ਨਿਵਾਣਾ ਨੂੰ ਕਦਮ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇਦਮ

ਬੱਬੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਦੁਨੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਰਹਿੰਦਾ ਮੋਹ ਵੀ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਨਸ਼ੇ 'ਚ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿੱਬੜ ਗਿਆ। ਦਿਨ ਵੀ ਨਸ਼ੇ 'ਚ ਬੀਤਦਾ ਤੇ ਰਾਤ ਵੀ। ਹੁਣ ਸਰਿੰਜ ਤੇ ਸਿਗਰਟਾਂ ਦੀ ਡੱਬੀ ਜੇਬ 'ਚ ਪੱਕੀ ਹੋ ਗਈ। ਬੱਬੀ ਦਾ ਦਿਲਬਰ ਬੱਗੀ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਰਲ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਘਰੋਂ ਪੈਸੇ ਲੈਂਦੇ ਜਾਂ ਯਾਰਾ-ਮਿੱਤਰਾਂ ਤੇ ਉਗਰਾਹ ਲੈਂਦੇ। ਜੇ ਥੁੜ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਘਰ 'ਚੋਂ ਹੀ ਛੋਟੀ-ਮੋਟੀ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲੈਂਦੇ। ਮੇਰੀ ਤੇ ਬੱਗੀ ਦੀ ਡੋਜ਼ ਬੜੀ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵਧੀ। ਦਿਨ 'ਚ ਇਕ ਜਣਾ ਵੀਹ-ਵੀਹ ਟੀਕੇ ਲਾ ਜਾਂਦੇ। ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਨੋਰਫਿਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡੈਜਾਪਾਮ, ਏਵਲ, ਫਨਾਰਗਨ ਦੇ ਇੰਜੈਕਸ਼ਨ ਵੀ ਲੈਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਸਾਡੀ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦੌੜ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦੀ। ਨਾ ਰੋਟੀ ਦਾ ਫਿਕਰ ਨਾ ਚਾਹ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ। ਮੈਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਾਹਰ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ। ਮੇਰਾ ਟਿਕਾਣਾ ਹੁੰਦੇ ਛਾਪਿਆਂਵਾਲੀ ਕਾਲਜ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੇ ਕਮਰੇ। ਪਿੰਡ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਣ ਦਾ ਸ਼ੌਂਕ ਮੈਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ। ਅਸੀਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖੇਡਣ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੱਕ ਜਾਂਦੇ। ਮੇਰੀ ਵਿਕਟਕੀਪਿੰਗ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ 6-7 ਜਣੇ ਆਪਣੀ ਗਲੀ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਹੀ ਜਾਂਦੇ ਤੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਜਿੱਤ ਲਿਆਉਂਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਇੱਕ ਵਾਰ ਬਲੋਚ ਕੇਰਾ ਪਿੰਡ 'ਚ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ 'ਚ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਚੋਂਕ ਹੁਸਨਰ ਦੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਖੇਡਦਿਆਂ ਸਾਰੇ ਆਊਟ ਹੋ ਗਏ। ਮੈਂ ਚੱਪਲਾਂ 'ਚ ਗਿਆ ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਗੇਂਦਬਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਧੱਜੀਆਂ ਉਡਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਮੈਚ ਹਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਕਿੱਟਾਂ 'ਚ ਸਜੇ ਉਹ ਰੋਈ ਜਾਣ ਅਖੇ "ਸਾਰੇ ਸਿੱਟ ਲਏ ਸੀ ਅਮਲੀ ਜਿਹਾ ਲੈ ਕੇ ਬਹਿ ਗਿਆ।" ਇੰਝ ਹੀ ਇਕ ਵਾਰ ਖੇਮਾ ਖੇੜਾ ਪਿੰਡ 'ਚ ਫਾਈਨਲ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਹਨੇਰੀ ਲਿਆਂਦੀ। ਝੋਰੜ ਪਿੰਡ ਦੇ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਵਿਚ ਗੇਂਦ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਥਾਂ ਦੱਸ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਛੱਕਾ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦਾ। ਉਹ ਪਾਰੀਆਂ ਅੱਜ ਵੀ ਯਾਦ ਨੇ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਯਾਦ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਉਹ ਖਿਡਾਰੀ ਜੋ ਟੁੱਟੀ ਮਾਲਾ ਦੇ ਮੋਤੀਆਂ ਵਾਂਗ ਖਿੰਡ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਸਰਵਨ ਅਤੇ ਜੋਜਾ (ਦੋਵੇਂ ਭਰਾ) ਕੰਦੂ ਖੇੜਾ ਆ ਗਏ। ਸਰਵਨ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਘਰ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਘਰ ਦੇ ਨਾਲ ਸੀ। ਸਾਡੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬਾਪੂ ਵੀ ਆਪਸ 'ਚ ਗੂੜ੍ਹੀ ਸਾਂਝ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਨਿਭ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਪਿੰਡ ਵਾਲਾ ਹੈਪੀ ਖੇਡਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜੋ ਹੁਣ ਪੰਚਾਇਤ ਵਿਭਾਗ 'ਚ ਅਫਸਰ ਹੈ। ਭੋਲਾ ਬੀ.ਐਸ.ਐਫ. 'ਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਬੱਬੀ ਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਚੋਗਾ ਚੁਗਣ ਪ੍ਰਦੇਸ ਉੱਡ ਗਏ। ਹਰਚਰਨ ਮੰਝਧਾਰ 'ਚ ਹੈ ਜਦਕਿ ਜਿੰਦੂ ਵਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਇਲਾਕੇ ਦੀ ਚੋਟੀ ਦੀ ਟੀਮ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਇਡ ਭਾਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ 'ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸਰਵਨ ਬੜਾ ਗਜ਼ਬ ਦਾ ਗੇਂਦਬਾਜ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਮੇਰਾ ਭਰਾ ਰੂਪਾ, ਜੋਜਾ, ਬੌਬੀ ਅਤੇ ਭੋਲਾ ਬੱਲੇਬਾਜਾਂ ਨੂੰ ਹਿੱਲਣ ਨਾ ਦਿੰਦੇ ਤੇ ਵਿਕਟ ਦੇ ਪਿੱਛਿਓਂ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢ-ਕੱਢਕੇ ਹੋਰ ਵੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਣਾ ਦਿੰਦਾ। ਬੱਲੇਬਾਜੀ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਈ ਕਰ ਲੈਂਦੇ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦਾ ਕੋਈ ਗਰਾਂਉਂਡ