ਧਰਤੀ ਜਿਵੇਂ ਗਰਕਣ ਲਈ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਸਰੀਰ ਸ਼ਰਮ ਮਾਰਿਆ ਪਾਣੀ ਪਾਣੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ।

ਦੁਪਿਹਰਾ ਢਲ਼ਿਆ।

ਕਾਲਜ ਵਿਚੋਂ ਛੁੱਟੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

ਬਿੱਲਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਤੀ ਲੋਕਲ ਬੱਸ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ ਪੁੱਜ ਗਏ। ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ ਦੇ ਇਕ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹਾ ਦਰਸ਼ਣ ਆਪਣੀਆਂ ਤਾਜ਼ੀਆਂ ਫੁੱਟੀਆਂ ਮੁੱਛਾਂ ਨੂੰ ਤਾਅ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪ੍ਰੀਤੀ ਵੱਲ ਉਹ ਭੂਸਰੀ ਗਾਂ ਵਾਂਗ ਝਾਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਕੋਈ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੇ ਰੇਸ਼ਮ ਵਰਗੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਘਰੂਟਾਂ ਨਾਲ ਖਾ ਜਾਂਦਾ। ਦੰਦੀਆਂ ਨਾਲ ਨੋਚ ਲੈਂਦਾ!

ਬੱਸ ਆ ਕੇ ਰੁਕੀ।

ਭੀੜ ਕਾਫ਼ੀ ਸੀ।

ਸਵਾਰੀਆਂ ਇਕ ਦੂਜੀ ਤੋਂ ਕਾਹਲੀਆਂ ਸਨ।

ਧੱਕਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਬਿੱਲਾ ਬੱਸ ਵਿਚ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਚੜ੍ਹਨ ਲੱਗੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੀ ਛਾਤੀ 'ਤੇ ਦਰਸ਼ਣ ਨੇ ਖੁੰਧਕ ਨਾਲ ਕਸਵੀਂ ਚੂੰਢੀ ਭਰ ਲਈ । ਕਸੀਸ ਵੱਟ ਕੇ..!

-"ਮਾਰਤੀ ਵੇ ਬਾਪੂ...!" ਉਸ ਦੀ ਚੰਘਿਆੜ੍ਹ ਵਰਗੀ ਚੀਕ ਨਿਕਲੀ। ਅਛੁਹ ਮਾਲੂਕ ਛਾਤੀ ਉਪਰ ਬੇਕਿਰਕੀ ਨਾਲ ਭਰੀ ਚੂੰਢੀ ਕਾਰਨ ਅਜੀਬ ਪੀੜ ਸਿੱਧੀ ਦਿਲ ਨੂੰ ਗਈ ਸੀ। ਸਰੀਰ ਅੰਦਰ ਚਸਕ ਦੀ ਲਾਟ ਫਿਰ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਹਿੱਕ 'ਜਲੂੰ-ਜਲੂੰ’ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਈ।

ਬਿੱਲਾ ਇੱਕੋ ਛਾਲ ਨਾਲ ਥੱਲੇ ਉਤਰਿਆ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਣ ਨੂੰ ਬੱਕਰੇ ਵਾਂਗ ਢਾਹ ਲਿਆ। ਘਸੁੰਨ ਅਤੇ ਮੁੱਕੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨਾਸਾਂ ਲਹੂ ਲੁਹਾਣ ਕਰ ਧਰੀਆਂ।

ਪਰ ਆਸੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਫੜ ਕੇ ਮਾਮਲਾ ਰਫ਼ਾ-ਦਫ਼ਾ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ।

-"ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਦੇਖਲੂੰਗਾ ਉਏ ਨੰਗਾ...।" ਦਰਸ਼ਣ ਨੇ ਅਜੀਬ ਬਚਨ ਕੀਤੇ।

-"ਜਿੱਦੇਂ ਮਰਜੀ..! ਸਾਲਾ ਵੱਡਾ ਸਰਮਾਏਦਾਰ..!'

-"ਆਹੋ, ਹੈਗੇ ਆਂ ਸਰਮਾਏਦਾਰ! ਨਾਲੇ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਮੂਹਰੇ ਕੀ ਬੋਲੇਂਗਾ ਉਏ..? ਥੋਡਾ ਬੁੜ੍ਹਾ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਸੀਰੀ ਰਲ ਕੇ ਟੱਬਰ ਪਾਲਦੈ, ਤੇ ਸਾਲ਼ਿਆ ਤੂੰ ਬਣਿਆਂ ਫ਼ਿਰਦੈਂ ਰਾਠ? ਦਰਸ਼ਣ ਨੇ ਮੂੰਹ ਪਾੜ ਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਖ ਦਿੱਤਾ।

-“....। ਬਿੱਲੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਔੜਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕਾਲਜਿਓਂ ਰੁੱਗ ਭਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਰਸ਼ਣ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਦੁਖੀ ਹਿੱਕ 'ਤੇ ਮਿਹਣੇ ਦਾ ਬਾਣ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਘਰ ਦੀ ਗ਼ਰੀਬੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣ 'ਤੇ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਗੁੱਸੇ ਅਤੇ ਬੇਵਸੀ ਵਿਚ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਭਰ ਆਇਆ। ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਹੰਝੂ ਆ ਗਏ। ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਸਾਰੇ ਜੱਗ ਜਹਾਨ ਸਾਹਮਣੇ ਨੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

-"ਸਾਅਲੀ ਕੁੱਤੀ ਜਾਤ..! ਸਾਡੇ ਘਰੇ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਮਸਾਂ ਡੰਗ ਟਪਾਉਂਦੇ ਐ, ਤੇ ਇਹੇ ਬਣਨ ਤੁਰ ਪਿਆ ਗਾਜੀਆਣੇਂ ਵਾਲਾ ਕੁੰਢਾ ਸਿਉਂ ।" ਦਰਸ਼ਣ ਜਿਵੇਂ ਉਤੋਂ ਦੀ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ।

-"ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਈ ਡੰਗ ਟਪਾਉਂਦੇ ਐ ਨਾ? ਮੰਗ ਕੇ ਤਾਂ ਨ੍ਹੀ..?" ਪ੍ਰੀਤੀ ਬਿੱਜ ਵਾਂਗ ਪਈ।

-"........।' ਦਰਸ਼ਣ ਦਾ ਮੂੰਹ ਚਿਤੌੜਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਵਾਂਗ ਬੰਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਘਣ ਵਰਗੀ ਗੱਲ ਮੱਥੇ ਵਿਚ ਵੱਜ ਟੀਕ ਚਲਾ ਗਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਾ ਔੜਿਆ।

ਬੱਸ ਤੁਰ ਪਈ।

ਪਰ ਦਰਸ਼ਣ ਬੱਸ ਸਟੈਂਡ 'ਤੇ ਹੀ ਖੜ੍ਹਾ ਆਪਣੇ ਰੁਮਾਲ ਨਾਲ ਖ਼ੂਨ-ਖੂਨ ਹੋਈਆਂ ਨਾਸਾਂ ਪੂੰਝ ਰਿਹਾ ਸੀ।

ਬੱਸ ਭੱਜੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ।

-"ਦੇਖ ਲਿਆ ਅਮਰ ਸਿਆ? ਪਿਉ ਕਿੱਡਾ ਦੇਵਤੈ, ਤੇ ਇਹੇ ਉਹਦੇ ਘਰੇ ਕਿੱਥੋਂ ਜੰਮ ਪਿਆ ਦੈਂਤ..?'' ਇਕ ਬੁੱਢਾ ਆਖ ਰਿਹਾ ਸੀ।

-"ਇਹ ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗਿਐ..!"

-"ਬਾਹਲਾ ਹੰਕਾਰੀ ਐ ਸਹੁਰਾ..। ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਬੰਦਾ ਨੀ ਗਿਣਦਾ..!"

-"ਮਿਹਣੇਂ ਤਾਂ ਦੇਖ ਕਿਵੇਂ ਮਾਰਦਾ ਸੀ, ਬੁੜ੍ਹੀਆਂ ਮਾਂਗੂੰ..?'

-"ਭਲਾ ਜੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਚੱਟ ਲੇ ਜਮੀਨ ਨੂੰ..!"

-"ਨ੍ਹਾ ਇਹ 'ਕੱਲਾ ਕਿਤੇ ਬਾਹੀ ਕਰਲੂ..?"

ਰੱਖਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਬਾਪ ਲੱਖਾਂ ਛੱਡ, ਕਰੋੜਾਂਪਤੀ ਸੀ। ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਸ ਦੇ ਬਾਪ ਨੇ ਮਲਾਇਆ ਵਿਚ ਇੰਮਪੋਰਟ-ਐਕਸਪੋਰਟ ਦਾ ਬਿਜ਼ਨਸ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਮੀਰ ਬਾਪ ਦੀ ਲੜਕੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ..! ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਗਰੀਬ ਬਿੱਲੇ ਨੂੰ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ..! ਬਾਪ ਨੇ ਲੱਖ ਸਮਝਾਉਣ 'ਤੇ ਵੀ ਰਾਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾਂ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਰੱਜੀ ਪੁੱਜੀ ਜ਼ਮੀਰ ਨੇ ਧੱਕਾ ਖਾ ਕੇ ਰਹਿ ਜਾਣਾਂ ਸੀ। ਪ੍ਰੀਤੀ ਨੂੰ ਇਕ ਗੱਲ ਦੀ ਕਦੇ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ ਸੀ ਕਿ ਮਾਪੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ ਪਰੋਖੇ ਕਰਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੋਨੇ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਧੱਕਣ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਤਰਜ਼ੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ..? ਜਿਸ ਜੇਲ ਅੰਦਰ ਆਦਮੀ ਜਾਂ ਔਰਤ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਮ ਅਤੇ ਘੁੱਟ ਘੁੱਟ ਕੇ ਮਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ? ਇਹੀ ਝੋਰਾ ਬਿੱਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਅੰਦਰੋ ਅੰਦਰੀ ਖਾਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਪਰ ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੇ ਮਨ 'ਤੇ ਕੋਈ ਬਹੁਤਾ ਖ਼ਾਸ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਇਸ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦਾ ਰਸਤਾ ਨਕਸ਼ੇ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਅੰਦਰ ਬਿਠਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ? ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਅੰਦਰ ਅਥਾਹ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਘਰ ਕਰੀ ਬੈਠਾ ਸੀ।

ਬੱਸ ਰੁਕੀ!

ਬਿੱਲਾ ਸੀਟ ਤੋਂ ਉਠਿਆ।

ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਗੱਲ ਕੀਤਿਆਂ ਹੀ ਉਹ ਹੇਠਾਂ ਉਤਰ ਗਿਆ। ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਹ ਪ੍ਰੀਤੀ ਦੇ ਕੰਨ ਕੋਲ, "ਜਿਉਂਦੇ ਰਹੇ ਤਾਂ ਮਿਲਾਂਗੇ ਲੱਖ ਵਾਰੀ " ਆਖ ਕੇ ਉਤਰਦਾ ਸੀ।

ਪ੍ਰੀਤੀ ਨੇ ਅਜੇ ਦੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਛੱਡ ਕੇ ਉਤਰਨਾਂ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿੰਡ ਅਜੇ ਅੱਗੇ ਸੀ। ਪ੍ਰੀਤੀ ਨੇ ਉਡਦੀ ਉਡਦੀ ਜਿਹੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਬਿੱਲੇ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣ ਦੇ ਕਈ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਪਰ ਬਿੱਲਾ ਬੋਲ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਗੁੱਸੇ ਜਾਂ ਹੰਝੂਆਂ ਦਾ ਹੜ੍ਹ ਉਸ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਰੋੜ੍ਹ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਕਿਸ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ..? ਬਿੱਲੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ..!

ਬਿੱਲਾ ਚੁੱਪ ਚਾਪ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਗੁੰਮ-ਸੁੰਮ ਜਿਹਾ ਹੋਇਆ ਘਰੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।

ਕਿਸ਼ਤ 3

ਬਿੱਲੇ ਦੀ ਬੁੱਢੀ ਬਿਮਾਰ ਮਾਂ ਮੰਜੇ 'ਤੇ ਬੈਠੀ ਖੇਸ ਦੇ ਬੰਬਲ ਵੱਟ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਘੁਣ ਵਾਂਗ ਚਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਬਿੱਲਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ

ਬਾਪ ਇਤਨੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਉਸ ਦਾ ਮੁਕੰਮਲ ਇਲਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾ ਸਕੇ ਸਨ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਦਾ 'ਬਾਲ' ਰੁਕਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਦਿਲ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਪੂਰੀ ਨਹੀਂ ਭੇਜਦਾ ਸੀ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਲੈ ਜਾ ਕੇ ਕਿਸੇ ਸਪੈਸ਼ਲ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਗ਼ਰੀਬ ਪਿਉ-ਪੁੱਤ ਆਪਣੀ ਖਾਲੀ ਜੇਬ ਵੱਲ ਦੇਖ ਕੇ ਚੁੱਪ ਕਰ ਗਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਮਾਰ ਖਾਵੇ, ਉਦੋਂ ਉਹ ਗੱਲ ਰੱਬ 'ਤੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਕਿਤਨਾ ਵੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਹੋਵੇ, ਪੈਸੇ ਖੁਣੋਂ ਲੋਕ ਮਜਬੂਰੀ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਬ ਦੇ ਰਹਿਮ 'ਤੇ ਹੀ ਰਹਿਣ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਬਿੱਲਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਬਾਪ ਬੇਬੇ ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੀ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਗੋਲੀ-ਗੱਪਾ ਦੁਆ ਛੱਡਦੇ। ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਟੀਕਾ ਵੀ ਲਾ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਪਿਉ ਪੁੱਤ ਦੀ ਵਿਪਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਕਮਾਈ ਹੂੰਝ ਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।

ਬੁੱਢੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ ਨੇ ਸਿਉਂਕ ਵਾਂਗ ਖਾ ਲਿਆ ਸੀ।

ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਡਹੀ ਮੰਜੀ ਉਪਰ ਬੈਠੀ ਉਹ ਹੱਡੀਆਂ ਦੀ ਮੁੱਠ ਹੀ ਤਾਂ ਜਾਪਦੀ ਸੀ ?

ਬਿੱਲੇ ਦੀ ਇਕ ਭੈਣ ਅਤੇ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਸੀ । ਭਰਾ, ਜੋ ਕਿ ਨਲਾਇਕ ਅਤੇ ਪੁੱਜ ਕੇ ਇੱਲਤੀ ਸੀ। ਬਿੱਲਾ ਉਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਆਖਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਚਾਰੇ ਚੁੱਕ ਕੇ ਆਉਂਦਾ। ਉਹ ਅੱਠਵੀਂ ਕਲਾਸ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ। ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਉਹ ਸਿੰਗ ਫਸਾਈ ਰੱਖਦਾ। ਘਰੋਂ ਫ਼ੀਸ ਵਾਸਤੇ ਪੈਸੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਫ਼ੀਸ 'ਚੰਡੋਲ 'ਤੇ ਹੀ ਰੁੜ੍ਹ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਫ਼ੀਸ ਦੇ ਪੈਸੇ ਉਹ ਸਕੂਲ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਪਹੁੰਚਦਾ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਬਿਲੇ ਲਾ ਦਿੰਦਾ! ਜਦ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹੱਥ ਮਾਸਟਰਾਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਆਉਂਦਾ ਕਿ ਅਜੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਫ਼ੀਸ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੀ, ਤਾਂ ਬਿੱਲਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦੇ। ਇਤਨੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਕਮਾਈ ਬੱਗਾ ਫੂਕ ਮਾਰ ਕੇ ਹੀ ਉਡਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ!

ਬਿੱਲਾ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਆ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਆਪਣੀ ਫ਼ੀਸ ਅਤੇ ਘਰ ਦਾ 'ਗੁੜ-ਚਾਹ ਤੋਰਦਾ ਸੀ। ਪੜ੍ਹਨਾ ਬਿੱਲੇ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਉਹ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਬਣ ਕੇ, ਕੁਝ ਕਰ ਕੇ ਦਿਖਾਉਣਾਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਬੱਗਾ ਤਾਂ ਬਹੁਤ 'ਉਚੇ' ਜੋੜਾਂ ਵਿਚ ਸੀ। ਭੈਣ ਗਿਆਨੋਂ ਪੰਜ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹੀ ਹਟਾ ਲਈ ਸੀ। ਮਾਂ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਦਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਸੀ।

-"ਬਿੱਲਿਆ..! ਰੋਟੀ ਖਾ ਲੈ ਪੁੱਤ..!" ਮਾਂ ਧੁੱਪੇ ਬੈਠੀ ਬੋਲੀ।

-"......." ਬਿੱਲਾ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ।