ਆਏ ਕਿੱਥੇ ਜਾਣਾ। ਮੈਂ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਦੱਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਆਖਣ ਲੱਗਾ "ਮੇਰਾ ਘਰ ਨਾਲ ਹੀ ਐ। ਮੈਂ ਕੰਬਲ ਲਿਆ ਦਿਨਾ ਆ ਪਰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਣਾ ਕੇ ਮੇਰੀ ਕਾਮ ਤ੍ਰਿਪਤੀ ਕਰਨ ਪਵੇਗੀ।" ਮੈਂ ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੰਬਲ ਲਿਆਇਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਹਦੇ ਦੋ ਕੰਨਾਂ 'ਤੇ ਮਾਰੀਆ ਤੇ ਕੰਬਲ ਲੈ ਕੇ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਆ ਗਿਆ। ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਅਸੀਂ ਚਾਹ ਪੀਤੀ ਤੇ ਸਰੀਰ ਬੰਨ੍ਹੇ। ਗੱਡੀ ਆ ਗਈ। ਟਿਕਟਾਂ ਕਟਾ ਕੇ ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜੇਬ 'ਚ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਬਚਿਆ। ਅਸੀਂ ਅੰਬਾਲੇ ਤੋਂ ਗੱਡੀ ਬਦਲ ਕੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਜਾ ਉਤਰੇ। ਮੇਰੇ ਲਈ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਅਨਜਾਣ ਸੀ। ਰੰਮੀ ਨੇ ਜਿਉਂ ਮੈਨੂੰ ਤੋਰਿਆ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਤੋਰੀ ਗਿਆ। ਮੋਹਾਲੀ ਜਾ ਕੇ ਉਹ ਪਤਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਜਿਸ ਮਿੱਤਰ ਕੋਲ ਅਸੀਂ ਜਾਣਾ ਸੀ। ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਮੈਲ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਮੂੰਹ-ਸਿਰ ਕਾਲੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਤੇ ਰੋਟੀ ਖਾਧਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਅੱਜ ਤੀਜਾ ਦਿਨ ਸੀ । ਸਾਡੀ ਹਿੰਮਤ ਜੁਆਬ ਦੇ ਗਈ। ਹਾਰ ਕੇ ਇਕ ਨਲਕੇ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਕੈਪਸੂਲ ਖਾਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਝੁਕ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਮੇਰੀ ਨਿਗ੍ਹਾ ਸਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਾਲੇ ਜਿੰਮੀ ਤੇ ਪਈ ਜੀਹਨੂੰ ਅਸੀਂ ਲੱਭ ਰਹੇ ਸੀ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਛੱਡ ਕੇ ਓਧਰ ਦੌੜ ਪਿਆ। ਜਿੰਮੀ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਸਾਹ 'ਚ ਸਾਹ ਆਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਭੂਆ ਦੇ ਘਰ ਲੈ ਗਿਆ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਨਹਾਤੇ ਫੇਰ ਰੋਟੀਆਂ ਦੀ ਧੂੜ ਪੱਟੀ। ਰਾਤ ਸੌਂਣ ਲੱਗਿਆਂ ਮੈਂ ਰੰਮੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ "by the way ਆਪਾਂ ਇੱਥੇ ਆਏ ਕਿਵੇਂ ਆਂ ?" ਰੰਮੀ ਜੀ ਬੋਲੇ "ਬੱਸ ਐਵੇਂ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਘੁੰਮ ਆਈਏ।" ਬੜਾ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਮੈਨੂੰ ਕਿ ਇਹ ਪਿਉ ਵਾਲੀ ਕਿਹੜੀ ਸੈਰ ਹੈ ਜੋ ਸੈਂਕੜੇ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਆ ਕੇ 160 ਰੁਪਈਆਂ 'ਚ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਐ। ਖ਼ੈਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸੌਂ ਗਏ। ਸਵੇਰੇ ਜਿੰਮੀ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸਾਝਰੇ ਉਠਾ ਕੇ ਤੋਰ ਲਿਆ ਕਿ ਕਿਤੇ ਉਹਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸਾਡੀਆਂ ਸ਼ਕਲਾਂ ਨਾ ਵੇਖ ਲੈਣ। ਅਸੀਂ ਜਿੰਮੀ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਮੰਗੇ। ਉਹਨੇ ਸਾਨੂੰ ਦੋ-ਢਾਈ ਸੋ ਜਿਹੜਾ ਦਿੱਤਾ ਉਹਦੀਆਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਚਾਰ ਸ਼ੀਸ਼ੀਆਂ ਲੈ ਲਈਆਂ। ਖਾਲ੍ਹੀ ਜੇਬ ਅਸੀਂ ਪਟਿਆਲਾ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹ ਪਏ। ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕਡਕਟਰ ਸਾਨੂੰ ਜਲੀਲ ਕਰਕੇ ਉੱਥੇ ਉਤਾਰੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਦਾਦੇ-ਪੜਦਾਦੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਏ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਰੋਮੀ ਦੀ ਬੁੱਧੀ 'ਤੇ ਮਾਣ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਹਥਿਆਰ ਸੁੱਟਣ ਵਾਲੀ ਜਿਣਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਣ ਟੁੱਟਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਕਡੰਕਟਰ ਸਭ ਤੋਂ ਅਖੀਰਲੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਗੱਲਾਂ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰੰਮੀ ਗਿਆ ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਹਦੇ ਕੰਨਾਂ 'ਚ ਕੀ ਆਖਿਆ ਕਡੰਕਟਰ ਤਾਂ ਰੰਮੀ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਪਟਿਆਲੇ ਤੱਕ ਸਾਨੂੰ ਮੁਫਤ ਲਿਆਂਦਾ ਬਲਕਿ ਅੱਗੇ ਘੜਾਮ (ਮੇਰੇ ਨਾਨਕਾ ਪਿੰਡ ਦਾ ਗਵਾਂਢ ਪਿੰਡ) ਵਾਲੀ ਬੱਸ 'ਚ ਵੀ ਫਰੀ 'ਚ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਰੋਮੀ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਹਦੇ ਸਿਰ ਕੀ ਧੂੜਿਆ ਈ ਤਾਂ ਰੰਮੀ ਕਹਿੰਦਾ "ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਇਹ ਸੱਟੇ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ ਝੂਠ-ਮੂਠ ਦਾ ਇਕ ਨੰਬਰ ਦੇ ਆਇਆ ਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਟੈਲੀਫੋਨ ਕਰਕੇ ਮੇਰਾ ਨਾਂ ਲੈ ਦਿਉ ਸਾਡਾ ਫੈਮਲੀ ਬਾਬਾ ਨੰਬਰ ਦੇ ਦੇਵੇਗਾ ਜੋ ਟੁੱਟਦਾ ਈ ਨਹੀਂ।" ਇਹੀ ਤਾਂ ਰੰਮੀ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਨਾਨਕਿਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪਠਾਨ ਮਾਜਰਾ ਆ ਗਏ। ਮਾਮੇ ਘਿੱਲੇ ਨੇ ਕੁੱਕੜ ਵੱਢਿਆ ਤੇ ਘਰ ਦੀ ਕੱਢੀ ਦੀ ਬੋਤਲ ਲਿਆਂਦੀ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਪੀਤੀ ਪਰ ਰੰਮੀ ਵਾਹਵਾ ਡਕਾਰ