap noo sunanaa hee pasand karade han| asal vich je gal saadde baare naa ho rahee hove taan aseen sunanaa hee naheen chaahunde| par change bhaagaan noo kujh ku bande hunde han jiharre aise naheen hunde, ate aseen unhaan val kaafee khiche jaande haan|
saadde vichon bahute aapane aap noo hee sunanaa chaahunde han|
jadon koee viakatee tuhaadde naal gal kar rihaa hundaa hai, ate tuseen sarote dee bhoomikaa vich hunde ho, taan kee tuseen aapane sareer naal vee ih das rahe hunde ho ki tuseen sun rahe ho tuseen uthe haazar ho, ate tuseen samajh rahe ho ki uh kee keh rihaa hai bhaaven tuseen sahimat naa vee hovo
saavadhaan sarote achattive lisattenera aunhaan noo kihaa jaandaa hai jiharre naa siraf sun rahe hon, balak uh jiharre sunade hoe lag vee rahe hon|
kise vee gal kahin vaale valon dite jaa rahe sunehe jaan vichaar de tin hise hunde han
jiven aseen pahilaan vee kihaa see, bole jaa rahe shabad mehatavapooran han| par lok tuhaadde baare ate tuhaadde valon kahee jaa rahee gal baare pahilaan ih faisalaa karade han ki uh tuhaadde naal kujh samaan bitaaunage, ate tuhaadde naal galabaat karanage ki naheen| ih gal saadde samache jeevan ate saadde saare sabandhaan te laagoo hundee hai| tuhaaddee gal noo samajhan lee akasar tuhaaddee sareerak bhaashaa ate jo gal tuseen keh rahe ho, aus vich jo shabadaan ton ilaavaa bhettaaeen ttehe linesa hai, einhaan noo sun ke hee ih faisalaa keetaa jaandaa hai|
shabadaan ton ilaavaa sunan lisatteninag bettaaeen ttehe linerasa ton kee bhaav hai eis ton bhaav hai ki saadde bolan dee sur, taal, auchaaee, taan, andaaz ate hor cheejaan jo ishaare naal hee uh kujh das dindeean han jo sbad naheen keh sakade| ih saaddee sareerak bhaasaa daa uh ang hai jo aavaaj raaheen pragatt hundaa hai| sunan vaalaa pahilaan inhaan cheejaan val hee dhiaan dindaa hai| aseen is baare thorrhaa age chal ke hor gal karaange|
baar baar hoe saravekhanaan vich ik gal har vaaree saahamane aaundee hai ki sabh ton safal ate dilakhachaven lok, jaan haraman piaare lok uhee hunde han jiharre change sarote hunde han| shaaeid ih gal hor vee mahatavapooran hai ki uh aapane change sarote hon vaalee gal noo paragatt vee karade han| par uh aisaa kiven karade han juaab haiaapanee sareerak bhaashaa naal| unhaan dee bulaare vaang mahisoos kar sakan dee samarathaa samaanaanubhootee dooje ute sapastt asar paaundee hai| uh ine ku samajhadaar sanvedanaseela hunde han ki unhaan noo ih pataa lag jaandaa ki unhaan ne kadon sunanaa hai ate kadon bolanaa hai| ate saaeid sabh ton mehatavapooran gal ih hai ki unhaan de poore sareer dee bhaasaa ton unhaan de sunan dee gal pragatt ho rahee hundee hai| nateejaa changaa taalamel|
eih lok bole jaa rahe shabadaan noo sunan ton vee age dekhade han ate sbadaan ton ilaavaa vee bahut kujh sunade han|
auh binaan shabadaan dee bhaasaa de dooje hise val dhiaan dinde han| binaan sbadaan dee sareerak bhaasaa daa doojaa hisaa hai, shabad bole kiven jaa rahe han| dekhee jaa sakan vaalee sareerak bhaasaa ate sunee jaa rahee binaan sbadaan dee bhaasaa hee kise gal daa 90 prateeshat hundee hai|
aseen aam tauar te kahe jaa rahe shabad taan sunade haan par unhaan sbadaan de bhaavanaatamak arath naheen samajhade| aseen sbadaan pichhe chhupeean bhaavanaavaan tak naheen pahunchade| je aseen aapanaa pooraa dhiaan lagaa ke aapaneean panjaan indreean ton ilaavaa chheveen indaree shinattah shenase noo vee sunan vich lagaa lainde haan taan aseen sahijagiaan jaan antar giaan noo jagaa lainde haan| is binaan shabadaan dee bhaasaa baare aseen age hor gal karaange|
azamaa ke dekho
agalee vaaree jadon tuseen kise dee gal us de saahamane kharrhe ho ke suno, taan koshis karo ki tuseen aapanee soch noo rok lavo ate naa hee ih sochan dee kosis karo ki tuseen is daa kee juaab diauge| fir dekho ki kee tuseen ziaadaa kujh sunade ate jiaadaa kujh yaad rakh sakade ho
jadon tuseen ih karan daa abhiaas kar lau taan fir aapane dhiaan noo binaan shabadaan dee bhaasaa, bhaav kise gal noo kahin de tareeke pichhe chhupe hoe arathaan, noo sunan dee jaach sikhaau| abhiaas naal ih tuhaaddaa sunan daa dtang hee ban jaavegaa|
jadon kise meetting vich jaan kise bhaaeechaarak maahaual vich, sunan vaale tuhaaddee gal samajhade naheen jaan sahimat naheen hunde taan sunan vaaliaan sir dosh marrhanaa bahut sauakhaa hundaa hai| asal vich tuhaaddee gal sahee dtang naal, sunan vaale tak pahunchee hee naheen hundee| unhaan dee sareerak bhaashaa ton milan vaale isaare jiharre asahimatee, shak jaan virodh das rahe san, tuseen uh samajh naheen sake| ise karake pataa hee naa lagan karake tuseen unhaan de shankiaan de juaab naal naal naheen dite te haalaat tuhaadde hathon nikal ge|
poore sareer naal sunanaa
kise noo aise dtang naal sunanaa ate juaab dene, jis naal tuhaanoo us viakatee de nazaree noo samajhan vich vee madad mile ate us viakatee noo vee ih mahisoos hove ki tuseen usanoo sahee arathaan vich sun rahe ho, eih aapasee
taalamel paidaa hon daa pahilaa kadam hai| meraa khiaal hai ki tuhaanoo ih buree khabar den daa zinmaa meraa hee lagiaa hai ki main tuhaanoo dasaan ki aapaan saare hee maarre sarote haan| naheen, asal vich aseen kise dee gal sunan de maamale vich bahute hee bhairre haan|
meraa khiaal hai ki ih at kathanee naheen hovegee je main kahaan ki bahute lok aapanaa jeevan ise karake hee kharaab kar lainde han kiaunk uh sahee dtang naal sunade naheen| ih gal tinaan hee cheezaan te laagoo hundee haibole jaa rahe shabadaan noo sahee dtang naal sunanaa, eih shabad jis dtang naal kahe jaa rahe han us noo sunanaa, ate sabh ton mehatavapooran, aunhaan de sareer valon bolee jaa rahee bhaashaa noo sunanaa |
saadde saariaan vich ih rujhaan hundaa hai ki jadon saanoo lagaataar kujh sunanaa pave te saanoo aap bolan daa mauakaa naa mile, taan aseen jaan taan aapanaa battan band kar lainde haan te jaan fir kite hor hee pahunch jaande haan| bahute lok saaddaa bas itanaa ku hee dhiaan rakhade han ki aseen aapanee gal soch sakee ate gal daa juaab de sakee|
sunanaa hearinaga ate sunanaa lisatteninaga
sunanaa vee do prakaar daa hundaa hai|
sareer daa sunanaa kanaa raaheen hon vaalee kiriaa hai jis naal aavaaz deean tarangaan saadde kanaan vichon ho ke saadde dimaag tak daa safar pooraa karadeean han| is ton baad daa sunanaa ik aisee kiriaa hai jis vich aseen jo kujh saadde dimaag tak pahunchadaa hai, aus noo samajhan ate us daa bhaav kadtan daa kam karade haan| ih ik maanasik kiriaa hai jis vich aseen gal noo samajhade haan| jadon ih doven kriaavaan ikattheean hundeean han taan hee aseen kise gal de matalab tak pahunch sakade haan|
eis daa matalab ih hai ki aisaa vee ho sakadaa hai ki aseen sareerak roop vich taan sun rahe hoeee par maanasik tauar te naa sunee| tuseen samajh hee ge hovoge| sakool vich akasar aisaa ho jaandaa see | kalaas vich baitthe adhiaapak dee gal sunade sunade tuseen hor hee sochaan vich guaach jaande see ate adhiaapak tuhaadde baitthan de dtang ton hee pahichaan jaande see ki tuseen dhiaan naheen de rahe| fir adhiaapak koee suaal puchh laindaa ate tuseen kise tarhaan koee juaab de ke chhutt jaande| us vele tuseen kanaan naal taan kujh suniaa hundaa see par us daa matalab naheen see samajhiaa hundaa| uh taazaa taajaa suniaa hon karake tuseen aapane adhiaapak noo vaapas yaadadaashat vichon kadt ke sunaa dinde see| saaeid 50 sakintt vich uh tuhaaddee yaadadaashat vichon nikal jaandaa hai| ih tuseen siraf sareerak tauar te suniaa hundaa
hai ate maanasik tauar te tuseen is noo vichaarade naheen ate ise karake ih dimaag vich yaad naheen hundaa| aisaa sunanaa siraf sareerak tauar te sunanaa hundaa hai|
meraa khiaal hai ki hun saanoo sapashatt hee hai ki aseen aam zindagee vich ih man ke hee chalade haan ki aseen maanasik tauar te vee sun rahe haan| par asaleeat vich ih inaa sauakhaa naheen| je aseen siraf sbadaan noo hee dhiaan de ke sunan tak vee seemit rahee taan vee jinee ikaagarataa dee lorr hundee hai, auh vee rakhanee sauakhee naheen hundee| par aseen jaan ge haan ki siraf shabadaan noo sunanaa hee mehatavapooran naheen, sagon uh shabad kis dtang naal bole jaande han, ate aavaaz vichon milan vaale uh ishaare jiharre sbadaan ton ilaavaa hunde han, aunhaan val dhiaan denaa vee zarooree hai| ate fir aseen jo dekh rahe haan sareerak bhaashaa usanoo samajhanaa ate ih paragatt karanaa ki aseen sun rahe haan|
sunan dee sareerak bhaashaa
sunan dee kiriaa dee sareerak bhaashaa val vee dhiaan deeee
aseen is ton pahile adhiaae vich nazaraan milaaun baare gal kar chuke haan| najraan milaaun de saleeke ate dtang de niyam aseen samajh chuke haan| najr milaaun naal bolan vaale noo bharosaa ho jaandaa hai ki us dee gal sunee jaa rahee hai ate tuhaaddee us vich dilachasapee banee hoee hai| koee vee aise viakatee naal gal kar ke khush naheen hundaa jis dee najr aale duaale hee ghunm rahee hove jiven ki paaratteean vich hundaa hai| ise karake jiharre lok sahee dtang naal najr milaa ke gal karade han unhaan lokaan noo dilachasap maniaa jaandaa hai ate pasand keetaa jaandaa hai| bolan vaale naal taalamel banaaun ate us noo bolan lee utasaaeh den lee sir deean harakataan vee dilachasap dtang naal kam karadeean han| mukh tauar te ih uh harakat hai jis noo aseen sir hilaaunaa noda kahinde haan| ih upar ton hetthaan val, sahimatee vich jaan haan kahin lee sir noo hilaaunaa hundaa hai| sir hilaaun noda de vee panj matalab mane ge han
sir hilaa ke haan daa ishaaraa karanaa saadde kudarat valon bane subhaa daa hisaa hee lagadaa hai, bilakul use tarhaan jiven naanh kahin lee sir noo saje khabe ghumaaunaa hai| ih maniaa jaandaa hai ki sajekhabe sir hilaa ke naanh karan dee aadat saadde bachapan vich shuroo hundee hai, jadon koee saaddee marazee de ulatt saadde moonh vich kujh paaunaa chaahundaa hai taan saadde kol naanh kahin daa iko hee tareekaa hundaa haiaseen aapanaa sir pahilaan ik paase ghumaa leee te fir dooje paase|
sir hilaaunaa saadde kudarat valon bane subhaa daa hee hisaa hai|
bahut saare lok doojiaan naal siraf ise karake hee taalamel naheen banaa sakade kiaunk uh aapane sareer raaheen makh tauar te sir hilaaun naala dooje noo ih naheen kahinde ki uh sun rahe han| jiven aseen dekhiaa hai aseen is harakat naal bolan vaale noo panj galaan keh sakade haan| ih bilakul saadhaaran jihee harakat hai par jadon is noo ik ishaare de tauar te varatiaa jaandaa hai taan is naal galabaat ravaanee naal chaladee hai| jadon tuseen sir naheen hilaaunde taan galabaat vich vighan painaa suroo ho jaandaa hai kiaunk bolan vaale noo lagan lag paindaa hai ki
jekar tuseen ttaileeveezan te mulaakaataan jaan galabaat de progaraam dekhe hon taan inhaan de mejbaan kaafee sir hilaa hilaa ke aapane mahimaan noo khulhana lee utashaah dinde rahinde han|
siaanee gal
bahut saare adhiain saanoo ih dasade han ki jekar aseen sir hilaa hilaa ke gal karade haan taan aseen bolan vaale kolon ziaadaa kujh puchh sakade haan| binaan sir hilaae gal karan naalon sir hilaa ke gal karan vaalaa chaar gunaa cheezaan puchh laindaa hai|
sir hilaaun daa matalab kee hai
aam tauar te sir hilaaun daa matalab saanoo is ton pataa lagadaa hai ki sir kinee tezee naal hilaaeaa giaa hai| bahut saare lok akasar kise noo sir hilaaundaa dekh ke ulajhan vich pai jaande han ki is daa matalab kee hai, ate uh is daa matalab samajhan dee koshis te udam naheen karade| aau ih samajh leee, kiaunk is naal saanoo aapanee galabaat vich bahut madad milegee ate aseen bhanbalabhoose vich naheen pavaange| fir aisaa naheen hovegaa ki tuhaanoo gal dee samajh naa lagee hove ate bolan vaalaa tuhaadde naal naaraaz ho jaave|
jadon tuseen isade ulatt sarote dee bhoomikaa vich hovo ate bulaaraa koee gal keh ke ih harakat kare taan ih samajho ki uh jo keh rihaa hai uh shaaeid galat hai| saaeid usadaa dimaag is dtang naal usanoo hor aiseean galaan kahin ton rok rihaa hai jinhaan te us noo aap hee yakeen naheen hai|
eis harakat daa ik hor roop vee hai jis vich tuseen kise noo moonh vich ungalaan paaunde hoe dekhade ho| ih harakat ihee sanket dindee hai ki uh viakatee kise kisam daa dabaa jaan beaaraamee mahisoos kar rihaa hai| jadon vee aseen koee
preshaanee mahisoos karade haan taan aseen moonh vich kujh paaunaa chaahunde haan| kee vaar jadon aseen aisee sathitee vich hunde haan jis vich aseen rozaanaa jeevan daa koee faisalaa karanaa hundaa hai taan vee aseen aisaa karan dee lorr mahisoos kar sakade haan| kee vaaree lok relave daa ttaaeemattebal dekhade hoe vee is tarhaan karade han jadon naal naal uh ih tarateeb banaa rahe hon ki unhaan ne ik ton baad kiharree doojee gaddee farranee hai| ih aapane aap noo tasalee den vaalee aisee harakat hai jiharree saanoo saadde bachapan vich lai jaandee hai, jadon aseen, chhotte bache hunde see ate aseen udon hee tasalee mahisoos karade see jadon saadde moonh naal koee kam keetaa jaandaa seebhojan, angootthaa chunghanaa aad|
eih tasalee den vaalee harakat saanoo saadde bachapan vich lai jaandee hai|
so je kade aisaa hove ate fir vee tuseen ih harakat kar rahe hovo taan aapaneean bhaavanaavaan dekho| sareerak bhaashaa samajhan daa ik barraa zarooree ang ih vee hai ki ih saanoo doojiaan andar chal raheean bhaavanaavaan baare taan dasadaa hee hai, eih saanoo aapane andar chal rahee vichaar larree baare vee bahut kujh dasadaa hai| ih gal taan aseen jaanade hee haan ki je aseen aapane vichaar badal lainde haan taan saaddeean bhaavanaavaan vee badal jaandeean han, ate aisaa hon naal saaddaa varataau vee badal jaandaa hai|
so jadon tuseen kise de naal hovo taan ih samajh lavo ki tuhaaddee ih harakat tuhaaddee maanasik haalat noo paragatt kar rahee hai| ho sakadaa hai tuseen ih cheez saariaan vich pragatt naa karanee chaahunde hovo| eise tarhaan je tuseen ih harakat kise hor valon ho rahee dekho taan tuhaadde lee ih sochan daa ik mauakaa hai ki uh viakatee aisaa kiaun kar rihaa hai ate us dee aisee haalat daa kaaran tuhaadde baare chal rahee koee vichaaralarree taan naheen je uh is haalat vich hai taan tuhaadde kol ik mauakaa hai ki tuseen aapanee galabaat raaheen us dee soch noo samajhan daa jatan kar sako|
siaanee gal
tuseen jo mahisoos kar rahe ho, aus daa asar doojiaan dee tuhaadde baare soch ute vee paindaa hai|
jiven jiven galabaat age vadhadee hai, tuseen jaan doojaa viakatee, binaan dhiaan keeteachet hee, aapane pair doojee dishaa vich morr laindaa hai| ih saaraa kujh bilakul kudaratee dtang naal ho jaandaa hai| je pair dooje paase ate baahar jaan de rasate vala hee murre rahin taan tuseen uthe rukanaa hee naheen chaahunde ate jaan fir tuhaaddaa taalamel naheen ban sakiaa, bhaaven kaaran kujh vee hove| kee vaaree gal karadiaan karadiaan pair dooje paase val murr jaande han| ih is lee vee ho sakadaa hai ki us viakatee ne kite jaanaa hove, jaan uh beaaraamee mahisoos kar rihaa hai ate jaanaa chaahundaa hai| ih tuhaanoo zaroor pataa karanaa chaaheedaa hai ki us noo majabooree kaaran jaanaa pai giaa jaan uh tuhaanoo pasand naheen karadaa|
baitth ke ho rahee galabaat vich ih dekhan ton ki dooje viakatee de pair kis dishaa vich han, kaafee madad miladee hai| par ih taan hee hoegaa je usane lat, eik uparon doojee morree naheen hoee| jekar doven pair farash te han ate doven jaan ik tuhaadde val naheen taan tuseen aapanee galabaat vich uh avasathaa vich haale naheen pahunche jis vich har ik viakatee aaraam vich hove| par tuhaanoo ih dhiaan rakhanaa pegaa ki pairaan dee aisee haalat baitthan de dtang karake hai jaan us viakatee dee manosathitee karake hai|
thorrhee jihee gal aapaan lataan ik dooje uton langhaa ke morran dee ik aisee mudaraa dee vee gal kar leee jiharree maradaan valon keetee jaandee hai ate dekhan vaale noo bahut khijhaa den vaalee hai| ih tuseen zaroor hee dekhee hovegee ate je tuseen marad ho taan tuseen is mudaraa vich baitthan dee galatee vee jroor hee keetee hovegee| is vich hath sir de pichhe hunde han ate ik lat dooje upar hundee hai ate ik gittaa dooje godde ute ttikiaa hundaa hai| ih mudaraa dhaaran karake uh viakatee shaaeid aapanee auchiaaee jaan taakat daa ahisaas karavaanaa chaahundaa hai ate dekhan vaale noo ih keh rihaa prateet hundaa hai ki kise din shaaeid toon vee mere jinaa vadheea ban sake| ih harakat bahut saare lok aapane adheen lokaan saahamane karade han| je koee marad is dtang naal baitthaa hove taan aauarataan khaas karake hee bahut khijh jaandeean han| bhaaven ih harakat unhaan lee naa vee keetee jaa rahee hove| jekar kise filam daa proddiaoosar is tarhaan kar rihaa hove taan saaeid lok is daa buraa naa manaaun, par kise hor lee ih karanaa doojiaan noo at daa khijhaaun vaalaa hai|
eih mudaraa at dee khijhaaun vaalee hai|
eik hor aam prachalat hath chihare ute vaalee harakat ih vee hai jis vich angootthaa tthoddee noo sahaaraa dindaa hai ate pahilee ungal sidhee upar val noo ishaaraa karadee hai te galh de naal lagee hundee hai| ih mudaraa sakaaraatamak soch daa chinh naheen, sagon ih kise kisam dee asahimatee honaa paragatt karadee hai| is mudaraa baare thorrhee ulajhan rahindee hai kiaunk ih kise cheez baare mulaankan karan dee mudaraa naal bahut miladee juladee hai| par angootthaa rakhan dee thaan saanoo ih das dindee hai ki ih naanhapakhee jaan asahimatee dee mudaraa hai| tuseen akasar dekhoge ki ih mudaraa banaaun vaalaa viakatee aapanee vaddee ungal thorrhee hor age kar ke akh naal lagaa dendaa hai, jaan akh malan lag paindaa hai jiven uh tuhaanoo nazaron uhale karanaa chaahundaa hove|
akh malan dee kiriaa aseen vakhare tauar te vee dekh sakade haan| kee vaaree ih siraf akh noo zor naal band karan dee kiriaa vee ban jaandee hai|
kujh aam harakataan
eik saravekhan vich dabaa adheen lokaan deean hathamoonh te vaaleean harakataan nott keeteean geean, sabh ton aam harakataan ih san silasalevaara
1. jabaarre noo sahaaraa denaa
2. tthoddee noo sahaaraa denaa
3. vaalaan noo hath laaunaa
4. galhaan noo sahaaraa denaa
5. chihare noo hath laaunaa
6. purrapurree ute sahaaraa denaa
eih vee dekhiaa giaa hai ki ih harakataan maradaan aauarataan, dohaan vich prachalat han| purrapurree ute sahaaraa den vaalee harakat maradaan vich aauarataan naalon do gunaan ziaadaa prachalat hai ate vaalaan noo hath laaun vaalee harakat aauarataan vich maradaan naalon tin gunaa jiaadaa prachalat hai|
siaanee gal
aapane aap noo tasalee den vaaleean harakataan, jiven hath naal sahilaanaa, pakarranaa, jafee paaunaa, chhohanaa aad, jiharreean aseen pareshaanee jaan beaaraamee vele karade haan, einhaan daa sabandh saadde bachapan de uhanaan samiaan naal jorriaa jaandaa hai jadon saanoo koee doojaa viakatee tasalee de rihaa hove|
jadon koee viakatee sakaaraatamak mulaankan vaalee avasathaa vich aa jaandaa hai taan ih vadheea haalat hai| ihade vich baakee chihare naalon tthoddee val hath ziaadaa jaandaa hai| jekar koee viakatee tuhaaddee gal vich dilachasapee lai rihaa hundaa hai taan us dee halake dtang naal banaaee hoee mutthee galh naal lagee hundee hai ate pahilee ungal upar val noo hundee hai ate is dee dishaa akasar kan val noo hundee hai|
eis ton agalee avasathaa vich je tuseen kise viakatee naal galabaat kar rahe hunde ho, auh viakatee jadon kujh kahin ton pahilaan soch rihaa hundaa hai taan us vele hath akasar tthoddee val chalaa jaandaa hai| je ih hath uthe hee ttik jaandaa hai jaan hath chihare ton pooree tarhaan hattaa liaa jaandaa hai taan fir uh haale tuhaaddee gal sun rihaa hai| par je ukataahatt de chinh kujh ginatee vich ate samooh vich disane shuroo ho jaan taan fir tuhaanoo kujh karan dee lorr hai|
baahavaan
tuhaanoo yaad hovegaa ki aapaan khulhee ate band sareerak bhaashaa dee gal keetee see| hun tak tuseen ih gal samajh hee ge hovoge ki jadon aseen khulhee avasathaa vich hunde haan taan saadde kam binaan kise vighan de chalade han| ih gal tuseen subhaavak hee antaragiaan vich nisattinachattivele pahilaan hee jaanade see| baahavaan naal vee kujh aisaa hee hai, aseen baahavaan deean alag alag haalataan jaan mudaraavaan baare gal karaange ate naal hee ih vee gal karaange ki jadon saaddeean baahavaan ik khaas haalat vich hundeean han taan is daa saadde dimaag te kee asar paindaa hai|
jadon aseen khulhee avasathaa vich hunde haan taan saadde kam binaan kise vighan de chalade han|
morreean hoeean dtoladeda baahavaan
sareer dee bhaashaa vich baahavaan dee bhoomikaa khaas tauar te dilachasapee vaalee hai, kiaunk baahavaan naal aseen lokaan ate aapane vichakaar ik morachaa jaan bachaa karan vaalee rukaavatt farottechattive bharariera banaa sakade haan ate unhaan naal ho rahee galabaat jaan vichaar vattaandaraa band kar sakade haan| kee tuseen kade kise naaeett kalab de baahar kharrhe rakhiakaan bhounacherasa noo dekhiaa hai aunhaan deean baahavaan kis haalat vich hundeean han kalab de andar mauajood larrakeean, eih dasan lee ki unhaan dee tuhaadde vich koee dilachasapee naheen, kee karadeean han
einj lagadaa hai ki saanoo aapane vadde ho jaan ton baad dee sareerak bhaashaa noo samajhan lee saanoo baarabaar aapane bachapan val jaanaa paindaa hai| yaad karo ki chhotte hundiaan aseen kise cheez ton bachan lee kiven kise naa kise cheej de pichhe chhup jaande see| ih cheez saadde maataa jaan pitaa vee ho sakade san ate koee vee hor cheezajiven mej, kurasee vagairaajis pichhe chhup ke aseen aapane aap noo baakee duneean ton surakhiat mahisoos karade see|
jiven jiven aseen vadde hoe, aseen ik aapane naal hee har vele chukee firan vaalaa bachaa daa dtang labh liaabaahavaan| inhaan noo aseen kee dtangaan naal
aapane age liaa sakade see ate kise vee beaaraamee jaan khatare ton surakhiat mahisoos kar sakade see| aseen aapane sareer dee mudaraa us vele bachaa karan vaalee banaa lainde haan jadon aseen koee aisee gal sunade haan jiharree saanoo changee naheen lagadee jaan jadon aseen tanaa vaalee manosathitee vich hunde haan, jaan jadon saadde man vichon koee nakaaraatamak soch paidaa hundee hai| yaa is kisam dee koee vee bhaavanaa man vich paidaa ho jaave taan aseen aisee mudaraa vich hee aa jaande haan|
siaanee gal
eik dooje vich fasaaeean baahavaan hameshaa hee ih paragatt karadeean han ki aseen beaaraamee vich haansivaae udon jadon saanoo tthandt lag rahee hove|
eik dooje vich fasaaeean baahavaan ik aisee mudaraa hai jiharree aseen poore sansaar vich hee dekh sakade haan| jiven aseen pahilaan vee kihaa see, eih mudaraa mukh tauar te ih darasaaundee hai ki aseen beaaraamee dee haalat vich haan| ate ihee gal aseen doojiaan noo paragatt kar rahe hunde haan| aseen hameshaa is gal lee chintaatur rahinde haan ki saadde sareer dee bhaasaa doojiaan noo kee keh rahee hai| ise tarhaan hee hai naa
sareer dee saaree bhaashaa chup jaan bezubaan hundee hai, so ih aapanee gal chup vich hee dooje tak pahunchaaundee hai| ise karake jadon is daa matalab galat kadtiaa jaandaa hai taan ih is noo ttheek vee naheen kar sakadee|
jadon vee aseen kise kisam dee preshaanee jaan muskal mahisoos karade haan taan aseen aapaneean baahavaan khich ke ik dooje vich fasaa lainde haan | saaddeean baahavaan sidheean saadde paasiaan val jaandeean han ate saaddee chhaatee de uparon ik dooje naal lag jaandeean han| ih saanoo ik surakhiaa den vaalee rukaavatt ban jaandee hai, jaan shaaeid inee hee zarooreesaanoo tasalee den vaalee rukaavatt ban jaandee hai| kiaunk aseen hamesaa chintaa vich rahinde haan ki aseen dooje dee sareerak bhaasaa ton kee matalab kadt rahe haan ate naal hee aseen aapanee sareerak bhaasaa naal doojiaan noo kee das rahe haan, taan saanoo hameshaan baahavaan ik dooje vich fasaaun lagiaan bahut dhiaan rakhanaa chaaheedaa hai, bhaaven saanoo tthandt hee kiaun naa lag rahee hove|
siaanee gal
adhiain ihee gal dasade han ki lok jadon kise noo baahavaan fasaaee hoe dekhade han taan uh is daa matalab nakaaraatamak jaan surakhiaa vaalaa hee kadtade han|
kujh aiseean vee baahavaan fasaaun vaaleean mudaraavaan han jiharreean aseen rozaanaa aam jeevan ate kam kaar vich dekhade rahinde haan| inhaan vichon sabh ton jiaadaa prachalat uh hai jis baare tuseen aap aasaanee naal keh sakade ho ki tuseen vee aisaa hee karade ho| ate tuseen ih harakat udon hee karanee shuroo kar ditee see, jadon ton tuseen aapane andar mauajood jainettik kodd te chalanaa shuroo keetaa see| is noo saadhaaran baahavaan morranaa jaan fasaanaa kihaa jaa sakadaa hai| jadon tuseen baahavaan noo chhaatee age morrade ho taan tuhaadde hath tuhaaddeean baahavaan te chhaatee vichakaar fasaae ho sakade han| ih sabh ton vadh prachalit baahavaan morran daa tareekaa hai| ih poore sansaar vich har jaghaa prachalat hai ate ih samajho ki uh viakatee binaan bole ih gal keh rihaa hundaa hai main kise naa kise gal jaan viakatee ton ghabaraaeaa ate presaan haan ate main us gal pratee nakaaraatamak haan ate aapanaa bachaa kar rihaa haan tuseen ih mudaraa har roz dekh sakade holokal bas vich, lifatt vich, sarakaaree dafatar vich lagee kataar vich, samaajak progaraamaan vich, eintazaar karan vaale kamariaan vich| jithe vee lok beaaraamee te preshaanee mahisoos kar rahe hunde han, authe hee ih dekhee jaa sakadee hai|
kam vich, kise meetting vich jaa preezaintteshan vich jadon tuseen kise saathee, gaahak jaan bauas naal gal karade hovo ate uh is mudaraa vich aa jaave taan is daa bhaav ihee hai ki koee aisee gal ho gee hai jis naal uh sahimat naheen| uh bhaaven zabaan ton ihee keh rahe hon ki sabh ttheek hai ate uha ih gal kujh haualee jaan dabee jbaan vich kahinage, par ih mudaraa, ate is de naal hee kujh ghatt khulhe chihare de haav bhaav ih saaf das denage ki kujh karan dee lorr hai, sabh achhaa naheen hai|
eih mudaraa das dindee hai ki sabh achhaa naheen hai|
zaraa hetth likhee galabaat noo parrho
maaeekal vibhaag dee ik meetting vich aapanee pee. e. noo taan fir aapaan us meetting baare faisalaa kar leeemain uh vaalaa panjataaraa hottal buk kar dindaa haan jiharraa bilakul shahir de vichakaar hai| toon us dee puraane dtang dee imaarat dekhee hovegee jiharree barree vadheea banee hoee hai ate jisade tahikhaane vich sapaa shpa baniaa hoeaa hai| toon aapane dosat noo vee lai aaveen, main te meree patanee doven aa rahe haan| kairan moonh hath naal dtak laindee hai kee naam hai us hottal daa
kairana haan, ausadaa naam rainddolaf haibarraa changaa hottal hai, aus daa maahaual barraa changaa hai| us dee aavaaz daa sur te rafataar badal gee hai, aus de lafaz haualee aavaaj vich nikal rahe han ate hath moonh ton garadan tak aa giaa hai
maaeekalahaan, eihee naam hai| ttaileeveezan de insapaikattar moras vaale progaraam de lok uthe hee rahinde san ate main vee us noo uthe hee baar vich miliaa see| aapaan meetting vee moras baar vich hee karaange|
hun kairan farash val dekh rahee hai ate usane baahavaan vee morr leean han|
eik gal saaf hai ki maaeekal ne insapaikattar moras ton kujh naheen see sikhiaa| is gal de saare ishaare mauajood san ki kujh garrabarr hai| us noo pataa honaa chaaheedaa see ki kairan daa aam varataau, nazaraan milaake gal karan vaalaa hai| ise ton pataa lag jaanaa chaaheedaa hai ki kujh garrabarr hai| fir us de bolan de dtang ton vee pataa lag rihaa seeauh arr arr ke bol rahee see, aus ne moonh dtakiaa hoeaa see, garadan noo pakarriaa see ate baahavaan morr leean san| ih saareean harakataan ik samooh banaa raheean san te pukaar pukaar ke keh raheean san ki kairan kise preshaanee vich hai jiven baad vich pataa lagaa ki us dee pichhale hafate hee aapane buaaeifaraindd naal larraaee hoee see
so ih ishaariaan daa samooh saanoo kujh das rihaa see ate asal gal usadeean harakataan ton leeka ho rahee see| saanoo pataa hai ki kise vee gal daa asalee matalab sareerak harakataan ton hee pataa lagadaa hai ate is noo lukaaeaa naheen jaa sakadaa sareerak ate zubaan ton lafajaan ton ilaavaa milan vaale ishaare 55 prateeshat te 38 prateeshata ih gal saaf das rahe san ki gal karan daa udon tak koee faaeidaa naheen jadon tak aseen us dee paresaanee naa samajh leee|
eih sach hai ki jadon tak uh viakatee is bachaa vaalee mudaraa vich hai, jis vich usane aapane ravaeee vich ik rukaavatt kharrhee kar lee hai, aseen age naheen vadh sakade| kahinde han hun kujh karanaa hee pavegaa|
baahavaan kholho
jadon vee mainoo aisee haalat daa saahamanaa karanaa paindaa hai jis vich us viakatee ne baahavaan band jaan morreean jaan fasaaeean keeteean hundeean han, taan main us viakatee noo kujh karan jaan kholhan lee de dindaa haan| je tuseen unhaan de hath kujh dekhan vaalee jaan karan vaalee cheez farraa diau taan baahavaan valon kharrhee keetee hoee rukaavatt khatam ho jaandee hai|
koshis karo ki us viakatee noo kujh dekhan jaan karan lee de ditaa jaave|
mainoo yaad hai ki ik vaaree aapane kam de silasale vich ik isataree saathee naal main ik gaahak noo kam baare preezainttashan de rihaa see ki achaanak hee uh gaahak dilachasapee lainon hatt giaa| us vakat saadde kol aisaa koee kaagaj jaan istihaar naheen see jiharraa us de hath farraaeaa jaa sake| te meree us isatree saathee ne kauafee dee ik naveen ddabee us noo pakarraaee te ih darasaaeaa ki ddabee us kolon khulh naheen rahee| naal hee usane usanoo ddabee kholhan lee benatee keetee| is de naal hee us deean baahavaan fir khulh geean, samen ton thorrhaa pahilaan hee kauafee peen daa progaraam ban giaa ate naal hee ih puchhan daa mauakaa vee ban giaa ki hor koee suaal hai kise mushakil vich pee aauarat dee madad lee pukaar vaakee hee barree taakatavar hundee hai
baahaan morran deean kisamaan
baahaan morran baare ik barree mehatavapooran gal hai ki jadon tak uh viakatee ise mudaraa vich rahindaa hai, audon tak us viakatee dee maanasik haalat vee use tarhaan dee hee rahindee hai|
baahaan morran dee ik kisam uh vee hai jis vich uh viakatee baahaan noo ghutt ke farr laindaa hai| doven hath doven baahavaan de uparale hise noo ghutt ke farree rakhade han jiven kite uh ih pakaa karanaa chaahunde hon ki baahavaan upar val noo utth naa jaan| ih bilakul uven hee hai jiven kise viakatee ne kurasee deean baahavaan ghutt ke farreean hon| uh viakatee at de tanaa ate preshaanee vich hundaa hai, jaan uh kise maarree ghattanaa de ddar vich baitthaa hundaa hai| tuseen aisee mudaraa akasar udon dekh rahe hunde ho jadon kise yooneean deean tanakhaah baare galabaat lee meettingaan chal raheean hon ate netaa unhaan saatheean naal gal kar rahe hon jiharre khush naa hon| je kar tuseen vee aisee mudaraa banaa ke rakhade ho taan tuseen ih andaazaa lagaa sakade ho ki tuseen aapanaa kee prabhaav chhadd rahe ho|
fir kee vaaree tuseen baahaan morreean hoeean dekhoge jadon hathaan ne baahavaan hetthaan muke vatte hoe hunde han| ih taan sunan vich hee khataranaak lagadaa hai hun uh viakatee siraf tuhaadde ton bach hee naheen rihaa sagon uh taan hamalaa karan lee vee tiaar baitthaa hai| us dee ih bhaavanaa chihare de haav bhaav ton vee sahee keetee jaa sakadee hai ate lataanpairaan deean harakataan ton vee pakee keetee jaa sakadee hai| jekar tuseen galabaat daa nateejaa milavaratanamitthaas vaalaa kadtanaa chaahunde ho taan ik gal daa dhiaan rakho ki kite tuseen unhaan vaalee mudaraa hee naa banaa lavo| sagon tuseen aapanee sareerak bhaashaa khulhee rakho taank uh viakatee vee khulh ke gal kare ate aapaneean aiseean bhaavanaavaan paidaa hon daa kaaran dase| ih bhaavanaavaan kee han, eih taan tuseen hun tak samajh hee chuke hovoge, einhaan daa kaaran labho| tuseen is mudaraa vich puleesamainaan, rakhiakaan, gaaraddaan ate baaoonsaraan noo akasar dekhoge ate ih unhaan ne jaan ke keetaa hundaa hai taank lok unhaan dee neeat samajh jaan|
baahavaan morran dee ik hor mudaraa vee dekhee gee hai jis vich angootthaa upar val noo keetaa hoeaa hundaa hai| main bahut vaaree vapaareean noo is mudaraa vich dekhiaa hai jadon uh aapane gaahakaan kol aapanee ziaadaa keemat noo sahee tthahiraa rahe hon, jaan kise museebat vich fase aadamee naal koee kaar daa makainik gal kar rihaa hove|
hun baahavaan morreean hon dee mudaraa ik paase ih dasadee hai ki uh viakatee vee kujh chintaa jaa tanaa vich hai kiaunk us noo haale ih naheen pataa ki usanoo kine paise milanage, par naal hee upar val noo keete hoe angootthe ih vee das rahe han ki us noo kujh bharosaa vee hai kiaunk usanoo lag rihaa hai ki uh changee sathitee vich hai| pataa naheen kee, par angootthe baare koee khaas cheez hai jroor| aseen akasar dekhade haan ki savaibharose vaale lok aapane hath jaikatt jaan kott dee jeb vich paa lainde han par angootthaa baahar hee rakhade han amareekaa de reh chuke raashattarapatee jauahan aif kaineddee deean filamaan te chitar dekho taan uh sadaa hee aapane hath jebaan vich rakhadaa see par usadaa angootthaa baahar hundaa see|
jiharre vapaaree ate kaar makainik dee aapaan hune gal keetee hai, auh vee ik chintaa vich taan san ki kiven tuhaadde ton vadh ton vadh paise kamaae jaan, par naal hee uh jaanade han ki hun tuseen fase hoe ho ate unhaan de ilaavaa tuseen kise hor kol jaan joge naheen|
eis kisam dee baahavaan morr ke rakhan dee mudaraa tuseen akasar kam ute ate vaise vee dekhoge| jadon vee tuseen ih mudaraa kam vich dekho taan ih tuhaadde uhee saathee karanage jiharre kise kaaran chintaabeaaraamee vich taan han par naal hee unhaan noo aapane rutabe kaaran bharosaa vee hundaa hai|
adhabaanh morranaa farattial aram chharosasa
eis ton pahilaan ki aapaan is mehatavapooran vishe baare gal karee, aseen pahilaan ih dekhee ki aseen kinaan dtangaan naal aapane bachaa vaalee is harakat daa pragattaavaa karade haan| shaaeid tuseen aap vee samen samen te aisaa karade hovo| tuseen adhabaanh morran dee harakat karade ho jis vich tuseen siraf ik baanh hee morrade ho| siraf iko baanh hee ik rakhiaabaireear banaaun lee varatee jaandee hai ate is naal doojee baanh noo farr liaa jaandaa hai| eih harakat aauarataan vich aam hai ate jadon tuseen kujh aise lokaan daa ikatth dekhoge jiharre ik dooje noo changee tarhaan naa jaanade hon taan tuseen ih vaalee harakat bahut ginatee vich dekhoge|
eik vaaree fir bachapan val chalee, eih saanoo unhaan samiaan dee yaad divaaundee hai jadon kise ne saanoo ik baanh ton farriaa hundaa see ate aseen ddare hoe hunde see| udon aseen aisaa hee karade see| jadon tuseen ttaileeveezan te keete jaa rahe kise mukaabale daa nateejaa dekhade ho taan bhaag lain vaale akasar aisaa hee kar rahe hunde han| jaan fir chonaan de nateeje dee intajaar kar rahe umeedavaar vee is mudaraa vich
dekhe jaa sakade han| jadon lok sattej te kharrhe kise inaam aad lee aapanaa naam bole jaan dee intazaar kar rahe hunde han taan vee ih mudaraa akasar hee dekhee jaa sakadee hai|
eis mudaraa daa ik hor roop vee hai| kee vaaree aisaa hundaa hai ki aseen aapanee doojee baanh farran dee haalat vich naheen hunde| saanoo is dtang naal aapane aap noo tasalee den daa mauakaa naheen miladaa so aseen is harakat noo roop badal ke karade haan| aseen ih vee naheen chaahunde ki lokaan noo ih pataa lage ki aseen kiven mahisoos kar rahe haan par naal hee aseen aapanee bechainee aapane andar belorree aoorajaa ton chhuttakaaraa vee paaunaa chaahunde haan | so saanoo aapane rakhiaa baireear dee lorr hundee haibhaaven ih kujh ku palaan lee hee kiaun naa hove|
fir vee saanoo rakhiaa baireear dee lorr hundee hai|
koee hairaanee naheen ki aise lok jinhaan daa jeevan kaafee janatak hundaa hai ate uh lokaan deean nazaraan vich rahinde han, aunhaan noo aapanaa ik akas banaa ke rakhan dee lorr hundee hai| aise lok akasar ih harakat chhupaa ke karade han, jaan roop vattaa ke karade han| par aseen fir vee is noo ttaileeveezan de kaimare raheen akasar dekh lainde haan| so aise lokaan noo aapanaa akas kaaeim rakhan lee hor jiaadaa mihanat karanee paindee hai, haalaank andaron uh bechainee ate beaaraamee mahisoos kar rahe hunde han|
gap shap de rasaale hamesaa hee vakhovakhareean thaavaan ate samaarohaan aad vich pahunch raheean hasateean ate jorreean deean fottoaan chhaapade rahinde han| kauan kisade naal see auh larrakee kis de naal aaee kauan us naal jaa rihaa hai aus ne aapane dosat noo kidaan pakarriaa hoeaa hai aus val kidaan dekh rahee hai aunhaan de sareer dee bhaashaa kee keh rahee hai har chhottee jihee harakat ate sareerak bhaashaa daa chhottaa jihaa isaaraa vee pakarr liaa jaandaa hai ate har chhotte jihe saboot noo vee unhaan de viradh varatiaa jaandaa hai|
so jaaneean pahichaaneean te mashahoor hasateean, jinhaan noo janataa vich aapanaa ik akas dikhaaun ate banaaee rakhan dee lorr hundee hai, auh akasar aapane sareer agon ik baanh langhaaun dee harakat karade han| khaas kar jadon uh kise samaaroh vich jaa rahe hon ate kise khaas sathaan te hon| kee vaaree uh aapanee baanh agon langhaa ke gharree dee janzeer ttheek karade han| ih vakharee gal hai ki unhaan ne gharree paaee hee naa hove koee hor viakatee aapanee ttaaee noo sidhaa karegaajiharree pahilaan hee sidhee hove| hath dooje paase vaale kan val jaavegaa ate kaantte noo ttheek karan dee koshis karegaa| ih saaraa kujh siraf surakhiat mahisoos karan daa ik tareekaa hai te pakaa rakhiaa baireear ik dooje vich faseean baahavaan naa hon karake keetaa jaandaa hai|
raaj gharaaniaan de lok
eingalaindd de raaj gharaane de mainbar is kam lee bahut vaaree ghokhe jaande han| unhaan de janataa vich aaun de mauake hee ine ziaadaa hunde han ki ih ghokh kudaratee hee hai| so aseen bahut vaar unhaan dee beaaraamee dekhade haan, haalaank unhaan noo is kam daa varhiaan badhee abhiaas hundaa hai|
mahaaraanee baare mashahoor hai, ki uh aapane kol hameshaa ik paras rakhadee hai jiharraa us dee baanh te ttangiaa hundaa hai ate sareer de age is tarhaan ik pakaa surakhiaa baireear banaa dindaa hai| raajakumaar chaaralaz deean vee kujh
manabhaaundeean harakataan han| ik khaas hai jiharree uh udon karadaa hai jadon uh aapanee kaar ton utar ke jaandaa hai | us dee baanh dooje paase jaandee hai ate kameez de kafalink noo ttheek karadee hai| us dee ik hor mashahoor harakat hai| haalaank raaj gharaane de lok jeb vich paise naheen rakhade par fir vee us dee baanh agon langhadee hai ate aapanee chhaatee ute kott dee andaralee jeb vich pe battooe noo chhonhadee hai haalaank battooaa uthe naheen hundaa par uh is noo dekhadaa iven hee hai jiven us ne inttaraval vich aaees kareem khareedanee hove jaan ghar jaan lee ttaikasee daa kiraaeaa battooe vich rakhiaa hove|
garadan noo hath laaunaa
jadon vee aseen kujh pareshaan hunde haan taan saaddaa hath achet hee garadan val noo, autth jaandaa hai| aauarataan maradaan ton vadh ih harakat karadeean han| aseen aapane aap noo tasalee den lee garadan daa saahamanaa hisaa, jaan maradaan vich aam karake pichhalaa paasaa halakaa jihaa ragarrade haan| aadamee akasar aapanee tthoddee de hetthaan vaalaa hisaa chhonhade han, jithe saaddeean nasaan de sire hunde han|
akasar dekhiaa jaandaa hai ki jadon aauarataan kise kisam dee pareshaanee mahisoos karadeean han taan uh aapanee garadan daa saahamanaa hisaa khurakadeean han| je unhaan ne gale vich koee haar jaan laakett vagairaa paaeaa hove taan uh us noo chherranaa suroo kar dindeean han| ate je bhaavanaavaan ziaadaa hee tej ho jaan uh gal daa naal hee kaalarabon chhollar bhone vaalaa hisaa chhonhadeean han jaan kee vaaree pooraa dtak laindeean han| akasar hath naal ih hisaa udon tak dtakiaa rahindaa hai jadon tak preshaanee khatam naheen ho jaandee|
kujh samaan pahilaan main ik hottal de laaunj vich ik dilachasap nazaaraa dekhiaa| uthe ik vaddee sakareen vaalaa ttaileeveejan lagiaa hoeaa see| kaafee saare lok bee.bee. see. daa progaraam main kujh vee karan lee tiaar haan eelal do arettahinaga dekh rahe san| is vich ik mashahoor thiettar vich hon vaale naattak oleevar dee paatar nainsee noo chunan lee ik mukaabalaa chal rihaa see| mukaabalaa dilachasap see ate ik larrakee noo us vichon kadtiaa jaanaa see | larrakeean sattej te kharrheean nateeje dee intazaar kar raheean san ate sathitee kaafee tanaa bharee see| unhaan saareean larrakeean de saah lain daa dtang vee tanaa bharapoor ho chukaa see| main us vakat ih gal nott keetee ki progaraam dekh raheean sant aauarataan vichon chaar aauarataan ne hath naal aapanee garadan noo pakarriaan hoeaa see| ih hath us vakat tak hee uthe rahe jad tak ki nateejiaan daa ailaan naa ho giaa|
so jadon tuseen aauarataan dee sareerak bhaashaa noo samajhan dee kosis kar rahe hovo taan ih dhiaan karo ki kee unhaan daa hath garadan tak giaa hai auh kis jaghaa te hai kee uh gale de haar noo chherr rahee hai jaan gale te khaarish kar rahee hai jaan gale noo ghutt ke pakarr hee liaa hai| is ton hee saanoo pataa lag jaavegaa ki beaaraamee kinee ziaadaa hai| ik vaaree fir tuhaanoo samooha dekhane painege taank tuseen sahee sahee andaajaa lagaa sako|
ik vaar fir ishaariaan de samooha val dhiaan karo|
pair
baahavaan vaang hee pairaan deean harakataan ton vee aseen bahut kujh samajh sakade haan| khaas karake udon, jadon aseen pairaan deean harakataan noo baahavaan valon mil rahe ishaariaan naal milaake ik samooh de roop vich dekhade haan| pair vee mehatavapooran hunde han| saadde andar ih bhaavanaa pakee tarhaan ban chukee hundee hai ki jis cheez jaan viakatee noo aseen pasand karade haan, aseen use val hee murr jaande haan| jadon saadde kise cheez jaan viakatee valon murr ke dooje paase hunde han taan is daa matalab ihee hundaa hai ki aseen us sathitee ton door honaa chaahunde haan| aam tauar te saanoo aapane pairaan dee dishaa daa udon hee pataa lagadaa hai jadon aseen aapane pairaan val dhiaan karade haan, aus ton pahilaan naheen|
jiven tuseen panjaven adhiaae vich vee dekhoge, saare sareer daa hetthalaa hisaa jhootth noo pakarran vich sabh ton vadh madad karadaa hai| uh harakataan jinhaan noo aseen eiraadaa dasan vaaleean harakataan kahinde haan uh lataan ate pairaan vich bahut sapashatt
nazar aaundeean han| udaaharan vajon je tuseen kise naal aahamo saahamane gal kar rahe hovo ate kujh samen baad us daa ik pair baahar val noo murr jaave ate doojaa pair haale vee tuhaadde val hee hove, taan ih samajh lavo ki uh hun jaanaa chaahundee hai, bhaaven tuhaanoo ih hee lag rihaa hove ki galabaat bahut vadheea chal rahee hai| us daa sareer haale vee tuhaadde aahamo saahamane hai par ik pair jaan dee ichhaa daa ishaaraa kar rihaa hundaa hai| ho sakadaa hai usane kise noo samaan ditaa hoeaa hove jaan fir usane vaise hee faisalaa kar liaa hove ki hun us noo chale jaanaa chaaheedaa hai| kise vee viakatee de ravaeee baare pair bahut kujh das dinde han|
einhaan iraade vaaleean harakataan noo samajhan naal bahut vaaree saadde aapasee sabandh bach jaande han| bahut saare lok tahizeeb kaaran aapane iraade shabadaan vich naheen pragattaaunde| uh ise cheej te nirabhar kar rahe hunde han ki tuseen unhaan dee sareerak bhaasaa noo samajh lavoge| je kar unhaan noo tuhaanoo samajhaaun lee baar baar aiseean iraadaa pragattaaun vaaleean harakataan karaneean pain taan unhaan andar ik khijh paidaa ho jaandee hai| fir unhaan noo tuhaadde naal hoee galabaat baare bas ihee yaad rahindaa hai, hor kujh naheen| is ton nakaaraatamak bhaavanaavaan paidaa ho jaandeean han|
kee vaaree kise bhulekhe dee gunjaaeish naheen rahindee| tuseen kise naal gal kar rahe ho ate uh tuhaadde ton thorrhaa jihaa ik paase ho ke kharrhe ho jaande han ate doven pair tuhaadde ton pare vaale paase val noo hunde han| haalaank chiharaa haale vee aisaa kujh naheen das rihaa hundaa par pair ih sapastt kar dinde han ki uh kidhar jaanaa chaahunde han|
khoj karan vaaliaan daa ih vichaar hai ki saadde pair te lataan saadde sabh ton eimaanadaar ang han| isadaa kaaran ih hai ki aad kaal ton hee khatare samen saadde pairaan te lataan noo jhatt hee bhajanaa paindaa seeis ton pahilaan ki aseen suchet tauar te bhajan daa faisalaa karade| taan hee bachaa ho sakadaa see|
saadde sareer de hetthale hise de ang saaddeean naanhapakhee ate haanpakhee sochaan baare achet hee das dinde han| jadon aseen utejit hunde haan ate kise manabhaaunde mashahoor viakatee dee intazaar kar rahe hunde haan, taan baitthe hoe vee saadde pair upara thale hunde rahinde han| ise tarhaan tuseen kite inttaraviaoo den ge ho ate inttaraviaoo lain vaalaa der naal pahunche, taan itazaar vich tuhaadde pair uparathale val hilade rahinde han, bhaaven tuseen lataan morrake vee rakheean hon|
tuhaadde val jaan dooje paase
jiven aapaan pahilaan vee zikar keetaa hai, eih cheez saadde subhaa daa hisaa hai ki jo vee saanoo changaa lagadaa hai aseen us val hee murr jaande haan| ih cheej aseen kharrhe hoe ate baitthe hoe dohaan haalataan vich dekh sakade haan| jekar tuseen kharrhe hoke kise naal gal kar rahe ho ate tuhaadde pair us dee dishaa vich naheen han, taan is daa matalab hai ki tuseen us viakatee val siraf lak ton upar hee saahamane ho|
eise tarhaan hee aisee sathitee vee ho sakadee hai ki uh viakatee aapanee lat doojee upar dee langhaa ke baitthaa hove ate pair dee dishaa tuhaadde ton pare jaa rahee hove| lat doojee de uparon langhaa ke us ne aapane ate tuhaadde vichakaar rukaavatt kharrhee keetee hoee ho sakadee hai| ik vaaree fir ih dhiaan naal dekho ki ih kamare vich pe saamaan karake hai jaan us dee manosathitee karake hai| ih vee dekho
val ho giaa hai kite aisaa taan naheen ki ih tuhaadde valon kahee gee kise gal karake hoeaa hove
samajhan dee koshis karo ki kee ih manosathitee karake hai|
jadon vee tuhaanoo agalaa mauakaa mile, jadon kujh lok kharrhe hoke gal kar rahe hon taan dhiaan naal dekho| kee unhaan vichon kise de pairaan dee dishaa kise khaas viakatee val hai audaaharan vajon kee kise marad daa ik pair kise aauarat dee dishaa vich hai jaan aauarat daa marad dee dishaa vich samaajak mel jol vich vee ih cheez dekho ate kam kaar vich vee| tuhaanoo is ton bahut kujh pataa lagegaa tuhaadde aapane baare vee aam tauar te saanoo ih naheen pataa hundaa ki aseen aapane pairaan naal kee kar rahe hunde haan|
jadon aseen ik dooje naal baitthake gal kar rahe hunde haan taan aseen ik harakat aam hee karade haan| is naal aseen ih ishaaraa kar rahe hunde haan ki aseen hun jaanaa chaahunde haan| aam tauar te ih harakat achet hee hundee hai| aseen aapane pair baahar jaan dee disaa vich karade haan| saadde hath kurasee deean baahaan te aake ttik jaande han je kurasee deean baahavaan naa hon taan ih saadde goddiaan te ttik jaande hana ate aseen jaan dee kosis karade haan| je doojaa viakatee saaddaa isaaraa naa samajhe ate galabaat jaaree rakhe taan saanoo ih sabh kujh dubaaraa karanaa paindaa hai| fir vee jekar koee saaddaa isaaraa naa samajhe taan saanoo khijh charrhanee suroo ho jaandee hai|
siaanee gal
saadde pair saadde dimaag ton sabh ton door hunde han, so aseen akasar is gal baare suchet naheen hunde ki saadde pair kee kar rahe han ate kis dishaa vich han|
pairaan dee dishaa saanoo bahut kujh dasadee hai, par jekar aseen dhiaan naal dekhee ki kise viakatee de pair baarabaar hil rahe han ate kise ik jaghaa te ttik naheen rahe ih gal kharrhe jaan baitthe hoe doven tarhaan hee ho sakadee hai, taan saanoo ih samajh lainaa chaaheedaa hai ki uh aapanee bechainee noo baahar liaa rihaa hai ate us jaghaa ton, jaan unhaan haalaat ton ikadam door ho jaanaa chaahundaa hai| ise tarhaan je koee viakatee aapane pairaan noo baarabaar dharatee naal ttakaraave taan isadaa matalab hai ki us daa sabar khatam ho chukaa hai|
lataan
bilakul jis tarhaan saanoo pair ih das dinde han ki uh viakatee kithe jaanaa chaahundaa hai, lataan vee saanoo bahut kujh dasadeean han| morreean hoeean lataan aam tauar te sajee lat khabee de uparon akasar morreean hoeean baahavaan naal mil ke ik samooh banaaundeean han ate nakaaraatamak ate bachaa karan dee bhaavanaa paragatt karadeean han| par morreean hoeean baahavaan vaang tuseen morreean hoeean lataan ton ikaliaan hee ih nateejaa naheen kadt sakade ki uh viakatee beaaraamee vich hai|
siaanee gal
aauarataan deean morreean hoeean lataan daa matalab thorrhaa ziaadaa dhiaan naal hee kadtanaa chaaheedaa hai| ho sakadaa hai ki ih manosathitee naa das rihaa hove sagon siraf aaraam lee hove jaan pahiraave karake hee karanaa pai rihaa hove|
morreean hoeean lataan daa matalab aam tauar te morreean hoeean baahavaan naal milaa ke hee kadtanaa chaaheedaa hai| kiaunk ih akasar aadameean vich vee siraf aadat karake hee jaan kee vaaree kuraseean de aaraam daaeik naa hon karake hee ho jaandaa hai| par fir vee maradaan te aauarataan dohaan vich hee morreean hoeean lataan ate morreean hoeean baahavaan kise naa kise mushakil val isaaraa zaroor karadeean han| jiven main age kihaa see, ki unhaan noo kholhana lee kujh naa kujh zaroor karanaa chaaheedaa hai, jaan ghatto ghatt saanoo is daa kaaran samajhan dee koshis taan karanee hee chaaheedee hai|
kee vaaree lataan dee thaan te gitte morre hunde han ik de uton doojaa langhaaeaa hundaa hai, aauarataan aam tauar te aapane godde ikatthe karake rakhadeean han ate hath akasar jholee vich hunde han| aadamee aam tauar te lataan khilaar ke rakhade han ate hath akasar kurasee deean baahavaan te hunde han| jiven ki pahilaan vee gal hoee see
aapaneean is te harakataan naal aseen kee prabhaav de rahe haan, eihee mehatavapooran hai| je gitte ik dooje ton langhaan naal saaddaa prabhaav bachaa vaalee mudaraa daa paindaa hai, ate saadde khulhe hoe hon daa prabhaav naheen paindaa, taan kee aseen ihee prabhaav denaa chaahunde haan
eik hor harakat hai jis vich hath tthoddee noo sahaaraa de rihaa hundaa hai ate angootthaa kan val ishaaraa kar rihaa hundaa hai| ih harakat us naal bilakul miladee juladee hai jiharree aseen bache hundiaan karade seejadon aseen kise noo s... s s... keh ke chup rahin daa isaaraa karanaa hundaa see| bas use tarhaan hee saadde aradhachet man valon saanoo chup rahin daa isaaraa ho rihaa hundaa hai|
kee vaaree saadde hath daa banhiaa hoeaa mukaa moonh noo dtak laindaa haibilakul uven hee jiven talee dtakadee hai| ih akasar udon dekhiaa jaandaa hai jadon sunan vaale ne saaddee gal sunee hundee hai ate uh is nateeje te pahunchiaa hundaa hai ki aseen us ton kujh chhupaa rahe haan| aise vakat te uh ih mudaraa banaa lainde han jiven uhaaapane andar paidaa ho rahee chunauatee den dee bhaavanaa noo dabaa rahe hon|
main kujh ku tuhaanoo das dindaa haan| ih poore chinh naheen han kiaunk saadde kol itanaa samaan naheen| par je tuseen kujh harakataan daa samooh dekho taan ih zaroor tuhaanoo kujh das devegaa| jithe tuhaanoo kujh hor puchhan dee lorr mahisoos hove, mainoo rok lainaa|
prashanataan fir ih pakeean nisaaneean han
bilakul naheen| je tuseen kise ik nishaanee jaan harakat te nirabhar kar rahe ho taan te bilakul naheen| jadon koee aauarat kise marad vich dilachasapee rakhadee hai jaan shaaeida dilachasapee rakhadee hai taan ih harakataan aam tauar te hundeean han| par main ik vaaree fir kahaangaa ki kujh ku harakataan daa samooh dekho| ih har harakat ik sbad hai| jad tak sbadaan daa mil ke vaak naheen ban jaandaa, audon tak inhaan daa koee arath naheen hundaa| so hameshaan vaak te nirabhar karo | vaak banaaun lee ghatto ghatt tin shabadaan dee lorr hundee haitaan hee isadaa koee arath hundaa hai|
prashanakee tuseen saanoo aauarataan noo kujh naheen dasoge| tuseen bhaavanaaheen aadamee vee taan kujh ku isaare dinde hee hovoge jinhaan ton aseen samajh sakee ki tuseen kise aauarat vich dilachasapee rakhade ho
ttheek hai| par aadameean vich chihare de haav bhaav bahut ghatt hunde han ate aise bahute chinh naheen han| tuseen aap hee dekh lavo jekar tuseen kujh harakataan daa samooh banaa sakade ho
eik barree dilachasap harakat balh ttukanaa hai jiharree preshaanee de palaan vich akasar hundee hai| ih unhaan harakataan naal mil ke vee hundee hai jiharreean jhootth bolan dee kiriaa de chinh han| jiven aseen gal keetee hai, aseen dabaa vaale haalaat vich aapanaa hath moonh val liaaunde haan ate ih vee ho sakadaa hai aseen kujh cheezaan noo chabaaeee jaan moonh de kol liaaeee| bulh ise hee moonh daa hisaa han ate ih kudaratee hee hai ki aseen inhaan noo aapane aap noo tasalee den lee varatee| jadon hetthale dand thorrhaa age aa ke uparale bulh noo chhonhade han taan ih uparalaa bulh ttukanaa hai ate jadon uparale dand thorrhaa hetthaan aa ke hetthale bulh noo chhonhade han taan ih hetthalaa bulh ttukanaa hai| ik vaaree fir ih preshaanee deean harakataan de samooh daa hisaa hee hai| eik vaaree fir saanoo aapane tin sasiaan vichon ik sandarabh dee gal yaad rakhanee chaaheedee hai|
eih harakat hor haalataan vich vee saadde saahamane aaundee hai| kee vaaree saanoo kihaa jaandaa hai ki aapane bulh ttuk lavo| is daa bhaav hai ki shaantee banaaee rakhan lee aapane man dee gal bulhaan te naa liaau| tuseen aapane kam vich jaan aapane nerre de mitaraansanbandheean naal ih neetee akasar apanaaee hovegee|
eih harakat udon vee keetee jaandee hai jadon koee tuhaadde naal samaanabhootee ompattahe pragatt karadaa hai, bhaav uh ih dasanaa chaahundaa hai ki uh vee tuhaadde vaang hee mahisoos kar rihaa hai| janatak jeevan vich bahut saare jaane pahichaane lok ih harakat karade han| bil kalinttan akasar aapane bhaashanaan ate lokaan naal galabaat dauaraan hetthalaa bulh ttukadaa hai| aapane chihare de haavabhaav naal ate is harakat naal uh ih das rihaa hundaa hai ki uh tuhaaddaa darad mahisoos kar rihaa hai|
eik hor harakat vee aam hai jis vich aseen aapane bulh andar val khich ke unhaan noo baarabaar gile karade haan| aisaa dabaa jaan preshaanee karake hundaa hai| par bulh andar siraf is lee andar khiche jaande han kiaunk bulhaan noo gile karan dee lorr hundee hai, saadde bulh suk ge hunde han|
aisaa bulh gile karan dee lorr karake hundaa hai|
nak
dant kathaavaan ne saanoo jhootth deean pakeean nishaaneean daseean han| pahilee jis baare aapaan gal kar chuke haan ih hai ki uh viakatee tuhaadde naal nazaraan naheen milaaegaa| je aisaa hai taan uh jhootth bol rihaa hai| doojee ih ki kee galabaat dauaraan us viakatee ne nak noo hath laaeaa je haan taan fir uh jhootth boladaa hai kaash saaddaa jeevan inaa hee sauakhaa hundaa hun tak tuseen ih taan samajh hee ge ho ki jekar hor isaare vee ihee keh rahe han jaan kise kisam dee leekeja ho rahee hai taan saaeid aseen sahee nateeje te hee pahunch jaavaange|
moonh noo chhohan dee badalaveen harakat daa ik hor roop vee hai jis vich is noo roop badal ke moonh dee thaan nak noo chhoh lainde haan| ih saanoo uhee savaitasalee dendaa hai jiharree moonh noo chhohanaa par naal hee saaddaa hath moonh noo dtak vee laindaa hai jo aseen asal vich karanaa chaahunde haan| saaddaa kam aapane aap naal hee ho jaandaa hai|
eih moonh dtakan daa ik bahaanaa hai ate aseen is noo rozaanaa jeevan vich anekaan vaaree dekhade haan | par kee vaaree saanoo nak noo chhohan dee lorr vee hundee hai| kee vaaree jukaam aad karake saanoo vaakee hee lorr hundee hai, par aseen is dee gal naheen kar rahe| haalaank saanoo udon vee isadaa dhiaan rakhan dee lorr hundee hai kiaunk kaaran kujh vee hove, aseen aapanee sareerak bhaashaa naal ik sanket taan kar hee rahe haan, ate ih dekhan vaale te nirabhar karadaa hai ki uh isadaa kee matalab kadtadaa hai| kee vaaree saanoo sareerak kiriaa kar ke is dee vaakee hee lorr hundee hai| isadaa kee bhaav hai
eik vaaree fer ih saadde khudamukhataar tantoo pranaalee auttonomous neravous shesattema karake hundaa hai| jadon tuseen dabaa hetth hunde hobhaaven tusee dabaa adheen ho ke jhootth bol rahe hunde ho jaan bas siraf dabaa adheen hee hotaan tuhaadde nak val noo khoon daa vahaa vadh jaandaa hai jis naal saadde nak de andar de maas vich fulaavatt aa jaandee hai| is naal saaddaa nak halakaa jihaa vaddaa ho jaandaa hai ate ih fulaavatt jaan soj naal jiharree dekhan vich pataa naheen lagadee saanoo nak te khurak honee shuroo ho jaandee hai| aisaa hon te saanoo nak noo hath laan dee lorr hundee hai|
nak noo hath laaun dee charachaa udon khoob hoee jadon bil kalinttan dee monikaa levinsakee maamale vich peshee hoee| ih naattak aapane vishe ate ttedteean galaan karake hun tak itihaas daa hisaa ban chukaa hai| us vich saikas shabad dee vee
eik paribhaashaa banaaun dee lorr pai gee see| is ton pahilaan paaulaa jonaz dee guaahee samen vee us ton suaal puchhan vaaliaan noo usade ik juaab naal barree mathaa pachee karan dee lorr pee see| uh juaab ih see ih saaraa kujh is gal te nirabhar karadaa hai ki hai daa kee matalab hundaa hai|
par ih mukadamaa ttaileeveezan de sarotiaan noo ate jiaooree de mainbaraan noo vee barre vadheea dtang naal pragatt kar giaa ki kise preshaanee vich fase hoe viakatee daa viauhaar kaisaa ho sakadaa hai| is mukadame vich usane moonh noo dtakan dee kiriaa dee bahut varaton keetee, tikhee nazar milaa ke baarabaar gal keetee, ate usade hathaan vich aisee barree ghatt harakat hoee jiharree usade moonh val jaandee see| par jithon tak nak daa suaal see, lokaan ne vishalesn keetaa ki jadon uh aiseean galaan kar rihaa hundaa see jiharreean sapastt tauar te sach hee san taan us ne aapane nak noo bilakul hath naheen lagaaeaaise vakat te us de hath chihare de nerre terre vee naheen san| par jadon usade monikaa levinsakee naal chakar baare gal puchhee jaandee see taan uh har chaar mintt baad aapanaa nak chhonhadaa see ate us ne kul 26 vaaree aapanaa nak chhohiaa|
eih kahinaa mushakil hai praizeeddaintt kalinttan jadon sbadaan deean naveean naveean paribhaasaavaan gharr rihaa see taan kee uh sachamach hee ih samajhadaa see ki uh aapane des dee janataa naal jhootth naheen bol rihaa ate mukadame vich sach bol rihaa see| par je aisaa vee see taan vee usadee aapane siaasee jeevan noo bachaaun dee is larraaee vich kaaragujaaree bahutee changee naheen see| usade varataau vich bahut saareean baar baar hon vaaleean badalaveean harakataan, jinhaan noo ttaileeveezan de kaimariaan ne kaid kar liaa see, bahut kujh das raheean san|
hileree kalinttan noo vee shabadaan de naven naven matalab gharran dee bimaaree hai| jadon uh 2008 vich ddaimokaraittik paarattee de umeedavaar banan dee larraaee larr rahee see, ausadee eemaanadaaree de prabhaav noo ik vaddaa jhattakaa lagaa jadon usane ik bhaashan vich ih dasiaa ki usadee bosaneea feree dauaraan kee hoeaa see| jadon usanoo puchhiaa giaa ki tuseen jo kihaa hai uh jhootth hai taan usane bachaa karan vaalee sareerak bhaashaa naal ih gal kahee ki usane jhootth naheen see boliaa, sagon ih taan siraf ik galatabiaanee nisasapoke see|
usane jhootth naheen see boliaa, eih taan siraf ik galat biaanee see|
hileree lokaan noo ih gal das rahee see ki jadon bil kalinttan dee patanee vajon uh pratham mahilaa naagarika see, taan uh barre khataranaak haalaat vich, varhadeean goleean vich bosaneea pahunche san| par ttaileeveezan vaaliaan ne
ausadeean udon deean filamaan kadt leean jinhaan vich uh havaaee adde te ttahil rahee see ate ik chhottee jihee bachee naal galabaat kar rahee see| kaarattoon banaaun vaaliaan noo usadaa mazaak banaaun daa ik barraa vadheea mauakaa mil giaa
main raseean noo dandaan naal kattiaa, do ku magaramachhaan noo tthuddiaan naal hee ttedtiaan kar ditaa, taan hee main kise tarhaan aapanaa bachaa kar sakee see|
kee ih haaleevudd dee kise naveen filam dee gal hai
naheen, eih hileree daa navaan bhaashan hai|
hath
aseen ih taan dekh liaa hai ki hath chihare kol jaa ke kee karade han| hun dekhee ki jadon saadde hath chihare de nerre naheen hunde taan ih kee karade han| jineean vee khojaan is baare hoeean han, aunhaan vich ik gal ubhar ke saahamane aaee hai ki jadon koee viakatee dhokhaa de rihaa hundaa hai, taan usade hathaan deean harakataan akasar usade aam viauhaar naalon ghatt jaandeean han| saaddee aam dhaaranaa ih hai ki uh barre tez tej hilade han par is de bilakul ulatt hundaa hai| aise vakat te hath bilakul sathir hunde han|
hathaan de aam ishaare dristtaantak eelalusattratterasa jiharre saadde aam bolachaal vich hunde han, ate saaddee gal noo hor sapashatt karade han, auh bilakul hee band ho jaande han| aise vakat te lok bachaa vaalee maanasikataa vich hunde han ate uh aapaneean saareean harakataankhaas kar ke hathaan deean harakataan noo dabaa lainde han| aisaa is lee hundaa hai kiaunk aam galabaat dauaraan saadde hath kiharree kiharree harakat kar rahe hunde han, eis baare aseen bilakul suchet naheen hunde|
aam tauar te hath lukaae ge hunde han| par ih vee hameshaa yaad rakho ki aisaa udon vee hundaa hai jadon koee viakatee siraf presaan hee hundaa hai| aseen hath ate dil vich ik chinhaatamak sabandh ginade haan jiven main hath dil te rakh ke keh rihaa haan ate ih sabandh aseen eemaanadaaree ate suhiradataa varagaa samajhade haan| so aradhachet tauar te aseen ddar ke aapane hath lukaa lainde haan| kise mez hetthaan, jebaan vich, eithon tak ki inhaan noo kachhaan vich vee chhupaa lainde haan| dooje shabadaan vich aseen baahavaan morr lainde haan ate aapane sareer dee band haalat banaa lainde haan| ih saadde baare koee changaa prabhaav naheen chhaddadaa| jaan fir saaddaa ik hath dooje noo pakarr laindaa hai ate us noo hetthaan val dhakadaa rahindaa hai ate ik jaghaa te rakhee rakhadaa hai|
siaanee gal
jadon koee viakatee dhokhaa kar rihaa hundaa hai taan sareer deean harakataan pahilaan de mukaabale te haualee honeean shuroo ho jaandeean han|
eise tarhaan aisaa vee hundaa hai jadon koee viakatee aapane sareer ton pare val deean harakataan karadaa hai par is noo us de aam viauhaar naal tulanaa kar ke dekhanaa pavegaa jiven ki ungalaan dee faalatoo hilajul, pain noo chukanaa ate ghumaanaa shuroo kar denaa, pain dee ttik ttik shuroo kar denee sakaa kholhanaa te band karanaa, kaagaz de ik ttukarre te kaatte maatte maaree jaanaa, mez te pe gilaas noo ghumaaee jaanaa aad| ih saareean harakataan adapattorasa vee saanoo kujh ishaare kar sakadeean han, basharate je inhaan noo dooje samooh deean harakataan naal milaa ke dekhiaa jaave|
lataan
eih gal tuhaanoo hairaanee vaalee lagegee par bahut saaree khojaan ih saabat karadeean han ki jhootth bole jaan baare sabh ton vadheea sanket kamar ton hetthaan vaale hise ton milade han| aikamain te fareesan dee ddoonghee khoj ton ih pataa lagiaa hai ki bhaaven dharr, lataan ate pair saadde suchet kanttarol vich hunde han, par ih hise saadde dimaag ton sabh ton vadh dooree te han| is lee jadon koee jhootth bol rihaa hundaa hai, taan ih sabh ton ghatt kaaboo vich hunde han| ih gal pairaan ute sabh ton vadh laagoo hundee hai|
siaanee gal
jadon koee viakatee savaibharose vich, aaraam vich te tanaa mukat hundaa hai taan us daa kudaratee rujhaan khilarake jaan khulh ke baitthan daa hundaa haiakasar jinaa vadh ton vadh ho sake| par jadon koee beaaraamee ate tanaa vich hundaa hai taan uh sungarr jaandaa hai ate sareer aapane duaale hee band ho jaandaa hai|
gitte
jadon tanaa vaalaa samaan hundaa hai taan sareer de hetthale hise vich gitte ik dooje de uparon langhe hunde han lochaked anakalesa| eis mudaraa dee dilachasap gal ih hai ki is haalat vich gitte bahutaa hilajul naheen sakade ate akasar is de naal hee hathaan te baahavaan deean harakataan vee ghatteean hundeean han| ih band sareerak bhaashaa daa akasar nazar aaun vaalaa samooh hai| tuseen ih mudaraa akasar kise dandaan de ddaakattar de intajaar vaale kamare vich dekhee hovegee jadon koee aauarat aapanee vaaree daa intajaar kar rahee hove| us de hath vich do saal puraane rasaale hunde han jinhaan de safe uh bas paratee hee jaa rahee hundee hai| jaan fir kise havaaee jahaaj vich savaareean charrheean hon ate jahaaj uddan hee vaalaa hove| jadon koee viakatee aapanee inttaraviaoo dee vaaree daa intajaar kar rihaa hove taan ih sathitee bahutee hee aam hai haalaank ih bahutee vadheea haalat naheen kiaunk us vele tuseen ghokhe jaa rahe hunde ho| inttaraviaoo vich vee aisaa akasar hee hundaa hai par aam tauar te tuhaadde age mej piaa hundaa hai jiharraa ik rukaavatt ban ke is noo lukaa laindaa hai|
aam dekhee jaan vaalee mudaraaeik dooje agon langhiaa gittaadabaa vaalee sathitee daa chinh hai|
siaanee gal
jadon lok jhootth bolade han taan akasar sareer de hetthale adh vichon leekej ho jaandee hai|
eik hor roop
kee vaaree tuseen is haalat daa ik hor roop vee dekhoge| is vich us viakatee ne aapane pair kurasee deean lataan vich fasaae hunde han, jiharree ki aadameean lee ik barree gairakudaratee sathitee hundee hai| is de naal hee akasar unhaan ne kurasee deean baahavaan ghutt ke farreean hundeean han| je kurasee deean baahavaan naa hon taan unhaan ne aapaneean baahavaan morreean hundeean han jaan uh hathaan vich koee cheez farr ke usanoo bahutaa hee hilaa rahe hunde han| ih unhaan haalataan dee ik akasar milan vaalee mudaraa hai jadon uh viakatee koee gal chhupaa rihaa hove jaan aapanaa bachaau kar rihaa hove jaan fir uh bahut preshaanee vich hove jaan kise vee kaaran aapanaa bachaa kar rihaa hove| unhaan daa sareer ate man is
haalat vich ik tarhaan naal ik sur hundaa hai kiaunk unhaan daa sareer unhaan andar chal raheean nakaaraatamak bhaavanaavaan noo pooree tarhaan darasaa rihaa hundaa hai| is sathitee vich bilakul harakat naheen ho rahee hundee ate uh aapanee ik bachaa vaalee haalat ton bilakul hilajul naheen karade|
harakat
hune hee aapaan dekhiaa hai ki jiven kee vaar harakat bilakul naheen hundee, ause tarhaan kee vaaree barree tez ate bechainee bhareean harakataan dtidagette move menattasa shuroo ho jaandeean han| ih haalat vee saanoo uhee sandes dindee hai| bahut saare lok aapanee ik lat doojee uparon langhaa ke baitthade han ate unhaan daa pair havaa vich hil rihaa hundaa haieik paase ton dooje paase, aupar ton thale jaan ik golaakaar dtang naal ghunm rihaa hundaa hai| kujh lok aam tauar te aisee harakat naheen karade| pairaan vich ho rahee harakat lee tuseen chetan rahosathir pair ton achaanak harakat shuroo honee, jaan harakat vich achaanak badalaa aaunaa, golaakaar ton upar hetthaan dee harakat ho jaanee, eih badalaa saanoo ghabaraahatt, khijh jaan gusaa paidaa hon daa ishaaraa karadaa hai, haalaank us viakatee noo chetan tauar te is ishaare daa pataa naheen hundaa|
jisamaanee haavabhaav dee bhaashaa samajhan lee 7 sukhaale nukate
anuvaadak prabh keeratan singh
jemaz bauarag
preranaa dee shakatee baare duneean dee hathoehathee
vikan vaalee pusatak de lekhak dee rachanaa
tuhaanoo saariaan noo, jinhaan ne ih kitaab khareedee hai|
meree aradaas hai ki inhaan sat paatthaan de ant tak
tuseen man noo parrhan lag pa| ate dooje tuhaadde man noo|
lekhak valon
pravesh je tuseen meraa man parrh sakade
adhiaae 1 man ate sareer dee bhaashaa
adhiaae2 dekhanaa
adhiaae 3 sunanaa
adhiaae4 angalataan, baahaan, hath, pair
adhiaae5 jhootth bolanaa
adhiaae6 aakarashan
adhiaae7 leekej
antikaa sat adhiaaeaan te ik jhaat
sareerak bhaashaa de 7 niyam yaad rakho|
samaapatee kathan
lekhak valon
eih gal aam kahee jaandee hai ki jadon tuseen ik kitaab likhan baitthade ho taan vishe noo tuseen naheen chunade, sagon vishaa tuhaanoo chunadaa hai| ih gal meree is ton pahilee kitaab parasuesn ferasuasiona baare pooree tarhaan laagoo hundee hai| main saaree umar doojiaan noo preranaa den ate manakhee sareer dee anakahee bolee, sareer dee bhaashaa baare ik vise de tauar te adhian keetaa hai| aapane kam vich vee main inhaan dohaan cheezaan noo varatiaa hai kiaunk mere kam vich vee doojiaan de vihaar noo ghokhanaa ate aapane vihaar baare chetanataa, sahee nateeje praapat karan ate dooje lokaan noo samajhan lee bahut mehatavapooran san|
sareerak bhaashaa, jaan uh jo aseen binaan shabadaan de doojiaan noo kahinde haan, pichhale kujh samen ton tezee naal aam dilachasapee daa vishaa banadee jaa rahee hai| aj dee tej rafataar jindagee, jis vich har kise kol samen dee ghaatt hai, lok saadde baare aapanaa vichaar saadde pahile prabhaav de aadhaar te hee banaa lainde han| ik nazar vich hee lok ih faisalaa kar lainde han ki aseen bharoseyog haan jaan naheen, auh saanoo pasand karade han jaan naheen, auh saadde naal kam karanage jaan naheen, te ithon tak, ki uh saanoo aapanee muhabat de kaabal vee samajhade han jaan naheen| bahut saareean naveean khojaan saanoo baarabaar ihee dasadeean han ki siraf shabad hee kise baare pooree tasaveer naheen dasade| ih gal inasaanee subhaa vich saamal hai ki aseen bolee gee bhaasaa naalon sareer dee bhaasaa naal bahutee gal karade haan|
rozaanaa saadde saahamane do masale lagaataar hee kharrhe rahinde hanamere saahamane vaale dee sareerak bhaashaa daa matalab kee hai ate main aapanee sareerak bhaashaa noo kiven darusat rakhaan taan ki main aapanaa sahee prabhaav doojiaan te chhadd sakaan kahin
ton bhaav ih, ki ih ttraifik jaan aavaajaaee doven dishaavaan vich chaladee hai|
tuseen shaaeid us khoj baare suniaa hovegaa jo 70 de dahaake vich keetee gee see| is khoj ton nateejaa ih nikaliaa see ki aseen jadon vee kise naal galabaat karade haan taan saaddee gal daa 90 prateeshat ton vee vadh matalab, shabadaan ton ilaavaa hor cheezaan ton hee samajhiaa jaandaa hai| bhaav saaddaa sareer aapaneean harakataan naal kee gal keh rihaa hai, ate jo shabad aseen keh rahe haan, aunhaan de kahin daa dtang kee hai bole ge shabad aapane aap vich siraf 7 prateeshat mehatav hee rakhade han|
jo prateeshat is khoj vich dase ge han, aunhaan baare aseen aapaneean daleelaan de sakade haan, par asal gal jo saanoo samajhan dee lorr hai uh ih hai, ki jadon vee aseen kise naal galabaat karade haan, taan jo gal aseen dooje tak puchaanee chaahunde haan, aus vich ik bahut vaddaa hisaa shabadaan naal naheen sagon, eik anakahee bhaashaa raaheen hee puchaaeaa jaandaa hai| ih anakahee bhaasaa kadee saadde sbadaan de bhaav noo kamazor kar dindee hai te kade inhaan noo hor taakat de dindee hai| khojaan ne saanoo ih gal vee dasee ki jindagee de kise vee pakh vich siraf uhee lok sabh ton vadh safal hunde han jinhaan kol is anakahee bolee noo samajhan ate daa bolan hunar hundaa hai|
eih duneean ik rang manch hai
adaakaaraan noo aapane sareer dee anakahee bhaashaa noo pooree tarhaan samajhanaa paindaa hai ate is noo varatan dee jaach sikhanee paindee hai| taan hee uh saanoo nakal noo asal samajhan lee majaboor kar sakade han ate aapanee bhoomikaa ute saaddaa yakeen banaa sakade han| je aisaa hove taan hee aseen ikaagar hunde haan ate unhaan valon keetee jaa rahee bhoomikaa naal aapaneean bhaavanaavaan jorr lainde haan| jadon unhaan valon keeteean jaa raheean harakataan ate isaare, kahee jaa rahee gal ate is deean bhaavanaavaan naal mel khaande han, taan achet hee aseen unhaan dee bhoomikaa noo sach man ke unhaan valon dasee jaa rahee kahaanee naal chal painde haan| ihee changee adaakaaree kahee jaandee hai|
landdan de vaisattaindd vich khedde jaa rahe naattak baare ik aalochak de likhe ih shabad parrho
....mainoo usadee bhoomikaa sach lag rahee see| us de sareer dee bhaashaa, chaal dtaal ate vihaar, sabh barre suchet dtang naal nibhaae ge san....uh rang manch ate naach noo ik dooje naal milaa ke aapanee soch te bhaavanaa noo aise dtang naal darashakaan tak pahunchaa rahee see ki darask sbadaan ton binaan hee saaree gal samajh sakade san.....
aseen vee aapane rozaanaa jeevan vich kee bhoomikaavaan nibhaaunde haan| bhaaven ih saaddaa nijee jeevan hove jaan kam daa samaan, saadde sareer dee anakahee bhaashaa hee saaddeean aapaneean jaan us bhoomikaa deean bhaavanaavaan noo dooje tak pahunchaaundeean han| is vich koee jhootth jaan pakhandd naheen hai
eih sansaar ik rangamanch hai
har marad te aauarat bas ik kalaakaar hee hai
auh manch te aaunde han, fir chale jaande han
te har bandaa aapane samen vich
kee bhoomikaavaan adaa kar jaandaa hai| shaikasapeearaas eo like itta
sareer dee bhaashaa samajhan daa jaadoo
eik peshevar adaakaar vaang hee, jadon tuseen aapanee rozaanaa jindagee de kise kiradaar dee bhoomikaa noo nibhaaunde ho, taan tuhaadde sareer dee bhaashaa vee us kiradaar lee dtukaveen honee chaaheedee hai| je aisaa naheen hovegaa taan tuhaaddee kaaraguzaaree pooree darusat naheen hovegee ate jo tuseen kahoge uh kaabale yakeen naheen hovegaa|
jadon main haale chhottaa hee see te mainoo jaadoo ate is dee peshakaaree de manovigiaan ne aapane val khichiaa taan mainoo is gal dee sachaaee pataa lagee| jadon main jaadoogaree sikh lee te jaadoo dikhaane suroo keete taan mainoo maijik sarakal de sabh ton chhotte mainbar vajon maanataa mil gee| udon mainoo jaadoogaraan dee ik kahaavat dasee gee| ih kathan prasadh jaadoogar rauabaratt hooddin daa hai jis ton prabhaavat ho ke hooddinee ne aapanaa naam rakhiaa seejaadoogar ik adaakaar hai jo jaadoogar dee bhoomikaa adaa kar rihaa hai|
eis daa matalab kee see mainoo samajhaaeaa giaa ki saaddee gal daa bahutaa
hisaa saadde haavabhaav, kharrhe hon de dtang, eishaare, akhaan, aavaaz ate savai bharose naal hee darashak tak pahunchadaa hai| ih bilakul use tarhaan hee hai jiven ik adaakaar lee hundaa hai| tuhaanoo vee sahee prabhaav den de maahir bananaa pavegaa taan hee lok tuhaadde te yakeen karanage| jo gal tuseen kar rahe ho, tuhaadde sareer dee bhaashaa use noo hee bal denee chaaheedee hai| ik aam te change jaadoogar vich bas ihee farak hundaa hai| sattej te tuhaaddee adaakaaree hee sabh kujh hai|
mere lee chhotte hundiaan hee gal kujh hor gunjhaladaar ho gee| kaaran ih see ki jaadoogaree dee jis kisam noo main chuniaa, auh aam jaadoo naheen see| ih maanasik jaadoo see, bhaav uh jaadoo jis naal main ih jaan sakaan ki kise de man vich kee soch chal rahee hai| is daa matalab ih see ki mainoo doojiaan dee soch naal eikasur honaa paindaa see ate unhaan de sareer dee bhaashaa noo parrhanaa paindaa see haan, naal hee thorrhee jihee jaadoogaree vee dikhaanee paindee see| is karaamaata noo karan lee ih saaraa kujh karanaa paindaa see| so mere lee sareer dee bhaashaa noo parrhan dee lorr aam jaadoogaraan naalon duganee see kiaunk main jaadoogaree dee uh kisam chunee see jiharree sareer dee bhaasaa parrhan ute hee nirabhar karadee see|
lok aapane sareer naal jo kujh vee kar rahe hunde han uh ik jharokhaa hai jis raaheen aseen unhaan de achet man vich chal rahe vichaaraan noo samajh sakade haan| so unhaan de man noo parrhan lee unhaan de sareer dee bhaashaa hee iko ik kunjee hai| so is tareeke naal meraa jeevan bhar daa ik safar suroo hoeaa jis vich main doojiaan noo samajhan daa, ate aapane aap baare poore chetan hon daa hunar sikhiaa| je main ih chaahundaa see ki mere darashak ih gal man lain ki mere vich unhaan de man noo parrhana dee samarathaa hai taan mere aapane sareer dee bhaasaa vee ikadam sahee honee zarooree see|
hun tak mainoo do galaan changee tarhaan samajh lag geean san
1. aseen aapane jeevan vich lagaataar sareer dee bhaashaa noo dekhasamajh ke man noo parrhan dee kosis karade rahinde haan| so ik jaan dooje dtang naal aseen saare hee man noo parrhan vich lage hoe haan|
2. eih donon dishaavaan vich jaan vaalaa rasataa haituhaanoo doven cheezaan pratee chetan honaa pavegaa
tuhaaddaa aapanaa sareer kee keh ke sunaa rihaa haituseen doojiaan noo aapane sareer raaheen kee keh rahe ho kiaunk dooje vee taan tuhaadde sareer dee bhaashaa noo parrh rahe hana doojiaan de sareer dee bhaasaa kiven parrhee taan ki saanoo ih pataa lag jaave ki uh aapane sareer raaheen kee keh rahe han| kee saal man noo parrhan dee jaadoogaree de karatab karan daa asar ih hoeaa ki meree sareer dee bhaashaa vich dilachasapee dino din vadhadee gee| manovigiaan noo ik vidiaa vajon parrhan te is de naal lagade hor visiaan noo parrhan daa nateejaa ih nikaliaa ki jadon main kam karanaa suroo keetaa taan ih giaan mere kol pahilaan hee see|
sareer dee bhaashaa vich mahaarata
jadon tuseen saare 7 paatth parrh chuke hovoge taan tuhaadde kol uh har cheez, har aauazaar hovegaa jiharraa tuhaanoo is bhaashaa de samajhan ate varatan de maahar banan lee chaaheedaa hovegaa| saaddaa tteechaa dooharaa hai
1. aapane baare aseen ine suchet ate jaanakaar ho jaaeee ki aseen aapane sareer dee bhaashaa noo vas vich kar leee taan ki ithon uhee gal kahee jaae jo aseen chaahunde haan|
2. aapanee chetanataa noo inaa teekhan kar leee ki aseen doojiaan de sareer dee bhaashaa samajh sakee, ate is daa sahee juaab de sakee|
jekar tuseen baahar deean harakataan ton kise de man andar deean galaan noo samajhan dee koshis kar rahe ho taan uh vee taan tuhaadde val ihee soch ke dekh rihaa hai| so saanoo vee taan aapane sareer raaheen uhee gal kahin dee lorr hai jo aseen kahinee chaahunde haanaseen ih kam siraf aapane achet man upar hee naheen chhadd sakade jiven hun tak karade aae haan|
tuseen dooje de man noo parrhan de ik maahar banoge ate iaun kise de man dee asal ate andar dee soch noo samajhan vich vadhere kaamayaab hovoge| bas hun tuseen siraf inaa hee karanaa hai ki tuseen unhaan sareerak harakataan noo samajhan dee koshis karo jinhaan val tuseen pahilaan kadee dhiaan naheen ditaa| inhaan vich uh harakataan
honageean jiharreean bilakul bemaloomeean han ate uh vee honageean jiharreean bahut hee sapashatt hanajinhaan noo saaeid siraf uhee naheen dekh sakade jo binaan akhaan ton han| naal hee tuhaanoo ih vee samajhanaa pavegaa ki tuhaaddeean aapaneean harakataan kiven dooje viakatee te asar paaundeean han te usanoo use mutaabak hee vihaar karan lee ukasaaundeean han|
main aiseean aale duaale deean bahut saareean galaan chhadd diteean han| jiharreean saaeinsadaanaan ne khoj keeteean han| mere khiaal vich koee vee gal siraf punachhaan karan lee hee naheen karanee chaaheedee| aisaa main is lee keetaa hai taan ki aseen siraf unhaan cheezaan val hee dhiaan deeee jiharreean amalee tauar te keeteean jaa sakadeean han| jadon tuseen ih 7 paatth samajh le ate inhaan daa rozaanaa jeevan vich abhiaas karanaa shuroo kar ditaa, taan tuseen chhetee hee sareer dee bhaashaa de jaadoogar ban jaauge|
kujh niyam
main tuhaanoo siraf itanaa hee kahaangaa ki is vishe val dhiaan ikaagar karo ate je koee suaal tuhaadde man vich aaunde han taan inhaan noo udon tak chhadd dio jad tak aseen vichaar charachaa vich naheen chale jaande| fir usaton baad tuseen saadde kaafee breka vich kujh suaalaan de juaab de ke aapane giaan noo taazaa kar lau| bas dhiaan rakhanaa ki tuseen 14 1ra vaaleean galateean naa karanaa| akheer vich aseen antikaa vich tuhaadde nanbar dekhaange ki tuseen kithe kharrhe ho| ih vee dekhaange ki kee tuseen sareer dee bhaashaa de jaadoogar bane ho ki naheen
mainoo vishavaas hai ki inhaan 7 paatthaan de aakheer tak pahunchan tak tuhaaddaa jeevan bahut badal jaavegaa| fir tuseen dooje lokaan de sareer ton milan vaale ishaariaan noo hor sahee dtang naal samajh sakoge| inaa hee naheen tuhaanoo unhaan galaan daa vee ahisaas hovegaa jo tuhaaddaa sareer baakee lokaan naal kar rihaa hai| fir tuseen is sabh kujh noo aapane kaaboo vich rakh sakoge ate is noo aapane faaeide lee varat sakoge| fir tuhaaddaa aapane mitaraan, ajanabeean, parivaar, dafatar de saatheean, graahakaan te hor sabh naal galabaat te vichaar vattaandare daa dtang hor vadheea ho jaavegaa|
eih kitaab sabh lee hai| tuseen chaahe kujh vee karade ho, je tuhaaddaa dooje lokaan naal vaah paindaa hai shaaeid hee koee aisaa hove jis noo isadee lorr naa paindee hove, ate tuseen ih samajhanaa chaahunde ho ki kiven aseen lokaan noo vadhere changee tarhaan samajh ke aapanee galabaat noo hor asaradaar banaaeee, taan aau fir ih safar shuroo karee
eih tuhaadde lee hee hai, eih safar daa aanand lau
jemaz bauarag
pravesh je tuseen meraa man parrha sakade
kise lee vee is ton vadh hor dil khichaveen koee gal naheen ho sakadee ki uh ih samajh lave ki us daa sareer kis bhaashaa vich gal kar rihaa hai| age aaun vaale 7 paatthaan vich aseen tuhaanoo itanaa ku giaan de diaange ki tuseen bharose naal doojiaan de sareer dee bhaashaa samajh sako| ihee naheen, te meraa khiaal hai ih hor vee mehatavapooran hai, tuseen aapane sareer valon kaheean jaa raheean galaan ton vee jaanoo ho sakoge| aseen tuhaanoo sikhaavaange ki kiven dekhanaa hai te kiven sunanaa hai|
main shuroo vich hee tuhaanoo ik gal yaad rakhan lee kahinee chaahundaa haan sareer dee bhaasaa daa vigiaan bilakul sahee vigiaan onachatt shachienache naheen hai| jadon vee tuhaaddaa vaasataa inasaan varageean gunjhaladaar cheezaan naal paindaa hai taan kise vee gal noo bilakul aasaanee naal samajhiaa te hal naheen keetaa jaa sakadaa| ise karake hee aseen age jaa ke samajhaange ki je kise vee sahee nateeje te pahunchanaa hove taan ik ton vadh varataau tauar tareekaa, vateeraa jaan viauhaarabhehavioura noo ikatthaa kar ke samajhan dee lorr hundee hai| je kar aseen aisaa naheen karaange taan fir 1dh 1auatth vaaleean galateean hee karade rahaange| sabh ton pahilaan agale safe te dite ge chitar noo dekho| shaaeid is vich tuhaanoo aapane aap de jhalakaare pain|
sareer dee bhaashaa noo nakalee banaaunaa jaan badal ke kujh hor banaaunaa sauakhaa kam naheen| inasaan de sareer vich bahut saare patthe jaan maasapeseean hundeean han| kise vee iko samen te inhaan saariaan valon keete jaa rahe kam baare chetan honaa asanbhav hai| is vich chihare de patthe vee saamal han| saaddeean asal te dhur andar deean bhaavanaavaan kise naa kise dtang naal baahar aa hee jaandeean han jaan ih keh leee ki leek ho jaandeean hana bhaaven aseen kinaa hee aapane sareer noo aapane kaaboo hetth keetaa hoeaa samajh leee|
sareer dee bhaashaa noo nakalee banaaunaa sauakhaa kam naheen|
taan fir aau sareer dee bhaashaa dee duvalee sarrak noo sankhep vich samajhee te ih samajhee ki ih saadde lee inee mehatavapooran kiaun hai|
galabaat ate melajol dauaraan do viakateean vichale faasale ton aseen unhaan de aapasee sabandhaan ate kee vaaree unhaan deean ik dooje pratee bhaavanaavaan baare vee kaafee had tak sahee andaazaa lagaa sakade haan| ih pataa lag sakadaa hai ki unhaan de rishate kis padhar de han|
vichaar charachaa
prashanakee saanoo aam tauar te khulhee sareerak bhaasaa hee banaaee rakhan daa jatan karanaa chaaheedaa hai
jadon tuhaadde rishate sahee dtang naal chal rahe hon taan aisaa hee karanaa chaaheedaa hai| par jekar tuseen man lau kise khoonkhaar jaanavar saahamane pahunch jaau taan nisache hee tuseen banda haalat vich aa jaauge ate aapane bachaa lee rakhiaa baireeara banaauge te aapanaa bachaa karan vaalee manosathitee vich aa jaauge| main ihee man ke chal rihaa haan ki aseen aapanee rozaanaa jindagee vich lokaan naal taalamel karan ate sahiyog den te lain lee hee galabaat karade haan | is lee saanoo aam jeevan vich aapanee sareerak bhaasaa khulhee hee rakhanee chaaheedee hai|
prashanahun mainoo aapaneean baahavaan dee chintaa ho rahee hai| main kee saal ton hee aapaneean baahavaan morr ke rakhadaa haan| jadon main dosataan naal hundaa haan, meetting vich, thiettar vich, baink vich laaeen vich kharrhe hoelagabhag har thaan te| main jadon inhaan samiaan val dhiaan maaradaa haan taan main ih keh sakadaa haan ki inhaan vakataan te main koee bahutee vadheea manosathitee vich naheen hundaa, so, main aapaneean bhaavanaavaan noo lokaan age pesh kar rihaa hundaa haan| saaeid is daa bahutaa nukasaan naheen hundaa par meraa khiaal hai ki mere dosat is noo pasand naheen karade honagekhaas karake jadon uh koee lanbee kahaanee sunaa rahe hon, ate meettingaan vich vee pataa naheen main kee prabhaav dindaa hovaangaa|
tuseen bilakul ttheek keh rahe ho| ho sakadaa hai ki kee vaaree lokaan ne is gal daa buraa naa manaaeaa hove| par ih gal yaad rakho ki is vich sabh ton mehatavapooran uhee gal hai jo doojaa viakatee sochadaa hai| tuhaanoo hun ton hee hameshaa suchet rahinaa pegaa jinee ziaadaa der tuseen aiseean samooh harakataan vich rahoge, autanee ziaadaa der tuhaaddee manodashaa vee use tarhaan hee banee rahegee| bhaav je tuseen baahaan de naal naal lataan vee morreean han, taan aisaa hee hovegaa| pahilaan aisaa hundaa hai ki man saadde sareer dee dashaa banaaundaa hai| jadon tuseen ik khaas mudaraa vich aa jaau taan fir sareer man te prabhaav paaunaa suroo kar dindaa hai| fir tuseen use mudaraa ate use mano dasaa vich fas jaande ho|
shuroosuroo vich is aauakarr vichon nikalan daa rasataa tuhaanoo savaigalabaata raaheen milegaa| tuhaadde vichaar tuhaaddeean bhaavanaavaan banaaunde han ate bhaavanaavaan fir tuhaaddeean lataanbaahavaan jaan hor angaan noo khaas haalataan vich liaaundeean han| so kujh naveean sochaan hee is ton bachan daa raah kadt sakadeean han| is ton ilaavaa taan
bas iko hee raah hai ki tuhaanoo tuhaaddee sahelee hath vich chaakalett jaan kujh hor farraa deve|
prashanakee tuseen mainoo badalaveean harakataan baare ik vaak vich das sakade ho ki uh kee han
badalaveean harakataan uh harakataan han jiharreean saaddee maanasik aoorajaa noo hor dtangaan naal kise hor paase varat laindeean han|
prashanaate savaitasalee deean harakataan
eih aiseean harakatee jiharreean saadde aapane val hee kendrit hundeean han ate aapane aap noo hee tasalee jaan dtaaras den lee hundeean han|
prashanamain chihare ute hath liaaun vaaleean harakataan baare kujh puchhanaa chaahundaa haan| jekar main kise noo makaan khareedan lagiaan puchhaan ki kee usadee chhat vich koee nukas hai, ate uh juaab den lagiaan aapane nak noo hath lagaaun, taan kee main ihee samajhaan ki uh jhootth bol rahe han main ise hafate ik makaan doojee vaaree dekhan jaa rihaa haan|
naheen, eih eedh 1auatth vaalee galatee hai| aapaan panjaven adhiaae vich nak noo chhohan baare gal karaange | ho sakadaa hai ki us viakatee de nak vich khurak ho rahee hovebilakul udon hee jadon uh tuhaanoo juaab den lagaa hove | par jekar tuseen us dee ih harakat har vaaree us vele dekho jadon tuseen us noo koee aauakhaa suaal puchho, ate us deean kujh hor harakataan vee samooh banaa ke ihee keh raheean hon taan shaaeid tuseen ttheek ho sakade ho|
prashanamainoo aadat hai ki jadon main lokaan vich hundaa haan taan main kurasee deean baahavaan ghutt ke farr laindaa haan ate mere pair kurasee hetthaan chale jaande han| meraa khiaal hai lok ih taan samajh hee lainage ki meraa aisaa karanaa ghabaraahatt jaan presaanee karake naheen hai|
naheen uh is daa uhee matalab kadtanage jo nikaladaa hai|
prashanajadon main kam vich kise meetting vich jaandaa haan taan akasar main aapaneean ungalaan naal dooje hath noo pakarriaa hundaa hai| kee meraa achet man mainoo kujh das rihaa hai
haan, tuhaaddaa achet man ihee keh rihaa hai ki tuseen ghabaraae hoe ho| ate uh ihee kujh tuhaanoo dekhan vaaliaan noo vee das rihaa hai|
kauafee barek
1. saadde sareer de saare hisiaan naalon saadde h... sabh ton vadh kudaratee roop vich hilade han|
2. saadde dimaag ate h... vich sabh hisiaan naalon vadh na.... naal aapas vich jurre hoe han|
3. jadon hath khu.... hundaa hai ate ta... upar val hon taan inhaan daa sabandh vishavaas ate bharose naal jorriaa jaandaa hai|
4. jadon saaddee maanasik aoorajaa kise b... dtang naal varatee jaandee hai taan aiseean harakataan noo b... h.... dtang kihaa jaandaa hai|
5. kujh b....harakataan b... hundeean han, jiven ki chaabeean jaan pain naal kheddanaa|
6. s....tasalee vaaleean harakataan an... hundeean han|
7. hath farran dee harakat deean do mukh avasathaavaan hundeean han| jinee is dee u... hovegee utanee hee vadh maa... pareshaanee hovegee|
8. jadon pi.... pichhe baan...., k... noo pakarr lave taan ih preshaanee ate khijh daa chin hai|
9. jadon hath chi... jaan si... upar vaaleean harakataan hundeean han taan aseen unhaan hisiaan noo chhoonhade haan jinhaan naal saanoo b....vich t.... ditee jaandee see|
10. kade vee chho... dee shakatee noo ghatt naa samajho kiaunk saaddee chamarree vich chhoh mahisoos karan vaale sai... hunde han jiharre chho....naal ikadam h... vich aa jaande han|
11. aukataahatt dee pramakh hath chi.... vaalee harakat vich hath poore j... noo sahaaraa de rihaa hundaa hai ate koo.. mez te ttikee hundee hai|
12. aapane andaaze noo pakaa karan lee hameshaa s... deean harakataan val dhiaan diau|
13. aukataahatt de chinh dekhan lee hameshaa a.... val dhiaan diau|
14. jadon koee sarotaa moon... noo u... naal dtakan vaalee harakat kare taan aam tauar te is daa matalab ihee hundaa hai ki uh tuhaadde naal s....naheen jaan uh s... naheen bol rihaa|
15. jekar koee bulaaraa moon... noo dt... vaalee harakat kujh kahin ton ikadam baad kare, taan aam tauar te isadaa matalab hai ki uh jhoo... bol rihaa hai|
16. jekar koee viakatee aapaneean un... moonh vich paae taan is daa akasar ihee matalab hundaa hai ki uh tuhaadde naal kise kisam daa dho... kar rihaa hundaa hai|
17. jadon angootthe naal tth... noo sahaaraa ditaa hundaa hai ate pahilee ungal u... val hundee hai taan ih ik changaa te sakaaraatamak chinh hai|
18. mulaankan karan vaaleean harakataan vich angootthe dee s...hee tuhaanoo ik ishaaraa dendee hai ki uh kee soch rahe han|
19. sareerak bhaashaa dee sbadaavalee vich baahaan m....ke aseen ik b... jaan r... kharrhee kar sakade haan|
20. khojaan dasadeean han ki jadon lok kise noo baahavaan m... hoeean dekhade han taan takareeban hameshaa hee isadaa m...ik r... vaalee ate na harakat vajon hee kadtiaa jaandaa hai|
21. baahavaan morran vaalee harakat kiaunk ik r... v lee harakat hai, eis noo ghattaaun lee akasar a... baanh morran vaalee harakat keetee jaandee hai aam tauar te aauarataan vicha| janatak jeevan jeen vaale ate mashahoor hasateean is daa ik hor roop varatadeean han, jis noo aapaan ih keh sakade haan ki uh chh... ke baahaan morrade han|
22. m....baahavaan dee tarhaan m... lataan noo aseen r... harakat naheen man sakade, kise nateeje te pahunchan lee saanoo harakataan de s....val dhiaan denaa pavegaa|
23. pair kise viakatee deean bh... ate iraade baare bharoseyog ishaaraa karade han| so ih dhiaan rakho ki kee us de pair tuhaaddee d... val jaan d... paase val noo han|
24. nijee khetar de adhiain noo na... g.... kahinde han| is vich ch....kh.... mane jaande han|
25. nijee galabaat lee sabh ton yog samaajak khetar jiharraa 18 inch ton... futt tak hundaa hai|
jo prateet hundaa hai uhee sach hundaa hai| udon vee jadon ih sachaaee naa bhee hove|
aiddavaradd ddi bono
adhiaae 5
jhootth bolanaa
jhootth bolan ate dhokhaa den dee kiriaa ne hameshaa hee lokaan noo aapane val khichiaa hai| bahut saare manovigiaanakaan ne is vise te barre vigiaanak dtang naal khojaan keeteean han ate hun vee khoj karataa is baare khojaan karade hee rahinde han|
jadon vee koee galabaat ate vichaar vattaandaraa hundaa hai taan is dee safalataa is gal te nirabhar karadee hai ki gal noo sunan vaale ne usadaa arath kee samajhiaa hai, ate uh gal kahin vaale baare kee prateet karadaa hai| is gal te naheen ki kahin vaalaa kee kahinaa chaahundaa see| so kise gal noo kee prateet keetaa giaa hai matalab kadtiaa giaa hai, auh vee dooje viakatee valon, eihee sabh ton mehatavapooran hai|
dhokhaa aam tauar te ise gal vich hee hundaa hai ki prateet kee hoeaa hai
doosare saaddee gal daa kee arath kadtade han, eih siraf saadde lafazaan te hee nirabhar naheen karadaa, sagon uh lok saaddee sareerak bhaashaa noo vee naal naal samajh ke hee kise gal daa matalab kadtade han| par aseen saare jaanade haan ki aseen bahut vaaree aapane baare kee nakaaraatamak isaare karade rahinde haan| jis karake lok saanoo sahee naheen samajhade| kee vaaree aseen achet hee aisaa prabhaav de jaande haan jiven aseen koee dhokhaa kar rahe hoeee jadak asal vich aisaa naheen hundaa|
eise tarhaan aseen kise hor viakatee dee sareerak bhaashaa ton ih arath kadtade haan ki uh ttheek gal naheen keh rihaa jadak asal vich aisaa naheen hundaa| dhokhaa aam tauar te is gal vich hee hundaa hai ki prateet kee hoeaa hai|
je lokaan noo ih puchhee ki uh sareerak bhaashaa vich praveen kiaun honaa chaahunde han, taan lokaan dee dilachasapee do cheezaan vich sabh ton vadh hundee hai
dhokhe deean kisamaan
jinhaan cheezaan vich aseen sach naheen bolade, aunhaan dee ginatee bahut ziaadaa hai| sakool vich kam naa karan ton lai ke samaajak jhootth jiven patanee noo is suaal daa juaabaeinhaan kaparriaan vich main bahutee mottee taan naheen lagadee jaan meree aavaaz gaan vich kaisee hai| jaan fir vapaareean dee kise vadde sauade vele ho rahee galabaat ton lai ke amareekaa de pradhaan bil kalinttan noo mauanikaa levinsakee maamale vich puchhe ge suaalaan de juaabaan tak| par sathitee aisee hai ki aparaadhaan dee chhaan been karan vaale vadde maahar vee ih gal kahinde han ki koee vee aisee ik gal naheen jis ton aseen ih keh sakee ki aahaa jhootth farr liaa
haan ik gal tasalee vaalee zaroor hai ki bahute jhootth jiharre aseen sunade haan jaan bolade haan, aam tauar te samaajik jhootth hunde han naa ki uh jiharre saadde jeevan te koee vaddaa jaan maarraa asar paa sakan| je aseen kise de ghar rottee te mahimaan hoeee taan aseen khaan deean cheezaan dee taareef karan lagiaan ih keh sakade haan ki ih shahir de sabh ton vadde hottal ton vee vadheea khaanaa see haalaank aseen us dee rasoee vich, galatee naal hee sahee, hottal daa paiking vaalaa ddabaa dekh liaa see | par ih jhootth vee saadde sabandhaan noo kharaab karan vaalee sachee gal kahin naalon bihatar haieis baare do raae naheen ho sakadeean| aseen subhaavak hee aapane mezabaan noo aise mauake te sachee gal keh ke naaraaj naheen karaange|
fir kee vaaree aisaa mauakaa vee ban jaandaa hai ki saanoo koee viakatee aisee gal das rihaa hundaa hai jis baare us noo pooraa vishavaas hundaa hai ki ih sach hai par aseen ih pakaa jaanade hunde haan ki ih jhootth hai| par tuseen usanoo ih gal manaa naheen sakade ki ih jhootth hai| ih kahinaa aauakhaa hai ki hun kee keetaa jaave| udaaharan vajon tuseen aapane tthekedaar noo kihaa see ki tuhaanoo bijalee de laal battan chaaheede han, par uh bazad hai ki tuseen neele battan laaun lee hee kihaa see| is daa faisalaa tuhaanoo hee karanaa pegaa ki uh viakatee jhootth bol rihaa hai jaan us dee yaadaashat hee maarree hai|
aise samen te tuhaanoo samooh vaale viauhaar val dekhanaa pegaa kiaunk uh
gal jisanoo aseen jhootth keh rahe haan, auh kise bhulekhe kaaran vee hoee ho sakadee hai, jaan us gal noo samajhan vich galatee hoee ho sakadee hai| je usade viauhaar vich hor koee gal aisee naheen taan fir saanoo ih mananaa hee pegaa ki aisaa galatee karake hee hoeaa hai| so jekar tuhaanoo koee ih kahe ki dharatee gol naheen sagon padharee hai, ate uh vaakee hee is noo pooree tarhaan sach manadaa hove taan tuhaanoo kise vele unhaan dee haamee bharanee vee pai sakadee hai|
saaddaa saaraa jeevan rishatiaan noo banaaun ate nibhaaun vich hee guzar jaandaa hai| je aseen hameshaa uh uhee gal jubaan te liaaeee jiharree aseen sahee samajhade haan taan saaeid samaaj daa taanaabaanaa hee vigarr jaave| par fir vee aseen ise gal te hee nirabhar karade haan ki lok sach bolade han ghatto ghatt unhaan cheejaan vich jo ristiaan lee mehatavapooran hana| je aisaa naheen hundaa taan visvaas ttatta jaandaa hai| koee ristaa visvaas ton binaan naheen chaladaa ate ik vaaree ttuttiaa yakeen fir muskal hee bahaal hundaa hai|
siaanee gal
je tuhaanoo koee ih kahe ki dharatee gol naheen sagon padharee hai, ate uh vaakee hee is noo sach manadaa hove, taan tuhaanoo kise vele us dee haamee bharanee vee pai sakadee hai| bas inaa vaadaa lai lainaa ki uh tuhaanoo dharatee de kinaare ton dhakaa naheen maaregaa
kinaa ku mushakal
aam raae ihee hai ki jhootth noo farranaa sareerak bhaashaa de dooje pahilooaan vaang naheeneih kaafee aauakhaa kam hai| ih gal sabh te laagoo hundee haiaam lokaan te, maan baap te, pulees te, jajaan te, siaasadaanaan tehaalaank siaasatadaan akasar jhootth bolan vich aap barre maahar hunde han| veehaveen sadee vich aikamain valon aise tajarabe keete ge jinhaan vich vakhovakh lokaan noo saadde viauhaar noo ghokh ke jhootth pakarran lee kihaa giaa, taan nateeje adhoadh hee rahebhaav sau vichon panjaah farre ge, panjaah nahee|
jiven ki sareerak bhaashaa de kise vee pakh baare kihaa jaandaa hai ki aisaa naheen hundaa| koee ik khaas harakat kise cheez baare nische hee das sakadee hove, eihee gal jhootth bolan ute vee laagoo hundee hai| jhootth bolan dee vee koee ik khaas nishaanee naheen| ik hor gal saanoo saariaan noo mananee pavegee ki aseen saare bachapan ton hee jhootth bol rahe haan| das baarhaan saal dee umar ton lai ke vadde hon tak aseen saare aapane
maataapitaa ton sacheean galaan chhupaaun daa abhiaas karade rahe haan| so aseen saare jhootth bolan vich kaafee mahaarat haasal kar chuke haan| ihee cheez saadde lee jhootth pakarranaa hor aauakhaa kar dindee hai|
so saanoo aapane dekhan te ghokhan de hunar thorrhe ziaadaa varatane painde han ate sunan ate aavaaj vich aa raheean tabadeeleean pakarran de hunar vee jiaadaa changee tarhaan varatane painde han|
aapane sunan de hunar noo hor tez karo|
aam varataau
jekar tuseen kise aise viakatee de jhootth noo pakarran baare gal kar rahe ho jis noo tuseen changee tarhaan jaanade ho, taan tuhaaddaa kam kujh sauakhaa ho jaaegaa| fir tuseen usade viauhaar vich aa rahe badalaa dee us de aam viauhaar naal tulanaa kar sakade ho| par ih badalaa vee samooh vich honaa chaaheedaa hai| je tuseen kise aise viakatee dee gal kar rahe ho jisanoo tuseen changee tarhaan naheen jaanade jaan jis noo pahilee vaaree mil rahe ho, taan tuhaanoo us daa viauhaar us vele changee tarhaan dekhanaa pavegaa jadon sabh kujh ttheek hai ate uh tanaamukat ate aaraam vich hai| bhaav, audon jadon uh kise kisam dee dikat vich naheen hai|
jadon tuseen us de viauhaar naal vaakaf ho rahe ho taan usade viauhaar de saare pakh dekhochihare de haavabhaav, akhaan deean harakataan, dekhan daa tareekaa, savai noo tasalee den vaaleean harakataan, baahavaan, lataan te pair deean harakataan ate us de bolan daa dtang|
jeevan pokar fokera dee ik khedd hai
jeevan pokar fokera dee ik khedd hai je tuseen pokar dee khedd baare jaanade ho taan tuseen ih vee jaanade hovoge ki is khedd daa mazaa dooje khiddaareean dee sareerak bhaashaa parrhan vich hee hai| dooje paase baakee khiddaaree vee tuhaaddee sareerak bhaasaa parrh rahe hunde han| so tuhaanoo aapaneean bhaavanaavaan chhupaaneean paindeean han te ho rahee leekej noo ghatt ton ghatt karanaa paindaa hai| naal hee tuhaanoo jhansaa jaan jhaansaa vee denaa paindaa hai| jadon tuhaanoo vadheea pate milan taan aisaa varataau karanaa paindaa hai jis ton lage ki pate maarre han| jadon maarre milan taan ih paragatt karanaa paindaa hai ki change han|
aseen aapane kam ate dafatar vich pokar vaalaa varataau akasar karade haan| jekar tuseen aapane kam vich meettingaan vich jaande ho taan tuseen meraa matalab samajh hee ge hovege| aapane kam vich ate dafatar vich aseen aapaneean bhaavanaavaan
chhupaan dee sabh ton vadh koshis karade haan, kiaunk aseen uthe ik bhoomikaa nibhaa rahe hunde haan, ate aapane chihare mohare ton koee kamazoree naheen dikhaanaa chaahunde taank ih naa mahisoos hove ki aseen kaabala naheen haan| bas ihee samajh lau ki meetting daa mej vee ik kisam daa pokar kheddan vaalaa mej hai| ise tarhaan kise vee sauadebaajee vich aapaneean asal bhaavanaavaan saahamane naheen aaun dinde ate jhaansaa den vaalaa kam chaladaa rahindaa hai, bas ihee khedd hundee rahindee hai|
pokar vich ik shabad varatiaa jaandaa haittail tthelala jis daa bhaav hai dasanaa| pokar vich is daa matalab ih hundaa hai ki tuseen aapanee sareerak bhaashaa naal achet hee jaan jaan bujh ke doosare noo kujh das dinde ho| eih bolaf jaan jhaansaa den vakat hundaa hai| tuseen filamaan vich vee dekhiaa honaa hai ki kujh lok ih khedd kheddan lagiaan kaaleean ainakaan lagaaee rakhade han taank unhaan deean akhaan ton patiaan baare koee andaazaa naa laaeaa jaa sake| aseen saare ih jaanade haan ki jadon saanoo koee khushee milan dee aas hove taan saaddeean akhaan deean putaleean vaddeean ho jaandeean han| naal hee jadon saanoo gusaa hove jaan preshaanee hove taan saaddeean akhaan aam naalon tez jhapakaneean suroo ho jaandeean han| tuseen bhaaven pokar kheddade hove jaan naa, khiddaareean noo dekhanaa barraa hee dilachasap hundaa haibhaaven tuhaadde ghar vich khedd chal rahee hove jaan laasavegaas vich| tuseen khiddaareean valon chhupaaeean jaa raheean bhaavanaavaan dee khedd maze naal dekh sakade ho, eih vee andaazaa lagaaun daa anand lai sakade ho ki tuseen ttail dekh lee hai ki naheen| gal kee ih barraa mazedaar hundaa hai ki kiven uh jhootth bolan vaale khiddaaree aapanaa zor te hunar chaans viradh kiven lagaaunde han|
eik vaaree fer asal jeevan val aa jaaeee| aseen kise ik ikalee harakat ton is nateeje te naheen pahunch sakade ki uh viakatee saadde ton kujh chhupaa rihaa hai bhaaven koee mazaak vaalaa dhokhaa hove jaan koee vaddaa dhokhaa| saanoo is nateeje te pahunchan lee isade hak de kujh hor saboot ishaare vee chaaheede hunde han| aapaan is kam vich kujh naveean khojaan dee madad lavaange taank aseen ih samajh sakee ki koee viakatee saanoo pooree gal naheen das rihaa jaan koee saadde naal pooraa jhootth bol rihaa hai|
siaanee gal
khojaan ih dasadeean han ki jadon koee viakatee jhootth boladaa hai taan 90 prateeshat sanbhaavanaa hundee hai ki sareerak bhaasaa jaan paraabhaasaa faralanaguage raaheen saanoo barre sapashatt sanket mil jaande han|
chihare de haavabhaav
jadon koee viakatee aapane valon keete jaa rahe dhokhe noo chhupaanaa chaahundaa hai taan uh pooraa zor chihare de haavabhaav te lagaaundaa hai| jadon saadde dimaag vich do kisam deean bhaavanaavaan chal raheean hon taan saaddeean bhaavanaavaan de parade te uthal puthal mach jaandee haikhaas karake jadon ih bhaavanaavaan ik dooje de ulatt hon| fir chihare ute kujh maheen bhaav nicharoonaparesasionasa aa sakade han| saadde dimaag daa linbik limabicha hisaa saaddeean bhaavanaavaan naal sabandhat hai| ih hisaa kise vee bhaavanaa de paidaa hundiaan hee saare sareer vich koee harakat karan daa ishaaraa bhej dindaa hai| je saadde andar mujaramaanaa jaan sharam vaalee bhaavanaa paidaa hundee hai taan is daa asar saadde chihare te ikadam suroo ho jaandaa hai|
eih maheen bhaav eikadam aaundaa hai ate ik dam hee chalaa jaandaa hai kiaunk us viakatee valon dhaaran keetaa hoeaa mukhauattaa ikadam saahamane aa jaandaa hai| ho sakadaa hai ki ih maheenabhaav siraf adhe sakintt lee hee aave| mukhauattaa bhaaven chintaa daa hove, khushee daa jaan pokar vaalaa bhaavaheen, par mazaak, sharaarat bharee musakaraahatt jaan mukhauatte ton ulattaa koee bhaav vee ik jhalak dikhaa jaandaa hai| ih maheen bhaav, tuhaadde kise mitar, bauas, jeevan saathee, pulees jaan jaj noo tuhaadde baare bahut kujh das dindaa hai|
eih maheenabhaav bas ik jhalak hee dikhaaundaa hai|
eih maheen bhaav halakeean jiheean hee harakataan hundeean han jo tuhaadde chihare ton sach noo leek kar dindeean han| ih achet hee hundeean han ate ik dhiaan naal dekhan ate inhaan haavabhaav noo samajhan vaalaa viakatee inhaan noo pakarr sakadaa hai| chhotte chhotte ate mehatavaheen jhootth akasar saadde dimaag vich aiseean bhaavanaavaan paidaa naheen karade jinhaan naal saadde chihare te leekej aa jaave| par vadde jhootth saadde andar itaneean ku bhaavanaavaan zaroor paidaa kar dinde han ki inhaan naal sareer vich koee harakat paidaa ho jaave|
musakaraahatt jo kujh kahindee hai tthelalatthale shamile
aam soch ih hai ki jadon koee viakatee jhootth boladaa hai taan uh chihare te musakaraahatt liaa ke boladaa haitaan ki uh sach noo aapane mukhauatte pichhe chhupaa sake| ih samajhiaa jaandaa hai ki musakaraahatt ton aseen jhootth bolan vaale noo pakarr sakade haan| is soch daa kaaran ih hai ki jiharraa viakatee jhootth bol rihaa hove us ton ih aas naheen keetee jaandee ki uh musakaraaegaa| musakaraahatt ute shak karanaa aauakhaa hundaa hai ate naal hee ih vee hundaa hai ki jadon aseen sach bolade haan taan musakaraahatt dooje viakatee andar sakaaratamak bhaavanaavaan paidaa karadee hai| aseen
kise viakatee baare aapanaa andaazaa us daa chiharaa dekhake hee lagaa lainde haan| hai naa
par saareean hee khojaan mutaabak asal vich is de ulatt hundaa hai| jhootthe lok ghatt musakaraaunde han| ih naheen ki jhootthe musakaraaunde naheen, auh ghatt musakaraaunde han, kiaunk uh ih samajhade han ki lok ih aas karade han ki jhootthe viakatee jhootth bolan vele musakaraaunage, so uh pakarre jaan ton bachan lee musakaraaunde naheen| uh ise soch noo varat ke hee bachan dee koshis karade han|
siaanee gal
khoj keetee gee hai ki aam dhaaranaa de ulatt, jhootth bolan vaale lok jhootth bolade hoe, sachee gal kahin vaaliaan naalon ghatt musakaraaunde han|
jadon jhootth boladiaan hoeaan koee musakaraaundaa vee hai taan uh nakalee musakaraahatt dikhaaunde han chihare de hetthale hise vaalee| so nakalee musakaraahatt deean jaaneean pachhaaneean nishaaneean dekho| is baare aapaan dooje adhiaae vich gal keetee see yaad rakho ki nakalee musakaraahatt ik dam pragatt hundee hai aam tauar te ziaadaa der banee rahindee hai ate fir ik dam gaaeib ho jaandee hai|
asalee jaan andaron mahisoos keetee gee musakaraahatt haualeehaualee pragatt hundee hai ate khatam hon lagiaan vee samaan lagaaundee hai| jadon tuseen kise age jhootth bol rahe hove taan asalee musakaraahatt paidaa karanee aauakhee hundee hai| ih vee yaad rakho ki nakalee musakaraahatt asaanveen hundee hai jaan chihare de doven paase iko jihee naheen hundee ate moonh de sire upar val naheen sagon hetthaan val murre hunde han| chihare de ik paase ziaadaa te dooje paase ghatt jaan ttedtee musakaraahatta noo aseen saare hee asalee musakaraahatt naheen manade| par aam jeevan vich aseen inhaan cheezaan dee paravaah naheen karade kiaunk aseen hun tak ihee manade aae haan ki musakaraahatt changee hundee hai ate aseen is noo aisaa hee samajhade haan| par jadon aseen sareer ton milan vaaleean nishaaneean ate hor chinhaan noo samajhan dee kosis kar rahe hunde haan taan sapastt hai ki is farak naal saanoo sahee andaajaa laaun vich farak pavegaa|
akhaan
aam tauar te ih samajhiaa jaandaa hai ki dhokhaa karan vaale viakatee deean nazaraan tejee naal idhar udhar ghunm raheean hundeean han shahiddatte eesa| par dhokhaa den vaalaa viakatee is gal noo samajhadaa hundaa hai ate uh aapanaa varataau is
ton ulatt karan dee koshis karadaa hai| dooje sbadaan vich uh kujh vadh hee nazar milaa ke gal karadaa hai| najr dee disaa suchet cheej hai ate saadde kaaboo adheen hai so jhootth bolan vaalaa viakatee is noo aapane hak vich varatan dee kosis karadaa hai taank uh suhirad lage| aikamain ne aapane adhian vich ih dekhiaa ki kujh chalaak kisam de lok is tarhaan hee karade han|
eih cheez saaddee aam dhaaranaa ton bilakul ulatt hai, kee dahaakiaan vich hoe adhiain har jaghaa te ihee dasade han ki lok ihee manade han ki kise jhootthe noo pakarran lee sabh ton vaddee nishaanee ihee hai ki uh viakatee tuhaadde naal nazar naheen milaaegaa|
eis gal noo pakaa karan lee main aap ik tajarabaa keetaa| ik saimeenaar vich haazar lokaan vichon ik aauarat ne kee taashaan ikattheean kar leean te mainoo parakhan lee ki main usade sach jhootth noo pakarr sakadaa haan ki naheen, mainoo pate dasane shuroo keete| mukadee gal ih hai ki main us de jhootth ise gal ton pakarre ki jadon uh jhootth boladee see taan uh halakaa jihaa par ttikaa ke nazar milaaundee see|
jadon main uthe haazar hor lokaan noo puchhiaa ki main kiven sahee andaajaa laaeaa taan unhaan daa juaab seeakhaan ton | juaab taan sahee see par agon unhaan ne kihaa ki jadon uh galat dasadee see taan uh mere naal nazar naheen see milaaundee| par asaleeat isade ulatt see| asal vich uh mere naal najr siraf udon hee milaaundee see| baakee samiaan te uh jaan taan hetthaan dekh rahee hundee see jaan aapane naal baitthe ik viakatee naal mil ke has rahee hundee see| baakee lokaan noo taan bas itanaa hee yaad see ki jis vakat main us daa dhokhaa pakarriaa taan us vakat uh mere val naheen see dekh rahee hundee| is ton ih gal ik vaaree fir pakee ho gee ki bahute lok dooje paase dekhan jaan najr churaauna daa sabandh dhokhe naal jorrade han|
bahute lok dooje paase dekhan jaan nazar churaauna daa sabandh dhokhaa karan naal jorrade han|
eis vich koee shak naheen ki tuhaanoo aise lok vee milanage jiharre galat jaan jhootthaa juaab den lagiaan jaan kise aise aauakhe suaal daa juaab den lagiaan, jis daa sabandh unhaan dee imaanadaaree naal hove, tuhaadde naal nazar naheen milaaunage| uh saaraa samaan najr jhukaaee rakhanage jaan unhaan deean najraan idhar udhar ghunmadeean rahinageean| bilakul uven hee jiven bache karade hanajadon unhaan de maanbaap jaan koee hor unhaan ton vaddaa unhaan noo aise suaal puchh rihaa hundaa hai| aise lok vee jadon tuhaanoo kise maamale vich aapane bekasoor hon daa bharosaa denaa
chaahunde han taan uh tuhaadde naal ziaadaa samen lee najr milaa ke gal karanage| ik vaaree fir tuhaanoo unhaan dee sareerak bhaashaa vichon kujh aiseean galaan dekhaneean painageean jiharreean tuhaadde andaaje dee taradeed karan|
aseen pahilaan vee aam varataau dee gal keetee haibhaseline bhehavioura| aam varataau saanoo hameshaa hee dekhanaa paindaa hai| je tuseen kise viakatee de aam varataau noo samajh lainde ho taan tuhaanoo us de viauhaar vich badalaau noo pakarranaa sauakhaa ho jaandaa hai| man lau ki kise viakatee daa aam viauhaar ih hai ki uh galabaat dauaraan ghatt nazar milaaundaa hai bhaaven sharamaakal subhaa karake hee ate jadon usanoo kise gal baare puchhiaa jaan juaab mangiaa jaave taan uh asaadhaaran tauar te lanbee najr milaa ke gal karanee shuroo kar deve, taan tuhaadde dimaag vich khatare dee ghanttee vajanee shuroo ho jaanee chaaheedee hai|
akhaan jhapakan dee rafataar vee nott karo| eih unhaan dee aam akhaan jhapakan dee rafataar dee tulanaa vich kiven hai eih dekho ki unhaan de aam varataau vich kadon badalaa aaundaa hai ate ih galabaat de kiharre hise vich aaundaa hai| tuhaanoo is ton bahut kujh pataa lagegaa| par naal hee ih vee yaad rakho ki jadon koee viakatee ghabaraa jaandaa hai jaan kise chintaa vich hundaa hai taan vee usade varataau vich aise badalaa aa jaande han| ise lee hor chinh dekhane vee zarooree han|
siaanee gal
jhootth bolan vaale nazar churaaun dee thaan te lorr ton vadh hee najr milaaunde han|
nazaraan dee dishaa
aseen nazaraan dee dishaa de sabandh vich keetee gee kujh khoj baare gal karaange| par tuhaanoo is khoj de nateejiaan noo jraa soch samajh ke varatanaa pavegaa| ih bahut kujh das sakadee hai, par taan hee, je tuseen kise viakatee daa aam varataau pahilaan hee samajhiaa hove| is gal te kadee vee ghatt zor naheen ditaa jaa sakadaaus viakatee daa aam varataau changee tarhaan dekho samajho ate yaad rakho| je tuseen aisaa kar liaa hai taan fir bas hun us viakatee dee sareerak bhaashaa vich aa raheean tabadeeleean noo samajhan dee hee lorr hai, tuseen us baare bahut kujh jaan jaauge|
nazaraan dee dishaa saanoo bahut kujh das sakadee hai|
tuhaanoo shaaeid yaad hovegaa ki aseen dooje adhiaae vich vee gal keetee see ki kise vee viakatee dee galabaat de kujh ku parraavaan te, nazaraan dee dishaa bahut kujh das sakadee hai| par ik vaaree fir main ih gal keh diaaneis cheej noo bahut dhiaan naal varatan dee lorr hai| vigiaanakaan ne ih pataa lagaaeaa hai ki saadde dimaag de doven paase vakhovakhare kam karade han| khabaa paasaa tarakaseel logichala kam karadaa hai jiven ki daleel, vishalesn ate bhaasaa sabandhee kam, ate sajaa paasaa kalapanaa ate sirajanaatamak chhareattive kam karadaa hai| meraa khiaal hai ki tuseen hetth likhe ton hor changee tarhaan samajh jaauge
eih vee dekhiaa giaa hai ki aseen galabaat karade hoe, kudaratee tauar te hee nazaraan milaan vich vakafe paande haanbhaav vichon vichon najraan hattaande haan| jadon najr hattaaee jaandee hai taan najraan dee dishaa saanoo ih das sakadee hai ki bolan vaalaa sach keh rihaa hai ki naheen| par main ik vaaree fir kahinaa chaahaangaa ki ih kujh siraf udon hee keetaa jaave jadon tuseen us viakatee daa aam varataa samajh te yaad kar liaa hai| par ih sabh kujh pataa kiven lagadaa hai
saadde dimaag de doven paase aapane ton ulatte paase deean harakataan chalaaunde han| so khabe paase daa dimaag daa hisaa saje paase deean harakataan chalaaundaa hai saje paase daa dimaag khabe paase deean|
je kar tuseen ik viakatee de nazaraan ghumaaun de tareeke noo pahilaan hee samajh liaa hai taan ih ik barraa laabhadaaeik tareekaa hai jis naal aseen kise vee viakatee dee imaanadaaree baare andaajaa lagaa sakade haan| par naal hee saanoo baakee chinh ishaare aad vee dhiaan vich rakhane painage|
chetaavanee
jiven ki main pahilaan vee chetaavanee de chukaa haan, eih thiaooree taan hee varatanee chaaheedee hai jekar aseen us viakatee de aam viauhaar noo changee tarhaan jaanchaparakh liaa hai| kee aise lok vee hunde han jiharre hameshaa iko hee paase dekhade rahinde hanaeih bas unhaan dee aadat hee hundee hai| ise tarhaan saanoo ih vee dekhanaa pavegaa ki je uh viakatee khabachoo hai taan kite uh is ton ulattaa taan naheen karadaa hai|
akhaan jhapakanaa
jadon aseen jhootth bol rahe hunde haan taan bauadhik tauar te vadh suchet hunde haan kiaunk jhootth bolan daa aapanaa hee dabaau hundaa hai| so saadde vich dabaau te suchetataa de chinh tez ho jaande han| akhaan jhapakanaa inhaan vichon hee ik chinh hai ate ih vee tej ho jaandaa hai| par ih jhootth daa chin naheen hai, sagon ih dabaau daa chinh hai|
eih vee dekhiaa giaa hai ki kujh lok akhaan vee malade han| dekhan ton ih bilakul is tarhaan lagadaa hai ki is viakatee ne akhaan vich kanttaikatt lainz, paae han te uh akhaan mal ke aapanaa lainz ttheek kar rihaa hai so pakaa kar lau ki uh viakatee lainj taan naheen pahinadaa| lok jhootth bolan lagiaan akhaan malade han| ih harakat maradaan te aauarataan, dohaan vich hundee hai, bas farak inaa hee hai ki marad zaraa tejee naal akhaan malade han ate aauarataan aapaneean akhaan noo ik paase ton jaan hetthale paase ton chhohan tak hee seemit rahindeean han| ih vee lagadaa hai ki us viakatee noo uh jinaa vaddaa jhootth lagadaa hai, autanaa hee uh ziaadaa akhaan maladaa hai| naal hee ih vee ho sakadaa hai uh aapanee najr tuhaadde ton hattaa lave|
eis pooree harakat daa manovigiaan kee hai eih maniaa jaandaa hai ki ih ik kisam daa aapane dhokhe noo, ate jis viakatee naal dhokhaa keetaa jaa rihaa hai usanoo aapaneean nazaraan vichon hattaan daa jatan hundaa hai| jhootth bolan vaalaa viakatee andaron ddar rihaa hundaa hai ate khataraa mahisoos kar rihaa hundaa hai| so uh saahamane vaale viakatee de akas noo aapane ton door hee rakhanaa chaahundaa hai|
chihare noo chhohanaa
chihare noo chhohan deean badalaveean harakataan bahute lokaan vich jhootth bolan lagiaan mauajood hundeean han ate aam tauar te inhaan dee rafataar vadh jaandee hai| galabaat karade hoe aseen saare hee aapane chihare noo hathaan naal thorrhaa jaan bahutaa chhonhade|
haan| adhiain dasade han ki jadon aseen jhootth bolade haan jaan dhokhaa kar rahe hunde haan taan ih harakat aam ton vadh hundee hai| par ik vaaree fir saanoo ih chinh dhiaan naal hee varatanaa pavegaa kiaunk is vich koee khaas jaan vishes harakat naheen jiharree saanoo jhootth baare das sake | is noo varatan lee saanoo isanoo hor harakataan, eishaariaan ate chinhaan naal milaa ke varatanaa pavegaa ate samooh vich varatanaa pavegaa| aisaa karan naal hee saanoo jhootth noo pakarran vich madad milegee|
is harakat noo hor chinhaan naal milaa ke varato|
moonh
maanbaap bachiaan de jhootth noo unhaan dee ik harakat ton hee samajh jaande hanauh jhootth bolan lagiaan aapanaa hath chiharaa chhohan lee upar lijaande han| khaas tauar te uh hath naal aapanaa moonh dtak lainde han| vadde ho ke aseen jhootth vee vadde bolade haan ate inhaan noo chhupaaun de dtang vee hor vadheea varatade haan| par is de baavajood vee saanoo jhootth bolade hoe aapanaa moonh dtakan dee lorr akasar mahisoos hundee hai|
eih dhiaan karo ki jadon vee aseen kise cheez kaaran hairaanee vich pai jaande haan taan aseen aapanaa hath upar val lijaake moonh noo dtak lainde haan| aseen aisaa aradhachetan tauar te shubachhonasachiousale karade haan| taank kite achaanak hee saadde moonh vichon, saadde hairaanee de chhin vich, koee gal binaan soche samajhe naa nikal jaave| so aseen keh sakade haan ki vadde hon ton baad vee aseen hairaanee jaa dabaa de chhinaan vich aapanaa hath moonh val lijaande haaneih saadde subhaa daa hisaa hee hai| jadon is vich jhootth shaamal hundaa hai taan saaddaa hath akasar moonh vale utth jaandaa haieis noo aseen moonh dtakanaa kahinde haan| ik kisam naal ih aapane jhootth noo dtakan daa jatan hundaa hai jaan moonh vichon koee galat gal nikalan ton rokan daa jatan hundaa hai bhaaven is vich bahut der ho chukee hundee hai| saaddaa dimaag is jhootth jaan dhokhe vaalee gal noo nakaaranaa chaahundaa hai ate hath noo ih hadaaeit dendaa hai ki uh moonh noo dtak lave| hath dee talee akasar moonh noo pooree tarhaan dtak laindee hai ate angootthaa kan val isaaraa kar rihaa hundaa hai| is, naal uh viakatee preshaanee vaalee dikh vich aa jaandaa haijekar ih ik bilakul jhootth naheen taan ghatto ghatt kise kisam dee presaanee ate sk daa chinh taan hai hee|
naal hee lataan de morree hoee haalat ton sidhaa karan jaan fir ik dooje uparon morran dee harakat vee ho sakadee hai| par ih harakat dekhan vich kudaratee naheen sagon attakaveen jihee lagadee hai| aam galabaat dauaraan hon vaaleean harakataan inhaan ton farak ate sukhaaveean hundeean han
siaanee gal
jekar tuseen pairaan dee harakat vich kise daa aam viauhaar samajh lainde ho taan tuseen us deean bhaavanaavaan vich ho rahe badalaa noo dekh sakade ho|
hor samiaan te tuhaanoo ih vee dekhan noo mil sakadaa hai ki sareer ikadam dtilaa pai jaave ate pair dharatee te ttakattak kar rahe hon, jaan sareer dee mudaraa dooje paase val noo ho jaave ate pair doven jaan ika baahar jaan de rasate dee dishaa vich ho jaan|
ott vich oonader chovera
aam kam karan vaaleean thaavaan te, meettingaan vich ate hor galabaat dauaraan mez saadde lee ott daa kam karade han| so jo disadaa hai uh bas kamar ton upar daa hisaa hee hundaa hai| kamar ton hetthaan vaale hise vich aiseean harakataan ho sakadeean han jinhaan ton bahut saaree bechainee te ghabaraahatt paragatt hundee hai| par ih mej dee ott vich ho rihaa hundaa hai|
nauakaree lee inttaraviaoo vich vee tuseen zaroor ge hovoge| is vich mej barree madad karadaa hai kiaunk mej hon naal tuseen aapanaa prabhaav siraf kamar ton upar deean harakataan naal hee de sakade ho| kee tuseen kadee aisee inttaraviaoo vich ge ho jithe tuhaaddee inttaraviaoo lain vaale kee viakatee hon ate tuhaanoo baitthan lee aisee thaan ditee gee hove jithon tuhaaddaa pooraa sareer najraan vich hove eih aam inttaraviaoo ton kinee vakharee hundee hai
einttaraviaoo dauaraan mez ik ott daa kam karadaa hai|
jadon tuseen kam vich koee sauadaa karan lee resatoraan vich jaande ho jaan aapane premeepremakaa noo milan lee resatoraan vich bulaande ho, ate tuhaanoo ik aakharee vaahidaa, aakharee bulaavaa miladaa hai, taan tuseen saahamane baitthe gaahak jaan mitar daa siraf dharr vaalaa hisaa hee dekh rahe hunde ho jiharraa ik barraa savaibharose vaalaa prabhaav chhadd rihaa hundaa hai| mez thale unhaan de dharr ton hetthaan daa hisaa kee prabhaav de rihaa hundaa hai
aman kaanoon banaaee rakhan vaaleean ejanseean, yaanee pulis vagairaa baare vee tuseen dekhiaa honaa hai| filamaan ate ttaileeveezan vich vee uh shakee lokaan dee puchhataachh poore sareer noo najr vich rakh ke karade han| kiaun taank uh mulazam de sareer de hetthale adh vich pragatt ho raheean bhaavanaavaan parrh sakan| ih ik sachaaee hai ki saaddeean lataan ate pair bahut kujh dasade han|
jekar tuseen kharrhe ho ke kise naal gal kar rahe ho taan kudaratee hee tuseen us de poore sareer daa varataau ate usadee mudaraa vich ho rahe badalaa noo dekh sakade ho ate nott kar sakade ho ki ih kis samen hoeaa| je uh binaan kise vaj rahe sangeet de aapane pairaan naal ttakattak karake taal de rahe han taan ih kise naa kise kisam dee beaaraamee daa chinh hai, ate ih tuhaanoo das rihaa hai ki uh hun ithon bhaj jaanaa chaahunde han| aapane kam kaar de mezaan, ate ghar vich khaanaa khaan de mezaan pichhe aseen aapane sareer de hetthale adhe hise dee sareerak bhaashaa noo bahutaa kujh pragatt karan ton bachaa lainde haan|
aavaaz
saaddee sareerak bhaashaa daa doojaa pakhasaadde bolaan daa sbadaheen hisaa saadde baare bahut kujh keh sakadaa hai| jadon is noo saaddee baakee sareerak bhaasaa ton mil rahe sanketaan naal milaa ke dekhiaa jaandaa hai taan ih bahut kujh das jaandaa hai| je sahee arathaan vich dekhee taan dhokhaa den jaan sach chhupaa lain daa akasar galaan ton hee pataa lagadaa hai| jo sbad bole jaande han uh taan mehatavapooran hunde hee han, par is vele aseen unhaan cheezaan val dhiaan denaa hai jo shabadaan ton ilaavaa hunde han, jinhaan noo aseen praabhaashaa faralanaguage kahinde haan|
haualee rafataar vich bolanaa
aise mauake te bolan dee rafataar aam bolachaal naalon ghatt ho sakadee hai kiaunk uh viakatee sachaaee ton ziaadaa aapanee yaad shakatee te nirabhar kar rihaa hundaa hai| naal hee usade dimaag noo aapanee soch skatee dee vadh varaton karanee paindee hai kiaunk is vakat sach te jhootth noo is dtang naal milaaeaa jaa rihaa hundaa hai ki pakarriaa naa jaa sake, naal hee dimaag noo aapanee sareerak bhaashaa ton dite jaan vaale sanketaan noo vee kaaboo hetth rakhanaa paindaa hai taank leekej naa hove| par jekar us viakatee ne is saare kujh daa kaafee abhiaas keetaa hove taan ho sakadaa hai ki saanoo aam bolachaal naalon bahutaa farak mahisoos naa hove|
chup ate vakafe
jadon aisaa viakatee aapanee safaaee de rihaa hundaa hai taan khaas thaavaan te kujh vakafe jaan chup de samen aa sakade han jinhaan noo aseen sauakhiaan hee mahisoos kar sakade haan| dhokhe vaalee galabaat vich akasar shabadaan ate vaakaan vichakaar lanbere vakafe hunde han| kee vaaree uh viakatee aapanaa vaak viche hee adhooraa chhadd dindaa hai ate kahee jaa rahee gal noo pooraa naheen karadaa| fir ik lanbaa vakafaa hundaa hai ate dubaaraa suroo keetee hoee gal pahilaan chhadde hoe vaak noo pooraa naheen karadee, sagon ik navaan vishaa suroo kar dindee hai|
saah lain daa dtang
aisaa viakatee galabaat dauaraan aapane tanaa noo chhupaa ke tanaa rahit hon daa prabhaav denaa chaahundaa hai haalaank andaron uh tanaa vich hundaa hai| bhaaven uh kharrhaa hove jaan baitthaa, par usade tanaa dee ik nishaanee aam tauar te lukaanee barree aauakhee hundee haisaah lee chhaatee daa upar thale honaa| is noo lukaanaa hor vee
aauakhaa ho jaandaa hai jekar naal hee usade modte vee hil rahe hon| jiaun jiaun saah chhotte ate kaahale hunde jaande han taan ih cheez, aavaaz vich aa rahe badalaa naal mil ke saanoo bahut kujh das dendee hai|
galaa saaf karanaa
saanoo galaa saaf karan dee lorr taan paindee hee rahindee hai| par jadon aseen dabaa hetth hunde haan taan thuk andar langhaaun vich dikat aaundee hai, kiaunk galaa suk jaandaa hai| par je baar baar galaa saaf karan dee lorr pave taan isadaa matalab ihee hai ki pareshaanee kujh ziaadaa hee hai|
bolan vich galateean ate ruk ruk ke bolanaa
ajihe mauakiaan te galabaat ravaanee vich naheen hundee sagon ruk ruk ke hundee hai| is vich galateean ziaadaa hundeean han te shabadaan vichakaar aa.....aad jiaadaa hundaa hai|
sur
hun tak deean jineean nishaaneean aseen dekheean han unhaan vich aseen ihee dekhan dee kosis kar rahe haan ki us viakatee dee aam galabaat naalon us de bolan de dtang vich kine ku badalaa hunde han| sur ik barraa changaa paimaanaa hai jiharraa kise vee viakatee andar vadh rahe tanaa noo barre vadheea dtang naal pragatt kar dendaa hai| is noo chhupaanaa barraa aauakhaa hai| so aise vakat te sur tikhee ho jaandee hai ate aavaaz aam naalon vadh uchee vee ho jaandee hai|
eih gal baar baar kahin dee lorr hai ki koee vee ik chinh jhootth jaan dhokhaa pakarran vich pakee nishaanee naheen maniaa jaa sakadaa| ih zarooree hai ki usade bolaan vichon jo jo vee mehatavapooran lage, aus noo baakee sareer ton milan vaale sanketaan naal milaa ke ih dekhiaa jaave ki kee inhaan vich samaroopataa hai
koee vee ik chinh dhokhe dee pakee nishaanee naheen maniaa jaa sakadaa|
siaanee gal
aam dhaaranaa de ulatt jhootthe lok aapaneean galaan ton pakarre jaande han khaas karake is ton ki uh gal kis dtang naal kar rahe hana naa ki aapane valon keeteean jaa raheean harakataan ton|
vichaar charachaa
prashanakee tuseen ih kahinaa chaahunde ho ki je saadde naal koee jhootth bol rihaa hove taan us noo pakarran daa koee sikeband tareekaa naheen
bilakul koee aisaa tareekaa naheen| jiven baakee galaan baare aseen samajhiaa hai, eis vich vee saanoo varataau de samooh noo dekhanaa pegaa|
prashanakee aisaa is lee hai kiaunk jhootth bolan vaale deean nisaaneean motte tauar te kise aise viakatee naal miladeean han jiharraa ghabaraaeaa hove
haan, eik had tak aisaa hee hai| par tuseen ih andaazaa taan lagaa hee sakade ho ki kinhaan haalataan vich us viakatee noo ghabaraahatt naheen honee chaaheedee| fir tuseen aise samen ute jhootth jaan dhokhe naal jurre hoe sanketaan lee suchet ho sakade ho|
prashanatuseen kihaa see ki aseen bahut saare samaajik jhootth bolade haan jiharre kise noo nukasaan naheen pahunchaaunde| kee tuseen ih kahinaa chaahunde ho ki ih ttheek han
aau is noo samajh leee| je tuhaaddee bhooaa tuhaanoo chhe jorre juraabaan tohafe vich deve taan shaaeid tuhaaddaa ik eemaanadaaree vaalaa juaab ih vee ho sakadaa hai bhooaa jee, mere do hee pair han, baaraan naheen| par dooje paase je tuseen usadee thaan te aapane aap noo rakh ke dekho, ki uh bazurag aauarat pahilaan dukaan te turake gee, juraabaan khareedeean te fir sundar kaagaz vich lapetteeansiraf tuhaadde piaar karake | taan kee kise daa dil torran vaalaa sach keh denaa chaaheedaa hai khaas kar ke jadon us viakatee noo, jisanoo tuhaaddee lorr daa ahisaas hee naa hove aisaa akasar hundaa hai|
prashanataan fir aseen unhaan jhootthaan dee gal kar rahe haan jiharre doojiaan noo nukasaan pahunchaande han
bilakul jadon lokaan noo ih puchhiaa jaave ki tuseen sareerak bhaashaa baare jaanakaaree kiaun lainaa chaahunde ho, taan jiharre do vadde kaaran saadde saahamane aaunde han uh han
prashanakee koee aisee zarooree jaan mehatavapooran gal hai jiharree madad kar sake ate aseen ih jaan sakee ki koee viakatee saadde naal jhootth bol rihaa hai jaan dhokhaa kar rihaa hai
kise vee viakatee de aam viauhaar noo samajhan dee koshis karo| uh aam
tauar te gal kiven karade han kee uh aapanee gal arath bharapoor dtang naal kahinde han jaan naheen jadon uh aam haalaat vich gal karade han taan unhaan dee aavaaz kaisee hundee hai aunhaan daa nazaraan milaaun daa dtang kiho jihaa hai kee vaaree tuhaanoo aise haalaat daa saahamanaa vee karanaa pai sakadaa hai jadon tuseen us viakatee noo pahilaan kade naa mile hovo ate tuhaanoo us naal samaan bitaaun daa mauakaa naa miliaa hove| par sankhep galabaat dauaraan vee tuseen aise viakatee noo tathaan baare puchh ke us de aam viauhaar baare andaazaa lagaa sakade ho| unhaan de aam haalaat de viauhaar te galabaat de dtang noo samajh ke hee tuseen samajh sakade ho ki us daa viauhaar badal rihaa hai jaan naheen je badal rihaa hai taan kiven
prashanamainoo aapaneean lataan te pairaan baare kujh chintaa hon lagee hai| kee main inhaan noo lukaa hee liaa karaan|
je tuhaadde kol lukaaun vaalee koee gal naheen taan fir aisaa karan dee koee lorr naheen| meraa bhaav ih hai ki je tuhaadde andar aisee koee gal naheen jiharree tuhaadde sareer deean harakataan naal leek hon daa ddar hove taan fir ghabaraau naheen| par dooje paase jekar tuseen jhootth naheen vee bol rahe, siraf ghabaraahatt vich ho taan vee tuhaadde pair te lataan bilakul uho jiheean harakataan kar sakade han jiharreean shaaeid ih prabhaav de jaan ki tuseen jhootth bol rahe ho|
prashanafir ttheek hai| jiharre lok udon mauajood honage, aunhaan noo taan ih pataa lag jaavegaa ki ih jhootth bolan karake naheen hai|
naheen, aunhaan noo ih pataa naheen lagegaa| unhaan de saahamane jo kujh ho rihaa hovegaa uh doven paase val ishaaraa karegaa| unhaan noo samooh dekhanaa chaaheedaa hai te taan hee kise nateeje te pahunchanaa chaaheedaa hai| par je unhaan ne ih kitaab naa parrhee hoee taan.........
main samajh giaa|
prashanaeis ton pahilaa suaal puchhan vaale noo pairaan ate lataan dee chintaa see, par mainoo aapanee aavaaz dee chintaa hai| jadon main dabaa hetth hundaa haan taan meree aavaaj badal jaandee hai| main naheen chaahundaa ki lokaan noo ih mahisoos hove ki aisaa is lee hundaa hai ki main jhootth bol rihaa hundaa haan|
eik lanbaa saah lau ate aapane bolan dee rafataar ghattaa diau tuhaaddee sur jiharree aam tauar te uchee ho jaandee hai uh haualee haualee hetthaan aaunee shuroo ho jaavegee te aam varagee ho jaavegee|
kaafee barek
1. aisee koee ik ikalee harakat naheen jiharree ih das sake ki koee viakatee jhootth bol rihaa hai| je sanbhav hove taan usadaa a....viauhaar samajho ate fir ho rahe badalaa val dhiaan diau|
2. khoj dasadee hai ki... prateeshat jhootth us viakatee de sareerak bhaasaa ate bolan vichon milan vaale isaariaan dee madad naal pakarre jaa sakade han|
3. aam tauar te ih maniaa jaandaa hai ki jhootth bolan vaalaa viakatee gh... nazar milaaundaa hai par akasar aisaa viakatee v... najr milaanee shuroo kar dindaa hai|
4. jhootth boladiaan hoeaan uh viakatee hath noo ch....te lagaaun deean harakataan vadh karadaa hai par nateeje te pahunchan ton pahilaan dhiaan rakhanaa chaaheedaa hai kiaunk ih harakat udon vee hundee hai jadon koee viakatee gh....vach hundaa hai|
5. bulh akasar bahut kujh das dinde han| kee viakatee aapane bulh k... ke rakhan vaalee mudaraa banaa lainde han kiaunk us vele unhaan daa aradh chet man s... noo nikalan ton rokan daa jatan kar rihaa hundaa hai| naal hee bulh tt... dee harakat vee ho sakadee hai|
6. n... noo chhohan dee harakat vadh sakadee hai | dabaa hetth hundiaan nak val noo kh... daa vahaa vadh jaandaa hai ate nak f... jaandaa hai| par ih saanan nazar naheen aaundaa
7. dhokhaa den lagiaan h... deean harakataan aam naalon v.... kisam deean hundeean han| kujh harakataan sareer ton b...val noo vee ho sakadeean han jiven kise cheez naal chh... karade rahinaa ate ungalaan naal ttak ttak karade rahinaa|
8. pair ate lataan saanoo bahut kujh dasadeean han kiaunk ih saadde sareer de sabh ton ghatt k... keete jaan vaale hise hunde han| kaaran hai ih ki ih saadde d... ton sabh ton door hunde han|
9. saaddee galabaat de aavaaz naal sabandhit pakh, p..., dhokhaa den lagiaan kee dtang naal badaladee hai|
10. aam dhaaranaa de ulatt, jhootth lok aapaneean g... ton pakarre jaande han khaas karake is ton ki uh aapanee gal k.... kar rahe hunde hana naa ki aapaneean harakataan ton|
toon bharamee naheen, sagon toon is ton ulatt hai| tainoo paagalaan vaalaa bhulekhaa hai ki lok tainoo pasand karade han|
vuddee ailan
adhiaae 6
aakarashan
vigiaanak dtang naal keeteean geean khojaan vee ate bahut saare rasaaliaan valon keete ge adhiain vee saanoo ih dasade han, ki kise viakatee noo kinaa pasand keetaa jaandaa hai, eis de kee pakh han| ih pakh saadde jeevan de barre hisiaan naal sabandhit han jiven aseen ajanabeean ate vaakafaan naal kiven gal karade haan, mitar kiven banaaunde haan, naal kam karan vaaliaan, gaahakaan ate horaan naal saaddee mitarataa ate dil de maamale vich aseen kaise haan|
tuhaaddaa aakarashan hee tuhaaddee safalataa daa raaz hai| ih gal kam kaar vich vee ate nijee jeevan vich vee laagoo hundee hai| ih cheej baarabaar saabat ho chukee hai ki tuhaaddaa aakarasn hee tuhaadde vadheea ate lanbe samen tak chalan vaale ristiaan dee neenh hai| tuhaadde premasanbandh ate dosateean, vadheea nauakareean, tarakeean ate ddaakattaraan, vapaareean, vettaraan valon milan vaalaa ziaadaa dhiaan ate vadheea sevaagal kee tuhaaddaa aakarashan har riste vich madad karadaa hai| ih vee kihaa jaandaa hai ki ristiaan ton binaan saadde lee naa jeevan vich, naa samaaj vich ate naa hee ruzagaar vich kujh baakee bachadaa hai|
par ih sabh kujh hundaa kiven hai tuseen aakarashak kiven banade ho koee viakatee jadon tuhaadde naal hundaa hai, tuhaanoo miladaa hai ate usanoo changaa changaa lagadaa hai taan uh tuhaanoo pasand karanaa shuroo kar dinde hanaeih mukh tauar te ik manovigiaanak tajarabaa hundaa hai| jaan saade sbadaan vich ih keh leee, lokaan daa samaan udon vadheea langhadaa hai jadon uh kise khushamizaaj ate manohar dtang naal milan vaale viakatee naal hunde han| par ih keh denaa sauakhaa hai| suaal hai ki tuseen aise viakatee kiven ban sakade ho meraa khiaal hai ki tuseen ik aisaa viakatee banan de rasate te tur pe ho ate jekar tuseen aapane samaan anubhootee ompattahe vaale hunar daa abhiaas karade rahoge taan ih tuhaadde rozaanaa de nijee ate kam kaar de jeevan vich kamaal kar dikhaaegaa|
je kamakaar jaan dafatar dee gal karee taan tuhaadde saatheean de rishate tuhaadde naal vadheea hone suroo ho jaanage| ise tarhaan tuhaadde gaahak jaan uh lok jinhaan de tuseen gaahak ho, auh saare hee doojiaan naalon tuhaadde naal kam karanaa vadheraa pasand karanage| ihee sachaaee hai| vapaar te kam kaar vich lok unhaan naal hee kam karanaa chaahunde han jinhaan noo uh pasand karade han| haale vee kujh lok aise han jiharre ih sochade han ki uh kam te jaan, mihanat naal kam karan ate eemaanadaaree naal kam karanabas ise dee hee lorr hai| par asal vich is tarhaan naheen hundaa| kise vee sansathaa de andar vee ate baahar vee, jadon tuhaanoo aapane gaahakaan naal vaah paindaa hai taan itanaa hee kaafee naheen hundaa| saare adhiain ihee dasade han| aj kalh siraf mudtaleean cheezaan naal hee kam naheen chaladaa|
lok unhaan naal hee vapaar karanaa chaahunde han jinhaan noo uh pasand karade han|
audaaharan de tauar te ik naveen khoj ne saanoo ih dasiaa hai ki bahut saareean vakhovakharee kisam deean sansathaavaan vich jadon saravekhan keetaa giaa, taan ih faisalaa karan lagiaan ki kis kanpanee naal bizanas karanaa hai, mukh tin kaaran ih san mehatataa anusaara
1. main unhaan noo pasand karadaa haan
2. aunhaan noo is kam dee changee jaanakaaree hai
3. auh saaddee mushakal daa hal fattaafatt karade han|
so har khoj vichon ihee pataa lagadaa hai ki ih jeevan asal vich siraf haraman piaare hon daa hee mukaabalaa hai| tuseen bhaaven is ton ilaavaa hor kise vee cheez noo mehatataa dende hove, par sach ihee hai|
lok jadon tuhaadde naal hunde han ate unhaan noo aapane aap baare changaa changaa lagadaa hai, ate is milanee vich unhaan daa manovigiaanak tajarabaa vadheea hundaa hai taan fir tuseen baakeean ton age ho| so tuhaanoo ih suaal puchhanaa chaaheedaa hai jadon main kise kamare vich jaandaa haan taan kee uthe rauanak aa jaandee hai jaan rauanak udon aaundee hai jadon main kamare ton baahar aa jaandaa haan|
ate jinhaan lokaan naal tuseen sanparak vich aaunde ho, aunhaan baare tuhaaddaa kee khiaal hai aunhaan vichon kine aise han jiharre jadon tuhaadde naal hunde han ate tuseen unhaan ton asar kaboole binaan naheen reh sakade, ate unhaan ton avesale naheen ho sakade hun tak tuseen jo kujh jaaniaa hai, aus de aadhaar te tuseen aasaanee naal ih keh sakade ho ki ih unhaan dee changee sareerak bhaashaa karake hundaa hai| bahutee sanbhaavanaa ihee hai| jadon lokaan noo tuhaanoo mil ke nakaaraatamak naakhusgavaara tajarabaa hundaa
hai taan uh tuhaanoo milan ton kataraanaa shuroo kar dinde han| uh tuhaadde naal rahin ton, tuhaadde kolon maal khareedan ton, tuhaaddee gal sunan ton ate tuhaaddee madad karan ton kataraan lag painde han| hameshaa ton aisaa hee hundaa aaeaa hai ate hun vee aisaa hee hai|
aakarashan de vise te pichhale dahaakiaan vich kaafee adhiain hoeaa hai| isadaa naam bhaaven kujh vee rakh leeechhharam, chhharisma, likinag jaan kujh hor, jadon aseen aapanaa aakarashan vadhaaun dee gal karade haan taan sittaa iko hee nikaladaa hai| is daa bas ik hee rehas haiaseen lokaan noo kaisaa mahisoos karavaaunde haan aunhaan andar kee bhaavanaa paidaa karade haan
par is daa matalab kee hai kee is daa sabandh saadde naal kujh vee naheen naheen, eis sabh kujh daa sabandh saadde naal hee hai| tuhaanoo aapane baare chetanataa paidaa karan dee lorr hai, ate tuhaanoo hee is ute mihanat karan dee lorr hundee hai| par is saaree mihanat daa nateejaa ih hundaa hai ki lok tuhaaddee haazaree vich changaa changaa mahisoos karade han, ate nateeje vajon uh tuhaanoo pasand karade han| meraa khiaal hai tuseen meree gal samajh hee ge ho|
taan fir agalaa rehas kee hai aapane andar kiven uh gun paidaa keetaa jaave ki tuseen aakarashak ho jaau mukh tauar te ih sareerak bhaashaa naal hee hundaa hai|
einhaan khojaan vichon jo saanjheean cheezaan nikaladeean han, aseen unhaan te vee nazar maar leee| inhaan vichon sabh ton upar dikh apapearanache aaundee hai| dikh vich do cheezaan aaundeean hanapahiraavaa ate ih ki tuseen tiaar kiven hoe ho|
aj meree dikh ttheek tthaak haimain ttaileeveezan te aaun lee tiaar hoee see| par aam tauar te meree haalat aisee hundee hai jiven meree gaddee laaeen ton utar gee hove ate main godde ghisar ke baahar nikalee hovaan|
vikattoreea vudd
dikh
lok kahinde han ki jadon tuseen kise noo milade ho taan sabh ton pahile tuseen usadaa pahiraavaa dekhade ho ate fir aapane aradhachet man vich us dee pooree sareerak khich val dhiaan dende ho| sareerak khich de manovigiaan baare bahut kujh adhiain keetaa ate likhiaa jaa chukaa hai| par aapaan kujh ku unhaan cheezaan dee hee gal karee jiharreean sapashatt hee han|
pahilaa prabhaav ik chhin vich hee ban jaandaa hai|
rozaanaa jeevan vich pahile prabhaav vaal samen ik aam dikh vaale viakatee naalon ik sundar viakatee dee dikh, dekhan vaale noo ziaadaa prabhaavat karadee hai| is prabhaav daa asar usadee galabaat vichon le jaa rahe prabhaav ute vee pegaa| par kujh samaan baad de prabhaav, jaan lanbe samen baad bane prabhaav vich lok akasar aapanee pasand dooje gunaan de aadhaar te banaaunde han, ate jekar unhaan noo sareerak bhaashaa aapane val aakarasit karadee hai taan sareerak dikh noo ghatt ahimeeat denee suroo kar dinde han| aseen baarabaar ih galaan sunade rahinde haansundarataa siraf chamarree tak hee seemit hundee hai, jaan sundarataa dekhan vaale dee akh vich hee hundee hai| amareekan naattakakaar jeen kair de vichaar vee parrh lavo
main ih bakavaas sun sun ke thak gee haan ki sundarataa chamarree jinee hee ddoonghee hundee hai| meraa khiaal hai ki inee ddoonghaaee hee bahut hai| tuseen hor kee chaahunde ho kee tuhaanoo ik sundar painkariaaz fanachareasasaadde andaroonee angaan vichon ika dee lorr hai
musakaraahatt
kee ih hairaanee vaalee gal hai ki mitarataa daa ih pragattaavaa, jis daa ik dam tuhaanoo juaab vee mil jaandaa hai, aakarashan vich barre ahim pakhaan vichon hai jadon tuseen musakaraaunde ho taan lokaan noo changaa changaa mahisoos hundaa hai ate juaab ik musakaraahatt hee hundaa hai| par har vele ik vaddee musakaraahatt noo chihare te chipakaaee rakhan dee lorr naheen| siraf ik imaanadaar musakaraahatt hee kaafee hai| jadon tuseen change raun moodda vich naheen hunde ate zor lagaa ke tuseen aapane chihare te adhee pachadhee musakaan hee liaande ho, taan vee ik suchet viakatee tuhaaddee manodashaa ate is vich chal raheean vakhareean vakhareean bhaavanaavaan baare andaazaa lagaa sakadaa hai| is vich koee sk naheen ki sahee samen, ate sahee sathaan te aaee musakaraahatt kamaal kar dindee hai|
musakaraau ate mitar banaau ghooree vatto ate chihare ute jhurarreean banaau
jaaraj eeleeatt
akhaan de haavabhaav
aakarashan vadhaaun de jine vee pakh han unhaan vich akhaan de haavabhaav kaafee upar aaunde han| aseen akhaan baare kaafee lanbee galabaat keetee hai, so tuhaanoo is vich koee hairaanee naheen honee chaaheedee| jadon tuseen kise naal nazaraan milaaunde ho taan is ton pataa lagadaa hai ki tuseen us vich dilachasapee lai rahe ho| ih gal
aam haalaat vich vee utanee hee sach hai jinee prem muhabat vich| siraf prema muhabat vich nazaraan thorrhe jiaadaa lanbe samen tak milaaeean jaandeean han| tuhaaddeean akhaan de haavabhaav bahut kujh dasade han ate lok tuhaaddeean najraan vich nigh, hamadaradee ate fikar noo pahichaan lainde han| jadon tuseen lokaan val dhiaan dinde ho taan unhaan deean aapaneean nazaraan vich unhaan dee kadar vadh jaandee hai| tuseen vee ise tarhaan hee mahisoos karade ho jadon koee tuhaadde val dhiaan dindaa hai|
siaanee gal
jadon tuseen nazaraan milaa ke, ate kise val dhiaan de ke us noo aapane baare changaa changaa mahisoos karavaaunde ho taan uh tuhaadde val khichiaa jaandaa hai|
aavaaz
aseen aavaaz de gair shabadee sbadaan ton ilaavaa pakh dee gal teeje adhiaae vich keetee see| aseen dekhiaa see ki ih dooje lokaan de saadde pratee viauhaar vich kinee ahim bhoomikaa nibhaaundaa hai| aam tauar te je kar kise viakatee daa sur lahijaa ate uchaapan de pakh dooje viakatee noo change lagade han taan us noo kise kisam dee beaaraamee naheen hundee ate dohaan vich changaa taalamel baitth jaandaa hai|
sunanaa
changeean nazaraan milaaun de naal naal ik hor barraa mehatavapooran pakh hai jiharraa kise viakatee de aakarashak hon vich vaddee bhoomikaa nibhaaundaa hai| jekar tuseen kise naal gal kar rahe hovo ate uh tuhaadde modte uton dee kise hor paase dekhadaa rahe, taan tuseen kiven mahisoos karoge jadon koee tuhaadde val moonh karake taan kharrhaa taan hove par aap kite hor hove jaan uh man hee man aapaneean sochaan vich hee ddubaa hove, aise vakat te uh poore sareer jaan poore aape naal tuhaaddee gal naheen sun rihaa hundaa, jaan koee viakatee aap hee boladaa rahe, ate fir jadon tuhaadde kujh kahin dee vaaree aave taan uh kahe ih see meree kahaanee, tuhaaddaa is baare kee khiaal hai ajihe haalaat vich tuhaadde man vich aise viakatee baare kee bhaavanaa paidaa hoegee|
khojaan dasadeean han ki aauarataan taan khaas karake aise aadameean deean mureed ho jaandeean han jiharre unhaan dee gal sunade hanabhaav sahee arathaan vich sunade han jiven aapaan teeje adhiaae vich gal keetee see
aauarataan aise aadameean deean mureed ho jaandeean han jiharre unhaan dee gal suna lainde han|
jadon aauarataan aauarataan naal gal karadeean han taan uh kaafee utejanaa vich galaan karadeean han kujh ku haalaataan noo chhadd ke ate ih zaahar karadeean han ki uh vaakee hee gal sun raheean han| uh asal vich poore sareer naal sun raheean hundeean han| uh sahee samen te sir hilaaundeean han ate chihare de haavabhaav is tarhaan de banaaundeean han jinhaan ton ih zaahar hundaa hai ki uh use tarhaan mahisoos kar raheean han jiven kahin vaalee kar rahee hai| aadameean noo akasar dhiaan kendrit keetee rakhan vich aauakarr aaundee hai ate galabaat vishe ton bhattak jaandee hai| unhaan de juaab aam tauar te sahee nisaane te naheen hunde| ihee naheen, aadameean vich nazar aaun vaale aise sanket akasar mauajood naheen hunde jiharre dooje noo ih das sakan ki uh vaakee hee sun rahe han| aauarataan aap change sarote hundeean han ate jadon gal aauarataan vichakaar ho rahee hundee hai taan kise kisam dee dikat naheen hundee|
kise noo vee jadon koee aisaa viakatee mil jaandaa hai jiharraa sahee arathaan vich sunadaa hai, taan uh us val khiche jaande han| is naal samaanaanubhootee banadee hai ate ihee tuhaaddee khich daa vaddaa kaaran hai| aisaa hon te tuseen us viakatee naal ik sur ho jaande ho ate fir tuseen unhaan dee soch noo parrh samajha sakade ho|
vichaar charachaa
prashanataan fir hun tak aseen jo kujh parrhiaa hai uh is gal noo samajhan lee parrhiaa see | main kade vee is dtang naal naheen sochiaa see| gal mukadee is tarhaan hai ki sareerak bhaasaa hee kise viakatee daa aakarasn banaaundee hai|
eihee gal hai| ate tuseen ihee taan samajhanaa chaahunde ho| jinhaan cheezaan dee aapaan gal keetee hai, je tuseen inhaan valon avesale rahinde ho taan nukasaan tuhaaddaa hee hovegaa|
prashanahaan, main samajh sakadaa haan ki mainoo hun aapanee aavaaz daa dhiaan vee rakhanaa pavegaa| mainoo ih taan pataa hai ki jadon doojaa viakatee tikhee te chubhaveen aavaaj vich gal karadaa hai| main galabaat vichakaar hee achet hee dhiaan guaa baitthadaa haan meraa khiaal hai ki main binaan aapanee sur badale hee boladaa rahindaa haan| ttaileefon te taan ih hor vee buraa lagadaa hovegaa
bilakul |
prashanate haan, hun mainoo samajh lag rahee hai ki haalaank main unhaan dee gal sun rihaa hundaa haan taan vee uh kise naa kise bahaane mere kolon chaleean jaandeean han ate murrake kade naheen disadeean|
mainoo iaun lagadaa hai ki saare hee aauarataan baare gal kar rahe han| kee tuseen ise karake hee ih saaraa kujh sun rahe ho
prashanakise had tak meraa taan ihee kaaran hai| par meraa khiaal hai ki aapaan jo vee galabaat keetee hai uh aam galabaat ate melajol ute vee laagoo hundee haisamaajak, bhaaeechaarak, kam vich, ate haan prem sabandhaan te vee
bilakul| aapaan jo vee galabaat keetee hai uh saadde nijee ate kamakaar de jeevan dohaan te laagoo hundee hai| premasabandhaan vich kujh hor ishaare ate niyam han jiharre aam samaajak melajol ton farak hunde han| aam tauar te aadamee inhaan premakalol de isaariaan noo samajhan ate inhaan isaariaan noo karan vich bahute change naheen hunde| ise karake inhaan vich 1dh 1auatth vaaleean galateean kaafee hundeean han ate chaperraan vee kaafee khaaneean paindeean han|
prashanataan fir tuseen saanoo aadameean noo kujh aise chinh zaroor daso jinhaan daa aseen dhiaan rakhee| meraa khiaal hai ki aauarataan noo inhaan sabh daa taan pataa hee hovegaa|
tuseen manoge ki ih saaraa kujh tuhaadde aauarataan valon pragatt keete jaa rahe ishaariaan saahamane kujh vee naheen
prashanasaadde kam kaajee jeevan baare vee dasodafatar vich chal raheean prem kahaaneean baare naheen, sagon saadde kam naal sabandhat cheezaan baare| aseen dafatar vich kiven aakarashak banee tuseen manade hee ho ki siraf changaa kam karanaa hee kaafee naheen hai|
sabh ton pahilaan tuseen aapanee sareerak bhaashaa de unhaan pakhaan baare kam karanaa suroo karo jinhaan baare aapaan gal kar chuke haan| jo cheezaan adhiain ate khojaan saabat karade han unhaan val dhiaan karo | bahute nauakaree den vaale ate mainejar unhaan noo hee nauakaree ate tarakee dinde han jiharre aakarask hunde hanaghatto ghatt suroo vich taan aisaa hee hundaa hai| us ton baad hee kite jaa ke uh ih faisalaa karade han ki uh viakatee is kam de kaabal hai vee jaan naheen|
kaafee barek
1. tuhaaddaa aakarashan hee tuhaaddee na... ate j... jeevan vich s....daa faisalaa karadaa hai|
2. aakarashan daa rehas haiaseen d... a... kee bh...paidaa karade haan|
3. adhiain dasade han ki jekar tuseen doojiaan andar unhaan de aapane baare changaa m... karan dee bh... p... karade ho, lorr anusaar na... m... ho unhaan val dh... dinde ho taan tuseen a... samajhe jaande ho|
4. p....prabhaav bahut mehatavapooran hunde han, ate is vich koee hairaanee vaalee gal naheen ki koee vee sabh ton pahilaan tuhaaddee d....val dhiaan dendaa hai|
5. aakarashan vich sabh mehatavapooran kaaranaan vich m...daa darajaa kaafee uchaa hai kiaunk isadaa j... dooje valon vee musakaraahatt naal hee hundaa hai|
6. aakarashan vadhaaun vich s... dee bahut mahatataa hai a....a....vich vich gal karan lagiaan ziaadaa utejit hundeean han ate ise karake unhaan vich taalamel bahut jaladee ho jaandaa hai|
7. aauarataan aapane p... s... naal sunadeean han ate is gal de nazar aan vaale chinh pragatt karadeean han| jis naal samaan anubhootee paidaa hundee hai|
8. aadamee bahut ghatt na... aaun vaale chinh pragatt karade han jinhaan ton pataa lage ki uh sun rahe han| so jadon aauarataan noo aisaa marad miladaa hai jiharraa usadee gal changee tarhaan sune taan uh usadeean m... ho jaandeean han|
9. sunan vaang hee na... m... vee safalataa daa mehatavapooran tat hai, par akhaan vichale h...bh... vee aakarashan vich zoradaar bhoomikaa nibhaaunde han|
10. aavaaz vee is vich vaddee bhoomikaa nibhaaundee hai je tuhaadde s....l... ate u... doosare viakatee dee pasand daa hove taan vadheea taalamel ban jaandaa hai|
11. tuhaadde aakarashan daa sabh ton vaddaa hisaa tuhaaddee s...bh....hee hundaa hai|
tuseen kise viakatee de jaileebeen khaan de dtang noo hee dekh ke us baare bahut kujh das sakade ho|
ronaladd reegan
adhiaae 7
leekej
hun tak tuseen bahut changee tarhaan samajh ge hovoge ki sareerak bhaashaa saanoo lokaan valon mil rahe sanketaan baare kaafee kujh das sakadee hai| leekej ton saaddaa bhaav uh sareerak bhaasaa hai jiharree tuhaadde andar chal raheean asal sochaan baare das dindee hai| mainoo yakeen hai ki hun tak tuseen ih samajh hee ge ho|
sareer ate man daa sabandh
sareer ate man daa bahut goorrhaa sabandh hai| so har vichaar sareer ute kujh naa kujh asar karadaa hai| jekar anashabadee galaan noo sahee dtang naal samajh leee taan kise vee gal daa bhaav bihatar dtang naal samajhiaa jaa sakadaa hai| jiven aseen baar baar zor ditaa hai, tuhaadde valon kahee jaa rahee gal daa dooje lok sahee bhaav samajhan, eis lee tuhaaddee aapanee sareerak bhaashaa vee utanee hee ahim hai|
aseen aam tauar te aapaneean sakaaraatamak bhaavanaavaan noo chhupaaun dee koshis naheen karade, sagon aseen aapanee beaaraamee te pareshaanee noo chhupaaun daa hee yatan karade haan| aseen jinaa marazee jor lagaa leee, kadee naa kadee saaddee sareerak bhaashaa saaddaa pol kholh hee dindee hai| ate jadon ih leekej ho jaandee hai taan fir saadde valon kahee jaa rahee gal, ate saaddee sareerak bhaashaa de sanketaan vich samaroopataa naheen rahindee| jo saaddaa sareer dasadaa hai ate jo saaddee zubaan kahindee hai, aunhaan vich farak ho jaandaa hai|
manovigiaanakaan dee raae vich aseen do kisam dee preshaanee daa saahamanaa kar sakade haan
pahilee kisam vich koee khaas hairaanee vaalee gal naheen| viakateetav de anekaan pakh han ate kee lokaan noo aseen preshaan kisam de lok man lainde haanjiharre chhetee, achaanak, chhottee chhottee gal ton preshaan hee rahinde han| ih keean de viakateetav daa hisaa hee hundaa hai| dooje sbadaan vich is pakh daa kise sathitee naal sabandh naheen hundaa sagon uh aam tauar te hee is tarhaan hunde han|
sathitee ton preshaanee ton bhaav hai ki jadon koee viakatee baaharon hon vaalee kise gal jaan cheez ton paresaan ho jaandaa hai| so kise khaas sathitee vich uh preshaanee mahisoos karadaa hai, baakee samiaan te ih preshaanee khatam ho jaandee hai| udon koee khataraa jaan muskil pes naheen aaundee ate sabh kujh santulan vich hundaa hai| jiven saanoo kite bhaasn den lee kihaa jaave jaan ttaileeveezan vich aaun lee kihaa jaave taan aseen ghabaraahatt ate presaanee mahisoos karade haan| ih kudaratee hee hai| udaaharan vajon barre tajarabekaar filamaikattar vee sarotiaan saahamane sattej te jaan lagiaan ghabaraahatt mahisoos karade han|
jeero jeero saivan.....
jadon 007 seekarett ejantt jemaz baandd dee filam kaiseeno raueila rileej hoee see taan is rol noo adaa karan vaale adaakaar ddeneeal kareg dee ttee. vee. te inttaraviaoo aaee see| paarakinasan naam de progaraam vich jadon uh filam aaun de siraf ik hafate baad hee aaeaa see taan usadeean badalaveean ate tasalee den vaaleean harakataan dhisaplachemenatt anad chhomaddoratt ghesatturesa dekhaneean barreean dilachasap san|
aise lokaan dee ih badakisamatee hee hai ki unhaan deean ih saareean harakataan ttaileeveezan dee sakareen ute ubhar ke saahamane aaundeean han, ate jadon uh sabh deean nazaraan de saahamane hunde han taan kee vaaree unhaan ute taras vee aaundaa hai| main us dee is inttaraviaoo daa vishalesn keetaa see| is noo parrh ke tuseen changee tarhaan samajh jaauge ki kiven ih sabh kujh achet hee ho jaandaa hai ate ih kee prabhaav chhadd dendaa hai| main inhaan saareean harakataan noo use tarateeb vich hee de rihaa haan jis vich ih hoeean san taan ki tuseen samajh sako ki ih kis dtang daa viauhaar see| ate sabh ton jrooree, eih harakataan kis dtang naal samooha banaa raheean san ate us dee ghabaraahatt pragatt kar raheean san| jadon ddeneeal kareg, maaeekal paarakinasan de saahamane aa ke baitthiaa taan sabh ton pahilaan us ne aapanee kurasee dee baanh saje hath naal kas ke farr lee| jadon us daa savaagat ho chukaa taan uh bolanaa shuroo hoeaa lataan morr ke| jiaun jiaun inttaraviaoo age chalee, aus ne hetth likheean harakataan ise tarateeb vich hee keeteean
fir paarakinasan ne ih lafaz boliaa ate aakheer vicha bhaav uh aakharee prashan see taan ddeneeal kareg ne aapane sareer noo us dee disaa vich keetaa jo us ne udon tak naheen see keetaa| hun uh tanaamukat lag rihaa see| aakharee do minttaan vich iho jihee hor koee vee harakat naheen hoee| siraf inttaraviaoo
de akheer vich chale jaan de iraade vaalee harakat hoeejiharree ki hun asalee see
aakharee do mintt vich aisee hor koee harakat naheen hoee|
bas do dilachasap cheezaan hor
eih saaraa kujh udon hee dekhiaa giaa jadon kaimaraa us val kendrit hundaa see ate is daa kul samaan 14 mintt see|
kee ih saaraa kujh bahut changee tarhaan is gal noo saabat naheen kar dindaa ki bhaaven aseen kine vee tajarabekaar jaan mashahoor hasatee hoeee, saadde andar deean asal bhaavanaavaan hee leek ho ke paragatt ho hee jaanageean|
siaanee gal
jadon vee aseen kise kisam dee preshaanee mahisoos kar rahe hoeee, badalaveean harakataan ate tasalee den vaaleean harakataan honeean shuroo ho jaandeean han| saadde sareer dee kriaa kise daa lihaaz naheen karadee|
man ate sareer vich badalaa
jekar aseen nakaaraatamak leekej noo bihatar dtang naal samajhanaa hove taan meraa khiaal hai ki saanoo pahilaan nakaaraatamak vichaaraan jaan preshaanee noo samajhanaa chaaheedaa hai ate ih vee, ki inhaan naal saadde man ate sareer vich kee badalaa aaunde han| inhaan daa asar
tuseen jo sochade ho, auhee mahisoos karade ho
dabaa ate preshaanee saaddeean kujh kiriaavaan upar diteean chaar kiriaavaan de chakar ton paidaa hundeean han| is lee jekar aseen aapanee soch noo badal leee taan ih nakaaraatamak varataau de chakar, jiharraa saaddee sareerak bhaashaa de roop vich pragatt hundaa hai, noo aseen uthe hee rok sakade haan| par aam tauar te thorrhee der baad hee aseen aisaa karade haan ate udon tak aseen teejee avasathaa tak pahunch chuke hunde haan| udaaharan vajon tuseen inttaraviaoo den ge ho, tuhaadde andar vichaar chal rahe han is nauakaree lee mukaabalaa sakhat hai, bahut saare lok aae hana, mainoo ih nauakaree barree zarooree chaaheedee see aad| nateejaa tuhaadde sareer ton sabh pataa laganaa shuroo ho jaandaa hai, dil zor dee dharrakanaa shuroo ho jaandaa hai, tuhaadde patthe tanaa vich aa jaande han, ate tuhaadde tanaau dee leekej shuroo ho jaandee hai| jo kujh tuseen inttaraviaoo vich pragatt karanaa chaahunde seesahij vich, binaan ghabaraahatt ate tanaa rahit par jo ho rihaa hai us ton ih sabh kujh bilakul farak hai, tuseen ih sabh kujh naheen see hon denaa chaahunde|
eik hor haalat jis vich tuseen akasar hunde ho ghabaraahatt vich patharaa jaanaalarran lee tiaarabhajan lee tiaarvaalee haalat hai| ih udon hundaa hai jadon tuseen risaipashan vich baitthe intazaar kar rahe hunde ho| tuhaadde sareer ton pragatt hon vaale chinh tuhaanoo ih das dinde han| ih sathitee tuhaanoo ahisaas karavaa dindee hai ki kee ho rihaa hai| hun tuhaanoo aapaneean sochaan badalan dee lorr hai| ih uh samaan hai jadon tuseen inttaraviaoo vaale kamare vich jaan ton pahilaan aapaneean sochaan noo kaaboo vich kar sakade ho ate saaree paresaanee ton bach sakade ho| ih saaraa kujh kahinaa sauakhaa hai ate karanaa aauakhaa| par ik cheej sapastt hai ki tuhaaddee soch changee jaan maarree tuhaaddeean bhaavanaavaan paidaa karadee haibhaavanaavaan tuhaaddee sareerak kiriaa ute asar paaundeean hanasareerak kiriaa agon tuhaadde baahar pragatt hon vaale varataau ute asar paaundee hai| taan fir is daa matalab ih hoeaa ki je tuseen aapanee soch badal lauge taan tuhaaddee sareerak bhaasaa vee badal jaaegee|
siaanee gal
meree ik manapasand kahaavat haieih siraf ik vichaar hee taan hai, eih tuhaaddaa kujh naheen vigaarregaa|
jo tuhaadde naal hundaa hai uh tuhaaddaa kujh naheen vigaarradaa
jekar tuseen dabaau, ghabaraahatt ate preshaanee de chinhaan noo pahichaanade ho taan tuseen sathitee noo kaaboo vich kar sakade ho| aseen pahilaan vee bhaavanaatamak siaanap dee gal keetee see jis vich aapaneean bhaavanaavaan noo aapane kaaboo hetth rakhanaa barree vaddee bhoomikaa adaa karadaa hai| so aapane vich inhaan chinhaan noo pahichaan lainaa is vich bahut mehatavapooran hai| je kar doojiaan de sareer dee bhaashaa samajhan dee safalataa is vich hai ki tuseen lokaan deean sochaan parrh sakade ho taan is daa sabandh tuhaaddeean aapaneean sochaan noo samajh lain naal vee baraabar daa hee hai| tuhaaddeean sochaan hee tuhaaddeean bhaavanaavaan paidaa karake tuhaaddee sareerak bhaashaa noo janam dindeean hanachangee jaan maarree, doven hee|
aapaneean sochaan pratee suchet raho|
asal vich tanaa is cheez ton naheen paidaa hundaa ki tuhaadde naal kee hundaa hai sagon ih is cheej ton paidaa hundaa hai ki aseen is daa matalab kee kadtade haan| aseen jaanade haan ki nakaaraatamak soch guse ate chintaa noo vadhaaundee hai| je tuseen aisee soch noo hee naheen sochoge taan tuhaadde andar aisee bhaavanaa hee paidaa naheen hovegee|
sabhiataa de sadaachaar dee sabh ton uchee avasathaa uh hundee hai jadon saanoo ih samajh lag jaave ki saanoo aapane vichaaraan noo kaaboo hetth rakhan dee lorr hai|
chaaralaz ddaaravin
tuseen akasar sakaaraatamak soch dee taakat baare suniaa hovegaa foaaer odd fosittive tthahinakinaga| par nakaaraatamak ate sakaaraatamak sochaan de ghol vich akasar kauan jitadaa hai aam tauar te nakaaraatamak soch jitadee hai| kaaran ih hai ki jadon aseen dabaa hetth hunde haan taan dabaa kaaran paidaa hoe rasaaein hor dabaa bhareean sochaan paidaa karade han ate iaun nakaaraatamak sochaan saadde dimaag te chhaa jaandeean han| nateejaa aseen hor dabaa vich aa jaande haan|
chetaavanee
nakaaraatamak sochaan aapane aap ik ton doojee paidaa hundeean jaandeean han, so inhaan dee ginatee gunaatamak dtang naal vadhadee jaandee hai| par afasos dee gal ih hai ki sakaaraatamak sochaan is dtang naal naheen vadhadeean sagon ih aapane aap taan ghatt hee vadhadeean han|
aapane aap noo ih sikhaaun dee koshis karo ki jadon vee koee chintaa paidaa karan vaaleean sochaan paidaa hon taan inhaan dee thaan te sakaaraatamak soch sochanee suroo karo jivenmain ghabaraavaangaa naheen ate aapanaa bhaasn naheen bhulaangaa, ate jiniaan ne vee is nauakaree lee arazee ditee hai, main unhaan saariaan jinaa hee kaabal haan| saaddaa dimaag ik samen te ik cheez hee soch sakadaa hai ate jekar tuseen aapanee soch sakaaraatamak sochaan ute kendrit kar lauge taan tuseen nakaaraatamak sochaan noo aapane aap hee baahar kadt diauge| fir tuseen changaa changaa mahisoos karoge| sakaaraatamak soch dee taakat ihee hundee hai ki sareer andar aise rasaaein paidaa ho jaande han jiharre saanoo changaa mahisoos karavaande han ate naal hee unhaan haaneekaarak rasaaeinaan dee maataraa ate asar ghattaaunde han jiharre saaddee dabaa vaalee haalat vich paidaa hoe san|
sareer daa rasaaein vigiaanahundaa kee hai
eik sankhep jihee jhaatee aapaan sareer andar ho rahee rasaaein prakiriaa ute maar leeesaadde dimaag ate sareer vich kee rasaaeinak kiriaa chal rahee hai
hise kol hundee hai| ih granthee saadde khoon vich hor rasaaein chhaddadee hai jiharre dabaa paidaa karade han|
eih saaree kiriaa ate sareer vich chhadde jaan vaale rasaaein sareer vich tez harakat paidaa karade han ate saanoo guse jaan khatare dauaraan tej harakat karan vich madad karade han| par jadon saanoo halakee ghabaraahatt vee hundee hai taan vee ihee kiriaa chal rahee hundee hai|
halakee ghabaraahatt vich vee ihee kiriaa chaladee hai|
so koee hairaanee vaalee gal naheen ki jadon aseen ghabaraahatt jaan guse vich hunde haan taan saaddaa sareer bahut kujh pragatt kar dindaa hai|
aau, sankhep vich dekhee ki baahar pragatt hon vaale chinh, kiaun paidaa hunde han| kiaunk ihee uh chinh han jiharre doojiaan noo saaddee avasathaa pragatt kar dinde han|
einhaan dovaan cheezaan noo changee tarhaan yaad kar lavo| bas ihee hun ton tuhaadde doojiaan de sareer dee bhaashaa samajhan de do gura jaan faaramoole han jo hamesaa tuhaadde kam aaunage|
jadon vee tuseen kise naal hovo taan tuseen aapane is naven nazaree naal inhaan do cheejaan val khaas dhiaan diau| ih doven cheejaan ik dooje dee pushattee karadeean han
band jaan khulhee auapen or chhaloseda
jadon koee viakatee kise vee haalaat vich aapane aap noo sukh, aaraam ate chain vich mahisoos kar rihaa hundaa hai, taan is gal dee pushattee usadee khulhee sareerak bhaasaa vichon ho jaandee hai| je koee viakatee beaaraam mahisoos kar rihaa hundaa hai taan ih ik anachaahee avasathaa hundee haijadon koee chintaa, ddar, ghabaraahatt, autejanaa aad hove| is gal dee pushattee banda sareerak bhaasaa vichon ho jaandee hai|
so aseen kise vee viakatee dee bhaavanaatamak avasathaa noo samajhan de ik vadde parraa tak pahunch ge haan| is vich koee shak naheen ki dooje dee bhaavanaatamak avasathaa noo samajh sakanaa aapane aap vich koee bahut vaddee muskil gal naheen hundee| akasar is kam lee sabh ton vaddee muskil saadde vich chetanataa dee kamee jaan aalas hunde han| te kade kade doven vee|
aseen kise vee viakatee dee bhaavanaatamak avasathaa noo samajhan lee ik vaddaa kadam chuk liaa hai|
zaraa ajmaa ke dekho
aj ton hee kise viakatee de man dee gal samajhan dee kalaa noo teekhan karan lee ih dhiaan rakho ki jadon tuseen kujh sun rahe hovo, taan sahee arathaan vich suno ate jadon tuseen kujh vee dekh rahe hovo taan sahee arathaan vich dekho| tuseen jis naal vee sanparak vich aau, eih samajhan dee koshis karo ki us dee sareerak bhaasaa banda hai jaan khulhee
aseen ishaariaan ate sareerak harakataan baare gal kar chuke haan| ih vee samajh chuke haan ki saanoo kise ikalee dukalee harakat noo dekh ke kise nateeje te naheen pahunchanaa chaaheedaa sagon hamesaa kujh ku harakataan de samooh chhalusatterasa noo samajhan ton
baad hee kise nateeje te pahunchanaa chaaheedaa hai| takareeban har sanparak, jaan melajol vich saanoo aise ishaariaan de samooha noo hee mehatataa denee pavegee, taan hee aseen kise dee sareerak bhaashaa noo band jaan khulhaa keh sakade haan|
jadon aseen aapanee rozaanaa dee galabaat vich varate jaa rahe shabadaan val dhiaan deeee taan saanoo sareerak bhaasaa noo band jaan khulhee kahin vaalee gal aapane aap sapashatt ho jaavegee| aseen kis baare keh sakade haan ki eih saaddaa khulhe man naal savaagat kar rihaa hai aisaa viakatee, jo ih kahe eis masale te koee gal baat naheen ho sakadee te jaan fir uh jiharraa kahe aau aapaan is baare khulhee vichaar kar lainde haan ate jaan fir tuhaaddaa afasar bhosasa jiharraa ih kahindaa hai meraa daravaazaa hameshaa khulhaa hai, jadon vee koee dikat hove bekhattake andar langh aau te jaan fir uh jo kahe. is kam lee mere daravaaze band han|
khulhee sareerak bhaashaa ton bhaav hai jadon koee tuhaaddaa sareerak bhaasaa naal savaagat kar rihaa hove, nirauchech te aaraam vich hove te tuhaadde val dhiaan de rihaa hove| is daa matalab hai ki aapas vich kise kisam dee koee rukaavatt naheen hai| saaraa sareer binaan kise chhupaa jaan rukaavatt de jatan de tuhaaddee pahunch vich keetaa giaa hai, ate usanoo is tarhaan betakalaf hon vich koee pareshaanee naheen hai| aise viakatee de hath lukaae naheen hunde, akasar taleean vee dikh raheean hundeean han| lataan noo rakhan daa dtang vee betakalaf ate aaraam daaeik hundaa hai ate nazaraan aaraam naal aapas vich mil raheean hundeean han| har harakat, har cheez, eik sakaaraatamak te haan pakhee maahaual banaa rahee hundee hai|
eis de ulatt band sareerak bhaashaa vich aiseean kee harakataan jaan isaare ho rahe hunde han jiven aseen aapane sareer noo sareer de hee kise ang naal bachaa rahe hoeee| inj lagadaa hai jiven tuseen larran jaan bhajan dtigahatt or dtaligahatta lee tiaar baitthe hovo| ih aisee hee haalat hundee hai jadon tuseen kise dtang naal koee khataraa mahisoos kar rahe hovo| aise vakat te sareer noo chhottaa karan jaan sungarr jaan dee koshis hundee hai te aseen aapane bachaa lee kise ott pichhe chhupan dee kosis kar rahe hunde haan|
lataan baahavaan noo sareer de nerre nerre karan naal aisaa band prabhaav aa jaandaa hai, ate baahavaan noo ik dooje vich fasaa ke dtoladed aramasa aseen ik ott banaa lainde haan| aisee mudaraa jaa avasathaa aseen akasar udon varatade haan jadon aseen dooje noo ih ahisaas karavaanaa chaahunde haan ki tuhaanoo mere ton koee khataraa naheen| antar mukhee viakatee jo aapane vich hee masat rahindaa hove te baakee duneean vich ghatt dilachasapee rakhe vee ise mudaraa noo aapanaa lainde han| ate jadon aseen kise viakatee dee haazaree vich, jaan kise haalat vich beaaraam te pareshaan mahisoos kar rahe hoeee taan vee aseen ise mudaraa vich aa jaande haan| aisee avasathaa vich
aseen dooje naal nazar ghatt milaaunde haan, saadde modte akarraahatt vich aa jaande han ate lataan baahavaan ik dooje vich faseean hundeean han dtoladed | eih saare lachhan ik nakaaraatamak haalat de hee hunde han|
hun zaraa ruko ate jo vee gal aseen upar keetee hai, eis val dubaaraa dhiaan diau| kee tuseen vee aapane sareer noo vakho vakhare samen te inhaan dohaan haalataan vich liaaunde ho meraa khiaal hai tuhaaddaa juaab haan vich hee hovegaa|
akhaan deean hor harakataan
aseen aapaneean akhaan jhapakan dee kiriaa vich kujh tabadeelee karake aapaneean akhaan noo baar baar kujh palaan lee band karade haan, bilakul use tarhaan hee aseen kise gal vich aapanee beruchee pragattaaun lee aapaneean nazaraan hetthaan val jhukaa lainde haan| kee vaaree aseen aisaa us vele karade haan jadon koee galabaat saadde lee aauakhee ho jaave te saadde kol koee juaab naa hove| par kee vaaree aseen aapaneean najraan is lee jhukaaunde haan taank doojaa viakatee ik vaaree fir galabaat aapane hath vich lai lave te saaddee is vich dubaaraa ruchee paidaa kare| kee vaaree tuseen kise noo aisaa savaal puchhade ho jis daa juaab uh naa denaa chaahundaa hove, taan vee uh sir jhakaa ke zameen val dekhanaa shuroo kar dindaa hai|
filam saaeelains aaf daa lainbaj shilenache odd ttehe lamabasa vich haineebal laikattar jadon kalairis sattaaraling noo ik aauakhaa suaal puchhadaa hai taan uh aapanee nazar jmeen te gadd ke baitth jaandee hai ate kujh naheen boladee| taan uh kahindaa hai
tainoo aapanaa juaab aapane ghatteea kisam dee jutee val dekh ke naheen labhegaa, kalairis|
tuseen vee is samaaj vich aapanee bhoomikaa nibhaaunde hoe, kam kaaj vich, bhaaeechaare vich, ajanabeean naal mel dauaraan, gal kee takareeban har ik noo musakaraa ke milade ho| naa hee aseen lokaan baare ih faisalaa karade firade haan ki usadee musakaraahatt asalee see jaan nakalee| aam tauar te is naal koee farak hee naheen paindaa| ih taan bas samaaj de kam noo ravaan karan daa ik saadhan hai|
anadtukaveen musakaraahatt
aseen jaanade haan ki musakaraahatt samaroop tin sasiaan vichon ika jaan dtukaveen honee chaaheedee hai| ih saadde shabadaan ate jo aseen kahinaa chaahunde haan, aus naal dtukaveen honee chaaheedee hai| je saanoo inhaan vich dtukavaanpan naa dise taan aseen jhatt iko cheez val dhiaan karade haanbharosaa| fir saanoo kahee gal, jaan sunehe te bharosaa naheen hundaa| raajaneetee vich aseen is deean udaaharanaan akasar dekhade haan| hun aseen ttaileeveezan aad te ih sabh kujh aapane saahamane dekhade haan, taan ih sareerak bhaashaa de nazaree ton barraa dilachasap hundaa hai|
aj kal de netaavaan noo unhaan de mahinge salaahakaar hameshaa ih sikhaande rahinde han ki musakaraau te hor musakaraau| 2007 vich ingalaindd de pradhaan mantaree jaaraddan baraaoon daa musakaraaunaa sikhanaa shaaeid ik sabh ton dilachasap ghattanaa see| patarakaaraan ne baraaoon dee musakaraahatt dee tulanaa ik bache chukan vaale dee musakaraahatt naal keetee hai|
baraaoon dee mushakil ih see ki uh musakaraan de mauake chunan dee jaach naheen sikh sakiaa| iaun lagadaa see ki ih musakaraahatt anadtukaven mauakiaan te vee aa jaandee see| mahingaaee zoraan te haimusakaraahatt, paittarol deean keemataan sikhar temusakaraahatt, khaanapeen deean cheezaan deean keemataan tteesee tetaan vee musakaraahatt ate jadon ttaikas khatam keetaa, taan vee musakaraahatt|
jadon musakaraahatt dee lorr naheen hundee, audon keetee gee musakaraahatt preshaanee vaalee gal hai| jadon sbad musakaraahatt paidaa karan vaale naa hon par chihare te musakaraahatt hove taan ih anadtukaveen jaan asamaroop ho jaandee hai| is ton matalab ih liaa jaandaa hai ki bolan vaale noo ih samajh naheen ki sunan vaale te kee beet rahee hai| so poore daa pooraa kam hee chauapatt ho jaandaa hai|
musakaraahatt noo subhaavak banaau
siraf udon musakaraau jadon musakaraanaa kudaratee jaan subhaavak hove| ih vee dhiaan rakho ki ih tuhaadde shabadaan naal dtukadee hove ate us vakat ho raheean ghattanaavaan ton vipareet naa hove| kee kade aisaa hoeaa hai ki tuseen kise mitar, jaanakaar, afasarabauas, saathee kam karan vaale, gaahak jaan kise hor ton kujh mangiaa hove ate us ne aapanee naanh dee maarree khabar ik vaddee saaree musakaan naal ditee hove ate hun tuseen andaazaa lagaa lavoge ki ih musakaan asalee naheen see taan us daa aisaa karanaa tuhaanoo kee sunehaa dindaa hai
sabh ton pahilaan, einhaan dohaan cheezaan vich mel naheen see| tuseen ih naheen man sakade ki usadee musakaraahatt kise asalee bhaavanaa noo pragatt karadee see kiaunk kise noo koee cheej naa de sakan de afasos naal ih mel naheen khaandee | asee kise noo maarree khabar den lagiaan musakaraaunde naheen tuseen ihee sochoge ki us dee tuhaaddee gal manan dee kade vee ichhaa naheen see, jaan ih keh lau ki us ne tuhaaddee gal manan baare sochiaa tak naheen see| ih musakaraahatt ik vair virodh dee bhaavanaa noo chhupaan lee vee aaee ho sakadee hai|
doosare, eih dhokhe vaalee gal khijhaa dindee hai| chihare te naa khushee te naa afasos daa bhaav ate kise vele aa rahee halakee jihee musakaraahatt, jiharree gal karadiaan kise khaas nukate naal sabandh rakhadee hove, aisee gal vich kujh eemaanadaaree paragatt hundee hai| dooje shabadaan vich aseen ih man sakade haan ki usane ttheek jaan galat, par soch samajh ke ihee faisalaa keetaa hai ki uh tuhaaddee gal naheen man sakadaa| ghatto ghatt us ne tuhaaddee gal taan samajhee|
je tuseen vee aisaa hee karade ho taan ih samajhan dee lorr hai ki ho sakadaa hai sareerak bhaashaa vich tuseen bemel te anadtukaven isaare kar rahe ho jinhaan naal tuhaaddee kahee hoee gal daa asar ghatt jaandaa hai| ih vee ho sakadaa hai ki tuseen doosare viakatee noo khijhaa rahe hovo ate bhanbal bhoose vich paa rahe hovo| is naal tuseen aapanaa visvaas guaa baitthoge| je tuhaadde bhaav te harakataan tuhaadde sbadaan naal, ate baakee sareer dee bhaashaa naal dtukaven naheen taan lokaan deean nazaraan vich tuhaaddaa akas kharaab ho jaavegaa|
bhaaeechaarak musakaraahatt
musakaraahatt shaaeid saadde chihare de haav bhaav vichon sabh ton aasaanee naal pachhaanee jaan vaalee cheez hai| ih ik sakaaraatamak bhaavanaa darasaaundee hai ate aseen is noo udon pragatt karade haan jadon aseen khus hunde haan| par ih haav bhaav saanoo samaajik lorr lee vee liaanaa paindaa hai| jadon vee koee saadde val dekh ke musakaraaundaa hai taan saanoo changaa lagadaa hai| is naal koee farak naheen paindaa ki ih musakaraahatt nakalee hai jaan asalee | aapane purakhiaan vaang hee aseen vee musakaraahatt aapane chihare te ih dasan lee liaaunde haan ki aseen tuhaadde dosat haan, jaan ghatt ton ghatt dushaman naheen haan|
naal hee uh lok jinhaan noo aapane kam vich lokaan naal vaah paindaa haijiven sevaa pradaan karan vaale kamaan vichaunhaan noo aapane kam de hise vajon hee musakaraan lee kihaa jaandaa hai bhaaven uh aisee bhaavanaa naa vee mahisoos kar rahe hon| so ih chihare daa ik aisaa bhaav hai jis noo aseen bahut chhottee umar vich hee sikh lainde haan| je aseen ih keh leee ki bahut lanbaa samaan is daa abhiaas karan karake aseen is noo jadon chaahee aapane chihare te liaa sakade haan, bhaaven asal vich aseen is tarhaan naa vee mahisoos karade hoeee|
bhaaeechaarak musakaraahatt deean ih nishaaneean han
jekar tuseen aapane sir deean inhaan harakataan noo naheen varatade taan tuhaanoo inhaan noo agon varat ke dekhanaa chaaheedaa hai| dekho is naal kee farak paindaa hai| tuseen dekhoge ki tuhaaddee galabaat ziaadaa der tak chalegee, galabaat khulh ke hovegee ate tuseen ate doosaraa viakatee sahij subhaa hee vaaree vaaree bol sakoge|
jadon aseen gal kar rahe haan ki tuhaaddee gal sunadiaan lok sir deean kee harakataan karade han, ate uh tuhaaddee gal vich aapanee dilachasapee kiven dikhaaunde han, taan ik hor harakat vee hai jis baare saanoo samajh lainaa chaaheedaa hai ih harakat hai saje jaan khabe paase val noo sir jhukaaunaa| galabaat dauaraan lok akasar aisaa karade han| aseen ik vaaree fir ddaaravin dee gal karee us daa vichaar see ki manakhaan ate pashooaan, dohaan vich ih harakat kise cheez vich dilachasapee paragatt karadee hai| ih ik aisee harakat vee hai jis raaheen uh ih vee kahinaa chaahunde han ki tuhaanoo mere ton koee khataraa naheen|
aj de dauar vich hoee khoj ne ihee dasiaa hai ki ddaaravin ttheek see| jadon kise cheez vich saaddee dilachasapee ban jaave taan aseen achet hee ih harakat karade haan | tuseen lokaan noo ih harakat karadiaan sinemaa gharaan, thiettaraan, meettingaan ate ttreningaan vich dekh sakade haan| ate haan, aam galabaat vich vee uh aisaa karade han| sir hilaaun vaang hee ih vee ik adheenagee vaalee harakat hai| ih samajhiaa jaandaa hai ki saadde vichon kujh ku lee ih saadde bachapan de us samen noo vaapis lai aaundee hai, jadon saanoo sukh jaan aaraam mahisoos hundaa see taan aseen aapanaa sir daa dtaasanaa aapane maataa jaan pitaa naal lagaa lainde see| zaraa socho ki tuhaadde jaanakaaraan vichon kauan kauan aisee harakat karadaa hai| is naal tuhaadde vich kee bhaavanaa paidaa hundee hai kee tuseen vee aisaa karade ho achet hee jaan jaan bujh ke meraa khiaal hai inhaan savaalaan de juaab tuhaanoo bahut kujh dasanage|
sir hilaaun vaang ih vee adheenagee vaalee harakat hai|
samakiriaa karanaa nirarorinag or shenachaharonisinaga
tuseen do janiaa de aapasee sabandhaan baare galabaat vich ik dooje deean harakataan noo prateebinbat karan jaan nirarorinag baare suniaa hovegaa| ih kujh bhanbal bhoose vich paaun vaalee gal hai| is noo aapaan is tarhaan vee samajh sakade haan ki doven ik dooje varageean harakataan kar rahe han jaan samakiriaa ho rahe han| aisaa udon hundaa hai jadon aapas vich pooraa taalamel hove, jaan iaun keh lau ki doven aapas vich ikasur hon| jadon aisaa hundaa hai taan ik janaa dooje dee sareerak bhaashaa dee bilakul in bin nakal naheen karadaa| sagon ik dee sareerak bhaasaa dooje dee sareerak bhaasaa naal miladee juladee ban jaandee hai| par aisaa subhaavak hee hundaa hai|
sareerak bhaashaa vee aapane aap hee dooje varagee honee suroo ho jaandee hai| ise tarhaan galabaat daa dtang vee milanaa suroo ho jaandaa haijiven ki bolan dee rafataar, auchee jaan haualee aavaaz vagairaa| tuseen dooje de bolan daa dtang ikadam nakal naheen karade| ise tarhaan sir hilaaunaa vee taalamel vich ho jaandaa hai, sareer dee mudaraa, eishaare karan daa dtangasaare kudaratee hee ik dooje naal surataal vich hon lag painde han| fir tuseen age val noo jhuk ke gal sunan lag painde ho, akheer har cheez vich iko jihee harakat hon lag paindee hai| ih sareerak bhaashaa raaheen ho rihaa taalamel rapaporatta hundaa hai|
eise tarhaan jadon aseen ik dooje dee haazaree vich beaaraamee mahisoos karade haan jaan ik dooje naal sahimat naheen hunde taan isade bilakul ulatt honaa shuroo ho jaandaa hai| aseen aapanee kurasee vich age jhukan dee thaan te pichhe val noo ho ke baitth jaande haan| is daa asar ikadam dooje ute vee hundaa hai ate uh vee ise tarhaan hee karanaa
shuroo kar dindaa hai| ih vee ik kisam dee samakiriaa hee hainakaaraatamak samakiriaa|
jadon tuseen aisaa hundaa dekho taan ik dam aapaneean bhaavanaavaan pratee suchet ho jaau ate dubaaraa khulhepan vaalee mudaraa vich aa jaau | aapane aap noo band mudaraa vich jaan ton roko ate fir khulhepan vaale dtangatareeke vich aa jaau|
aisaa karan naal galabaat de change nateeje nikalan dee sanbhaavanaa vadh jaavegee ate dooje viakatee de band sareerak bhaashaa dee mudaraa vich jaan dee sanbhaavanaa ghatt jaavegee| pataa naheen ih changee gal hai ki maarree, par sareerak bhaashaa daa asar ik dooje te barree chhetee hundaa hai| jekar tuhaadde saahamane vaalaa fir vee band sareerak bhaasaa vich hee ttikiaa rahe taan us de hath vich koee cheez pakarraa diau taank usanoo aapaneean baahaan kholhaneean pain|
sareerak bhaashaa de aavaaz naal sabandhat pakh
gal ih naheen ki tuseen keh kee rahe hosagon tuseen is noo keh kiven rahe ho|
saaddee sareerak bhaashaa daa aavaaz vaalaa hisaa saaddee galabaat de 38 prateeshat vaalaa hisaa hai| aapaan is baare pahilaan vee gal kar chuke haan| aseen aapanee sur tthone kee tareeke naal badal sakade haan
saadde aavaaz de is shabadaheen pakh noo praabhaasaa faralanaguage vee kihaa jaandaa hai| is ton bhaav hai shabadaan de naal naal jaan shabadaan ton eilaavaa dee bhaashaa|
aau sabh ton pahilaan sur dee gal karee kiaunk is naal aseen barre kisam deean bhaavanaavaan paragatt kar sakade haan| ise karake is dee praabhaashaa vich barree vaddee mehatataa hai| sur badalan naal ik aaraam naal kahee jaa rahee gal ikadam prasn daa roop lai laindee hai| udaaharan de tauar te ik vaak auh hune hee vaapas aa rahe han noo sur badal ke aseen ik prashan banaa sakade haan uh hune hee vaapis aa rahe han te fir ih vee uh hune hee vaapis aa rahe hana ik vaaree fir is daa arath badal dindaa hai| jadon aseen iko hee sur vich gal keh dinde haan taan ih saaddee boreeat das rihaa hundaa hai par siraf sur badalan naal hee uhee vaak hairaanee daa soochak ban jaandaa hai|
sur badalan naal hee aseen hairaanee paragatt kar dinde haan|
rafataar, jis noo tthemapo vee kihaa jaandaa hai, vee gal daa matalab badal dindee hai| jadon koee gal tez tej kahee jaandee hai taan ih kise kisam dee kaahalee pragatt karadee hai, ate haualee haualee keetee gee gal bilakul kujh hor hee pragatt karadee hai| kaahalee naal keetee gee gal, gal karan vaale dee maanasik sathitee baare vee dasadee ho sakadee haiauh asurakhiat jaan tanaa vich ho sakadaa hai| keean daa viakateetav hee aisaa hundaa hai ki uh kaahale pai ke gal karade han ate bahut tez tej bolade han| ise tarhaan hee kujh hor lok vee hunde han jinhaan daa viakateetav hee antaramukhee nittaroveratteda kisam daa hundaa hai ate uh barraa soch soch ke gal karade han|
aseen kinee ku uchee bolade haan, eih vee kee kujh dasadaa hai| aam tauar te uchee aavaaz guse dee prateek manee jaandee hai| mainoo ik naattak vichale adaakaar dee barree gajadee aavaaj yaad aa rahee hai| uh baar baar barree uchee aavaaj vich guse naal aapanee patanee noo keh rihaa see, zaraa bach ke rahi, aj main moodd vich haan|
aavaaz de ih tine gun mil ke aavaaj dee taal jaan ridam rahettahama banaaunde han| jinhaan lokaan dee aavaaz sunan vich changee lagadee hai uh inhaan tinaan noo ik khaas tareeke naal varatade han| is baare age hor gal karaange
siaanee gal
jiven tuseen saah lainde ho, ause tarhaan hee tuseen aavaaz kadtade ho|
eis saare kujh ton ik gal taan sapashatt ho jaandee hai ki je kar aseen aavaaz kadtan baare sikhalaaee naheen lee hoee taan aam tauar te aseen ih naheen sochade ki saaddee aavaaj kiven dee lag rahee hai ate saaddee aavaaj daa dooje te kee asar ho rihaa hai| aisee sikhalaaee adaakaaraan noo taan lainee hee paindee hai| jekar aseen aapane kam kaar vich muskalaan daa saahamanaa kar rahe haanjiven inttaraviaoo vich, tarakee milan vich, kam vich prabhaavashaalee hon vich, meettingaan vich jaan aapanaa samaan vechan vich, taan shaaeid aseen aapanee aavaaz noo sahee dtang naal naheen varat rahe| ate ih gal shaaeid saanoo koee vee naheen dasegaa|
jinhaan cheezaan dee aseen hune gal keetee hai, auh saareean ate tuhaadde saah lain daa dtang, tuhaadde gal kahin dee sapashattataa ate changee sailee te asar paaundaa hai| jekar tuseen binaan saah lain lee ruke, lanbee gal kar jaande ho taan ih sunan vaale lee ik maanasik tanaa ate khijh paidaa karadee hai|
eih yaad rakho ki jadon tuseen gal kar rahe hunde ho, audon tuhaaddaa sahee mudaraa vich honaa zarooree hundaa hai, taan hee tuseen sahee dtang naal gal kar sakade ho| je tuseen modte jhukaae hoe han, jaan tuseen dtile ho ke baitthe ho taan ih tuhaadde gal kahin lee changaa naheen| naa hee tuhaadde gale vich jaan pett vich ho rahee ghabaraahatt changee hai| inttaraviaoo den ton pahilaan, jaan ttaileefon te koee mehatavapooran gal karan ton pahilaan haualee ate lanbe saah nak raaheen lavo aapane saah noo andar lijaa ke kujh palaan lee roko ate fir aaraam naal aapanaa saah moonh raaheen chhaddo|
kise vee viakatee noo jadon aseen pasand jaan naapasand karade haan taan usadee aavaaz is vich vaddaa hisaa paaundee hai| reddeeo te progaraam pesh karan vaaliaan dee aavaaj yaad karo| khaas karake uh jinhaan noo dhajh kihaa jaandaa hai ate jiharre aapane progaraamaan vich gapashap te galabaat karade hoe naal naal gaane sunaaunde han| uh saanoo aapanee dekhee jaa sakan vaalee sareerak bhaasaa naheen dikhaa sakade| aseen unhaan dee aavaaz ton hee unhaan noo pasand jaan naapasand karanaa suroo kar dinde haan| aapane reddeeo sattesn te kise lanbe samen ton chal rahe progaraam baare socho| kee ih siraf ise karake inee der ton chal rihaa hai kiaunk is vich gaane bahut vadheea sunaae jaande han kee ih sangeet karake chal rahe han jaan galabaat karan vaale karake darasal aseen aapane andaron ih samajhade haan ki saanoo kiharree aavaaz changee lagadee hai|
aseen ih jaanade haan ki saanoo kiharree aavaaz pasand hai
siaanee gal
je saanoo sunehaa den vaalaa hee pasand naa hove, taan aseen sunehaa vee pasand naheen karaange|
so jekar tuseen baakee sabh kujh sahee kar rahe ho, par tuhaanoo ih samajh naheen lag rahee ki tuseen kithe galatee kar rahe ho, taan tuhaanoo aapanee gal de shabadaan ton ilaavaa pakhaan jinhaan dee aseen gal keetee hai val dhiaan den dee lorr hai|
changee aavaaz daa nusakhaa
shaifeeladd yooneevarasittee de bhaasaa vigiaan vibhaag vich hoee khoj de aadhaar te ik lekh chhapiaa jis daa naam see changee aavaaz daa nusakhaa| is vich kee dilachasap galaan baare dasiaa giaa see| khoj karan vaale maradaan te aauarataan deean aadarashak aavaajaan lee koee nusakhaa jaan faaramoolaa labhan dee kosis kar rahe san| is faaramoole vich sur, rafataar, pratee mintt shabad, aavaaz uchee jaan neeveen ate gal karan de dtang noo mukh rakhiaa giaa see| jiharreean aavaajaan aadarashak aavaajaan vajon bahut vadheea gineean geean, khojeean te aavaaz de injeeneearaan ne unhaan daa adhiain kar ke ik sameekaran banaaeaa ki kis gun noo kinaa honaa chaaheedaa hai taan ki aavaaj aadarashak hove|
aunhaan daa vichaar see ki ik aadarashak aavaaz vaalaa viakatee pratee mintt 164 ton ziaadaa shabad naheen bolanaa chaaheedaa ate usanoo do vaakaan de vichakaar 0.48 sakintt lee rukanaa chaaheedaa hai| nateejaa samajho ki ik misharan hai jis vich ddem jooddee ddainch, maareealaa farauasattarap ate honar balaikamain noo milaa ke aadarashak isatree aavaaz banegee| ddem jooddee 160 shabad pratee mintt boladee hai ate 0.5 sakintt lee vaakaan vichakaar rukadee hai, maareealaa aauasatan 180 shabad pratee mintt boladee hai te vaakaan vich 0.5 sakintt lee rukadee hai ate homar balaikamain thorrhaa aaraam naal 120 shabad pratee mintt boladee hai|
aadameean vich sabh ton aakarashak aavaaz ailan rikamain, jairemee aaeiranaz te maaeekal gainban dee aavaaj daa misharan manee gee jairemee 200 shabad pratee mintt, ailan 180 ate maaeekal 160 shabad pratee mintt bolade han|
khojeean ne ih vee dekhiaa ki aavaaz de uh gun jinhaan noo vishavaas te bharose naal sabandhat keetaa jaandaa hai, auh sakaaraatamak mane ge ate inhaan naal hee koee aavaaz aadarashak banadee hai|
jiven ki aseen pahilaan kihaa see, siraf shabad hee mehatavapooran naheen, sagon binaan shabadaan dee bhaasaa, praabhaashaa vee bahut mehatavapooran hai|
vichaar charachaa
prashanameraa khiaal hai ki main maarraa sarotaa naheen| jo kujh tuseen dasiaa hai us ton mainoo ih mahisoos hundaa hai ki saaeid dikat ih hai ki main doojiaan noo ih pragatt naheen kar sakadaa ki main sun rihaa haan| lok mere naal dil dee gal naheen karade ate main kam vich bahut vadheea naheen chal rihaa| je main baitth ke bolan vaale naal nazaraan milaaee rakhaan taan kee ih kaafee naheen
naheen bilakul naheen| jo tuseen keh rahe ho, aus ton lagadaa hai ki je tuhaaddee thaan ik vadheea akhaan vaalaa putalaa bitthaa ditaa jaave taan shaaeid koee farak naa pave | siraf sun lainaa hee kaafee naheen| tuhaadde tak aapanee gal pahunchaan vaalaa ih vee jaananaa chaahundaa hundaa hai ki kee tuseen uh sabh kujh samajh rahe ho jo uh keh rihaa hai| kee tuseen maanasik tauar te haazar ho kite aisaa taan naheen ki man vich tuseen aapanee hee koee ttep chalaa ke sun rahe hovo ate kee tuseen usadee gal naal sahimat ho kee us noo ih sabh kujh jaanan dee lorr naheen ate je kar tuseen us dee thaan te kharrhe hovoge taan kee tuseen vee ih sabh kujh jaanan dee koshis naheen karoge
prashanatuhaaddee gal ttheek hai, par fir main aapanee dilachasapee kiven dasaan
jiven ki aapaan gal keetee see, tuhaanoo ih sabh kujh aapane saare sareer naal hee dasanaa pavegaa| kise vee bulaare lee ik changaa sarotaa vaddamalaa hundaa hai| jadon vee koee viakatee gal noo dhiaan naal sunadaa hai taan lok us noo changee nazar naal dekhade han| tuhaaddaa sir hilaanaa lokaan noo aapanee gal kahin lee utashaahat karadaa hai| sir noo ik paase jhukaaunaa jiven aauarataan akasar karadeean hana ih darasaaundaa hai ki tuseen dhiaan naal sun rahe ho| aapanee kurasee te age ho ke baittho ate sareer dee bhaasaa khulhepan dee rakho| is naal doojaa viakatee vee khulh jaandaa hai | tuhaadde chihare de haav bhaav ih rahine chaaheede han ki tuseen bolan vaale de najree noo samajh rahe ho| is naal us noo pataa lagadaa rahindaa hai ki tuseen dhiaan de rahe ho | aisaa karanaa suroo karo te fir dekho tuhaadde jeevan vich kee badalaa aaundaa hai|
prashanakise galabaat dauaraan sareerak bhaasaa vich samaroopataa, jis noo tuseen samakiriaa nirarorinaga karanaa kihaa see, eih kiven kam karadee hai main tuhaaddee gal samajhee hai, par ih sabh kujh nakalee jihaa lagadaa hai|
eih aisaa hee lagegaa jekar tuseen is daa kaaran naheen samajhoge ate is daa subhaavak tauar te honaa bhuloge | uh lok jo bilakul taalamel vich, eik dooje dee gal noo pooree tarhaan samajh ke gal kar rahe hunde han, aunhaan baare kee adhiain keete ge han| mude dee gal ih hai ki jadon sareerak taal mel vee aapane aap kudaratee tauar te aisaa ban jaandaa hai ki doven ik dooje dee aavaaz te shabadaan ton ilaavaa hor cheejaan vee samaroop karan dee avasathaa vich aa jaande han taan hee ih sanpooran taalamel hundaa hai,
jadon ih aisee haalat ban jaandee hai taan fir aapasee sabandh bilakul niravighan ho jaande han|
audaaharan de tauar te tuseen fir dooje viakatee dee rafataar te hee gal karan lag painde ho| fir ishaare ate baitthan dee mudaraa ik dooje naal milan lag paindee hai| fir saadde achet man noo ih pataa lag jaandaa hai ki hun koee vighan te rukaavatt naheen ate galabaat bilakul ravaanee vich chaladee hai| fir je tuseen tez vee bolade ho te doojaa haualee haualee boladaa hai taan tuseen vee us de dtang naal hee bolanaa suroo kar dinde ho|
prashanatuseen praabhaasaa dee gal keetee haiauh bhaasaa jo sbadaan ton ilaavaa hundee hai| meree is vich dilachasapee hai| meree sbadaan vaalee samarathaa bahut vadheea naheen| je main aapane lokaan saahamane pes hon de gun faresenttattiona noo sudhaar lavaan taan shaaeid main aapanaa doojiaan te pai rihaa prabhaav sudhaar sakadaa haan| tuseen inhaan naal meree aas banhaaee hai| kee ih iven hee hai
naheen aisaa taan naheen| meraa khiaal hai tuseen 1dh 10tth vaalee galatee kar rahe ho| gal noo samajhan daa yatan karo| je tuhaaddee dikhan vaalee sareerak bhaashaa sahee naheen hundee taan doosaraa viakatee tuhaadde sbad sunan lee mauajood hee naheen hovegaa| je dikhan vaalee bhaasaa sahee hai, taan changaa hai, par je kar aisaa hove ki jiaun hee tuseen moonh kholho ate gurr gobar ho jaave taan fir gal uthe hee khatam ho jaavegee| kahin ton bhaav hai ki aseen kise vee cheez daa badal naheen labh rahe| sagon aseen taan ih keh rahe haan ki tuhaadde lafajaan ate jo tuseen dis rahe ho us vich samaroopataa honee chaaheedee hai, taan hee tusee sahee prabhaav paa sakade ho|
prashanajo tuseen hune dasiaa hai main us naal sahimat haan| kee vaaree aseen jadon kujh aauarataan dee nijee sahaaeik fa lee inttaraviaoo lee hai taan uh ik dam sahee lagadeean han| unhaan daa kaparre aad pahinan daa dtang, sareer dee bhaashaa vagairaa| par jadon uh ik vaaree baitth ke gal suroo karadeean han taan bas gal vigarr jaandee hai|
bilakul main tuhaanoo ki aise hee parasonal de mukhee dee kahee hoee gal dasadaa haan| uh aapane dafatar de savaagatee kam lee kise noo labh rahe san| us daa kahinaa see eik larrakee jis dee aseen inttaraviaoo lee, aus dee aavaaz barree bekaar see| shaaeid itanee akaaoo aavaaj main aj tak naheen sunee| pooree galabaat vich us dee sur bilakul hee naheen badalee| is tarhaan lagadaa see jiven uh bahut akee hoee ate bor hoee hove, aus dee aavaaz vich koee josh naheen see| aseen aapane dafatar dee sabh ton pahilee seett te, jithe har koee sabh ton pahilaan aaundaa hai, authe aisaa prabhaav naheen denaa chaahunde| kise gaahak ute andar aaundiaan hee kee prabhaav pavegaa
kauafee barek
1. jeevan vich tuhaaddaa su.... daa hunar hee ih faisalaa karadaa hai ki tuhaadde s... kiven de hunde han|
2. saavadhaanee naal sunan vich saanoo poo... s.... naal su... paindaa hai, tuhaanoo ih p... karanaa paindaa hai ki tuseen sun rahe ho|
3. barre saare saravekhanaan vich baar baar ihee gal saahamane aaundee hai ki sabh ton safal, aakarashak ate haraman piaare lok uhee hunde han jiharre change s.... hunde han ate unhaan daa change sarote honaa na...aaundaa hai| is naal tuhaaddee samaana anubhootee pragatt hundee hai ate tuhaadde s... change banade han|
4. kaafee lok kanaan naal su....ate man naal su... vich farak naheen kar sakade| ih mumakin hai ki aseen kanaan naal taan su... leee par man naal naa sunee| ik s... kiriaa hai ate doojee maa... kiriaa|
5. sunan dee changee sareerak bhaashaa ih hai
1 sahee dtang naal na.. ..m.......
2 si......hilaaunaa
3 ku..... dtang naal samakiriaa karanaa|
6. bahut saare lok doojiaan naal aapanaa taalamel naheen banaa sakade kiaunk uh galabaat dauaraan sir naheen hi...| is ton ih lagadaa hai ki unhaan dee keetee jaa rahee gal vich koee di....naheen hai ate jaan fir uh koee dhi.... naheen de rahe|
7. kise vee g....vich sh.... ton ilaavaa vee sunanaa 38 prateeshat bhaav noo dasadaa hai|
8. sareerak bhaashaa daa uh hisaa jo aa... raaheen dasiaa jaandaa hai, ausanoo aseen pr..... kahinde haan | eih su...r....ate a ....bhaav auchee jaan haualee naal, ate galabaat dee taal naal dooje tak pahunchadaa hai|
9. je tuseen pett ton lan... saah lainde ho taan tuseen aaraam vich ate bh.... vaale lagoge| je tuseen chho....ate chhe... saah lavoge taan tuseen pareshaan te ta... vich lagoge|
10. naveean khojaan ne ih saabat keetaa hai ki aavaaz de uh gun jinhaan daa sabandh vi... ate svai... naal hai, auh gun bahut mahatataa rakhade han|
jis deean dekhan vaaleean akhaan han, ate sunan vaale kan han uh is bharose vich reh sakadaa hai ki koee vee viakatee us ton koee vee bhet naheen chhupaa sakadaa|
je bulh chup rahinage taan uh aapaneean ungalaan de pottiaan naal bolegaa, vishavaas ghaat us de rom rom vichon disegaa|
sigamandd faraaeidd
adhiaae 4
angalataan, baahaan, hath, pair
hun aseen aapane angaan raaheen keete jaan vaale ishaare samajhaange| tuseen aap hee dekhoge ki saaddee sareerak bhaasaa daa kinaa vaddaa hisaa saadde hathaan, baahavaan pairaan ate lataan duaaraa paragatt hundaa hai| aseen kujh badalaveean harakataan dhisaplachemenatt achattivittiesa ate khud noo tasalee den vaaleean harakataan sheladda chomaddoratt achattivittiesa noo vee samajhaange| ih harakataan saadde angaan naal hee sabandhat han ate aseen ih samajhan dee koshis karaange ki ih kiven saaddeean bhaavanaavaan noo leek kar dindeean han| ih doven naam yaad rakho, kiaunk sareerak bhaashaa baare galabaat karadiaan ih bahut vaaree varate jaande han| ih kujh aise isaariaan daa mool han jiharre tuseen khud karade ho ate doojiaan noo karade hoe dekhade ho| ih tuhaadde doojiaan de man noo samajhan de hunar dee kunjee han| inhaan noo dekh ke saanoo pataa lag jaandaa hai ki doosare viakatee de man vich koee sochalarree chal rahee hai| ate jadon tuseen aisaa karade ho taan tuhaadde naal vee aisaa hee hundaa hai|
hath
aau, hathaan ton hee gal shuroo karee| hath saadde sareer de saare angaan vichon sabh ton vadh sute sidh chalan vaale ang han| hathaan dee varaton aseen suaagat karan, gal karadiaan kise nukate daa drishattaant karan lee ate aam tauar jo aseen mahisoos kar rahe hunde haan unhaan bhaavanaavaan noo paragatt karan lee karade haan| aseen bane hee is dtang hoe haan ki aseen gal karadiaan hathaan dee varaton karade hee rahinde haan| saadde dimaag ton hathaan val jaan vaaleean nasaan dee ginatee sabh ton vadh hai| dimaag ton sareer de kise vee hor ang val ineean nasaan naheen jaandeean jineean hathaan val| hathaan val kul ginatee daa 25 prateeshat ate baahavaan val 15 prateeshat nasaan jaandeean han| lataan ate pairaan ute ise karake hee saaddaa suchet tauar te bahutaa kaaboo naheen hundaa ate ise kar ke hee aseen lataanpairaan deean harakataan vich bahutaa badalaa naheen kar sakade|
aseen bane hee is dtang naal hoe haan ki gal karadiaan aseen naal hee hathaan dee varaton vee karade haan|
kise vee viakatee de hathaan dee harakat saanoo bahut kujh das dindee hai ate saadde hathaan deean harakataan vee saadde baare lokaan dee soch ute asar paaundeean han| aam tauar te ih gal manee jaandee hai ki jadon aseen gal karadiaan naal naal hath hilaaunde haan taan saaddee gal vich vadhere sapashattataa aa jaandee hai|
kujh lok gal karadiaan aapane hathaan noo barre subhaavak dtang naal varatade han; par kujh hor lok aisaa karan vich barree dikat mahisoos karade han| ise karake aisaa karan dee aadat banaaun lee shuroo suroo vich kaafee dhiaan denaa paindaa hai| ih vee akasar dekhiaa jaandaa hai ki baaharamukhee rucheean vaale lok onattaroverattasa gal karade hoe naal naal hathaan dee varaton ziaadaa karade han, jadak antaramukhee eenattaroveratta kisam de lok aisaa ghatt karade han| tuseen akasar dekhoge ki sabh ton prabhaavashaalee bulaare gal karadiaan aapane hathaan dee varaton kaafee karade han ate uh ih varaton sahee samen te ate kahee jaa rahee gal naal taalamel karake karade han|
so, saaddeean bhaavanaavaan te vichaaraan noo pragattaaun lee saaddaa chiharaa ate hath, saadde sareer de baakee angaan ton vadh kaaragar ang han | aseen inhaan dee varaton aapane shabadaan de naal vee ate sbadaan dee thaan te vee karade haan| inhaan dee varaton aseen aapane valon kahe jaa rahe sbadaan de prabhaav noo vadhaaun lee karade haan| saaeid ise karake hee ih barree vaaree saadde chhupe hoe vichaaraan noo pragattaaun, jaan leek karan daa kam vee karade han| ih cheez saadde subhaa daa inaa jiaadaa hisaa ban chukee hai ki jadon aseen kise noo boladiaan taan sunade haan, par us de hath naheen dekh sakade, taan aseen achet hee us de hathaan de ishaare dekhane suroo kar dinde haan|
eis vishe te bahut saare tajarabe keete ge han ate baar baar ih gal saahamane aaundee hai, ki jadon koee viakatee aapane hath lukaa ke rakhadaa hai, taan saadde man te us viakatee baare buraa prabhaav paindaa hai| is daa matalab ih naheen ki us ne aapane hath jaan bujh ke saadde kolon chhupaae han| par is ton ihee prabhaav liaa jaandaa hai ate ihee samajhiaa jaandaa hai|
asal vich aseen sareerak bhaashaa baare gal karade hoe jo vee keh rahe haan, aus daa sabandh ik gal naal hee hai ki kise vee harakat daa matalab kee samajhiaa jaandaa hai|
je tuhaanoo ih kihaa jaave ki tuseen aapaneean baahaan paasiaan te sidheean lattakaa ke bhaashan diau, taan tuseen kiven mahisoos karoge je tuseen aapane hathaan
naal bahut ghatt ishaare vee karade ho taan vee tuseen barree bechainee ate beaaraamee mahisoos karoge| tuhaaddee putale varagee mudaraa vich ditaa hoeaa bhaasn barraa a subhaavak lagegaa ate dekhan vich tuseen visvaas yog naheen lagoge| aise haalaat vich tuhaadde valon kahe ge sbad 7 prateeshata, tuhaadde bolan de dtang 38 prateeshata ate sarotiaan noo tuhaaddee nazar aa rahee ghabaraahatt vaale viakateetav 55 prateeshata de pichhe hee gunm ho jaanage|
hathaan deean taleean
hathaan de ishaariaan noo samajhan lee aseen sabh ton pahilaan ih dekhaange ki isaariaan dauaraan saaddeean taleean kiven hundeean han| hathaan deean taleean baare kaafee khoj keetee gee hai ate mukh tauar te ih do haalataan vich hundeean hanaupar val ate hetthaan val| inhaan haalataan dee kee mehatataa hai
takareeban hameshaa hee aisaa hundaa hai ki upar val keeteean hoeean taleean, hetthaan val keeteean taleean ton bihatar hundeean han| nateeje dasade han ki jadon galabaat karadiaan tuseen aapaneean taleean upar val noo karake rakhade ho taan sunan vaaliaan vichon bahuginatee tuhaadde baare changaa prabhaav laindee hai| dooje paase je tuseen aapaneean taleean hetthaan val noo kar ke rakhade ho taan changaa prabhaav lain vaaliaan dee ginatee kaafee ghatt jaandee hai|
eis pichhe kee kaaran han aseen upar val keeteean taleean daa sabandh dosatee, eimaanadaaree ate bharoseyog hon naal jorrade haan| aseen jadon sahun vee chukade haan taan taleean naal hee chukade haan| jadon kise mez te baitth ke sauadebaajee ho rahee hundee hai, taan ik janaa kahindaa hai main tuhaadde naal khulhee gal karanee chaahundaa haan ate ih kahinde hoe achet hee usade hathaan deean taleean upar val noo ho jaandeean han| ih ik achet tauar ute keetee gee harakat hundee hai ate aseen is harakat ute bharosaa kar lainde haan| fir aseen dooje dee gal sunan lee sakaaraatamak mano sathitee vich aa jaande haan| aam tauar te ih maniaa jaandaa hai ki uh lok jiharre aapaneean asalee bhaavanaavaan noo chhupaa rahe hunde han, jaan sachaaee naheen keh rahe hunde, auh us vele aapaneean taleean noo nangaa upar vala karan vich aauakhiaaee mahisoos karade han|
puraane samen vich khaalee taleean daa matalab hundaa see ki mere kol koee hathiaar naheen| hath milaaun dee ravaaeit ithon hee banee hai is baare aapaan baad vich hor gal vee karaange| kahin daa bhaav ih hai ki ih ik adheenagee vaalee harakat hai| zaraa sarrak te baitthe bhikhaaree baare socho, jaan fir sheralak homaz deean filamaan vich khalanaaeik baare, jadon aakharee drish vich ddaa. vaattasan te seralak homaz us noo pakarr lainde han, jaan nirutar kar dinde hana so jadon koee
viakatee tuhaanoo kujh keh rihaa hove taan us deean taleean us dee eemaanadaaree baare bahut kujh das dindeean han| hath upar val noo kar ke uh tuhaanoo ih kahinaa chaahunde han ki saadde te yakeen karo
tuseen zaroor soch rahe hovoge ih gal taan ttheek lagadee hai par jmeen de dalaalaan, puraaneean kaaraan de dalaalaan, jhootth bolan vaaliaan ate hor aise lokaan baare kee sochee kee unhaan noo is gal daa naheen pataa kee uh is harakat noo saanoo budhoo banaaun lee naheen varatade par sataven adhiaae de ant tak tuseen ih samajhanaa shuroo kar diauge| kiaunk je unhaan deean baakee deean harakataan naal is dee samaroopataa naheen hovegee ate unhaan deean baakee harakataan khulhepan vaaleean naheen honageeanaunhaan deean nazaraan naheen milanageean, aunhaan dee mudaraa sahee naheen hovegee, musakaraahatt asalee naheen hovegee ate aavaaz ton vee tuhaanoo pataa lag jaavegaa|
hath jaan taleean hetthaan val karake aseen aapane adhikaar jaan aapane dooje ute haavee hon noo dikhaanaa chaahunde hunde haan| ih harakat hukam karan lagiaan varatee jaandee hai| 2008 vich amareekee pradhaanagee dee chon vich hileree kalinttan ne jadon aapanee muhinm shuroo keetee taan uh aapane sarotiaan noo prabhaavat karanaa chaahundee see ki sabh kujh us de vas jaan kanttarol vich hai| baad vich usade salaahakaaraan ne usanoo saaeid is isaare noo badalan dee salaah ditee hovegee, taan usane aapanaa ishaaraa badal ke talee upar kar lee| uh lok jinhaan noo aapaneean taleean hetthaan val noo kar ke gal karan dee aadat hundee hai, auh doven taleean upar karan vich kujh dikat mahisoos karade han| aapanee is aadat noo torran lee uh ik hath dee talee upar val karanee shuroo kar dinde han|
ih harakat hukam chalaaun lee varatee jaandee hai|
je saadde hath doojiaan naal gal karan lagiaan ine mehatavapooran han taan is daa matalab ih vee hai ki saadde hath nazar aaune chaaheede han taan hee aseen inhaan noo doojiaan vich bharosaa paidaa karan ate sahee prabhaav den lee varat sakaange| par ih kam saanoo saavadhaanee naal karanaa pavegaa kiaunk saadde hath kise vee suchet sarote noo saadde baare change ate maarre doven hee kisam de ishaare te sunehe pahunchaa sakade han| ih saaddee nakaaraatamak manosathitee ate ghabaraahatt vee das dinde han|
zaraa kalapanaa karo, dafatar vich tuhaadde hee daraje daa ik saathee tuhaanoo banda talee naal uparon thale val noo ishaaraa karake tuhaanoo kahindaa hai kee tuseen is kitaabaan de dter noo pare rakh diauge koee ih kitaabaan ithe rakh giaa hai ate ih rasate vich arr raheean han| jis ishaare naal ih gal kahee gee hai us karake ih ik hukam lagadaa hai| yaad rakho ih gal tuhaadde bauas ne naheen par baraabar de rutabe vaale saathee ne kahee hai| nateejaa ih hovegaa ki is gal naal aapasee ranjish paidaa ho jaavegee| ih ranjis sbadaan karake naheen sagon kahin lagiaan keete ge isaare karake hovegee, ate is gal noo kahin de dtang karake hovegee|
jekar ihee gal, bhaaven uhee shabad varatake aapaneean taleean upar val noo karake kahee jaandee taan ih ik adheenagee jaan bevasee vich keetee gee benatee daa prabhaav dendee| is naal dooje viakatee noo koee presaanee naheen hovegee ate uh ih kam saaeid khusee naal hee kar devegaa|
talee hetthaan val noo karake keete ge ishaare daa ik hor roop hai| is vich saareean ungalaan band keeteean jaandeean han| isanoo tuseen ik dam pahichaan lauge| tuseen zaroor kujh puraaneean filamaan vich teeje jaraman saamaraaj tthahirad reichaha dauaraan hittalar noo ditee jaa rahee salaamee dekhee hovegee|
taan fir mudaa kee hai
jadon aseen hathaan deean taleean dee gal kar rahe haan taan saanoo ik aisee harakat dee gal vee kar lainee chaaheedee hai jiharree dooje noo khijhaa dendee hai| is vich tuseen talee band kar lainde ho ate mutthee banaa lainde ho, pahilee ungal noo tuseen kise val kar lainde ho| jadon tuhaadde val koee is tarhaan ungal karadaa hai taan tuhaanoo kaisaa lagadaa hai tuhaanoo ih changaa naheen lagadaa hovegaa| shaaeid ih saadde bachapan deean yaadaan taazaa kar dindaa hai| ih maataa pitaa, adhiaapak jaan kise hor khijhaaun vaale viakatee naal sabandhat hovegaa| ih ik hamalaavar ruchee daa ishaaraa hai| hairaanee dee gal ih hai ki bahut saare lokaan noo ih pataa hee naheen hundaa ki uh aisaa karade han ate naa hee ih pataa hundaa hai ki is daa saahamane vaale viakatee ute kee asar paindaa hai| duneean de har kone vich ih iko hee bhaavanaa
naal sabandhat giniaa jaandaa hai | meraa khiaal hai tuseen mudaa samajh ge ho|
je tuseen vee aisaa karake aapanee shaan samajhade ho taan isanoo chhadd diau kiaunk ih doosare viakatee noo khijhaa dendaa hai| ttaileeveezan de progaraam vich saaeid ih ttheek lagadaa hove par aam jindagee vich ih presaanee dindaa hai|
badalaveean harakataan dhisaplachemenatt achattivittiesa
hun saanoo ik aisee cheez dee gal kar lainee chaaheedee hai jiharree manovigiaan dee bhaashaa daa hisaa ban chukee hai| badalaveean harakataan uh harakataan han jinhaan dee madad naal aseen aapanee presaanee door dhisaplache karade haan| jaan ih keh leee ki aseen aapane andar paidaa ho rahai maanasik tanaa ton chhuttakaaraa paaun dee koshis karade haan| ih chhotteean chhotteean harakataan bahut hee ghatt samen leechhin bhar leehee hundeean han, par ih saadde baare bahut kujh das dendeean han|
eih chhin bhar lee hee hundeean han, par bahut kujh dasadeean han|
aseen badalaveean harakataan udon karade haan jadon aseen kise kisam dee maanasik ulajhan, preshaanee jaan niraastaa vichon langh rahe hunde haan| samajhan vaalee gal ih hai ki ih harakataan bahut chhotteean hundeean han par ih saanoo das dindeean han ki us viakatee de man andar kee chal rihaa hai| jiven saadde rozaanaa jeevan vich hundaa hai, chhotteean chhotteean cheezaan hee asal vich bahut vaddaa farak paaundeean han| ih chhotteean chhotteean harakataan hee hundeean han jiharreean saadde man de andar chhupeean bhaavanaavaan noo baahar paragatt kar dindeean han| akasar aisaa udon vee ho jaandaa hai| jadon saanoo is baare kujh vee pataa naheen hundaa|
siaanee gal
je tuseen ih samajhade ho ki koee chhottee cheez vaddaa farak naheen paa sakadee, taan ik cheez yaad karo| kee kadee aisaa hoeaa hai ki tuseen sauan lee lette hovo te tuhaadde aale duaale ik machhar fir rihaa hove
havaaee jahaaz te gaddeean
eik saravekhan havaaee addiaan ate relave satteshanaan te keetaa giaa jis vich uthe intazaar kar rahe viakateean deean harakataan noo dhiaan naal nott keetaa giaa| inhaan thaavaan te lok akasar tanaa vich hunde han| nateeje kaafee dilachasap san| jo pahilee cheej dekhee gee uh ih see ki uthe mauajood viakatee barre sapastt tauar te tanaa vich san| doosaraa ih see ki uh aapane jahaaj vich charrhan ton paidaa hoe tanaa, ddar te ghabaraahatt noo chhupaan daa yatan kar rahe san| uh ih zaahar naheen hon denaa chaahunde san ki uh tanaa vich han, ate je unhaan kol koee rasataa hundaa taan shaaeid uh uthon bhaj hee jaande| par ih ddar kujh hor badalaveean harakataan raaheen baahar aa rihaa see|
aiseean badalaveean harakataan vich baar baar aapaneean ttikattaan chaik karaneean, jeb te hath laa ke ih dekhanaa ki battooaa hai ki naheen, saamaan baar baar chukanaa ate vaapas rakhanaa, baar baar mobaaeel fon val dekhanaa vagairaa shaamal han| ik dilachasap gal ih see ki ih saareean cheezaan kujh ku mintt pahilaan hee keeteean geean hundeean san|
eik hor dilachasap gal ih see ki havaaee addiaan te ajiheean harakataan relave satteshanaan naalon kaafee vadh maataraa vich dekheean geeantakareeban 10 gunaa| relave satteshan te siraf 8 prateeshat lok aisaa kar rahe san par havaaee addiaan te ih ginatee 80 prateeshat see| ih vee dekhiaa giaa ki sir khurakanaa, moonh banaaunaa, kanaan noo chhohanaa, cheezaan baar baar chhohaneean, aulattaa palattaa ke dekhaneeaneih sabh kuchh vee havaaee addiaan ute ziaadaa najr aae|
eih vee dekhiaa giaa ki uh jiharre us vele sigaratt peende han jadon uh kise dabaa thale hunde han, auh lok sigaratt peen daa vee lanbaa chauarraa dtangajaan ik pooree rasam kar rahe san| paikatt noo dhiaan naal labhanaa, laaeettar noo labhanaa, sigaratt jalaaunaa, fir ag band karanee, aishattare noo sahee kar ke rakhanaa, sigaratt ton baar baar suaah chhaddanee bhaaven suaah hove bhaaven naanha ate fir sigaratt noo aish ttare vich masal ke band kar denaa, haale jadon uh bilakul thorrhee hee varatee
hove| hun sigaratt peen te bahut saareean rokaan lagan naal shaaeid tuseen ih ddaraamaa bahutee vaaree mazaa lai ke naheen dekh sakoge| par ih man deean ulajhanaa daa tamaashaa tuseen kise hor skal vich zaroor dekhoge|
meraa khiaal hai ki hun tuseen jadon agalee vaar havaaee safar karan lee havaaee adde te jaauge taan tuseen aapanee manosathitee baare zaroor suchet hovoge| naal hee tuseen aapane valon keeteean jaa raheean aiseean badalaveean harakataan baare vee suchet rahoge| jiharreean tuseen vakho vakhare haalaat vich karade ho| jadon tuseen inhaan badalaveean harakataan baare suchet ho ge taan tuseen fir aapaneean inhaan harakataan ton chhuttakaaraa paaun dee koshis vee jroor karoge taank tuseen lokaan noo pahilaan vaang naa najr aau|
saaddeean sabh deean aapaneean aapaneean te chaheteean badalaveean harakataan hundeean han jiharreean us vele pragatt hoke saaddaa bachaa karadeean han jadon aseen kise ulajhan jaan tanaa vich hunde haanjiven chiaooeingagam noo chabanaa, nahun ttukanaa, khaanaa peenaa jaan sigaratt moonh vich rakhanaa kee vaaree binaan jagaae hee pachhamee filamaan de abhinetaa kalintt eesattavudd deean filamaan vich ik barree dilachasap badalaveen harakat hundee see| us de moonh vich ik sigaratt hundee so jalaaee naheen see hundee| jadon usane kise naal gal karanee hundee see taan uh sigaratt moonh vichon kadtadaa naheen see, sagon uh pahilaan sigaratt noo jagaandaa see ate fir gal shuroo karadaa seepar sigaratt moonh vich rakh ke hee| aisaa uh tanaa bharee sathitee vich karadaa see|
saadde hathaan daa saadde dimaag naal barraa nerre daa sabandh hai| ise karake jadon aseen kise ulajhan vich hunde haan taan saadde hath akasar aiseean harakataan karade han jo aapane aap hundeean han| ih badalaveean harakataan saanoo dtaaras banhaaundeean han te naal hee saadde andar ikatthee hoee aoorajaa, jaan tanaa noo khiddaaradeean han| ih do kisam deean hundeean han, auh jo baahar val noo kendrit hundeean han ate doojeean uh, jinhaan daa nishaanaa jaan disaa saadde aapane val noo hundaa hai| inhaan noo aapane aap noo dtaaras banhaaun vaaleean harakataan vee kahinde hana
auh badalaveean harakataan jiharreean baahar val noo kendrit hundeean han unhaan vich pain, chaabeean, sike, kise gilaas, mobaaeel fon, aungal te pahinee hoee mundaree aad noo binaan lorr ate binaan kaaran chherree jaanaa, kujh pramakh udaaharanaan han| ih asal vich taan saaddeean andar deean bhaavanaavaan paragatt karadeean han| par dekhan vaale noo ih bahut khijhaaundeean han| sandarabhabhaav haalaat noo dekho, fir dekho ki ih kite samooh vich taan naheen ho raheean je haan taan fir inhaan noo rokan lee kujh karo|
eih dekhan vaale noo khijhaa dendeean han|
sigaratt peen de dtang
sigaratt peenaa ik hor baahar val noo kendrit badalaveen harakat hai| ih saanoo us viakatee baare kee kujh hor vee dasadee hai| so is baare kujh visathaar vich gal kar lainee chaaheedee hai| jadon koee viakatee preshaan hove jaan chintaatur hove taan ih hathaan noo kujh karan daa mauakaa de dindee hai| sigaratt peen de dtang baare kaafee khoj keetee gee hai taan ki ih samajhiaa jaa sake ki us vele us viakatee dee maanasik haalat kaisee haisakaaraatamak jaan nakaaraatamak|
taan fir saanoo kee pataa lagadaa hai khoj dasadee hai ki jadon sigaratt peen vaalaa sakaaraatamaka manodashaa vich hundaa hai jaan savaibharose vich hundaa hai taan uh sigaratt daa dhoonaan upar val noo chhaddadaa hai| jadon dhoonaan hetthaan val noo suttiaa jaandaa hai taan is daa sabandh nakaaraatamak maanasik haalat, gusaa, audaasee jaan khijh naal hundaa hai| ate jinee rafataar naal ih dhoonaan chhaddiaa jaandaa hai unee hee usadee uh bhaavanaa tez hundee hai| so jekar koee viakatee upar val noo barree tej dhoonaan chhaddadaa hai taan uh us vele kaafee jiaadaa sakaaraatamak ate bharose vich hundaa hai| ise tarhaan je uh tej tej hetthaan val noo dhoonaan chhaddadaa hai taan usadeean nakaaraatamak bhaavanaavaan vee uneean hee parabal hundeean han|
sigarattanoshee naal sabandhat hor viakateegat aadataan jinhaan daa har viakatee daa aapanaa nijee tareekaa hundaa hai vich sigaratt bujhaan daa dtang vee saamal hai| tuseen is cheez noo filamaan, naattakaan, meettingaan ate sauadebaazee dee galabaat dauaraan hajaaraan vaaree dekhiaa hovegaa| jadon koee viakatee sigaratt noo tejee naal ate jor dee dabaa ke bujhaandaa hai samajho ki sigaratt noo aishattare vich gadd hee dindaa hai, taan matalab hai hun uh aapanaa man banaa chukaa hai ate agalaa kadam chukan lee tiaar hai| jadon sigaratt haualee haualee, lattakaa lattakaa ke bujhaaee jaandee hai taan mano sathitee is ton ulatt haikoee gal man vich khattak rahee hai ate man pooraa naheen baniaajaa duchatee vich hai|
eise tarhaan jadon koee viakatee haualee haualee, lattakaa lattakaa ke ddoonghaa kash laindaa hai taan ih dabaa vaalee manosathitee daa chinh hundaa hai| aise vakat te akasar sigaratt badalaveen harakat naheen hundee sagon ih shaaeid zaroorata hee hundee hai| tuseen kee vaaree sigarattanosaan noo baarabaar aapanee siragatt aisttare naal ttakaraaunde dekhoge haalaank sigaratt te koee suaah ikatthee naheen hoee hundee| ise tarhaan tuseen unhaan noo sigaratt noo angootthe naal jhattakaa dendiaan vee dekhoge jiven uh suaah jhattake naal laah rahe hunde hanapar suaah taan hundee hee naheen ih saaraa kujh ik presaanee te utejnaa bharee manosathitee daa chin hundaa hai|
je sigaaraan dee gal karee taan inhaan naal vee kujh vakhareean harakataan sabandhat han ate kujh vakharee kisam de lok hee sigaar peende hanadimaag vich
eikadam vinsattan charachil ate kanpaneean de vaddevadde afasar aaunde han| inhaan vichon kujh ku harakataan taan siraf sigaar de aakaar ton hee paidaa hundeean hanamain vadde aakaar de sigaaraan dee gal kar rihaa haan| ik gal aapaan viaapak tauar te vee keh sakade haan sigaar naal aam tauar te bahut safal lokaan daa sabandh jorriaa jaandaa hai jiven shainpen naala so akasar sigaar peen vaale is noo bahutaa dikhaan lee hee peende han|
sigaar peen daa dtang vee sigaratt ton thorrhaa vakharaa hai| je is de chhetee chhetee kash naa khiche jaan taan ih bujh jaandaa hai| so tuseen is noo jaaeiz tauar te pakarree rakh sakade ho ate ih ik barree vadheea badalaveen harakat hai jis vich tuhaadde hath kam lage rahinde han ate tuhaanoo maanasik tauar te sahaaraa miladaa rahindaa hai| jadon 96 saal de haasarasaadaakaar jauaraj baranaz noo puchhiaa giaa ki uh bhaaven sattej te jaan ttaileeveejn te hove, ausade hath vich ik sigaar hundaa hai jiharraa uh kadee vee naheen jalaaundaa| is daa kee kaaran hai taan us ne aapane hee andaaz vich juaab ditaameree umar vich bandaa hath vich kujh naheen farradaasagon us daa sahaaraa laindaa hai|
aapane aap noo tasalee den deean harakataan sheladd chhomaddoratt ghesatturesa
eih uh badalaveean harakataan han jiharreean aapane aap val kendrit hundeean han|
hath farranaa
kee lok gal karadiaan aapane hathaan noo ik dooje naal pakarree rakhade han| is noo ddaisamandd mauaris ne aapane aap naal hath milaanaa kihaa see| dekhan ton ih ik saadhaaran jihee harakat lagadee hai jisadee shaaeid koee vises mehatataa naa hove| par jiven hathaan naal sabandhat hor harakataan han, eih vee kise khaas cheez val ishaaraa karadee hai| ih savaibharose daa chinh vee naheen jiven aseen samajh baitthade haan| ih asal vich dubidhaa daa chin hai| doven ik dooje vich fase hoe hath bhaaven iko disaa vich hilan ate iko jiheean harakataan karanauh lagaataar ik dooje vich fase rahinde han, kiaunk uh viakatee dubidhaa de tanaa vich hundaa hai| uh viakatee ik nakaaraatamak soch jaan ravaeee noo dabaa rihaa hundaa hai jis noo uh us vele paragatt naheen kar sakadaa|
jekar ihee viakatee mez kurasee te baitthaa hove taan is kiriaa deean do haalataan ho sakadeean hanaus deean koohaneean mej ute ttikeean honageean te ik dooje vich fase hoe hath us de chihare de saahamane ho sakade han| doojee mudaraa uh hai jithe hath kujh hetthaan val aa ke mej ute ttikaa le jaande han| kadee kadee ih hath thorrhaa hor hetthaan val jaa ke jholee vich vee rakhe hoe ho sakade han|
einhaan mudaraavaan baare dilachasap gal ih hai ki khojaan dasadeean han ki fase hoe hath jine uchaaee te honage utanaa hee ravaeea vadh nakaaraatamak hundaa hai aisaa viakatee tuhaadde vichaaraan lee nakaaraatamak soch daa maalak hundaa hai| je hath ik dooje vich fasaa ke moonh de saahamane hon taan bas ihee samajho ki usane tuhaadde virodh vich nikalan vaale shabadaan de toofaan noo kise tarhaan rokiaa hee hoeaa hai| par je hath thorrhe ghatt uchaaee te han taan vee ravaeea nakaaraatamak hee hai par thorrhee ghatt utejanaa hai| uh kise gal te khijhiaa taan zaroor hai par haale dhamaakaa hon vaalee sathitee naheen hai|
aisaa viakatee tuhaadde lee virodhee ravaeea rakhegaa|
kee vaaree tuseen kise kharrhe hoe viakatee noo vee hathaan noo ik dooje vich fasaaee dekhoge| ih hath pattaan jaan aasan de saahamane paase hunde han| par ih haalat unhaan ton bilakul farak hai jinhaan dee aseen hune gal keetee hai| is daa nakaaraatamak ravaeee ate savaibharose naal koee sabandh naheen| ih aam tauar te ghabaraahatt daa hee chinh hundaa hai| bahute lok ih aasan dtakan vaalee mudaraa udon banaaunde han jadon unhaan noo ih samajh naa lag rahee hove ki uh aapane hathaan daa kee karan jadon tuseen kise de saahamane kharrhe hove ate tuseen agale paasiaun asurakhiat mahisoos karo taan ih mudaraa kujh surakhiaa pradaan karadee hai|
hathaan daa meenaar shatteepale
eik aisee harakat vee hai jiharree sareer dee bhaashaa noo jaanan vaaliaan noo hamesaa khich paaundee hai| maanavavigiaanee re baraddavil ne sabh ton pahilaan saaddaa dhiaan idhar divaaeaa see| usane ih dekhiaa ki kujh lok aise vee han jiharre chihare ton ilaavaa hor kise vee ang naal aapanee sareerak bhaasaa zaahar naheen karade ate aisee galabaat naheen karade jis vich sareerak bhaasaa mukh bhoomikaa adaa kar rahee hove, auh lok is harakat jaan mudaraa noo varatade han| ih ik aisee harakat hai jo ikaliaan hee vaaparadee hai ate is de naal vaaparan vaalaa hor koee harakataan daa samooh naheen hai| ih harakat savai bharose daa chinh hai|
dekhan vich ih harakat kise giraje de upar lage meenaar varagee hundee hai| jadon koee uche ahude vaale jaan taakatavar siaasatadaan, patarakaaraan, ttaileeveezan vaaliaan naal gal karade han jaan hor aam lokaan jinhaan noo aapane adheen jaan ghatt taakatavar samajhade hana naal galabaat vich is mudaraa dee varaton karade han| siaasatadaanaan ton ilaavaa tuseen ddaakattaraan, vakeelaan ate hor is kisam de lokaan noo vee is harakat dee varaton karadiaan dekhoge|
eih harakat do roopaan vich nazar aaundee hai| jadon koee viakatee baitthiaan hoeaan gal kar rihaa hove taan uh kharrhaa meenaara raised shatteepale banaaundaa hai is vich koohaneean mez te ttikeean hundeean han ate donon taleean jurr jaandeean han, aungalaan ik dooje noo halakeean jiheean chhonhadeean han te fir ise tarhaan hee rahindeean han| dekhan ton inj lagadaa hai jiven hath praarathanaa vich jurre hon| jekar uh viakatee bol naa rihaa hove, sagon gal sun rihaa hove taan uh lettiaa meenaar banaaundaa hai ate ih meenaar mez aad kise cheej te rakhiaa ho sakadaa hai jaan jholee vich goddiaan vichakaar rakhiaa ho sakadaa hai| lettiaa meenaar pahile naalon jiaadaa milavaratan daa chinh hai ate khojaan dasadeean han ki gal sunade hoe ih meenaar maradaan naalon aauarataan jiaadaa banaaundeean han|
aam tauar te meenaar vaalee mudaraa aauarataan naalon marad ziaadaa varatade han| kee vaar meenaar de naal hee sareer dee baakee bhaashaa khulhee naa ho ke band hundee haijiven sir noo kise paase val jhukaa lainaa, ate aapane sareer noo pichhe val noo
sutt lainaa| is noo karan vaalaa ghumanddee hon daa prabhaav dindaa hai| kee vaaree tuhaanoo meenaar banaaun daa aisaa dtang vee nazareen pegaa jis vich ih sir ton vee vadh uchaaee te hundaa hai, saravekhanaan vich ih pataa lagadaa hai ki jadon koee viakatee meenaar banaa ke baitthadaa hai taan uh vishavaas poorabak gal karan daa prabhaav dindaa hai| ih vee dekhiaa giaa hai ki jadon koee viakatee aapanee mudaraa hath pakarrana ton jaan bujh ke badal ke meenaar dee mudaraa banaa laindaa hai taan us deean bhaavanaavaan vee badal jaandeean han|
azamaa ke dekho
kise galabaat vich meenaar banaa ke dekho| kee ih tuhaaddee bhaavanaatamak sathitee vich koee badalaa liaaundaa hai kee hun tuseen aapane aap noo ziaadaa vishavaasabharapoor te giaan vaale mahisoos karade ho jadon tuhaanoo lage ki tuhaadde hath shaaeid kise viakatee saahamane kanbane suroo ho jaanage taan meenaar banaau| is naal tuseen ghabaraahatt ton chhuttakaaraa paa lavoge|
je tuseen kise inttaraviaoo jaan kise mehatavapooran meetting vich ghabaraahatt mahisoos karo taan meenaar banaaun naal tuseen us haalat ton bach jaauge jadon tuhaadde hath kanban lag painde han ate dekhan vaale noo tuhaaddee ghabaraahatt daa pataa lag jaandaa hai| is mudaraa noo baar baar karan naal ih tuhaaddee aadat ate fir kudaratee tareekaa ban jaaegee|
jekar tuseen achet hee aapane hath malade rahinde ho taan is baare suchet raho| jadon ih ho rihaa hove taan tuseen meenaar vaalee mudaraa banaa lavo| tuseen dekhoge ki achaanak hee tuhaaddee ikaagarataa bananee shuroo ho jaavegee ate tuseen aapane baare hee sochan dee thaan te doojiaan baare vee sochan lag painde ho|
hathaan dee ik hor mudaraa vee hai jis vich meenaar ton ulatt, aungalaan ik dooje vich faseean hundeean han| aam tauar te inhaan daa sabandh ghabaraahatt naal jorriaa jaandaa hai jaan is noo bachaa vaalee manosathitee naal jorriaa jaandaa hai| par je is de naal hee doven angootthe upar val noo ishaaraa kar rahe hon taan ih mudaraa savaibharose dee lakhaaeik hai| ih ik sakaaraatamak mudaraa hai ate dekhan vaale noo ih ik aatamavisvaas vaale bulaare daa prabhaav dindee hai|
eih dekhan vaale noo ik aatamavishavaas bharapoor bulaare daa prabhaav dindee hai|
pitth pichhe hath
tuseen zaroor kise naa kise noo yaad karoge jiharraa aapane hath pitth pichhe rakhadaa hai ate ik hath dooje noo pakarr ke rakhadaa hai, eih hathaan noo lukaaun dee mudaraa naheen sagon ih savaibharose daa chinh hai| aisaa karan vaalaa aapane sareer daa saahamane vaalaa naazuk hisaa lokaan saahamane binaa kise rukaavatt de pesh karan vich koee hichakichaahatt naheen mahisoos karadaa| aseen fauajeean, pulisamainaan, sarajanaan te adhiaapakaan noo is mudaraan vich akasar dekhade haan|
je tuseen vee is mudaraa noo apanaauge taan tuseen vadh svaivishavaas mahisoos karoge| is naal tuhaaddeean bhaavanaavaan ate lokaan ute tuhaaddaa prabhaav ik dam badal jaavegaa| mainoo yaad hai ki bahut saal pahilaan main ik dafatar vich aae tin mahimaanaan noo saare paase ghumaa ke dafatar dikhaa rihaa saan| aakheer te main unhaan tinaan noo kanpanee dee saalaanaa riporatt ditee| inhaan vichon ik is dauaraan mere naal naal chal rihaa see ate usade hath pitth pichhe san| mainoo hairaanee hoee jadon ih pataa lagaa ki uh haale chhe hafate pahilaan aaeaa ik ttarenee haale sikhiaa lai rihaa mulaazama hee see te dooje do mainejing ddaaeiraikattar ate faaeenainshal ddaaeiraikattar san|
baahavaan
mano sathitee noo pragatt karan vich kujh ku inch vee mehatavapooran ho sakade han| jekar pitth pichhe hath ne hath noo naa pakarriaa hove sagon kalaaee noo pakarriaa hove, taan ih ik aisee manosathitee hundee hai jadon uh viakatee khijhiaa hundaa hai, jaan ghabaraaeaa hundaa hai| ih samajho ki hath ne dooje hath dee kalaaee farr ke kise ute vaar karan ton rokiaa hove| jinaa gusaa jaan khijh ziaadaa hove ih pakarr hor upar hoee jaandee hai|
sir jaan chihare te hath rakhanaa
jadon aseen kise dabaa jaan beaaraamee vich hunde haan taan aseen akasar aapane aap noo tasalee den vaaleean harakataan karade haan| inhaan vich aseen aapanaa hath chihare te, sir ute jaan vaalaan noo chhohan lee upar val lijaande haan| inhaan harakataan baare ik dilachasap gal ih hai ki aseen akasar aapane sareer de unhaan hisiaan noo hee chhonhade haan jinhaan noo hath lagaa ke saanoo bachapan vich tasalee ditee jaandee see| aam vichaar ihee hai ki aseen use dtang naal hee aapane aap noo tasalee dinde haan jiven saanoo bachapan vich tasalee ditee jaandee see|
audaaharan de tauar te, jadon aseen kise vee kisam dee preshaanee vich hoeee taan aseen aapane hath naal vaalaan noo chhonhade haan aadameean vich sir de upar de hise de jaan garadan de pichhe vaale vaalaan noo chhohiaa jaandaa hai| kee tuhaanoo vee kujh yaad aa rihaa hai je tuseen kise mashahoor viakatee noo ttaileeveezan de kise progaraam vich dekhiaa hai, taan pahunchade saar sarotiaan deean taarreean daa juaab de ke jadon uh baitthade han taan sabh ton pahilaan kee karade han hath upar jaandaa hai te sir de jaan garadan pichhe de vaalaan noo chhonhadaa hai| jaan socho je koee aadamee sarrak te kaar kharrhee kar ke kite giaa hove, vaapas aan te dooron hee usadee nazar paindee hai ki kaar kol kharrhaa hoke pulees daa sipaahee usadaa chalaan katt rihaa hai| bas fir hath upar val.....
eis daa ik hor roop vee haiakasar doven hathaan naal hee ih kam keetaa jaandaa hai| kadee tuseen futtabaal de kise khiddaaree noo gol te nishaanaa khunjhaaundiaan dekhiaa hai jaan ttainis de kise khiddaaree noo dubaaraa galatee ddabal faalatta karade hoe dekhiaa hai achet hee khiddaaree de doven hath sir val jaan garadan de pichhale hise te pahunch jaande han| ih vee aapane aap noo tasalee den vaalee harakat hai| ih harakataan kise kisam dee ninmojhoonataa, preshaanee, ghabaraahatt jaan naakhushee pragatt karadeean hanabhaaven chhin bhar lee hee sahee| is daa matalab sapastt hee hai ate dekh rahe lakhaan prasansakaan noo isadaa matalab samajhan vich der naheen lagadee| ih godee banaaun dee harakat hai| jiven bachapan vich saadde maan baap saanoo sahaaraa ate
tasalee den lee saadde sir noo godee vich chuk ke sir noo sahaaraa dinde san, hun aseen preshaanee te niraastaa de chhin vich aapane aap noo tasalee ate sahaaraa dinde haan| ghatto ghatt kujh ku chhinaan lee hee ih harakat saanoo surakhiaa ate tasalee dendee hai|
saaddee chamarree vich aise sail hunde han jo saaddee chamarree naal kise vee kisam dee chhoh noo mahisoos karade han| ih sail barre sanvedanasheel hunde han te nasaan raaheen saadde dimaag tak is chhoh daa sandes pahunchaa dinde han| is kiriaa ton saanoo sukh ate tasalee daa ahisaas miladaa hai| chhoh ton jo ahisaas saanoo milade han, aunhaan noo aseen nazar andaaj naheen kar sakade| so akasar aseen aiseean harakataan karade haan jiharreean saanoo aapane bachapan vich lai jaandeean han te uhee ahisaas dindeean han jo saadde maataa pitaa valon ditee jaa rahee tasalee bharee chhoh dindee see| tuseen vee keh rahe hovogefir bachapana
chihare noo hath naal chhohan ate sir noo hath naal chhohan deean harakataan noo samajhan lee saanoo kujh mihanat karanee pavegee| sabh ton pahilaan saanoo chetanataa naal ihee dekhanaa pegaa ki galabaat vich ih harakataan kis vakat hundeean han| is ton hee saanoo kujh sanket mil jaande han| is vich koee shak naheen ki kee saalaan de samen vich tuseen inhaan cheezaan baare kaafee giaan ikatthaa kar chuke hovoge ate tuseen achet hee is giaan noo varat ke andaajaa laa lainde hovoge| par hor cheejaan val vee dhiaan den ton ilaavaa tuhaanoo inhaan harakataan vaasate vee hor chetan honaa pegaa taan hee tuseen inhaan de sahee matalab samajh sakade ho|
einhaan harakataan val tuhaanoo hor vee suchet honaa pegaa|
boreeat jaan ukataahatt
aam tauar te jadon tuseen hath noo chihare val jaandaa hoeaa dekho taan ihee sanket miladaa hai ki chaahe kaaran kujh vee hove, tuhaaddee gal sun rihaa viakatee tuhaaddee gal noo uven naheen sun rihaa jiven tuseen chaahunde ho| kaaran tuhaanoo hee labhanaa pavegaa| ate jadon tuseen aap sarote hunde ho taan tuhaadde lee vee ihee laagoo hoegaa kam de vich kise valon pesh keete jaa rahe bhaasn, chaah peen samen, kise paarattee vich, eikatth vich, ttrening progaraam vichaeih harakat har jaghaa dekhee jaa sakadee hai|
jadon hath sir noo sahaaraa dinde hoe poore jabaarre noo hee dtak laindaa hai, audon ih chihare ute hath daa jaaniaa pahichaaniaa saroop hai| is vele koohaneean mez te ttikeean hundeean han| aam tauar te aseen ih keh sakade haan ki hath ne jinaa jabaarraa dtakiaa hove utanee hee boreeat vadh hai jaan us viakatee dee dilachasapee
aunee hee ghatt hai| so jekar poore hath ne hee pooraa jabaarraa dtakiaa hovebharavatte tak hai, taan isadaa matalab hai ki uh viakatee pooree tarhaan ukataa chukaa hai| jadon saanoo kise viakatee ton ukataahatt hon lagadee hai taan ih aam tauar te haualee haualee vadhadee hai ate akheer vich hee ih sathitee aaundee hai jis vich koee viakatee hath naal sir noo sahaaraa dindaa hai|
chetaavanee
kee vaaree chihare te hath dee mudaraa is lee vee banaaee jaandee hai kiaunk uh viakatee aisaa kar ke aapanee ikaagarataa banaaun vich madad mahisoos karadaa hai, jaan koee aisaa nukataa aa giaa hai jis naal us daa sidhaa sabandh hove ate jaan fir uh tuhaaddee sathitee noo samajhan daa jatan kar rihaa hove| ih saaraa kujh is te vee nirabhar karadaa hai ki us ne hath aapane jabaarre te kis jaghaa te rakhiaa hai| ih saareean haalataan ukataahatt de ikadam ulatt han, eise karake hee taan sareerak bhaashaa akasar saanoo ulajhan vich paa dindee hai
jekar koee viakatee aisee haalat vich aaun ton ikadam pahilaan ikaagarataa naal sunan de chinh pragatt kar rihaa see taan ih harakat aam tauar te ukataahatt zaahar naheen kar rahee hundee| jiven aseen pahilaan vee kihaa hai, aukataahatt ate gaira dilachasapee haualee haualee paidaa hundee hai, eik dam hee naheen pragatt ho jaandee|
kee vaaree tuseen dekhoge ki hath noo mukaa banaa ke galh de hetthale hise noo sahaaraa ditaa hoeaa ho sakadaa hai| ih bhaaven ukataahatt daa ik chinh hai, par kee vaaree koee viakatee kise pareshaanee vaalee gal noo sun ke jaan bhaavanaatamak tauar te dil noo chhooh jaan vaalee kise gal sun ke vee is mudaraa vich aa sakadaa hai| fir ik dam hath ithon hatt ke pahilaan vaalee haalat vich aa jaandaa hai, so saanoo akhaan noo dekh
ke hee andaazaa lagaaunaa pavegaa ki uh viakatee kee mahisoos kar rihaa hai| ik vaar fir saanoo harakataan de samooh vaalee gal dhiaan vich rakhanee pavegee|
par jekar mutthee banaa ke hath tthoddee noo sahaaraa de rihaa hove taan ih ik vakharee gal hundee hai| bilakul jiven pooraa hath poore jabaarre noo dtak ke sahaaraa de rihaa hove| ih donon hee sir noo upar rakh rahe hunde han| je tuseen kise meetting vich bhaashan de rahe hovo, jaan kise ttrening progaraam vich kujh das rahe hovo ate bahut saare siraan noo is tareeke naal sahaaraa ditaa jaa rihaa hove taan khatare vaalee gal hai|
aukataahatt de chinh dekhan lee akhaan val dekho ate naal hee hath chihare te vaaleean harakataan dekho| jekar akhaan hetthaan val dekh raheean hon, adheean band hon, dhundhalee ate asapashatt nazar naal aale duaale dekh raheean hon bhaleare eeda, taan fir tuhaanoo vishaa badal ke ik vaaree fir dilachasapee paidaa karanee chaaheedee hai| jaan fir gal uthe hee khatam karan daa vakat aa chukaa hai|
apravaanagee jaan asahimatee
kee vaaree tuseen kise viakatee noo aapane hath deean ungalaan naal moonh noo dtak ke angootthe noo galh naal lagaae hoe dekhoge| aam tauar te is ton ihee ishaaraa miladaa hai ki uh viakatee tuhaaddee kahee hoee gal naal sahimat naheen jaan uh ih samajhadaa hai ki tuseen sach naheen bol rahe| achet hee hath moonh val chalaa jaandaa hai| hath moonh val jaan daa kee matalab hai eis tarhaan samajh lavo ki saaddaa dimaag shaaeid saadde moonh ton ih gal nikalan ton rokanaa chaahundaa hai ki main tuhaadde naal sahimat naheen jaan tuseen jhootth bol rahe ho jaan ih gal manee naheen jaa sakadee| je tuseen sattej ton bol rahe hovo ate tuhaanoo sarotiaan vich kujh ku viakatee aisaa karade hoe dikhan, jaan ik adh hee aisaa karadaa hoeaa dise taan idhar dhiaan zaroor diau| vishaa badal lau| gal dee teh tak pahunchan daa jatan karo| hor harakataan vichon samajhan dee kosis karo ki aauakarr kee hai|
siaanee gal
pair ate lataan saadde sareer de sabh ton imaanadaar hise han|
nerrataa giaan faronemichasa
amareekan maanavavigiaanee aiddavaradd haal ne ih saanoo is cheez daa ahisaas karavaaeaa see| ih shabad nerrataa ton baniaa hai| us ne saadde nijee ilaake ferasonal shpache dee gal keetee ate saanoo dasiaa ki aseen najee ilaake dee ruchee vaale jaanavar haan, ate aseen aapane aaleduaale aapanee surakhiaa lee ik anadisadaa bulabalaa banaaee rakhade haan| aisaa aseen aapane kam vich ate dafataraan vich karade haan ate is kam lee aseen aapane duaale rukaavattaan kharrheean karade haan| aj kalh khulhe binaan deevaaraan de dafataraan vaale ddizaaeen daa rivaaj hai ate inhaan vich lok aapane nijee ilaake noo banaaun lee, faremaan vaaleean fottoaan, sajaavattee bootte, dafatar de samaan jiven sattaipalar aad dee varaton karade han| jekar tuseen kise bheerr bharrake vaalee lokal bas jaan gaddee vich safar karade ho taan fir tuhaanoo aise lokaan daa tajarabaa taan hovegaa hee jiharre tuhaadde do inch de ilaake pakarran vaale ddandde ute vee kabazaa karan dee koshis karade han| hun tuhaaddaa bulabalaa fatt jaandaa hai ate tuhaadde kol aapanaa nijee ilaakaa banaaee rakhan lee bas ihee ik dtang bach jaandaa hai
manovigiaanee rauabaratt sauamar ne saanoo dasiaa hai ki aise haalaat naal nipattan lee aseen aapane dimaag noo ih dhokhaa de lainde haan jaan manaa lainde haan ki ih viakatee inasaan naheen hai, jaan ih koee bejaan vasatoo hai| so aseen aapane samaajak varataau de aam tareeke varatane band kar dinde haan| je kite galatee naal uh saadde sareer noo chhoh vee jaan taan vee aseen is noo gaualade naheen| aseen aapanaa chiharaa sapaatta kar lainde haan, bhaav koee haavabhaav naheen liaaunde ate us val dekhade vee naheen| ise tarhaan jadon aseen ik manzal ton doojee val jaan vaalee lifatt vich suaar hunde haan taan aseen aisaa hee karade haan|
aseen aapane rozaanaa mel jol vich aapanee lorr mutaabak vakhovakhare eilaake banaae hunde han| ih ilaake vakhovakhare haalaat mutaabak banaae hunde han| jis viakatee naal saadde jiho jihe sanbandh hunde han, ause mutaabak bane ilaake tak rahin dee usanoo ijaazat hundee hai| ih ik barree dilachasap gal hai je tuseen aauarat ho taan tuseen bahut vaaree aise bandiaan ton pareshaana ho jaande ho jiharre lorr ton ziaadaa nerre aa jaande han| bhaaven uh ajanabee hon, kam vichale saathee hon jaan samaajak melajol vaale hon| ithon tak, ki aisaa kee vaaree chulabalee te
chherr chhaarr vaale haalaat vich vee mahisoos ho jaandaa hai |
aise lok samajhade naheen| jaan taan uh jaan ke saaddee sharaafat daa faaeidaa utthaaunaa chaahunde han te jaan fir uh bevakoof han te unhaan noo samajh hee naheen| ih gal unhaan noo sikhaaeean hee naheen geean| ate jaan fir uh kise hor hee duneean ton aae han| par kaaran kujh vee hove, einhaan ton khijh bahut charrhadee hai| ate ih gal siraf aauarataan noo hee mahisoos naheen hundee sagon aauarataan maradaan dohaan noo is daa saahamanaa karanaa paindaa hai|
meraa khiaal hai ki tuseen kee vaaree aise lokaan noo rada kar dinde ho kiaunk siraf uh aapane aap noo sahee dooree te naheen rakhade| baakee sabh kujh ttheek see, bas uh tuhaadde nijee ilaake daa dhiaan naheen san rakhade| unhaan noo itanaa vee pataa naheen see ki unhaan noo kinee dooree rakhanee chaaheedee hai|
sahee dooreean
kujh bulhaan baare vee.....
chihare dee gal karadiaan bulhaan baare bhee jaan lainaa chaaheedaa hai| aseen bulhaan noo chhohan vaalee gal naheen sagon bulhaan deean harakataan dee gal kar rahe haan| vakho vakh kisam deean musakaraahattaan dee gal karadiaan aseen bulhaan dee gal vee keetee see| tuhaanoo yaad hovegaa ki saadde moonh de aaleduaale bahut saare patthiaan daa ik jaal hai| ih saare patthe ik dooje ton mukat jaan vakharevakhare tauar te harakat kar sakade han ate nateeje vajon aseen aapane chihare ute anekaan haav bhaav liaa sakade haan| is tarhaan saadde bulh saadde andar paidaa ho raheean bhaavanaavaan baare bahut kujh das vee sakade han ate chhupaa vee sakade han| saaddaa tanaa inhaan ton sahije hee paragatt ho jaandaa hai ate ik hor bhaav hai jis vich aseen aapanaa uparalaa bulh khich lainde haan shattiddadd oopaper lipa|
aseen saare hee aapane bulh kadee naa kadee taan kasade hee haan| is daa matalab aseen kujh naa kujh chhupaa rahe haanjhootth bolan daa gunaah, gusaa jaan andaro andar ho rahee khushee| ik aam kahee jaan vaalee galaauparalaa bulh khichanaa aisee harakat hai jis vich saadde uparale bulh de uparale paase de patthe khiche jaande han, eih kise naa kise bhaavanaa noo chhupaan lee varatee jaandee haiakasar kise nakaaraatamak bhaavanaa noo| is noo karan vaale viakatee dee dikh shakee jihee ban jaandee hai ate ih lagadaa hai ki uh kujh chhupaa rihaa hai|
dimaag te hon vaale asar
dabaa naal sabandhat rasaaein saadde dimaag de sahee dtang naal kam karan vich rukaavatt paaunde han| shaaeid hun tuseen samajh sakade ho ki aseen kee vaaree doojiaan dee haazaree vich hafarraadafarree ate ghabaraahatt vich aa jaande haan| ih saaddee use sareerak bhaasaa daa namoonaa ban jaandaa hai jiharree aseen doojiaan noo bilakul naheen dikhaanee chaahunde| fir aseen kujh vee ttheek dtang naal naheen soch sakade ate saanoo kujh vee yaad karan vich vee muskal hundee hai|
aapane aap noo maaf karo
meraa khiaal hai ki hun tak tuhaanoo ih gal samajh lag gee hovegee ki jadon tuseen ghabaraahatt ate preshaanee bharee sathitee vich hunde ho taan kiven aakaseejan dee kamee ate dabaa vaale rasaaein tuhaadde dimaag de sahee kam karan vich rukaavatt paa dinde han| ih sathitee tuhaadde kam kaar vich vee ate nijee jeevan vich vee aa sakadee hai| aise samen te tuseen faisalaa karan vich muskil mahisoos karoge, sapashatt dtang naal soch naheen sakoge, dhiaan kendrit naheen kar sakoge jaan
kise cheez noo yaad karan vich mushakil mahisoos karoge| so je tuseen hairaan hunde see ki kam kaar de silasale vich barre dhiaan naal tiaar keetee hoee preejainttesn den samen tuhaanoo kee ho jaandaa hai| ithon tak ki aavaaj, sareerak bhaashaa ate hor pakh vee tiaar ate abhiaas keete hon de baavajood vee tuseen jadon sattej te pahunchade ho, taan bas udde jihe chihare naal hee uthe kharrhe reh jaande ho aisaa kiaun hundaa hai aapane aap noo dosh denaa band kar diau| ih siraf unhaan dabaa rasaaeinaan daa tuhaadde dimaag dee rasaaeinak kiriaa ute pai rihaa asar hee hai| asal vich kam vich, adaakaaree vich jaan kise hor mauake te vee, bhaashan bhul jaanaa jaan aapanee gala bhul jaanaa ik barraa vaddaa ddar hundaa hai|
tuseen achaanak hee faisale lain vich mushakal mahisoos karade ho|
je tuseen aapanee ghabaraahatt te preshaanee zaahar naheen hon denaa chaahunde taan aise haalaat vich tuseen ih faaramoolaa vee ajmaa sakade ho sarotiaan vichon kise noo bulaaun ate ih kavitaa boradd te likhan lee kaho
aus daa chiharaa uddiaa hoeaa see
sarote us dee gal uddeek rahe san par
aus de bhaashan dee parachee us de dooje kott vich reh gee see|
aau hun siaasat dee duneean dee gal karee jiharraa shaaeid aikatting ton ilaavaa aisaa doojaa vaddaa ruzagaar hai jiharraa har vele janataa de saahamane rahindaa hai|
eik khoj karan vaale ne ingalaindd dee lebar paarattee kaanafarans vich jadon ttonee balear bol rihaa see taan us vele de chaansalar jaaraddan baraaoon jo bilakul us de naal baitthaa see deean harakataan nott keeteean| uh ih badalaveean harakataan kar rihaa see usane kaparre 25 vaaree savaare, bulh 12 vaaree ttuke, 35 vaaree hath chihare val lijaan dee harakat keetee, aapane kaf 29 vaaree chherre, 36 vaaree aapaneean baahavaan morreean ate kholheean, ate balear valon 155 vaaree nazar hattaaee|
meraa khiaal hai ki mere vaang tuseen vee gines buk aaf varaladd rikaaraddaj baare soch rahe hovoge|
meree raae vich us deean harakataan vichon nakaaraatamak leekej ubhar ke aa rahee hai| ate haan, haale aseen us deean lataanpairasareer de hetthale hise val naheen dekhiaa| uthe hor vee bahut kujh ho rihaa honaa hai| kee khiaal hai meraa khiaal hai uh uthe baitthanaa hee naheen see chaahundaa|
leekej ate eedh 10tth vaaleean galateean daa saar
aseen aapane 7 adhiaae poore karan hee vaale haan ate main tuhaadde yaad rakhan lee kujh ku harakataan daa zikar karanaa chaahundaa haan jiharreean beaaraamee saabat karadeean han| dooje shabadaan vich ih saareean leekej vaaleean harakataan han|
hameshaa yaad rakho ki hetthaan diteean harakataan vichon koee harakat aapane aap vich koee vee gal pakee naheen das sakadee| par kujh ku harakataan mil ketin jaan vadh, tuhaanoo sahee nateeje te pahunchaa sakadeean han| naheen te tuseen eedh 10tth vaalee galatee kar rahe hovoge|
kis harakat daa kee matalab hai, eih main hun dubaaraa naheen dasaangaa| mainoo yakeen hai ki tuseen inhaan noo hun tak taan aasaanee naal pahichaanan lag pe hovoge
vichaar charachaa
prashanameraa khiaal hai ki hun saanoo ine saare leekej de isaariaan daa pataa hai, hun aapane ate doojiaan deean leekej vaaleean harakataan noo naa samajhan daa bahaanaa naheen bachadaa|
tuseen ttheek keh rahe ho| meraa khiaal hai ki tuseen nott keetaa hee hovegaa ki kujh ku samaanaanubhootee ompattahe naalatuseen bahut kushal tareeke naal galabaat kar sakade ho| meraa bhaav hai ki jadon tuseen dekho taan sahee arathaan vich dekho ate jadon tuseen suno taan uh vee suno jo kihaa naheen giaa| je tuseen aisaa karanaa chaaho taan ih bahut muskal naheen hai|
prashanameraa khiaal hai ki saaddee aauakarr ihee see ki saanoo ih naheen see pataa ki saanoo pataa naheen ate saanoo kee pataa naheen| meraa khiaal hai ki main ih gal siraf aapane lee hee naheen sagon bahut saariaan lee keh rihaa haan|
bilakul ttheek, main dekh rihaa haan ki tuseen gal samajh ge ho| ih bahut khushee dee gal hai|
prashanataan fir asal vich ih akas dee gal hai| aseen dooje saahamane jo akas pesh karanaa chaahunde haan, saaddeean harakataan us naal mel khaandeean honeean chaaheedeean han| saaddee sareerak bhaashaa akas banaaun lee bahut mehatavapooran hai| main ttheek kihaa hai naa sahee akas banaaun lee koee gur
eih barraa aauakhaa suaal hai| lagadaa hai tuseen mainoo gher liaa hai| chalo fir ik gur sikhojadon tuseen aisee haalat vich hovo jadon tuhaaddeean harakataan tuhaadde manachaahe akas naal mel naa khaa raheean hon taan kade vee galabaat achaanak khatam naa karo|
prashanaeik aakharee suaala ih eedh eeauatth vaalee galatee kee hundee hai main jaanadaa haan ih ik bevakoofee vaalaa suaal lagadaa hai, par kee tuseen dasoge
samajhan dee koshis karo
samajhan dee kiven
sunoangarezee vich eedhaeeauatth matalab eedheeauatth bhaav bevakoofee vaalee galatee|
kiaa baat hai|
prashanatuseen pahile adhiaae de suroo vich kihaa see ki sareerak bhaasaa ik
onachatt shachienache naheen hai| je aisee gal hai taan kee aseen is de bharosaa kar sakade haan
juaab is suaal vich hee hai| kee tuhaanoo kadee vee kise ne kihaa hai ki koee vee shachienache eik onachatt shachienache hundee hai
kiaa kamaal dee gal kahee hai
antikaa
sat adhiaaeaan te ik jhaat
tuhaadde man ate sareer noo parrhan de hunar kiho jihe han
sabh ton pahilaan aseen sankhep vich dasaange ki kujh khaas haalataan vich sareer dee bhaashaa kee hundee hai, ate fir aseen kaafee barek vaale suaalaan de juaab diaange|
prem kalol dtalirattinaga ate prem milanee dhattinaga dauaraan dee sareerak bhaashaa
tuseen prem kalol jaan prem milanee baare sareerak bhaashaa ton binaan soch vee naheen kade| ih uh kujh keh dendee hai jiharree kujh sbad kade vee naheen keh sakade| tuhaaddaa sareer kujh isaare karadaa haijaan bujh ke jaan achet hee, taan ki dooje viakatee noo pataa lag jaave ki tuseen dilachasapee rakhade ho| ate is lee vee ki tuseen
1. dooje daa dhiaan aapane val khicho,
2. aus daa dhiaan aapane val hee keetee rakho|
aadamee sareerak bhaashaa de sanket parrhan vich bahute vadheea naheen hunde| bahut vaaree uh mitarataa pooran viauhaar noo hee kaamuk khich vaalaa viauhaar samajh baitthade han| ik aauarat vee marad ton ih aas rakhadee hai ki uh usadee sareerak bhaasaa noo nakaaraatamak sareerak bhaasaa noo vee sahee tarhaan samajhegaa| ate ihee aas marad vee karadaa hai| main pahilaa aauarataan dee gal karaangaa kiaunk saareean khojaan ihee dasadeean han ki pahil aauarataan valon hee hundee hai, taan hee korattaship ate prem milanee vaalee gal suroo hundee hai| marad akasar aisee aauarat val kadam vadhaaun ton ghabaraaunde han jisane ih pragatt naa keetaa hove ki uh razaamand hai|
jithon tak is rasam vichale viauhaar daa suaal hai, marad daa viauhaar hor maradaanagee bhariaa hundaa hai ate aauarataan daa viauhaar hor zanaanaa hundaa hai|
nerrataa dee pravaanagee apaparoachhabilitte deean tin vaddeean nishaaneean han| inhaan vich sidheean nazaraan milaa ke dekhanaa, musakaraanaa ate aapane sareer dee dishaa tuhaadde val karanaa hai| je ih tin nisaaneean mauajood hon taan tuseen ih man sakade ho ki uh viakatee is vise te galabaat karan jaan age vadhana lee tiaar hai| bahut saare isaare akasar bahut bemaloome ate maheen hunde han, khaas karake aauarataan de|
aauarataan de ishaare
khojaan anusaar hetth likheean harakataan aauarataan vich premakalol dtalirattinaga karadiaan ate korattaship vich aam hundeean han par marad dosato, eih bilakul pakeean nishaaneean naheenso dhiaan naala
eik barree dilachasap khojatuhaanoo jinaa uh aapane hathaan vichale paras battooe de nerre aaun deve, khabar utanee hee vadheea hai
marad
einhaan harakataan de maamale vich marad aauarataan naalon kaafee gareeb ate vichaare han| khojaan ihee dasadeean han ki
1. marad ishaare samajhan vich change naheen|
2. marad aise ishaare karan vich vee vadheea naheen|
taan fir baakee kee bachadaa hai
taan fir aauarataan ate marad dee is prem kalol ate prem milaneean dee khedd vich, je marad noo aauarat changee lage taan uh kiharreean harakataan aam tauar te karadaa hai
vaal ttheek karane
gattagharree ttheek karanee
kaparre ttheek karane
ttaaee ttheek karanee|
ate aauarataan noo bas itane naal hee kam chalaaunaa pavegaa|
mereean shubh ichhaavaan tuhaadde naal han|
einttaraviaoo dauaraan sareerak bhaashaa
einttaraviaookhaas karake nauakaree lee inttaraviaoo bahut saare lokaan lee ik ddaraaun vaalaa tajarabaa hundaa hai| nauakaree dee inttaraviaoo vich aam tauar te ik ajanabee jis noo naa taan tuhaadde baare ate naa hee tuhaadde aam viauhaar baare kujh pataa hundaa hai, tuhaadde baare aapanee raae banaaundaa hai|
taan fir changee sareerak bhaashaa varat ke tuseen aapane baare changaa prabhaav kiven banaa sakade ho par hun tak tuhaanoo ih taan pataa hee hai ate uh vee kaafee visathaar vicha ki tuhaaddaa prabhaav kharaab karan vaaleean nakaaraatamaka leekej vaaleean harakataan kiharreean hundeean han jinhaan naal tuhaaddee gal vigarr sakadee hai|
je tuseen aapanaa pahilaa prabhaav sahee ate prabhaavashaalee banaaunaa chaahunde ho taan hetth likheean cheezaan yakeenee banaau
tuseen suchet ho ke gal kar rahe vee lagoge|
jadon tuseen baahar aaun lee daravaaze kol aau taan ik cheej daa bahut dhiaan rakho| jadon tuseen kamare ton baahar nikalo taan inttaraviaoo lain vaaliaan noo aakharee jhalak tuhaadde chihare dee milanee chaaheedee hai naa ki tuhaadde pichhale paase dee| haan, je tuseen samajhade ho ki tuhaadde pichhalaa paasaa vaakee hee bahut sundar hai ate ho sakadaa hai tuhaadde sundar pichhale paase karake hee tuhaaddee chon ho sakadee hai, taan bhaaven pichhalaa paasaa dikhaa ke nikalo| baahar nikalan lagiaan unhaan val murro ate alavidaa keh ke baahar aau|
kise bhaashan jaan preezainttesn dauaraan dee sareerak bhaasaa
je tuseen kite bhaashan jaan preezainttesn de rahe ho taan tuseen samajh sakade ho ki 93 prateeshat vaalaa hisaa kinaa mehatavapooran ho sakadaa hai 55 prateeshat sareerak bhaasaa ate 38 prateeshat sbadaan ton ilaavaabolan daa dtangapraabhaasaa|
naal tuhaaddaa viauhaar mitarataa bhariaa ate vishavaas karan yog ban jaandaa hai| tuseen akasar reddeeo de progaraam pes karan vaaliaan noo suniaa honaa hai jiharre aapane sarotiaan noo ih mahisoos karavaa dinde han ki uh siraf unhaan naal hee gal kar rahe han| unhaan ton tuseen ih dtang sikh sakade ho|
kaafee barek javaab
adhiaae 1
1. jharokhaa, samaan anubhootee, sanvedanasheelataa parateetee
2. sabandh, samaroopataa, sandarabh,
3. eedh 10tth
4. bhaavanaavaan, samajhanaan
5. andar, baahar, tuhaadde, karan
6. juaabee
7. darusat
8. bhaavanaavaan, binaan, shabadaan
9. khich, door, dhak,
10. bhaavanaavaan, ravaeea
11. samaroop, galat fahimeean, maarree
12. paravaanagee, naapasandee, aukataahatt, sachaaee
13. aavaaz, chihare, bhaav, dooree, nazaraan, milaaunaa, mudaraa, chhoh, pahiraavaa hath, lataan, tanaau
14. nazar, aavaaz, shabadaan,
15. disade, bolade, bolade
16. samaroopataa, vadh, mehatavapooran
17. aaraam, beaaraamee, band, khulhee|
adhiaae 2
1. chiharaa, akhaan
2. akhaan, sareer, nazar, milaaun, taalamel
3. mathe, hetthale
4. bhaaeechaarak, akhaan, moonh
5. bolan, sunan
6. saadhaaran rukaruk
7. svaibharose, matalab, jhukan
8. kaafee, milaa
9. sareerak, bhaashaa
10. khich, dhiaan
11. sareerak, bhaavanaavaan
12. aauarataan, maradaan
13. khushee, audaasee, hairaanee, nafarat, ddar gusaa
14. khushee, sakaaraatamak
15. asalee, manon, nakalee, audaas
16. jaaeegomaittik, paasiaan, aauarabeekulairis, aauakulaaee
17. aauarabeekalairis, vas,
18. eikasaar, asaaveen, shuroo, khatam, eikadam, khatam musakaraa, musakaraahatt
19. bulh bhaavalaavaan, khulhaa, kase, nakaaraatamak
adhiaae 3
1. sunan, sabandh
2. poore, sareer, sunanaa, paragatt
3. sarote, nazar, sabandh
4. sunan, sunan, sun, sareerak, maanasik
5. nazar milaaunaa, sir, kudaratee
6. hilaaunde, dilachasapee, dhiaan
7. galabaat, shabadaan
8. aavaaz, praabhaashaa, sur, rafataar, aavaaz
9. lanbe, bharose, chhotte, chhetee, tanaa
10. vishavaas, svai bharose|
adhiaae 4
1. hath
2. hathaan, nasaan
3. khulhaa, taleean
4. badalaven, badalaveean harakataan
5. badalaveean, baaharamukhee
6. savai, antaramukhee
7. auchaaee, maanasik
8. pitth, baanh, kalaaee
9. chihare, sir, bachapan, tasalee
10. chhoh, sail, chhohan, harakat,
11. chihare jabaarre, koohanee
12. samooh
13. akhaan
14. moonh, aungalaan, sahimat, sach
15. moonh, dtakan, jhootth
16. aungalaan, dhokhaa
17. tthoddee, aupar
18. sathitee
19. morr, baireear, rukaavatt
20. morreean, matalab, rakhiaa, nakaaraatamak
21. rakhiaa, adh, chhupaa
22. morreean, morreean, rakhiak, samooh
23. bhaavanaavaan, dishaa, dooje
24. nerrataa, giaan, chaar, khetar
25. 4
adhiaae 5
1. aam
2. 90
3. ghatt, vadh,
4. chihare, ghabaraahatt
5. kas, sach, ttukan
6. nak, khoon, ful
7. hathaan, vakharee, baahar, chherrachhaarr
8. kanttarol, dimaag
9. praabhaashaa faralanaguage
10. galaan, kiven
adhiaae 6
1. nijee, janatak, safalataa
2. doojiaan, andar, bhaavanaa
3. mahisoos, bhaavanaa, paidaa, nazar, milaaunde, dhiaan, aakarashak
4. pahile, dikh,
5. musakaraahatt, juaab
6. sunan, aauarataan, aapas
7. poore sareer
8. nazar, mureed
9. nazar, milaaunaa, haav, bhaav
10. sur, lahijaa, auchaapan
11. sareerak, bhaashaa
shachorinag shchale
har sahee juaab lee aapane aap noo ik nanbar diau ate har adhiaae daa kul jorr vee karo|
sareerak bhaashaa de 7 niyam yaad rakho|
1. aseen hetth likhiaan val dhiaan de ke man jaan vichaaraan noo parrh sakade haan
2. hameshaa tin sasiaan s daa dhiaan rakho
3. chetaavanee eedh eeauatth galateean
tin sasiaan val dhiaan denaa hee man noo parrhan jaan man de vichaar jaanan dee kunjee hai| je tuseen idhar dhiaan naheen diauge taan tuseen uh galateean karoge jinhaan noo eedh eeauatth galateean kahinde han
4. 55, 38, 7 daa niyam yaad rakho|
5. aapanee ate doojiaan dee sareerak bhaashaa ton suchet hon lee inhaan cheezaan val dhiaan karo
6. sareerak bhaashaa noo samajhan dee kunjee haikee uh viakatee beaaraamee mahisoos kar rihaa hai jaan sahij vich mahisoos kar rihaa hai
7. har vichaar sareer ute koee naa koee asar zaroor paaundaa hai|
samaapatee kathan
aseen aapane 7 adhiaae, jaan 7 paatth poore kar le han| par fir vee ih tuhaadde lee ik shurooaat hee hai| ih surooaat hai unhaan cheezaan noo dekhanaa suroo karan dee jiharreean hamesaan mauajood san par tuseen kade inhaan noo prateet naheen see keetaa| hun tuseen aapaneean harakataan val dhiaan de ke aapane lee pahilaan ton bihatar sareerak bhaasaa dee sirajanaa kar sakade ho| samachaa prabhaav chhotteean chhotteean cheejaan ute hee nirabhar karadaa hai| jadon tuseen aapane andar ih chhotteean chhotteean tabadeeleean kar lauge taan tuseen aapane doojiaan naal melajol ate vichaar vattaandare noo hor prabhaavasaalee banaa lauge|
hun tuseen aapane aale duaale de lokaan valon keeteean jaan raheean suchet ate acheta harakataan val dhiaan de sakoge, jinhaan baare aseen hune hune parrhiaa hai| par ik vaddaa farak pai jaavegaahun tuseen jaanade ho ki inhaan harakataan daa arath kee hai uh asal vich kee keh rahe han|
jauahan keettas ne aaeezak niaoottan te ih ilajaam lagaaeaa see ki us ne satarangee peengh de bhet kholh ke is dee kavitaa ate madhurataa khatam kar ditee hai| kee lok ih sochade han ki manakhee viauhaar de bhet naheen kholhane chaaheede| aseen kee kiaun karade haan, eih ik bhet hee baniaa rahinaa chaaheedaa hai| par sareer dee bhaashaa inaa mehatavapooran visaa hai ki ajihaa naheen keetaa jaa sakadaa| mainoo ihee aas hai ki is naven praapat keete giaan dee madad naal tuseen aapane sabandh ate riste hor sudhaar sakoge | hun tuseen jaanade ho ki tuseen sachamach hee kise de man andar deean galaan parrh samajha sakade ho| main ik vaaree fir yaad karaa diaan
tuseen sareerak bhaashaa noo samajh ke us viakatee deean bhaavanaavaan samajh jaande ho|
vaaha tuseen te man noo hee parrh liaa ihee taan hai man dee bujh lainaa|
par alavidaa kahin ton pahilaan bas ik gal kahinee chaahundaa haan| jadon tuseen aapane valon, vadheea ton vadheea dtang naal sabh kujh vee kar lainde ho, taan vee kujh lok tuhaadde raah vich arr jaanage| par ih is lee naheen hovegaa ki tuhaaddaa gal kahin daa dtang ttheek naheen see| is daa kaaran ih hovegaa ki uh lok aap man noo parrh naheen sakade| tuseen taan aapanaa kam sahee hee keetaa hai|
tuseen taan aapanaa kam sahee hee keetaa hovegaa|
tuseen har ik de mana noo naheen jit sakade| meraa khiaal hai ki hetthaan ditee ttook tuhaanoo sahaaraa devegee
naattak taan bahut vadheea see, par sarote hee bekaar san|
aasakar vaaeeladd