ਦੀਆਂ ਚੀਖਾਂ ਨੂੰ ਕੌਣ ਸੁਣਦਾ ਸੀ।
ਕਈ ਘੋੜੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਿਣ ਵਿੱਚ ਰੁੜ੍ਹਦੇ, ਗਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਧੂਹ ਕੇ ਲੈ ਗਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਛੱਕੜੇ ਨੂੰ ਤੇ ਲੋਕ ਫਸੇ ਫਸਾਏ, ਇੰਝ ਟੁਰੀ ਗਏ, ਜਿਉਂ ਛੱਕੜਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਅੱਗੇ ਹਾਲਾਂ ਵੀ ਟੁਰੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।
ਦੂਜੇ ਛੱਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਗੋਤੇ ਗੋਤ ਹੋਏ ਬੱਚੇ, ਭਿੱਜੇ ਸਿਰਹਾਣਿਆਂ ਤੇ ਲੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਮੇ, ਚੀਖ਼ੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸੀ।
"ਮਾਂ... ਮਾਂ... ਡੈਡੀ..।"
ਇਸ ਹੜ੍ਹ ਦੀ ਗੜ੍ਹਕ ਅੱਗੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਦੁੱਖੀ ਚੀਖ਼ਾਂ ਕੀ ਆਖਣ। ਅੰਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰ ਰਿੜ੍ਹਦੇ ਖਬਰੇ ਕਿੱਥੇ ਜਾ ਡਿੱਗਦੇ ਸਨ । ਪਾਣੀ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹਵਾ, ਝੱਲਿਆਂ ਵਾਂਗ ਚੀਖ਼ਾਂ ਮਾਰਦੀ, ਖਬਰੇ ਕਿੱਧਰੋਂ ਆਉਂਦੀ ਸੀ ਤੇ ਕਿੱਧਰ ਜਾ ਨਿਕਲਦੀ ਸੀ।
ਅਚਾਨਕ ਕਾਲੀ ਬੋਲੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੀਲੀ ਜਿਹੀ ਭਾਹ ਲਿਸ਼ਕਦੀ। ਦੂਰ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀਆਂ ਰੇਖਾਵਾਂ, ਦੰਦੀਆਂ, ਖੱਡ, ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਕੰਨ ਜਿਉਂ ਸਾਹਮਣਿਓਂ ਉੱਭਰ ਆਏ.. ਵੇਖ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਚੋਭ ਜਿਹੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ - ਇਸ ਕੰਬਦੀ ਭਾਹ ਵਿੱਚ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਮੁਰਦਾ, ਬੇਜਾਨ, ਬੇਹਰਕਤ ਜਾਪਦੀ ਸੀ। ਬੇਹਰਕਤ ਵਿਗੀਆਂ ਵਗਦੀਆਂ ਧਾਰਾਂ, ਭੱਗਾਂ ਸੁੱਟਦੀਆਂ ਵਗਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ, ਬੇਹਰਕਤ ਘੋੜੇ ਅੱਗੇ ਦਾ ਇੱਕ ਪੈਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਤੇ ਬੇਹਰਕਤ ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਇਸ ਵਾਟ ਉੱਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਤੇ ਰੁੱਕੇ ਟੁਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਟੁਰੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਕਾਲੇ ਮੂੰਹ ਅੱਡੀ ਜਿਉਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਰੁੱਕ ਗਈ ਹੋਵੇ ਤੇ ਬੇਹਰਕਤ ਸਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਉਹ ਨੀਲੇ ਪਏ ਹੱਥ, ਜੋ ਭਿੱਜੇ ਸਿਰਹਾਣਿਆਂ ਉੱਤੇ ਬੇਹਰਕਤ ਟਿਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਸਭ ਕੁਝ ਇਸ ਕੰਬਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੀਲੀ ਲੈਅ ਵਿੱਚ ਬੇਹਰਕਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ । ਜਿਉਂ ਸਭ ਕੁਝ ਜੰਮ ਗਿਆ ਹੋਵੇ।
ਇੰਝ ਜਾਪਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਨੀਲੀ ਲੋਅ ਦਾ ਕਾਂਬਾ ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਛਿੜਿਆ ਰਹੇਗਾ, ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਅਚਾਨਕ ਇਹ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੱਕਦਿਆਂ ਤੱਕਦਿਆਂ, ਕਿਤੇ ਲੋਪ ਵੀ ਜਾ ਹੋਇਆ।
ਰਾਤ ਦੇ ਅੰਨ੍ਹੇਰੇ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਖਾ ਲਿਆ, ਪਰ ਅਚਾਨਕ ਇਸ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਫੈਲੀ ਚੁੱਪ ਚਾਂ ਨੂੰ ਝੂਦੀ ਇੱਕ ਆਵਾਜ਼ ਜਿਹੀ ਗੁੱਜੀ, ਜਿਉਂ ਪਹਾੜ ਦੀਆਂ ਵੱਖੀਆਂ ਪਾਟ ਗਈਆਂ ਹੋਣ ਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਆਂਦਰਾਂ ਏਡੇ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਗੜ ਗੜ ਕਰਦੀਆਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਆਈਆਂ ਹੋਣ ਕਿ ਰਾਤ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲਤਾ ਨੂੰ ਸਾਂਭ ਕੇ ਰੱਖਣਾ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਸਭ ਕੁਝ ਟੋਟੇ ਟੋਟੇ ਹੋ ਕੇ ਗੜ੍ਹਕਦਾ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ, ਖੇਡਾਂ, ਖਾਈਆਂ ਤੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿੜ੍ਹਦਾ ਜਾ ਡਿੱਗਾ । ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਨ ਬੋਲੇ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂ ਸਾਹ ਸਤ ਸਮਾਪਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ।
ਸਾਮਾਨ ਗੱਡੀ, ਸਿਪਾਹੀ, ਬੰਦੂਕਾਂ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਪੇਟੀਆਂ, ਰੀਫੂਜੀ-ਸਭ ਕੁਝ ਅਹਿਲ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ। ਲੋਕ ਤੇ ਛਕੜੇ ਸਭ ਇਸ ਹੜ੍ਹ ਤੇ ਤੂਫ਼ਾਨ, ਗਰਜ ਤੇ ਲਿਸ਼ਕਦੀ ਮਾਰੂ ਬਿਜਲੀ ਅੱਗੇ ਆਪਣੇ ਤਰਾਣ ਗੁਆ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਅਖੀਰਲਾ ਕਣ ਵੀ ਬਾਕੀ
