ਕਰ ਲਿਆ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੈਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਸਾਡੇ ਕਮਰੇ 'ਚ ਦਬਿਸ਼ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕਮਰੇ 'ਚ ਮਹਿੰਗੇ ਸਮਾਨ 'ਤੇ ਪੁਲਸ ਇਝ ਟੁੱਟ ਪਈ ਜਿਵੇਂ ਸੋਮ ਨਾਥ ਦੇ ਮੰਦਰ 'ਤੇ ਮੁਗਲ ਟੁੱਟੇ ਸਨ। ਰਜਾਈਆਂ ਤੱਕ ਪੁਲਸੀਆਂ ਨੇ ਵੰਡ ਲਈਆਂ ਪਰ ਕੋਈ ਹੱਥ ਨਾ ਲੱਗਾ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਬੜਾ ਵੱਡਾ ਪੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੇਰੇ ਬਾਪੂ ਨੂੰ ਅਬੋਹਰ ਦੀ ਪੁਲਸ ਨੇ ਚੁੱਕ ਲਿਆ। ਉਹ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਛੁੱਟ ਗਿਆ ਪਰ ਇਸ ਦਰਮਿਆਨ ਪੁਲਸ ਜਦੋਂ ਸਾਵੀ ਹੋਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਬੱਬੀ ਤੇ ਲੱਖਾ ਹੱਥ ਲੱਗ ਗਏ ਪਰ ਜਦੋਂ ਪੁਲਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਬੱਬੀ ਨੇ ਥਾਣੇਦਾਰ ਫੱਟੜਾ ਦੇ ਚਪੇੜ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਬੌਬੀ ਤੇ ਲੱਖੇ ਨੂੰ ਫੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਸ ਨੇ ਰੋਮੀ ਨੂੰ ਵੀ ਆ ਜੁੱਪਿਆ। ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੁੱਟਿਆ। ਮੈਂ ਹਵਾਲਾਤ 'ਚੋਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਛੁਡਾ ਲਿਆ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ 'ਗਾਂਧੀ' ਨੇ। ਪੁਲਸ ਨੇ ਟੀਚਾ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ। ਸਾਵੀ ਹੋਰੀਂ ਵੀ ਨਿਬੇੜ ਗਏ। ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਮੈਂ ਨਰਕ ਵੇਖਿਆ। ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਵੇਲੇ ਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਇਮਾਰਤ ਮੇਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਸੀ। ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਏਦਾਂ ਪਹਿਰਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਐਫ.ਬੀ.ਆਈ. ਦਾ ਵਾਂਟੇਡ ਹੋਵਾਂ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਵੱਟੜਾ ਦੇ ਜੁਆਕ ਥਾਣੇ 'ਚ ਆ ਜਾਂਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਸੀਖਾਂ ਥਾਣੀ ਵੇਖ ਕੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ "ਸੋਲਜਰ ਬੈਠਾ।" ਮੇਰੇ ਵਾਲ ਬੌਬੀ ਦਿਉਲ ਸਟਾਇਲ ਦੇ ਸਨ ਪਰ ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਜੇਤੂ ਸੋਲਜਰ ਮੁਕੱਦਰਾਂ ਹੱਥੋਂ ਹਾਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਸੁਨਿਹਰੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਮੈਂ ਹੱਥੀਂ ਖੰਡਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਹਵਾਲਾਤ ਦੀ ਫ਼ਰਸ਼ ਨੀਰ ਨਾਲ ਧੋਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਾਪੂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਆਪ ਸੁਫ਼ਨੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਤੇ ਫੇਰ ਆਪ ਹੀ ਖੰਜ਼ਰ ਫੜ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਤਲ ਬਣ ਗਿਆ।

ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਮਲੋਟ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੇ ਵੀ ਆਏ ਹੋਏ ਸਨ ਅਦਾਲਤ ਕੰਪਲੈਕਸ 'ਚ। ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਤੁਰਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਮੈਂ ਇੰਝ ਦਿਖਾਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਹੋਇਆ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਘਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਪਰ ਉਹ ਮਾਂ ਹੀ ਕੀ ਜੋ ਪੁੱਤ ਦੀਆਂ ਚੀਸਾਂ ਉਹਦੇ ਦਿਲ ਤੱਕ ਨਾ ਜਾਣ। ਬੇਬੇ ਗਲ ਲੱਗ ਰੋ ਪਈ ਤੇ ਕਹਿੰਦੀ "ਤੁਰ ਪਿਆ ਨਾ ਪਿਉ-ਦਾਦੇ ਦੇ ਰਾਹ ?" ਮਾਂ ਦੇ ਬੋਲ ਬਰਛੀ ਬਣਕੇ ਰੂਹ 'ਚ ਲਹਿ ਗਏ। ਮੈਂ ਖ਼ਾਮੋਸ਼ ਸੀ। ਇੱਧਰ-ਉਧਰ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂ, ਦਿਲਾਸੇ-ਧਰਵਾਸਿਆਂ ਦਾ ਅਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਹੋਇਆ। ਉਦਾਸ ਮਨ ਆਪਣਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਖਿੜ ਗਿਆ ਪਰ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਬਹੁਤੀ ਦੇਰ ਮੇਰੇ ਵਿਹੜੇ ਟਿਕਦੀਆਂ ਈ ਨਹੀਂ। ਲੰਬੀ ਪੁਲਸ ਨੇ ਦੋ ਦਿਨ ਦਾ ਰਿਮਾਂਡ ਲੈ ਲਿਆ ਤੇ ਉਹੀ ਜੀਪ ਫੇਰ ਥਾਣੇ ਹੋ ਤੁਰੀ ਜੀਹਦੇ 'ਚ ਮੈਨੂੰ ਇੰਝ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਮੁਲਖ਼ ਨਾਲ ਯੁੱਧ ਛੇੜ ਬੈਠਾ ਹੋਵਾਂ। ਵੈਸੇ ਪੁਲਸ ਮੈਨੂੰ ਨਿੰਬੂ ਵਾਂਗੂ ਨਿਚੋੜ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਪਰ ਪੁਲਸੀਆ ਦਸਤੂਰ ਦੇ ਨਿਰਵਾਹ ਲਈ ਮੇਰਾ ਰਿਮਾਂਡ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਮੈਨੂੰ ਕੁੱਟਦੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਬਲਕਿ ਪੁਲਸ ਵਾਲੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹਮਰਦਰਦੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਕੰਡਿਆਲੇ ਰਾਹਾਂ ਦਾ ਪਾਂਧੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਦੋ ਦਿਨ ਦਾ ਰਿਮਾਂਡ ਖ਼ਤਮ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਮੁੜ ਮਲੋਟ ਕਚਿਹਰੀ 'ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਰ