ਹੁਣ ਲਓ ! ਵਿਚਾਰ ਦਾ ਦੂਜਾ ਪਹਿਲੂ, ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਪਹਿਲੇ ਨੌਂ ਸਰੂਪਾਂ ਵਿਚ 'ਚਰਨਾਮ੍ਰਿਤ ਗੁਰਸਿਖਾਂ ਪੀਲਾਇਆ'' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਰਤਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਚਰਨ ਸਰਨ ਆਏ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨਾਂ ਦਾ ਉਧਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ । ਦਸਮ ਸਤਿਗੁਰੂ ਸਚੇ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅੰਤਮ ਸਰੂਪ ਅਸਾਂ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਬੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ  ਬਖ਼ਸ਼ਿਆ, ਜੋ ਜੁਗੋ ਜੁਗ ਅਟੱਲ ਰਹੇਗਾ । ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਖੰਡੇ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਓਹੀ ਚਰਨਾਮ੍ਰਿਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ । ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਦੇ ਚਰਨ ਅਤੇ ਸਰੂਪ ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੈ । ਇਹ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਹਿਰਦਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤਰਾਂ, ਹਸਤ ਕੰਵਲਾਂ ਅਤੇ ਰਸਨਾ ਦਵਾਰਾ ਖੰਡੇ ਧਾਰ ਵਿਚ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੋਈ ਬਾਟੇ ਵਿਖੇ ਪਏ ਜਲ ਅਤੇ  ਪਤਾਸਿਆਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰ ਕੇ, ਇਸ ਜਲ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ, ਗੁਰ-ਚਰਨਾਮ੍ਰਿਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਣੀ ਪੀ ਖਾ ਕੇ ਅਮਰ ਅਤੇ ਨਦਰੀ ਨਦਰ ਨਿਹਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ, ਸੰਗਤ ਦਾ ਧਿਆਨ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਧਿਆਨ ਗੁਰੂ ਕੇ ਚਰਨ ਕੰਵਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦਾ ਅਰਦਾਸਾ ਹੈ ਹੀ ਸਮੁਚਾ ਚਰਨ ਕੰਵਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ । ਇਸ ਵਿਚ ਪ੍ਰਿਥਮੇ ਭਗੌਤੀ ਦਾ ਸਿਮਰਨਾ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਚਰਨ ਕੰਵਲਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹੈ । ਫਿਰ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ, ਫਿਰ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ, ਚਾਰੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਅਤੇ ਸਮੂੰਹ ਗੁਰਦਵਾਰੇ, ਸਾਰੇ