faualaadee harrh
alaigazaandar saraafeemovich
anuvaadak aim. ais. setthee
lekhak baare
alaigazaandar seraafeemovich popeva 18631949 soveeat saahit de usaraeean vichon ik han| valaadeemeer ileech lainin uhanaan deean likhataan dee bahut prashansaa karade san|
...tuhaaddeean rachanaavaan ne mere andar tuhaadde lee ddoonghee sadabhaavanaa paidaa keetee hai, lainin ne uhanaan noo likhiaa see| meree tuhaanoo ih dasan dee bahut ichhaa hai ki mazadooraan ate hor sabanaan lee tuhaaddaa kam kinaa jrooree hai..
seraafeemovich daa janam 1863 vich don nadee de khetar vich ik madha varagee kazaak fauajee afsar de parivaar vich hoeaa see | sakoolee sikhiaa ton baad uhanaan ne peettarajbarag yooneevarasittee de fijikasaganit vibhaag vich adhiain keetaa| usade naal hee uh kaanoon ate vigiaan vibhaag de bhaashanaan vich vee jaande rahe ate samaajavigiaan te arathasaasatar daa vee adhiain karade rahe| yooneevarasittee vich uh roopos inakalaabee garap de ik saragaram mainbar ban ge| jisade aagoo lainin de vadde bhaaee alaigajaandar oleeaanov san|
zaar shaahee sarakaar ne yooneevarasittee de inakalaabee kendar daa bahut berahimee naal khaatamaa keetaa| seraafeemovich us samen chauathe saal de vidiaarathee sanauhanaan noo yooneevarasittee chon kadt ke aarattik mahaansaagar de nerre menej pindd bhej ditaa| giaa|
seraafeemovich ne aapanee pahilee kahaanee baraf dee chottee te ise jalaavatanee de samen 1889 vich likhee| ih sathaan duneean de dooje sire ute hai| ithe behad namee, sanghanee dhund ate lagabhag saaraa saal baraf jamee rahindee hai..., audaas, vichaaraan ch gunm chup chupeete utar, chintan lee vishaal prades ate kauarreean yaadaan ne mainoo likhan dee preranaa ditee.. main peerr, hanjhooaan, gareebee ate dabekuchale lokaan baare likhan lagaa|
seraafeemovich deean shurooaatee kahaaneean 18901900 mudtale udaas te zaalam roosee jeevan noo pesh karadeean han| toofaana, reta|
par seraafeemovich daa vishavaas see ki roosee lokaan noo siraf gareeb, neeveen te hanere ch grasat lokaan de roop ch pesh karanaa ttheek naheen hai, kiaunk ih uthaan val vadh rahe, har mushakal naal te mauat naal joojhan vaale lok han, jo uhanaan janzeeraan noo torran de samarath han, jinhaan ch uh sadeean ton jakarre hoe han|
soraafeemovich dee mauat dee muhinma ate chattaan de thale kahaaneean 1905 de roosee inakalaab baare han| ih is tarhaan deean kahaaneean san, jihanaa noo zaarashaahee sarakaar ne bahut khataranaaka ailaan ditaa see|
1917 vich uhanaan ne gaaleenaa kahaanee likhee, jis vich uhanaan ne roosee penddoo jeevan vich aaun vaalee jaagritee daa varanan keetaa hai| 1926 vich uhanaan ne do mauataan kahaanee likhee, jo uhanaan deean behatareen kahaaneean vichon ik hai| is kahaanee dee naaeikaa ik nauajavaan kurree hai, jo 1917 de inakalaab de yodhiaan dee niaan pooran yudh vich sahaaeitaa karade hoe maaree jaandee hai|
1925 vich prakaashit naaval faualaadee harrha ne, jis vich uhanaan ne roosee ghareloo jang dee ik ghattanaa dee peshakaaree keetee hai, seraafeemovich noo sansaaraviaapee prasadhee ditee|
193040 de saalaan vich lekhak aapane desh dee yaataraa karade hoe naven shiraan, naven lokaan uhanaan deean sidheean te praapateean ate shaanteepooran jeevan dee jit baare likhade rahe|
auh nauajavaan lekhakaan noo vee aapanaa kaafee samaan dinde san | d. furamaanov noo aapane naaval chaapaayeva vich ate nikolaaee osatarovasakee noo kabahoon naa chhaadde kheta likhan vich uhanaan ne bahut mehatavapooran sujhaa dite|
ddaan vahindaa rihaa ate dharatee paasaa paratiaa de bhaavee lekhak deean shurooaatee kahaaneean noo vee seraafeemovich ne saahamane liaaun vich sahaaeitaa ditee see| lainin purasakaar jetoo mikhaaeel solekhov ne aapane guroo baare likhiaa hai, main seraafeemovach daa bahut hee shukaraguzaar rahaangaa, kiaunk uhanaan ne mere lekhana kaaraj de shurooaatee dauar ch mainoo bahut hee hauasalaa ditaa| uh mainoo uhanaan ne shabad kahin vaale pahile viakatee san |
auhanaan daa naaval tthehe eeron dtalood faualaadee harrha samaajavaadee yathaarathavaad dee ik pramaanik rachanaa manee gee hai|
vee. aaee. lainin us baare barree uchee raae rakhade san| aapanee ik chitthee vich uhanaan ne likhiaa, tuhaaddee rachanaa kirateean te saadde lee kinee lorreendee hai...|
eis prasadh naaval ton chhutt vee saraafeemovich ne kineean hee kahaaneean likheean|
mikhaaeel sholokhov de vichaar san ki saraafeemovich sahee arathaan vich ik kalaakaar te ik mahaan hasatee see, jis deean kirataan saadde bahut nerre deean te jaaneean pachhaaneean hoeean han| uh uhanaan lekhakaan dee peerrhee vichon hai, jinhaan kolon aseen naven ubharade lekhak, likhanaa sikhade haan|
saraafeemovich daa naaval faualaadee harrha, nirol sacheean ghattanaavaan ute adhaarit haikiven tamaan sainaa, ee. aaee. kovatee yukh kojookha dee kamaandd hetth utaree kaakesh vichon hundee hoee mukh laal sainaa deean fauajaan naal 1918 de hunaal vicha jaa ralee|
damitree faramaanov de vichaar vich je kujh ghanttiaan lee faualaadee harrh de varakiaan vich gotaa maar jaao taan injh lagadaa hai, jiven pooraa inakalaab akhaan saahamane saakaar ho utthiaa hai|
hittalaree jaramanee de viradh soveeat sangh dee mahaan deshabhagateepooran jang de samen aapanee 80 saal dee umar de baavajood seraafeemovich jang de morache te ge ate is jang vich roosee yodhiaan deean jitaan te praapatee baare kahaaneean te lekh likhade rahe|
seraafeemovich daa saahit paatthak noo uhanaan de nihachaapooran te hamadaradeepooran lekhanee dee pooree jaanakaaree dindaa hai| aapaneean likhataan baare uh khud kahinde san
... saahit vich sach dee kasauattee te jo kharaa naa utare, aus ton mainoo sadaa nafarat rahee hai|
alaigazaandar seraafeemovich dee mauat 1949 vich hoee|
eih pusatak
eik ajeeb jihee hee gal ho gee, naa palaatt karake, naa paataraan karake, naa ghattanaavaan karake ate naa koee sapashatt man vich kalapanaa jaan vichaar lai ke hee tthehe eeron dtalood daa aaranbh ho giaa|
pahile vishav yudh de suroo hon ton thorrhaa chir hee pahilaan, mere putar anaatolee ne kaakesheean pahaarree silasiliaan vich paanee deean kandheean noo vekhan daa faisalaa kar liaa, jo novaroseesak de kasabe ton shuroo ho ke barree saan naal samundar te sattaipee tak jaandeean san|
bhooreean chattaanaan, khulhe moonh deean khaddaan te upar aakaash teek, jaan te hunaal de chitte dudh badalaan dee lishak see te jaan chamakadeean barafaan deean chotteean
jiaun jiaun aseen upar val noo charrhade ge, aale duaale sukharr kharrheean chattaanaan vich dee samundar disanon hatt giaa | havaa vee ghatt vadh hee reh gee te saah tez tej aaun lag piaa| lishakade chitte badal saadde siraan naal kheh kheh ke langh jaande | garamee vee bas enee ku hee see, jinee ku uche pahaarraan ute ho sakadee hai|
achaanak chattaanaan pichhe noo parat peean| aseen hairaan vekhade reh ge| kaakesheean silasilaa, eih bhaaree kandhee, enee patalee ho gee see, jiaun usatare dee dhaar | saje khabe duheen paaseen door hetthaan teek jaandeean sukharrachattaanaan san| saje hath samundar iaun kharrhataa jaapadaa see, jiaun ik neele rang dee pighalee hoee kandh kharrhatee hoee hove iddee dooron saanoo lahiraan daa zaraa vee pataa naheen see lag rihaa| khabe hath, door hetthaan, rukhaan naal bhareean, neele rang deean pahaarreean san te is ton parhe keeaoothan sattaipee daa visathaar see|
aseen keele hoe, eihanaan duhaan noo jorran vaalee us sauarree thaan ute jis dee chauarraaee do meettar ton ziaadaa naheen see, akhaan saahamane vichhe sansaar daa nazaaraa vekhade rahe|
akatoobar inakalaab safal ho giaa see|
meraa aapanaa piaaraa inakalaabee maasako, laalo laal hoeaa see | maasako deean khirrakeean khunddiaan vaang kaaleean hoeean moonh addee vekhee jaa raheean san| galeean vich goliaan ne ttoe hee ttoe keete hoe san te is deean kandhaan goleean naal chhaananee chhaananee hoeean peean san te is de bhukh te taseehiaan de sataae, khasataa haal lokaan deean khubheean akhaan vich, eik jalau lishakaan maar rihaa see|
aapanee kee dasaan meree thaan kithe see
main aapane tauar te is sangharash noo chalaan hit, apeelaan, lekh, bhaashan larraaee de morache ton likh likh ke bhej rihaa saan, par fir vee, mere andar ik khoh jihee paindee rahindee see ki main jo kujh karanaa chaaheedaa hai, auh naheen kar rihaa| mainoo kujh mahaan karake vikhaanaa chaaheedaa see, kujh sansaar vich uge jhaarrajhakhaarr noo vadt ke, saaf thaan karanee chaaheedee see | saahit vich vee kujh ajihaa karan dee lorr see, jis naal puraane jangal vadt ke, kujh naven te suhane bootte laae jaa sakan| ik paase dtaahun te dooje paase usaaran daa kam naalon naal karan dee lorr see|
par kis tarhaan
mainoo pahile vishav yudh ton pahilaan dee ik ghattanaa yaad aaundee hai meree mottar saaeekal jis noo main ddaivala aakhadaa saan, mukh maarag ute dhoorraan uddaandee te chakar kattadee uddee jaa rahee see; saje hath pahaarr te khabe neelaa samundar tthaatthaan maar rihaa see| main pahaarraan vich aapane ddaivala noo sattaindd ute kharrhaa keetaa te ik kirasaan dee jhugee vich dudh lain ttur giaa| us mainoo dasiaa ki gurabat daa maariaa uh, reaazaan gubareenaa ton ithe aaeaa see | bachiaan daa ijarr us de kol see, mihanat mushakataan dee maaree us dee vahuttee see te budte maanbaap san, jinhaan dee dekh bhaal karanee paindee see|
angoor deean velaan te anzeeraan de boottiaan dee thaaeen, jo us khetar vich bahut karake ugade san, aus kanak beejanee shuroo keetee| barree suhanee uchee lamee te bhaare sittiaan vaalee kanak ugee| saaraa ttabar barreean sadharaaeean akhaan naal boottiaan val vekhadaa rahindaa, ki hor chahun dinaan noo vaadtee pai jaanee e|
te fir achaanak kee hoeaa ki pahaarraan ute kaale badal ghir aae| ghamaa gham meenh varhan lag piaa| sabh nadeean naale bhar bhar ke vagan lag pe te rukh bootte sabh rorrh ke lai ge| adhe ghantte magaron vekhiaa ki kanak daa saaraa khet vadde vadde patharaan te rukhaan hetth vichhiaa piaa see jiaun kise bhoot ne aa ke sabh litaarr ke rakh ditaa hove| koee vee naheen see jaan sakadaa ki ithe sunahireean kanakaan de sitte jhool rahe san, ki barre hadd godde ragarr ke ithe kanak beejee gee see | kirasaan vichaare daa sir goddiaan naal jaa lagaa te bhukhe bache us de duaale aa ke khalh ge|
shaaeid mainoo is kirasaan baare koee pusatak likhanee chaaheedee see jo pahaarraan vich rul giaa see| vichaare lee koee raah naheen see rihaa, koee samaajik raah| reaazaan gubareenaa vich jimeendaar, kulak, paadaree te pulis afasaraan ne, aus de maas vich aapane dand khobhe hoe san| par ithe pahaarraan vich chattaanaan, khaddaan,
jangalaan te samundar vich ghiriaa kisamat noo ro rihaa see| vichaare daa iho jiheean cheezaan naal pahilaan kithe vaasataa piaa see, ki koee tazarabaa hundaa| sadeean ton us dee haalat ise tarhaan tturee aaee see | kudarat naal uh kiven ttakar lai sake| uh taan samaajik tauar te aapane halapanjaalee naal badhaa hoeaa see| kee us baare likhaan
naheen... naheen...| gareeb kirasaanaan baare pahilaan hee, auhanaan dee kangaalee, jahaalat, sadeevee dukhaan baare likhiaa jaa chukaa hai| main aap ihanaan kirasaanaan dee hoobahoo zindagee daa chitaran keetaa hai| par hun taan inakalaab aa chukaa see te ihee kirasaan bhukhaa, nangaa, vaahane pair, khasataa haal, keean morachiaan ute roh bhare richh vaang larr rihaa see te us, dushamanaan daa moonh vee kee thaaeen valoondhar ke rakh ditaa see| uh hun pahilaan vaalaa kirasaan kise vee haalat vich naheen see rihaa|
hun main ihanaan kirasaanaan baare, dahaarrade richh vaang garajade, age vadhee jaande ate zimeendaaraan te chittee chamarree vaale jaranailaan naal ttakar lainde roop vich likhaangaa te fir mereean akhaan saahamane uche pahaarr, sukharr chattaanaan deean chotteean, barafaan naal dtakeean hoeean moonh addee daraaraan, samundar dee usaree uchee kandh, sabh aa khalhate|
main aapane saatheean ton, je khaanaajangee de morachiaan ton parat ke aae san, auhanaan de tazarabe te kahaaneean likhaneean shuroo kar diteean| barreean hairaan karan vaaleean galaan, main uhanaan de moonhon suneean| bemisaal bahaadaree de saake mainoo dase ge| par mainoo fer vee kise khaas cheez dee uddeek lagee hee rahee te meree ih uddeek, bearath naheen gee|
maasako vich meraa ik yookareneean mitar, saikirako rahindaa see| ik shaam, jad main us de ghar saan, aus noo tin bande milan lee aae| ik barraa mauajee jihaa see te main samajh sakadaa saan ki uh barree piaaree sur vich yookareneean geet gaa sakadaa see| doojaa, chupoo jihaa bandaa see, jo baitthaa sigarattaan dee fookee jaa rihaa see| teejaa, sachee muchee ik zoradaar bandaa see, chiharaa jiaun kaanse vichon gharrhiaa hoeaa hove, sakhat te dharraledaar|
lai, tere matalab de tin bande aa ge ne aj tamaan ddaveezan ton, jinaa jeea karadaa ee ihanaan kol beh ke, likhee jaa| sekirak kahin lagaa|
aus dee vahuttee chaah banaa ke saanoo dee gee te aseen saaree raat galaan baataan sunade sunaande kadt ditee| akheer din charrhe ghar dee maalakan kahin lagee, had e, sauanaa naheen tusaan lokaan |
sachee gal taan ih see ki neend naal main aap bauraa hoeaa piaa saan| kiaun bhee munddion, aj sauan dee salaah naheen tuhaaddee
main ghar aa giaa| bhukh naal meraa dtidd naal lagaa hoeaa see, par dil khushee naal uchhal rihaa see tinaan ne mainoo tamaan fauaj dee kaale saagar de saahil de naal naal charrhaaee dee kahaanee sunaaee, jo ik ajihee thaan see, jiharree meree yaad vich sagaveen ugharr aaee|
eih kise ilahaam ton ghatt naheen see inakalaab vich utth khalhatee kirasaanee noo, auhanaan pahaarraan de silasiliaan uton dee lai chalo| uhanaan gareebaan kirasaanaan ne, vaasatav vich, eithon langhadiaan hee aapane sir inakalaab dee bhett charrhaa dite san| jeevan ne aap mainoo preranaa ditee dtaal de is faualaadee harrh noo toon aiven taan uhanaan thaavaan noo naheen gaanhadaa rihaa te toon uhanaan kirasaanaan noo vee bhalee bhaant jaanadaa hai...
sachamach hee, einakalaab vich kirasaanaan de shaamil hon daa visaa, kee maheeniaan ton mere dimaag vich rijhadaa aa rihaa see|
aseen itihaas ton jaanade haan ki kirasaanaan ne kee inakalaabee lahiraan vich hisaa liaa| bhaaven uhanaan de kam changee tarhaan jatheband naheen san te vekhan vich maar dhaarr vaale hee lagade san | raizin, pugaachev te uparant kee hor khetaraan vich kirasaanaan dee bagaavata| ihanaan bagaavataan naal, eik inakalaab naheen see aa sakadaa| samaajavaadee inakalaab udon hee safal ho sakadaa hai, jad is dee agavaaee proletaaree de hath hove| kirasaan dee bagaavat ne samaajik vivasathaa noo hilaa taan ditaa, par is dee thaan koee naveen sathaapanaa naa keetee| inakalaab ne puraanee pranparaa noo neehaan ton hilaa ke rakh ditaa te is dee thaaeen, eik naveen dee sathaapanaa keetee|
subhaavak hee proletaaree inakalaab daa moharee dasataa te jathebandee dee shakatee baniaa rihaa par is ikaliaan hee sabh kujh naheen kar ditaa jo is keetaa, auh ih see ki is vishaal kirasaanee dee sangharas pratee, soojh noo jagaa ditaa|
je inakalaabee sangharash vich kiratee jamaat ikalee hee larradee rahindee taan is daa ant ho jaandaa, jiven ki pahile inakalaabaan samen hoeaa| par akatoobar inakalaab de samen kirasaanee ne pooraa pooraa saath ditaa te ise kaaran inakalaab noo jit praapat ho gee|
pooravaeinakalaabee kirasaanee, aapane aap vich hee, kirateean naalon ik vakharee jamaat see | kiratee, audayogik upaj vichon saahamane aaundaa hai, auh samache jeevan vich hee inakalaabee sangharash vich rihaa hundaa hai arathaat, aus dee
aapanee koee jaaeidaad naheen hundee|
kirasaan, dooje paase, eik ajihaa kirasaan jis noo main faualaadee harrh vich uleekanaa chaahundaa saan, eik jaaeidaad daa maalak see us kol gaan see, ghorraa see, zameen daa ttottaa see te ik makaan see| uh ik maalak see, bhaaven kinaa hee chhottaa te asurakhiat see te ihee mudtalaa farak see us dee manobiratee te ik kiratee dee manobiratee vich, jis karake inakalaab pratee dohaan de rukh vich antar see| us daa jeevan katthor see, par us de tarak daa rang vakharaa see| zimeendaaree samaapat kar ke, zimeendaar dee jmeen khoh lavo; main vee kiaun naa us de aauazaar, gaavaan, ghorre te hal khoh lavaan, hor chaaheedaa kee hai mainoo | main vee aapanaa faaram vadhaa ke sauakhaa ho jaavaangaa| ih see daleel chhottee jaaeidaad de maalak dee te jis vele inakalaab shuroo hoeaa, chhotte kirasaan is kar ke utth khalote ki zimeendaar kol, aus daa sabh kujh khoh liaa jaave | bahutiaan noo is gal daa pataa naheen see ki us ton magaron kee honaa, jaan uhanaan kee karanaa see|
par, fir ih kiven ho giaa ki ih jihee sochanee lai ke, enee bhaaree ginatee vich kirasaan inakalaab vich kud pe te akheer, auh iddee bhaaree hairaan kar den vaalee laal fauaj vich jatheband ho ke ral ge, jis naal proletaaree inakalaab dee jit ho gee|
eih itihaas dee yathaarathak tor see, jis ne kirasaanaan noo inakalaab vich kirateean naal milan lee preriaa| ihee ik vaseelaa see, jis duaaraa kirasaan zimeendaaraan de hathon hameshaa hamesaa lee changaa vihaar praapat kar sakade san| aapane faualaadee harrh lee mainoo ajihee samagaree dee talaash see, jis raaheen main kirasaan noo us de samache roopaan vich pesh kar sakadaa|
jad tamaan de sipaaheean ne aapanee charrhaaee dee kahaanee mainoo sunaaee, main mahisoos keetaa ki akheer uh masaalaa mere hath aa hee giaa| jis dee mainoo charokanee talaash see| binaan kise heel hujat main is vise noo gal laa liaa| jis vich keeaooban khetar vichon gareeb kirasaanaan de hajoom, mainoo, authe ameer kulakaan de akatoobar inakalaab de virodh vich utth khalhan naal nasade dise| gareeb kirasaan te kasaak laal fauaj deean haareean hoeean yoonittaan vich jaa rale te uthon dakhan val, soveeat dasatiaan naal utaree kaakeshas vich ralan lee ttur pe| gareeb kirasaanaan kol bhaj jaan ton sivaa koee chaaraa naheen see, kiaun jo ameer kasaakaan ne uhanaan gareeb kirasaanaan noo vadtanaa shuroo kar ditaa jinhaan dee hamadaradee soveeataan naal see| par uhanaan dee ih natthabhaj barree bemuhaaree te bhagadarr bharee see| kirasaanaan daa ik
betarateebaa ralagadd jihaa hajoom baniaa hoeaa see, jo aap chune hoe kamaanddaraan daa hukam manan noo vee tiaar naheen see|
auhanaan dee ih dauarr barree kaleshaan te dukhaan bharee see, eih enee bhiaanak see ki jad sabh kujh sathir ho giaa taan lokaan deean shakalaan vee pachhaaneean naheen san jaandeean nange, vaahane pair, bhukhe, saahasat heen lokaan daa ih ik ajihaa bhiaanak dal ban khalhotaa see, jo aapane raah vich aae kise vee rok te arrichan noo lataarradaa, jit praapat karadaa te jad uh is peerr, lahoo, hanjhoo te maayooseean vichon langh ge, tad uhanaan deean akhaan khulh geean| fir uhanaan mahisoos keetaa ki keval soveeat shakatee hee uhanaan noo mukatee divaa sakadee see | ih kise chetan man daa giaan naheen see, jiven ki proletaareean dee gal hai, par ih ik andar dee jaagrit soojh see|
main tamaan sipaaheean dee charrhaaee dee is bemisaal gaathaa noo, jis noo main samajhadaa haan ki us naal kirasaanaan dee sochanee hee mool badal gee, hath paa liaa| uhanaan dee kahaanee moojab aaranbh vich ih ik betarateeb bhanatorr karan vaale, chhotte chhotte maalakaan daa dal see| par anamanakhee taseehiaan te ik bhiaanak larraaee daa mul taar ke, jis vich at daa nukasaan hoeaa, eis hajoom dee kaaeaa palatt gee te jad ihanaan dee ih dauarr bhaj aapane akheerale parraa ute aa pahunchee, eis daa roop ik inakalaabee dal daa roop ho giaa, einakalaabee kirasaanee jo kirateean naal pake paireen jurr ke khalh gee|
mainoo aapane faualaadee harrh lee ihee kujh chaaheedaa see|
main ithe ih vee zikar kar diaan ki tamaan de lok uthe hee naheen ruk ge, jithe main aapanee kahaanee daa ant keetaa hai, sagon asatarakhaan teek age vadhade ge|main pooran viraam pahilaan kiaun laa ditaa kiaunk, meraa kam pooraa ho chukaa see | main aapane hath vich bhanatorr karan vaaliaan daa groh liaa see, jo kise daa hukam manan noo tiaar naheen see te jo naraaz ho jaan taan aapane aagooaan daa vee dtidd paarr den noo tatapar san te anekaan kaleshaan vichon langhaa ke uhanaan noo us nukate ute lai pahunchiaa, jithe uh mahisoos karan lag pe ki uh akatoobar inakalaab dee jatheband fauaj daa ik ang san | mere lee enaa hee kaafee see| meraa udesh pooraa ho chukaa see|
alaigazaandar saraafeemovich
1
mittee ghatte de sanghane tate gubaar ne saaraa kasaaka pindd valhett liaa| jhugeean, vaarreean, galeean, khirrakeean sabh gubaar naal kaje ge| zaraa jraa disadeean reh geean taan keval uche lame pipalaan deean tteeseean|
chaare paasiaun kutiaan de bhauankan, ghorriaan de hinakan, lohe naal lohaa ttakaraan, bachiaan te teeveean de cheekhan te maradaan de bole bole karan deean aavaazaan aa raheean san| sharaab vich masat ghogeean suraan ik saaj deean aavaajaan naal nerre nerre hundeean jaap raheean san| inj jaapadaa see, jiaun kise shahid deean makheean de chhate noo sottee kadt maaree hove te uh bhin bhin karadeean chaare paase khinddar geean hon|
gubaar ne pinddon baahar kabarasataanaan de ttibiaan ute lageean pauan chakeean tak noo valhettiaa hoeaa see | saaree sattaipee daa jiaun saah ghutt ho rihaa see | ithe vee iaun jaapadaa see, jiaun hazaaraan bandiaan daa raualaa dooron sunaaee de rihaa hove|
keval yakh pahaarraan de paaneean daa bhariaa dariaa, jhagajhag, eis garad gubaar noo tthudde maaradaa pindd de kolon masat chaale vagee jaa rihaa see | dariaa ton door pare uche neele pahaarraan ne adhe aakaash noo akhaan uhale keetaa hoeaa see|
aakaash dee liskadee kalatan vich ilaan, sattaipee de ddaakoo, aapaneean agon murreean chunjhaan saje khabe morradeean, eis afarraa dafarree vich chakar kattee jaa raheean san| uhanaan noo samajh naheen see aa rahee ki gal kee see, kiaun jo iho jihaa nazaaraa aj tak uhanaan kade vekhiaa hee naheen see|
kee ih koee penddoo melaa see par tanboochhaladaareean kidhar geean te kidhar ge hatteean vaale te uhanaan daa saajasaamaan
kee reefoojeean noo vasaaeaa jaa rihaa see kise kainp vich par ithe taan bandookaan san te lakarr deean vaddeean petteean, fauajee gaddeean rafalaan naal ladeean hoeean
kee ih koee fauaj see
par chaare paase baal kiaun cheekhaan maar rahe san; auhanaan de galaan de rumaal modtiaan te rakheean rafalaan naal banh ke kiaun sukaae jaa rahe san panghoorre bandookaan deean chuneean naal kiaun lattak rahe san, maavaan bachiaan noo dudh kiaun chunghaa raheean
kazaak|
san gaavaan topakhaane de ghorriaan laage baittheean ghaah vich moonh maaree jaa raheean san| teeveean te kurreean dhup naal loohe chihare, gohiaan ute degacheean rakhee khabare kee ubaal raheean san kauarraa dhoonaan chaare paase khilariaa hoeaa see| bhagadarr jihee machee hoee see mittee ghattaa, shorasraabaa
pindd vich vee keval kasaak teeveenaan budtiaan te bachiaan kol reh geean san| kasaak marad taan ik vee naheen see uthe| uh saare kite iaun chhaaee maaee ho ge san, jiaun dharatee nigal gee hove|
kasaak teeveean kotthiaan deean baareean vichon, mittee ghatte vich dhus maarade bhajade jaanavaraan noo vekh ke gaalaan kadtadeean san
lakh laanhat tuhaaddeean kaireean akhaan noo |
2
gaooaan de ranbhan te kaavaan dee kaan kaan vichon sattaipee vaaseean deean bhaareean, migheean te kise kise dee ttunakadee, aavaazaan utth raheean san|
oe.. javaan... chhetee karo bhee|
saatheeo... meetting vich pahuncho
pauan chakeean laage bhee|
haualee haualee sooraj tthanddaa hundaa giaa te tatee dhoorr bahindee gee te pipal de rukh aapanee pooree shaan naal ugharr aae| jithon teek nazar pahunchadee, vaarreean hee vaarreean te chitteean jhugeean disan lag peean| pindd deean galeean ik sire ton dooje sire teek chhakarr, tthelhiaan, bagheean, lakarr deean petteean naal rukeean peean san ate ghorre te gaooaan vaarreean te pain chakeean vaale paase baahar tak, eik dooje vich fase khalhote hoe san|
pauan chakeean vaale paase manakhee bheerr deean aavaazaan daa shor utth rihaa see| uhanaan de laakhe chihare, khahureean daaharreean ik dooje naal ghasar raheean san| teeveean hanbheean hutteean, kurreean chirreean hasoon hasoon karadeean, mundde idhar udhar ttapade dauarrade, jeebhaan kadtee kute, sabh sipaaheean dee athaah bheerr vich rale mile pe san| sipaaheean deean varadeean deean leeraan lamak raheean san| rang fike hoe pe san te siraan ute bhedd dee khal deean ttopeean chhikooaan vaang moodheean maareean hoeean san | lokaan naal petteean kaaratoosaan naal bhareean peean san| changee tagarree kaatthee vaale gabharoo san ih, jinhaan de modtiaan uton dee rafalaan ne moonh chukiaa
hoeaa see|
samen naal dhuaankheean pauan chakeean udaas khalhateean hoeean san | iho jihaa samaan taan uhanaan kade vee aj tak naheen see vekhiaa|
pauan chakeean de kol ttibe ute rajamaintt, battaaleean te kanpanee kamaanddar te uhanaan de cheef aaf sattaaf ikatar ho ge| ih kauan ne zaarashaahee de afasar, jo dhobeean, tarakhaanaan, malaahaan te maachheean vichon, kasaak pinddaan te kasabiaan vichon utthe san, auh sabh nikeean laal ttukarreean de saradaar san jo aapane aapane pindd, dtokaan, galeean jaan basateean vichon ikatthe ho ke bane san| uhanaan vich thorrhe bahut pake fauajee vee shaamal san, jo inakalaab vich jaa rale san|
vorobeov, chorro modtiaan te adhafatt lameean muchhaan vaalaa rajamaintt daa kamaanddar pauan chakee dee chhateeree ute jaa charrhiaa te aapanee zoradaar aavaaj vich gajiaa
saatheeo
par laakhe chihare vaaliaan dee iddee athaah bheerr vich jinhaan deean akhaan us val chukeean hoeean san, aus dee garrhak chaoon kar ke reh gee| us de javaan us de duaale gheraa paa khale ge|
saatheeo|
po dtatthe khooh vicha
aakho saare, muradaabaad |
saanoo naheen chaaheedaa tere varagaa kamaanddar|
kiho jihaa kamaanddar en toon jaah... bhaj jaa.. baitth maan dee jholee vich |
gadaaraa, toon modte ute veeteean naheen san laaeean ikeraan
aus charokaneean laah sutteean san|
toon kithon aa giaa oe, vich aa ke bhauankan vaalaa maar oe saale noo golee|
chihariaan de tthaatthaan maarade samundar ute mukiaan daa jangal ug aaeaa| ih samajhanaa aauakhaa ho rihaa see ki bheerr aakhadee kee see|
pauan chakee de kol hee ik gitthaa jihaa, tagarre juse te pake peedde jabaarre vaalaa bandaa khalhataa hoeaa see| iaun jaapadaa see, jiaun uh sike daa baniaa hoeaa hove| us deean nikeean, bhooreean, sungarreean akhaan is nazaare val ghoor ghoor vekhadeean lishak raheean san| pairaan kol us daa parachhaavaan pai rihaa see, jis daa sir kol kharriaan de pairaan hetthaan aaeaa hoeaa see|
lameean muchhaan vaale, pauan chakee dee chhateeree ute khalhate bande ne fir aapanee aavaaz chukee
saah lo zaraa gal taan sune| asaan maamale baare gal karanee en|
varro bhaandde vich, teree gal te naale toon
aus dee aavaaz bheerr de rauale vich guaach gee|
eik teeveen ne aapanee haddal lamee baanh, jo mihanatamajooree naal te sooraj dee tapash naal jhulasee hoee see, roh bhare chuke mukiaan de age kar ditee| us dee cheeradee aavaaz rauale rape vichon langh gee, jad uh kookee
aapanee barr barr band kara aseen sunan noo ukaa raazee naheen| ghorre dee lid naa hove taan| meree ik gaan see, baladaan dee jorree see, aapanee jhugee see, samevaar see... hun uh kithe ne
fir bheerr bekaaboo ho gee | har koee cheekhee jaa rihaa see... par sun koee naheen see rihaa|
je kite main aapanee fasal saanbh sakadaa, aj mere kol rottee hundee |
auh aakhade san ki rasatav val vadhade chal|
kithe ne uh varadeean, juraabaan te boott, jinhaan dee tuseen galaan karade saau
chhateer ute charrhiaa bandaa cheekhiaa
tuseen saare ijarr daa ijarr aa kiaun ge ... je tuhaadde kol sabh ...|
bheerr baarood vaang bharrak pee|
tere aakhe lag ke soor de bache toon hik liaa saariaan noo | je aseen ghareen rahe hunde, aj saaddeean kottheean daaniaan naal bhareean hundeean hun aseen sattaipee vich gheechar kutiaan vaang ghunm rahe haan...|
toon saanoo kurrakee vich fasaa ditaa e| sipaahee sangeenaan ghumaande gaj pe|
hun tuseen chale kithe je
ekaarattareenoddaar|
par uthe taan fauajee ne|
fir jaaeee taan jaaeee kidhar
pauan chakee laage, faualaadee jabaarriaan te vinhaveean akhaan vaalaa bandaa pathar baniaa khalhotaa hoeaa see|
achaanak ik aavaaz bheerr vichon goonjee
saadde naal dhokhaa hoeaa e|
eih aavaaz tthelhiaan, chhakarriaan, ghorriaan, panghoorriaan, maghadeean dhooneean, lakarr deean petteean vichon goonjadee uhanaan teek vee jaa pahunchee jinhaan noo is de arath vee naheen san pataa| bheerr vichon jiaun ik jharanaatt langh gee te sabh de saah sukan lag pe| achaanak shudaaeean vaalee ik zanaanaa cheekh cheeradee langh gee| par ih aavaaj kise teeveen dee naheen see| sagon bagale dee chunjh varagee nak vaale ik sipaahee dee see, jo lak tak nangaa see te paireen usade vadde vadde bhaare boott san|
saanoo mareeal jaanavaraan vaang vechiaa jaandaa e|
eik suhanaa saalharraa javaan, kaaleean nikeean nikeean muchhaan, sir te modte doojiaan naalon vadde, malaahaan vaalee ttopee, jis de pichhe do riban havaa vich farr farraa rahe san, bheerr vich modte maaradaa age nikal aaeaa| us aapaneean akhaan kamaanddaraan dee junddalee ute gaddee rakheean te aapanee chamakadee rafal noo mutth vich ghuttee rakhiaa|
auhee gal hoee kamaanddar ne sochiaa|
faualaadee jabaarriaan vaale us bande ne sagon hor pakee tarhaan aapanaa moonh vatt liaa | par athaah tthaatthaan maaradee, kaale te khulhe moonh te laalakaale chihariaan te hetthaan ddige bharavattiaan hetth bhiaanak akhaan vaalee bheerr noo vekh ke uh tthatthanbar giaa|
teeveen kithe e bande ne sochiaa|
farrafarraande ribanaan vaalee, malaahaan vaalee ttopee vaalaa bandaa bilakul nerre see| us aapanee rafal ghutt ke farree hoee see te ttikattikee banhee vekhee jaa rihaa see, mate shikaar akhon uhale ho jaae| uh sanghanee bheerr noo dhake maaradaa, jo raualaa paa rahee see, age vadhiaa hee see ki bheerr de shakanje vich fas giaa|
faualaadee jabaarriaan vaale aadamee noo barraa mandaa lagaa| uh uhanaan naal modte naal modtaa jorr ke, topachee de roop vich turakee de morache ute larriaa see| lahoo daa harrh vagiaa see... sainkarre jaanaan geean san... uh akheerale maheeniaan vich fauajeean, kasaakaan, jaranailaan de naal eesak, timarabuk, tamaan upadeep te keeaooban pinddaan vich ikatthe larre san|
aus aapane vatte jabaarriaan noo hilaaeaa te barre ttharame te bharose bharee aavaaz vich purajor tareeke naal, bheerr dee hoohaa vich bolan lag piaa te saare
aus noo sunan lag pe
saatheeo, tuseen mainoo jaanade ho| asaan ikatthiaan aapanaa lahoo ddolhiaa see | tusaan aap mainoo aapanaa kamaanddar banaaeaa see | par hun je tuseen iaun hee karade rahe taan saare maare jaavaange| kasaak te thalasainikaan dee pakarr har paasiaun saadde ute vadhadee jaa rahee hai| har beetade samen daa mul hai|
aus dee bolee vich yookareneean lattakaa see, jis karake bheerr us val khichee gee|
tere modtiaan ute feeteean vee lageean san| adh nangaa ddiganaa sipaahee cheekhiaa|
kee main uh aap laae san | tuhaanoo pataa hee hai ki main morache ute larriaa saan te afasaraan ne malomalee mere modtiaan ute jarrh dite san | tuseen jaanade hee ho ki jithon de tuseen, authon daa main| kee main gareebee naheen vekhee, kee meraa lak godde ragarr ragarr ke naheen ttuttaa, kee balad vaang main jutiaa naheen rihaa kee main tuhaadde naal ral ke vaahee te bijaaee naheen keetee
ttheek gal e| bheerr de shor sraabe vichon ik aavaaz goonjee| uh saadde vichon hee hai|
malaahaan dee ttopee vaalaa uh lamaa bandaa, akheer bheerr vichon langh hee giaa see | uh ghooradeean akhaan naal kud ke age aa giaa te binaan ik bol moonhon kadte, aus poore zor naal aapanee sangeen pichhe ghumaaee te batt naal kise pichhe khalhate daa moonh udd giaa | faualaadee jabarre vaale bande ne aapane ute keete vaar ton bachan daa koee heelaa naa keetaa| ik kanbanee de naal hee musakaan dee leek us de hetthaan ute khichee gee| us daa chiharaa chittaa farrak ho giaa te fir jradeean ghul geean|
par gitthe, nange sipaahee ne chhetee naal aapanaa sir balad vaang jhukaa liaa te malaah naal ttakaraa giaa| aapane modte naal us dee koohanee hetth hujhakaa maariaa te cheekh piaa
bas oe, bevakoofaa
hujhakaa vajadiaan hee, faualaadee jabarre vaale bande kol sangeen pare hatt ke kol khalhate battaaleean de ik kamaanddar daa pett chaak kar gee| us daa ik haukaa nikaliaa te uh pitth bhaar bhunje jaa piaa| lame aadamee ne sangeen pichhe khichan daa pooraa vaah laaeaa, jis dee nok us de shikaar dee reerrh dee haddee vich khubhee pee see|
kanpanee kamaanddar ne, jo roddaa te ik javaan gabharoo see te kurreean varagaa
jis daa moonh see, pauan chakee noo hath paa ke upar charrhan dee koshis keetee, par kirr kirr karake pakhaa ghunm giaa ate uh sidhaa bhen aa piaa| faualaadee jabaarre vaale bande noo vadt ke, baakee saariaan ne aapane rivaalavaraan noo hath paa liaa| uhanaan de peele murajhaae chihariaan ute udaasee lipee hoee see|
dooje roh vich akhaan addee bande, rivaalavaraan noo ghutt ke farree, bheerr vichon nikal ke pauanachakeean val ttur pe|
kute ne ih... kute kutiaan dee mauat maranage|
vadt dio iho jihe saare beej mukaa dio ihanaan daa, agon iho jihe naa jaman|
achaanak raualaa tthanddaa pai giaa | saariaan deean dhauanaan ik paase murr geean te uh use paase vekhan lag pe|
khetaan dee vatt de naal naal ik kaalaa ghorraa sattaipee vich uddadaa jaa rihaa see| savaar bilakul pitth naal lagaa hoeaa see te us daa moonh ghorre dee ayaal vich chhupiaa hoeaa see| paasiaan ute doven hath lamak rahe san| us dee kameez laalo laal hoee pee see| khauaf naal ghorraa jhalaa hoeaa piaa see| kaarr kaarr us de pauarr vajade jaa rahe san te pichhe pichhe mittee dee ik chaadar jihee uddadee jaa rahee see| uh jhagajhag hoeaa piaa see|
sattaipee vich ik hor ghattanaa vaapar gee|
bheerr vich ghusar musar hon lag pee|
ahu vekho, eik hor aa giaa je|
loth lai ke aa pujaa e|
ghorraa jhagajhag, furakaarre maaradaa, bheerr val aaeaa te achaanak pichhaleean lataan ute ddig piaa| laalagarrach kaparriaan vaalaa savaar, dhaah karake, sir uparon dee pare moodhaa jaa piaa te us deean baahaan zameen ute khilar geean|
kee dauarr ke savaar val ge te kee hor ghorre val, jis daa pichhalaa paasaa puchhiaa piaa see te lahoo vag rihaa see|
loth de kol pujadiaan hee bheerr vichon aavaaz aaee ih taan okhareem hai barre aaraam naal uhanaan loth hilaaee| talavaar daa pooraa vaar us dee chhaatee te modte vichon langh giaa see te us dee pitth ute ik thaan kaalaa piaa lahoo jamiaa hoeaa see|
chaare paase khauaf te sahim dee havaa uddan lag pee| pauanachakeean, tthelhiaan,
chhakarriaan te galeean, laanghiaan vich sogee havaa ghul gee|
kasaakaan ne okhareem maar chhaddiaa e|
saadde naal ih kee ho giaa
kiharraa okhareem e ih
auh taan naheen, jiharraa paavalovasakaaeaa vich, nadee de uparale paase ik jhugee vich rahindaa see
doojaa ghorrasavaar vee mitteeghatte vich libarriaa te saahosaah hoeaa, authe aa pujaa| uh vee lahoo luhaan hoeaa hoeaa see chiharaa, hath, paseene vich garrach kameez, pajaamaa te nange pair| uh chhaal maar ke akhaan addee gharre uton hetthaan dtal aaeaa te loth kol jaa ke khalh giaa, jo mauat vich bhiaanak hoee pee see te moonh ute makheean bhinakan lag peean san|
okhareema uh cheekhiaa|
auh jhatt laash ute jhukiaa te chhaatee naal kan laa ke saah vekhan lag piaa| fir uh utth khalhataa te loth kol sir jhukaa ke khalh giaa|
o mere bache, o putar mere...
bheerr vichon sogamee aavaaz aaee
jaandaa rihaa... jaandaa rihaa javaan|
auh addol jhatt ku khalhataa rihaa te fir ik dil vinhaveen cheekh maaree jo sattaipee noo cheeradee langh gee|
savaavinasakaaeaa saaraa pindd utth khalhataa hai te ise tarhaan polataivasakaaeaa, petarovasakaaeaa te satanbaleevasakaaeaa de pindd baagee ho ge ne| uhanaan girajiaan de boohiaan age, faahee den lee, rase lattakaa chhadde han te jiharraa vee kaaboo aa jaave, aus noo faansee laa chhaddade ne | baalasainak satanbaleev aa ke har raahaguzar noo chhuraa maaree jaa rahe ne, golee daag rahe ne te faansee de ke lothaan keeaooban nadee vich rorrhee jaa rahe ne | kasaakaan de dil vich kise lee rahim naheen baal hove, bhaaven budtaa hove, teeveen hove te bhaaven marad hove| sabhanaan naal uhanaan daa salook iko jihaa e| uh sabh noo baalashavik samajhade ne| us budte opaanas noo jaanade o naa, jo haduaane ugaandaa e te jis dee jhugee yaavadokhaa pairee pairee cheesataa dee jhugee de saahamane paindee e|
jaanane aan us noo | bheerr vichon aavaaz aaee|
aus vichaare rahim karan lee hath jorre, paireen piaa par uhanaan paar bulaa ditaa| barraa asalaa golee uhanaan kol hai| kasaak teeveenaan te bache vaarreean te
sabazeean diaan bageechiaan noo puttade ne te hetth rafalaan nikal aaundeean ne asalhaa te kaaratoosaan deean petteean, turakee dee larraaee de morache ton liaa ke uhanaan idhar udhar dab dite san | khabare kinaa ku uhanaan chhupaaeaa hoeaa e| vaddeean bhaareean bandookaan vee ne| uhanaan ute lahoo savaar hoeaa hoeaa hai| samache keeaooban de aale duaale laattaan bal raheean ne| saadde vichon jiharre fauaj vich ne, auhanaan noo taseehe dinde ne te rukhaan naal banh ke lattakaa chhaddade ne| saaddeean kujh ttukarreean ekaarattareeneddaar val larradeean age jaa raheean ne, kujh samundar val te kujh rosatov val, par kasaak talavaaraan uhanaan daa moolee kutaraa kar chhaddadeean ne|
auh fir khaamosh ho giaa| us daa sir aapane putar dee loth ute jhukiaa rihaa| is chup saantee vich sabh deean akhaan us te ttikeean hoeean san|
auh pichhe hattiaa te aapane hathaan noo marorradaa ghorre deean vaagaan farr ke ute jaa baitthaa| ghorre deean vakheean ton haalaan vee kosee kosee jhag bhoein ddig rahee see te us deean chhileean naasaan vichon lahoo sim rihaa see|
paavalo, shudaaee taan naheen ho giaa jaa kidhar rihaa en
tthahir paavalo gal sun|
naa jaan dio es noo |
par paavalo ne ghorre noo chaabakaan maareean te uh aapane kan pichhe karee havaa naal galaan karan lag piaa| door door failee sattaipee vich pauan chakeean de parachhaaven, jiaun us de pichhe pichhe nasee jaa rahe san|
fazool mauat de moonh vich jaa rihaa en|
par us daa baakee paravaar uthe hai te us de moe putar dee laash ithe|
faualaadee jabaarriaan vaalaa bandaa socheen piaa hoeaa see| us barree haualee jihe aakhiaa
tusaan uh vekhiaa see
bheerr ne barree ganbheerataa naal utar ditaa
aseen anhe taan naheen|
suniaa saa je, auh kee aakhadaa see
auhanaan pahilaan vaalee ganbheerataa naal aakhiaa
asaan sun liaa e, jo uh aakhadaa see|
faualaadee jabarre vaalaa iko saah bolan lag piaa
saatheeo, saadde vaasate kite koee thaan naheen rahee| saadde age saadde pichhe mauat uddeek rahee hai| uh jiharre parhe dis rahe je naa| us door kasaakaan deean
gulaabee bhaah maaradeean jhugeean te anaginat vaarreean te lame lame pipalaan de parachhaaviaan val ishaaraa karadiaan aakhiaa, auh shaaeid, aj raat hee saadde saariaan de gale laah chhaddan dee soch rahe hon te fir vee saaddee dekh bhaal karan vaalaa jaan hifaajat karan vaalaa ik vee koee naheen| saanoo pichhe hatt jaanaa chaaheedaa hai, par kidhar sabh ton pahilaan saanoo aapanee fauaj noo naven siriaun jatheband karanaa chaaheedaa hai| aapane kamaanddar chun laine chaaheede han| par aitakaan ih kam pakaa honaa chaaheedaa hai| jis noo vee aseen chunee, aus noo saaddee jaan te mauat daa pooraa adhikaar honaa chaaheedaa hai| lohe varagaa pakaa zabat honaa chaaheedaa hai| bas ise naal hee saaddaa bachaa ho sakadaa hai| aseen larrade larrade aapane mukh dasatiaan naal jaa ralaange| fir roos valon vee saaddee madad lee hath age vadh aaunage| rajaamand ho fir tuseen
vaarreean, jhugeean, galeean, chhakarriaan te door door teek faile dariaa vichon jiaun ik goonj utthee, razaamand haan|
ttheek e| aau, jhatt chon kar leee| us ton magaron aseen aapaneean saareean yoonittaan noo naven siriaun viauntaband kar lavaange | larraakoo dasatiaan naal saajosaamaan dton vaaleean gaddeean vakhareean kar deneean chaaheedeean ne| har ik yoonitt daa add kamaanddar honaa chaaheedaa hai|
bilakul ttheek ik uchee aavaaz saaree sattaipee vich fail gee|
lokaan dee hoohaa vichon ik budte aadamee dee zaraa bhaaree aavaaj ubharee|
par aseen jaavaange kidhar te is naal banegaa kee aseen tabaah hoe lok haan| ghar ghaatt, pashoo, khetee sabh chhadd aae haan|
eih iaun see, jiaun kise chhaparr vich vattaa kadt maariaa hove| lokaan vich injh ghur ghur hon lag pee, jiaun khalhate paanee vich vatt pain lag pe hon|
jaavaange kithe pairaan ute vaapas kee teree salaah e ki saare vadte jaaeee
sidh saroope budte aadamee ne javaab ditaa
auh saanoo vadt kiaun denage, je aseen aapane aap hathiaar rakh ke chale jaaeee taan auh jangalee jaanavar taan naheen| panjaah de panjaah morakooshinasakee kirasaanaan ne aapane aap noo uhanaan de havaale kar ditaa e rafalaan, gaddeean, hathiaar sabh dhar dite ne ik paase| kasaakaan ne uhanaan vichon kise de vaalaan noo vee hath naheen laaeaa| aj uh kirasaan aapanee vaahee karan lage hoe ne|
par uh taan zimeendaar san|
sabh akhaan kadt ke guse de bhare, muke ugharade te gaalhaan kadtade, aus dee chhaatee ute charrh ge|
teree kutee de put dee |
kutiaan ne saanoo chhaddanaa fir vee naheen|
vaahee keehade lee karee zanaaneean cheekheean| kasaakaan te afasaraan lee|
fir murr ke gulaam bananaa chaahunde ho
aus dee marazee honee e, kasaak saaddee khal udherran| us dee salaah hai, aseen afasaraan te jaranailaan de jootthe bhaandde maanjee|
akhon door ho jaa gadaaraa aapanee jaan lai ke |
bhoh khal bhare sahure dee| aapane saak sainaa noo hee vekhan lee tiaar hai|
bazurag fer boliaa
dhiaan naal meree gal sun oe, bhauankee hee naa jaao saare|
chup kar budtiaa, paatte chhitar vaang vadhee jaa rihaa en|
guse de bhare peete, laal laal akhaan kadtee te hare muke chukee, sabh ik dooje val ghooran lag pe| ik mukaa kise jarrh vee ditaa see| sabh ik de pichhe ik lage, aus noo pindd val bhajaaee jaa rahe san|
chup ho jaao, bharaavo |
maaf karo... mainoo kidhar dhooh lai chale o jaan dio guse noo mainoo kanak dee boree vaang kiaun ghaseettee jaa rahe ho|
faualaadee jabarre vaalaa bandaa age vadh aaeaa|
saatheeo, batheree ho gee e es naal | hun jaan dio is noo| saanoo hun aapane kam vich juttanaa chaaheedaa hai | asaan ik kamaanddar dee chon karanee hai| fir us noo aapane lee bande chunane honage| tuhaaddee chon kis dee hai
jhatt ku lee bilakul khaamoshee chhaa gee| chaare paase bilakul chup chaan varatee hoee see| fir ik ver saariaan de hath upar chuke ge te ik naan suniaa giaa| is naan dee goonj saaree sattaipee deean vaarreean te dariaa de naal naal failadee chalee gee|
kojookha
eihee aavaaz parat ke pahaarraan valon murr aaee|
aookh|
kozookh ne aapane faualaadee jabarre ghutt le te bheerr noo salaam aakhadaa us daa hath chukiaa giaa| us daa chiharaa taniaa giaa| uh dohaan laashaan kol pujaa te aapane sir ton bhijiaa kaaniaan daa ttop laah ditaa| us de magar magar bheerr ne vee aapane sir nange kar dite| teeveean ron lag peean | kakh jhatt ku lee, aapanaa sir jhukaaee khalotaa rihaa|
chalo hun aapane saatheean noo sanamaan naal mittee havaale kar deee| chuk lo ihanaan noo |
zameen ute de fauajee kott vichhaa dite ge| malaah dee ribanaan vaalee ttopee vaalaa lamaa javaan battaaleean kamaanddar dee loth val vadhiaa, jis dee varadee ute lahoo de nishaan ugharre hoe san| uh chup chaap deh ute jhukiaa te barree saavadhaanee naal mate mritak noo koee chaitt lag jaave, aapane kalaave vich chuk liaa| horanaan ne okhareem dee deh noo zameen ton chuk liaa te doven dehaan chukee lok uthon ttur pe|
bheerr ne langhan lee vichon raah de ditaa fir nange siraan daa jaloos haualee haualee pichhe tturan lag piaa| ik dooje de parachhaaviaan ute pair dharade lokeen tturee jaa rahe san|
kise gabharoo dee barree karunaa mee sur, auchee uchee nikal rahee see
veer saaddio, larr mare tuseen larrhade antale savaasaan teek|
fir pichhe pichhe kee khahureean besureean aavaazaan ne ihee tak duharaa ditee|
zaalamaan ne maar dite saadde soorame...
bhaaven bheerr dee aavaaz besuree see, fir vee sunan vaale dee chhaatee vich cheer paindaa see| sattaipee dee saaree havaa jiaun cheekhaan maar rahee see| is maatamee jaloos noo jhugeean, vaarreean te galeean de kakh, kolon dehaan chukee langhadiaan noo hanjhooaan bhijeean akhaan naal takee jaa rahe san, jiaun ih uhee mittee see jithe ih jame san, khedde san te vadde hoe san|
pahaarraan dee kalatan hor ddoonghee ho gee|
daadee maan gorapeenaa, jis aapanee haddal baanh kee baanhaan de jangal vichon upar keetee see, aapanee leero leer mailee kameez naal, aapanaa mathaa te aapaneean laal sooheean akhaan te chiharaa poonjhadee jaa rahee see| us de chihare dee ik ik tarerr vich dukh te ghatte dee teh jamee hoee see| ddasakoriaan vas pee uh kee ver aapanee chhaatee ute duhaan hathaan noo kaas kar laindee te usade hentth farakade
he sadaa haazar naajr rahin vaale khudaa..... saadde ute karam karo.... mihar
dee nazar karo |
jazabaataan vich ddubeean akhaan jal thal ho geean te kee ver, aapanee kameez vich us aapanaa nam moonh chhupaa liaa|
sipaahee pair naal pair melade tturee jaa rahe san | chihariaan ute sanjeedagee tanee hoee see| hathaan vich kaaleean sangeenaan farree kataaraan jhuladeean jaa raheean san|
.. aapane piaare vataneean lee soorame jaanaan vaar ge...
petalee petalee dhoorr, jo trikaalaan dtale shaant pee hoee see, fir utth khalhatee te chaare paase gubaar jihaa chhaa giaa|
hun kise noo kujh vee nazar naheen see aa rihaa bas siraf kee pairaan de tturan dee aavaaj aa rahee see te
... te kaal kottharreean vich tuseen umaraan guzaar ge...
enaan mittee ghattaa aakaash val uddadaa jaa rihaa see ki nike nike taare vee akhon uhale hoe pe san|
lakarree de kaas kujh bhunje ddige hoe san te kujh ttedte hoe pe san | sathar sattaipee door door tak failee hoee see | jhatt ik uloo uddadaa langh giaa| chamagaadarr idhar udhar farrafarraande udd ge| kabaraan ute sunahiree likhataan vaaleean sangamaramar deean silaan tikaalaan de ghusamuse vich lishak raheean san| ihanaan vichon kee sauakhe raje puje kasaakaan te dhanee sauadaagaraan deean kabaraan san te hor kee ajiheean jaanaan suteean peean san jinhaan ute ravaaeitaan dee dhoorr jamee pee see| ihanaan makabariaan vichon bheerr gaaundee langh gee
zaalam sadaa hee neende sute rahinage,
te lokaan de jaae mittee jhaarr ke,
eik din jaag painage...
kol kol de kabaraan putteean geean| sajaree mahik chhaddade takhatiaan de taaboot banaae ge| ihanaan vich dehaan rakh diteean geean|
kozookh sajaree puttee mittee de dter upar jaa charrhiaa te aapane sir ton hott laah liaa|
saatheeo, aj saadde saathee saathon vichharr ge han te saanoo uhanaan noo sanamaan denaa chaaheedaa hai| is ch rataa shak naheen ki uh aapaneean jaanaan saadde lee vaar ge| ihee main aakhanaa chaahundaa saan| uhanaan kis arath aapaneean jaanaan diteean saatheeo, soveeat roos jiaundaa hai; te ih sadaa jiaundaa rahegaa| saatheeo, eithe aseen ik pinjare vich fase hoe haan| oeh pare soveeat roos te maasako hai| akheer jit roos
dee hai| roos, jithe taakat kirateean te kirasaanaan de hath vich hai| uh shakatee har gal daa aape faisalaa kar lavegee| saadde ute fauajeean arathaat, jaranailaan, zimeendaaraan te saramaaedaaraan, lahoo peene luchiaan de hamale ho rahe han| saaddee jutee vee uhanaan dee paravaah naheen karadee| aseen kade vee haar naheen manaange| aseen uhanaan noo aapanee shakatee dasaange| saatheeo, aao aapane vichharre saatheean deean kabaraan ute mittee paaeee te uhanaan de naavaan dee sahun khaaeee ki aseen soveeataan dee shakatee dee hamaaeit karaange...|
taaboot kabar vich laah dite ge| daadee maan gorapeenaa aapane moonh age hath dharee fisan lag pee te fir hanjhooaan jharree laa ditee| us deean sisakeean vich vich bekaaboo ho jaandeean te is tarhaan aavaaz nikalan lag paindee, jiaun nikaa jihaa katooraa ro rihaa hove| ik do hor teeveenaan ddasakore bharan lag peean| saaraa kabarasataan teeveean deean sogee aavaazaan naal bhar giaa | uh jhukeean hoeean, muttheean bhar bhar kabar ute mittee paaee jaa raheean san|
dharatee vich vee ik sogamee aavaaz nikal rahee see|
eik aadamee ne kojookhade kan vich koee gal keetee
auhanaan noo main kine kaaratoos devaan
par ih thorrhe naa honage|
saadde kol kaaratoosaan dee thurrh hai, barre sarafe naal varatane chaaheede ne |
eik rond chalaaee gee... doojee fir teejee... ik laatt nikalee te jhatt ku lee lakarr de kraas chamak utthe... mittee paande belache lishake.... maatamee chihariaan ute liskaaraa piaa te chaar chufere chup chaan varat gee| raat dee kalatan te khaamosee ne sabh kujh noo aapanee bukal vich valhett liaa| sajaree kabar dee mittee dee kosee kosee mahik saare vaataavaran vich khilar gee..... dariaa daa paanee matthee matthee chaale rumakadaa giaa te pare kharrhote kaale pahaarr, akaash dee chhaatee naal lag ke khaamos so ge|
3
nikeean nikeean kaaleean khirrakeean anhere noo ghooradeean raheean uhanaan dee es khaamoshee vich koee bhiaanak ramaz chhupee jaapadee see|
tipaaee ute pee tteen dee batee vichon kanbade kanbade gol gol dhooen de chhale
chhat val jaa rahe san | tamaakoo de dhoone naal havaa bojhal hoee pee see| farash ute ik ajeeb namoone vaalee dhaareedaar daree, saave te neele dhabiaan vaalee vichhee pee see te ute kee hor nishaan ubhare hoe san asal vich ih kaakess daa nakasaa see|
kamaanddar petteean ton bagair kameezaan paaee, hathaan te pairaan bhaar is nakashe ute jhuke, barre gauar naal vekhee jaa rahe san| jiharre kash laa rahe san uhanaan noo is gal daa barraa dhiaan see ki savaah hetthaan naa jharr jaave| kojookh jabarre ghuttee aapaneean khojee akhaan vich, door duredde kujh tak rihaa see| uh ddoongheean sochaan vich ddubaa baitthaa hoeaa see| tamaakoo de dhooe vich sabh ghire baitthe san|
kaaleean khirrakeean vich vagade dariaa dee bhiaanak aavaaz lagaataar aa rahee see, jo dinen akasar kanaan vich naheen paindee|
bhaaven is te naal vaaleean jhugeean de vaasee, charokane kadt dite ge san, par saare barree saavadhaanee naal, haualee haualee galaan kar rahe san|
eithe taan saaddaa berraa garak hoeaa piaa hai| vekhade naheen, koee gal manee hee naheen jaandee |
tuseen sipaaheean naal kiven mukaabalaa kar sakade ho
fir taan uh vee tabaah hee ho jaanage kasaak uhanaan deean betteean botteean kar ke rakh denage|
tabaahee aaun ton pahilaan, auh ithon hilanage vee naheen|
tabaahee aaun vich hun kasar hee kee reh gee e saare guaandt vich laattaan nikal raheean ne|
par tuseen uhanaan noo samajhaa vee taan naheen sakade|
saanoo novoroseesik ute kabazaa kar ke, agon vekhanaa chaaheedaa hai|
navaraseesik daa taan savaal hee naheen utthadaa hai ik saaf sutharee munee daaharree te chittee dudh kameez vaale gabharoo ne aakhiaa| mainoo saathee sakor neaan kolon ik khabar milee hai| uthe sabh hetthalee upar hoee pee hai jaraman, turak, mainashavik, samaajavaadee inakalaabee, baalasainak te saaddee inakalaabee kamettee... sabh meettingaan sadade ne, sabh bahisaan karade ne te khahibarrade ne, naa mukan vaaleean kaanafaransaan bulaande ne, haalaat ton nibarran lee hazaaraan tajaveejaan banaande ne te sabh bekaar ho ke reh jaandaa hai| fauaj noo uthe lai jaanaa is dee barabaadee noo sadaa denaa hai|
dariaa dee garrhakadee aavaaz vichon ik pisataual chalan dee aavaaj aaee| aavaaj bhaaven madham see, par saaf see | kaaleean khirrakeean, jiaun birrakaan laindeean aakh raheean hon, shuroo ho giaa hai|
kamare vich baitthe bandiaan ne jhatt kan chuk le, par uparon laaparavaahee dikhaaunde, sigaratt de dhooen chhaddade, saahamane pe nakashe deean leekaan ute ungalaan fer fer barre dhiaan naal vekhade te vichaarade rahe|
bhaaven uh jinee marazee ghokh naal nakashe noo vekhan, par uh badal soot bhar vee naheen san sakade khabe paase neele rang vaalaa samundar daa nishaan ik sidhee khalhatee kandh vaang see, jis vich koee laanghaa naa hove; autale paase, saje kar ke dushamanaan de pindd san; hetthaan dakhan val laalee dee bhaah maarade alangh pahaarraan de silasile san uh ik pinjare vich fase hoe san|
nakashe ute val pech khaandaa vagadaa dariaa see| us dee garrhak nikeean kaaleean khirrakeean vichon saaf sunaaee de rahee see| is de kandtiaan ute ihanaan daa visaal kainp lagaa hoeaa see| khaddaan, khaaeean, jhaarreedaar daladalaan, jangalaan, sattaipeean, saare faaramaan te pinddaan vich, jo nakashe ute vikhaae ge san, kasaak haral haral karade fir rahe san| aj teek ikale dukale pinddaan vich bagaavat lagabhag dabaa hee ditee gee see | par hun samache keeaooban de khetar vich inakalaab fail chukaa see| soveeat shakatee lataarr ditee gee see | pinddaan vich is de muhareean noo vadt ditaa giaa see te kabarasataan vich motte motte faahee de rase lattak rahe san| har ik baalasvik noo jinhaan vichon bahute paradesee san, faansee chaarrh ditaa giaa| see| ih sach hai ki uhanaan vichon kujh sathaanak kasaak vee san| par binaan kise bhin bhed, sabh noo faansee laa ditaa giaa see | bandaa hun jaave vee kithe hatt ke kiharree thaan khataraa naheen see|
saaf gal hai ki saanoo pahilaan teekhoretasaakaaeaa pujanaa chaaheedaa hai, authon savaaeetoe kraisatt te uthon aseen roos puj jaavaange|
saanoo aapane mukhee dasatiaan naal jaa ralanaa chaaheedaa hai|
par saadde mukhee dasate hain kithe je tainoo koee khabar hai, saanoo vee das|
meraa pakaa yakeen hai ki saanoo novaroseeshak ute kabazaa kar lainaa chaaheedaa hai, te jad tak roos ton madad naa pahunch jaae, authe uddeek karanee chaaheedee hai|
har ik dee gal vich ik ajihee ramaz chhupee lagadee see ki je us noo agavaaee sauanp ditee jaandee, taan uh zaroor sabhanaan noo bachaa lijaan dee koee viaunt banaa sakadaa see|
dariaa dee garrhak vichon ik hor bhiaanak aavaaz sunee gee | fir do goleean ikattheean chalan dee aavaaj aaee te fir ik hor te fir achaanaka tthaah... tthaah... ... te uparant khaamoshee chhaa gee|
sabh ne kaaleean nikeean khirrakeean val moonh morr le| pichhalee kandh vaale paasiaun ik kukarr dee baang sunaaee ditee|
saathee pareekhodaka, kozookh kahin lagaa, jaah, jaa ke vekh, gal kee
eieh patalaa jihaa keeaooban kasaak, jis de moonh ute naamaloom jihe maataa de daag san, par vekhan vich suhanaa saalharraa see, jis sarakesheean kott paaeaa hoeaa see te patale jihe lak ute ghutt ke pettee banhee hoee see, nange paireen haualee haualee baahar val giaa|
meree jaache...|
saathee, maaf karanaa| munee daaharree vaalaa bandaa bol piaa| uh khalhotaa, chup chaap dooje kamaanddaraan noo vekhee jaa rihaa see, jo saare hee kirasaanaan de jam pal san kee tarakhaanaan vichon san te kee naaeean vichon te ih saare de saare hee larraaee vich, sipaaheeaun uche ahudiaan ute pahunche san ate keval us hee, fauajee ttarening praapat keetee hoee see te ik puraanaa inakalaabee see| jihe jihee maarree haalat vich saadde fauajee ne, eihanaan dee agavaaee karanee ik barree asanbhav gal hai| tabaahee ho jaavegee| ih koee fauajee dasate naheen, eik ijarr ikatthaa hoeaa hoeaa hai jo lagaataar meettingaan karee jaa rihaa hai| ihanaan noo viauntaband karanaa bahut zarooree hai| is ton ilaavaa, eihanaan hazaaraan dee ginatee vich reefoojeean de chhakarriaan ne saadde hath pair banh ke rakh dite ne| ihanaan noo fauaj ton add karanaa chaaheedaa hai jithe jee karadaa e, chale jaan| gharaan noo parat jaan, jaan jithe marazee par fauaj bilakul aajaad te khulhee ddulhee honee chaaheedee hai| so, meree tajaveez hai ki ik fauajee faramaan jaaree keetaa jaave ki naven siron tarateeb den lee, aseen do dinaan lee is pindd vich tthahiraange|
aus de lafajaan pichhe vichaar ih see ki
mainoo pooree soojhasamajh hai te main kathanee noo karanee vich badalan de yog haan| main fauajee maamaliaan daa ik itihaasak nukate ton adhiain keetaa hoeaa hai| uh kiaun te main kiaun naheen ... bheerr taan anhee hundee hai, bheerr bas bheerr hee hundee hai... |
toon kee galaan kar rihaa en kozookh ne bhaaree aavaaj vich aakhiaa| har ik sipaahee daa koee naa koee sabandhee saamaan vaalee gaddee vich hai us dee maan, piau, premikaa jaan saaraa paravaar| teraa kee khiaal hai, auh uhanaan noo chhadd devegaa je aseen ithe baitth ke uddeekade rahe, sabh vadt dite jaanage| saanoo tturee hee jaanaa chaaheedaa hai| aseen raah vich hee aapane aap noo naven siron jatheband vee karade
jaavaange| saanoo kasabe vichon binaan jhatt ruke langh jaanaa chaaheedaa hai... saahil de naal naal | aseen tupaase puj jaavaange| uthon pahaarraan de naal naal mukh maarag ton hunde moharee dasatiaan naal jaa milaange| uh haalaan bahut age naheen ge hone| jinaa chir ethe rahaange, har gharree mauat nerre hundee jaavegee|
fir saare iko ver bolan te aapanee aapanee tajaveez pesh karan lag pe, jo aapane aap lee taan bahut vadheea, par dooje lee bekaar see|
kozookh pairaan ute kharro giaa| jis vele us ik ik noo ghur ke vekhiaa, aus daa chiharaa taniaa hoeaa see|
kalh tarrake asaan kooch kar jaanaa e, aus aakhiaa|
par is vichaar de pichhe khiaal ih see ki auh mananage naheen, shaitaan|
saare khaamosh ho ge te uhanaan dee khaamosee de arath san
eis ton vadhere jhal hor kee ho sakadaa hai|
4
alaikasee pareekhodako jhoparree vichon nikal ke baahar anhere vich aa giaa. jo dariaa dee garrhak naal bhiaanak baniaa hoeaa see| boohe ute ik siaah kaalee masheenagan beerree hoee see | is de laage de kaale chihare khalhate hoe san, jinhaan de hathaan vich sangeenaan ghutteean hoeean san|
aale duaale vekhadaa pareekhodake age vadhadaa giaa| nike nike taariaan dee chaadar akaash vich khilaree hoee see| dooron lagaataar kutiaan de bhauankan dee aavaaz aa rahee see| uh bhauankade bhauankade achaanak vichon chup kar jaande, jiaun dariaa dee garrhak sunan lag pe hon te ik ver fer poore taan naal bhauankan lag painde|
fike chitte makaan barre bhiaanak dis rahe san| vingeean ttedteean galeean vich anheraa hee anheraa dis rihaa see | je tuseen rataa gahu naal vekhade taan ih chhakarriaan deean paalaan san, jis vichon sute manakhaan de ghuraarriaan deean aavaazaan aa raheean san| idhar udhar bemuhaare sareer arringabarring pe hoe san| galee de vichakaar ik pipal daa rukh khalhataa hoeaa lagadaa see, par asal vich ih ik chhakarre daa bam age noo nikaliaa hoeaa see | ghorre maze maje jugaalee karee jaa rahe san te gaavaan, jiaun bhaare bhaare saah lai raheean hon|
alaikasee sigaratt dee loa vich sutiaan kolon bach bachaa ke age langh giaa| chaare paase chupachaan te shaantee varatee hoee see| par us noo injh bhaasadaa see,
jiaun kise gharree kujh ho jaavegaa| shaaeid us noo ik jaan do ver golee dee tthaah hon dee aavaaz sunaaee ditee see|
kauan
mitar|
kauan e bhaaee... teree shaamat aaee e|
do sangeenaan achhapaleean age noo nikal aaeean|
kanpanee kamaanddar | us aakhiaa te age vadhadaa fir haualee jihe boliaa|
top gaddee|
bilakul ttheek |
alaikasee chhakarriaa deean shakalaan de bhulekhe, moonh maarade ghorriaan, ddoonghee neend vich sute bandiaan, dariaa dee garrhak te kutiaan dee bhauankan deean aavaazaan vich baahaan lataan lataarradaa langhee giaa| kise kise chhakarre vichon jaagade sipaaheean deean galaan dee bhinak pai rahee see, jo aapaneean beeveean naal ghusar fusar karan lage hoe san|
nashee hoe pe ne fir, badazaat | lagadaa e kasaakaan deean botalaan ddaf ge ne | koee gal naheen, je mat ttikaane rakhan sakan taan ih kee gal hai ki kasaakaan ne haalaan tak saanoo vadtiaa naheen bevakoof | us noo laage hee kise chittee cheez daa bhulekhaa piaa.... ik nikee jihee jhugee... jaan shaaeid koee chitte kaparre daa ttottaa| haalaan vee uhanaan noo koee chir naheen hoeaa jo karanaa chaahun kar sakade ne | saadde kol kul das top gaddeean ne te har ik lee kul das gole, jad ki uhanaan kol kise cheez dee ghaatt naheen|
auh safaid cheez hilee julee|
ankaa toon en
toon raat kithe ghunm rihaa en
eik kaalaa ghorraa bhunje pe do bamaan vichakaar pe ghaah de dter vich moonh maaree jaa rihaa see... alaikasee kaagaz vich tamaakoo valhett ke ik sigaratt banaan lag piaa| ik chhakarre laage pee ik kurree aapanee nangee lat noo angootthe naal khurakan lagee hoee see | chhakarre hetthaan ik kanbal vichon ghuraarriaan dee aavaaj aa rahee see kurree daa piau gooharree neend sutaa hoeaa see|
kee aseen ithe bahut chir tthahiraange
naheen naheen, aseen ithon chhetee hee chaale paan vaale haan alaikasee sigaratt daa kash laandaa boliaa|
sigarett dee loa vich us de nak dee ghorree lishakee, tamaakoo naal dhuaankhe potte lishake, kurree deean akhaan lishakeean te lisk pee chittee kameez vichon us dee dhauan te gal vich pee manakiaan dee maalaa te fir jhatt anheraa ho giaa|
eis kurree naal viaah karanaa koee aauakhee kahaanee naheen hovegee| us sochiaa|
te hameshaa vaang ik suhanee jihee kurree daa moonh, ful dee ttahinee varagee dhauan, neeleean akhaan, neelee bhaah maaradee us dee faraak, hune hune sakool dasaveen karake nikalee hoee... us dee vahuttee naheen, sagon mangetar kurree jis noo uh kade miliaa naheen see, eiho jihee kurree jo kite naa kite zaroor hovegee, aus de khiaalaan deean akhaan saahamane jhil mil jhil mil karan lag pee|
je kasaakaan ne saadde ute hamalaa keetaa, taan main aapane aap ee chhaatee vich chhuraa maar lavaangee|
kurree ne aapane jhage vich hath paaeaa te ik maarree maarree lishakadee cheez us baahar kadt lee|
bahut tez hai... parakh ke vekh lai|
tee..lee.lee..|
raat dee chup chaan vich ik ajeeb jihee aavaaz dil deean tanaavaan noo khich maaradee langh gee | par kise bache dee aavaaj naheen ih; shaaeid kise uloo dee hove|
achhaa... mainoo chalanaa chaaheedaa hai, eithe vakat ajaaeen karan daa koee laabh naheen| par us de pair jiaun dharatee vich gadde ge hon; auh aapane aap noo us thaan ton hattaa naheen sakiaa| aapane aap noo uthon ttoran lee, auh kurree dee badakhoee karan lag piaa
niree gaoo e, pichhaleean ttangaan naal kan khurakan vaalee|
par fir vee uh uthon hil naa sakiaa; authe hee khalhataa sigaratt de kash laaundaa rihaa te ik ver fir anhere vichon us de nak dee ghorree te us deean ungalaan, kurree dee sunakhee dhauan thale dee vihalee thaan, manakiaan dee maalaa, kaseede vaalee kameez vichon us deean ubhareean masat chhaateean, sabh ugharr aae te jhatt magaron, fer pahilaan varagaa anheraa, dariaa daa shor te sute lokaan de ghuraarre
aus daa chiharaa us deean akhaan de nerre see| uhanaan akhaan dee chamak, jiaun us noo vinh rahee see te us noo injh lagadaa see, jiaun saare sareer vich sooeean chubh raheean hon| uhane uhadee koohanee aapane hath vich lai lee|
ankaa|
kurree noo us kolon tamaakoo te ik tagarre javaan sareer dee mahik aaee|
ankaa, aa aseen bageechee vich chalee te jhatt uthe baitth jaaeee|
aus ne aapane doven hath us dee chhaatee naal dabaa ke, zor daa jhattakaa maar ke us kolon aapane aap noo vakharaa kar liaa te uh dhakaa khaa ke kise deean lataan te baahaan lataarradaa pichhe jaa piaa| niree noor dee ddalee, achhopale chookade chhakarre vich jaa varree te fir hath ute hath maar ke zor dee hasee te chup chaan ho gee| vaddee bebe gurapeenaa ne sirahaane ton aapanaa sir upar chukiaa te chhakarre vich sidhee baitthee jr jor dee aapane aap noo khurakan lag pee|
oe raat de panchhee rab karadaa tainoo vee neend aaundee| kauan hai
bebe main vaan|
aah, alaikasee putar kee chaaheedaa e putar mainoo pataa naheen see ki toon en| putar saadde naal kee beetan vaalaa e zahir ghulan vaalaa e putar saadde piaaliaan vich, mainoo barree kauarree kauarree mahik aaun lag pee e| jad aseen tturan lage saan, eik bilee ag raah kattadee langh gee see| iddee vaddee bilee | bache den vaalee see| fir ik galahiree us de magare magare dauarree| rab saadde ute karam karo| baalashavik kee sochade ne, auh kee kar lainage saaddee saaree jaaeidaad jaandee rahee| jis vele mere maapiaan ne mere aadamee naal meraa viaah rachaaeaa, taan meree maan kahin lagee, eh lai samovaar is noo barre piaar naal aapane bachiaan lee rakhee te jadon toon naa rahengee, tere potiaan dohatiaan de ih kam aavegaa| main sochadee saan jad ankaa daa viaah hoeaa, aus noo de devaangee te hun aseen sabh kujh chhadd chhaddaa ke aa ge haan, sabh maal ddangar chhadd aae aseen| baalashavik kee sochade ne, auh kee karan joge ne soveeat taakat kee karan jaa rahee hai| pave sabh kujh khooh vich, meraa samovaar jaandaa rihaa| tin dinaan lee ttur jaau, aakhan lage te tinaan dinaan magaron, sabh kujh fir pahile varagaa ho jaavegaa te aj sat din hon lage ne, roohaan vaang saanoo bhattakadiaan| ih seveeat taakat kiho jihee hai, je saadde lee ih kar kujh naheen sakadee savaah taakat hai| kasaak bhootaan vaang utth khalhote ne meraa dil aapaniaan lee ro rihaa hai, okhareem lee... te us javaan gabharoo lee... kee naan see us daa... o... mere maalaka
vaddee bebe gorapeenaa aapane aap noo khurakadee rahee| us de dukh vich dariaa dee garrhak te raat dee khaamoshee ghuladee miladee rahee|
aah, bebe gile shikave karan daa kee faaeidaa| us naal teree kisamat
parat taan naheen pain lagee|
aus aapanee sigaratt laa lee te aapane hee vichaaraan vich gote khaan lag piaa kee uh aapanee kanpanee daa mukhee rahe jaan haiddakuaarattar de amale naal jaa rale | ihanaan haalataan vich uh neeleean akhaan te koonj jihee dhauan vaalee kurree noo kithe mil sakegaa| bebe enee sahije chup hon vaalee naheen| enee lamee zindagee daa tajrabaa parachhaaven vaang us de magare magar tturee aa rihaa see| turakee dee larraaee vich us de do putar maare ge san te hun do ne ithe varadeean paaeean hoeean san| us daa aadamee chhakarre hetthaan ghuraarre maar rihaa see te us dee galaadharr ankaa choohee vaang sutee pee see, par kee pataa sutee see jaan unjh hee pee hoee see| aah, zindagee kinee aauakhee beetee see es dee| sareer dee haddee haddee karrakee pee see... satth saal beet chuke san te kiven mihanat mushakat kar kar ke us de aadamee te putaraan de lak doohare ho ge san| uh jaananaa chaahundee see, enaa kujh keehade lee kasaakaan te uhanaan de jaranailaan te afasaraan lee...| ihanaan saaree zameen saanbh lee see te jiharre kasaak naheen san, kutiaan daa jeevan guzaar rahe san ghaah jindagee baladaan vaang akhaan ton ute gaddee, auhanaan mihanat keetee see| nit saver te shaam praarathanaa vele, aus zaar dee khair mangee see pahilaan aapane ttabar dee khair, fir zaar dee, fir bachiaan dee, te fir uhanaan pake nishache vaale eesaaeean dee| par asal vich uh zaar naheen see, eik bhooraa kutaa see, so us noo tthuddiaan naal durakaar ditaa giaa| aah, zindagee| us dee naarree naarree kanb utthee see| uh ddar gee see, jad us suniaa ki zaar noo kadt ditaa giaa hai te fir us sochiaa see, changaa hee hoeaa... uh ik kutaa see keval ik kutaa|
eis ghinauanee thaan ute makheean hee makheean bhinak raheean ne |
bebe ne aapaneean lataan baahaan akarraaeean te anhere vich ghooran lag pee | dariaa garrhak rihaa see| us hathaan naal aapanee chhaatee ute kaas daa chinh banaaeaa|
din charrhan hee vaalaa hai|
auh fir lamee pai gee, par neend us ton door jaa chukee see| bande daa beetiaa samaan hameshaa us de naal tturadaa rahindaa hai| es kol bachiaa naheen jaa sakadaa | ih enaa chup chupeetaa naal tturadaa rahindaa hai ki ih vee pataa naheen lagadaa ki hai vee jaan naheen, par hundaa zaroor hai|
baalashavikaan daa rab vich koee yakeen naheen| ho sakadaa e uhanaan noo sahee gal daa pataa lag giaa hove| uhanaan aaundiaan hee sabh kujh parhe chuk ke sutt
ditaa| afasar te zimeendaar sabh nas bhaj ge| us naal kasaakaan de lahoo garam ho ge| o maalak, baalashavikaan noo skatee de, bahishat vich uhanaan daa eemaan hai jaan naheen, eis dee paravaah naa kar| kujh vee hove, auh kiton baaharon taan naheen, saadde aapane hee lok ne| je kite uh pahilaan utthe hunde, eih laanatee jang hundee hee naa, te mere do putar aj jiaunde jaagade mere kol baitthe hunde| hun uh turakaan dee dharatee vich goorrhee neende sute pe ne| ih baalashavik aae kithon kujh aakhade ne ki uh maasako vich vadhe fule ne, kujh shaaeid jaramanee de dasade ne| jaraman zaar ne uhanaan noo paal pos ke roos bhej ditaa e| te uhanaan aaundiaan hee ik aavaaj naal naaharaa laa ditaa, zameen lokaan dee hai te lokaan noo aapane lee mihanat mushakat karanee chaaheedee hai, kasaakaan lee naheen | bande taan nek ne par meraa samevaar, mere kolon kiaun khus giaa...mere putar...balee...
bebe dee burr burr ruk gee te uh aoonghaan lain lag pee|
sooraj dee ttikee nikalan vaalee see|
zindagee rangaan naal bharee pee hai| tuseen sochade hovege ki ghugeean kook raheean san | par raat vele vaarr laage ik chhakarre hetthaan uhanaan noo koo.. koo.. karan dee kee lorr; nike moonh burr burreean kiaun chhaddade ne vaa vaa vaa te aoo vaa vaa vaa...| par kise vee sunan vaale noo ih changaa lagadaa| asal vich, eik maan dee vee, naal hee mitthee mitthee aavaaz aa rahee see
mere laal kiaun thorrhaa jihaa hor mere bache | toon dooje paase moonh kiaun kar liaa e vekho kiven moonh vichon maan daa ban baahar kadt ke, jeebh maar maar chalaakeean karan lagaa hoeaa e|
aus daa ene zor daa ik mitthaa haasaa nikal giaa, jiaun anhere noo pare sutt ke din nikal aaeaa hove| bhaaven uh disadee taan naheen see, par us de kaale bharavattiaan te us de nike nike kanaan vich lish lis karadeean chaandee deean vaaleean daa bhulekhaa taan lag hee sakadaa hai|
roj giaa en hai, mere bache auh taan guse lagadaa e | aapane nike nike hathaan naal us than noo pare sutt ditaa e te kine naazak naajk us de nahun ne| mainoo ik ik gulaabee ungal noo chunm lain dio tukat..k. tak aah, kineean vaddeean dandeean kadt rihaa e moonh vichon zaroor ih koee vaddaa aadamee banegaa| burr burreean te popale moonh vaalee maan budtee ho jaaegee te us daa putar aakhegaa, beh jaa amaan, tainoo seeraa banaa dende aan| satopan, o sataipan, toon batheraa sau liaa e| jaag, teraa putar chaangharaan maar rihaa e|
naa kar| jaan de| mainoo naa chherr... |
sataipan, jaag pau hun| vekh munddaa kalolaan piaa karadaa e toon vee dtilarr bandaa hee en main lagee haan mundde noo tere naal paan| maan sadake khich ihadaa nak, hontth ute dandee vadt soo | haan, einjh| tere pio ne, tere kheddan lee, haalaan daaharree naheen ugaaee, so haalaan us de hetth farr ke khich|
te ik sute sute aadamee dee aavaaz, kherre te musakaraahattaan bharee, anhere vich aaun lag pee
hee shaavaan se... pai jaa mere naal| saadde kol teeveean naal kheddaan karan daa bhalaa vakat kithe, aseen de sochaan vaale bande haan| ikatthe jang ute jaavaange; fir aapanee zimeen vaarree vaahaan gaahaange| hat teree dee eh kee keetaa ee ddaiddee noo ddoban lagaa en
kheevee hoee maan edde zor dee hasee, jiaun gidhe vich pair nach pe hon| pareekhod bach bach ke pair dharadaa manakhee lataan, chhakarriaan de bamaan, ghorriaan de pattiaan te thailiaan uton langhadaa giaa| kade kade jis vele uh sigaratt ute kash maaradaa, jhatt daa jhatt sabh kujh lishak jaandaa |
chaare paase chupachaan varatee hoee see| anheraa hee anheraa failiaa hoeaa see| vaarr laage chhakarre hetthaan lamaan piaa nikaa jihaa parivaar vee hun chup ho giaa see| kute khaamosh ho ge san | dariaa vee jiaun hun garrhak naheen, sagon rumakan lag piaa hove| neend ne sabh noo maat kar ditaa see te hazaaraan savaasaan ute es vele raaj kar rahee see|
pareekhodo use tarhaan gerre maaree jaa rihaa see| hun goleean dee tthaah tthoo ton uh avesalaa see| us deean akhaan bhaareean hoeean hoeean san| door pariaun akaash chhonhade pahaarr disan lag pe san|
hamalaa akasar din charrhan vele hee hundaa hai...|
auh pichhe paratiaa, kozookh noo reeporatt ditee te fir ik chhakarre vich pai giaa| chhakarraa cheen cheen kar ke hilan lag piaa| uh kujh sochanaa chaahundaa see kis baare us noo sochan daa khiaal aaeaa see aus pal ku aapaneean akhaan meetteean te jhatt neend ne us noo aapane modtiaan ute chuk liaa|
5
lohe naal lohaa vajan dee chhanakaar.... chhanak.... chhanak .....cheekhaan dee haa
haa kaar....|
kee ho rihaa hai gal kee hai saavadhaan|
akaash vich liskaaraa jihaa kihaa hai ag dee bhaah see jaan sooraj charrh rihaa see
pahilee kanpanee... dorran lee tiaar... maarach
laalee dee bhaah maarade akaash vich, kaale badalaan vich, dtanddar kaan chakar khaan lag pe|
saver de ghus muse vich ghorre chhakarre tiaar keete jaan lag pe... patte galaaven paae jaan lage|
reefiaoojee te asalhe hathiaaraan deean gaddeean de bande ik dooje naal khahibarran lag pe|
boon... bam... bam |
chhakarriaan noo jaan daa kam kaahalee kaahalee ho rihaa see.. dhure ik dooje naal ttakaraa rahe san, ghorriaan noo chaabakaan maareean jaa raheean san, kaafalaa vaaho daahee vich ravaanaa ho chukaa see, pahee pul uton chakaree vaang uddade ghunmee jaa rahe san; kee ver chhakarre ik dooje vich fas jaande te agon raah ruk jaandaa|
ratt.. ratt.. ttatt...ttatt...ttatt...boon..bam... bama
ghugeean dee ddaar choge dee bhaal vich uddadee langh gee| teeveenaan vich haahaakaar mach gee|
ratt... ttatt... ttatt... ttaa..
topochee barree furatee naal topaan beerran lag pe| ik bhaingaa jihaa sipaahee niree nikar paaee de rafalaan dhoohadaa cheekhee jaae|
meree kanpanee kidhar gee, meree kanpanee kidhar gee
eik teeveen khulhe vaal, shudaaeean vaang cheekhaan maaradee us de pichhe pichhe bhajee jaae
vaasila vaasil o vaasila
ratt.. ttatt... ttatt... ttatt... bam....|
kam pooree tarhaan shuroo ho chukaa see | pindd de baaharavaar jhauanparreean te rukhaan uton dhoonen de mohale akaas val uddade jaa rahe san | maaladdangar thaan baan karan lagaa hoeaa see|
kee raat beet chukee see jhatt pahilaan, ghupaanhere vich hazaaraan bande garr garr karade dariaa te akaash chhonhade pahaarraan ton kujh duredde ghuraarre maar rahe san| par
hun sabh kujh gulaabee gulaabee ho giaa see | par chhakarriaan dee te bandookaan rafalaan dee ratt ... ttatt...ttatt vich kise cheez dee koee mehatataa naheen see rahee| ik sahim chaare paase chhaaeaa hoeaa see | hun taan sagon bandookaan raflaan dee ratt ttatt ttatt vee goliaan dee dhaah dhaah dhaah age fikee pee hoee see|
kozookh ik jhugee age baitthaa hoeaa see | us daa peelaa chiharaa bilakul shaant piaa hoeaa see, jiaun uh kise satteshan ute gaddee aaun saar musaafaraan vich machee maaromaaree noo vekh rihaa hove te jo gaddee de sattesn ton parhe hundiaan hee, bilakul shaant ho jaanee see| pal pal dee khabar lai ke us de bande dauarrade, jaan jhangaan sittade ghorriaan ute savaar, aa ke das rahe san | us daa aiddajoottaintt te aradalee us kol khalote hukam dee uddeek kar rahe san|
sooraj de uchaa hundiaan hee topaan te goliaan dee maaro maar hor tez ho gee| saareean riporattaan daa us kol ik javaab see
koee golee zaaeaa naa karo| us vele chalaao, jis vele binaan chalaae guzaaraa naa hundaa hove | dushaman noo agere hon dio| us de agere hundiaan hee, eik dam charrh jaao| kise haal vee us noo vaarreeanbageechiaan vich naa varran dio| pahilee rajamaintt vichon de dasate lai ke pauan chakeean ute murr kabazaa kar lo| masheen ganaan beerr dio|
bahuteean riporattaan barreean khataranaak san | par us daa peelaa chiharaa bilakul shaant hee rihaa, sivaae is de ki jabarre de hetthaan chilake maas deean ragaan taneean geean| andaron us noo ik kherre bharee aavaaz aakhadee sunee jaa rahee see, shaabaas mere bachio.. saabaas saaeid, ghanttaa jaan is ton vee pahilaan hee, kasaak ghere torr ke age aa jaanage te aapaneean talavaaraan naal uhanaan de ttotte karan lag painage| haan, eih ho sakadaa e, par us ih vee vekhiaa ki kalh teek je bemuhaare sharaabee hoe, geet gaaunde idhar udhar bhajee fir rahe san, aj ik jutt ho ke mukaabalaa kar rahe san| kinee furatee naal us de kamaanddar us kolon hukam lai ke bareekee te furatee naal kaaraj torr chaarrh rahe san, auhee kamaanddar, jo kalh raat ik mutth ho ke us noo nafarat dee nazar naal vekh rahe san|
eik sipaahee noo, jis noo kasaakaan pahile grafataar kar liaa see te fir chhadd ditaa see, aus kol liaandaa giaa | sipaahee de kan, nak, jeebh, te ungalaan katt diteean geean san te us dee chhaatee ute lahoo vich likhiaa hoeaa see
vekh lo, eik ik baalashavik kute dee aseen ihee gat karaange|
bilakul ttheek hai bachio| kojookh dee andaralee aavaaz jiaun us noo
aakh rahee see|
kasaakaan ne barraa zoradaar hamalaa keetaa|
fir ik harakaare ne saaho saah hunde ne aa ke pichhe dee riporatt ditee
pul ute larraaee ho rahee hai| saamaan vaalee gaddee te reefoojee larr mar rahe ne|
kozookh daa saanvalaa chiharaa ninboo vaang peelaa pai giaa| uh jhatt uthe pahunchiaa| bhagadarr machee vekhee | paagalaan vaang lok pul de laage kulhaarreean naal ik dooje de chhakarriaan de pahee ttukee vadtee jaa rahe san | jo jis de hath vich see, baans, kulhaarree, ddaang chukee ik dooje daa sir paarree jaa rihaa see| bhootaan dee jiaun larraaee ho rahee hove te cheekhaan vaj raheean hon| teeveean marad sir de khulhe vaal, eik dooje naal guthamagathaa hoe pe san| chhakarre chhakarriaan vich fase pe san te ghorriaan deean ttangaan ik dooje vich faseean peean san| bache budte cheekhee jaa rahe san| naa age sarakan noo thaan see, naa pichhe hon noo te bageechiaan de pichhavaarriaun ratt.. ttatt.. ttatt... dee lagaataar aavaaz aaee jaa rahee see|
hatte hatto.. jookh dee faualaadee aavaaz karrakee | par us noo aapanee aavaaj vee naa sunee| us sabh ton laagale ghorre de kan ute golee maaree | saare kirasaan sotte chukee vahisheean vaang us val kud pe|
tere haraamee dee aisee taisee, toon saadde ghorriaan noo golee maaregaa.. hain| farr lo ehanoo... laah dio sir|
kozookh, aus daa aiddajoottaintt te do sipaahee dariaa val pichhe hatt ge ... te ddaangaan sotte chukee bheerr us noo dhake maaradee gee|
eik masheenagan liaao | us bhaaree aavaaz vich aakhiaa|
aus daa sahaaeik machhee vaang gaddiaan te ghorriaan hetthon tilhakadaa, nikal giaa | jhatt patt ik masheenagan te sipaaheean dee palattan dauarradee uthe pahunch gee|
kirasaan bhootare saanhaan vaang bekan lag pe|
jaan naa denaa ik noo vee | uh cheekhe te baansaan sottiaan naal, sipaaheean de hathaan vich chukeean rafalaan ute ttutt pe| sipaahee, jo aapane lokaanpiauaan, maavaan te beeveenaan ute kise haal vee golee naheen san chalaa sakade, rafalaan puttheean karake battaan naal maaran lag pe|
kozookh bilee dee furatee naal chhaal maar ke age vadh giaa te masheenagan noo hath paandiaan hee bheerr ute kee rauandaan dee us vaachharr sitt ditee | galeean vinhadeean langh geean te mauat de khauaf ne kirasaanaan de loona kharrhe kar dite|
auh pichhe hatt ge te bageecheean de pichhon lagaataar raatt... ratt... ratt golee chalan dee aavaaz aaundee rahee|
kojookh ne masheenagan ton hath chuke te uchee aavaaz naal kirasaanaan ute laanhataan paan lag piaa| akheer uh us de adhikaar age jhuk ge| pul ute kee chhakarriaan de pahee ik dooje vich fase pe san | uh hukam ditaa ki ihanaan noo dariaa vich dhak dio| us daa hukam man liaa giaa| pul saaf kar ditaa giaa| pul de laage us sipaaheean dee ik palattan kharrhee kar ditee te us de sahaaeik barre tareeke naal, chhakarriaan noo ik ik karake langhaan lag pe|
tin tin deean kataaraan vich, chhakarre te uhanaan de pichhe banheean sir maaradeean gaanvaan te sooraan daa ijarr pul de fattiaan uton kharr kharr karadaa langhan lag piaa| kee thaavaan uton fatte ukharr ge te ih saaree afarraadafarree dariaa deean sukaattaan vich guaach gee|
pul upar te dariaa ton pare saamaan naal lade chhakarre aapane pichhe dhoon mittee ghatte de gubaar uddaande, bhajee jaa rahe san| chauaraahe, sarrakaan te galeean haualee haualee sabh sakhaneean ho geean te injh lagadaa see ki bhariaa pooriaa pindd palaan vich ujarr giaa hove|
kasaakaan ne, dariaa de duaale agaan sittade bandookaan de ghere vich, saaraa pindd val liaa| haualee haualee uh pindd deean bageecheean te pul uton langhade, saamaan naal lade chhakarriaan ute aapanaa gheraa tang karade ge | sipaahee aapane pindd de kakhaan lee vee, maavaanpioaan, teeveenaan te bachiaan dee rakhavaalee karade larrade rahe| uh barre sarafe naal golee chalaa rahe san te koee chharhaa binaan kise kasaak, jaan us de bache dee loth bhunje sitte ajaaeen naheen san jaan dinde|
kasaak vahisheean vaang, rukhaan, vaarraan te jhaarreean vichon nikal nikal ke bageecheean val vadh rahe san|
doven dhiraan ik dooje kolon, kujh kadamaan dee vith ute aparr chukeean san| sipaaheean ne aapane kaaratoos bachaa ke rakhan hit golee chalaanee rok ditee| uh ohalaa kar ke kasaakaan noo vekhan lag pe te kasaak, eihanaan noo| kasaakaan valon havaa vich vodake dee bo taradee aa ke ihanaan deean naasaan naal chhonhadee langh rahee see|
kute nashee hoe pe ne kaas ki kujh saadde adde charrh jaande |
achaanak, kasaakaan valon chaanbhal te tthatthe bhareean aavaazaan idhar pujeean
vekh oe saaliaa, aauah khomakaa khalhataa hoeaa ee|
ese tarhaan deean galaan dee bhinak idhar pahunch rahee see|
eik rukh pichh, binaan saavadhaanee varato, hairaanee vich akhaan ttaddee ik kasaak age nikal aaeaa| hoobahoo use varagaa, sipaaheean dee kataar vichon vee ik age noo ho tturiaa|
oe, eih toon en vaankaa sipaahee kookiaa|
auh doven ik pindd te galee de san| duhaan deean jhugeean, baint de jhaarraan hetth kol kol hee san| saver saar jad charaand vich gaavaan noo lai ke jaande, taan vaarr laage khalh ke uhanaan deean maavaan, kinaa kinaa chir galeen lageean rahindeean| haalaan kalh dee gal see, auh nike nike hunde san | hath vich sotteean te kunddeean farree pindd de baahar chhaparr vich machheean farran jaande san te kinaa kinaa chir doven chhaalaan maar maar ke nahaaunde rahinde san| kurreean naal ral ke yookareneean de geet gaaunde rahinde san| fir uh fauaj vich bharatee ho ge san te varhade goliaan hetth ikatthe turakaan naal larre san|
te aj...
auhanaan vichon ik cheekhiaa
oe uthe kee karan ddehiaa en, sooraa khote de putaa, baalashavikaan ddaakooaan vich kaahanoo jaa raliaa en
main ddaakoo vaan, hain naa, kameeniaa teraa pio sarrhaandaan chhaddadaa ik kulak hundaa see| jiaundiaan dee khal laahun vaalaa, te toon us ton vadh, lahoo peenee jok |
main jok vaan, hain naa, te toon|
aapanee rafal bhunje sutt ke, auh kud ke age vadhiaa te khamakaa de nak ute vatt ke mukaa kadt maariaa| khomakaa ne guse vich aapanee baanh ulaaree te vaankaa dee ik akh vich tun ditee|
hait... kutee daa puta lai ho agaanh|
hun roh bhare, eik dooje de vatt kadtan lag pe|
chaangharaan maarade kasaak, vahisheean vaang akhaan kadtee, vodakaa dee b khalaarade kud kud age pain lag pe| sipaaheean noo vee jiaun mushak charrh gee| uhanaan ne vee rafalaan ik paase dhareean te doven dhiraan iaun mukamakaa honaa lag peean, jiaun golaabarood kise vekhiaa hee naa hove|
koee larraaee varagee larraaee see iha suje moonh, fise hoe nak, audde hoe buthaarre| mukiaan dee maar ne jabaarre, haddeean sabh bhan ke rakh chhadde san| gaalhaan te laanhataan dee buchhaarr ne sangh khushak kar chhadde san jinhaanbhootaan dee bheerr dee bheerr, dand kareer kareech ik dooje naal guthamagathaa hoee pee see|
kasaakaan te sipaaheean de kamaanddar ik dooje noo chhuddaan lee idhar udhar gaalhaan kadtade bhajee fir rahe san| afasaraan de hathaan vich bhaaven raflaan farreean hoeean san, par uh aapane jaan bigaane, kise noo vee golee naheen san maaranaa chaahunde | vedakaa dee bo naal havaa bhaaree hoee hoee see|
nashee kute kameene oe vodakaa naheen kujh hor pee ke aau
jaangalee soor kirasaan | oe tuhaadde lee vodakaa ee batheree e| kasaak sipaaheean dee maanbhain punade, kud kud pai rahe san|
auh ik dooje ute ilaan vaang jhapatt rahe san| muke maar maar, auhanaan ik dooje de chihare bad shakale kar dite| ik dooje lee uhanaan de dilaan vich nafarat dee ag enee bharrakee hoee see ki tthanddaa karanaa, asalon asanbhav see| uh ik dooje deean botteean karake kutiaan age paan noo, roh vich paagal ho rahe san | gaalhaan gandagee dee buchhaarr vich, tthalhe dee be ralee hoee see|
jangalee bileean vaang guraande, auh ghanttiaan badhee ik dooje daa moonh sir valoondharade rahe te uhanaan noo ih vee surat naa rahee ki kis vele raat pai gee|
larr larr behaal hoe do sipaaheean ne jhatt ku lee aapane muke roke te aapane virodhee de chihare val vekhan lag pe|
opaanas toon en toon kiharree galon mainoo maaran lagaa hoeaa en
rab dee sahun meekalokaa, main samajhiaa toon kasaak en | paagalaa toon meraa huleea vigaarr chhaddiaa e|
lahoo luhaan chihare lai ke uh doven aapane aapane paase ttur ge te aapaneean rafalaan labhan lag pe|
auhanaan de nerre hee do kasaak gaalhaan kadtade te burr burr karade, bhootaan vaang larre san| fir uh doven sipaaheean dee pitth ute charrh baitthe| kade uh ghorree banaa lain te kade uh
eih kee oe, mere ute iaun savaar en, jiaun main ik khasee gharraa hovaan
mainoo naheen see pataa garaasakaa ki toon en| toon pahilon dasiaa kiaun naheen| jis tarhaan toon gaalhaan kadt rihaa sain, main samajhiaa koee sipaahee hovegaa|
auh vee aapane chihare poonjhade kasaakaan vaale paase ttur ge| akheer gaalhaan band hoeean te fir garrhakade dariaa dee aavaaz te pul de ukharre takhtiaan vichon upar dauarrade chhakarriaan dee kharr kharr deean aavaajaan sunan lag peean| upar aakaash vich, kaale badalaan vich, laalee ghulee pee disadee see | sipaahee aapaneean laaeenaan vich bageechiaan de naal naal lame pai ge te bahaar sattaipee vich, kasaak
laaeenaan daa gheraa see | sabh aapane fattaan ute malaham patteean karan vich jutte hoe san te chaare paase khaamoshee chhaaee hoee see|
pul ute use tarhaan aavaajaaee lagee see te hetthaan dariaa use tarhaan sookadaa vagadaa rihaa| din charrhan ton pahilaan pahilaan pindd khaalee ho chukaa see | jis vele aakharee dasate langh ge, pul noo laattaan de havaale kar ditaa giaa| sipaaheean de uthon kooch kar jaan magaron, pindd valon masheenaganaan te rafalaan vichon goleean varhaneean suroo ho geean|
6
pindd deean galeean vichon kasaak piaadaa fauaj, lameean kameezaan upar sarakesheean tang pettee vaale kott paaee, jhoonmadee te gaaundee langh rahee see | uhanaan deean bhedd dee khal deean siaah buradaar ttopeean ute chitte fumhan jhool rahe san| uhanaan de ajeeb chihare san kise dee akh hetthaan thaan laal te sujee hoee see| us de guaandtee daa nak rataa laal te pilapilaa see | kise hor deean galhaan funddeean hoeean te suje bulh san| ik vee shakal ajihee naheen see, jo saaf jaan binaan kise jhareett de hove|
par fer vee uh khushee vich jhoomade te pairaan naal mittee ghattaa uddaande te gaaunde tturee jaa rahe san|
aakhade san een naheen manaange
te utth khalhate uh bagaavat vich...|
auhanaan dee gahiree kharrakaveen aavaaz pindd vichon hundee bageecheean te bageechiaan ton parhe, saaree sattaipee vich goonjadee langh rahee see| uhanaan dee maandharatee khohee gee see...|
kasaak teeveenaan dauarr dauarr ke uhanaan noo mil raheean san te vichon aapane bandiaan de chihare pachhaan pachhaan eneean baureean hoeean peean san ki geet viche garroond ho ke reh giaa see| koee koee maan aapane chitte vaalaan noo dohaan hathaan naal khonhadee idhar udhar ddig paindee| tagarre hath kalaave bhar ke ihanaan noo chukee jhugeean vich lai ge|
te utth khalhate uh bagaavat vich... |
kasaak bache, jhunddaan de jhundd, khabare kithon nikal ke dauarrade uthe aa pahunche| kise noo vee keean dinaan ton uhanaan dee koee khabar soorat naheen see| uh raualaa paan
lag pe
ddaiddee ddaiddee |
ankal mikolaa ankal mikolaa |
laal fauaj saadde vachhe ddakaar gee|
main aapanee chhottee bandook naal ik sipaahee dee akh uddaa ditee| uh sharaab vich masat saaddee vaarree vich sutaa piaa see|
dooje reefoojee jo kalh vaaliaan naalon vakhare san te vasaneekeean noo change lagade san, pindd deean sarrakaan te galeean vich ghunman lag pe | saare viharriaan vich, chulhiaan ute peean degacheean vichon dhoonaan nikal rihaa see | kasaak teeveean kol karan lee bahut kam see| sattaipee vich chhupeean lukeean gaavaan, baahar hik liaandeean geean| kukarr kukarreean viharriaan vich idhar udhar khanbh maaran lag pe| bhunan te rinhan pakaan daa kam zoraan ute hon lag piaa|
dariaa de kandte ute barre zoraan shoraan naal kam ho rihaa see| kulhaarreean naal davaa dav katt vadt ho rahee see| hathauarre ene jor jor dee chalaae jaa rahe san ki dariaa dee aavaaj is tthaahatthaah vich madham pai chukee see te pathar deean chiparaan idhar udhar udd ke vaj raheean san| sarre pul dee thaaeen navaan pul banaaeaa jaa rihaa see, jis uton langh ke dushaman daa pichhaa keetaa jaanaa see|
pindd vich vee koee avesalaa naheen see| naveean kasaak ttoleean sangatthat keeteean jaa raheean san| afasar hathaan vich kaapeean farree idhar udhar ghunm fir rahe san | kalarak galeean vich kuraseean mez ddaah ke baitthe lisattaan banaaun vich te naan bolan vich rujhe hoe san|
kasaak, aapane modtiaan ute chamakadaar feeteean laaee kolon langhade afasaraan noo, barre dhiaan naal vekh rahe san| bahutaa chir naheen hoeaa masaan chhe sat maheene pahilaan gal hee hor see| manddee vich, galeean vich te sarrakaan ute, afasaraan deean vadteean ttukeean laashaan disadeean san te varadeean ute koee veetee naheen see rahin ditee gee| jiharre baahar dtaabiaan dtaariaan vich jaa chhupe san, auhanaan noo galon farrh ke morr liaandaa giaa see te liaa ke, rukhaan naal putthaa ttang ditaa giaa see| kaan te girajhaan dee uh khuraak ban ge san|
eih kahaanee saal bhar dee hai, jad saare roos vich turakee de morache tak, bhaanbarr bal utthe san| te aaranbh kis keetaa see
aj koee naheen see das sakadaa| naa naan, naa pataa, khabare kithon achaanak
baalashavik aa pahunche te iaun lagaa see, jiaun lokaan deean akhaan ag chaladee chaladee filam kise hattaa ke parhe kar chhaddee hove| uhanaan uh kujh palaan vich vekh liaa, jo sadeean bhar uh naheen san vekh sake, par us baare uhanaan noo jaanakaaree zaroor see jaranail afasar, jaj, mukhee fauaj de uche ahudiaan vaale afasar, te naa kaabile baradaashat, tabaahee machaan vaalee fauaj| harek kasaak noo, aapane kharach te vaseele ute, aapane putaraan noo fauajee sevaa lee tiaar karanaa see| aapane tin jaan chaar putaraan lee ik gharraa, kaatthee, rafal te hor saaz saamaan khareedan vich uh barabaad ho jaandaa see| kirasaanaan vaasate gal is de bilakul ulatt see| uh jang vich sakhane hatheen ge san te lorr dee har shaia pairaan ton sir tak, auhanaan noo uthon ditee gee| beshumaar kasaak haualee haualee gareeb ho ge san te uhanaan dee rahinee bahinee vich antar aa giaa see| khaande peende gharaan de kasaak aapanee skatee te prabhaav sadakaa uparale ddandde ute jaa baitthe san te baakee haualee haualee hetthale padhar ute jaa pahunche san|
nikaa jihaa sooraj door door tak aapanee tapash te garamee naal saarree fookee jaa rihaa see|
saaddee dharatee varagee koee hor dharatee suhanee naheen, lok aakhade ne|
petale samundar dee sateh ute maarree maarree lishak jihee pai rahee hai| nikeean nikeean hareean lahiraan kandte dee rot noo chhoh raheean han| samundar machheean naal bhariaa piaa hai|
eis ton pare ik hor samundar hai jis dee ddoonghaaee te chauarraaee daa koee ttikaanaa naheen te jis vich neelaa aakaash, sheese vich dtaliaa jaapadaa hai| is vichon enee tez liskaaraa paindaa hai ki akhaan mundeean jaandeean ne | door disahade ute dhoonen deean lakeeraan vaaheean disadeean hana dhoonaan jo uhanaan satteemaraan vichon nikaladaa hai, jo rupe naal bhare aaunde han te kanak naal bhare chale jaande han|
saahil de naal naal suramee pahaarraan dee kandh jihee usaree pee hai te upar jamee chittee barav vich laalee bhaah maar rahee hai|
door door tak faile pahaarraan de jangal, khaddaan ate ghaatteean, pabeean te pahaarreean, jangalee jaanavaraan, parindiaan te darindiaan ate ajihe jeevaan naal bhareean peean han, jo kite hor naheen labhe jaa sakade|
eihanaan pahaarraan de dtiddaan vichon chaandee, taanbaa, jisat, sikaa, sheesaa, paaraa te seemintt nikaladaa e | har prakaar deean dolataan chhupeean peean han| tel iaun futt ke nikaladaa e, jiaun dharatee vichon kaalaa lahoo nikal rihaa hove | nadeean vich
tel iaun vagadaa e, jiaun ik barree lamee lishakadee chaadar rurrhadee jaa rahee hove te door door tak is dee mahik naasaan naal khahindee jaandee hai|
eis varagee hor kiharree dharatee hovegee
pahaarraan te samundar de saahamane, khabare kithon kithon tak, sattaipeean daa failaa hai|
naa sone vaang lishakadeean kanakaan daa andaaz hai te naa saaveean kachooch lahiraandeean kheteean daa sumaar te daladalaan vich baansaan deean jhaarreean masatee vich jhoom jhoonm koee geet chhonhadeean jaapadeean ne | door door tak faile, hare bageechiaan vich, pinddaan de pindd, dtakaan, faaram ubhare nazar pe aaunde ne| uche uche pipalaan deean tteeseean akaash naal jaa chhoheean ne te kabarasataanaan de ttibiaan ute pauan chakee de pakhe lameean lameean baahaan failaaee ghunmee jaa rahe ne | sattaipee vich bheddaan de ijarr, eik de pichhe ik jurre, tturee jaande ne, par lagade injh ne jiaun khalhate hoe hon ik thaan upar uhanaan de makheean bhinak raheean hundeean ne|
raje puje pashoo, godde godde paanee vich, sattaipee deean jheelaan vich khalhate aapane parachhaaviaan noo vekh vekh moonh maaree jaande ne | joohaan vich ghorriaan de vag ik dooje de pichhe pichhe ayaal uchhaalade dauarree jaande ne|
te sabhanaan de upar pai rahee hundee e, jaan khaau ddaadtee tez dhup|
ghorriaan de siraan upar kakhakaaniaan de ttope jihe pe hunde han, naheen taan chhakarre khichade looa naal hee sarrak kandte dter ho jaan| jiharre bande nange sir sarrakaan ute tturade ne, auhanaan noo loa maar jaandee e te sarrak ute hee, auhanaan de jhulase chihariaan vich akhaan ttaddeean reh jaandeean ne |
sataan sataan, atthaan atthaan ghorriaan vaale halaan de vaale mittee noo iaun putt ke siaarr kadtee jaandee ne jiaun mittee naheen kaalaa makhan hove | enee suhanee disadee e ki mittee bandaa chuk ke bhaaven ik dtole noo chak maar lave | faale bhaaven jinaa marazee jmeen vich lahinde jaan, par khushak mittee kite naheen ubharadee, auh sadaa kuaaree kaalee mittee noo hee puttade tturee jaande ne jo kite hor naheen hundee| is dee upajaaoo shakatee deean kiaa galaan| koee eaanaa baal vee thorrhee jihee thaan putt ke vich koee jarrh ttang deve, taan vee boottaa pungar pavegaa te vadhadaa vadhadaa ik din uh bhare poore ttaahanaan vaalaa rukh ban jaavegaa| is mittee vichon uge angooraan, haduaaniaan, anzeeraan, khuramaaneean, ttamaattaraan daa kite mukaabalaa naheen uhanaan jine vadde vadde kite hor naheen vekhan vich aaunde|
pahaarraan de sikharaan ute badal ghunman ghereean paande ne, sattaipeean ute
lamakade firade ne te fir ene dhamaake naal vadhan lag painde ne ki kaalee mittee moonh kholhee ddeekaan laa laa saaraa paanee pee jaandee e; te sooraj, ain daane de bohal laa ke rakh dendaa e|
saaddee dharatee son sunahiree
te iho jihe suhane desh de maalak kauan ne
keeaooban kasaak is jaaduee dharatee de maalak ne| te aapane jine hee uhanaan kol kaame ne, kaame jo uhanaan vaang hee yookareneean geet gaaunde ne te use desee bolee vich galabaat karade ne|
eih doven sake bharaa ne doven piaare yookaren ton aa ke vase ne|
kasaak aapanee marazee naal naheen san aae| malikaa kaithereen ne aj ton ddedt sau varhaa pahilaan ihanaan noo kadt ditaa see| us ne kasaakaan de sutantar raaj, zaaporajee noo khatam kar ditaa te uhanaan noo ih thaan de ditee, jo us vele ik bhiaanak ilaakaa see| us de is tohafe ne kasaakaan noo kurritan te gam de dite| vichaare aapane piaare yookaren lee tarasade reh ge| ihanaan buseean daladalaan vichon peelaa bukhaar utthiaa, jis naa koee budtaa chhaddiaa te naa javaan| sarakesheeanaan ne ihanaan bedile, naven naven aaeaan daa tez chhariaan te pake nishaane deean goleean naal savaagat keetaa| raat din nepeear de kandte, aapanee janamabhoomee noo chete kar karake kasaak lahoo de hanjhoo kerade, peele bukhaar daa sarakesheeanaan daa te bedarad door door tak failee samiaan dee budtee rakarr dharatee daa, jis noo manakh de hathaan ne aj tak naheen see chhohiaa, binaan hal panjaalee te kise hor vaseele de, mukaabalaa karade rahe|
te hun huna
eiho jihee suhanee dharatee hor kithe hai|
te fir khazaaniaan naal bharee is dharatee val keean de hath vadhan lee farrakan lag pe| tangahaalee de sataae gareeb gurabe te nange, aapane baal bachiaan te paattaa puraanaa vasebaa lai ke khaarakov, polataavaa, ekaattaraneeosalaav te keev zilhiaan ton aa ke kasaakaan deean basateean vich, eidhar udhar fail ge te bhukhe bherreean vaang iho jihee rajee pujee dharatee noo vekh ke aapane dand khobhan lag pe|
chashame bad door| ih dharatee tuhaadde lee naheen|
eihanaan aavaaseean noo videshee aakh ke, kasaakaan ne bhaarraa mazoor laa liaa| kasaakaan ne har sanbhav tareeke naal, eihanaan ute barre zulam keete| ihanaan de bachiaan noo kasaak sakoolaan vich daakhal naa hon ditaa| jmeenaan, jhugeean, vaarre vaarreean lee ihanaan kolon bahut paise vasool keete te saaree baraadaree de kharache daa bhaar
eihanaan de modtiaan ute sutt ditaa| ghrinaa bhare ihanaan noo dozakhee roohaan, shaitaan dee aaualaada te naapaak dabarrooghusarroo aakhiaa|
aapane iraade de pake, beghar, bezameen ih videshee har tarhaan de silap te dasatakaaree vich jeea jaan naal jutt pe | uh jugatee vaale lok san| uhanaan noo giaan te sabhiataa dee barree bhukh see | sakoolaan vich vadh ton vadh parrhane pai ge te kasaakaan noo kulaka te lahoo peene aakh ke, aise noo taisaa kar ke ttakare| ik dooje pratee uhanaan de dilaan vich aakharaan dee nafarat see, jo zaarashaahee de afasaraan, jaranailaan te zimeendaaraan ne khoob baal ke sekee|
enee suhanee dharatee te chaare paase eerakhaa, nafarat te kameenagee dee baladee aga
par ih vee gal naheen ki saare hee kasaak, jaan saare hee videshee, eik dooje val dushamanee rakhade san| uh videsee, jinhaan aapanee mihanat, budhee te eemaanadaaree naal, din raat hadd godde bhanh ke kam keetaa, auh ameer kasaakaan dee nazar vich aadarayog gine jaan lage| uhanaan ttheke ute kasaakaan kol jmeenaan te kaarakhaane lai le| gareeb videsheean vichon kee bande uhanaan de kamaan kaaraan vich naal san| bainkaan vich uhanaan de khaate san te anaaj daa vanaj vapaar karan lag pe san|
dtoddar kaan ik dooje dee akh vich chunjhaan naheen maarade|
gheredaar lame sarakesheean kott paaee kasaak, siraan ute buradaar ttopeean shaan naal rakhee, pindd deean galeean vich ghorriaan de sunmaan naal maarach de maheene daa chikarr gaaraa uddaande langh ge| uh zor jor dee seetteean maarade te rut bahaar de neele akaash vich goleean chalaande jaa rahe san | koee chhuttee daa din see girajiaan vichon ghanttiaan dee aavaaz pinddaan te faaramaan vich goonjaan paa rahee see | saaree aabaadee kasaak te videshee dohaan ne, chhuttee de din vaale basatar paae hoe san| saareean kurreean chirreean, budte, javaan, dand borreean te jhurarreean bhareean teeveean sabh khusheean vich galeean vich vich jhoom rahe san|
eesattar daa tiauhaar see naheen, lokeen giraje vich langar naheen san khaa rahe| ih ik manakhee tiauhaar see, jo sadeean pichhon aj vekhan vich aa rihaa see| shaaeid jadon dee sansaar utapatee hoee hove, pahilee ver, aj ih shubh gharree aaee hove|
jang muradaabaad|
kasaak ik dooje de gale mil rahe san| uh videsheean noo
galavakarreean paa rahe san| videshee kasaakaan noo jafeean paa rahe san| aj koee vee naa kasaak see te naa videsee sabh shiree san| hun naa koee kulaka see; naa shaitaan dee aaualaad | sabh shiree san|
jang muradaabaad|
faravaree vich zaar daa takhataa ulatt ditaa giaa see | fir akatoobar vich, door kite roos vich, kujh hor hee vaapar giaa see | kee hoeaa see, ttheek koee naheen see das sakadaa| par hoeaa kujh avash ajihaa see, jis dee chhaap saariaan de dilaan ute pai gee|
jang muradaabaada
dilaan ne dilaan dee baat bujh lee see|
eik rajamaintt magaron doojee rajamaintt, turakee de morache ton vaapas parat rahee see| kasaak rasaalaa, keeaooban kasaak battaaleean, videshee piaadaa rajamainttaan, barree chusatee naal maarach karadeean langh raheean san | top gaddeean gararr gararr karadeean tturee jaa raheean san| ik athaah bheerr aapane gharaan noo parat rahee see aapane jaane pachhaane pinddaan noo | aapane aapane hathiaar, aapane naal lee| sabh saajo saamaan bhareean gaddeean samet, auh murr rahe san | raah vich uhanaan kee sattoraan de boohe bhan ke maal vichon kadt liaa, kee sharaab deean bhattheean lutt leean te pee pee ke masatee vich jhoonman lag pe| jiharre kise ttuttabhaj ton bach aae san uh aapane pinddaan te faaramaan noo chale ge|
keeaooban khetar vich soveeat shakatee dee sathaapanaa ho chukee see| keeaooban dharatee ute besumaar kiratee pinddaan vichon te malaah, jahaazaan vichon aa varre| uh lokaan noo har gal dee sachaaee dasan dee pooree vaah laa rahe san| uh samajhaa rahe san ki jimeendaara te burajooaa de kee arath hunde han| kis tarhaan jaar ne kasaakaan te videsheean te kaakeses de lokaan vichakaar nafarat daa beej beejiaa see | so afsaraan noo faansee laa ditaa giaa, jaan thailiaan vich paa ke, thaile dariaa vich sutt dite ge|
hun vaahee te bijaaee daa samaan aa giaa see te dakhanee sooraj deean kiranaan, bhareean pooreean fasalaan daa sunehaa den lag peean san|
achhaa, saanoo vaahee kiven karanee chaaheedee hai saanoo zameen vandd lainee chaaheedee hai, vakat ajaaeen karan daa samaan hun naheen rihaa,videshee, kasaakaan noo kahin lage|
tuhaanoo zameen chaaheedee hai| kasaak, akhaan vich kaale ddore liaa ke bole| inakalaab daa suhaaunaa pakh fikaa pai giaa|
tuhaanoo zameen chaaheedee hai... mangate
kasaakaan ne aapane afasaraan te jaranailaan noo vadtanaa ttukanaa rok ditaa te uh aapane gupat thaavaan vichon nikal ke, kasaakaan deean khufeean meettingaan vich aa rale| uh aapaneean chhaateean pittade aae te kasaakaan de roh noo maachas laan lag pe|
baalasavikaan ne ik faramaan jaaree keetaa e ki kasaakaan kolon saaree zameen lai ke videsheean noo de ditee jaave| kasaakaan noo kaame banaaeaa jaave| jiharre naanh nukar karan, auhanaan noo saaeibereea bhej ditaa jaavegaa te uhanaan dee zar jaaeidaad jbat kar ke videsheean vich vandd ditee jaavegee|
keeaooban khetar vichon kherraa jhatt patt mar muk giaa, andaron andar ik gujhee ag, sattaipeean, khaddaan khaaeean, baansaan, pinddaan de vaarriaan te faaramaan noo looh gee|
saadde varagaa sohanaa hor koee desh naheen|
kasaak fir kulaka te lahoo peene ban ge|
videshee ik ver fir saitaan dee aaualaada te gande dabarrooghusarroo ban ge|
eis dharatee varagee suhanee koee hor dharatee naheen|
barre chaavaan naal, maarach 1918 vich, khusheean bhariaa khaanaa parosiaa giaa| hun agasat aa pahunchiaa see | sooraj tapan lag piaa see te uh maarach maheene vaalee paarattee kheroon kheroon ho gee te mahimaan ik ver fer, eik dooje de dushaman ban khalhate|
naheen, eih naheen ho sakadaa| keeaooban kade vee putthaa naheen vagegaa| ateet noo kade vee parataa ke naheen liaandaa jaavegaa| kasaak hun afasaraan noo salaam naheen tthokade te uh kade naheen bhulade ki ihanaan daa, auhanaan naal kinaa bhairraa salook see | te uhanaan vee badale vich, kiven ihanaan afasaraan deean betteean kar chhaddeean san| par aj uh afsaraan dee harek gal dhiaan naal sunade ne te uhanaan de hukamaan noo sir mathe ute lainde ne |
so kulhaarreean kharrakeean, chiparaan uddeean te dariaa ute ik navaan pul ban giaa| rasaalaa barree tezee naal langh giaa | kasaakaan noo bhajade laal nishaan vaaliaan naal nibarran dee barree kaahal see|
7
cheen cheen karade saamaan de chhakarriaan de naal naal, sipaahee kadam naal
kadam milaa ke, baahaan maarade tturee jaa rahe san | kise dee akh ute neel see, kise daa laal soohaa nak sujaa hoeaa see te kise deean galhaan valoondhareean hoeean san| uh baahaan maarade tturee jaa rahee san te barree tasalee naal farrhaan maar rahe san
main aisaa mukaa vatt ke us de nak ute maariaa ki uh darragaatte jaa piaa |
main us daa sir aapane goddiaan vich lai ke shakanjaa chaarrh ditaa| haraamee ne mere... is ute chak kadt maariaa|
ho ho| haaha haaha saare has pe|
teree vahuttee kee aakhegee
barree mauaj vich galaan karee jaa rahe san ki kiven chhuraa maaran te vadtan dee thaan, kise gujhe kaaran, auhanaan ne vahisheean vaang, muke maar maar jaan kadt ditee see|
chaar kasaak, jo uhanaan pindd kaaboo keete hoe san, auhanaan naal tturee jaa rahe san| uhanaan de moonh sir vee valoondhare hoe san, jis karake aapas vich rishataa kaaeim ho giaa see|
kute de beeo, tuhaanoo sujhee kee ki tuseen saadde dand hee bhanan ddeh pe tuhaadde kol rafalaan hai naheen san
nashe vich dhut hoe hoe saan, aseen saare de saare| kasaak modte hilaa ke kahin lage|
sipaaheean deean akhaan lishak peean|
tuhaadde hath maal aa kithon giaa
afasaraan dee kite nazar pai gee koee panjaah gharre laagale kise pindd vich, gadde hoe dis pe| shaaeid saadde aapane bandiaan ne hee liaa ke zameen vich gadd ditee hove, jad uhanaan aramaaveer dee bhatthee lutt kadtee see afasar saanoo len vich khalhaar ke aakhan lage ki je aseen pindd ute charrhaaee kar deee taan uh saaddee mauaj karaa denage| asaan aakhiaa, chalo, luaau ghutt te aseen palaan vich uhanaan daa keemaan banaa ke dhar diaange| uhanaan ik ik noo do do botalaan diteean te asaan iko ver chaarrh leean| khoob nashaa duaan lee uhanaan naal kujh khaan naa ditaa| bas aseen tuhaadde dhan bhanan lee paagal ho ge| rafalaan karake rukaavatt pai rahee see, so asaan pare vagaah maareean|
sur de bache naa hon taan | ik sipaahee mukaa ugharadaa kud ke uhanaan upar pain lagaa| dooje sipaaheean us noo rok liaa|
jaan de dosataa, auhanaan vichaariaan daa kee kasoor see | uh taan afasaraan
ne uhanaan noo bhutaaeaa hoeaa see|
eik sarrak de morr ute dasataa ruk giaa te kasaak aapane lee, eik saanjhee kabar puttan lag pe|
saamaan gaddeean mittee ghattaa uddaaundeean aapane lame safar ute tturee geean| door pare suramee pahaarr khalhate dis rahe san| chhakarre laal rang de sirahaaniaan, kanbalaan, kaparriaan, sheesiaan te samovaar, naal lade pe san te sirahaaniaan, kanbalaan, kaparriaan te juliaan vichon bachiaan de sir jaan bileean de kan dis rahe san| chooche ttokariaan vich kurr kurr kar rahe san | gaavaan chhakarriaan de pichhe rasiaan vich bajheean tturee jaa raheean san | naal jhanddal kute jeebhaan lamakaaee chhakarriaan dee chhaaven chhaaven tturee jaa rahe san | chhakarriaan de is jaloos vich, kirasaanaan daa nikaa mottaa saaraa saamaan tusiaa piaa see | jad kasaakaan ne uhanaan ute hamalaa keetaa taan uh aapanaa sabh kujh lad ladaa ke, pinddon nikal aae te nireean sakhaneean jhugeean pichhe chhadd aae|
videsheean lee ih pahilee vaar naheen see ki uhanaan noo aapanaa ghar ghaatt chhaddanaa piaa see | soveeat sathaa de viradh kasaakaan deean ttoleean kee ver sir chuk khalhateean san| par ih haalaat kujh dinaan tak hee rahindee see | laal sipaahee aa pahunche san te sabh kujh saanbh sikar lainde san te haalat aam varagee ho jaandee see | par hun haalat dino din vigarradee jaa rahee see | kasaakaan dee bagaavat noo aj doojaa hafataa ho chukaa see te uh age naalon vadh hee bharrake hoe san | uhanaan kol rasad masaan kujh dinaan jogaa hee see | nit uh ih sunan dee aas laaee rakhade san ki, tuseen hun gharaan noo parat sakade ho, par faansee de fandiaan deean bhiaanak khabaraan aa pujadeean ki pindd vich keevideshee faahe laae jaa chuke san | kee kade is daa ant vee hovegaa te uhanaan chhadde chhaddaae gharaan daa kee banegaa
chhakarre cheen cheen cheekhade, saamaan naal lade aapanee vaatte pe rahe| sheesiaan ute sooraj deean kiranaan paindeean raheean, sirahaaniaan vichon gol mattol bachiaan deean chamakadeean akhaan disadeean raheean | sipaahee kaarr kaarr pair maarade, khetaan ute nazar maarade tturee ge, jithe naa koee haduaane dee vel rahee see te naa kadooaan te sooraj mukhee de bootte rahe san| nire runddamundd khet moonh addee pe san| hun naa koee kanpanee rahee see, naa battaaleean te naa rajamaintt sabh ral gadd ho ke ik hoe pe san| jiven jis daa jeea karadaa, auh karee jaandaa| koee gaa rihaa see, koee gaalaan kadt rihaa see, koee chakhabaazee vich masat see, koee chhaal maar ke chhakarre vich baitthaa, akhaan nuttee sir maaree jaa rihaa see|
kise noo kise khatare jaan dushaman daa koee khauaf dil vich naheen see| koee kise kamaanddar dee paravaah karan noo tiaar naheen see| je koee aakhadaa ki bhee bande bano, taan us noo nauan sau gaalh sunanee paindee | sabh aapane modtiaan ute rafalaan rakhee ttur rahe san, jiaun ddaangaan rakheean hoeean hon| sigaratt peende te geet gaaunde jaa rahe san aseen aazaad aazaadee saaddaa gahinaa, bhatt vich piaa puraanaa raajaa raanaa|
kojookhanoo iaun mahisoos ho rihaa see, jiaun uh kise jilhan vich fasiaa piaa hove; chhaatee vich us daa dil, taanee vaang taniaa hoeaa see| uh mahisoos kar rihaa see ki je kasaakaan ne hamalaa kar ditaa taan dasate daa dasataa saaraa hoonjhiaa jaavegaa par fir vee, aus noo aas see ki khatare daa bigal sunadiaan hee javaan saaoo ban jaanage, jis tarhaan kalh ban ge san, te jaanaan dee baazee laa ke larr maranage| par gal sanbhalan vich kite der naa ho jaae| uh maayoosee vich hath jorr rihaa see ki koee ajihee gal achanachet ho jaae, jis naal saare zaraa sanbhal jaan|
eih bezaabataa bheerr jaar dee kuttee maaree fauaj vichon nasee bhajee, laal sainaa vich aa varree see te hor jiharre laal sainaa vich aa bharatee hoe san, auhanaan vich bahute naaee, mochee, dhobee, luhaar, tarakhaan te sabh ton vadhere, machhere san| ih saare de saare videshee san, jinhaan daa jeevan hameshaa hee tang haalee vich beetiaa see| ihanaan mihanatee lokaan noo iaun mahisoos hundaa see ki soveeat sathaa dee aamad daa matalab see, auhanaan lee zindagee de bheerre boohiaan daa khulhanaa| uhanaan de manaan vich ik sukhaaveen aas saah lai rahee see| ihanaan fauajeean vichon bahute kirasaan san| viralaa hee koee bhaaven pichhe reh giaa hove, sabh aapane faaram chhadd ke nas aae san| keval jiharre sauakhe san, auh hee pinddaan vich pichhe reh ge san| afasaraan te ameer kasaakaan ne ihanaan noo koee tadee naa ditee|
mukaabale vich vekhan noo suhane, patale chheettake, ghutte lakaan vaale keeaooban kasaak san; jo sarakesheean kott paaee chhohale ghorriaan ute charrhe hoe san| ih dusmanaan vich naheen san, sagon vichaare inakalaabee kasaak san | bahute jang de sipaahee san, jinhaan de dilaan andar dhooen te gubaar vich inakalaab dee jhalak lishakadee rahindee see| aapane buradaar laal ribanaan vaaleean ttopeean paaee, pankatee badh, eik de pichhe ik, modtiaan pichhe rafalaan lamakaaee te lokaan naal lish lis karadeean talavaaraan sajaaee, gharriaan ute savaar tturee jaa rahe san| is afarraadafarree vich, eihee thorre jihe jatheband te tauar tareeke vaale lagade san|
eih bande aapane piau te bharaavaan de viradh larranage| uhanaan aapane ghar,
ddangar te aapanaa nikasuk sabh chhadd ditaa see ghar ghaatt sabh barabaad ho chukaa see| chheettake par chusat, aapane ghorriaan ute sahij chaale bhedd deean khalaan ute kise piaare hathaan naal riban banhee, yookarenee geet, aapaneean tagarreean javaan aavaazaan vich gaaunde langhee jaa rahe san|
kojookh uhanaan val barreean sadharaaeean akhaan naal vekhee jaa rihaa see| kiaa baataan munddiaan deean us daa maan, aus dee sadhar| par us dee takanee vich, mittee ghatte vich jad nange paireen tturee jaa rahe bemuhaare videsheean ute paindee, taan vadhere nigh hundaa| kozookh aap vee ihanaan vichon hee see|
aapane beete jeevan deean yaadaan parachhaaven vaang us de naal tturee aa raheean san, jo bandaa bhul taan bhaaven jaave, par jhaarr ke parhe naheen sitt sakadaa| ik bhukh nang daa maariaa sadhaaran jihaa anaparrh bandaa| us dee maan daa chiharaa, bhaaven uh haalaan javaan hee see, dukhaan gamaan daa raahiaan hoeaa see| us de kee baal hoe| ik naa ik hameshaa us dee jholee vich te ik us dee ghagaree naal lamakiaa hee rahindaa| us daa pio sadaa bhaarre daa mazadoor rihaa te ik daas vaang haddeean ragarradaa rihaa, par pooree naa pee uhanaan de aapane din kangaalee vich langhade san|
jad kojookhachheean varhiaan daa see, taan us noo bheddaan chaaran ute laa ditaa giaa see| sattaipee, khaddaan, jangal, bheddaan, sir uparon langhade badal, jinhaan de parachhaaven zameen ute painde san, aus de parrhan vaale san|
magaron is tikhee budhee vaale mundde noo, pindd de ik kulak kol hattee ute kam mil giaa| haualee haualee uh aap hee akhar utthaan lag piaa| fir laam lag gee| uh bharatee ho ke turakee dee larraaee vich morache ute jaa ddattiaa| ik kamaal daa masheenaganar ban giaa| ik ver, aapane masheenaganaan chalaan vaale saatheean noo naal lai ke ih pahaarr ute jaa charrhiaa te ghaattee vich leh ke dusman noo pichhon jaa gheriaa | jad turakaan de fauajee dasate pahaarr ton pichhe hattade hetthaan val noo tturan lage, aus aapanee masheenagan daa moghaa aisaa kholhiaa ki saare bhun ke dhar dite| uh injh bhunje ddig pe, jiaun ghaah deean bhareean ddigadeean ne| garam lahoo dee fuhaar us de upar vee aa pee| us aj tak kade naheen sochiaa see ki bandaa ene lahoo de chhaparr vich khalh vee sakadaa e | par uh turakaan daa lahoo see te uh chhetee hee bhul vee giaa|
aus dee iddee vaddee daleree badale, aus noo afasaraan dee sikhalaaee vaale sakool bhej ditaa giaa | us noo uthe barraa aauakhaa samaan langhaanaa piaa| us noo lagadaa see, jiaun us daa sir paatt jaaegaa| uh jhotte vaang jutt ke aapane kam vich
lagaa rihaa te sikhadaa rihaa, par imatihaanaan vich safal naa ho sakiaa| saare afasar, aus de kamaanddar te parrhaan vaale samet naven sikhaandarooaan de, aus daa mazaak uddaan lag pe| ik kirasaan afasar banan tturiaa e ik motte dimaag daa bhauandoo...haa...haa..haa...|
auh andaro andar uhanaan noo nafarat karadaa see | us daa moonh vattiaa hundaa see te akhaan vich roh bhariaa hundaa see | uh sakool vich anafatt samajh ke, rajamaintt vich vaapas ghal ditaa giaa|
murr uhee thaan, hazaaraan mauataan, khoon te peerraan| fir us dee masheenagan uhanaan daa kam mukaan vich jutt gee| ghaah deean bhareean vaang lothaan ddigan lag peean| asal vich us daa nisaanaa kamaal daa see | manakhee bheerraan te sankatt de dinaan vich, eih sabh kis lee keetaa jaa rihaa see | har vele mauat us de laage khalhatee jaapadee see, kis vaasate godde godde lahoo vagaaeaa giaa| kee ih sabh zaar lee, maatara bhoomee lee jaan kise puraan panthee vichaaraan karake see | us aapane aap kolon kade iho jihe savaal naheen san puchhe te jad kade puchhe vee san, taan aiven sahij subhaavak hee puchh le san| jo kujh us noo samajh aaee, auh ih see ki ih sabh kujh ik afasar banan lee keetaa jaa rihaa see, bilakul unjh hee, jis tarhaan ik din uh bheddaan chaaran magaron solazamain ban giaa see| ik afasar banan lee uh cheekhaan te lahooaan vich garrach aapanaa kam karee jaa rihaa see| uh dand peenhadaa, masheenagan chalaaee jaa rihaa see te us noo bas enaa hee mahisoos hundaa see, jiaun aapane khet vich ghaah katt rihaa hove|
doojee ver, aus noo afasaree de koras lee sakool bhejiaa giaa| afsaraan dee barree ghaatt see larraaee vich ginatee de afsar hunde san te kee ver, sagon us noo kamaanddar daa kam vee karanaa pai jaandaa see, par us noo kade haar daa moonh naheen see vekhanaa piaa| uh sipaaheean vichon hee upar hoeaa see, auhanaan vaang hee us ghaalaan ghaaleean san | ise karake sipaahee binaan kise naanh nukar, aus dee har gal manan noo tiaar rahinde san| kee ih sabh zaar lee, maatarabhoomee lee jaan kise puraan panthee vichaaraan karake see ho sakadaa hai| par ih sabh door dee sochanee deean galaan san, anhere vichon chaanan labhan vaang | jo is vele vakat dee mang see, auh see age vadhee jaanaa, bhaaven jo vee hove | je uh kite ruk jaande, pichhon goleean ne uhanaan noo bhun chhaddiaa hundaa | uhanaan daa ise vich bhalaa see ki aapane gattheele kirasaan aagoo de naal ral ke age vadhee jaan|
kinaa katthin... kinaa aauakhaa see, sakool vichon sikhanaa... ttheek gal e
aus noo lagadaa jiven mathaa paatt rihaa hove | hindase te kasaraan noo chete rakhanaa, goleean dee vaachharr vich mar jaan naalon vadhere aauakhaa see|
afasar us noo vekh ke has has aapaneean vakheean napan lag painde vaadhoo de afsar, jo ithe aa varre sana aapanee jaan dee surakhiaa pahilaan, pichhe rahinaa hameshaa hee surakhiat thaan see te uhanaan naal bharee hoee see, jo hameshaa larraaee de khatare ton bach ke rahinaa chaahunde san te jinhaan lee, kee fazool de kam ithe kadte ge san| uh vekh ke, aus val has has aapaneean vakheean ghuttade ahu vekho aa giaa je ganvaar kiton daa, ghacheerr| uh us noo nafarat karade te savaalaan de utar lee felh kar chhaddade, jo kararree mihanat magaron, auh kise tarhaan ttheek vee kar laindaa| te uhanaan us noo rajamaintt vich vaapas tor ditaa, eih aakh ke ki is daa dimaag kharaab hai|
masheenagan dee vaachharr, ratt ratt karadee goleean chalan dee aavaaz... jaan khaaoo kam... chaare paase ddigadeean lokaan lothaan te vichakaar khalhataa uh... jiaun khet vich vaadtee karadaa kirasaan|
eis kirasaan vich ik jhotte daa bal see te uh age hee age dhus maaree jaa rihaa see uh aiven taan yookareneean naheen see akhavaandaa| bharavatte akhaan ute ddigade te nikeean nikeean vinhadeean akhaan|
aapanee yogataa kaaran, teejee ver us noo is bhiaanak kam ton hattaa ke sakool bhejiaa giaa|
te afasar fir us noo vekh ke, vakheean napan lag pe| vekho, auh kirasaan, auh ganvaar, gheech, khotte paise vaang fir parat aaeaa je te ik ver fer uhanaan, eih aakh ke ki us daa dimaag ttheek naheen, rajamaintt vich vaapas bhej ditaa|
fir haiddakuaarattar ne chirrh ke, dakhal dendiaan chitthee likhee us dee tarakee kar ditee jaave... afasaraan dee barree ghaatt hai|
ghaatt, hai see kite avash, morachiaan ute kiaunk pichhaarree jamaghatt lagaa hoeaa see| so kojookh noo es tarhaan nafarat naal kamishan ditee gee| jad uh rajamaintt vich parat ke aaeaa, aus de modtiaan ute bile lage hoe san| us aapanee thaan banaa lee see | uh barraa utashaahit te dukhee see| utasaahit is karake, ki uh jo bananaa chaahundaa see, barreean katthanaaeean vichon langh ke, auh ban giaa see te dukhee is karake ki modte ute lagaa ihanaan biliaan karake uh aapaniaan saatheean kolon vakharaa ho giaa see| maidaan vich larran vaaliaan kolon
auh door ho giaa see, saadhaaran javaanaan kolon parhe ho giaa see te ihanaan kolon door hon karake, auh afasaraan de nerre vee naheen see rihaa| ik sakhanepan ne us noo gher liaa see|
afasar sidhe moonh ute, kirasaana, ganvaara, gheecharra, naa aakhade, par idhar udhar khaane de kamariaa vich, tanbooaan vich te har thaan jithe tin jaan chaar modte ute lage veeteean vaale bande khalhate hunde, aus noo ik ikalaapaa jihaa mahisoos hon lag paindaa| par jo kujh uh aapanee zabaan naal naheen san aakh sakade, akhaan, chihariaan te sainataan naal aakh jaande ek kirasaan.... kameenaa gheecharr... ttuchaa ganvaar |
auh dilon uhanaan noo nafarat karadaa see | uhanaan kolon us noo ghin aaundee see, bhaaven uparon uh shaant hee disadaa see | us uhanaan kolon te javaanaan kolon door rahin dee judaaee ton, barre hauasale naal lothaan vich khalhate, aapane aap noo bachaaee rakhiaa|
te achaanak sabh kujh ddagamagaaun lag piaa aarameneea de pahaarr, turakaan de dasate, sipaahee, jaranail, ddare sahime chihare, khaamosh bandookaan te ucheean sikharaan ute maarach maheene dee baraf| iaun lagadaa see, jiaun dharatee paatt gee hove te is paarr vichon koee ajeeb jihee cheez jhalakan lag pee hove, koee cheez jo charokanee uthe chhupee pee see, jo akhaan ton door see, gahiraaeean vicha par hai zaroor see... ik sachaaee|
lok aae, patale dubale chihariaan vaale, kaarakhaaniaan vich kam karan vaale peele chihare, jinhaan is mughaar noo sagon hor vaddaa kar ditaa te is vichon sadeean dee chhupee nafarat jhaakan lag pee | sadeean dee zor jbaradasatee, sadeean dee vidarohee gulaamee|
te pahilee ver kojookh noo aapane modte ute lage biliaan daa barraa pachhataavaa hoeaa, jinhaan lee kade us ineean aauakarraan jhaageean san | us noo pachhataavaa ho rihaa see ki ihanaan feeteean ne us noo kirateean, kirasaanaan te sipaaheean daa dushaman banaa ditaa see|
jad akatoobar dee garaj daa kaanbaa us kol pahunchiaa, taan us modtiaan ton feeteean bhare dil naal laah ke pare sutt diteean| uh saaho saah hoeaa, gharaan noo parat rahe sipaaheean dee athaah bheerr vich jaa raliaa te ddangaraan naal tuse ik ttarak vich charrh ke jaa chhupiaa| uchaa uchaa gaaunde sipaahee bhagauarre afasaraan noo dtoonddade fir rahe san|
jis vele uh aapane pindd pahunchiaa, sabh kujh kheroon kheroon ho chukaa see; manakhee sabandhaan vich jo naven rishate kaaeim hoe san, aus karake sabh kujh ralagadd te beyakeenaa ho giaa see | kasaak videsheean noo gale laa rahe san te afasaraan noo labh labh ke paar bulaaee jaa rahe san|
kaarakhaaniaan vichon kiratee te baagee malaah, jinhaan aapane jahaaz putthe kar chhadde san, keeaooban dariaa de kandte aa ge| uhanaan daa aaunaa kee see, dudh noo jaag lag gee| saare daa saaraa ilaakaa hee utth khalhataa| saare pinddaan te faaramaan vich soveeat sathaa dee jai jai kaar ho gee|
bhaaven kozookh noo naven naven siaasee bola jamaataan, jamaatee ghol, jamaatee sabandha dee enee samajh naheen see paindee, par jo kujh kiratee aakhade san, kise andaralee soojh sadakaa uh samajh laindaa see | afasaraan pratee us dee ghrinaa, eis jamaatee ghol dee ddoonghee pachhaan age fikee pai gee us noo mahisoos hoeaa ki afasaraan daa kee kasoor see, auh taan zimeedaaraan te burajooaa de bhaarre de ttattoo san|
modte deean feeteean ne, jo us enee gusataakhee naal praapat keeteean san, aus noo daag laa ditaa see | kirasaan bhaaven jaanade san ki uh uhanaan vichon hee ik hai, par fer vee us de moonh val vekhan jiaun puchh rahe hon| uh yookareneean dee sevaa vich, aapanaa aap mittaa ke, eis daag noo dho denaa chaahundaa see | is taangh vich us daa tanaman bal rihaa see|
fir bhaanaa varat giaa gareeb kirasaanaan ne burajooaazee daa khuraa khoj mettan lee aapane hath chuk le, eithon tak ki jis kol de pajaame vee san, aus noo vee uhanaan ese jamaat vich gin liaa| uhanaan gharo gharee jaa ke talaasheean leean, boohe, ttarank, jandare bhan ke sabh kujh baahar kadt liaa te aapo vich vandd liaa| jo jis de hath aaeaa, aus uhee paa liaa| samaanataa daa, auhanaan lee ihee bhaav see|
auh kozookh dee gair haajree vich, aus dee jhugee vich ge te us de saare kaparre kadt liaande| jis vele uh aapanee paattee varadee vich sir ute ttuttaa ttop te paireen paatte boott paaee ghar paratiaa, taan paan lee us noo kujh vee naa labhaa; aus dee vahuttee kol vee ik sakaratt hee reh giaa see| is dee us koee paravaah naa keetee; saareean galaan noo pichhe dhak ke iko vichaar naal us dee surat jurree hoee see|
einakalaabee kirasaanaan ne aapane aap noo kasaakaan dee barobaree ute liaaunaa shuroo kar ditaa | par jad zameenaan de vanddaare dee gal pes aaee keeaoobaaee
aubal pe te uhanaan soveeat shakatee noo hoonjh ke pare sutt ditaa|
te hun kekh cheekade chhakarriaan de pichhe, burr burr karade reefoojeean, furakaarre maarade ghorriaan te uddadee dhoorr vich tturee jaa rihaa see|
8
pahaarraan de pairaan vich, aakharee satteshan barraa rolaghachole vaalaa see ttutteean bhajeean fauajee yoonittaan ate sipaaheean de vakho vakhare ttoliaan ne, aafat kharrhee keetee hoee see; aucheean ucheean aavaazaan, ron, rolaa te guse dee lahir chhirree hoee see| satteshan de pichhale paasiaun, taarr taarr goleean chalan dee aavaaz aa rahee see|
ruk ruk ke, chhaddeean topaan dee aavaaz vee aaundee|
kojookhaapane fauajee dasate te reefoojeean noo lai ke age pahunch chukaa see| samolodoorov dooje dasate te reefoojeean naal, pichhe pichhe aa pahunchiaa| doojeean ttukarreean vee, kasaakaan deean sataaeean hoeean, lagaataar aaee jaa raheean san| lakhaan dee ginatee vich lok ik sauarree jihee thaan te aa jurre san | sabh jaanade san ki naa taan fauajeean te naa kasaakaan kise noo bakhashanaa hai| sabh noo talavaaraan jaan goleean naal maar hee ditaa jaanaa hai te jaan faahe laa denaa hai te jaan jiaundiaan dab ditaa jaanaa hai|
kee ver bevasee dee havaa uddee saaddaa kujh naheen rihaa| saadde kamaanddaraan ne sharaab badale saanoo vech ditaa hai te jad goliaan dee aavaaz hor dil kanbaan lagee, taan uh lanbooaan vaang bharrak utthe jis heele aapane aap noo bachaa sakade ho, bachaa lo| nas jaao, javaano|
kozookh de dasate de fauajeean ne, kasaakaan noo pichhe maar bhajaan dee pooree koshis keetee te is bhaajarr noo rokee rakhiaa, par gal saaf see ki kise vele vee kaaraa varat ke rahinaa see|
kamaanddar kinaa chir aapas vich majalasaan karade rahe, par sittaa koee vee naa nikaliaa| koee vee ih naa das sakiaa ki aaun vaalee gharree kiho jihee hovegee|
fir kozookh kahin lagaa
eiko mauakaa saadde lee ih hai ki aseen jiven vee hove, samundaree kandte de naal naal tturade, aapaneean mukh fauajaan naal jaa ralee| aseen bas ttur hee peee|
je toon koee iho jihee gal keetee, main tere dasate ute golee chalaa
diaangaa| sap varagee kaalee daaharree vaalaa samolodurov, chitte dand kadtadaa boliaa| saanoo poore sanamaan naal aapane aap noo bachaanaa chaaheedaa hai, bhajanaa naheen chaaheedaa|
adhe ku ghantte baad, kozookh daa dasataa ravaanaa ho giaa ate kise dee juraat naa pee ki us noo rok lave dasate de tturadiaan hee hazaaraan dee ginatee vich sipaahee te reefoojee sahim de maare hoe, chhakarriaan ddangaraan samet, vaaho daahee dauarr pe te saaraa raah ruk giaa | eddee tezee naal saare bhajan lag pe ki kee ttakar khaa ke khaaeean kheddaan vich jaa pe te vaheer dee vaheer ajagar sap vaang gaingadee pahaarr ute charrhan lag pee|
9
auh saaraa din te pooree raat chalade rahe| din charrhan ton pahilaan, meelaan dee lanbaaee vich failiaa kaafalaa mukhamaarag ute sane ghorriaan de khalh giaa| akaash ute khirre taare, ene nerre lagade san jiaun hath naal chhohe jaanage| kheddaan vich shaan saan karadaa paanee aapanee chaale vagee jaa rihaa see | chaare paase dhund te chup chaan ne pahaarraan, jangalaan te charrhaaeean noo valiaa hoeaa see| siraf ghorriaan de sunmaan dee aavaaz aa rahee see| fir jhatt pahilaan lish lis karade taare, fike pain lag pe te rukh disan lag pe te dudhachattee dhund khaddaan ute pasar gee| kaafalaa fir chaale pai giaa te meelaan tak failee vaddee sarrak jiaun tturan lag pee|
dooron pahaarree silasaliaan vichon chundhiaa den vaaleean sooraj deean kiranaan dtalaanaan ute neelee bhaah maarade parachhaaven sittan lag peean| kaafale daa muharalaa hisaa pahaarr de mathe ute pahunch ke achaanak ruk giaa| uhanaan de saahamane, door teek failee, eik val valeven khaandee atal khaarree failee hoee see te us ton parhe madham madham ik kasabaa jihaa dis rihaa see te kasabe ton parhe door teek vishaal samundar de neele paanee dee ik kandh jihee khalhatee disadee see|
ahu vekho, samundar|
par ih kandh vaang kiaun khalhataa hoeaa e
saanoo is ute charrhanaa pavegaa|
par uh kiven, kadte de nerre jaau taan kandh thorrhe disadee e
kiaun, tusaan suniaa naheen ki jad moosaa yahoodeean noo misareean dee kaid vichon kadt ke lee jaa rihaa see, jiven saanoo lee jaa rahe ne, taan samundar kandh ban giaa see te saare is khushakee uton langh ge san|
par iaun jaapadaa e ki raah den dee thaaeen, eih sagon agon saaddaa raah ddak rihaa hai|
chintaa naa kar garaasakaa, tere naven boottaan noo aseen bhijan naheen dende|
hasade kheddade te gaaunde, auh dtalaaee ton lahinde ge| sabh hetthaan hee hetthaan chalee jaa rahe san te kise noo ih khabar vee naheen see ki age jaramanee de jangee jahaaz, paaneean vich khalhate, akaash vich dhooe de muhale chhadd rahe san| ihanaan de kol, turakaan de garak karan vaale jahaaz khalhate, neelaa neelaa dhooaan chhadd rahe san|
pahaarr de mathe ton khirre mathe maarach karade javaanaan deean ttoleean magaron ttoleean, tturee aa raheean san | vaaro vaaree, saare hee ddoonghe neele samundar dee kandh noo vekh ke hairaan ho rahe san, jis daa parachhaavaan uhanaan deean akhaan vich jhilamil jhilamil kar rihaa see|
auhanaan magaron, saamaan gaddeean utaradeean disan lag peean| sir maarade ghorre, parachhadde maar ke dauarradeean gaavaan, auhanaan de pichhe hath vich sotteean chukee mundde | kee bandiaan ne dauarr ke chhakarriaan noo hath paa le taan je pichhe pichhe bhajade dtalaaee sauakhee dtal jaan| kaafalaa dtalaaee ton hetthaan utar rihaa see, pichhe dev daa dev khalhataa pahaarr, vekh vekh musakaraa rihaa see|
val valaaven khaandee vaheer, kasabe de duaale val khaan lag pee| uh khaarree de seemintt de kaarakhaane langh ge te door nikal ge| ik paase banjar bejar pahaarr te dooje paase neelaa samundar vaazaan maaree jaa rihaa see|
naa kite dhoonen dee lakeer see te naa koee jahaaz bas pairaan vich vichhe patharaan ute lishakadee jhag hee jhag disadee see te door teek failee kudarat raanee dee dil haloonee chup, jis noo manakhee hiradaa hee sun sakadaa see|
ahu vekho, samundar fir padharaa disan lag piaa
teraa kee khiaal e, hameshaa ih kandh vaang hee khalhataa rahinaa see jis vele aseen pahaarr ute saan, eih saadde naal tthatthaa kar rihaa see| je ih injh hee khalhataa rahindaa taan is vichon jahaaz kiven langhade
par garaasakaa, tere lee bahut buraa hoeaa, hun tere naven boottaan ne bhij jaanaa e|
garaasakaa aapane boott hath vich farree te modte ute aapanee rafal ttikaaee, tturee jaa rihaa see | sabh moj vich aae, khirr khirr karade hasee jaa rahe san te jiharre is chherrachhaarr ton door san, auh hasadiaan noo vekh ke hasee jaa rahe san ki zaroor koee hasan vaalee gal honee e|
eik bhiaanak jihee aavaaz vich koee keh rihaa see
saadde lee iko gal hai bachan daa koee vaseelaa naheen| idhar paanee, audhar pahaarr te pichhe pichhe kasaak| je aseen kise hor raah painaa chaahee, eih ho naheen sakadaa| bas, sivaae tturee jaan de, doojaa koee vaseelaa naheen|
kaafale daa muharalaa hisaa, chirokanaa kasabe vichon nikal ke, akhon ohale ho giaa see te pichhalaa haalaan vee dtalaaee uton hetthaan dtalee aa rihaa see|
jaraman kamaanddar, jo jangee jahaaz vich see, eih samajhan lag piaa ki vaheer dee vaheer saadde kabaze hetth aae ilaake vichon langhee jaa rahee hai, jo kaisar de hukam dee ulanghanaa hai| us faramaan jaaree kar ditaa ki chhetee ton chhetee sabh bandookaan, goleean, ghorre, chhakarre, sipaahee, teeveenaan te bache te khaadh samagaree, auhanaan de havaale keetee jaave te agaleean hadaaeitaan lee, auddeek keetee jaave|
par bhooraa ajagar sap, val pech khaandaa, tez chaale aapanee vaatte piaa rihaa| gaavaan kudadeean jaa raheean san | chhakarriaan pichhe lage bache, nikeean nikeean lataan ute bhurrakade tturee jaa rahe san | savaar, ghorriaan noo chaabakaan maar maar, durraan lage hoe san| lagaataar, pahaarr ton dtalan daa ik rolaa jihaa aaee jaa rihaa see te vaheer dee vaheer mittee ghatte vich valhettee, chhetee ton chhetee painddaan mukaan vich lagee hoee see|
kasabe vichon ik hor manakhee lahir, chhakarre gaddegaddeean, baal, ddangar, te saajo saamaan siraan modtiaan ute chukee, eis tthaatthaan maaradee lahir naal aa jurree| gaddiaan te chhakarriaan de pahee te dhure ik dooje vich aa fase| ihanaan vich bahutee ginatee malaahaan dee see| uhanaan chitteean malaahaan vaaleean gol galame te neele kaalaraan vaaleean jaakittaan te gol ttopeean paaeean hoeean san, jinhaan pichhe peele kaale riban jhool rahe san | ihanaan deean gaddeean de kee rang te namoone san vache bagheean, vich chhakarre| bagheean ute teeveenaan de vadde vadde chitar uleeke hoe| koee panj hazaar malaah, gandeean ton gandeean gaalhaankadtade, saamaan gaddee vich lade hoe san|
jaraman kamaanddaintt uhanaan de ruk jaan dee uddeek hee karadaa rihaa|
fir is khaamoshee noo bhang karadee, jangee jahaaz ton bam dee aavaaj pahaarraan, duragaan te dandeean noo cheeradee langh gee| injh lagadaa see, jiaun pahaarraan ton chattaanaan hetthaan rirrhadeean aa raheean hon| goonj door door teek shaan saan karadee langh gee|
eis vaatte pee val pech khaandee tturee jaandee vaheer uton, petalaa jihaa dhoonaan, hauale badalaan vaang langh giaa|
eik bhoosale rang daa ghorraa, pichhe noo hattadaa giaa, hattadaa giaa te dhaanh kar ke doven thamaan noo bhanadaa torradaa zameen ute ddig piaa| kee bande bhaj ke us val vadhe, kise de hath vich us de ayaal, kise vich poochh, kise vich lataan, kise de hath mathe dee litt, sabh ne sarrak ton khichade khichaande us noo chhakarre samet ik khadd vich sutt ditaa taan jo saamaan vaalee vaddee gaddee daa ag raah naa ruk jaae| rondee rondee vaddee bebe gorapeenaa te ankaa kolon, aus putthe hoe chhakarre vichon jo kujh khichiaa giaa, auhanaan khich ke laah liaa| doven vichaareean roee jaa raheean san| uhanaan aapaneean pottaleean dooje chhakarre vich sutt diteean te paidal ttur peean | budte ne mare hoe ghorre deean jotaan kholh diteean te patte laah le|
jangee jahaaz uton fir ik laalee dee bhaah maaradee jeebh jihee lishakee te ik dhamaakaa jihaa hoeaa, jo saare kasabe noo jhunadaa te pahaarraan, samundaraan vich goonjadaa langh giaa| aavaaz vich, fir chitte dhoonen dee chaadar, haualee haualee uddadee langh gee| kee bande karaanhade mittee ghatte vich ddig pe | ik chhakarre vich, eik lobhee bachaa aapane nike nike hathaan vich aapaneean zulafaan vaalee maan daa than farree, chunghadaa chunghadaa pathar daa pathar ho giaa te us de hathaan vichon than chhutt giaa te moonh vichon ddoddee baahar nikal gee| lok us val dauarre, par us roh naal uhanaan noo pichhe dhak ditaa te aapanaa than, jo bache de moonh vichon nikalan karake haalaan vee dudh naal cho rihaa see, chhanak ke saanbh liaa| bache deean adh mundeean akhaan, taarre lageean hoeean san| moonh peelaa bhook ho giaa see|
vaheer, kasabe udaaliaun val khaandee langhee jaa rahee see|
fir pahaarr de mathe ute, ddubade sooraj dee laalee vich, ghorre te bande disan lag pe| dooron ene nike nike jihe lag rahe san, jiaun ttimakane hon| uh ghorriaan de pairaan vich khabare kee khilariaa piaa see, aus noo takade achaanak sun ho ge| fir ik ik karake, zor jor dee chaar vaaree, dhunm boonm dee aavaaz goonjee te pahaarraan vaadeean vichon cheekhadee langh gee | aakaash vich dhooen de chitte badal taran lag pe| sarrak ute chaare paase karaanhade aakharee saah lainde, ghorriaan, gaavaan, teeveenaan, maradaan te bachiaan deean lothaan vichh geean| kise ne kise ronde cheekhade te dam torrade noo ghaseett ke chhakarre vich sutt liaa te kee sarrak ute hee chit ho ge| raah vich ghorriaan te manakhaan deean laashaan gharrees ke ik paase kar diteean geean te kaafalaa khabare kiharree manzal val fir ravaan ho giaa|
kaisar de kamaanddaintt kolon desh naa sahaariaa giaa| uh zabat banaaee rakhan lee, aap bhaaven teeveenaan te bachiaan noo golee maar deve, par doojaa koee us
dee ijaazat bagair is tarhaan naheen see kar sakadaa jangee jahaaj ute ladee top daa lamaa siraa uchaa hoeaa dhunm chunm karadee, moonh vichon laal jeebh ag suttan lag pee | atal khaarree uton, saamaan gaddeean uton, koee cheez shookadee langhee te dhaah karake pahaarree ute jaa ddigee, jithe maasaa maasaa de lok aapane ghorriaan te bandookaan kol khalh ge| fir hil jul hon lag pee| uhanaan de chaar goliaan dee baittaree ne kamaanddaintt noo javaab ditaa| te uddadaa dhoonaan goban uton taradaa langh giaa|
goban noo chup lag gee| us deean chinmaneean, bhar bhar ke, kaalaa siaah dhoonaan baahar suttan lag peean| uh barre bhiaanak roop vich, neelee khaarree vichon baahar nikaliaa te khulhe samundar vich chakar khaan lag piaa te aakaash te samundar jiaun dofaarr ho ge| samundar daa neelaapan fikaa ho giaa| pairaan hetthaan zameen kanb utthee| lokaan noo injh mahisoos hoeaa, jiaun uhanaan deean chhaateean te dimaagaan ute pathar deean silaan dhar diteean geean hon| gharaan de boohe te baareean de moonh adde ge te jhatt ku lee, jiaun lokaaee gungee ho gee|
pahaarr de ute ute ik ghanee, haree, kaalee jihee tthos vasatoo, jis noo sooraj deean kiranaan vee naheen san vinh sakadeean, aubharan lag pee| ginatee de kasaak, jinhaan deean jaanaan bach geean san, shudaaeean vaang aapane paagal ghorriaan noo chaabakaan maarade, eis zahireele dhoonen vich, aapane kol bachee ik ik bandook farrhee, sarapatt durraande pahaarree uton akhon uhale ho ge, par haree kaalee gaheer, jo use tarhaan haalaan vee khilaree hoee see, haualee haualee aakaash vich alop ho gee|
eis amaanavee dhake naal dharatee paatt gee te kabaraan de moonh adde ge| chaare paase sarrakaan ute jhulase hoe chihare, akhaan dee thaaeen khuddaan, paatte te libarre bo maarade kachhe paaee, mande haal, aapane aap noo iko paase dhoohee jaa rahe san makh maarag ute | kee khaamosh dharatee ute akhaan ttikaaee tturee jaa rahe san| kee karaanhade, aapane aap noo gharrees rahe san| kee basaakheean ute uchhalade, age vadh rahe san keean deean lataan naheen san, auh niraa dharr hee jhulaaee, lataan vaaliaan naalon vee tez jaa rahe san| dooje fer, khabare kee gigheean te paatteean aavaazaan vich rolaa paande, age vadhee jaa rahe san|
fir jiaun ik khalaa vichon, eik patalee cheekhadee aavaaz, kise ghaaeil panchhee dee kuralaatt vaang aaee
paanee, paanee... paa... nee| tapee dharatee ute, jiaun koee piaasaa panchhee ddig piaa hove|
eik javaan aadamee paatte kaparre paaee, jis vichon us daa muradaar sareer
dis rihaa see, sun hoeean lataan ute bhaar paandaa idhar udhar jhaakadaa tturee jaa rihaa see, bhaaven us deean peeleean peean akhaan vich disadaa kujh vee naheen see|
paanee... paa.. nee....
eik munddiaan varage chhotte chhotte vaalaan vaalee naras, aapanee cheetharre hoee baanh ute fikaa jihaa laal kraas daa chinh chipakaaee, nange paireen us de pichhe pichhe nasee|
ruk jaa, mitiaa| kithe chaliaa en main tainoo paanee piaavaangee, par toon khalh taan sahee| ruk jaa| uh nire jaanavar taan naheen|
paanee... paa.. nee....
kasabe de lokaan chhetee chhetee, aapane boohe baareean bherr leean| bhajadiaan noo pichhon, vaarraan te viharriaan vichon goleean vajeean| hasapataal te praaeevett gharaan vichon lokaan noo chuk chuk baahar suttiaa jaa rihaa see | uh goddiaan bhaar boohiaan vichon baahar aa ge, baareean vichon uh chhaalaan maar ke nikal ge, autaleean manzalaan ton uhanaan sidheean chhaalaan maar diteean te saamaan gaddeean de pichhe pichhe hadd godde ragarrade ttur pe|
seemintt de kaarakhaane san jaan mukh maarag te is de naal naal gaavaan, ghorriaan, kutiaan, lokaan te chhakarriaan dee vaheer dee vaheer, sap vaang val valeven khaandee tturee jaa rahee see|
lataan baahaan ton bagair, ttutte jabarriaan te bemuhaareean leeraan deean patteean valhettee, siraan ute te dtiddaan ute lahoo garrach pagaan valhettee, muradaar ddige chihare, tapash deean maareean peeleean akhaan naal ghoorade sarrak ute tturee jaa rahe san| vaataavaran, lokaan deean aaho zaareean te cheekhaan naal, sogee baniaa hoeaa see, te lok ddige chihariaan naal chhaparaan hetthon ik dooje val vekhade, aapanee anapachhaatee manzal val tturee jaa rahe san|
bharaao... bharaao... saatheeo
bas ihee hirade vedhak aavaazaan san, jo pahaarraan deean vaadeean vich goonj raheean san|
saatheeo, mainoo maaroo taap naheen charrhiaa hoeaa taap naheen... main zakhamee hoeaa hoeaa vaan... saatheeo|
te naa mainoo hee taap charrhiaa hoeaa hai, saatheeo|
naa mainoo....
naa mainoo....
par chhakarre aapane raahe tturee ge|
eik fattarr ne saamaan te bachiaan naal bhare chhakarre noo pichhon hath paaeaa hoeaa see te ik lat ute hee, auchhal uchhal ke pichhe pichhe tturee jaa rihaa see| chhakarre de maalak ne, jis deean chitteean muchhaan te dhup paale daa maariaa kaalaa chiharaa see, lanjhe noo ik ttang chukiaa te chhakarre vich bachiaan upar sutt ditaa jo ik dam cheekhaan maaran lag pe|
vekh taan sahee, kee karan ddahiaa hoeaa en... bachiaan daa sir fehan lagaa en| sir ute rumaal valhattee ik teeveen guse vich bolee|
eik ttang vaale aadamee daa chiharaa, dukhee musakaraahatt naal khirr giaa uh shaaeid dharatee de jeevaan vichon sabh ton bhaagaan vaalaa aapane aap noo samajh rihaa see|
ddigade dtahinde lok aapanee manzal val vadhee ge|
bharaao, je saadde vas dee gal hundee, aseen tuhaanoo saariaan noo aapane naal lee jaande | par kee karee| saadde aapane hee kine fattarr saadde naal ne te khaan noo kol kujh hai naheen... tuseen saadde naal tabaah ho jaaoge| tuhaanoo pichhe chhaddadiaan saadde kaleje pe paattade ne...|
zanaaneean surraake maaradeean, aapanaa nak moonh te hanjhooaan vich gote khaandeean, akhaan poonjhee tturee jaandeean san|
eik barraa lamaa jihaa bhiankar chihare vaalaa sipaahee, aapanee ik lat ute uchakadaa, basaakheean de sahaare tturee jaa rihaa see te us de ghutte hetthaan vichon aavaaz aa rahee see
laanhat tuhaadde saariaan ute kameene kute
saamaan vaalee gaddee akhon uhale ho gee| bas chhakarriaan dee uddaaee dhoorr, paheean te dhuriaan dee keval cheen cheen pichhe reh gee | kasabaa te khaarree door pichhe reh ge | bas door door tak failee vaddee sarrak te upar laashaan varage tturade aadamee dis rahe san| thak ke choor hoe uh sarrakaan kandte bahinde ge te uhanaan chhakarriaan noo neejhaan laa laa vekhade rahe, jo hun uthon langh ke ge san | sooraj deean ddubadeean kiranaan vich laal laal uddadee dhoorr haualee haualee baitth gee|
bas basaakheean ute uchakadaa, auh lamaa kaalaa dev daa dev, sakhanee sarrak ute jaandaa dis rihaa see te us dee burr burr haalaan vee use tarhaan hetthaan vichon nikal rahee see
laanhat tuhaaddee saariaan dee zaat ute| kameenio, asaan tuhaadde lee
aapaneean jaanaan vaareean
dooje baniaun kasaak kasabe vich ghus ge|
10
thakee maandee raat, haualee haualee saah lain lag pee te manakhaan dee vaheer dee vaheer, kise kaalee nadee vaang binaan kite ruke, aapanee masat chaale tturee gee|
haualee haualee taare vidaa hon lage | sooraj tapan lag piaa, pahaarr, khaddaan te khaaeean, dhundale ghusamuse vich nikharan lag peean|
har beetade pal de naal naal aakaash saaf hundaa giaa te door door tak, samundar daa failaa hilore laindaa disan lag piaa, kade kiramachee, kade dhundhal chittaa te kade asamaanee|
jiaun hee pahaarr deean chotteean noo chaanan ne nuhaaeaa, hathaan vich farreean sangeenaan saaf disan lag peean|
sarrak de naal naal kheddaan vich, angoor deean velaan jhooladeean disan lag peean | sakhaneean jhugeean te kache kotthe saahamane ubharan lag pe| kite kite, aadamee kaaniaan deean ttopeean paaee te hath vich kaheean fahorraa chukee sarrak ton langhade sipaaheean de dasate te kaafale noo vekhade nazar aaunde|
auh kauan san kidharon aae san te binaan ik pal kite ruke, baahaan maarade kidhar jaa rahe san auhanaan de chihare range hoe chamarre vaang peele pe hoe san| uhanaan de chihare mittee ghatte vich libarre hoe san te akhaan thale kaale ghere ubhar aae san | thake thake sunmaan deean aavaazaan kanee pai raheean san| cheen cheen chookade chhakarre tturee jaa rahe san| vich, bache sir chuk chuk idhar udhar jhaakade jaande san | thake ttutte ghorriaan deean dhauanaan hetthaan jhukeean hoeean san|
pahaarr de dtalaanaan ute aadameean ne zameen puttan daa kam aaranbh ditaa| uhanaan noo ihanaan bandiaan dee kee paravaah see par jad thak jaande, taan aapane lak sidhe karan lee uh jhatt saah lain lag painde| uh kaafale noo saahil de naal naal val pech khaande jaande te hathaan vich jhooladeean sangeenaan noo, vekhee jaa rahe san|
pahaarr ute chamakadaa sooraj, hun tapash naal dharatee noo tapaan lag piaa, te sooraj vichon paindeean kiranaan dee chilakor akhaan noo chubhan lag pee| ghanttiaan badhee kaafalaa tturee giaa| haualee haualee lokaan deean lataan larrakharraan lag peean| ghorre kharrh ge te ik kadam age puttan ton aaree ho khalhate|
eis kozookh daa vee sir fir giaa e|
burr burr karanee aam jihee gal ho gee|
eik aradalee ne kakh noo aa ke dasiaa ki samalodoorov de dasatiaan vichon do, jo aapane saajo saamaan deean gaddeean naal uhanaan naal aa rale san, sarrak de naal naal kise pindd vich, raat lee parraa kar baitthe san te is vele kaafale vich koee das ku meel dee vith pai gee see | kozookh deean nikeean nikeean akhaan sungarr geean, jiaun aapanee ghrinaa dee chamak ute paradaa paanaa chaahundeean hon| par us aakhiaa kujh naa | kaafalaa tturee giaa|
auh saariaan noo maravaa ke chhaddegaa
auh saanoo injh dhakee kiaun jaa rihaa hai saadde saje hath, samundar tthaatthaan maar rihaa hai, te khabe dev pahaarr| saadde ute kauan hamalaa kar sakadaa hai eih painddaa taan, kasaakaan naalon vee vadhere maaroo hai| thakeven naal hee saare mar muk jaavaange| panj ghorre pahilaan hee sarrak ute dter ho ge ne te bandiaan vichon vee, koee naa koee raah vich hee moonh bhaar ddig paindaa e|
par us dee gal manan dee kee lorr hai malaah cheekhe| uh reevaalavaraan te banbaan naal lais san te uhanaan deean chhaateean ute kaaratoosaan deean petteean peean hoeean san| uh chhakarriaan de naal naal tturade te paidal chalan vaaliaan naal galaan karee jaa rahe san|
vekhade naheen tuseen, aus kol aapanee koee tajaveez hai fauaj vich kise vele afasar naheen see hundaa te hun kiharraa naheen uh | jo aseen aakhade haan, aus noo dhiaan naal suno| tuhaadde saariaan daa koonddaa karake chhaddegaa| pataa tuhaanoo udon lagegaa, jad vakat vihaa giaa....|
jad sooraj sikhar ute see, auh aapane ghorriaan noo paanee ddaahun lee pandaraan ku mintt ruk ge| paseene de maare lokaan ne vee, do do ghutt paanee peetaa te aapanee manzal ute ttur pe | uh masaan aapane sithal angaan noo dhooh rahe san te havaa jiharree vagan lag pee see, auh ddaadtee tapee hoee see| uh tturee jaa rahe san, par uhanaan dee burr burr hun kauan rok sakadaa see | kujh ttukarreean te kanpanee kamaanddaraan ne kojookhanoo saaf das ditaa ki uh aapaneean yoonittaan vakh karake, auhanaan noo jhatt saah duaanage te fir aapanee marazee naal ttur painage|
kozookh daa chiharaa his giaa, par us koee utar naa ditaa| kaafalaa tturee giaa|
raat, auhanaan parraa kar liaa| uh dtaaneean banaa ke dhooneean baal ke
beh ge te sarrak ute meelaan tak chaananaa ho giaa| nike motte jhaarr baroott putt ke ag vich paa dite ge us retale ilaake vich boottiaan daa kite naan nishaan naheen see| kache kotthiaan de boohe baareean bhanh torr ke baalan banaa liaa giaa te ute pakan rinhan deean degacheean dhar diteean geean|
ene thakeven magaron, sabh lakarraan de dter vaang pai rahe | par dhooneean de aas paas baitthe chihare, josh vich, bhaah maarade vikhaaee de rahe san | galaan daa silasilaa chal rihaa see| haase pai rahe san| koee vaajaa vajaa rihaa see| sipaahee ik dooje noo ag val dhakade, tthatthe makhaual karan lage hoe san| uh saamaan vaaleean gaddeean kol jaa ke kurreean noo kutakutaarreean kadtan lag pe| ketaleean vich khicharree ubaale khaa rahee see| ag deean lapattaan javaanaan deean galhaan noo jiaun chattadeean, jeebhaan maar raheean san | safaree rasoeean vichon dhoonaan nikal nikal akaash val jaa rihaa see|
eddaa vaddaa dderaa vekh ke injh lagadaa see, jiaun ithe kee dinaan tak tthahiran daa vichaar hove|
11
safar vaalee raat barree shaantamee hundee see|
par jad uh ruk jaande, taan raat vanddee jaandee | uh har ik dee aapanee ho jaandee|
bebe gorapeenaa, chauakarraa maar ke, ddige chhakarre vichon chuk ke liaandee degachee ag ute rakh ke baitthee hoee see | us de sir de vaal khube hoe san te ag dee loa vich uh bhootanee jihee lagadee see| us de laage hee us daa khaavand ik ghase hoe choge ute piaa hoeaa see, jis dee ik kanee raat garamee hundiaan vee, chuk ke us de moonh ute sutt ditee see| ag val ghooradee bebe gorapeenaa jhoor rahee see
naa mere kol koee palett hai, naa chamach te mainoo aapanaa kupaa vee sarrak ute hee chhaddanaa pai giaa | kauan chukegaa us noo barraa suhanaa kaalee lakarr daa kupaa see te aapane laakhe varagaa, kise hor daa ghorraa vee kite hovegaa auh chhaatee kadt ke dauarradaa jaandaa see| kade chaabak dee us noo lorr naheen see pee| utth karamaan vaaliaa, kujh moonh vich paa | us khaavand noo aakhiaa|
kujh naheen khaanaa main| budte ne change hetthon kihaa|
kee aakhiaa ee| je moonh garaahee an dee naa pee, reh khalovengaa| kee
fir main tainoo chuk ke lai ke jaavaangee
bazurag khaamosh, choge vich moonh ditee piaa rihaa|
thorrhaa jihaa door sarrak ute, eik patalee patang goree jihee kurree chhakarre duaale lamakadee disee | us dee madhur aavaaz kise de tarale lai rahee see
jeeaun jogee, chhadd parhe us noo rab daa vaasataa ee, chhadd de| injh kam naheen tturanaa...|
kee hor gore chihare chhakarre de aas paas hilade disan lag pe te kee aavaazaan, eiko ver sunaaee den lag peean
chhadd de us noo bee| nikee jihee moorat noo hun mittee havaale kar denaa chaaheedaa hai| rab us daa raakhaa hai|
aadamee kol khalhate hoe san, par bol kujh naheen san rahe|
teeveenaan aakhee geean
aus deean chhaateean eneean pathar ho geean ne ki hath naal dabeean vee naheen jaa sakadeean|
auh aapane hathaan naal sujeean hoeean chhaateean noo ttoh ke vekhan lag peean par ungalaan rataa vee khubhadeean naheen san| javaan maan, jis de lame lame vaal khilare hoe san te jis deean akhaan anhere vich bilee vaang chamak raheean san, aapane paatte balaaooz vichon baahar nikaleean chhaateean noo dhauan jhukaa ke, ddoddee hath vich lai ke, bache de tthandde tthaar moonh noo laa rahee see|
pathar ho gee jaapadee e|
laash taan pahilaan hee bo chhadd rahee e| ithe khalhataa vee naheen jaandaa |
kadee marad aakhan lage|
aus naal gal karan daa kee faaeidaa chuk lo loth noo|
bimaaree fail jaaegee injh taan gal naheen bananee| us noo dab denaa chaaheedaa hai|
do bandiaan ne age vadh ke zoreen maan dee jholee vichon bache dee loth noo kadtan dee koshis keetee| kise jaanavar dee cheekh ne jiaun anhere de langaar laah sitte| agaan, dhooneean ton hundee cheekh adis samundar te pahaarraan de failaa uton dee goonjadee langh gee| chhakarraa, zoreen bache noo jholee vichon khichan karake hil giaa|
aus mere dandee vadt ditee hai...
aauarat dee shaitaan zaata mainoo vadt khaadhaa soo|
marad pichhe hatt ge| teeveean sog vich ddubeean jhatt uthe khalhoteean
raheean, fir ik ik karake ttur aaeean| hor geean| uh vee suje thanaan noo ttoh ttoh vekhan lag peean|
mar jaaegee ih vee, dudh jam giaa e|
maan paatte kaparriaan vich shudaaeean vaang vaal khalaaree, jholee vich baal noo lee baitthee hoee see | uh aale duaale iaun ghoor ghoor vekhee jaa rahee see ki koee vee age hoeaa taan uh us daa moonh valoondhar sittegee| gharree pichhon uh aapanaa than mare hoe bache de hetthaan naal laa dendee|
kaalakhaan noo cheeradee ag balee jaa rahee see |
meree laaddo raanee, liaa farraa mainoo | uh kithe rihaa e hun teraa, auh taan chirokanaa mar chukaa hai| aseen us noo dab diaange te toon rondee rahee| ro naa, rondee kiaun naheen
muttiaar ne us de khilare vaalaan ute hath feriaa te us daa sir aapanee chhaatee naal laa liaa| uh vahishee akhaan naal us noo ghooran lag pee te fir us, eik maan ne, kurree noo haualee jihe pare dhak ditaa te haualee jihe bolee
sh... s... haualee bol ankaa uh sutaa hoeaa e, jagaa naa deveen| uh saaree raat sutaa rihaa hai te tarrake utthadiaan sattaipan dee uddeek karadaa uh kheddan lag pavegaa| jad sattaipan noo vekhadaa hai, taan uh aapane nike jihe moonh vichon burr burreean chhaddan lag paindaa hai te aapaneean nikeean nikeean lataan maaran lag paindaa hai te aoon.. aoon karan lag paindaa hai| barraa piaaraa bachaa hai, enaa suhanaa te siaanaa|
auh malakarre musakaraa pee|
sh... s...|
ankaa, bebe gorapeenaa ne aavaaz maaree| aa, aa ke rottee khaa lai | uh aap taan sutaa piaa e, te toon vee nasee firanee en bakarotto daleea sukee jaa rihaa e|
teeveenaan aaundeean raheean | sog vich ddubeean, koee tthanddee ute ungal rakhadee te koee koohanee bhaar baitthee, hath vich aapanee galh farr laindee| koee us dee chhaatee noo ungal naal dab ke vekhadee te koee khalhatee parachaaunee pee karadee| koee aaundee, koee ttur jaandee| aadameean noo sivaae kash laan de kujh naheen see sujhadaa ki uh kee karan soottaa maaran te loa naal, chihare ute uge vaal, jhatt ku lee chamak jaande|
koee jaa ke sattaipan noo bulaa liaave, naheen taan baal us dee jholee vich
hee tarak jaavegaa|
sadan taan ge hoe ne|
lanjhaa meenitakaa uhanoo lain giaa hoeaa hai|
12
doojeean baladeean dhooneean daa rang koee hor hee see| bhaant bhaant deean galaan te haase tthatthe vee hor tarhaan de san| koee teeveenaan naal dil parachaan lagaa hoeaa see te koee botalaan de dtakan kholhan vich masat | ral mil ke kee mainddalin te gittaaraan vajaan lage hoe san, jis naal anheraa door bhajadaa jaapadaa see te agaan deean dhooneean de aale duaale zindagee rumakadee lagadee see | ahil kaale pahaarr, jiaun chauakarre maaree baitthe hoe san te adis samundar mauan dhaaree aoonghaan lai rihaa see|
lok vee hor tarhaan de san, khulheean chauarreean chhaateean vaale te pooran bharoseyog| jis vele uh aapaneean dhooneean de aale duaale khalhote hoe san, auhanaan de raje puje juse dag dag karan lag pe| khulhe paaunchiaan vaale pajaame te malaahaan vaaleean chitteean kameezaan khulhe galame vaaleean te ribanaan vaaleean ttopeean, jo dhauanaan ute ulareean hoeean san | gal gal vich uh sahun chukade|
jis vele loa teeveenaan ute paindee, auh rang barangeean moorataan jiheean lagadeean| uhanaan de khirr khirr karade haasiaan vich, koee jaadoo ghuliaa hoeaa see | dhoonee kol kurreean lish lis karade baane paaee, masatee vich jaan kujh rinh pakaa raheean san te jaan geet gaa raheean san| chakor chitte mez posh uhanaan age vichhe hoe san, te upar machheean, sharaabaan, jaim, pesattareean, matthiaaeean te shahid de ddabe khulhe pe hoe san| is kainp vich khaas gal ih see ki bhaant bhaant deean galaan, chohalaan, kheddaan, haase tthatthe dee khoob garamaa garamee machee hoee see | kise kise vele sharaab vich matavaale hoe, achaanak taarree maarade khirr khirr karade te fir chup chaan ho jaandee| nirasandeh, auh barraa suhanaa gaaunde san koee kam ajihaa naheen see, jo uh naa kar sakade hon galaasaan naal galaasaan dee ttunakaar, haasaa, kutakutaarreean, tthatthe bhare chherr chhaarr...|
saathio|
haan,|
haan haan
vajaao koee ekaaraddeean zaraa... |
aauah lai, toon meree vang bhan chhaddee e... meree vang|
kurree dee aavaaz chup karaa ditee gee|
fir achaanak koee keh utthiaa saatheeo, kiharree gal aseen us daa hukam manee kee fir afasaraan daa raaj ho giaa e kojookh kauan hundaa e saadde ute hukam chaarrhan vaalaa aus noo kis saaddaa jaranail laaeaa e saatheeo, eih mihanatakashaan dee mihanat daa naajaaeiz faaeidaa utthaaunaa hai| uh saadde dusman te sosn karataa ne...
aao fir uhanaan naal nibarr hee leee|
te barree sureelee laia vich uh gaaun lag pe|
age vadhe pair naal pair mel ke
lohe de putaliau... |
13
eik aadamee goddiaan noo kanghee paa ke, ahil ag de saahamane baitthaa hoeaa see| us de pichhon ik gharre dee dhauan ag de chaanan vichon, baahar nikalee hoee see | ghorraa kol hee pe ghaah de dter vich moonh maaree jaa rihaa see, aus deean vaddeean vaddeean kaaleean akhaan vich vainganee ddore lishak rahe san | barraa siaanaa te hamadarad ghorraa jaapadaa see|
hoeaa iaun hai ki... | machaladeean laattaan val ttik ttikee banh ke vekhadaa te sochaan vich ddubaa, aapane godde noo palosadaa uh boliaa| pandaraan sau malaahaan noo farr ke lai aae te hor jo hath lagaa uh vee| budhoo malaah| aseen jahaazee uhanaan sochiaa| samundar taan saaddee khedd hai, saanoo koee naheen hath laaundaa| khair, sabh noo hik ke uthe lai aandaa giaa te khaaeean puttan ute laa ditaa giaa te aale duaale masheenaganaan te do topaan te hath vich rafalaan chukee kasaak khalhe ge| fir uh lag pe khaaeean puttan badakisamat bande, sabh javaan te tagarre| adhee pahaarree bandiaan naal dtakee hoee see| teeveean ron lag peean| afasar hath vich rivaalavar chukee jis noo vee vekhade ki puttan vich furatee naheen vikhaa rihaa, golee maar dende te maarade vee pett vich taan jo sisak sisak ke mare | vichaare khaaee puttan vich jutte rahe, jutte rahe te jinhaan de pett vich golee maaree gee uh dtidd bhaar karaahan lag pe lahoo vagee jaave| lok cheekhan te afasar kud ke pai jaan, khabaradaar, je aavaaz aaee, kutee de putar|
auh aapanee gal sunaaee giaa te saare chup, aus dee vaarataa sunee ge| jiharree gal uh moonhon naheen vee kadt rihaa see, aus de vee arath uhanaan noo changee tarhaan pataa san|
laal laal laattaan dee loa vich kharrhe, sunan vaale nange sir aapaneean rafalaan ute jhuke hoe dhiaan naal sunee ge te kujh zameen ute lame pe rahe| anhere vichon kee jhunddal siraan vaale, koohaneean bhaar vatte mukiaan ute sir rakh ke sunee jaa rahe san | budte dhauanaan hetthaan karake aapane bharavatte ghutt rahe san| chitte kaparre paaee teeveenaan, jiaun kise sog vich jarreean kharrheean san|
jis vele dhoonee dee machadee ag zaraa matthee pee, taan iaun jaapadaa see, jiaun is ikale aadamee ton sivaa jo goddiaa noo kanghee paaee baitthaa hoeaa see, baakee sabh ttur ttaraa ge san| ghorre dee dhauan kade age hundee te kade pichhe te uh ghaah moonh vich lee, moonh maaree giaa| jaanavar deean soojh bhareean akhaan lishak raheean san| is ghup anhere vich uh aadamee bilakul ikalaa jaapadaa see| par uhanaan dee ik abhal yaad, jo us vele us kol naheen san khalhate hoe, aus de masatak vich chhaaee hoee see uh sattaipee, auh pauan chakeean te us sattaipee vich ik sarapatt dauarradaa jaa rihaa ghorraa; aus daa khalh jaanaa ik aadamee daa dhaanh karake uton ddiganaa keean te, fattaan ton lahoo nikalanaa| ik hor bande daa jhagaan chhaddade ghorre ute uthe pahunchanaa; aus daa hetthaan dtalanaa, ghorr savaar dee chhaatee noo kan laanaa... mere bache mere bache
kise matthee pai rahee ag vich, pahaarree jhaarreean te sukaa ghaah sutt ditaa te tirr tirr karake fir bharramache bal pe te aas paas failiaa anheraa door ho giaa te fir rafalaan ute jhuke chihare, bharavatte ghuttade budte, te sog vich ddubeean teeveenaan de sir, saahamane ubhar aae|
auhanaan us kurree noo kinaa dukh ditaa, kinaa bhairraa kaaraa us naal keetaa giaa| kasaak, koee sau de lagabhag, vaaree vaaree us naal chanbarrade rahe| us ne uhanaan hetthaan lamee pee ne hee praan de dite| saadde hasapataal vich uh ik naras see | munddiaan varage nike nike us de vaal san te hameshaa nange pair rahindee see| kise kaarakhaane vich kam karan vaale dee larrakee see | barree furateelee te chusat | kade fattarraan daa vasaah naheen see khaandee| dteraan de dter taap naal pe hoe san| koee vekhan vaalaa, jaan moonh vich paanee daa ghutt paan vaalaa naheen see | sabh noo talavaar ne paar bulaa ditaa koee veeh hazaar dee ginatee doojee manjl deean baareean vichon, baahar pattarree ute sutt ditaa giaa| afasar te kasaak mil ke, kasabe vich shikaar kheddade rahe...
lahoo de dariaa vag pe|
taariaan bhareean raataan te kaale pahaarr bhul ge te ik daradeelee aavaaz goonjee saatheeo, saatheeo| mainoo taap naheen charrhiaa hoeaa, main fattarr hoeaa haan| uh kisamat de maare, lagadaa see, hun dhoonee laage aa khalhate san|
fir anheraa parat aaeaa te sir ute taare chamakan lag pe te bandaa barre ttharame naal aapanee vaarataa sunaan lag piaa te fir, lok uh gal, jiharree us anaakhee chhadd ditee see, samajh ge us de baaraan saalaan de mundde daa sir, auhanaan bandook dee hathee naal feh suttiaa see, aus dee budtee maan noo uhanaan maar maar ke mukaa kadtiaa see, aus dee vahuttee naal gharree murree khuraafaat karake akheer us de gale vich rase daa fandaa paa ditaa giaa see | us de do bachiaan daa kite pataa sooh naheen see| us de moonhon ihanaan galaan baare ik shabad vee naa nikaliaa, par us de sarotiaan noo sabh pataa see|
kaale pahaarraan dee bhet bharee mon siaahee te samundar de adis failaa vich ik ajeeb jihee saanjh see doven kise aavaaz, jaan chaanan ton bagaira
ag dee baladee laatt daa parachhaavaan kanbiaan te vadhadaa anheraa jiaun nach piaa| bandaa aapane ghutte goddiaan noo kanghee paaee baitthaa rihaa| us daa ghorraa use tarhaan ghaah moonh vich lai ke chararacharar moonh maaradaa rihaa|
tade achaanak, rafal ute jhukiaa ik javaan aadamee, khirr khirr karadaa has piaa te ag dee bhaah maandee laalee vich us daa alooaan chiharaa te chitte dand lishak pe|
saadde pindd jad kasaak morache ton parat ke aae, sabh ton pahilaan jiharraa kam uhanaan keetaa, auh see aapane afasaraan noo jaa farrhanaa te dhooh ke kasabe vich liaaunaa, aus samundar kol| uhanaan, auhanaan noo ik fatte ute kharrhaa keetaa, galhaan duaale pathar banhe te fatte uton sidhaa samundar vich dhakaa maar ditaa| kiven paanee ne uhanaan noo uchhaaliaa te fir haualee haualee, auh hetthaan lop ho ge| sabh kujh bandaa saaf vekh sakadaa see, kiaun jo paanee neelaa te balauar vaang bilakul saaf see | rab dee sahun, main us vele uthe hee saan| jis tarhaan machhee poochh maaradee e, auh hath pair maarade thale lath ge |
auh fir khirr khirr karake hasiaa te ag dee bhaah us de chitte dandaan ute pee | uh aadamee hun tak goddiaan noo kanghee paaee uthe hee baitthaa hoeaa see| anhere vich ag dee laalee ghulee hoee see te sarotiaan dee bheerr hor vadh gee see|
te thale jaa ke, auhanaan ik dooje noo farrhee rakhiaa te ise tarhaan jurre rahe|
bandaa sabh kujh vekh sakadaa see | barraa ajeeb lagadaa see ih
sabh sunee ge| dooron saaz ute vajade suraan dee dhun, sunan vaale daa dil khichadee gee|
malaah ne uh| kise aakhiaa|
saadde pindd kasaakaan ne afasaraan noo boreean vich tus ke, auton moonh band keete te paanee vich sutt dite|
auhanaan noo boreean vich paan dee kee lorr see sattaipee vaaliaan dee bhaaree aavaaz vich kise kol khalhate ne puchhiaa| bolan vaalaa khabare kauan see| uh jhatt ku magaron fir kahin lagaa, hun boreean kithon liaaeee, saanoo daaniaan lee uhanaan dee enee lorr hai| rooson taan hun uh boreean ghalade naheen|
fir khaamoshee chhaa gee| is daa kaaran saaeid goddiaan noo kanghee paaee baitthaa ih aadamee hee hove|
roos vich soveeat sathaa hai... |
maasako vich |
jithe kirasaan ne, authe sataa hai|
saadde kol kiratee aae, auhanaan sutantarataa daa ailaan kar ditaa te pinddaan vich soveeataan banaa diteean te saanoo aakhiaa ki zameenaan ute kabaje kar lo|
auh niaan lai ke aae te burajooaa noo baahar kadt ke maariaa|
par kee kiratee, kirasaanaan vichon naheen socho khaan bhalaa, saadde aapane bande kine hee seemintt de kaarakhaaniaan vich kam kar rahe ne, ddereean vich, masheenaan banaan vaale palaanttaan ute te shiraan deean saareean milaan vich|
fir ik bache dee zor dee aavaaj aaee, mamee.. |
eik bachaa roon reen karan lag piaa te maan piaar naal puchakaaran lag pee, shaaeid door sarrak ute zaraa jraa disade, auhanaan chhakarriaan vichon ih aavaaz aaee see|
aus bande ne goddiaan ute paaee kanghee kholhee te ag dee loa vich khalh ke ghorre de age jhuke hoe sir noo mathe dee litt ton farrh liaa, lagaam chaarrhee, zameen ton suke ghaah dee boree chukee, aapanee rafal farree, chhaal maar ke kaatthee ute charrh baitthaa te ghorraa us noo zor jor de pauarr maaradaa akhaan ton door lai giaa|
te fir man deean akhaan vich koee anheraa naheen see, bas beant sattaipee see te pauan chakeean san| ghorre de sunmaan dee kaarr kaarr aaundee uh aavaaz, jo pauan
chakeean vaale paasiaun aa rahee see, te us aadamee daa pichhaa karade tirachhe parachhaaven ... par kidhar noo ... auh paagal hai parat aa|... par us daa parivaar uthe hai... te ithe us daa putar moeaa piaa hai...|
doojee kanpanee...
dhooneean dee kataar ute fir anheraa failan lag piaa|
auh kozookh noo reeporatt pesh karan giaa e | us noo kasaakaan daa sabh pataa hai|
te us keean noo maariaa vee hai| teeveean te bachiaan noo vee |
auh sir ton pair tak kasaakee baane vich hai| sarakesheean kott te uh far dee ttopee| uh us noo aapane vichon hee ik samajhade ne| kiharree rajamaintt auh puchhade ne| falaanee, auh agon aakhadaa hai te ghorre ute savaar uddee jaandaa hai| je us noo koee teeveen labh jaae taan us daa sir laah chhaddadaa hai, te je koee bachaa mil jaae, aus noo chhuraa maar dindaa hai| uh jhaarreean de pichhe chhup ke baitthaa rahindaa hai te uthon kasaakaan ute golee chalaandaa rahindaa hai| us noo, auhanaan baare sabh kujh pataa hai ki uh kine ne, kis ttukarree vichon ne, ate saaree khabar jaa ke kajookh noo de dendaa hai|
bachiaan ne kee keetaa hai auh taan maasoom ne, haukaa laindee ik teeveen bolee| uh barree udaas aapanee tthoddee hathelee ute dharee koohanee de bhaar baitthee hoee see|
doojee kanpanee| sunadaa naheen tainoo
jo dtoh laa ke baitthe hoe san, aaraam naal utth ke khalh ge| lataan baahaan akarraaeean, eik adh ubaasee lee te ttur pe| pahaarr ute aakaash vich taare ddalhakaan maar rahe san| aadamee aapaneean degacheean kol baitthe daleean khaan lag pe|
eik ver uh aapane chamache kanpanee de dange vich paande, te jhatt chuk ke moonh vich paa lainde hetth, jeebhaan, gale sabh saarr lainde | bhaaven moonh sarradaa see, par sabh chhetee chhetee chamache bhar bhar andar suttan dee kar rahe san| kade kade kise de chamache vich maas dee bottee aa jaandee, jo uh jhatt chuk ke bojhe vich paa laindaa ki fir khaavaangaa te fir chamachaa dege vich ddob dendaa| us daa kol baitthaa saathee bottee val vekhadaa, aus noo barraa kisamat vaalaa samajhan lag paindaa|
14
anhere vich vee afarraatafarree vich fasee ik jhagarraaloo bheerr, age vadhee jaandee saaf vikhaaee dindee see | garamee saradee jhaag jhaag ke te sharaab pee pee ke sabh
machhare hoe san te uhanaan deean aavaazaan paatteean hoeean san | aadameean ne dege vich chamache maarane rok ke aapane sir udhar morr le|
malaah ne uh|
eihanaan noo chain naheen, eik mintt vee chup naheen reh sakade|
aavaaraagarad | ik tuseen ho, jo bhukhe bherree vaang dalee vich hee chamache maaran lage hoe ho te inakalaab dee tuhaanoo rataa vee chintaa naheen| tuseen inakalaab de naan ute thukade ho| burajooaa lahoo peene
saanoo kee aakhadaa en, jo kutiaan vaang bhauankan lagaa hoeaa en|
sipaahee malaahaan noo ghooran lage, par andaron khabaradaar ho ke; gunddiaan ne reevaalavar, banb te kaaratoosaan deean petteean galaan duaale paaeean hoeean san|
tuhaaddaa kojookh, tuhaanoo kithe dhakee jaa rihaa e, kade kise sochiaa vee hai asaan inakalaab daa aaranbh keetaa| maasak deean hidaaeitaan dee paravaah naa kar ke vee asaan kee jahaaz ddob dite | baalashavik jaraman kaisar naal andar andar khabare kee ghusar musar karan lage hoe ne, par aseen kise tarhaan vee lokaan naal dhokhaa naheen hon diaange| je kise saadde naal gadaaree keetee, auhanoo thaaen golee maar diaange | kojookh kauan hundaa e eik afasar hee naa te tuseen bheddaan vaang us de pichhe pichhe tturee jaande ho| budhoo sahure
ag ute pe kanpanee de dange noo ag deean laattaan, eidharon udharon lap lap karadeean sek chaarrh raheean san | ik bandaa aauakhaa ho ke bol piaa
te tuseen churrelaan daa, ddere daa dderaa hee naal lee fir rahe ho|
teraa kee matalab e, auhanaan naal sarree kaahanoo jaanaan en| aiven jithe lorr naheen hundee, lat naheen jaa fasaaeedee, ho sakadaa e tainoo putthee pai jaae| asaan kee khattiaa e| uh kauan san, jinhaan inakalaab shuroo keetaa see malaah| zaar ne kis noo golee maaree kis noo us samundar vich ddobiaa kis noo us berreean paaeean malaahaan noo, hor kise noo taan naheen | baaharon saahit kauan lai ke aaeaa malaah | kis burajooaa te paadareean noo ddanddaa chaarrhiaa| malaahaan ne | tuhaanoo baitth batthaae chaananaa disan lag piaa e, jad ki sangharash vich asaan malaahaan ne aapanaa khoon, paanee vaang ddolhiaa e| te jis vele aseen inakalaab lee lahoo dee holee khedd rahe saan, zaar shaahee deean bandookaan hathaan vich farree tuseen saadde ute aa kude| oe, tuseen vee kujh savaaran joge ho
kujh sipaaheean ne aapane chamache hetthaan sutte te rafalaan farr ke utth khalhate| aale duaale anheraa ddoonghaa ho giaa te iaun lagadaa see, jiaun jhatt pahilaan dege
duaale jeebhaan kadtadee ag kite dharatee vich lath gee hove|
javaan, autth naberraa kar aaeee|
malaahaan ne aapane reevaalavar soot le te aapane banb kadtan lag pe| ik budtaa yookareneean, jo pachhamee morache ute akheer tak saamaraajee jang de viradh larradaa rihaa see te nirabhaitaa kaaran jis noo saarajaintt banaa ditaa giaa see, te jis vele inakalaab shuroo hoeaa taan aapanee kanpanee de kee afasaraan noo maar ditaa see, moonh vich daleea bhar ke, chamach naal degee vajaan lag piaa te aapaneean muchhaan poonjhan lag piaa|
murage naa hon taan uh malaahaan naal ulajhan lagaa| oe, kukarroo karrhee karo naa
aus dee chobh sun ke, saare khirr khirr karan lage|
auh saanoo koorre daa dtol kiaun samajhade ne sipaahee guse vich budte noo puchhan lage|
ag fir mach pee| malaahaan ne fir reevaalavar saanbh le te banb rakh dite|
tuhaaddee, kameeniau, kis noo paravaah hai
auh saare de saare, jhagarraalooaan daa ijarr, authon utth khalhotaa te ghusamuse vich akhon ohale ho giaa| uhanaan deean pitthaan ute haalaan vee lapattaan daa chaanan pai rihaa see| uhanaan de uthon jaandiaan hee uhanaan deean galaan hon lag peean|
kupe chaarrhe hoe ne uhanaan |
kasaakaan noo luttiaa hovegaa|
sach auhanaan paise dite honage|
auhanaan noo paise dee kee paravaah|
auhanaan saare jahaaz lutte san|
jahaazaan de naal, paisaa vee kaahanoo ddube eis naal, kise daa kee laabh hovegaa
jis vele uh pindd pahunche, auhanaan kulakaan vaalee kahaanee mukaa ditee| lutt ke sabh kujh gareeb kirasaanaan de havaale kar ditaa te burajooaa noo bhajaa kadtiaa, keean noo golee maar ditee te keean noo faansee de ditee|
saaddaa paadaree, eik javaan mundde dee barree kaahalee jihee aavaaz aaee, ate us dee gal noo vichon koee ttok naa deve, masaan upadesh de ke manch ton hetthaan dtaliaa hee see ki uhanaan us noo farrh liaa te chuk ke vagaah maariaa| bas, aus
dee kahaanee muk gee| kinaa chir giraje de saahamane tarakadaa rihaa| kise dafanaan dee paravaah vee naa keetee
munddaa khirr khirr kar ke hasan lag piaa te saare us naal ral ge|
ahu vekho ttuttadaa taaraa|
saare kan laa ke sunan lag pe dooron, jithe naa bandaa see naa bande dee jaat, par keval raat daa anheraa te athaah chup see, eik aavaaz jihee sunaaee ditee, parrachh karadee, jiaun adis samundar vichon aaee hove|
ttheek aakhade san, malaah jhootth naheen san aakhade | aapanee gal hee lai lo| aseen kaahade lee maare maare pe firade haan changaa hundaa jithe saan, authe hee rahinde| ghatto ghatt har ik noo rottee mil rahee see | maal ddangar kol see... te hun ithe...|
main vee ihee aakhadaa haan| aseen ik afasar de aakhe lag ke ik ajihee cheez labhan gharon ttur pe, jo kite disadee naheen|
kaahadaa afasar e | saadde tuhaadde varagaa uh vee ik bandaa hai|
par soveeat shakatee saaddee madad kiaun naheen karadee auh uthe maasako vich baitthe lokaan daa uloo banaan lage hoe ne te bhugatanaa ithe saanoo pai rihaa hai|
dooron malaahaan deean aavaazaan aa raheean san| uh jithe jithe dhooneean bal raheean san, authe uthe jaa ke raualaa paan lage hoe san|
15
akheer, raat ne aapanaa raaj saanbh liaa| ik ik karake saareean dhooneean dee ag bujhadee gee, pichhe reh giaa anheraa te ik khaamoshee | bande dee kiton bhinak naheen see paindee| ik aavaaz raat daa mauan bhang karadee see, auh see ghorriaan de ghaah vich moonh maaran dee charar charar dee aavaaz|
eik kaalee jihee shakal, kaale te chup khalhate chhakarriaan vichon langh rahee see| jithon thorrhee jihee thaan disadee, bandaa sute hoe musaafaraan ute bachadaa bachaandaa sarrak de naal naal bhajan lag paindaa| us de magar magar ik hor ajeeb jihaa bandaa, eik ttang ute uchakadaa jaa rihaa see| kade kade chhakarriaan kol sute bandiaan vichon, koee aapanaa sir chukadaa te door jaande parachhaaviaan noo ghoor ghoor vekhan lag paindaa|
kauan ho sakade ne uh kee pe karade ne jaasoos taan naheen mere khiaal vich, auhanaan noo farrhanaa chaaheedaa hai|
par neend ne, gal uthe dee uthe hee tthap ditee|
ddoonghee chaare paase failee khaamoshee vich, bheerr bhaarr ton bachade, auh uchhalade te dauarrade age age bhajee ge| ghorriaan ne moonh maaranaa band karake aapane kan chuk le|
dooron golee dee tthaah dee aavaaz aaee| aavaaj agale paasiaun, saje val noo aaee see, shaaeid pahaarr valon| is chaare paase failee chup chaan vich ih aavaaz barree ajeeb te vakharee jihee lagadee see|
auh doven kaale chihare, age naalon vee vadhere tez dauarr pe|
tin hor goleean dee aavaaz | use paasiaun, pahaarr valon saje hath| bhaaven anheraa hee see, par kheddaan disadeean san| te fir raatt... ratt... ratt... ttatt... hon lag pee|
eik kaalaa jihaa sir utaanh hoeaa, fir ik hor| ik kaalaa jihaa chiharaa utth ke baitth giaa ik hor utth ke rafalaan de dter vichon, aapanee khaas rafal ttolan lag piaa|
haan bhee garinasako, kujh suniaa ee kee see ih
chup|
par sun te rihaa en naa... kasaak|
chup kar jaa, naheen taan ttutte bhanaa bahengaa|
pahilaan bolan vaalaa idhar udhar vekhan lag piaa, aapane chadde te pitth khurakan lag piaa, fir do chaar kadam puttadaa uthe jaa pahunchiaa, jithe zameen ute ik bhooraa chogaa piaa hoeaa see te malakarre jihe aaraam naal jaa ke vich pai giaa|
ratt... ratt... ratt...
fir tin ver tthaah... tthaah... tthaah
khaddaan dee gufaa vich, jhatt ku lee changiaarreean jiheean nikaladeean diseean|
rab dee maar kanbakhataan noo jhatt chain naheen lainde| lok thak ke choor hoe pe ne, masaan ihanaan dee akh jurradee pee e te uh soor de bache taarr taarr... tarr... tarr karade fir rahe ne| rab kare, auhanaan naal vee injhe varate| larraaee ho rahee hove, larro jinaan larriaa jaave | bhalaa ih kee hoeaa, sute piaan noo bandaa jagaaee jaave| sute noo taan rab vee naa chherre| is naal labhadaa kee hai, aapane kaaratoos hee fookane hoe naa... lokaan dee neend haraam karee jaanee...|
fir jhatt magaron, ghorriaan de ghaah khaan dee charar charar vich ik sute aadamee de saah ralan lag pe|
16
duhaan dauarrade bandiaan vichon agale ne lamaa saah liaa te kahin lagaa
par uh ge kidhar
aus de saathee ne dorrade dauarrade hee kihaa
bahute door naheen| us rukh hetthaan, sarrak ute|
auh cheekhiaa
bebe gorapeenaa|
anhere vichon kise puchh keetee
kee gal e
toon uthe en
aseen ithe sahee salaamat haan|
chhakarraa kithe e
ahu vekhaan, jithe toon khalhataa hoeaa en| khadd de saje hath|
fir anhere vichon runee hoee, eik maasoom jihee aavaaz aaee|
aah, sattaipan, sattaipana bache dee mauat ho gee
muttiaar maan ne aapaneean baahaan agere vadhaaeean te bachaa usade havaale kar ditaa| sattaipan ne tthanddee tthaar pottalee jihee hath vich farrh lee, jis vichon sakhat badaboo aa rahee see| us aapanaa sir sattaipan dee chhaatee naal laa ditaa te anhere noo jhoonade, aus de ddasakore nikalan lag pe|
auh jaandaa rihaa, sattaipan|
teeveenaan neend jaan thakeven dee paravaah naa karadeean hoeean us de duaale aa khalhateean| uhanaan de parachhaaven chhakarre ute pai rahe san | uhanaan chhaatee ute kraas daa chinh banaa liaa te samajhaaun lag peean|
pahilee veraan roee e naa|
haualee haualee sanbhal jaavegee|
aus de dudh daa kujh karanaa chaaheedaa hai, naheen taan baauree ho jaavegee|
eik magaron ik teeveean us deean aakarreean hoeean chhaateean ttoh ke vekhan lag peean|
pathar hoe hoe ne
fir uhanaan praarathanaa keetee te ddoddeean noo moonh vich lai ke dudh khichan lag peean| dudh moonh vich aaundiaan hee uh tin paase kraas daa chinh banaa ke chulee kar chhaddadeean|
aadamee, kanddedaar jhaarreean vich, anhere vich ttoaa puttan lag pe| mittee kadt ke, auhanaan loth vich rakh ke, auparon mittee paa ditee|
sattaipan, auh mar giaa|
anhere vich aadamee ne sir ute lamakadee ttahinee noo hath vich lai liaa te bachiaan vaang dukh daa maariaa sisakan lag piaa te teeveen ddasakare bharadee te cheekhaan maaradee, aus de gal duaale baahaan valhett ke hanjhoo vahaan lag pee
sattaipan, sattaipan, sattaipana
anhere vich vee us deean galhaan ute hanjhoo chamak rahe san|
auh jaandaa rihaa sattaipan mauat ho gee sattaipan|
17
chaare paase raat raanee deean rishamaan faileean hoeean san | naa kite ag, naa raualaa| keval ghorriaan de moonh vich ghaah lai ke charar charar karan dee aavaaz| te fir chhetee hee, auhanaan dee hilajal vee ruk gee te kujh zameen ute lame pai ge| din charrhan vaalaa see | pahaarraan de pairaan vich iddaa vaddaa kaafalaa sutaa piaa see |
bas keval ik thaan, raat daa anheraa, neend dee bevasee daa jaadoo naa khalor sakiaa| shaant baag de rukhaan vich chaananaa chamak rihaa see| keval ik bandaa saariaan dee raakhee kar rihaa see|
baloot de lakarr dee baareean vaale vadde kamare vich ttangeean vaddeean tasaveeraan vich, sangeenaan maar maar ke, moreean keeteean peean san| mez ute momabatee daa fikaa fikaa chaananaa pai rihaa see te sipaahee daravaajiaan te khirrakeean uton bhaare keematee parade laah ke hetthaan vichhaaee ghook sute, ghuraarre maaran lage hoe san| gutthaan vich ghorriaan deean kaattheean te rafalaan de dter lage hoe san | havaa vich bandiaan te ghorriaan de paseeniaan dee bo rachee hoee see|
boohe vichon ik masheenagan daa moonh baahar val noo nikaliaa hoeaa see|
kozookh, baloot de vadde chitarakaaree vaale mez ute jo khaan vaale kamare jiddaa lamaa see, eik nakashe ute akhaan jorree baitthaa hoeaa see| momabatee dee kanbadee
loa vich farash, kandhaan te chihariaan ute kee tarhaan de parachhaaven hil rahe san|
aus daa aiddajoottaintt vee nakashe ute vaahe samundar te pahaarraan de silasaliaan ute jhukiaa hoeaa see|
eik aradalee chamarre daa thailaa, pitth pichhe rafal te lak naal talavaar lattakaaee, tiaarabaratiaar kharrhataa hoeaa see| us ute vee momabatee daa parachhaavaa pai rihaa see|
jhatt ku lee laatt sidhee hoee te saare parachhaaven jiaun khalhe ge|
eis khandd kol dee, sahaaeik ne ungal nakashe ute dharadiaan aakhiaa, auh saadde ute haalaan vee hamalaa kar sakade ne |
eithon naheen langh sakade| edde uche alangh pahaarr ne, eithon kiven langh ke, saanoo hath paa sakade ne |
sahaaeik de hath ute thorree jihee pangharee hoee mom ddig pee|
saanoo is morr ute pahunch jaanaa chaaheedaa hai; fir aseen uhanaan de hath naheen aaunde| injh karan lee, saanoo jhatt tturan dee karanee chaaheedee hai|
koee khuraak naheen kol|
kee karanaa e| ithe rukan naal kiharraa kite mil jaanee e| aapane aap noo bachaan daa iko tareekaa hai, ki ithon ttur piaa jaave | kamaanddar sade ge han jaan naheen
auh aa rahe ne, aradalee ne aakhiaa te kee parachhaaven us de moonh te dhauan ute nach utthe|
bas ucheean ucheean baareean vich vee ghup anheraa pasariaa rihaa|
rattattattattattattattattaattaa
dooron pabeean vich, fir tarr tarr dee aavaaz anhere noo cheeradee langh gee te ik bhai sahim dee havaa chaare paase khilar gee|
pauarreean varaanddaa te fir khaanavaale kamare vich, bhaare bhaare pairaan dee aavaaz us bhai noo jaan bhai dee soochanaa noo, hor nerre lai aaee| us patalee jihee momabatee dee loa vich vee kamaanddaraan de chihariaan ute pee dhoorr saaf dikhaaee dendee see| lagaataar dhup vich tturan naal te thakeven de maare hoe hon karake, auhanaan de chihare nikale hoe te tane hoe san|
kiven rahee kojookh ne puchhiaa|
asaan uhanaan noo pichhe dhak ditaa|
khaan vaale kamare vich jiaun afarraatafarree machee hoee hove|
auh kujh vee naheen kar sakade| ik hor aadamee ne bhaaree jihee aavaaz vich aakhiaa| je uhanaan kol topakhaanaa hundaa, taan ik vakharee gal hee honee see| uhanaan kol ghorre ute ladee iko masheenagan hai|
einjh lagadaa see, jiaun kojookh daa chiharaa pathar vichon gharrhiaa hoeaa hove| us nakamoonh vattiaa te us de bhaare bharavattiaan ne jiaun us deean akhaan kaj leean| sabh jaanade san ki uh kasaakaan de hamale karake preshaan naheen see|
sabh mez de aale duaale khalhate hoe san| koee sigaratt pee rihaa see, koee ik sukee rottee hath vich farree moonh maar rihaa see te kee thake ttutte mez ute pe nakashe de rangaan vich guaache hoe san|
kojookh moonh ghuttadaa bolee giaa
tuseen hukam naheen manade|
thake hoe chihariaan te sukeean dhauanaan ute parachhaaven pain lag pe; saare kamare vich ucheean ucheean aavaazaan utthan lag peean, jiaun hukam den lagiaan khulheean thaavaan vich akasar hundaa e|
tusaan sipaaheean noo maar ke rakh ditaa e..
meree yoonitt bilakul maree mukee pee hai, main uhanaan noo bilakul naheen aakhadaa ki tiaar ho ke ttur pain|
jad aseen thorrhaa ruke, mere bande sidhe zameen ute ddig pe| uhanaan kolon utth ke ag vee naa baalee gee| moeaan baraabar san|
eis tarhaan ttur painaa bilakul asanbhav gal hai| je injh hee hundaa rihaa taan sipaaheean noo aseen maar chhaddaange |
bilakul sachee gal hai|
kozookh daa chiharaa patharaaeaa hoeaa see| bharavattiaan hetth us deean nikeean nikeean akhaan, vekhan naalon dooron aaundee aavaaz noo sunan daa kam vadhere kar raheean san | khulheean khirrakeean vich use tarhaan anheraa gotth maaree baitthaa rihaa, eis ton baahar thakee haaree raat aoonghaan lai rahee see, shaaeid kujh tanaa ghattiaa hoeaa see| bhaaven kheddaan valon goleean chalan dee aavaaz naheen see aaee, par anheraa hor sanghanaa ho giaa jaapadaa see|
je hove, main taan aapanee yoonitt noo barabaad karan lee tiaar naheen| ik rajamaintt daa kamaanddar iaun boliaa jiaun zor dee hukam chaarrh rihaa hove|
main sadaachaarak tauar te uhanaan bandiaan dee zindagee, sihat te kisamat daa zinmevaar haan jo mainoo sauanpe ge ne|
ttheek gal hai| ik brigedd kamaanddar, aapane ahude te sareer de bhaar noo toladaa boliaa|
auh baakaaeidaa fauaj daa afasar see te us de vichaar vich ihee uh samaan see ki uh aapanaa aap te aapane tazarabe dase, jo zaarashaahee de soojhavaanaan age uh naheen see das sakiaa|
bilakul ttheek te naal, kooch de hukam vee changee tarhaan soche vichaare naheen ge| yoonittaan noo kise vakhare dtang naal rakhanaa chaaheedaa hai naheen taan, saare de saare, kise vele vadte jaanage|
par, je main uhanaan vichon hundaa, keeaooban javaanaan daa ik patalaa jihaa kamaanddar sarakesheean kott paaee te gaatare vich chaandee dee talavaar, sir ute dtilakee jihee far dee ttopee paaee, vichon bol piaa| je main uhanaan kasaakaan vichon hundaa, sach aakhadaa haan, main khadd vichon nikal ke pai jaandaa te saaddee ik bandook vee, es ton pahilaan ki saanoo pataa lagadaa ki kee ho rihaa hai, khoh lee gee hundee|
naa koee tajaveez, naa hukama aseen haan vee kee, eik dal, betarateeb ijarr
fir kozookh, haualee haualee te saaf sapashatt sbadaan vich aakhan lagaa
kamaandd kise de hath vich hai tuhaadde jaan mere
kamare de ashaant vaataavaran vich us de bol bhaare pathar vaang lattak ge| us deean chhek suttan vaaleean akhaan vich haalaan vee jiaun koee uddeek chhupee hoee see, par ih kise utar dee uddeek naheen san kar raheean|
fir parachhaaven nachan lag pe chihariaan de badale hoe rukh sagon chihare hee badale hoe| te fir bhaare te betuke role naal kamaraa bhar giaa|
aseen kamaanddar vee use tarhaan zinmevaar haan, jiven tuseen|
zaar de samen vee aauakhe vele afasaraan kol salaah lee jaandee see, hun taan khair gal hee inakalaab dee hai|
eis daa manatak ih see
toon ik bilakul ujadd bandaa hai, bilakul sidhaa saadaa bandaa, jo vele dee nazaakat noo bilakul naheen samajh sakadaa| tainoo morache ute hee afasar banaa ditaa giaa| jithe jad baakaaeidaa afsaraan dee thurrh ho jaave taan aire gaire dee vee tarakee kar ditee jaandee hai| hun lokaan tainoo chuniaa hai, par lok taan akasar anhe hunde ne|
eih san uh bhaav, je chihariaan ate puraanee fauaj de peshevar afasaraan de rukh ton sapastt ho rahe san | jad ki uh kamaanddar, jo kalh tak, naaee, mochee, tarakhaan
te dhobee san, eih aakhade jaapade san
toon vee saadde vichon hee en, te kise galon saadde naalon changaa naheen tere hath kamaandd kiaun hove, te saadde hath naa hove aseen sabh kujh kar sakade haan, te sagon tere naalon changaa|
kojookh, eis vichaaradhaaraa ton jaanoo see | us noo anabolee aalochanaa dee soojh see te uh samen dee uddeek vich, khirrakeean ton door, anhere vich nikeean nikeean akhaan naal ghoor rihaa see|
te is sabar noo boor pai giaa|
bahut door, anhere vich, rauale dee ik madham jihee aavaaz sunaaee ditee | haualee haualee ih aavaaj vadhadee vee gee te uchee hundee hundee saaf sunan lag pee| anhere vich, raat de bhaare pair, hor bhaare ho ge | pairaan de dhamaake vadhade ge.. nerre nerre hunde ge te fir sabh kujh ralagadd ho giaa| varaandde ute bandiaan dee bheerr ikatthee hundee jaa rahee see, te ik de pichhe ik, sipaaheean dee bheerr pauarreean langhadee madham madham paindee rauashanee vaale khaan vaale kamare vich aa pahunchee| jad tak kamaraa nak nak bhar naa giaa, auh aaee ge| uhanaan vich koee bhin bhed naheen see, auh kee ate iko jihe san| kamaanddar sungarr ke mez ute pe nakashe val ho ge| sarr chukee momabatee bas aakharee loa den lagee hoee see|
eis khaamoshee vich sipaahee khanghoore maaran lag pe, nak sunakan lag pe, farash ute thuk sutt ke upar boott ragarran lag pe te sigaratt daa dhooaan chhaddan lag pe | bheerr ute badasganee daa dhoonaan khilar giaa|
saakhio
ghup anhere kamare vich chupachaan varat gee|
saakhio
ghutte hoe moonh vichon kozookh ne masaan bol kadte|
tuhaanoo pataa honaa chaaheedaa hai, kanpaneean de aagooaan te tuhaanoo kamaanddar saatheean noo, ki saaddee haalat kee hai| saadde pichhe kasabe te bandaragaah ute kasaakaan ne kabazaa kar liaa hai| lagabhag veeh hajaar fattarr te bimaar, laal sainaa de sipaahee pichhe san, te sabh noo kasaak afasaraan de hukam naal mauat dee neend suaa ditaa giaa hai| saadde naal vee use tarhaan hee vaaparanee hai| kasaak saadde teeje dasate de bilakul pichhe pichhe han| saadde saje samundar hai te khabe pahaarr| vichakaar laanghaa hai, jis ute aseen hun tturee jaa rahe haan| kasaak pahaarraan pichhon dee saaddaa pichhaa kar rahe han te duragaan vichon langhade uhanaan saanoo aa aparranaa hai, taan tatafatt asaan uhanaan noo pichhe
maar bhajaanaa hai| uh udon tak saadde ute hamalaa karade rahinage, jad tak aseen uthe naheen pahunch jaande, jithe pahaarraan de silasile samundar ton pare hatt jaande han uthe barre uche te vishaal pahaarr han, te uthe pahunch ke, aseen kasaakaan dee pahunch ton baahar ho jaavaange| is lee saanoo, saahil de naal naal, ttuaapase tak ithon tin sau meel daa faasalaa zaroor naberr lainaa chaaheedaa hai| uthon aseen pahaarraan de naal naal jaande mukh maarag te pahunch jaavaange te fir keeaooban khetar vich pahunch jaavaange, jithe saaddeean mukh fauajaan ikatar hoeean hoeean han| bas ihee ik mauakaa saadde lee hai| jiven hove, saanoo ttur painaa chaaheedaa hai| saadde kol khuraak keval panj dinaan lee hai, fir saanoo faake kattane painage | saanoo bas ithon ttur painaa chaaheedaa hai, bhaaven dauarranaa hee pave, binaan bhukhateh jaan neend dee paravaah keetiaan| bhaje bagair saaddaa guzaaraa naheen| ise vich saaddaa bhalaa hai; te je agon saaddaa raah rukiaa dise, taan saanoo sabh kujh agon dhak ke langh jaanaa chaaheedaa hai|
auh binaan kise val, vishes tauar te vekhan de ruk giaa| bhare hoe kamare vich khaamoshee chhaa gee, bas chupachaan see, jaan adh pachadhee sarree hoee momabatee vich, hilade julade parachhaaven te ik khaamoshee failee hoee see khirrakeean de baahar, door samundar de failaa teek|
sainkarre akhaan kozookh de chihare ute ttikeean hoeean san|
aus de vatte hoe moonh vichon jhag nikal rahee see|
sarrak ute tuhaanoo rottee paanee kujh vee naheen labhegaa; so maidaanaan vich pahunchan tak, saanoo vaahodaahee karanee pavegee|
aapaneean akhaan neeveean keete hoe uh rukiaa te agon keh giaa
aapanaa kamaanddar hor koee chun lavo te ih lo meraa tiaag patar|
momabatee pooree sarree chukee see; anheraa te khaamoshee chhaaee hoee see|
hor momabatee koee naheen
mere kol ik hai, aiddajoottaintt ne aakhiaa| us ik teelee magaron hor teelee baalee | jhatt ku lee, chaanan dee loa uhanaan sainkarre akhaan noo rushanaa jaandee jo kojookhade chihare ute gaddeean hoeean san, te fir ghup anheraa sabh kujh noo nigal jaandaa| fir ik momee kaagaz baliaa te anhere daa karr ttuttaa| fir galaan shuroo ho geean| fir koee thukan lag piaa, koee khanghoore maaran lag piaa, koee nak sunakan lag piaa te koee farash ute boott ragarran lag piaa|
saathee kojookh, brigedd kamaanddar, galabaat dee sur vich naa ki hukam chaarrhan vaalee aavaaz vich, aakhan lagaa, saanoo aauakarraan daa pataa hai, bhiaanak
museebataan te rukaavattaan ne saadde raah vich saadde pichhe tabaahee moonh addee khalhatee hoee hai te je asaan dtil matth keetee, sabh noo barabaadee daa moonh vekhanaa pavegaa| ih bahut zarooree hai ki aseen jinee chhetee ton chhetee ho sake, eithon nikal jaaeee| bas tere kol hee shakatee te saadhan hai ki is museebat vich fauaj noo kadtiaa jaave| mainoo aas hai ki meree is raae vich saadde saare saatheean dee sahimatee praapat hovegee...|
ttheek hai| aseen sahimat haan| kamaandd sanbhaalee rakho| saare kamaanddar barree tataparataa te ik aavaaz vich bole|
sainkarre akhaan mitaraan vaalee takanee naal, kamare dee madham roshanee vich, kojookh val utth geean|
toon tiaag patar kiven de sakadaa hai, rasaale de sau javaanaan dee ttukarree de kamaanddar ne aapane sir de pichhe aapanee far dee ttopee lijaandiaan aakhiaa| tainoo lokaan ne chuniaa see|
chup chaap sipaahee chamakadeean akhaan naal vekhee jaa rahe san|
bhaare bharavattiaan hetthon kozookh ne barre hatth naal upar takiaa|
changaa, saatheeo| par main tuhaadde saariaan lee ik sharat laaundaa haan te tuhaanoo dasatakhat karane painage jo kise hukam manan ton zaraa vee naanh nukar keetee, aus lee sazaa mauat hovegee| tuhaanoo is matalab lee dasatakhat karane painage|
ttheek e fir |
dasatakhat kiaun karee
karee kiaun naa
sachee gal e, aseen taan hameshaa... kamaanddar bethavee vich burr burr karan lag pe|
javaano kojookh aapane faualaadee jabarre ghuttadaa boliaa| javaan, tuhaaddaa kee vichaar hai
mauat| sainkarre aavaazaan kamare noo jhoonadeean khulheean anhereean khirrakeean vichon baahar khalaa vich fail geean| us kute noo golee maar ditee jaavegee us naal kis gal dee riait, jo hukam naa mane bas golee|
sipaahee injh fir hilan julan lag pe jiaun achaanak kise uhanaan deean berreean kholh diteean hon| uh ik dooje naal khahinde, sainataan karan te nak sunakan lag pe te adh pachadheean peeteean sigarattaan moonh vichon kadt ke boottaan hetth madholan lag pe|
kojookh ne aapane jabaarre ghuttee fir aapanee sharat duharaaee, jiaun aapane
shabad uhanaan de dimaagaan vich ghuserr rihaa hove
koee vee jo zabat torregaa, bhaaven kamaanddar hove te bhaaven koee maamoolee sipaahee, golee naal uddaa ditaa jaavegaa|
zaroor us noo golee daag ditee jaavegee kute de bache noo, kamaanddar hove te bhaaven sipaahee, eiko gal hai|
einjh lagadaa see, jiaun ih mahaan kamaraa hee bol rihaa hove|
fir uhanaan noo injh lagaa, jiaun uhanaan de shor lee ih kamaraa chhottaa pai rihaa hove|
ttheek hai fira saathee eevaanako, kaagaz ute likh lo te kamaanddaraan noo dasatakhat karan lee de dio mauat dee sajaa, binaan kise koratt kachahiree de, hukam naa manan vaale noo, bhaaven hukam chhottaa hove jaan vaddaa, jaan kise tarhaan dee aalochanaa hove...|
sahaaeik ne jeb vichon ik kaagaz kadtiaa te thorrhee jihee thaan aapane khalhan lee banaa ke, age ho ke likhan lag piaa|
te tuseen saatheeo, hun jaao| aapaneean kanpaneean vich jaa ke faramaan daso lohe varagaa zabat te koee deaa naheen|
sipaahee sigarattaan de aakharee kash maarade, eik dooje noo dhake dende varaandde vichon aa ke, baag vich ikatthe ho ge| door door tak uhanaan de rauale ne raat dee neend kholh ditee|
samundar ute din charrhan lag piaa|
kamaanddaraan noo achaanak iaun mahisoos hoeaa jiaun uhanaan de modtiaan uton ik bhaar lath giaa hove| hun sabh kujh yakeenee, saaf te sapashatt see; auh hasan ttapan lag pe| vaar vaaree uh mez kol aae te mauat dee sajaa ute dasatakhat karan lag pe|
kozookh bhavaan khich ke do harafee hukam den lag piaa, jiaun jo kujh hune vaapariaa see, aus mahaan kaaraj age jo us de sir ute see, eih bilakul tuchh see|
saathee vosataretin, aapanee kanpanee tiaar karo te | use samen ik sarapatt dauarrade ghorre dee aavaaz sunee gee; eih varaandde de nerre pahunchee; te fir ghorraa, sapashatt see ki kile naal banh ditaa giaa see| ghorre de ttapan te farakarre maaran te rakaabaan kharrakan dee aavaaz hon lag pee|
eik keeaooban kasaak, lamaa far daa ttop paaee, kamare dee madham rauashanee vich saahamane aa khalhotaa|
saathee kozookh, auh kahin lagaa, dooje te teeje dasate raat de parraa lee ithon atth meel door ruk ge ne | kamaanddar ne tuhaanoo sunehaa ghaliaa hai ki udon tak ithe uddeek karo, jad tak us de dasate tuhaadde naal naheen aa ralade, taan jo saare ikatthe kooch kar sakan|
kojookh ne barree kararree nazar us ute suttee|
hor agon das|
malaah ttoleean banaa ke sipaaheean te saamaan vaale chhakarriaan val rolaa paande aaunde ne te bagaavat failaa rahe ne uh aakhade ne ki kamaanddaraan de hukam manan vich koee tuk naheen te sipaaheean noo aap kanttarol aapane hath vich lai lainaa chaaheedaa hai te naal ih ki kozookh noo vadt dio |
hor
kasaakaan noo duragaan vichon baahar kadt ditaa giaa hai| saadde aadamee khaddaan de upar charrh ge te uhanaan noo saahamanee dtalaan ute dhak ditaa| saadde tin bande fattarr te ik maariaa giaa|
kojookh khaamosh see|
ttheek hai, toon jaa|
khaan vaale kamare vich chihare hauale ful hoe hoe san | kandhaan ute ttange faremaan vich samundar daa rang, jo kise dee burash daa jaadoo san, fikaa neelaa see, par asalee samundar door khirrakeean vichon kise jaadoo vich rangiaa neelaa neelaa dis rihaa see|
saathee kamaanddaro, eik ghantte de andar andar ithon chaale paa dio te rafataar tez karee jaao| raah vich keval aadameean te ghorriaan noo, paanee piaaun lee roko | har ik khadd vich, eik aadamee masheenagan lai ke khalh jaave | yoonittaan ik de pichhe ik jurreean tturee jaan| kise thaan vee vasaneekaan noo tang naa keetaa jaave| ghorriaan ute savaar harakaariaan noo yoonittaan baare pooree soochanaa mainoo den lee, jhatta pal bhejade raho|
eise tarhaan hovegaa, kamaanddaraan utar ditaa|
saathee vasatarotin, aapanee kanpanee noo pichhaarree val lai jaao, malaahaan noo uthon hattaa dio te uhanaan noo yoonittaan de naal naa tturan dio| je chaahun taan pichhale dasatiaan naal beshak jaa ralan |
ttheek hai|
masheenagan naal lai jaao, te je lorr pave taan varat lio|
bahut achhaa|
saare kamaanddar boohe val vadhe|
kozookh aapane sahaaeik noo likhaan lag piaa ki uhanaan vichon kis daa ahudaa ghattaaeaa jaave, kis dee badalee jaan uchee padavee ute tarakee keetee jaave|
fir sahaaeik ne nakashaa saanbhiaa te kekh de naal hee ttur giaa|
momabatee daa parachhaavaan vishaal khaalee kamare ch farash ute pe bukaan te sigarattaan de ttottiaan ute kanbadaa rihaa| havaa lokaan dee havaarr naal bhaaree te rukee hoee see, mez ute jis thaan momabatee bal bal ke mom pangharee hoee see, auh thaan sarr gee see te dhoonaan nikalan lag piaa see| saareean rafalaan te kaattheean gaaeib ho chukeean san|
khulhe boohe, samundar vich charrhade sooraj deean kiranaan de dhundhalake noo vekhee jaa rahe san|
pahaarree saahil de naal naal bandiaan noo jagaan lee dtol vajan lag pe| bigalaan dee aavaaz door door tak goonjan lag pee | us khoobasoorat sakhane makaan ute dhoone dee ik sanghanee thamee jihee usaradee jaa rahee see sarree momabatee ne aapanaa kam pooraa kar ditaa see|
18
dooje te teeje sainik dasate, jo kojookh de pichhe pichhe aa rahe san, bahut pichhe reh ge| kise kol hun bhajan dee shakatee naheen see rahee garamee te thakaavatt ne kam kar ditaa see| lok chhetee hee trikaalaan dtale parraa kar lainde, te fir chiraake jihe doojee saver, ttur painde| vaddee sarrak ute muharale te pichhale dasatiaan vich khapaa vadhadaa giaa|
raat fir, vaddee sarrak de naal naal saahil te pahaarraan de vichakaar, kee meelaan vich kainp lag ge|
thake ttutte te garamee de sataae lok fir agaan baalan, ral ke gapaan maaran, hasan, saaz vajaan te yookaren de piaare geet gaaun lag pe| manakh de itihaas naal mel khaande, khushee te gamee de taraane goonjan lag pe|
malaah, pahile dasate vichon kadt den magaron, fir banb te rivaalavar ghumaande ik chulhe ton dooje chulhe tak, gaalhaan kadtade tturan firan lag pe|
tuhaaddee haalat bheddaan naal vee gee guzaree hai| kauan hai tuhaaddaa leeddar zaar dee fauaj daa sunahire takame vaalaa afasar kauan hai tuhaaddaa kojookh aus zaar dee
sevaa naheen see keetee zaroor keetee see, te hun baalashavik ban baitthaa hai | te tuhaanoo pataa hai, baalashavik kauan hunde ne auhanaan noo muharaband gaddeean vich, jaramanee ton jaasoosee karan lee bhejiaa giaa see, te roos vich jhaliaan daa dderaa uhanaan duaale iaun bhinakan lag piaa e, jiaun shahid duaale makhiaareean te ihanaan baalasvikaan daa jaraman kaisar naal ik gupat samajhauataa hai| ih gal hai, bhedd | tuseen roos noo tabaah kar rahe ho, lokaan noo barabaad kar rahe ho| aseen samaajavaadee inakalaabee kise cheez naal bajh ke naheen rahinde| baalashavik sarakaar ne maasako ton saanoo hukam ditaa ki jaa ke berraa jaraman noo de dio| par asaan jo karanaa see, saanoo pataa see, asaan samundar vich ddob ditaa e | je uhanaan noo aseen pasand naheen taan naa sahee... tuseen fudoo, nireean bheddaan ho, nire ddangar | jiharraa marazee tuhaanoo hik lave, tuseen dhauanaan hetthaan suttee tturee jaaoge| aseen tuhaanoo ttheek aakh rahe haan, auhanaan daa ik gupat samajhauataa hai| baalashavikaan ne roos noo kaisar age vech ditaa hai| is de badale uhanaan noo ik pooree gaddee sone naal ladee ditee gee tuseen ik ijarr ton vadh kujh naheen...|
moonh band karo, kutiaan vaang saanoo naa bhauanko| dafaa ho jaao ithon... tuhaarree...
sipaahee taa khaa ge te changaa mandaa aakh ge, par jad malaah uthon ttur ge, auhanaan deean aakheean galaan hee aap duharaan lag pe|
eih ttheek hai ki malaah galaadharr hunde ne, par jo uh aakhade ne uh vee niree sutt paan vaalee gal naheen| baalashavik saaddee madad kiaun naheen karade auhanaan kasaakaan noo saadde ute hamalaa karan ditaa te maasako ton saanoo koee madad naa ghalee uh aap mauaj karade ne te saaddee uhanaan noo rataa jinee vee paravaah naheen|
jis tarhaan pichhalee raate hoeaa see, aj vee ghup anher vich, khaddaan vichon tthaah... tthooh hon lag pee... changiaarreean uddadeean disan lag peean, masheenaganaan tarr tarr karadeean raheean fir haualee haualee, saaraa dderaa khaamoshee te neend vich saant ho giaa|
pichhalee raat vaang, aj vee, aus sakhane bangale vich, jis de varaandde daa moonh samundar val see; fir ik kaanafarans hoee| pichhale do dalaan de kamaanddar ikatar hoe hoe san| kaanafarans udon tak rukee rahee, jad teek sarapatt ghorraa durraandaa ik savaar pindd momabateean lai ke naa aa pahunchiaa| pahilaan vaang hee fir ik nakashaa mez ute khalaar ditaa giaa| pahilaan vaang hee sigarattaan de ttotte, thuk farash ute khilar ge te paarre vigaarre chitar kandhaan ute lattake rahe|
kaalee daaharree de bhaaree deh vaalaa khush rahinaa samolodoorov, malaahaan vaalee
jaakitt paaee, lataan add ke baitthaa chaah pee rihaa see| us deean yoonittaan de kamaanddar us de aale duaale khalhate hoe san|
jis tareeke naal uh kash maar rahe san, bemuhaareean galaan kar rahe san, te pairaan hetth boottaan naal jiven sigarattaan de fotto midh rahe san, aus ton saaf zaahir hai ki kise noo kujh pataa naheen see lag rihaa ki gal baat shuroo kiven keetee jaave|
te ithe fir harek kamaanddar de dimaag vich ih baitthaa hoeaa see ki uhee sabh kujh karataa dharataa hai, te uhee sabh daa raakhaa hai te use uhanaan noo surakhiaa vich lai jaanaa hai|
par kithe...
sathitee bethavee te beyakeenee see | koee vee naheen see das sakadaa ki je uh age vadhe taan kee ho jaavegaa| par ih sabh changee tarhaan jaanade san ki pichhe hattanaa, mauat de moonh vich jaanaa hai|
saanoo tinaan dalaan daa ik mukhee chun lainaa chaaheedaa hai, eik kamaanddar daa sujhaa see|
toon ttheek aakhadaa hain| is vich koee doojee raae naheen ho sakadee, sabh ne ik sur aakhiaa|
sabh hee ih aakhan lee farrak rahe san ki. uh main haan. par koee aakhan dee daleree naheen see kar rihaa|
choonk, sabh hee aapane aap noo sanbhav umeedavaar samajh rihaa see, eis karake ik dooje deean akhaan bachaa ke chup chaap kash maaran lage hoe san|
saanoo kujh naa kujh karanaa chaaheedaa hai, kise noo chun lainaa chaaheedaa hai| main samolodoorov daa naan taveezadaa haan|
samoladoorova samolodurova
eik gal achaanak saahamane aa gee | harek daa vichaar see ki samalodoorov ik changaa saathee hai| khaaoopeeaoo mauaj kar tarhaan daa bandaa | ik jamaandaroo inakalaabee, jis dee jalasiaan vich gajan lee changee dahaarradee aavaaz hai, par ik mukh kamaanddar vajon mathaa bhanaa baitthegaa te fir te fir main|
fir saare ik aavaaz ho ke bole
samolodoorova samolodoorova
samolodoorov ne afarraadafarree vich aapaneean baahaan hilaaeean|
tuhaanoo saariaan noo pataa hee hai ki main ik jahaazee haan| samundar vich taan main bhiaanak ton bhiaanak sathitee naal nibarr sakadaa haan, par aseen khushakee ute
haan...|
samolodoorov| samolodoorova
khair, je tuhaaddee ihee marazee hai, taan main kam saanbh lavaangaa| par tuhaanoo meree madad karanee pavegee, saariaan noo| main ikalaa kujh naheen kar sakadaa| ttheek hai fir| kalh aseen kooch karaange| hukamanaamaa tiaar karo|
sabh jaanade san ki bhaaven hukam hove te bhaaven naa, auhanaan noo tturanaa hee painaa e| hor kar vee kee sakade san naa uh ruk sakade san te naa kasaakaan hathon vadte jaan lee, auh pichhaanh hee murr sakade san | sabh mahisoos karade san ki hor koee raah naheen see, sivaae is de ki us gharree dee uddeek karan, jad teek samolodoorov ulatt pulatt karake aapanaa mathaa bhanaa naheen laindaa| par kiven eiko raah see ki kojookh de dal daa aasaraa lai ke uh vee pichhe pichhe tturee jaan|
kise aakhiaa
kozookh noo das denaa chaaheedaa hai ki navaan kamaanddar chun liaa giaa hai|
auh kakh jinee vee paravaah naheen karan lagaa, jo us noo changaa lagegaa, auh karee jaavegaa| kee hor bol pe|
samoledoorov ne vatt ke mez ute mukaa maariaa, te mez daa fattaa karrak giaa|
main us noo hetthaan laavaangaa vekh lainaa| uh aapane dal noo kasabe vichon lai ke bhaj piaa| us noo uthe arranaa chaaheedaa see | ddatt ke mukaabalaa karadiaan aabaroo, pat naal maidaan vich mar mittanaa chaaheedaa see|
sabh deean akhaan samalodoorav ute ttikeean hoeean san jo is vele poore jalaal vich see| ih us de moonhon kadte shabadaan daa chamatakaar naheen see, sagon us de ddeel ddol daa rohab see, jis uhanaan de dilaan andar yakeen bitthaa ditaa see| sabh noo mahisoos hoeaa ki uhanaan noo ik raah labh piaa hai kozookh doshee see | aap hee sir bhaar bhajee firadaa see| kise dooje noo aapanaa fauajee kamaal dasan daa avasar hee naheen see dendaa| hun pooree vaah us de viradh laa denee chaaheedee hai| amalaa tiaar ho giaa| ik aadamee ghorre ute kojookhaval bhajaa ditaa giaa| haiddakuaarattar daa prabandh kar liaa giaa| ttaaeep deean maseenaan te kalarak labh ke dafatar kholh ditaa giaa| kam joraan ute suroo ho giaa|
sipaaheean de naan, auhanaan noo siaasee haalat dee soojh den lee te ik jathebandee dee bhaavanaa jagaan lee, apeelaan ttaaeep kar leean geean sipaaheeo, aseen dushaman kolon naheen ddarade, chete rakho saatheeo, ki saaddee fauaj khatare dee paravaah
naheen karadee
hukamanaame deean nakalaan karavaa ke, kanpaneean te ttukarreean noo parrh ke sunavaa diteean geean| sipaahee binaan hil jul de te palakaan jhapake sunade rahe te fir nakalaan lain lee ik dooje noo dhake maarade khahin lag pe| kee kaagaz farran lee ik dooje naal larr vee pe, kee jholeean vich rakh ke vatt kadtan lag pe, te fir barre dhiaan naal parrh ke vich kachaa tamaakoo valhett ke sootte maaran lag pe|
kojookh de pichhe pichhe uddade hukamanaame puchaae ge, par uh nit age vadhadaa giaa| us de dal te pichhe aaunde dalaan daa vichakaaralaa khapaa vadhadaa giaa| ih barree bharrakaaoo gal see|
saathee samaladoorov, kajookh tere hukamaan dee paravaah naheen kar rihaa te age vadhee jaa rihaa hai, kamaanddaraan ne kihaa, aus noo teree ratee bhar paravaah naheen|
main kee kar sakadaa haan samolodoorav ne maze naal agon has chhaddiaa| khushakee ute main kee kar sakadaa haan, haan samundar dee gal vakharee hai|
par toon fauaj daa kamaanddaraeinacheef en| is ahude lee, tainoo chuniaa giaa hai te kojookh teraa maatahit hai|
samolodoorov jhatt ku chup rihaa| us dee bhaaree chhaatee vich guse daa gubaar ikatthaa hundaa rihaa|
main us noo ttheek kar devaangaa| banh diaangaa rase naal |
aseen kiaun us de pichhe lage tturee jaa rahe haan| saanoo aapanee yojanaa banaanee chaaheedee hai| uh saahil de naal naal jaa ke vaddee sarrak ute pujanaa chaahundaa hai, jo pahaarraan de naal naal hundee keeaooban sattaipee vich jaa nikaladee hai, jad ki aseen dofeenovakaa vaale paasiaun pahaarraan noo tatafatt paar kar sakade haan | uthe ik puraanee sarrak hai te ih raah vee chhottaa hai|
kojookh noo sunehaa ghaliaa jaave ki tatakaal aapane dal noo rok ke gal baat lee pahunche | samolodoorov gajiaa | fauaj ithon pahaarraan val jaavegee| je kojookh naa maniaa, main top de goliaan naal us de dal noo uddaa diaangaa|
kojookh naa aaeaa te age hee age vadhadaa giaa| uh pakarr ton baahar rihaa|
samoledoorov ne fauaj noo charrhaaee de hukam jaaree kar dite| par us daa cheef aafsattaaf, jo milattaree akaadamee vichon parrh ke aaeaa hoeaa see, sathitee noo changee tarhaan samajhadaa see, auh us avasar dee uddeek vich see jad samalodoorov ikalaa hove kamaanddaraan dee bheerr vich uh arr jaandaa see | uh us noo mil ke
kahin lagaa | je aseen pahaarraan de silasile noo ithon paar karan dee koshis karaange, taan saaddeean saamaan naal ladeean gaddeean, reefoojee te sabh ton mehatavapooran saaddaa topakhaanaa, sabh jaandaa rahegaa, kiaun jo sarrak koee naheen; siraf maamoolee jihaa laanghaa hai| kozookh barree siaanap naal kam kar rihaa hai| topakhaane bagair aseen nihathe ho jaavaange| kasaak nihathiaan noo gher lainage | naale, je aseen te kakh vakh vakh hovaange, auh saanoo duhaan noo haraa denage|
daleel saaf see | par samolodoorov noo manaan lee, cheefaaafsattaaf daa, aaraam naal te haualee haualee gal karan daa ik dtang see, naa ki us daa ruhab ki uh milattaree akaadamee vichon aaeaa see|
hukam bhej dio ki mukh maarag de naal naal age vadhee jaan| samalodoorov nak chaarrhadaa boliaa|
te fir sipaahee, reefoojee, saamaan gaddeean afarraatafarree vich raualaa machaandiaan raahe pai geean|
19
hameshaa vaang, kozookh daa dal jad raat visharaam karan lee ttikadaa taan aaraam te neend uhanaan lee haraam hundee| anhere vich hasan, saaz vajaan te gaaun dee madham madham aavaaj utthadee rahindee| raat vich jindagee dee dharrakan hundee, sukh chain hundaa te javaan umangaan hundeean te hunde havaa vich ghule javaan jazabe|
sisakadeean ne pahaarraan varageean chhalaan
neele ddoonghe samundaraan vich,
te ronde te sisakade ne bahaadar javaan kasaak
turakaan dee faahee vich|
aavaazaan, madhur suraan deean lahiraan vich, door door tak raat de anhere vich te bahaadar kasaakaan de dukhade hiradiaan vich ddub geean| kee ih uhanaan de aapane lee vee see, jo afasaraan, jaranailaan te burajooaa dee kaid vichon nas aae san te aazaadee lee sangharash vich jutte hoe san| uhanaan de dukh, kherre naal ral ke, anhere vich leen ho ge san|
neele ddoonghe samundaraan vich
sachee muchee daa samundar bilakul nerre see, auhanaan de pairaan kol, par ih adis te khaamosh see|
te uhanaan de sukh dukh naal ik mik hoeean pahaarraan deean chotteean subak sunahiree ho geean, jis karake pahaarraan de silasaliaan de pasaar vadhere kaale tain sogee ho ge|
fir ddoonghaanaan, viralaan, te khaddaan vich, haualee haualee chan deean rishamaan tilhakadeean te chaananee daa boor taronkadeean rukhaan, patharaan te pahaarraan deean chotteean de ganbheer parachhaaviaan noo hor vadhere sogee karan lag peean|
chaananee de pichhe pichhe chan ubharadaa saahamane ho giaa te us ik naven hee sansaar dee rachanaa kar ditee| aadamee gaaun hatt ge| hun chattaanaan te ddige rukhaan ute baitthe javaak te kurreean, saaf disan lag peean| chattaanaan hetthaan lahiraan lainde samundar noo chan ne dho ke hor nikhaar ditaa te injh lagadaa see ki door door tak pighaliaa hoeaa sonaa ddalhak ddalhak kar rihaa hove| ih shaan niraalee see|
eis vich jaan hai| kise aakhiaa|
kee lok aakhade ne, eis noo rab ne banaaeaa hai|
eih gal kee hai ki is vich jahaaz chalaandaa bandaa rumaaneea, oddesaa jaan savesataapol jaa pahunchadaa hai, bas kanpaas val vekhade raho, te kithon de kithe jaa pahuncho
turakee de morache ute, javaano, jis vele vee koee larraaee jitee jaandee, paadaree usatatee karan lag painde| par bhaaven jinee marazee bandagee karee jaande, maidaan vich laashaan de dter uche hee uche hunde jaande san|
chaananee deean taaraan jharr jharr paindeean dtalaanaan ute palamadeean, chattaanaan naal kheh ke ttutt jaandeean| pahaarr dee kise sidhee dandee noo, baanh vaang age vadhe kise rukh dee ttahinee noo, kise khighar noo, eik samen aapanee sunahiree jaalee vich valhett ke ik ajoobaa pesh kar dendeean|
madh maarag ton kee aavaazaan daa raualaa, kee pairaan dee dhamak te maaro maar hundee jaapee|
sabh moonh ghumaa ke use paase vekhan lag pe|
eih maaro maar karadee bheerr kidharon aa gee
malaah sahure | ihanaan noo hor kam hee koee naheen|
malaahaan daa bemuhaaraa ijarr, kadee chan dee chaananee vich te kade anhere vich ho haa karadaa bhootaan vaang tturee jaa rihaa see | kurreean te mundde baitthe baitthe, jiaun aauak ge te ubaaseean lainde te aakarraan bhanade, eik ik karake uth kiran lag pe|
jhatt sauan jaanaa chaaheedaa hai|
chaangharade, auchaa uchaa bolade te bakavaas karade malaah ik chattaan de sire kol jaa pahunche| chan ton uhale parachhaaven vich uh chhakarraa khalhataa hoeaa see, jis vich kozookh sutaa piaa see|
kee gal hai
do santaree rafalaan taan ke age khalhe ge|
kamaanddar kithe hai
kojookh pahilaan hee chhaal maar ke utth khalhataa see te anhere vich us deean akhaan bherree vaang lishak raheean san|
santaree rafalaan age karade cheekhe
pichhe hatt jaao, naheen golee maar diaange|
kee kahinde ne kojookh ne puchhiaa|
aseen tuhaadde naal gal karan aae haan, kamaanddar | saaddee khuraak muk gee hai| kee tuhaaddee ichhaa hai, aseen bhukhe mar jaaeee aseen koee panj hazaar bande haan| inakalaab lee asaan aapaneean jaanaan vaar diteean ne te kee hun aseen kutiaan dee mauat mar jaaeee
parachhaaven vich bhaaven kojookh daa chiharaa uhanaan noo enaa saaf naheen see disadaa, par akhaan dee chamak sabh vekh rahe san|
fauaj vich bharatee ho jaao| tuhaanoo pooraa raashan te rafalaan diteean jaanageean| saadde kol khuraak bahut thorrhee hai| aseen keval rafalaan vaaliaan noo hee dende haan| masaan guzaare vaalee gal hai| saadde larran vaale sipaaheean noo vee masaan hee raasn naseeb hundaa hai|
kee aseen naheen larrade saanoo fauajeean vich ralan lee kiaun majaboor karade ho saanoo sabh pataa hai ki kee karanaa hai | jad larran daa vakat aaeaa, aseen tuhaadde naalon vee vadhere joojh ke larraange| larraange vee changaa | tuhaanoo koee hak naheen ki saadde varage handte varate inakalaabeean ute hukam chaarrh| kithe saau tuseen, jad asaan zaar noo gadee ton laah ke pare maariaa see toon zaar dee fauaj vich afasar hundaa main| hun toon chaahundaa hai ki sabh kujh inakalaab de havaale kar den magaron aseen barabaad ho jaaeee | toon samajhadaa hain, ki jo marazee kar laven, kiaun jo toon aapane aap noo kamaanddar banaa liaa hai saadte solaan sau munddiaan ne kasabe vich aapanee jaanaan de diteean| afasaraan ne uhanaan noo jiaundiaan kabaraan vich paa ditaa te toon huna |
auhanaan pandaraan sauaan ne aapaneean jaanaan de diteean, te tuseen ithe kanjareean lee firade ho|
malaah saanhaan de vag vaang bhootar khalhate
toon saanoo, einakalaab de larraakiaan noo, mihane maar rihaa hain|
auh gajade te chhibeean dende, satareean noo ghooran lag pe| par kojookh deean bhakhadeean akhaan noo koee dhokhaa naheen see lag rihaa; auhanaan noo sabh kujh disadaa see, chhibeean den vaale disade san te uh vee disade san jo ik ik karake idhar udhar ghusaran lag pe san, te kodde hoe chan deean rishamaan vich tturade, banbaan noo lok naalon kholh rahe san te fir saare de saare fase hoe chhakarre val charrh vage|
ause pal raatt ratt ttatta ttatt karadee ik masheenagan chalan lag pee | chhakarre ute ik liskaaraa piaa, jis vich uh lishakadee akh chamak rahee see goleean enee safaaee naal anhere naal jurree chan dee chaananee vich udd raheean san ki koee ik vee kise dee haddee jaan sareer naal naheen chhohee, par ik ajihee khauafanaak havaa jihee uddan lagee ki malaahaan deean ttopeean siraan ute lath geean te uh pichhe hott ge|
shaitaan| chalaak bhootane| maseenaganar hon taan iho jihe|
door door tak failee chan dee chaananee vich, saaraa kaafalaa ghook sutaa hoeaa see| pahaarr vee dudh chaananee vich dhote ughaa lai rahe san | samundar de naal naal, kandte ton lai ke door disahade teek, chan dee chaananee vich, chaandee vanee vaddee sarrak thirak rahee see|
20
loa lagadiaan hee, dal vich, mukh sarrak de naal naal hilajal hon lag pee|
saje paase door door tak samundar daa failaa see, te khabe rukhaan naal bhare pahaarr, jinhaan ute nangeean chattaanaan sir ute taaj vaang rakheean hoeean san|
khahureean sikharaan uton kiranaan dee tapash tilhakadee hetthaan val aa rahee see | mukh maarag ute ghattaa hee ghattaa uddan lag piaa see| bhin bhin karadeean keeaooban, sattaipee deean jaaneean pachhaaneean makheean, bandiaan te jaanavaraan noo iko jiheean dukhee karan lag peean | uh lokaan de naal naal dhur gharon aaeean san, auhanaan naal hee raat, auh vee ddere laa laindeean te din charrhe uhanaan de utthadiaan hee uh vee utth paindeean|
sap vaang pech khaandee mukh sarrak, mittee ghatte naal bharee hoee, sanghane jangal
vichon jaa nikalee | chhaan karake, eithe tthandd te chupachaan see | rukhaan de jhuramatt vichon nikaleean chattaanaan disadeean san | mukh sarrak ton thorrhaa jihaa age jaa ke, jangal vichon langhanaa aauakhaa ho jaandaa see| jhaarr te velaan ik ik ttahinee naal chamatteean hoeean san| pahaarree jhaarreean deean nokaan nikaleean hoeean te kee ajihe kanddiaale jhaarr san ki kolon langhadiaan de kaparre farr lainde| ih richhaan, jangalee bileean, jangalee bakareean, hiranaan, te biliaan de miaaun miaaun karan dee tthaahar see| sainkarre meelaan vich bande de darashan naheen san hunde| kasaakaan daa kite nisaan tak naheen see|
kise vele ithe sarakesheean pahaarraan deean vakheean ute, door door jhugeean paa ke rahinde hunde san | kite kite pagaddanddeean chattaanaan te jangal vichon val khaandeean, age ttureean jaandeean san | hetthon dandeean thale, nikeean nikeean bhoosaleean jhugeean, aalhaniaan vaang lagadeean san | paanee de laage, jithe thorrhee bahut zameen see, authe makee de khet te sanbhaal ke rakhe hoe baag disade san|
satar ku saal pahilaan, zaar dee sarakaar ne sarakesheeanaan noo turakee val dhak ditaa see| udon ton hee laanghiaan ute jhaarrajhakhaarr ug aae, bhaare jangal ug ge, meelaan vich, veeraan pahaarr jangalee jaanavaraan dee tthaahar ban gee|
aadameean ne lokaan duaale raseean valhett leean san, raashan mukadaa jaa rihaa see|
chhakarre cheen cheen chookade tturee jaa rahe san te fattarr uhanaan naal chanbarre, aapane aap noo naal naal dhoohade tturee jaa rahe san | chhakarriaan vichon bache sir chuk chuk baakee jaande san te iko top noo khichade, jetaraan vich ghorriaan daa buraa haal ho rihaa see|
val khaandee mukh sarrak samundar val murran lag pee | door door tak suramee failaa vich, sooraj daa raah jhil mil jhil mil karee jaa rihaa see|
lish lis karadeean lahiraan, dooron vatte vatt hoeean, kandte de geettiaan naal kheh raheean san|
eik pal chuke binaan, kaafalaa mukh sarrak ute paindde piaa hoeaa see| javaan gabharoo, kurreean, bache te fattarr, jo ttur sakade san, aapane paatte puraane kaparre laah ke dtalaan ton rirrhade pajaame, sakarattaan kameezaan saanbhade te rafalaan noo saanbhade sikarade, saaf suthare paanee vich varr ge| uhanaan de paanee vich varran deean chhoh naal, sooraj deean kiranaan vich banee satarangee peengh, jiaun ttotte ho gee| nahaaun vaale chhaalaan maar maar ke uchee uchee rolaa paande, eik dooje upar hathaan naal uchhaal uchhaal paanee suttan lag pe| ik ver fer chihariaan ute khushee thirakan lag pee | saahil de kandte, zindagee nach utthee|
samundar aapanee chauarree chhaatee ute, nachade ttapade pairaan noo ghuttee jaa rihaa see par us daa mathaa vatt vatt hoeaa hoeaa see| uh paanee vich chharrap chharrap karade sareeraan noo masatee vich chunmee jaa rihaa see |
kaafalaa vadhee giaa.. age hor age|
nahaaun vaale paanee vichon baahar nikal aae, aapane boa maarade paatte puraane kaparriaan noo chukee rafalaan sanbhaalade uthon nas pe| sareer ton paanee de ttepe choee jaa rahe san| jis vele uh kaafle naal jaa rale, auhanaan paseene de maare kaparre jhatt tan duaale valhett le te khirr khirr karade tturan lag pe|
auhanaan valon vekh ke, kee hor dauarrade te chhaalaan maarade, nange paanee vich jaa varre te mutthaan vich lahiraan farrhan lag pe|
te kaafalaa tturee giaa|
garameean de bangale disan lag pe, fir kasabe deean jhugeean, jo mukh sarrak de naal naal banjar saahil ute baneean hoeean san, disan lag peean| sabh kujh sarrak naal chanbarriaa jaapadaa see, jo jangalaan, dandeean te kheddaan vichon aaun jaan daa ik ik vaseelaa banee hoee see|
bande bhaj ke bangaliaan vich jaa varre te gutthaan farolan lag pe, par uthe sivaae veeraanee te ujaarr de kujh vee naheen see|
kasabe vich jhulase hoe yoonaanee san, yoonaanee jinhaan de vadde vadde nak te kaale chamakade ddeliaan varageean akhaan san| chaare paase failo bhai naal, auhanaan do chihare ddige hoe san|
saadde kol koee rottee naheen| aseen aap bhukhe faake kattan lage hoe haan|
auhanaan noo koee pataa naheen see ki sipaahee kauan san, kithon aae san te kidhar jaa rahe san| uhanaan koee savaal javaab naa keete te barre berukhe jihe vekhade rahe|
sipaahee idhar udhar folaa faalee karan lag pe par sachee gal taan ih see ki uthe hai hee kujh naheen see|
par uhanaan yoonaaneean de chihariaan ton bhaanp liaa ki uhanaan khuraak chhupaa ke rakhee hoee see| uh choonk yoonaanee san, auhanaan de aapane bande naheen san, sipaahee kaaleean akhaan vaaleean teeveean de ronde dhonde, auhanaan deean saareean bakareean hik ke lai ge|
pahaarraan noo pare dhakadee ik khulhee ddulhee vaadee vich achaanak, auh ik roosee pindd aa pahunche| ik lish lis liskaan maaradaa dariaa valavaleven khaandaa,
pindd vichon dee langh rihaa see | choone naal pocheean jhugeean deean kandhaan, maal ddangar| pahaarraan dee ik dtalaan ute, hal de paae siaarr dis rahe san| ithe uh kanak beejade san| vason polattaavaa dee see, jo aapanee bolee bolade san|
eihanaan barree khushee naal aapanee kanak te jee sipaaheean noo ditee te kee savaal puchhe| uhanaan suniaa hoeaa see ki zaar noo gadeeon laah ditaa giaa see te baalasvikaan ne sathaa sanbhaal lee hoee see, par uhanaan noo ih koee khabar naheen see ki hun haalat kiho jihee see| sipaaheean ne uhanaan noo saaree gal baat dasee te bhaaven ih maarree gal hee see, kiaunjo ih penddoo uhanaan de hamavatanee san, par uh saare chooche, batakhaan te muragaabeean lai ge, jad ki pindd deean teeveean cheekhaan hee maaradeean reh geean|
kaafalaan binaan ruke tturee giaa|
khabare kadon asaan ain moonh laaeaa see| aapane lakaan duaale rasee valhettee lok kahin lage|
bande, jiharre bangaliaan dee folaa faalee karan ge san, kiton ik graamofon te taviaan daa dter chuk liaae | uhanaan ik khaalee kaatthee ute ttikaa ke sooee arraa ditee te jangal dee chup chaan, nangeean dandeean te chittee uddadee dhoorr vichon, kujh chete karaandee, eik manakhee aavaaz cheekhan lag pee
pisoo pai ge pisoo haae haae
bande haase naal doohare ho ho jaande tturee ge|
eik ver murr ke laa dio... pisoo noo|
auhanaan kee hor tave laae te sadhaaran te kalaatamak reekaaraddaan daa anand maaniaa| achaanak garaamofon vichon sur nikalan lag pee
zaar daa bhalaa hove...|
eik sor jihaa utthiaa|
maar kaatth ih noo |
rakh oe ih noo aapane us ute|
auhanaan tavaa laahiaa te bhooaa ke sarrak ute sutt ditaa, jis noo lataarrade kee pair uparon langh ge|
bas udon ton hee garaamefon dee mang vadh gee|
raat hove te bhaaven prabhaat, koee naa koee tavaa, naach jaan gaane vaalaa vajadaa hee rahindaa|
ttukarreean te dasate vaare vaaree lijaa ke suaad lainde rahe| kee taan kinaa
kinaa chir kise hor noo vaaree hee naa lain dende te fir larraaee ho jaandee | ih sabh daa dil parachaavaa ho giaa| sabh noo ih ik jiaoondee jaagadee cheez jaapadee see|
21
eik keeaooban ghorrasavaar, kaatthee ute jhukiaa hoeaa te sir ute ik vaasee rakhee hoee far dee ttopee paaee, ghorre noo sarapatt durraandaa kaafale kol aa pahunchiaa|
battako kithe hai
aus daa chiharaa murrhake naal bhijaa piaa see te ghorre deean murrhake naal bhijeean vakheean, dhauankanee vaang hetthaan upar ho raheean san|
bhaare, lishakade badal rukhaan naal bhare pahaarraan uton langhan lag pe te mukh sarrak de upar chhaa ge|
lagadaa e toofaan aavegaa|
mukh sarrak de ik morr ute dal dee gaddee achaanak ruk gee; piaadaa fauaj de javaan kol kol ho ge saamaan gaddee de kachanaavaan ne khich khich ke ghorriaan deean raasaan, auhanaan de sir utaanh chuk dite; te pichhon aaunde chhakarre, agaliaan vich aa ke fas ge saare daa saaraa kaafalaa ruk giaa|
gal kee hai eddee chhetee kiaun sabh ruk khalhate ne
ghorr savaar daa tare tar chiharaa us de ghorre deean vakheean hetthaan upar hundeean te achaanak ruk jaan naal, sabh noo chintaa hon lag pee| jis vich haualee haualee vaadhaa hundaa giaa te sabh bhiaanak andaaze laan lag pe te use gharree door golee chalan dee madham jihee aavaaj aaee| golee dee hor aavaaj taan naa aaee, par is achaanak chup naal bhai vich hor vaadhaa ho giaa|
eithon tak ki garaamofon vee vajanaa band ho giaa| kojookh, nikee baghee vich savaar, dal de muharale hise kol chhetee ton chhetee pahunchan dee kaahal vich see| fir dauarrade jaande ghorr savaaraan ne age jaa ke raah rok liaa te lag pe changeean mandeean sunaan|
ruk jaao pichhe murro| je tuseen naa ruke, aseen golee maar diaange| tuhaanoo age jaan dee ijaazat naheen| sarrak ute hee kise vele vee larraaee chhirran vaalee
battako, bhaav pitaa yookareneean bhaashaa vich netaavaan lee varatiaa jaandaa hai angarezee anuvaadak|
hai| ih hukam hai| kojookh ne saanoo aakhiaa hai ki jo aakhe naa lage, golee naal uddaa dio |
khataraa chaare paase vadh giaa| teeveenaan, budte, javaan kurreean te bache cheekhaan maaran lag pe aseen kidhar noo jaaeee saanoo rok kiaun rahe ho aseen hun kee karee aseen tuhaadde naal haan| je mauat aaee, taan saare ikatthe hee maraange|
ghorr savaar barre sakhat san|
kozookh daa aakhanaa hai ki tuhaadde vich te sipaaheean vich, chaar meel daa faasalaa honaa chaaheedaa hai| tuseen raah vich arre kharrhote ho, samajh ge ho| larraaee vich tuseen ik rukaavatt ho|
par jo age pahunche hoe ne, auh saadde hee bande ne | meraa eevaan uhanaan vich hai|
te meraa mikeetaa|
te meraa opaanas|
tuseen ttur jaauge... saanoo chhadd jaaoge|
tuhaaddaa dimaag kam karadaa hai jaan naheen asaan larr ke tuhaaddeean jaanaan bachaaneean ne| jis vele sarrak vihalee ho gee, tuseen saadde pichhe pichhe aa jaaoge| par hun ik larraaee hon vaalee hai, tuseen raah rok rahe ho|
jithon tak nazar jaandee see, chhakarre fase khalhate hoe san, jiharre paidal san te fattarr, bheerr vich dhakam dhakaa karan lage hoe san| teeveenaan deean cheekhaan ne vaataavaran hilaa ke rakh ditaa| kee meelaan tak mukh sarrak rukee pee see| saamaan vaalee gaddee haalaan vee jaam hoee pee see | makheean ghorriaan deean pichhaarreean, vakheean te dhauanaan ute bhin bhinaa raheean san | bachiaan ute eneean makheean san ki uh kaale hoe pe san| ghorre preshaanee vich sir maaree jaa rahe san, te pauarr chuk chuk dtidd noo maaree jaa rahe san | rukhaan, boottiaan vichon samundar deean jhalakeean paindeean san| sabh deean nazaraan sarrak ute us thaan ute ttikeean hoeean san, jithe gharr savaaraan ne raah rokiaa hoeaa see| ghorr saavaraan ton parhe sipaahee san, auhanaan de aapane sipaahee, sidhe saade kirasaan lok, rafalaan chukee uh pataraan vich sukaa ghaah valhett valhett ke, sootte maaran lage hoe san, jiaun sigaratt pee rahe hon|
sipaahee utthe te age tturade langh ge| mukh sarrak de mittee ghatte vaalaa hisaa hor mokalaa hundaa giaa te jiven jiven ih mokalaa hundaa giaa, eik ramaz mee khatare daa bhai hor vadhadaa giaa|
ghorr savaaraan ute minataan daa koee asar naheen see| ghanttaa beet giaa,
fir do| shakhanee mukhasarrak mauat dee gavaahee de rahee see| teeveenaan deean ro ro ke akhaan suj geean| rukh boottiaan vichon neelaa samundar jhalak rihaa see te rukhaan naal bhare pahaarraan ute badal chhaae hoe san|
khabare kidharon pahilaan ik golaa, fir doojaa te fir teejaa ddigan dee aavaaz aaee | pahaarraan, pahaarreean te kheddaan vichon goleean dee shaan saan goonj rahee see| ik maseenagan tarr tarr karadee chaare paase bhai bheet kar rahee see|
fir jinhaan de hathaan vich chaabakaan san, auhanaan bhai vich aapane ghorriaan noo fanddanaa shuroo kar ditaa| jaanavar age age kudaakarre maaran lag pe| par chhakarriaan ute baitthe sipaaheean ne vee aapane ghorriaan noo kuttanaa suroo kar ditaa, sir, moonh, nak, kan, akhaan, koee ajihee thaan naa bachee jithe chaabakaan naheen vajeean| jaanavar furakarre maarade, aapane sir havaa vich uchhaalade, lahoo luhaan hoeean naasaan upar chukade, guse bhareean akhaan ghumaande, bamaan vich parachhadde maarade, pichhe dhakade dhakade lataan jhaarran lag pe| pichhon dooje chhakarriaan vaale, ghorriaan noo kuttade bhajaande, naal aa rale | bachiaan deean iaun cheekhaan nikal raheean san, jiaun koee uhanaan deean dhauanaan ute chhureean fer rihaa hove| uh vee sotteean, ttahineean naal ghorriaan deean lataan te dtidd kuttee jaa rahe san | teeveean cheekhadeean ghorriaan deean vaagaan khich raheean san te fattarr, basaakheean naal hee jaanavaraan de sir fohan lage hoe san|
maar naal baure hoe ghorre, lataarrade te bhanade torrade age age nasee jaa rahe san| kojookh de ghorr savaar raah vichon hatt ke khinddar ge| kirasaan chhaalaan maar ke chhakarriaan ute charrh baitthe| fattarr, jo haalaan teek sanbhale hoe san, dauarran dee koshis vich ddig pe te gharreese ge te fir khasataa haal, sarrak de naal ttoeaan vich jaa pe|
pahee dhoorraan deean chakareean uddaande, kharr kharr karade age nikal ge| chhakarriaan hetth banhe sakhane bhaandde kharr kharr karade ge| bande jeebhaan baahar kadt kadt, ghorriaan noo shiskaarade rahe te rukhaan de jhuramatt vichon neelaa samundar uchhaale khaandaa disadaa rihaa|
jad teek uh sipaaheean naal naa jaa rale, bhajee ge| fir haualee ho ge te sadhaaran chaale tturan lag ge|
kise noo kujh vee pataa naheen see | kee aakhade san ki age kasaak san| par kasaak age kiven aa ge| uh pahaarraan de bhaare silasaliaan de pichhe naheen san reh ge kee aakhade san ki sarakesheean san, jaan shaaeid kilamik, jaan jaarajeean, jaan kise ajihee kauameeat de lok, jinhaan noo koee jaanadaa naheen see koee hisaab
see kise daa | is rauale rape vich reefoojeean de chhakarre, larraakoo yoonittaan de baraabar aa ge uhanaan noo golee maar den ton sivaa, pichhe karan daa koee tareekaa naheen see bachiaa... ik ik noo golee|
kasaak hon te bhaaven naa hon, jaarajeean hon te bhaaven jaarajeean naa hon, par zindagee noo koee farak naheen paindaa| garaamofon fir gaa rihaa see
mere josh noo tthalh jaan dio...
kite kite lokaan de gaaun dee aavaaz aaundee | uh mukh sarrake pe rahe, kee dtalaanaan ute jaa charrhade, jithe nokadaar kandde te jhaarreean uhanaan de paatte kaparriaan vich arr ke hor langaar laah dinde lokeen seb naheen, sebaan de naan ute khabare kee khattaa khattaa torran te khaan vich jutt ge | khattaas naal uhanaan daa moonh bhairraa pai jaandaa, par jo vee labhadaa torr ke dtidd de havaale karee jaande| kee baloot deean faleean torr ke moonh vich changal chagal jhag kadtan lag painde| fir jhaarreean vichon uh nange nikal aaunde| sareer ute idhar udhar vajeean jhareettaan vichon lahoo sim rihaa hundaa, te uh leeraan naal masaan aapane lak kajade|
teeveenaan, kurreean te bache sabh jhaarreean vich jaa varre hasade, dauarrade te rolaa paande | jadon koee kanddaa vaj jaandaa, jaan thohar ddanddaa kaparriaan vich arradaa chubh jaandaa taan kise kise dee zor dee cheekh nikal jaandee| par bhukh age kandde kee aakhan|
kee ver pahaarr ik dooje naalon vakhare ho jaande te dtalaan ute makee de boottiaan ute, pakeean chhaleean disan lag paindeean, jis ton pataa lagadaa see ki aas paas hee koee chhottaa mottaa pindd hovegaa| ttiddeean vaang lok khetaan vich varr ge te chhaleean torran lag pe| sipaahee kacheean chhaleean torr ke hathaan vich marorrade, mukh sarrak val bhajee jaande te fake maaree jaande|
maavaan ne vee chhaleean de daaniaan naal aapane moonh bhar le te chith chith ke chaban lag peean te fir aapanee tatee jeebh naal, chithee te thuk vich ralee chhalee daa gudaa jihaa aapane bachiaan de nike nike moonhaan vich paa dendeean|
moohariaun fir golee chalan te masheenagan dee tarr tarr deean aavaazaan aaun lag peean; par kise ne koee dhiaan naa ditaa| sabh sahindarr ho chuke san| fir tthaah tthaah dee aavaaz ruk gee| garaamefan cheekh rihaa see
mainoo tere piaar bhije bolaan daa itabaar koee naa...|
reefoojee hasan te jangal vich ik dooje noo aavaazaan maaran lag pe| sipaaheean de gaaun deean suraan ucheean hundeean geean| reefoojeean dee gaddee, piaadaa fauaj naal jurree tturee jaa rahee see| sabh mukh sarrak ute uddadee mittee ghatte dee
paravaah keete binaan tturee jaa rahe san|
22
pahilee ver dushaman ne uhanaan noo age vadhanon rok ditaa see| ih ik navaan dusman see|
kis lee auh kee chaahunde san
kojookh ne vekhiaa ki sabh kujh tthap ho chukaa see; khabe paase pahaarr, saje paase samundar te duhaan de vichakaar bheerree mukh sarrak| sarrak ute ik pul jhagaan suttadee pahaarree nadee ute khalhataa hoeaa see| is pul ton langhe bagair guzaaraa naheen see| is de saahamane masheenaganaan te top beerree hoee see | lohe de chharraan ute usariaa ih kachaa jihaa pul kise vee fauaj noo dhokhe vich fasaa sakadaa see| kinaan changaa hundaa, je uh javaanaan noo khilaar ke rakhadaa| par vishaal sattaipee is lee changee thaan see|
samoledoorov de haiddakuaarattar ton us noo hadaaeitaan puchaa diteean geean ki dushaman de viradh kee kaaravaaee keetee jaanee hai | us daa rang ninboo varagaa peelaa pai giaa te jabarre ghutte ge| us binaan ik haraf parrhe, kaagaz marorr maraarr ke parhe sutt ditaa| sipaaheean ne is noo chuk liaa te hath naal vatt kadt ke, vich suke patar valhett ke sootte maaran lag pe|
kozookh dee fauaj mukhamaarag ute failee hoee see| us uhanaan ute ik najr maaree, nange paireen bande, adhiaan kol do jaan tin kaaratoos, baakeean kol rafalaan par baarood koee naheen| kul milaa ke ik top te solaan gole| par kojookh sipaaheean val inj vekhadaa see, jiaun ik ik kol, kee kee sau kaaratoos hon te pooree fauaj tiaar bar tiaar hove | uhanaan de aale duaale, aus noo aapanee sattaipee disadee see, jis vich idhar udhar vadh jaanaa ik kudaratee te saadhaaran jihee gal see|
aapaneean akhaan vich ik supanaa saanbhee kahin lagaa
saatheeo aseen kasaakaan te baal sainikaan naal larre haan | saanoo pataa hai ki aseen kiaun larre is lee ki uh inakalaab daa galaa ghutt denaa chaahunde san|
sipaahee sir hetthaan suttee us val vekhan lag pe te uhanaan dee takanee ton saaf pataa lag rihaa see
dasan dee koee lorr naheen| saanoo pataa hai| par is naal kee hundaa hai| aseen pul ute, jaal vich fasan naheen jaavaange|
aseen kasaakaan kolon bach nikale haan| pahaarr uhanaan kolon saanoo vaarr ban ke bachaande ne| saanoo zaraa saah aaeaa hai| par ik navaan dushaman saadde pes pai giaa
hai| uh kauan ne jaarajeean mainashavik mainasvik te baal sainik iko kujh ne, auh burajooaa daa saath dende ne| uhanaan daa supanaa, soveeat sathaa noo tabaah karanaa hai|
sipaaheean ne aapanee takanee naal utar ditaa
toon te teree soveeat shakatee | aseen nange te vaahane paireen haan te khaan noo rottee dee garaahee saadde kol naheen|
kojookh ne uhanaan deean akhaan vich luke arathaan noo taarr liaa, jis daa matalab see bagaavat|
aus aakharee daa maariaa te rasaale noo sanbodhat keetaa
saatheeo, eih tuhaadde vas hai ki tuseen ghorriaan ute charrh ke halaa bol dio te pul ute kabazaa kar lo|
rasaale de har javaan ne ih mahisoos keetaa ki ghorriaan ute charrh ke sauarre pul ute ik pankatee vich hamalaa karanaa te uh vee beerreean masheenaganaan de moonh vichon langh ke, shudaaeean vaalaa hukam see | kee ghorriaan de iko ver langhan dee thaan hee naheen see| is daa matalab taan ih see ki adhiaan deean laasaan taan pul upar hee vichheean reh jaanageean te adhe, pichhe hattan vele ttotte ttotte kar dite jaanage|
par aapane sarakesheean kottaan vich uh barre chusat nazar aa rahe san| chhaateean ute chaandee de takame lis lis kar rahe san| sarakoseean far de ttopaan te keeaooban ttopaan vich uh barre rohab vaale lag rahe san| uhanaan de ghorriaan deean kiaa baataan, keeaooban sattaipeean daa uhanaan ghaah chugiaa te havaa bhukhee hoee see| khiche lagaamaan pichhe uh aapane sir chhadd rahe san te injh karriaalaan chab rahe san, jiaun ishaare ute havaa naal galaan karan lag painage| saare uhanaan val eneean slaaghaa bhareean akhaan naal vekh rahe san ki uh ik aavaaz vich keh utthe
aseen kar vikhaavaange, saathee kojookha
aapane gupat ttikaane ton kozookh dee top ne pul ton parhe chattaanaan vich, jithe masheenaganaan chhupaa ke rakheean peean san, gole suttane shuroo kar dite | khaddaan te pahaarraan vich ik bhiaanak aavaaz goonjadee langh gee te rasaale de javaan, binaan kise role jaan golee maaran de, sarrak de ik morr de pichhon siraan ute ttopeean ttheek karade dauarr ke saahamane aa ge| uhanaan de ddare hoe ghorre, dhauanaan age vadhaaee, chauarre kan chukee te laal laal naasaan chaarrhade, sarapatt dauarrade uhanaan noo pul ute te is de parale paase lai ge|
jaarajeean masheenaganaan noo kujh samajh naa aaee ki achaanak ih aafat
kithon aa pee| uh goliaan vichon nikalade baarood te garajadeean topaan de dhamaakiaan naal badal ge| lagaataar dhaanh dhaah deean aavaazaan, pahaarr vich goonjaan paandeean langh raheean san| change jhatt magaron, auhanaan hosh sanbhaalee te maseenaganaan tarr... tarr... karan lag peean| ik ghorraa ddigaa, fir doojaa, fir teejaa, par dooje savaar pahilaan hee pul de vichakaar panj chuke san te kujh paar langh ge san| kozookh daa solhavaan golaa fattiaa.. te us daa rasaalaa pul de upar khalhataa hoeaa see|
huraa huraa huraa|
saje khabe uh aapaneean talavaaraan vaahun lag pe| jaarajeean yoonittaan, jo pul ton kujh vith ute san, pichhe noo murreean te chhetee naal sarrak de morr de pichhale paase dauarradeean gaaeib ho geean|
jaarajeean, jo pul dee raakhee kar rahe san te jo aapaneean doojeean fauajaan naalon vakhare ho chuke san, samundar val bhaj pe| par uhanaan de afasaraan ne pahilaan hee chhotteean kishateean daa aapane lee prabandh keetaa hoeaa see, jo uh satteemaraan val durraan lag pe| chinmaneean kaalaa dhooaan chhaddan lag peean te satteemar khulhe samundar val ttur pe|
gal gal paanee vich, jaarajeean sipaahee khalhate, lameean baahaan chuk chuk, satteemaraan val hath uche kar rahe san | uh zor jor daa raualaa paa rahe san, gaalhaan kadt rahe san| aapane bachiaan deean duhaaeean de rahe san, par sabh bearath| tez dhaaree talavaaraan ne uhanaan de sir, dhauanaan, modte laah sutte te paanee daa rang, auhanaan de lahoo naal laal ho giaa|
satteemar kaale kaale ttimakaniaan vaang disahade val alop ho ge te kandte ute hun koee vee duhaaeean den, jaan gaalhaan kadtan lee naa rihaa|
23
jangalaan te khaddaan de duaale chattaanee chotteean san| jis vele uhanaan vichon langh ke havaa hetthale paase aaundee, taan uh barree sajaree sajaree hundee| par havaa mukh maarag tak naheen see pahunchadee, jithe dhoorr, mittee te makheean uddadeean rahindeean san te dhup barree tez hundee see|
mukh maarag ne sidheean khalhateean chattaanaan te rukhaan vichon ik sauarraa jihaa laanghaa banaaeaa hoeaa see | sarrak vich ving te morraan karake, eih pataa laanaa bahut aauakhaa kam see ki age kee ho rihaa see te pichhe kee| khadd vichon nikalanaa te is
kolon bach ke, eik paasiaun langhanaa, eik asanbhav gal see | ik manakhee bheerr rolaa paandee age nikal gee, jis kol haualee haualee age vadhade jaan de sivaa doojaa koee raah naheen see| chattaanaan ne samundar age uhalaa keetaa hoeaa see|
kee ver, binaan kise gal de, agon dee hilajal ruk jaandee | door door tak chhakarriaan, lokaan te ghorriaan dee laam ddoree lag jaandee te fir uh hil painde, te fir ruk jaande | par kiaun kise noo pataa naheen see te kise noo sivaae chhakarriaan de te us ton age, eik ving te ik usaree hoee kandh de, kujh vee naheen see disadaa| sir uteneele aakaash dee chhataree tanee hoee see|
eik kamazor jihee aavaaj cheekhee
maan, mainoo ik seb de|
te kise hor chhakarre ton
maamaan...
te fir ise tarhaan, lagabhag har ik chhakarre ton aavaazaan aaundeean raheean|
chup kar jaa main seb kithon jaa ke lai aavaan us kandh ute mere kolon naheen charrhiaa jaandaa| vekh naa, chaare paase kandhaan khalhoteean hoeean ne
par bache kiven chup karade| uh cheekh chahaarre paaee ge|
maan mainoo ik chhalee de koee seb de de seb.. chhalee
maan deean akhaan chamak uttheean| khaarree kandte khalhatee maadaabherreea vaang, roh vich bhareean idhar udhar takadeean raheean te fir aapane bachiaan noo kuttan lag peean|
chup kar jaa, main aakhanee aan mar jaa khaan parhe is naal | tainoo vekh vekh main bauree ho gee aan|
bache bevas, guse bhare hanjhoo keran lag pe|
fir dooron goleean deean aavaazaan aaeean| kise noo vee uthe is dee paravaah naheen see, naa kise noo uhanaan daa kujh pataa hee see ki kithon aa raheean san|
ghanttaa do ghanttaa uh ruke te ttur pe, par fir ruk ge|
maan... chhalee|
thakeean ttutteean maavaan, rottee lee uh jaan lain tak tiaar san | ik dooje ute nak chaarrhadeean, chhakarre vich idhar udhar hath maaran lag peean| uhanaan makee de ttaandde kadte te uhanaan noo moonh vich lai ke zor jor dee chith ke andar langhaan lag peean| kache masoorriaan vichon lahoo nikalan lag piaa| fir uh
chith chith ke bachiaan de nike nike bhukhe moonhaan vich gudaa paan lag peean | bache barre chaa naal moonh kholh lainde, par moonh maaradiaan hee teelaa gale vich chubh jaandaa| uh khanghan lag painde, saah ruk jaandaa te fir moonh vichon baahar kadt ke cheekhan lag pe|
saanoo naheen ih chaaheedaa, saanoo naheen chaaheedaa
guse deean bhareean maavaan ne, chanddaan naal uhanaan daa moonh gharrh ke rakh ditaa|
te hor tainoo kee chaaheedaa hai
bachiaan ne aapane atharoo hathaan naal moonh ute mal ke sukaa le|
doorabeen laa ke kojookhavatte moonh, dushaman de ttikaane vekhan lag piaa| kamaanddar vee us de duaale jurr kharrhote te uh vee doorabeenaan laa ke vekhan lag pe te sipaahee vee akhaan sukerr sukerr iaun door door vekhan lag pe, jiaun uhanaan vee doorabeenaan laaeean hoeean hon|
akheerale dal magaron, khadd agon mokalee ho gee| is mughaar vichon door de suramee pahaarr nerre jaapan lag pe| khadd de moonh de saahamane ghane te ddoonghe jangal uton hetthaan val faile hoe san | pahaarr dee padharee chottee bilakul ik chattaanee see te bilakul sidhee teeh futt uchee khalhatee hoee see| uthe sikhar ute dushaman deean khaaeean san te ik khadd vichon solhaan topaan de moonh baahar val noo nikale hoe san| jis vele dal ithon dee langhan lagaa, masheenaganaan taarr taarr karadeean goleean varhaan lag peean| sipaahee jhatt dauarrade chattaanaan pichhe ho ge| kojookh ne sathitee daa anumaan laaeaa barree aauakhee gal hai, eithon taan ik panchhee vee naheen langh sakadaa| age jaanaa, nirasandeh mauat de moonh vich jaanaa see| us hetthaan ik kasabe val vekhiaa, jo chittaa chittaa dooron dis rihaa see te neelee khaarree vich jaarajeean satteemar ttimakaniaan vaang dis rahe san| us noo bachaa lee koee navaan raah dtoonddanaa painaa see par dtoondde kiven
koee naveen jorr torr karanee painee see par kiho jihee jorratorr auh goddiaan bhaar ho ke mukh maarag ute dhoorr vich pe nakashe ute vaaheean lakeeraan noo ghokhan lag piaa|
saathee kojookha
aus aapanaa sir utaanh chukiaa| de mauajee sipaahee vingeean lataan karake saahamane khalote dise|
kojookhane sochiaa, paagalaan, peetee hoee hai
par uh chup karake, auhanaan de chihariaan val vekhan lag piaa|
saathee kejookh, vekh rihaa en sabh kujh, mukh maarag de naal naal jaanaa ttheek naheen| uh jaarajeean, saadde saariaan daa kam mukaa denage| aseen ttoh lainde rahe haan... toon bhaaven saanoo vaalantteearaan vaang samajh lai... |
kojookh deean akhaan, auhanaan de chihariaan ute ttikeean raheean|
saah baahar chhaddo| andar naa khich ke rakho| kadte saah baahar| jaanade ho, eis dee sazaa kee e kataar vich khalhaar ke golee|
sach aakhade haan, jangalee havaa vich hee kujh ajihee cheez ralee hoee hai| aseen jangal vich ghunmade rahe te saanoo havaa charrh gee|
eithe daaroo deean bhattheean kite naheen, eiho jihee koee gal naheen ithe bandiaan vichon ik sogharr jihe ne, jis deean akhaan kise yookareneean vaang hasoo hasoon karadeean san, kholh ke gal dasan lagaa| jangal nire rukhaan naal bhare hoe ne, bas rukh hee rukh |
hosh dee gal kar |
saathee kojookh, sach, sach aakh rihaa vaan | aseen doven, ganbheer galaan karade udhar fir rahe saan ki jaan taan aseen ithe mukh maarag ute barabaad ho jaavaange te jaan pichhe parat ke kasaakaan hath vadte jaavaange| duhaan vichon koee raah vee jachadaa naheen see | aseen hor kee kar sakade saan te lo, hor sune| rukhaan de pichhe ik jaarajeean sharaab dee bhatthee see| aseen uthe jaa pahunche chaar jaarajeean sraab pee rahe san te naal maas khaa rahe san| tuseen jaanade ho, jaarajeean saare hee sharaabee hunde ne| aseen kinaa chir nak age ddaboo de ke khalhate rahe, par uthe khalhanaa fir vee aauakhaa ho giaa| uhanaan govaalavar soot le| aseen bach ke parhe ho ge, te duhaan noo golee maar ditee| khabaradaar koee hiliaa taan | tuhaanoo aseen gher liaa hai| hath kharrhe kar dio auhanaan dee hosh udd gee| uhanaan noo is tarhaan dee kise gal daa chit chetaa vee naheen see | asaan teeje noo vee golee maar ditee te chauathe deean muskaan banh diteean| bhatthee daa maalak taan pahilaan hee jiaoonde naal moeaa bahutaa lagadaa see te ih ttheek hai, asaan uthe jaarajeeanaan daa chhaddiaa maas khaa liaa aape bharanage paise aapaneean motteean tanakhaahaan vichon par asaan sharaab noo hath naheen laaeaa, kiaunk tusaan manhaan keetaa hoeaa hai|
peen noo maare golee je main sunghiaa vee hove, te dhauan marorr ke aandaraan baahar kadt dio|
agon gal kar|
aseen lothaan gharrees ke jangal vich lai aae, auhanaan de hathiaar saanbh
le te us bache hoe jaarajeean te bhatthee de maalak noo vee naal hee lai aae, eis ddar ton ki kite saadde baare kise noo das naa den| hetthaan kasabe vich saanoo panj bande, teeveean te kurreean naal mile | roosee, saadde aapane lok, jo kasabe laage kite arre hoe han| kaale jaarajeean chitte rang deean zanaaneean noo vekhade hee jhale ho jaande ne | so aapane ghar ghaatt chhadd ke, auh aapane bandiaan noo labhan ttur pe| uh dasade san ki ddanddeeo ddanddee kasabe pahunch sakade haan| par uhanaan daa kahinaa see ki barraa aauakhaa kam hai| raah vich khaddaan, khaaeean, dandeean, sanghane jangal painde ne, par bandaa pahunch sakadaa hai| uh dasade han ki sidhe uthe jaanaa ttheek naheen| saare raahaan te ddanddeean noo uh aapane hath deean ungalaan vaang pachhaanade ne| barraa aauakhaa kam hai, par asaadh naheen keetaa jaa sakadaa hai|
auh panj bande kithe ne
eithe hee ne|
eik battaaleean daa kamaanddar age vadh aaeaa|
kaamaredd kojookh, asaan saahil vaalaa paasaa saaraa vekh liaa hai, aus raahon jaanaa bahut aauakhaa hai| paanee vichon sidheean kharreean chattaanaan upar noo jaandeean ne |
kee paanee ddoonghaa hai
chattaanaan de laage lak lak hai, kite kite gal gal te kite bandaa ddub vee jaandaa hai|
fir kee hoeaa| kol kharrhaa ik sipaahee, jo barre dhiaan naal galaan sunee jaa rihaa see, bol piaa| us de kaparre leero leer san te hath vich rafal farrhee hoee see| barre vadde vadde pathar rirrh ke, samundar de kandte aa ke paanee vich pe hoe han| aseen ik pathar ton dooje pathar tak chhaalaan maarade jaa sakade haan|
harek bandaa sujhaa, khabar, sapashatteekaran, koee tajaveez pesh karee jaa rihaa see| keean deean galaan barreean siaaneean te daleree bhareean san| aam sathitee kise tthos gal ute pahunchan dee see|
kojookh ne kamaanddaraan dee ik meetting sadee| us daa moonh vattiaa hoeaa see| te akhaan laal laal|
saatheeo, tine dal kasabe vich jaan| kam barraa aauakhaa hai| uhanaan noo paidal pagaddanddeean ute jaanaa pavegaa, dandeean ute charrhanaa pavegaa, khaddaan vichon langhanaa pavegaa te karanaa vee ih sabh raat noo hee pavegaa| par jo vee hove, eih kam karanaa hee hai|
kamaanddaraan de jo dilaan andar vichaar see, auh jeebh ute liaaun ton ddar
rahe san
aseen tabaah ho jaavaange, eik ghorraa vee parat ke naheen aa sakegaa|
saadde kol panj gaaeedd ne, roosee, eithon de hee rahin vaale | uhanaan de man vich jaarajeeanaan de viradh koee saarr hai| uhanaan noo dasiaa giaa hai ki uhanaan de paravaaraan noo bandhak vajon rakhiaa jaavegaa| kasabe de pichhale paasiaun anheree vaang jaa pavo|
auh khaamosh ho giaa te khaddaan vich faile ghusamuse val, ttikattikee banh ke dekhan lag piaa te fir gal mukaandiaan de ttuk aakhiaa
bache naa ik vee uthe|
rasaale de javaanaan ne sir ute ttopeean ttikaa leean|
kar dikhaavaange, kaamaredd kozookh |
te chhaalaan maar ke ghorriaan ute charrh baitthe|
kojookh gal karee giaa
piaadaa fauaj noo... kaamaredd kharomov, aapane dasate noo lai ke samundar val chalaa jaah te bandaragaah vich jaa ghus| din charrhade hamalaa karade binaan golee chalaae te langar suttee khalhote saare jahaazaan noo aapane kabaje vich lai lai|
jhatt ku saah lain magaron us fir aakhiaa
bache ik vee naa|
kamaanddar socheen pai ge
je jaarajeeanaan ne kise ik vee bande noo raaeefal farraa ke, kise aisee thaan kharrhaa kar ditaa, taan uh chattaanaan ute saahamane aaundiaan hee saaddee rajamaintt de ik ik bande ute barre aaraam naal golee maaree jaavegaa|
par saare ik aavaaz naal jor dee bole
karaange, kaamaredd kozookh|
de rajamainttaan pahilaa hamalaa karan lee tiaar kar lo|
eik ik karake, aucheean chotteean uton, sooraj dee laalee fikee paindee gee | goorrhaa neelaa rang chaare paase ddulh giaa| khadd vich raat pai gee|
kojookh kahin lagaa
hamale dee agavaaee main karaangaa|
aus de saahamane chup kharrhote saariaan deean akhaan age ik tasaveer ubharan lag pee sanghanaa jangal, rokarr charraaee, sidheean khaloteean maaroo chattaanaan | jhatt ku magaron ih tasaveer jhilamil karadee akhon uhale ho gee| raat, chhuhale paireen dtal
aaee| kekh ik chattaan ute charrh giaa| hetthaan us de maile kuchaile, paatte kaparre paaee te vaahane pair, dooje sipaahee te ik bemuhaaree bheerr, hath vich sangeenaan farree khalhatee hoee see|
sabhanaan deean akhaan us ute jurreean hoeean san| us samasiaa noo hal karanaa us de hath vich see, jis ute uhanaan daa jeevan nirabhar karadaa see| sathitee naal, har haalat vich, aus noo nibarranaa hee see | hor doojaa raah hee koee naheen see|
auhanaan hazaaraan majboor akhaan dee takanee de bal ute, jo ih samajhadeean san ki uhanaan de jeevan te mauat daa bhet, aus de hath vich see, kozookh vich asaadhaaran shakatee aaee hoee see| uh kahin lagaa
saatheeo| saadde lee koee doojaa raah naheen| jaan taan aseen aapaneean jaanaan ithe de deee te jaan kasaakaan hathon, jo chhetee hee saanoo aa farrhanage, dukh te kalesh bhogade mar jaaeee| saaddaa te uhanaan daa farak bahut hai| saadde kol koee kaaratoos naheen, naa gole ne te sakhane hatheen larranaa painaa hai te saanoo dushaman deean solhaan topaan daa saahamanaa karanaa hai| par je aseen saare ral ke iko ver...
auh sakintt ku lee ruk giaa | us daa kararraa chiharaa chattaan vaang hor sakhat ho giaa te uh eddee zor naal gajiaa, jo kataee us dee aapanee aavaaz naheen see ki sarotiaan daa andar hil giaa
je aseen saare de saare iko ver ttutt ke pai jaaeee, taan saadde aapane lokaan lee agon raah saaf hai|
jo us aakhiaa koee anokhee gal naheen hai| ik ik sipaahee is ton vaakaf see| par jis tarhaan uh gajiaa see te jiharree uhade bolaan vich shakatee see us de prabhaav hetth sipaaheean ne gaj ke agon utar ditaa
eiko halaa maaraange| jaan taan bach nikale te jaan maare ge |
anhere vich dandeean hun chitteean naheen san disadeean| kujh vee saaf naheen see disadaa, pahaarr, dandeean, jangal sabh noo anhere ne moonh vich paa liaa see | rasaale de ghorriaan dee aakharee ttolee gaaeib ho chukee see | pahaarree ton sukee pee nadee val dtaladiaan noo hath paaee, pake pair rakhade dtalee aa rahe san| bas kise vele koee rorraavattaa zaroor rirrhadaa hetthaan jaa paindaa see| de rajamainttaan de aakharee sipaahee jangal vich lop ho ge, jis de sire ute maaroo sidhee chattaan hun disanon reh gee see | par hai zaroor see|
saamaan vaalee gaddee bilakul ghup anhere vich pee hoee see naa kite ag bal rahee see, naa koee kite haasaa hee see jis ton zindagee de hon daa ahisaas
ho sake|
eithon tak ki bhukhe bhaane thakiaan dee vee aavaaz naheen see aa rahee, jo darr vatt ke pe hoe san|
chaare paase ik khaamoshee... te anheraa failiaa hoeaa|
24
pahaarr de padhare sikhar ute ik ddaraaunaa jaarajeean, nikeean nikeean muchhaan te badaam varageean akhaan, jis noo vekhadiaan hee teeveenaan daa kalejaa nikalan lag paindaa see, chakar kattee jaa rihaa see | us sarakesheean kott paaeaa hoeaa see, jis karake us daa patalaa lak chhupiaa hoeaa see| modte ute sunahiree feeteean san| jhatt pal uh aapane aale duaale jhaat maar laindaa| us noo chaare khaaeean, faseelaan te changee tarhaan lakoeean masheenaganaan disadeean|
panjataalee ku gaz age, sidhee dandee daa siraa see | jo is sanghane jangal vichon nikal ke upar val jaandee see | jangal de hetthaan ik khadd see, jis vichon ik saaf sutharee vaddee sarrak nikaladee see | ise sarrak de patthaar uton lakoeean bandookaan golee chalaandeean san| uthe hee dushaman see|
masheenaganaan de saahamane chakar kadtade santaree pahiraa de rahe san| barre chusat javaan san|
hetthaan paatte kaparriaan vaaliaan sooraan noo changee tarhaan taarranaa udon hee kar ditee gee see, jad uhanaan khadd vichon dhuneean baahar kadtan dee sochee see| chhetee kar ke uh bhulanage naheen|
eithe karanal meekhelade jo bhar javaan gabharoo see| aap khalhataa hoeaa see, jis is dare de ttikaane noo chuniaa hoeaa see| haiddakuaarattar vich ik ttikaane lee us pooraa zor laaeaa see, jithon poore saahil ute nazar rakhee jaa sakadee see|
eik ver fir us aas paas nazar maaree | dandeean de sire ute te paanee vich, sidheean khalhateean saahil deean chattaanaan val us jhaat maaree | lagadaa see, jiaun kudarat ne aap kise dushaman noo idhar rokan lee ih silasilaa banaaeaa hoeaa see|
par keval dushaman noo rok den naal hee gal naheen muk jaandee, jad tak ki us noo tabaah naa kar ditaa jaave| us pahilaan hee viaunt gharree hoee see ki mukh
maarag de us hise val uh satteemaraan noo bhej devegaa, jo saahil de naal naal langhadaa hai| fir samundar vichon golaabaaree karake kujh fauaj kadte ute laah ditee jaavegee te duhaan paasiaun, luddee buchee noo kurrakee vich lai ke, choohiaan vaang maar ditaa jaavegaa|
auh prins meekhelade; jis dee kutaaeisee de laage ik kamaal dee jaageer see, eik jhattake naal saahil valon sir kadtade kise ajagar daa sir talavaar naal vadt ke parhe sutt devegaa| roosee is sabhiak te shaanadaar jaarajeea de dusman san, dushaman jo aarameneeanaan, turakaan, azarabaaeejaaneean, tataaraan te abakhaazaaneean dee ttakar de san| baalashavik manakhajaatee de dusman san, sansaar sabhiataa de dushaman san| meekhelade aap ik samaajavaadee see uh, aus yoonaanee kurree noo naa sad le ... par rahin dio... ithe sipaaheean vich kee sadanaa par uh ik sachaa samaajavaadee see, jis noo itihaas dee charrhaaee utaraaee dee pooree soojh see te uhanaan daa jaanee dushaman see, jo samaajavaad de naan ute hetthale tabake vaaliaan de roh noo bharrakaa ke maarake maarade firade san|
auh lahoo daa piaasaa naheen see, lahoo vagaan vich us noo ghrinaa aaundee see, par jithe sansaar sabhiataa dee gal aa jaave te aapane mulakee bandiaan dee bhalaaee daa savaal aa jaave, aus varagaa lahoo peenaa hor kauan ho sakadaa see te uh jiharre door kharrhe muchhaan noo taa den lage hoe ne, eik maaee daa laal vee jiaundaa naheen rahin denaa|
auh kharrhaa chakar kattee jaa rihaa see te doorabeen laa ke dandee, khadd noo dushavaar jangal te vichon langhade chitte mukh maaragaan de ving te khoj noo te pahaarr deean chotteean dee lisk noo vekhee jaa rihaa see|
aus daa kott barraa fabadaa see te kise barree vadheea cheez daa baniaa hoeaa see| us dee keematee talavaar te reevaalavar dee mutth ch vaddamale heere te nag jarrhe hoe san ate us dee baraf varagee chittee far dee ttopee, ausamaan dee kalaa kiratee daa ik kamaal see| kaakeshas vich us daa kee mukaabalaa see bhalaa iho jihee saan de hundiaan, auh kamaal de johar naa vikhaave taan kee vikhaave ihee taan us vich, te us de saahamane kharrhote sipaaheean vich varak dee gal see | us varagee soojh te tazarabaa uhanaan afasaraan kol kithe| te chakar kadtade us noo aapanaa aap bhaaraa bhaaraa lagan lag piaa|
he ih toon en
aus daa aradalee, besir pair de nain nakash, peelaa chiharaa, aapane karanal
varageean ddab ddab karadeean kaaleean akhaan, dauarradaa age aaeaa te saloott maaree |
haan, hazoor|
karanal dee jeebh ute hee see ki uh aakhe ki jaah, jaa ke us yoonaanee koorree noo lai aa...
par us aakhiaa naa te sagon, sakhatee naal aradalee noo ghooriaa|
khaanaa tiaar hai
haan sarakaar, afasar baitthe uddeek rahe ne|
karanal barre rohab naal sipaaheean vichon langh giaa, jo saavadhaan kharrhe ge| uhanaan de chihare patale san | aavaajaaee tthap ho jaan karake, bhukhe sipaahee, mutthee mutthee makee ute jhatt langhaa rahe san| uh saavadhaan kharrhote karanal noo vekhade rahe san, jo adheean adheean ungalaan chitte dasataane vichon baahar kadtee jhoomadaa kolon langh giaa see| uh dhooneean kolon langh giaa| jithe dhoonaan hee dhoonaan see, piaadaa fauaj de rafalaan de dter kolon langh giaa baittareean agon langhiaa te chitte tanboo vich pahunch giaa, jithe ik chamakadaar mez, botalaan, palettaan, galaasaan, paneer te falaan naal ik sire ton dooje sire tak ladee pee see|
galaan daa pravaah ruk giaa| saare afasar vee us de ham umar te use varage lak ton bheerre sarakesheean kottaan vich fabe kharrhote hoe san | sabh utth ke khalh ge|
aao bhee, khaanaa khaaeee| karanal ne aakhiaa te sabh mez duaale baitth ge|
jis vele aapane tanboo vich sauan dee tiaaree kar rihaa see, aus noo barre mazedaar jhootte aa rahe san | us aradalee age aapaneean lataan lameean kar diteean taan jo uh, lish lis karade boott laah deve te sochan lag piaa
aus yoonaanee kurree noo kiaun naa sad liaa, par chalo, naheen sadiaa taan siaanee gal hee keetee hai|
25
raat deean kaalakhaan ne pahaarraan deean dandeean te bhiaanak kharrheean chattaanaan noo harrap liaa, jo din de samen patthaar moohare khalhate aakarraan bhanade rahinde san| kharrheean chattaanaan de pairaan vich failiaa sanghanaa jangal vee anhere ne khaa liaa| koee cheez vee hun disadee naheen see|
eis ghup anhere vichon ise varagaa kaalaa siaah ik mantaree langhiaa| uh das kadam age giaa, pairaan ute murriaa te haualee haualee parat aaeaa| jis vele uh ik paase jaandaa, aus noo masheenagan dee ik leek jihee ubharee lagadee, jis vele dooje paase jaandaa te us noo sidhee khalotee chattaan ubharee dasadee, jo torr tak anhere vich valhattee hoee see te sach puchhon taan ih sabh vekh ke us noo hauasalaa ho jaandaa ki ithon taan ik chhipakalee noo vee langhanaa aauakhaa hai|
eis sunasaan vich, auh hauale paireen das kadam age jaandaa te haualee haualee murr paindaa te fir ttur paindaa|
aapane pindd us dee ik nikee jihee bageechee te thorrhaa ttottaa makee de khet daa see| uthe us dee vahuttee neenaa see te us de kuchharr, aus daa baal sarage| jis vele uh uhanaan noo chhadd ke aaun lagaa see, sarago us val alooche varageean kaaleean akhaan ttikaa ke vekhan lag piaa see | uh maan deean baahavaan vich kud kud paindaa see te gobhaleean baahaan age age karake musakaraandaa te popale moonh vichon burr burreean chhaddadaa see te jad us baal noo neenaa dee jholee vichon lai liaa, taan sarag aapanaa addiaa moonh piau de moonh naal laa ke thukaan naal moonh gilaa karan lag piaa| is vele is siaah kaalee patthaar ute khalhate sarago daa popalaa moonh te burraburreean saaf dis raheean san|
das hauale hauale kadam, madham jihaa masheenagan daa bhulekhaa, te hauale hauale pair fir adde hoe moonh vaalee dandee val...|
baalashavikaan ne us noo koee haanee naheen see pahunchaaee | par uh is uchaaee ton vee uhanaan noo golee maar sakadaa see | mukh maarag ton us dee nazar ton bach ke ik chhipakalee vee naheen see langh sakadee | baalasvikaan ne jaar daa kam mukaa ditaa see te jaar ne jaarajeea noo nachorr ke rakh ditaa see| changaa hee hoeaa is naal | aakhade ne roos vich jmeen kisaanaan dee ho gee hai| us daa jiaun haukaa nikal giaa| us noo bharatee kar liaa giaa see te jis vele hukam hoeaa, kharrhee chattaan ton door khalhate bediaan ute uh golee chalaa devegaa|
te fir akhaan saahamane sarago de popale moonh vichon us noo burr burreean nikaladeean disan lag peean| uhanoo zaraa nigh jihaa mahisoos hoeaa te us musakaraa piaa, par us daa kaalaa chiharaa pahilaan vaang hee ganbheer baniaa rihaa|
binaan kise hilajal, raat dee khaamoshee chaare paase khilaree rahee| us noo lagaa, jiaun tarrakaa hon vaalaa hove, kiaun jo khaamoshee hor ddoonghee ho gee see| us daa sir bhaaraa bhaaraa hoeaa age age jhoottan lag piaa, par us ik jhoottaa de ditaa|
pahaarr kaalee raat naalon vee vadhere kaale san | viralee viralee thaaen kalam kaare taare ttim ttimaa rahe san|
dureddiaun kise panchhee dee ajeeb jihee kik kik karadee chichalaandee aavaaz aaee| jaarajeea vich iho jihee aavaaj us kade naheen see sunee|
saaraa vaataavaran kise adis cheez naal bhaaraa hoeaa lagadaa see| chaare paase bhaaven chup chaan see, par injh lagadaa see jiaun koee bhiaanak vasatoo us val vadhadee aa rahee hove| te kujh kujh subhaavak vee see ki sabh kujh khaamosh vee rahe te aapane pair, aus val vadhaandee vee jaave|
neenaa, toon ...te sarago kithe ee
aus aapaneean akhaan kholheean, auh ik kachee jihee kandh naal lagaa hoeaa see te sir dtilak ke chhaatee ute lagaa piaa see | sufane daa parachhaavaan jihaa haalaan vee us deean akhaan agon raat de anhere de failaa vich nach rihaa see|
aus aapane sir noo jhooniaa te sabh kujh jiaun ttik giaa| uh shak bhareean akhaan naal vekhan lag piaa| lattakiaa hoeaa sakhan, dhundalee jihee kachee kandh, chattaan daa siraa, masheenagan, jo disan naal mahisoos vadhere hundee see, sabh aapanee aapanee thaan ute, pahilaan vaang hee ttike hoe san| door ik panchhee chichalaaundaa langh giaa| jaarajeea vich taan iho jihe panchhee naheen san hunde|
auh door neejhaan laa ke vekhan lag piaa.. kaaleean viralaan vich ttim ttim karade fike painde taare kise hor hee namoone vich khilare dise, jo pahilaan naalon vakharaa see| us deean akhaan saahamane kahiraan dee khaamoshee lattakee hoee see, jo ddoonghaanaan vich lathee jaapadee see te us noo changaa bhalaa pataa see ki ih sanghane jangal de anheriaan dee karaamaat see | us ubaasee lee te sochan lag piaa mainoo tturade rahinaa chaaheedaa hai, naheen taan.. | par soch dee larree ttuttee naa; fir anhere deean kaaleean chaadaraan, disadeean akhaan age tanan lag peean te fir yaadaan turadeean taradeean us de dil vich ik peerr jagaandeean langhan lag peean|
aus puchhiaa
kee anhere vee tar lainde ne
te kise utar ditaa
kiaun naheen|
par ih utar shabadaan daa naheen see, sagon kise popale moonh dee musakaan see|
auh jhatt ku lee us popale, koole moonh dee yaad naal jhuniaa giaa| us aapanaa hath agere vadhaaeaa te neenaa ne bache daa sir us de hath vich de ditaa,
par bhooraa bhooraa sir, jiaun rurrhadaa us saah rok liaa jaandaa chattaan de sire ute jaa ke ruk giaa see| us dee vahuttee deean akhaan vich lahoo dtal aaeaa see haae main mar gee... par jo ho beetiaa see, aus karake naheen| koee hor cheez us noo khoh paa rahee see ghule hoe ghusamuse vicha jo saver ton pahilaan age age bhajadaa hai hajaaraan bhoore sir chattaan de sire ute ubhar aae san, jo aap rirrhade, shaaeid udhar jaa pahunche hon| sir uche hee uche hunde ge, dhauanaan disan lag peean, faileean baahaan jiaun kiton ug aaeean, modte utthe hoe hilan lag pe, pake peedd jabaarriaan vaale jangaale chihare ubhare te lohe varagee karrakadee ik aavaaz jiaun khaamosheean noo taar taar karake sutt gee|
age vadh... halaa bol dio
jangalee jaanavaraan deean garajadeean aavaazaan ne jiaun har cheej cheer paarr ke parhe sutt ditee, jaarajeean ne golee daag ditee, auh dharatee ute ddig piaa te bachaa, jo maan dee galavakarree vich kud kud paindaa see, baahaan maaradaa see te musakaraahatt bhare moonh vichon burr burreean chhaddadaa see, chhaatee vich peerr ghuttee aapanaa popalaa moonh papoladaa kite lop ho giaa|
26
karanal vaaho daahee aapane tanboo vichon nikaliaa te bandaragaah val dauarr piaa| saver de ghusamuse vich sipaahee chattaanaan ute ddigeean laashaan uton dauarrade langhee jaa rahe san| us de pichhale paasiaun ik barree vahist bharee cheekh aaee te kolon dee langh gee| ghorre aapane galaaven torr ke te lataan chhaddade lataarrade langhan lag pe|
patharaan te jhaarreean ute ik chhuhale gabharoo vaang chhaalaa maaradaa, karanal enee tezee naal dauarr rihaa see ki us daa kalejaa moonh noo aa rihaa see| us de khiaalaan vich bandaragaah jahaaj te mukatee vase hoe see| us dee chhuhalee chaal de naal taalamel khaande, aus de vichaar us de man masatak vichon kee, sagon us de saare sareer vichon langh rahe san je kite uh mainoo... bas ik maaran naa. maaran naa.. bas mainoo maaran naa... bas, je kite mainoo aasaraa de den| uh jo aakhan, main uhanaan lee karan noo tiaar haan uhanaan de ddangar chaaraan bheddaan chugaa liaavaan bhaandde maanj diaan zameen puttaan, chhakarriaan vich khaad dtoaan... bas, je ik ver mainoo meree jaan bakhash den... bas mainoo maaran naa ..aah.. paramaatamaa| zindagee barree vaddamalee
...|
aus de pichhale paase te saje khabe, ene zor naal nas bhaj ho rahee see ki dham dham dee aavaaj naal jmeen kanb jaandee see te bhaia jiaun bilakul us de magar tturee aa rihaa hove te is naal vee bhiaanak, auh aavaazaan te guse bhareean gaalhaan san, jo antim savaasaan ute aaee raat noo kabaa raheean san|
eis bhiaanak garaj vich hor vaadhaa karan lee, ruk ruk ke, karraak karraak dee aavaaz aaun lag pee | us noo injh mahisoos hoeaa, jiven rafalaan de batt maar maar ke khoparreean iaun bhaneean jaa raheean hon, jiaun khope vaalee giree| ruk ruk ke peerr naal karaahun deean aavaazaan vee aaundeean san sangeenaan aapanaa kam karee jaa raheean san|
auh bevasee vich dand kareech rihaa see te us deean naasaan vich garam havaarrh nikal rahee see|
kaash, meree zindagee mainoo bakhash ditee jaandee main aapanee janamabhoomee chhadd diaangaa... aapanee maan chhadd jaavaangaa... aapanee aabaroo... aapanaa piaar... bas, je meree jaan bakhashee ho jaave baad vich fir sabh kujh mil sakadaa hai par is vele... keval jiaoon dee jiaoon dee taangh...
aus dee saaree shakatee jiaun samaapat ho chukee see, par uh modte sukerr ke, mutthaan vattee, baahaan akarraaee, bhaibheet hoeaa eddee tez rafataar naal dauarran lag piaa ki us de kanaan vich seetteean vajan deean aavaajaan aaun lag peean| te jhaliaan vaang bhajade us de sipaahee pichhe reh ge| uhanaan deean daradanaak aavaajaan ne, jiaun karanal noo khanbh laa dite hon te uh uddadaa jaa rihaa hove|
karrak... karraak...
par bandaragaah hun saaf saahamane disadee see... jahaaz aah| mukatee
auh jahaaz val jaandee galee vich dauarradaa giaa te jhatt ku lee uthe khalh giaa| ithe vee barree ddaraaunee bharrathoo pee hoee see... galee vich jahaazaan upar, kadte ute, ghaatt ute karrak karrak ho rahee see | ih aavaaz chaare paasiaun aa rahee see|
auh bilakul gug ho giaa| ithe vee uho jihee haahaakaar hee machee hoee see jis naal bande daa dimaag hil jaave karrak karrak| ithe vee peerr bhareean cheekhaan laatt vaang nikaladeean te jhatt bujh jaandeean|
auh pairaan ute hee chakaree vaang ghunm giaa te pahilaan naalon vee vadheree furatee te tezee naal bandaragaah ton dauarr piaa| ghaatt ton samundar de failaa ne aakharee
ver us val jhaakiaa|
jiaoon lee... jiaoon lee|
auh uhanaan chitte makaanaan agon dauarradaa langh giaa, jis deean bevas khaamosh khirrakeean us val takadeean raheean| uh kasabe de baahar vaar jaa pahunchiaa, jithe chittaa te shaant mukh maarag jaarajeea val jaa rihaa see| us skateesaalee jaarajeea val naheen, jithon vishav sabhiataa daa udai hundaa see, aus jaarajeea val naheen, jithe us noo karanal dee padavee ditee gee see, par us piaaree janamabhoomee jaarajeea val, jithe mauasam bahaar vich bootte fulaan naal lade jaande ne te mitthee mitthee vaashanaa door door tak khinddee rahindee hai, jithe pahaarraan ne chitteean baraf deean ttopeean siraan ute paaeean hundeean ne te jithe rukhaan naal ladeean dtalaanaan hetthon upar te uparon hetthaan val rirrhadeean jaandeean ne te jaarajeea jithe garameean vich enee garamee hundee hai, taifalees dee jaarajeea| jithe hasoon hasoon karadee vagadee vaddee sarrak hai te jhagaan suttadaa dariaa door| taifalees deean galeean vich nike hundiaan uh dauarriaa karadaa see te kheddadaa rahindaa see|
aah| zindagee... jindagee|
hun makaan nerre ho ge san te angooraan deean velaan vich lipatte disan lag pe san| garaj, auh bhiaanak garaj te golee dee aavaaz, door ho gee see, auh door samundar kol hee reh gee|
bach giaa|
ause vele galeean ghorriaan de ttaapaan deean aavaazaan naal bhar geean| nukarr valon ghorr savaar disan lag pe te naal hee maaroo aavaajaan fir noo kandde kharrhe karan lag peean | uhanaan deean talavaaraan havaa vich shoo... soo kar raheean san|
saabakaa prins meekhelade jaarajeea daa saabakaa karanal pichhe dauarr piaa| bachaao| bachaao
aus daa saah chhaatee vich hee attak giaa| sir ute pair rakh ke ik galee vichon dauarradaa, dhur kasabe andar pahunch giaa| us de ver gett ute muke maare, par uh lohe deean chharraan naal pake band keete hoe san | zindagee daa naan nishaan naheen see kite vason, jo kujh galeean vich vaapar rihaa see, aus ton jiaun bilakul bemukh hoee, sahimee hoee see|
fir us noo ik aas dee kiran chamakadee disee us de bachan daa iko ik vaseelaa yoonaanee kurree see| uh rahim bhareean chamakadeean kaaleean akhaan naal us noo uddeek rahee see | us lee dharatee ute bas uhee ik umeed baakee see|
auh us naal viaah kar lavegaa, aapanee zameen de devegaa, dhan de devegaa, aus de libaas de kingariaan noo uh chunm lavegaa|
aus daa dimaag paatt ke choor choor ho giaa|
vaasatav vich, hoeaa ih see ki ik chamakadee talavaar us de sir noo dufaarr karadee langh gee see te us daa dimaag baahar jaa piaa see|
27
garamee vadhadee jaa rahee see| kasabe ute gahiree dhund pee hoee see | galeean, chauak, patan, ghaatt viharre te mukh maarag muradiaan deean laashaan naal bhare pe san| uh dteraan de dter, kee roopaan vich ik dooje upar pe hoe san| kise daa sir murriaa piaa see | keean de sir hai hee naheen san | dimaag, murabe vaang pattarree ute piaa hoeaa see| kasaaeekhaane vaang, kaalaa kaalaa lahoo gharaan de naal naal te jangaliaan de naal naal jamiaa piaa see gettaan vichon lahoo sinm sinm ke baahar nikal rihaa see|
mariaan deean laashaan jahaaz andar uparale ddaik ute, hetthaan saamaan rakhan vaalee thaan, vaddee kaibin te ijan vaale kamariaan vich peean hoeean san| javaan chihare te futtadeean muchhaan| kadte ute, neele saaf paanee vich patharaan ute pe hoe te uton machheean deean bhooreean poongaan tar ke langhadeean jaandeean|
kasabe de vichakaarale hise vichon rafalaan dee tthaah tthaah te lagaataar ratt... ratt ttatt karadee masheenagan, giraje de aale duaale ikatthe hoe jaarajeeanaan dee ik kanpanee sooramagatee praapat karadee jaa rahee see | par uthe vee chhetee hee sabh chup chaan varat gee|
murade lataan vich rul rahe san te jiaunde, kasabe, galeean, viharre te patanaan ute, makheean vaang bhinak rahe san | baaharaleean hadaan, mukh maarag, pahaarraan vaalaa paasaa te kheddaan vich chhakarre, lok te ghorre bhare hoe san| chaanbhalan, cheekhaan, haase te aam rauale naal, havaa vich jaan jihee firee hoee see|
eihanaan laashaan te jiaundiaan naal bhareean galeean vichon, kojookhaghorre ute savaar ho ke langhiaa|
jit, saatheeo, jita
te jiaun kite koee laash naa pee hove, koee lahoo deean chhaparreean naa hon, bhootareean hoeean aavaazaan gajeean
huraaha
te ih jit daa naaharaa, door neele pahaarraan vichon goonjadee, ghaatt ton parhe, jahaazaan ton parhe, khaarree vich jaa ke kite ddub giaa|
baazaaraan vich dukaanaan te sattoraan vich barree haabarr machee hoee see| lakarree de bakase chak chuk ke, bhane jaa rahe san, kaparre barre chaa naal vandde jaa rahe san, linan, kanbal, ttaaeean, ainakaan, sakaratt ik dooje de hathaan vichon khohe jaa rahe san|
malaahaan deean ttoleean deean ttoleean aa pahuncheean| uh chaare paase aa ke khilar ge tagarre, pake haddakaatth de bande, jahaazee jaakattaan paaee, dhoonen de bauabiaan varage mokale pajaame te farrafarraandeean gol ribanaan vaaleean ttopeean| uh zor dee dahaarrade bole
hatt jaao ik paase
chhetee naal hatte|
eis gole noo hetthaan laah lo|
auh chhetee chhetee kam vich jutt ge| ik aadamee ne ribanaan vaalaa, khanbhaan daa baniaa, teeveenaan daa ttop sir ute rakhiaa hoeaa see te sir ute chunee lai ke khahure moonh ute ghundd kadtan lagaa hoeaa see| ik hor hath vich, dhup vaalee zanaanaa chhataree farree lak mattakaan lagaa hoeaa see|
sipaahee, tan duaale leeraan lamakaaee, jhulase te loohe pairaan ute thirakade masatee vich jhoom rahe see | uhanaan noo, chheettaan te linan daa bahut shok see, bhaaven koraa hove te bhaaven dhotaa, jo uh aapane bandiaan te vahutteean lee ikatthaa karan lage hoe san|
eik ne kararre kaalaraan vaaleean kameezaan daa ddabaa kadt liaa doven paase baanhaan farr ke kholh ke hasan lag piaa|
vekho oe kameeza... ihanoo kameej aakhade je
auh aapanaa sir, vichon iaun langhaan lag piaa jiaun ghorre noo pattaa paa rihaa hove|
vichon sir kiaun naheen langhadaa eiaun lagadai, jiaun vich lakarr ditee hoee hove|
auh age jhukiaa te fir sidhaa khalh giaa| kalaf naal aakarree hoee kameez chhaatee ute vas gee te uh iaun sir age karan lag piaa, jiaun bheddoo ttakar maaran lee aapane sing age karadaa hai|
rab naa kare is mainoo hilan naheen denaa, vich saparing lage hoe ne|
bhairree diaa, saparing naheen, maavaa lagee hoee hai|
maavaa, auh kee hundai
aalooaan daa banaande ne| kameezaan noo is karake luaande ne ki chhaatee aakarree rahe|
eik chauarrechighe bande ne, jis daa kaalaa sareer leeraan vichon jhaak rihaa see, eik faishanadaar poochh vaalaa kott hath vich farrhiaa hoeaa see| uh barre dhiaan naal is noo ghokhadaa rihaa te fir aapane paatte puraane kaparre laah ke parhe vagaah maare| jis vele alaf nangaa ho giaa, aus aapaneean langoor varageean lameean baahaan vich fasaa diteean, jo masaan koohaneean tak pahunchadeean san te dtidd ute kott de battan mel le| aapane aap ute jhaat maar ke, dand kadtan lag piaa|
hun kiton ik pajaamaa vee labh jaae naa
auh chaare paase hath maaradaa rihaa, par pajaamaa hath naa aaeaa| us dil naa chhaddiaa| saaree dukaan us fol maaree te akheer us de hath ik gate daa ddabaa aa giaa te vichon ajeeb jiheean cheezaan kadtan lag piaa| us tahiaan kholheean te fir hich hich karan lag piaa|
lagadaa taan pajaame varagaa hee hai, par gandte dee chhil varagaa patalaa e| feeodar, eih koee naven namoone daa pajaamaa e
par feeodar aapane aahare lagaa hoeaa see uh aapanee teeveen te bachiaan lee koee kaparraa labhan lagaa hoeaa see | uhanaan de tan duaale ik leer vee naheen see|
aus bande ne, jis poochhalakott paaeaa hoeaa see, mathe ute tiaurreean paaeean te lag piaa aapaneean gandeean te looheean hoeean tagarreean lameean lataan upar us cheez noo fasaan | jo uh paa rihaa see, auh rabarr vaang us deean lataan duaale chanbarr giaa|
feeodar dee nigaah pee te has has ke uh dooharaa hon lag piaa|
vekho oe, opaanas noo haase naal, sattor deean kandhaan vee hilan lag peean|
oe vekho sahure noo, teeveenaan deean pattaan ton upar vaaleean rabarr deean juraabaan fasaa baitthaa
oe gaanh ho, teeveenaan kite manakh naheen hundeean
paa ke putaraa jaavengaa kidhar, sabh kujh vichon disan lagaa hoeaa e
opaanas daa chaa matthaa pai giaa|
vekh sahuree diaan noo, pajaame banaa kadte aa, eidde patale gandte dee chhil varage| naas vajee pee ai, eih pajaamaa e|
aus ddabaa kholh ke parhe maariaa te ik magaron ik, chhe zanaanaa vadde jaanghee upar hetthaan paa le | lich lich karade rabarr de jaanghee us deean lataan naal chanbarr ge|
achaanak malaahaan ne kan chuk le, jhatt ku khalhate rahe te fir khirrakeean boohiaan naal jaa vaje| baaharon bheerr hoohaa karadee andar aa varree see| ghorriaan ne agale pauarr chuke hoe san, te pitthaan ute shus... sus karadeean chaabakaan varan lag peean| sipaahee vee bhaj ke khirrakeean naal jaa lage| baazaar vich, malaah hathaan vich lutt daa maal farree idhar udhar bhajee fir rahe san| rasaale de javaanaan ne, aapane ghorre uhanaan de pichhe laae hoe san te saje khabe shus sus karadeean chaabakaan malaahaan dee khalharree udherr raheean san| age pichhe te moonh ute paindeean chaabakaan ne uhanaan daa huleean vigaarr ke rakh ditaa| chihare uton lahoo deean tateereean futt ke nikalan lag peean|
bhaje jaande malaah, jaanavaraan vaang, khaarree val vekhee jaa rahe san; akheer uh hor vadhere chaabakaan dee maar naa jhal sake te lutt daa saaraa maal idhar udhar suttade bhaj ge|
28
dabaadab dtol vajee jaa rihaa see| ik bigal dee aavaaz aaee|
hun saare baazaar vich sipaahee barre saaooaan vaang khalhote hoe san | bhaant bhaant de kaparriaan vich uhanaan daa saaoopunaa hor vee ajeeb lagadaa see| keean ne haalaan vee paseene deean maareean leeraan hee lattakaaeean hoeean san te keean ne kalaf lageean kameejaan aapaneean chauarreean chhaateean ute fasaa ke, lak duaale rasee banhee hoee see| keean ne teeveean de raat noo paaun vaale gaaoon, jaan angeean fasaaeean hoeean san, jis vichon uhanaan deean baahaan, dhauanaan te sir nikale hoe, barre ajeeb jihe lagade san | ik teejee kanpanee de moharee ne aapane nange pindde ute puchhalakott fasaaeaa hoeaa see| jis deean baahaan, masaan us deean koohaneean tak pahunchadeean san te nangeean lataan ute chittee jaalee dee lamee jaraab charrhee hoee see|
kozookh jabaarre ghuttee te hameshaa liskan vaaleean akhaan liskaandaa, authe
aa nikaliaa| us de pichhe pichhe kamaanddar san, suhaneean jaarajeean far deean ttopeean te kiramachee rang de kott paaee| lokaan naal uhanaan de chaandee marrheean te kaaleean mutthaan vaaleean, petteean naal kattaaraan lattak raheean san|
kojookh jhatt gharree khalhataa rihaa te aapaneean vinhadeean akhaan naal javaanaan noo ghokhadaa rihaa|
saathio
aus dee aavaaz use tarhaan hee bhaaree see, jad us raat, aus josh naal aakhiaa see, age vadha halaa bol dio
saatheeo, saaddee ih ik inakalaabee fauaj hai| aseen aapane bachiaan, beeveenaan, aapane budte maanbaap, einakalaab te aapanee dharatee lee larrade haan| ih saaddee zameen, saanoo kis ditee hai
auh utar dee uddeek karadaa ruk giaa, jo uh jaanadaa see ki koee vee naheen de sakegaa| javaan bilakul ahil te khaamosh khalhate rahe|
saanoo zameen kis ditee soveeat shakatee ne | tusaan kee keetaa hai tuseen chor, ddaakoo ban ture ho te lutt maar vich lag ge ho|
khaamoshee hor tanee gee | bhaaree aavaaz aakhee gee
main, dal de netaa de naate hukam dindaa haan ki jiharre jiharre lutt de mujaram ne, bhaaven ik dhaage dee golee hee kiaun naa hove, auhanaan noo panjhee panjhee korre maare jaan|
sabh deean akhaan us val chukeean geean| uh mailaa kuchailaa baniaa hoeaa see, aus dee paintt de cheetharre udde hoe san, aus daa khusiaa teeliaa daa ttop chibaa hoeaa hoeaa see|
jis vee lutt vich hisaa liaa hai, bhaaven kujh vee luttiaa hove, tin kadam age aa jaau|
gharree tthahir gee jiaun koee naa hiliaa|
fir achaanak... pair chuke jaan lag pe. te ik do tin karake dham dham boott zameen ute maarade age vadh aae| ginatee de bande, aapane asalee paattepuraane leeraan paaee, aapanee thaan khalhate reh ge|
agalee kataar vaale aapane naven be dtange kaparriaan vich khalhate, khet vich khalhate ddaraniaan vaang lagade san|
jo kujh tusaan kasabe vichon chukiaa hai, auh sabh dee saanjhee cheez hai; eih tuhaaddeean vahutteean te bandiaan noo vandd ditee jaavegee | jo kujh tuseen lai ke aae ho,
sabh aapane saahamane bhunje rakh dio|
pahilee kataar vich khalhate, jo kaparraa lataa jaan kujh hor chuk ke liaae san, aapane saahamane rakhan lag pe te jinhaan jaanghee te zanaaneean de pajaame, angeean, kalaf lageean kameezaan, naaeett gaaun te hor kujh paaeaa hoeaa see, laah ke nange dharrange, jhulase sareer kadt ke kharrhe ho ge| uh kanpanee daa leeddar vee jhaalaraan vaalee janaanaa nikar laah, saariaan de saahamane nangaa ho khalhataa|
lame lame baintaan naal bhariaa ik chhakarraa uthe aa giaa|
kozookh ne kanpanee de leeddar noo aakhiaa
koddaa ho jaa|
bandaa lataan baahaan ute jhuk giaa te us daa moonh, jhaalaraan vaalee nikar naal jaa lagaa| sooraj us dee nangee pitth loohan lag piaa|
saare kodde ho jaao| kajookh dee bhaaree aavaaz gajee|
sabh pitthaa ucheean karake kadde ho ge tapadee dhup deean kiranaan nange pinddiaan noo loohan lag peean|
kojookh pathar daa pathar kharrhaa vekhee giaa| is jhagarraaloo bheerr de lokaan ne us noo kamaanddar chuniaa see | ih muke ughar ughar ke painde san ki uh sharaab badale sabh noo vech devegaa| aapanee man marazee anusaar ihanaan us noo gaalhaan kadteean san|
eik ajihaa vakat vee aaeaa see jad uh us daa sangeenaan naal dtidd paarr denaa chaahunde san|
te hun, nangamanang, sir suttee us dee taabiaan vich pe hoe san|
taakat te uchataa dee havaa, jo kade us vele us andar jhulee see jad uh ik afasar banan vele lochadaa see, aus noo ik sufanaa vee naheen see aaeaa| par ih hor tarhaan dee havaa see; jiharree khaahash aj us noo prer rahee see, aus daa kujh hor hee rang see nashaa see | uh ihanaan bandiaan noo kujh naheen aakhegaa, aazaad kar devegaa, eihanaan noo jo kaindde hoe baintaan noo uddeek rahe san| is vele uh us de hukam age jhuke hoe san, par je us kade ih aakhan daa heea keetaa hundaa ki, saatheeo, aseen kisaanaan te afasaraan age samarapan karan lage haan taan uhanaan us de sareer vichon aapanee sangeenaan paar kar diteean hundeean|
achaanak kojookh dee bhaaree aavaaz goonjee
kaparre paa lo
sabh pairaan ute uchhal ke khalh ge, te aapaneean kalaf vaaleean kameezaan
te naaeett gaaun paan lag pe| kanpanee de netaa ne aapanaa gaaoon te chhe jaanghee fasaa le|
kojookh ne hath naal ishaaraa keetaa te do sipaahee chain daa saah lainde, baintaan daa dter chhakarre vich suttan lag pe| chhakarraa haualee haualee javaanaan vichon langhan lag piaa te sabh aapaneean chheettaan te linan de dter chuk chuk vich suttan lag pe|
29
anhere noo cheeradee ninmhee ninmhee chaanan dee loa sabh de chihare te sareer rushanaa gee| chhakarre de pahee te ghorre daa sir vee lisk pe| raat haase, galaan te kherriaan bharee see | geet lahireean utthan lag peean, koee saaz chherr baitthaa; vich vich ekaaraddeean dee dhun vaj utthadee| jithon tak nazar dee maar see, dhooneean bal raheean san|
te raat kise hor galon vee mahaan see, jis dee sabh noo uddeek see..|
kasabe ute bijalee de chaanane daa jalo see|
tirr tirr karake baladee ag dee laal laal loa vich ik jaataa pachhaataa chiharaa chamak rihaa see | sadake bebe gopareenaa | us daa khaavand bhedd dee khal ute bheje khaamosh lettiaa hoeaa see | dhoonee de aas paas, chihariaan ute laal bhaah maarade, sipaahee baitthe hoe san, jo saare de saare vaddee bebe gopareenaa de pindd de san| ubaalan lee ag ute bhaandde san, par vich niraa paanee piaa hoeaa see|
bebe gopareenaa jhoor rahee see
aah prabhoo eesaa te meree prabhoo dee maataa, eih jiaoon vee kiho jihaa hai | aseen khabare kithon ttur ke, kithe aa pahunche, te moonh vich paan noo ik burakee vee naheen| ajeeb rang dtang ne saadde naven haakamaan de, jo saanoo adhee rottee vee naheen de sakade ankaa kidhar disadee naheen, te budte ne gal naa karan dee khabare sahu hee khaadhee hoee ....|
saare mukh maarag te dhooneean bal raheean san|
ag de laage par is de chaanan ton parhe, pitth bhaar aapane sir ute doven baahaan rakhee te aakaash val akhaan laaee, eik sipaahee sochaan vich piaa hoeaa see| par us noo taariaan dee koee khabar naheen see| us dee aatamaa dukhee see te uh kise gal noo chet rihaa see, jo us dee yaad vich naheen see aa rahee| uh sir ute hath rakhee, ause tarhaan sochaan vich gote khaandaa rihaa|
degachee vich paanee ubal ubal jhalaa ho rihaa see|
bebe gopareenaa kolon hor chup naa rihaa giaa|
aj tak kade injh hoeaa e eithe lai aae ne sabh noo maran lee| jinaa marazee ubaalee jaau, akheer taan paanee naal hee dtidd bharanaa hai|
eh vekho | boott vaalaa pair age vadhaandaa sipaahee aakhan lagaa| boott valaaeitee see te upar us naveen nakor birajas paaee hoee see|
doojee dhoonee ute ekaaraddeean deean suraan utth raheean san| door door baladeean dhooneean vichon kadee chaanan ho jaandaa, te kadee jhatt ku lee anhere |
ankaa kidhar gee| uh kithe honee e kee labhadee honee e pee budtiaa, lamee taan ke gelee vaang piaa hoeaa en... us noo de ik changaa jhoottaa, putt sutt us de sir de vaal| tere moonhon gal naheen nikaladee|
farraa de meraa hukaa te tamaakoo lage soottaa|
sipaahee dtidd bhaar ho giaa, aapanaa laal soohaa moonh talee ute dhar ke ag val vekhee jaa rihaa see|
ekaaraddeean barreean sureeleean tarazaan chherr rihaa see | dhooneean duaale haase, tthatthe te geet hilore lai rahe san| uh sabh vee rab de jeev san te harek dee koee maan see...|
auh barree nisal aavaaz vich idhar udhar deean galaan karadaa rihaa te ik khaamoshee galaan te haase ute chhaaee hoee see, sabhanaan de nakaan naal patthaar valon ik sarrhaand aa ke khahindee langh gee| uthe khabare kineean lothaan sarr raheean san|
eik vadderee umar daa sipaahee utth ke us mundde val vekhan lag piaa, jo galaan kar rihaa see| us ag vich thuk suttee, jo jhatt ku his his karadee rahee| ih khaamoshee khabare hor kinee der ise tarhaan chhaaee rahindee, je achaanak ghabaraaeean hoeean aavaazaan daa shor naa utth paindaa
kee ho giaa e
auh kauan hai
sabhanaa de sir udhar murr ge te koee kahin lagaa
age ttur oe choohiaa|
josh naal bhare sipaaheean dee ik bheerr ag duaale ghir gee; anhere vichon laal chihare, autaanh chuke hoe hath te sangeenaan disan lag peean| uhanaan vichakaar te uhanaan naal vakharaa jihaa disan vaale ik patale jihe jaarajeean de modtiaan ute sunahiree rang deean feeteean lageean hoeean san | uh munddaa jihaa
see, borraa jihaa sarakesheean kott paaee|
jis tarhaan jaanavar khaarree ute khalhataa bittar bittar vekhee jaandaa e, ause tarhaan uh aapane varr ke liaaun vaaliaan val vekhee jaa rihaa see| us deean eneean suhaneean kaaleean akhaan, kise kurree de chihare dee shaan hundeean| us deean pipanaan thale lahoo de ttepe iaun kanb rahe san, jiaun atharoo | iaun jaapadaa see ki munddaa hune kuralaa pavegaa, maan | par us de moonhon koee gal naa nikalee te bas bitt bitt uh vekhadaa hee rihaa|
eik jhaarree pichhe chhupiaa see, josh naal ik sipaahee boliaa| bas sabab naal hee mainoo dis piaa| main jhaarreean vich jangal paanee jaa rihaa saan ki munddiaa ne raualaa paanaa suroo kar ditaa age jaa ke mar oe kutee diaa putaa, thorrhaa jihaa hor agere| main jhaarreean vich hor agere door giaa te uthe mainoo koee kaalee jihee cheez dasee| sochiaa pathar hovegaa te hath laa ke ttohan lag piaa te ihee see uthe| main rafal daa batt maaran lagaa saan |
langhaa de andar us de, kee piaa uddeekanaa en| ik nikaa jihaa sipaahee sangeen maaran dee tiaaree vich age vadhadaa boliaa|
ruk jaa, ruk jaa| aale duaale khalhate lok bol pe| kamaanddar noo jaa ke khabar kar de |
jaarajeean munddaa haarre kadtadaa boliaa
mainoo bharatee kar liaa giaa see... fauaj vich main keetaa kujh naheen| mainoo ithe bhej ditaa giaa see | meree maan vee hai|
naven siron, mundde deean pipanaan naal lahoo bhije hanjhooaan de ttepe lattakan lag pe, jo us de paatte hoe sir vichon vagee jaa rihaa see| aale duaale sipaahee aapaneean bandookaan dee chuneean ute sir ttikaaee, maayoos jihe khalhate hoe san|
sipaahee jiharraa dtidd bhaar lettiaa ag val bitt bitt vekhee jaa rihaa see, kahin lagaa
munddaa hee e haalaan, solhaan ton vadh daa naheen honaa|
kee hor bol pe
toon kauan hundaa en kulak saaddee larraaee taan baal sainikaan naal hai, jaarajeean khabare kiaun age aa ge kis aakhiaa see uhanaan noo pangaa lain lee aseen kasaakaan naal aakharee dam tak larrade haan te kise tarhaan dee pangebaazee pasand naheen karade| je toon saadde kise kam vich lat arraaee, taan teraa berraa bane laa diaange|
chaare paasiaun josh te guse bhareean aavaazaan aaun lag peean| doojeean dhooneean ton vee lok idhar aaun lag pe|
kauan hai uh
munddaa e koee haalaan us de dudh de dand ne|
oe chhadd su pare |
eik sipaahee bhairraa jihaa moonh banaandaa, ag ute rakhee ketalee val vadhiaa| ik kamaanddar vee age aa giaa| us mundde ute ik uddadee jihee jhaat paaee te enee haualee jihe ki jaarajeean mundde dee kaneen naa pai jaae, kahin lagaa
golee maar dio |
eidhar aa oe| do sipaaheean ne modtiaan ute rafalaan rakhadiaan te binaan mundde val takiaan, khahuree jihee aavaaz vich aakhiaa|
mainoo kidhar lai chale o
tine tturan lag pe| anhere vich javaab miliaa
haiddakuaarattar, puchh gichh lee| toon uthe hee savengaa|
jhatt ku magaron rafal chalan dee aavaaz aaee| aavaaj pahaarraan ton goonjadee kite jaa ke alop ho gee, par raat haalaan vee is aavaaz naal bauandalee rahee| do sipaahee hetthaan akhaan karee aae te chup karake ag kol baitth ge | raat is akheeralee golee ute jhooradee pee see|
eis lamakadee goonj noo bhulan dee taangh vich, saare ik ver, pahilaan naal vee uchaa uchaa bolan lag pe| koee ekaaraddeean ute suhanee jihee dhun vajaan lag piaa te koee ik taare ute ungalaan ttunakaan lag piaa|
.. so aseen jangal vichon langhade chattaan tak puj ge| iaun mahisoos hundaa see, jiaun kam paar ho giaa see ki saadde kolon chattaan ute charrhiaa naheen jaanaa te naa kite hor jaaeaa jaanaa see| din charrhe, sabh noo golee maar ditee jaavegee|
barree museebat vaalee sathitee see, kise hor ne aakhiaa te has piaa|
saanoo pakaa yakeen see ki uh sauan daa bahaanaa hee kar rahe san, kutee de putar te utth ke saadde andar sikaa tun denage te us uchee thaan ton das rafalaan vaale sipaahee, saaddeean dohaan rajamainttaan noo makheean vaang maar ke sutt sakade san| khair, eik dooje de modtiaan te sir ute pair dharade, aseen charrh ge|
auh vee uthe hee, saadde naal hee charrh rihaa see jad aseen bilakul chottee ute pahunchan hee vaale saan, bas keval pandaraan ku futt chattaan hor upar reh gee see
ki dandee, kandh vaang age aa gee| hun aseen kee karade kujh vee naheen| saadde saariaan de dil ttutt ge| battake ne ik sipaahee kol rafal farrhee te ik viral vich fasaa ditee te rafl ute pair dhar ke charrh giaa te us ton magaron asaan sabh ne, aapaneean rafalaan idhar udhar viralaan vich fasaaeean te chottee ute jaa charrhe |
saaddee ik pooree dee pooree palattan de lok samundar vich ddub ge| aseen ik ik pathar uton chhaalaan maar rahe saan| anheraa pai giaa see | uhanaan de pair ukharr ge te ik dooje upar ddigade hetthaan aa pe| sabh ddub ge|
bhaaven uh jineean marazee golaan gapaan naal aapanaa dhiaan us rukhaan vich goonjadee aavaaj valon morran dee koshis pe karan, par uh use tarhaan raat de anhere vich vaayoomanddal vich lattakee hoee see|
achaanak bebe gopareenaa aapanee ungal muhare karadee kahin lagee
auhee kee ho sakadai
saare udhar vekhan lag pe| door anhere vich jithe uh jaanade san ki pahaarr hai, auhanaan noo ucheean ucheean kee mashaalaan vichon fuf faf karadaa, dhoonaan nikaladaa disiaa|
anhere vichon kise mundde dee jaanee pachhaanee aavaaz aaee
eih saadde aapane sipaahee te kujh sathaanak bande ne, jo laashaan lee jaa rahe ne| saaraa din uh ise kam vich lage rahe ne|
fir chup chaan ho gee|
30
fir din charrh giaa| samundar enaa lishak rihaa see ki akhaan chundhiaa jaan, neele neele pahaarraan deean rekhaavaan ubhareean hoeean san| mukh maarag jiaun jiaun val pech khaandaa upar upar hoee jaandaa see, auh neeven neeven hunde jaande lagade san|
door hetthaan kasabaa, eik nikaa jihaa chittaa ttimakanaa jihaa lagadaa see, jo haualee haualee akhon ohale ho giaa| neelee khaarree pingal deean sidheean leekaan vaang paaeaa vich marrhee jaapadee see | binaan saaeen khasam de jaarajeean jahaaz kaale ttimakaniaan varage lagade san| barre dukh dee gal hai, laal sainaa de sipaahee uhanaan noo aapane naal naa lijaa sake|
par fer vee batheraa lutt daa maal uhanaan de hath lagaa see, hun uhanaan kol
chhe hazaar top de gole te tin hajaar kaaratoos san| kamaal de jaarajeean ghorre, kaale siaah jotariaan vich jupe, solaan jaarajeean topaan khichan vich zor laa rahe san| jaarajeean chhakarre, bhaant bhaant deean cheezaan vasataan naal bhare pe san | larraaee de maidaan de ttaileefon, kanddiaaleean taaraan te davaaeean| saamaan vaalee gaddee vich ainboolains gaddeean daa vaadhaa bahut khushee dee gal see| kise cheez dee koee ghaatt naheen see dis rahee, par do cheezaan dee barree thurrh see kanak te sukaa ghaah|
barre sabar naal, bhukhe ghorre, thake sir uchhaalade tturee jaa rahe san | sipaaheean ne aapaneean petteean ghutt ke banheean hoeean san | par uh barreean charrhadeean kalaan vich san, kiaun jo harek dee pettee vich do sau jaan tin sau kaaratoos pe hoe san| makheean dee sir ute tanee chhataree hetthaan, mittee ghatte de badal uddaande, auh barree masatee naal tturee jaa rahe san | makheean daa is muhinm naal pakaa saath see | ddalhakaan maarade sooraj dee roshanee vich geet gaae jaa rahe san
madhushaalaa vich vodakaa
beear te sharaab dee lagee e bahaar...|
chhakarre, bagheean te gaddeean sarrak uton cheen cheen karade tturee ge| soohe sirahaaniaan ton chaanbhale bache, sir chuk chuk pe vekhee jaande|
kee lok mukh maarag daa morr bachaan lee vichon hunde tturee jaa rahe san ik ik dee pangatee vich thake ttutte teeveean marad, siraan ute puraaneean ttopeean paaee, nange paireen sotteean daa sahaaraa lai ke tturee jaa rahe san| uhanaan noo hun aapane maal ddangaraan te kukarr choochiaan dee koee chintaa naheen see rahee naa koee gaan rahee see, naa soor te naa chooche bhukh ne kute vee kite naheen san rahin dite|
eik attatt bheerr val khaandee, pahaarree sikharaan te dandeean te sukharr charrhaaeean uton langhadee, pahaarraan de silasaliaan noo kachhadee fir paar sattaipee vich jaa pahunchan noo jithe anh daataa kaafee see, tarale lai rahee see|
bhul jaao dukh te gam yaaro,
aao chuk piaale te makhamoor ho jaao...|
kasabe vichon naven geetaan de reekaaradd uhanaan de hath aa ge san|
apahunch chotteean, neele aakaash noo chhonhadeean peean san|
thale hetthaan nikaa jihaa kasabaa neele dhundhalake vich ubhariaa hoeaa see| khaarree daa aalaa duaalaa dhundhalaa hoeaa hoeaa see | neelee kadee vaang uchaa uchaa hundaa samundar, mukh maarag de rukhaan deean chotteean de pichhe chhup giaa see| chaare paase mittee ghattaa, makheean te dtigaan dis raheean san te door door faile hoe san kanvaare
jangal jo jaanavaraan dee baadashaahat san|
trikaalaan dtale saamaan vaalee gaddee vich lagaataar aaundee cheekhaan dee aavaaz vich, chhakarriaan dee cheen cheen madham ho gee|
maan..maan...mainoo bhukh lagee e.. bhukh bhukh lagee e maan |
maavaan kaale te murajhaae panchheean vaang age noo dhauanaan te chunjhaan nikaleean hoeean, vaahane paireen aapane paae lahinge dhareekade, chhakarriaan de naal naal sarrak dee charrhaaee charrhadeean laal sooheean akhaan naal bachiaan val bitt bitt vekhee jaa raheean san| javaab vee uh kee dendeean|
auh uche hee uche charrhade chale ge| jangal ghatt sanghanaa hundaa giaa te pichhe reh giaa| ucheean khalhateean dandeean, khadd te bhaare age vadhe chattaan injh jaapade san, jiaun uhanaan ute aa painage.. ik ik birrak aavaaz, ghorriaan daa vajadaa ik ik pauarr, paheean dee cheen cheen chaare paase goonj rahee see, te vich ralee hoee see manakhee aavaazaan dee haa haa kaar | har pal is kaafale noo sarrak ute peean ghorriaan deean lothaan vichon langhanaa pai rihaa see|
achaanak tapash jiaun ghatt ho gee| sikharaan valon havaa vagan lag pee| binaan birrak, pal pal anheraa vadhadaa giaa| jhatt anheraa fail giaa te siaah kaale aakaash vichon garr garr karadaa paanee gham gham ddigan lag piaa| ih kite meenh naheen see varh rihaa, par uton garrhakadaa harrh aa giaa see, jo lokaan noo pair rorrhan lag piaa see| anhere vich chaare paase paanee hee paanee ho giaa | paanee uton, hetth chaare paasiaun garrhakadaa vag rihaa see | paatteean hoeean leeraan te guthaan hoe sir de vaal paanee vich bhij ke chattaaee vaang ho ge| kaafale de pair ukharr kharrhote| lok, chhakarre te ghorre sabh fas ge| paanee de rorrh ne, sabh noo ik dooje naalon nikherr ke khabare kidhar daa kidhar kar ditaa, naa kujh disadaa see, naa pataa lagadaa see ki uhanaan naal kee ho rihaa see|
koee cheekhadaa kharraa khalhataa rurrhee jaa rihaa see, koee paanee vich ddigaa rurrhee jaa rihaa see| par harrh dee garrhak age, auhanaan cheekhaan daa kee zor see | eddaa jor daa toofaan aaeaa hoeaa see, jo injh lagadaa see ki aakaash te pahaarr sabh noo uddaa ke uhanaan de siraan upar sutt devegaa te ih vee kauan aakh sakadaa see ki pooree gaddee dee gaddee, chhakarriaan te ghorriaan samet rurrhadee jaa rahee see |
madad|
khabare duneean daa ant see ih|
sabh uchee uchee raualaa paa rahe san, par is toofaan dee shukaatt age uhanaan
deean cheekhaan noo kauan sunadaa see|
kee ghorre paanee de vahin vich rurrhade, gaar vich pahunch ge te naal hee dhooh ke lai ge bachiaan naal bhare chhakarre noo te lok fase fasaae, einjh tturee ge, jiaun chhakarraa uhanaan de age age haalaan vee tturee jaa rihaa hove|
dooje chhakarriaan vich paanee vich gote got hoe bache, bhije sirahaaniaan te leeraan vich sahime, cheekhee jaa rahe see|
maan... maan... ddaiddee..|
eis harrh dee garrhak age uhanaan deean dukhee cheekhaan kee aakhan| anhere vich pathar rirrhade khabare kithe jaa ddigade san | paanee vichon langhadee havaa, jhaliaan vaang cheekhaan maaradee, khabare kidharon aaundee see te kidhar jaa nikaladee see|
achaanak kaalee bolee raat vich ik neelee jihee bhaah lishakadee| door pahaarraan deean rekhaavaan, dandeean, khadd, ghorriaan de kan jiaun saahamanion ubhar aae.. vekh ke akhaan noo kee chobh jihee paindee see is kanbadee bhaah vich har cheez muradaa, bejaan, beharakat jaapadee see| beharakat vigeean vagadeean dhaaraan, bhagaan suttadeean vagadeean nadeean, beharakat ghorre age daa ik pair chukiaa hoeaa te beharakat uh lok jo is vaatt ute binaan kite ruke tture jaa rahe san, tturee jaa rahe san kaale moonh addee jiaun koee gal moonh vich aa ke ruk gee hove te beharakat san bachiaan de uh neele pe hath, jo bhije sirahaaniaan ute beharakat ttike hoe san| sabh kujh is kanbadee aavaaz neelee laia vich beharakat ho gee see | jiaun sabh kujh jam giaa hove|
einjh jaapadaa see ki is neelee loa daa kaanbaa saaree raat chhirriaa rahegaa, par jiven achaanak ih aaeaa see| use tarhaan takadiaan takadiaan, kite lop vee jaa hoeaa|
raat de anhere ne sabh kujh khaa liaa, par achaanak is chaare paase failee chup chaan noo jhoodee ik aavaaz jihee gujee, jiaun pahaarr deean vakheean paatt geean hon te vichon aandaraan edde zor dee garr garr karadeean baahar nikal aaeean hon ki raat dee vishaalataa noo saanbh ke rakhanaa aauakhaa ho giaa hove| sabh kujh ttotte ttotte ho ke garrhakadaa, chaare paase, kheddaan, khaaeean te jangalaan vich rirrhadaa jaa ddigaa | lokaan de kan bole ho ge te bachiaan vich jiaun saah sat samaapat ho giaa hove|
saamaan gaddee, sipaahee, bandookaan lakarr deean petteean, reefoojeesabh kujh ahil kharrhaa see| lok te chhakarre sabh is harrh te toofaan, garaj te lishakadee maaroo bijalee age aapane taraan guaa baitthe san| skatee daa akheeralaa kan vee baakee
naheen see reh giaa kise vich| gharre behaal godde godde paanee vich kan suttee tturee jaa rahe san| is bauree raat de dukhaan te kaleshaan dee koee kee kahaanee paave|
te din charrhe sooraj deean kiranaan lishakan lag peean dhotee dhaatee havaa, ddaadtee nikharee hoee see, neele pahaarraan ute jiaun dhotee hoee maheen chaadar khilaree pee hove| bas, jo chiharaa kaalaa piaa hoeaa see, jaan suk ke moonh age noo nikal aaeaa see, jaan hadd godde ragarr ke khalhataa hoeaa see, taan uh see manakh| uh thake haare ghorriaan noo ttoran lee vaah laa rahe san te ghorre| age bhuke hoe sir, pinjar nikale hoe te suke chamarre upar dhote hoe vaal naal chanbarre hoe|
eihanaan mauataan dee khabar kozookh noo ditee gee|
gal injh hai saathee kozookh, tin chhakarre, lokaan te sabh kujh naal lad ladaae, khadd vich rurrh ge ne| ik baghee ute ik chattaan aa ke ddigee, te uh ttotte ttotte ho gee| do bandiaan noo bijalee maar gee | teejee kanpanee de do bandiaan daa kujh pataa naheen lag rihaa| kee ghorre mukh maarag ute ddige dtatthe mare pe han|
kojookh ne paanee naal dhote mukh maarag val te bemuhaare chattaanaan val nigaah maaree|
aseen raat rukaange naheen uh kahin lagaa, raat din tturee jaanaa hai| age hee age vadhee jaanaa hai|
saathee kozookh ghorriaan de vas daa hun ih naheen rihaa| ik mutth sukaa ghaah kite naheen| jad aseen jangalaan vichon langhade saan taan uhanaan noo patar torr torr khuaande saan, eithe taan hun pathar hee pathar reh ge ne|
kojookh jhatt ku lee mauan rihaa|
binaan gharree dee dtil matth de tturee chalo| us aakhiaa| je aseen ruke, saare ghorre tabaah ho jaanage| hukam likho|
pahaarr dee havaa ddaadtee nikharee hoee see te saah lainaa zindagee de ghutt bharanaa see, par ihanaan hazaaraan bandiaan lee is dee koee khich naheen see rahee| uh akhaan bhunje ttikaaee, chhakarriaan jaan topaan de naal naal, sarrak de ik paase tturee ge| rasaale de bande ghorriaan ton utar ke, auhanaan dee lagaam farree pichhe pichhe, turee jaa rahe san|
chaare paase banjar khushak sukharr chattaanaan de adde moonhaan vaaleean khaddaan, jiaun aapane shikaar noo harrap kar jaan lee uddeek raheean hon | khaaeean vich dhund failee hoee see|
siaah chattaanaan te daraarraan chhakarriaan dee lagaataar cheen cheen, paheean dee
kharr kharr te pairraan dee kaarr kaarr te kharrak kharrakaar naal goonj geean khaamoshee sagon kee gunaan uchee ho ke goonjee te gajadee langh gee| sabh chup chaan vich tturee jaa rahe san| je kise cheekh vee maaree hundee, taan is role vich je kee meelaan vich failiaa hoeaa see, ddub jaandee |
eithon tak ki bache vee naa cheekhade san te naa rottee mangade san| uhanaan de muradaa bejaan sir hilee jaande san | maavaan noo koee lorr naheen see ki uh bandiaan noo chup karaandeean, auh chhakarriaan de pichhe pichhe, bheerr naal bhare us mukh maarag ute akhaan ttikaaee tturee jaa raheean san, jo upar upar hundaa aakaash val pahunchan dee kar rihaa see| uhanaan deean akhaan khusk hoeean hoeean san|
jis vele koee ghorraa ruk jaandaa, chhakarre vich baitthe saariaan de bhaia naal satar sukan lag painde| shudaaeean vaang, auh hetthaan chal ke pahee noo thamh lainde te chhakarre vich modte de ke zor jor dee raualaa paande te shussus karade chaabakaan ghumaaee jaande te uhanaan daa raualaa us sadaa dee chhakarriaan dee cheen cheen vich jo anaginat paheean dee kharr kharr naal kee gunaan vadh uchee ho ke goonjadaa see, gunm ho jaandaa |
ghorraa masaan ik de kadam hor tturadaa, ddagamagaandaa te uthe hee ddig paindaa| thamh ttutt jaandaa, fir us noo koee naa utthaa sakadaa, lataan aakarreean peean hundeean, dand baahar noo nikale hunde te us deean akhaan age anheraa chhaaeaa hundaa|
bachiaan noo chhakarre vichon baahar kadt liaa jaandaa| maan vaddiaan noo dhakaa maar ke age laa laindee te niaaniaan noo kuchharr jaan pitth ute paa laindee| jad bache vadhere hunde, maan ik noo jaan dohaan noo sarrak ute ddige chhakarre vich hee chhadd dendee te binaan pichhe ik jhaat paaeaa hanjhooaan rahit akhaan door sarrak ute ttikaaee tturee jaandee| us de pichhe dooje lok binaan vekhe tturee jaande te ddige hoe chhakarre de duaalion dooje chhakarre langhee jaande| jeeaunde ghorre mare hoe ghorre val vekh ke moonh dooje paase fer lainde| jiaoonde bache ddig hoe chhakarre vich pe dooje bachiaan kolon dee langh jaande te uh berok goonj rahee cheen cheen beete noo khaa jaandee|
eik maan, jo aapane bache noo kee meel chukee tturee aaee see, thak ke larrakharraan lag pee, aus de godde javaab de ge| mukh maarag chhakarre te chattaanaan us de duaale ik dhund vaang pasaran lag pe|
naa, main taan kade vee uthe naheen pahunch sakadee...|
auh sarrak kandte vattiaan de ik dter ute baitth gee te bache val vekhadee, aus noo hathaan vich uchhaalan lag pee te chhakarriaan dee attatt kataar us de kolon langhadee gee|
aus de bache daa kaalaa sukaa moonh khulhaa hoeaa see| us deean goorreean neeleean akhaan taarre lageean hoeean san|
auh ron haakee hoee hoee see|
mere laal, mere bache, mere ful main tainoo dudh kithon diaan|
auh bache daa moonh chunm chunm ke behaal ho gee, jo us dee jind see jaan see, te ik ik khushee daa sahaaraa see| par us deean akhaan khusk san|
nikaa kaalaa moonh sakhat piaa hoeaa see te us deean taarre lageean akhaan ute chittaa aaeaa hoeaa see| us ghutt ke us daa nikaa jihaa moonh aapanee chhaatee naal laa liaa| uh tthanddaa tthaar hundaa jaa rihaa see|
meree bachee, meree laaddo, toon sadaa lee dukh ton chhutt chalee e, meree raane|
bache daa nikaa jihaa sareer us dee jholee vich aakarr giaa|
aus vatte pare karake thorrhee jihee thaan hathaan naal puttee te aapanee laaddalee noo vich littaa ditaa| us de gale vichon taveet laah liaa, aus ute bukaan naal mittee paaee te chhaatee ute karaas daa chinh banaa ke, khaamosh khalhe gee|
binaan udhar dhiaan keete lok langhade ge | chhakarriaan dee attatt kataar cheen cheen karadee langhadee gee te is bhukhee cheen cheen dee goonj bhukhe patharaan vichon parat ke aaundee gee|
dasate de sabh ton age, ghorriaan ton hetthaan dtal ke savaar larrakharraande ghorriaan deean raasaan farree, aapane pichhe pichhe khichee tturee jaa rahe san | ghorriaan de kan kutiaan de kanaan vaang hetthaan ddige jhoolade jaa rahe san|
garamee tez ho gee| makheean jo jhakharr toofaan vele chhakarriaan de hetthaan jaa varreean san, fir toon toon karadeean baahar nikal aaeean te chaare paase thaan kaalee kar chhaddee|
oe munddio tuseen kiaun bhijee bilee vaang ttangaan vich poochh lee idhar udhar lapakade fir rahe ho koee hek chhadd yaar|
koee vee naa agon boliaa| sabh thake ttutte tturee ge| rasaale de javaan, ghorriaan noo aapane pichhe pichhe khichee tturee jaa rahe san|
ddaadte nikame o yaar, oe koee tavaa hee laa dio|
aus taviaan vaale jhole vich hath maariaa te ik vichon kadt liaa, te ute chhape haraf parrhan lag piaa b.. bi.. bim, ...bo ... bam, oe eh kee aoott pattaang
m.. mas.. khare... jo hasaan ge | khabare kee aoott pattaang hai| par chalo laa
dio |
aus vaaje noo jo ghorre dee pitth ute piaa hoeaa see, chaabee ditee te ute tavaa ttikaa ke rakh ditaa|
jhatt ku us de chihare ton sachee muchee dee hairaanee dee jhalak disee, fir uh us meree vich akhaan jorr ke vekhan lag piaa te kanaan teek us deean vaachhaan khirr geean... us daa ik ik dand lishakiaa te fir us noo haase dee jiaun ik chhoot dee bimaaree lag gee te us daa haasaa vakheean paarran lag piaa| gaaun dee thaaeen tave vichon injh haase de bule nikal rahe san jiaun vaaje vich koee baitthaa has has dooharaa choharaa ho rihaa hove| do bande has rahe san | pahilaan ik fir doojaa te fir doven ikatthe | haasaa vee barraa ajeeb jihaa see, kade bachiaan varagaa jiaun koee uhanaan noo kut kutaarreean kadt rihaa hove te kade kade enaa uchaa uchaa ki aalaa duaalaa vee hil jaae| uh enaa hase, enaa hase ki uhanaan daa sangh sukan lag piaa te khangh chhirr gee| par uh hasee jaa rahe san, jhaliaan vaang sir maar maar jiaun zanaaneean noo miragee pai rahee hove| uhanaan deean vakheean paattadeean jaa raheean san te haasaa see ki tthalhiaa naheen see jaa rihaa|
paidal tturade rasaale de bande us dhoote val vekh vekh, jo kee tarhaan de haase deean aavaazaan kadt rihaa see, musakaraan lag pe| is haase dee bimaaree aisee pee ki ik noo hasadaa vekh ke doojaa vee hasee jaa rihaa see, te fir kithon kithon tak ih lahir jihee fail gee|
eih haualee haualee tturade piaadaa fauaj vich vee jaa pahunchee| uthe vee saare hasanaa shuroo ho ge, binaan is gal ton vaakaf hoe ki gal kee see | haase deean lahiraan sabh noo jhoonadeean pichhe val jaa pahuncheean|
ho kee giaa saariaan noo puchhade vee jaande, te has has doohare hunde, aapaneean vakheean vee ghuttee jaande|
piaadaa fauaj de bande hase te saamaan vaalee gaddee vaale hase, reefoojee hase, akhaan vich khauaf bhareean maavaan haseean, meelaan meelaan vich sabh mukh maarag ute tturade hasee jaa rahe san te naal naal chhakarriaan dee cheen cheen te paheean dee kharr kharr vee jiaun bhukhe patharaan vich haasaa goonjaa rahee see|
jis vele haase dee ih lahir sabh noo hilore dendee kojookhakol pahunchee us daa cheharaa range hoe chamarre vaang ho giaa te fir pooree muhinm vich, pahilee ver chittaa ho giaa|
kee ho rihaa hai
aus daa sahaaeik, jo haase naal hil rihaa see, barree mushakal naal kaaboo paandaa kahin lagaa
kee koee aakhe| sabh paagal ho ge ne| main hune jaa ke pataa laa ke aaundaa haan|
kozookh ne jhatt chaabuk sahaaeik de hathon khoh lee, ghorre dee lagaam farree te dtilarr jihaa kaatthee ute beh giaa| us barree bedaradee naal chaabakaan maar maar ghorre deean vakheean sek chhaddeean| moeaa mukiaa ghorraa kan hetthaan suttee, haualee haualee tturan lag piaa te udhar chaabakaan ne us dee kholh udherr ke rakh ditee te fir mande haal, zaraa dauarran lag piaa|
aus de chaare paase haase de bulhe utth rahe san|
kojookh noo iaun mahisoos hoeaa, jiaun us de chihare deean ragaan farrak raheean hon te us barree pakee tarhaan aapane jabaarre ghutt le| akheer uh sabh ton age hasan vaale haraaval kol jaa pahunchiaa| gaalh kadt ke us barre zor naal chaabak tave ute de maaree|
band karo is noo |
ttuttaa hoeaa tavaa chichalaa ke chup ho giaa te chaare paase jiaun haase dee ag ute paanee hai giaa te chup chaan ho gee te is chup noo torradee, fir uhee chhakarriaan dee cheen cheen te kharr kharr kee gunaa uchee ho ke goonjadee, vaataavaran vich khilar gee|
koee uchaa uchaa aakhan lagaa
daraa
mukh maarag hetthaan val noo chalan lag piaa|
31
auhanaan vichon kine
panj|
jangal, aakaash te door kharrhe pahaarr dhup dee tapas naal jiaun dhundhale pe hoe san|
eiko vaaree
haan
keeaooban gashat daa sipaahee, aus de chihare uton paseene deean tateereean
chhutt raheean, aus de moonh dee gal haalaan pooree vee naheen see hoee ki hujhakaa khaa ke aapane ghorre de ayaalaan ute aa piaa| ghorre deean vakheean jhag chhadd raheean san te makheean ne us chhibaa paaeaa hoeaa see te uh sir maar maar, savaar de hathon lagaam khichan lee zor laa rihaa see|
kojookh ik nikee jihee baghee vich, kochavaan te aapane sahaaeik naal baitthaa hoeaa see | uhanaan de chihare soohee bhaah maar rahe san, jiaun hune garam paanee naal nahaa ke aa rahe hon| sivaae gashat de sipaahee de uthe aas paas koee rooh vee naheen see disadee|
mukh maarag ton kinee ku door hai
keeaooban ghorr savaar ne aapanee chaabak naal khabe paase sainat keetee|
auhanaan jhaarreean ton koee atth das meel parhe|
koee hor sarrak vee jaandee e udhar
haan
kasaak taan naheen kite
koee kasaak naheen| saadde bande pandaraan meel age ge hoe ne, kasaakaan daa kite naan nishaan naheen| ithon koee veeh panjhee meel door kasaak faaramaan vich khaaeean puttan lage hoe ne|
kozookh de chihare deean naarreean farrak raheean san jo achaanak shaant pe geean|
haraaval noo rok dio saare de saare dal noo doojee sarrak ute jaan noo aakh dio, te saareean rajamainttaan, reefijee, saamaan vaaleean gaddeean noo, auhanaan panjaan mooharion kataar vich langhan noo aakho |
keeaooban savaar kaatthee ute thorrhaa jihaa adab naal age noo jhuk giaa, jiaun zabat vich rahinaa chaahundaa hove te kahin lagaa
aseen aapane raah ton bahut laanbhe ttur jaavaange| lok pahilaan hee ik ik karake sarrak ute ddigee jaa rahe ne| uton at dee garamee hai te khaan lee kujh vee kol naheen|
door failee sarrak noo kojookh deean vinhaveean akhaan ghooradeean ghuradeean socheen pai geean| tin din beet ge.. lokaan de moonh nikal aae san| akhaan vich bhukh daa taralaa lishak rihaa see| tin din hon lage, kise noo anh naseeb naheen hoeaa | pahaarraan noo bhaaven langh aae, par banjar pabeean noo langh jaaeee taan kite jaa ke kise pindd vich pahunchiaa jaave te bandiaan te ghorriaan lee koee anhapaanee
naseeb hove| par jinee chhetee ton chhetee ho sake, eithon nikal jaanaa chaaheedaa hai| kasaakaan noo khaaeean vich morache naheen banaan dene chaaheede| ik pal vee hathon naheen jaan denaa chaaheedaa| das baaraan meelaan daa val khaa ke jaanaa ttheek naheen|
auhanaan us javaan keeaooban dee shakal ute nigaah maaree, jo garamee te bhukh naal kaalaa piaa hoeaa see| us deean akhaan lishakeean te ghutte jabarre hile
fauaj noo naal vaalee sarrak ute morro, te vekhan dio, age kee hundaa e|
jo hukam|
keeaooban ghorr savaar ne aapane sir ute paseene vich bhijee asatarakhaanee ttopee ttheek keetee te aapane niradosh ghorre noo chaabakaan jarrh diteean, jo ik dam garamee te makheean noo bhul giaa te pairaan ute uchhalan lag piaa te fir mukh maarag de naal naal durrakee chaale pai giaa|
asal vich age koee mukhamaarag naheen see | jo see, auh see bhooree chittee mittee de uddade gol gol chakar jo rukhaan deean chotteean uton dee hunde door pahaarreean val uddade jaa rahe san ate uhanaan mittee ghatte de chakaraan vich hazaaraan bhukh teh deean sataaeean roohaan tturee jaa raheean san|
kozookh dee lakarr dee baghee hetthon upar tapee hoee, kharr kharr karadee jaa rahee see| us dee gadee de hetth ik tapadee masheenagan daa moonh baahar noo nikaliaa hoeaa see|
keeaooban ghorr savaar mittee ghatte de badalaan vichon langhadaa jaa rihaa see | kakh nazaree naheen see aa rihaa, sivaae beshumaar, paatte kaparriaan vich, thake ttutte te kheroon kheroon hoe bandiaan de tturee jaan dee aavaaz de| ghorr savaar tturee ge, chhakarre cheen cheen karee ge| mathe uton chon cho paseenaa akhaan moohare lattakan lag piaa|
naa koee boladaa see, naa hasadaa see | bas uh tturee jaa rahe san, khaamoshee noo naal naal dhoohade| te us damaghottoo chup vich saah lai rahe san, thake haare pair, thake haare ghorriaan de sunm te jaan khaau chhakarriaan dee cheen cheen|
ghorre dhonaan age karee te kan hetthaan suttee tturee jaa rahe san|
har hujhake ute bachiaan de sir uchhal jaande te moonh khulh jaandaa te dandaan dee maarree jihee jhalak pai jaandee|
paanee...paanee|
saah ghattoo dhoorr vaataavaran vich ghulee hoee see, te har shai is vich valhettee hoee see te is vichon chhup chhup langh rahe san piaadaa fauaj de sipaahee, ghorrasavaar te cheen cheen karade matthee chaale tture jaande chhakarre| asal vich ih enee naa sahaaree jaan
vaalee garamee naheen see te naa hee havaa vich fasee chittee dhoorr see par ik maayoosee see, jo sabh ute lipee hoee see| aas udd chukee see, vichaar dam torr chuke san, par jo reh gee see uh see katthorataa| lohe varagaa pakaa aapasee saneh jo ihanaan bandiaan vich us bheerre raah ton langhan lagiaa paidaa hoeaa see, jo pahaarraan te samundar noo nikherradaa see, hun lohe daa chharr ban khalhataa see | uh bhukhe san nange paireen san, thake ttutte san te dhup de maare hoe san te uthon kujh door raje puje kasaakaan de rajamaintt te fitte hoe jaranail san, jo khaaeean vich baitthe hoe san|
keeaooban ghorrasavaar is mittee ghatte de ghire badalaan vichon langhadaa haakaan maar ke puchhadaa jaandaa see ki ih kiharree yoonitt jaa rahee see |
kiton kite jithe ih gubaar paattiaa hundaa taan us langaar vich dhundale neele aakaash hetthaan kanbadeean pahaarreean te khaamos jangalaan deean skalaan ubhar aaundeean| sooraj lohaa laakhaa hoeaa hoeaa see te sipaaheean de chihariaan noo tapaa rihaa see| par pichhe uhee chhakarriaan dee cheen cheen te thake haare manakhaan te ghorriaan dee tturee aaundee bheerr dee aavaaz see | sarrak de naal naal is dhund te gubaar vich valhette uh chihare saaf dis rahe san, jo behaal hoe sarrak ute ddig pe san te uhanaan de khulhe moonhaan vich makheean bhin bhinaa raheean san|
ghorriaan te bandiaan vich khahindaa te dtahindaa ddigadaa keeaooban savaar haraaval kol pahunch giaa te hetthaan jhuk ke kamaanddar naal gal baat karan lag piaa| kamaanddar ne nak moonh vattiaa te tture jaande jathe de jathe noo, jo gubaar vich kade dis paindaa te kade fir chhup jaandaa, bhaaree aavaaz vich cheekhiaa
rajamaintt... ruk|
saah ghuttadee dhoorr vich us dee aavaaz valhettee gee, par uhanaan de kanhaan naal jaa chhohee jinhaan noo aakhiaa giaa see te door tak, saare dal vich uh aavaaz goonjadee pahunch gee
battaaleean, ruk|
kanpanee, ruko|
te fir door door tak naa sunee jaan vaalee aavaaz rako havaa vich lattakadee, guaach gee|
dal de sire ute kadam ruk ge te khaamosh lahiraan vich uddadaa ih rukanaa sabh tak pahunch giaa| sabh pair dharatee naal jiaun jurr ge| ih is tapadebhatth vich ik ajihee gharree aa gee, jad duneean bilakul shaant ho gee at de thakeven te garamee dee sataaee hoee ih saantee| fir bande nak sunakan lag
pe, gale vichon khangh khangh ke dhoorr bukan lag pe| uhanaan de chihariaan, ghorriaan de siraan te chhakarriaan upar mittee deean tahiaan jameean hoeean san|
kee mukh maarag de naal naal ttoeaan de kadte, aapaneean rafalaan gaddiaan vich lai ke baitth ge te kee hor tapade sooraj vich sidhe lame pai ge|
ghorre aapane dtile pairaan ute sir suttee makheean age sir jhukaa ke khalh ge|
autthe| kharrhe ho jaao
koee vee naa hiliaa | mukh maarag ute lok, ghorre te chhakarre jithe san, authe hee kharrhe rahe| injh jaapadaa see ki duneean dee koee taakat ihanaan dhup de loohe bandiaan noo pairaan upar kharrhaa naheen see kar sakadee pathar daa dter bane pe san sabh|
kharre ho jaao| lame piaan kam naheen bananaa
auh ik ik do do tin tin karake utth ke khalhan lag pe, jiaun uhanaan mauat dee sazaa sun lee hove| uhanaan koee kataar naa banaaee| te naa uhanaan kise hor hukam dee uddeek keetee, rafalaan daa bhaar modtiaan ute chukee thake thake pair rakhade, laal akhaan kadtee aapanee vaatte pai ge|
auh mukh maarag de vichakaar ttoeaan de kandte kandte, te pahaarreean deean dtalaanaan de naal naal tturee jaa rahe san | chhakarriaan ne aapanee sadaa dee cheen cheen aaranbh ditee te siraan ute makheean de chhate fir uddan lag pe|
loohe hoe chihariaan deean akhaan vich chittaa disan lag piaa| siraan upar ttopaan dee thaaeen, balade sooraj dee garamee ton bachan lee lokaan ne kakhakaane, patar ghaah te ttahineean raseean vich paro ke, siraan ute rakhe hoe san| uhanaan de pair nange, paatte hoe te kaale ho ge san| kee alaf nange, habasheean vaang te lak duaale leeraan lattakaaee tture jaa rahe san | uhanaan deean pinddaleean deean ttur ttur ke ragaan ubhar aaeean san | sir pichhaanh suttee, modtiaan ute rafalaan rakhee te nikeean nikeean khuddiaan varageean akhaan te jhulase hoe moonh bure haal uh tturee jaa rahe san| kaalee dhut vaheer dee vaheer, berahim garamee, bhukh te maayooseean dee sataaee hoee vaatte pee hoee see|
achaanak hukam hoeaa, jis dee aas naheen see keetee jaandee |
khabe murro|
har ik age tturee jaandee yoonitt de kan vich piaa
khabe... mu... rro...|
auh bhaj ke naal dee sarrak ute, pahilaan hairaan te fir razaamand bheerr
vich jaa rale | naal vaalee sarrak pathareelee see, eis ute koee mittee ghattaa naheen see te yoonittaan is val murree jaa raheean san| pahilaan rasaalaa, fir cheen cheen karadee te khattar khattar ddoladee saamaan vaalee gaddee te fir bagheean| paagal sooraj haalaan vee tapash de bukhaar naal thar thar kanb rihaa see | makheean de kaale jhuramatt vee naal vaalee sarrak ute ho ge| haualee haualee baitthadee mittee de badal te saah ghattoo khaamosee pichhe reh ge te choraahe ute aavaazaan bhaant bhaant deean galaan te haase uddan lag pe|
saanoo lai ke kidhar chale ne
shaaeid kise jangal vich taan je saadde suke gale zaraa tar ho jaan|
naheen oe budhooaa| tere vaasate jangal vich uhanaan kheddaan daa bisataraa vichhaa ke rakhiaa hoeaa hai, taan je toon uthe lataan lameean taan ke so jaave|
oe naheen, poorre tal ke baitthe honage naal kareemaan |
kareem naheen putar, makhan|
sanghanee futteean vaalee kareem |
te shahid|
te ik tthanddaa haduaanaa |
eik lame patale aadamee ne, jis cheetharre hoeaa te paseene vich garrach kott paaeaa hoeaa see te lak ute pichhale paase leeraan lattakeean hoeean san. guse naal bukadaa bol piaa
lapar lapar naa kar chap kar jaa |
aus dtidd sukerr ke aapane lak ute kas ke pettee banh lee te roh vich aapane ik chhile modte uton rafal chuk ke dooje ute dhar lee|
saare edde zor naal khirr khirr karake hase ki upar baittheean makheean vee udd ke toon toon karan lag peean|
opaanas toon pichhaa dtak ke, agaa nangaa kiaun rakhiaa hoeaa hai pajaamaa ghumaa ke agale paase kar lai naheen taan pindd deean zanaaneean ne tainoo khaan lee kujh naheen denaa vekhadiaan hee uhanaan moonh dooje paase kar lainaa hai|
haa...haa...haa..ho..ho...ho..|
munddio, einjh jaapadai, jiaun aseen kite parraa karan vaale haan|
par mainoo patai, aas paas koee pindd naheen|
auh taar de khanbhe naheen disade tainoo mukh maarag ton hetthaan val jaande kise naa kise pindd taan uh jaande hee honage|
oe rasaale vaalio| kamaa ke khaaeaa karo sahurio| koee vaajaa gaajaa
hee sunaa dio|
ghorre dee pitth ute rakhiaa garaamofon garron garre karan lag piaa
kidhar ge chale,
mere din bahaar de...
thakee ttuttee, par masatee vich tturee jaandee bheerr de siraan ute kaaleean makheean dee bhin bhin vichon geet dee sur bhinakan lag pee | lok mittee ghatte vich galeve, cheetharre lattakade, nange te is upar kahir tapade sooraj daa| uhanaan deean ttangaan ttur ttur ke injh bhaareean hoeean hoeean san jiaun kise sikaa dtaal ke vich bhar ditaa hove, par ik bande ne uchee hek chhadd ditee
naajo jaanadee see dilaan dee...|
aus dee aavaaz paatt gee khushak gale vichon nikaladee vee kiven, par doojeean cheekhadeean aavaazaan ne agon geet de sur noo chuk liaa
marazee kee javaanaan dee
auh loche dtolaan dee ghumakaar
ddam ddamaa ddam ddam ddamaam
ddam ddamaa ddam...|
lafaz barre bemel jihe tave de geet kadhar ge chale din bahaar de vich ghusaran lag pe|
ahu vekho, aa giaa saaddaa battako
sabh udhar moonh morr ke vekhan lag pe| haan uhee see, chauarraa chighaa, fithaa hoeaa sir ute kaaniaan daa ttop, jis vich uh chhataree vaalee khunm lagadaa see| us uhanaan val dhiaan naal vekhiaa| chhaatee ute paseene vich garruch jhage de langaar vichon vaal saaf dis rahe san| pajaamaa leero leer hoeaa see te vaahane pair chhaaliaan naal bhare hoe san|
munddio, saaddaa battako niraa ddaakoo varagaa lagadaa e| je kite jangal vich tuhaaddee nazar us te pai jaave, tuseen bhaj hee jaao |
piaar bhare us val vekh ke saare hasan lag pe|
auh kharrhaa, kolon langhadee cheetharre lamakadee bheerr te rauale noo ganbheer chihare te nikeean nikeean ghokhee akhaan naal vekhadaa rihaa|
niraa ijarr hee lagade ne, aus sochiaa| je kasaak is vele hamalaa kar den, saaddaa kakh vee naa rahe| ik ijarr ton vadh ih kujh vee naheen is vele|
kidhar ge chale
din bahaar de..
aah kee oe kee hai bheerr chintaa vich naaje te din bahaar de bhul ke puchhan lag pee|
sabh khaamosh san, keval pairaan dee dham dham sunee jaa rahee see, sabh murr ke udhar takan lag pe, jidhar door taar de khanbh ik de pichhe ik, chale ge san te sabh ton akheeralaa, eik manzal ton vadh uchaa naheen see lagadaa| nerre de chaar khanbhiaan naal chaar aadamee lattak rahe san | uhanaan de duaale makheean daa jhuramatt bhin bhin kar rihaa see| galaan vich faaheean peean hoeean te tthanddeean rase naal lageean hoeean| akhaan de nire khudde jo kaavaan ne chunjhaan naal tthang chhaddeean san te dand baahar nikale hoe te kaale loth | aandaraan vee baahar lattak raheean san | sooraj chamak rihaa see| paasiaan ton garam salaakhaan naal daagan karake, maas jhulasiaa hoeaa te uddan lagaa hoeaa see| bheerr de nerre pahunchan karake uthon kaan udd ke kol hee, dooje khanbhe ute jaa baitthe te dhauanaan morr morr vekhan lag pe|
chaar aadamee te ik hor panjaveen laash kise kurree dee see, jo nangee keetee hoee see, chhaateean katteean hoeean san te saaraa sareer kaalaa piaa hoeaa see|
rajamaintt ruk jaao|
pahile khanbhe naal ik kaagaz daa purajaa banhiaa hoeaa see|
battaaleean ruko |
kanpanee... ruko|
eih hukam saare dal vich ik ik karake pahunch giaa|
auhanaan panjaan valon ik sogee te sarrhaand bharee havaa aa rahee see|
kojookh ne aapanaa fithaa ttop hath vich farr liaa| horanaan ne vee, jinhaan ttep paae hoe san, siraan uton laah le| jihanaan de sir ute ghaah, teele, ttahineean valhetteean hoeean san, auhanaan vee chhikoo hath vich farr le|
sooraj chamak rihaa see|
sarrhaand nak vinh rahee see|
saathee, auh mainoo farraa| kozookh ne aakhiaa|
sahaaeik ne khanbhe ute ttange bande naal lattak ke us kaagaz de puraje noo laah ke us noo farraa ditaa|
kozookh de jabaarre ghutte ge te uh kaagaj hath vich jhulaa ke kahin lagaa
saatheeo, eih jaranail daa faramaan hai| jaranail pakaravasakee ne likhiaa hai
baalashavikaan naal kise tarhaan daa sabandh rakhan vaaliaan naal ihee salook keetaa
jaavegaa, jis tarhaan ihanaan panjaan haraamazaadiaan naal keetaa giaa hai, jo mekop kaarakhaane vich kam karade san | us aapane jabaarre ghutt le| jhatt ku magaron uh kahin lagaa, tuhaadde bharaa tuhaaddee bhain |
eithe pahunch ke, auhanaan lafazaan ute jo uh kahine chaahundaa see, aus moonh band kar liaa | lafaz jihanoo, shaaeid uh samajhadaa hove, bekaar san|
hazaaraan shoale chhaddadeean akhaan chukeean reh geean| hajaaraan dilaan vich iko dharrakan dharrak rahee see| sakhane akhavaaniaan vichon kaale ttepe trip trip ddig rahe san|
havaa vich sarrhaand tair rahee see|
vaataavaran vich ghulee chupachaan noo kaaleean siaah makheean dee bhin bhin torr dendee see| sogaan dee khaamoshee te sarrhaand| kaale ttepe ddigee ge|
kataar vicha koocha
bhaare pairaan dee dham dham naal khaamoshee ttutt gee| tapade balade din vich ik navaan taal bajh giaa, jo ik ikale drirr te adatee shakatee vaale tture jaande manakh daa taal see|
auh enee tez chaal naal tturee jaa rahe san ki uhanaan noo aap naheen see dhiaan rihaa ki pairaan dee dhamak kinee goonj rahee hai| bedhiaan uh jhoomade tturee jaa rahe san | sooraj aakaash vichon baladeean kiranaan suttee jaa rihaa see|
pahilee palattan vich ik chhotte kad daa kaaleean muchhaan vaalaa aadamee larrakharraa giaa, hathon rafal ddig pee te uh dhonh karadaa zameen ute ddig piaa| us daa peelaa chiharaa suj giaa| dhauan deean ragaan khicheean geean, khulheean palakaan hetth putaleean hilan lag peean te soohe ddele baahar nikal aae te sooraj tapadeean kiranaan suttee giaa|
koee vee naa rukiaa, kise dee chaal matthee naa hoee sagon chaal hor tez ho gee | sabh noo ik kaahalee see te sabh deean akhaan door door, aapane tapade raah ute lageean hoeean san|
chukan lee sattrechar |
eik baghee age vadh aaee te bande noo chuk ke is vich paa liaa giaa|
aus noo dhup ne looh suttiaa see| jhatt ik hor ddig piaa, fir do hor|
sattrechar|
fir hukam hoeaa
aapane sir dtak lo|
jihanaan kol ttop san, auhanaan sir ute rakh le, keean ne teeveean vaaleean chhatareean kholh leean| jihanaan kol kujh vee naheen see, auhanaan ghaah deean mutthaan putt ke sir ute rakh leean| binaan ik pal ruke uhanaan paseene te mittee ghatte vich chitharr hoe kaparre paarr le, pajaame laah sutte te ttotte karake, rumaal banaa le te siraan duaale teeveenaan vaang valhettan lag pe te tturee ge, aus mukh maarag noo aapane vaahane pairaan hetth lataarrade, jo door tak saahamane failiaa piaa see |
kojookh aapanee baghee vich baitthaa dasate dee gaddee tak pahunchanaa chaahundaa see| kochavaan deean akhaan dhup kar ke bhaaree machhee deean akhaan vaang baahar nikaleean hoeean san| uh chaabak naal ghorre deean vakheean sekan lagaa hoeaa see, paseenaa dtoonge vichon cho cho ke bhunje ddigee jaa rihaa see | jhago jhag hoe jaanavar vichaare batheree vaah laa rahe san, par sipaahee te dooje lok vee agon tez hee tej dauarree jaa rahe san|
paagal ho ge ne khabare kharagoshaan vaang chugeean bharade jaa rahe ne|
kochavaan ne ghorriaan deean raasaan khich ke, fir uhanaan noo fanddanaa shuroo kar ditaa|
shaavaa javaane saavaa | kojookhaapane sanghane bharavattiaan hetth faualaadee akhaan naal uhanaan noo dauarrade jaande dekh ke sochan lag piaa| is chaale taan, nit panjaah satth meel daa painddaa mukaa lainage |
auh baghee ton hetthaan dtal ke, doojiaan naal tez chaale chaladaa chaladaa, auhanaan vich hee gunm ho giaa|
kale kaare taar de nange khanbhe door dooreean vich alop ho ge| dal daa muharalaa bhaag khabe paase morr murr ke mukh maarag ute pai giaa te fir dam ghottoo mittee ghantte vich galefiaa giaa | gubaar vich kise noo kujh vee naheen see dis rihaa| tol tol, dham dham karade pair ghatte de gubaaraan vich kaahalee naal age hee age vadhade jaa rahe san|
auhanaan pahile bhiaanak khanbhiaan kolon dee vaaree vaaree saareean yoonittaan langheean sabh hee uthe ruk jaande |
goraan dee failee is chup vich uh vee sun ho ge| kamaanddaraan ne uhanaan noo vee jaranail daa faramaan parrh ke sunaa ditaa| hazaaraan sheale chhaddadeean akhaan sun ke vekhadeean reh geean| kise iko bhaare dil dee dharrakan, saariaan deean chhaateean vich dharrakan lag pee|
authe uh panj, behis, beharakat, faaheean naal lattakade rahe| maas sarrhaand
chhaddadaa lattakan lag piaa te hetthon chitte hadd disan lag pe|
taar de khanbhiaan ute baitthe kaan lish lis karadeean akhaan naal idhar udhar vekhade rahe| sarrak te tarakan dee, maas dee be havaa vich uddadee rahee|
fir doojeean yoonittaan de bandiaan de pair vee dham dham painde, kaahalee naal age age pain lag pe| binaan kise hukam dee uddeek keete kataar vich nange sir uh tez tej tturee ge| taar de khanbhe disade disade door dooreean vich lop ho ge| dupahir de parachhaaven uhanaan de pairaan noo naa rok sake te uhane deean akhaan door tapade raah ute ttikeean raheean te uh tturee ge|
fir hukam hoeaa|aapane sir dtak lo| nike vadde sabh age naalon vee vadhere tez te jhoomade tturan lag pe| khabe paase morr katt ke te fir mukh maarag ute aa nikale te mittee ghatte de gubaar vich jo naal naal uddee jaa rihaa see, gavaach ge|
sainkarre hazaaraan langh ge| hun palattanaan kanpaneean, battaaleeanaan, jaan rajamainttaan vakhareean naheen san raheean, bas iko jathe daa jathaa tturee jaa rihaa see| anaginat pair ik ver dharatee ute pai rahe san, anaginat akhaan vekhee jaa raheean san, par iko vishaal dil, sabh deean chhaateean vich dharrak dharrak kar rihaa see|
te sabhanaan deean akhaan ik aadamee vaang door tapadeean dooreean ute ttikeean hoeean san|
lame tirachhe parachhaaven zameen ute pai rahe san | pahaarr neelee neelee dhund vich galefe hoe san| bakiaa haariaa sooraj jo hun pahilaan vaang tapiaa hoeaa naheen see, auhanaan pahaarraan de pichhe kite jaa ke lath giaa| chhakarre khulhe jaan tripaalaan naal dtake bachiaan te fattarraan naal bhare aapane aap noo age age dhoohee chale jaa rahe san|
auhanaan noo mintt ku lee rokiaa giaa te aakhiaa giaa
tuhaadde aapaniaan naal vekho jaranail ne kee kaaraa kar chhaddiaa|
auh fir tturee ge te sivaae paheean dee cheen cheen de hor uthe kujh vee naheen see sun rihaa| bache ddare ddare, aapaneean maavaan noo puchh rahe san
maan kee jiharre mar ge ne, auh raat saadde kol aa jaanage
teeveenaan ne dohaan hathaan naal karaas banaaeaa, nak sunake te akhaan poonjhadeean aakhan lageean
oe putar, dhee raanee|
budte chhakarriaan de naal naal tturee jaa rahe san | har cheez beyakeenee hoee
hoee see| hun kite vee taar de khanbhe naheen san disade, sagon anhere vich uche uche thamhe disade san jihanaan de sir ute aakaash ttikiaa lagadaa see | te saare aakaas vich anaginat taare ttim ttimaa rahe san, par hetthaan rauashanee naheen see aa rahee| injh jaapadaa see ki fir pahaarr aa ge hon, par sachee gal ih see ki ih pahaarreean san te chotteean pahilaan hee anhere khaa ge san te door door tak pataa naheen see lag rihaa ki kee failiaa hoeaa see, maidaan see jaan khabare kujh hor|
te achaanak ik teeveen dee cheekhadee aavaaz eddee uchee goonjadee nikal gee ki taare vee teh ke hil ge|
aah.. ho.. aah kee kar chhaddiaa uhanaan, auhanaan naal jaanavaraan... paagalaan| duhaaee ve lokaa| rahim karo vekho kee keetaa e vahisheean ne|
auh ik khanbhe noo farr ke tthandde pairaan noo chhaatee naal ghuttee aapaneean suhaneean zulafaan ragarree jaa rahee see|
kise de tagarre hathaan ne jiaun khanbhe naalon us noo dhooh ke chhakarre val lai aandaa| uh aapaneean baahaan chhurraandee fir dauarr ke khebho naal jaa lagee te sarr rahee laash noo chhaatee naal ghutt ke, eis jhalee bauree raat vich fir cheekhaan maaran lag pee|
teree maan kidhar gee tereean bhainaan kidhar geean kee toon hor jiaoonaa naheen main chaahundaa tereean suhaneean akhaan kidhar geean, tere traan, teree aavaaz, sabh kidhar ttur ge oe hoe vichaario, badakisamato koee naheen rihaa tuhaanoo ron vaalaa, sog manaan vaalaa, naa koee tuhaaddeean lothaan ute chaar hanjhoo keran vaalaa |
lok us noo farr farr, laashaan kolon idhar khich ke liaaunde, te uh baahaan turraandee jhaliaan vaang littaan khilaaree, auhanaan val hee, raat deean siaaheean vich aapaneean cheekhaan naal cheer paandee, bhaj bhaj paindee te kuralaa utthadee
oe kee kar chhaddiaa zaalamaan meraa putar khaa liaa| khaa liaa uhanaan meraa sattaipan, khaa ge bachaa tainoo uh oe khaa jaao aa ke saanoo saariaan noo, pee jaao saadde lahoo, khaao aa ke maas oe, bhar lo aapane dtidd saadde maas, lahoo, haddeean, akhaan te mijhaan naal...|
aa jaa... bas kar basa
chhakarre cheekhade vaatte pe rahe | us daa chhakarraa vee age ttur giaa see| dooje bandiaan ne us noo farrhee rakhiaa, par fir vee baahaan turraa turraa ke aapaneean cheekhaan naal raat dee khaamoshee de langaar laahee jaa rahee see|
bas, sabh ton akheerale dasate ne pichhon aa ke, aus noo farrh liaa te us
deean baahaan chhakarre naal banh diteean te sabh manzal val vadhee ge|
te pichhe chhadd aae uh, auh laashaan te uhanaan dee sarrhaand|
32
jithon mukh maarag pahaarraan ton nikharriaa, authe kasaak akhaan addee baitthe hoe san| jadon ton bagaavat shuroo hoee is keeaooban dharatee ute, har thaan baalashavik fauajaan noo kasaak rajamainttaan, valantteear afasaraan deean yoonittaan te baal sainikaan saahamane, pichhe hattanaa piaa| kise ik thaan vee uh naa arr sake te jhale jaranailaan noo tthalh sake | kasabe magar kasabaa, pindd magaron pindd sabh uhanaan de kabaze vich aaunde ge|
bagaavat de aaranbh vich baalashavik fauajaan daa ik hisaa baageean dee faualaadee jathebandee vichon ttutt ke bemuhaaraa, hazaaraan dee ginatee vich reefajeean te chhakarriaan noo lai ke samundar te pahaarraan vich dee faileean sauarreean thaavaan vich nas giaa| uhanaan dee natth bhaj enee tej chaale hoee ki uh farrhe naa jaa sake | par hun uthe kasaak uhanaan dee uddeek vich baitthe hoe san|
kasaakaan noo pataa miliaa see ki jathiaan kol jiharre pahaarraan de naal naal tturee jaa rahe han, lutt daa maal beshumaar hai sonaa, keematee pathar, kaparre, garaamofon, athaah jangee saamaan te is gal dee vee uhanaan noo koee paravaah naheen ki enaa kujh kol hundiaan vee uh nange sir, nange pair, te leeraan lattakaaee firade ne, jis ton pataa lagadaa hai ki uhanaan noo rahin bahin dee koee sudh naheen| ih sun ke jaranailaan te sipaaheean de, sabhanaan de moonh vich paanee aa giaa| enee daualat aap ttur ke uhanaan kol aa rahee see|
jaranail ddejeenin ne jaranail pokarovasakee de zinme ekaarattareenoddaar vich jiaun hee jathe pahaarraan vichon nikal ke saahamane aaun, aapaneean sainik ttukarreean noo jatheband karake gher lain daa kam sauanp ditaa| kise ik noo bach ke naheen see nikal jaan ditaa jaanaa|
pokarovasakee ne saare saamaan naal lais aapaneean ttukarreean, beleaa beleaa daa arath roosee zabaan vich chittaa hai dariaa de naal naal, jis daa ih naan is karake piaa see ki uh pahaarraan uton jhag naal bhariaa vagadaa aaundaa see, raah rokan lee tiaar bar tiaar kar diteean|
kasaak barree mauaj vich aapaneean ttopeean siraan ute ttikaaee, auche lame te tagarree kaatthee vaale sir maarade te lish lis karade ghorriaan ute savaar, kharrhe ho
ge | uhanaan deean talavaaraan sooraj deean kiranaan vich chamakaan maar raheean san| sarakesheean kottaan ute lak duaale bheerreean petteean kaseean hoeean san te chitte ribanaan vaaleean far deean ttopeean vich uhanaan dee charrhat vekhan vaalee see|
auh ghorriaan ute savaar pinddaan vichon gaaunde langhee jaa rahe san te kasaak teeveenaan aapane bandiaan noo uhanaan dee sevaa lee masaaledaar bhuniaa maas de ke age bhej raheean san, jad ki budte sharaab de kup modtiaan ute chukee fir rahe san|
saanoo pahaarraan vichon taazaa taajaa, eik baalashavik farr ke liaa dio. vekhee taan sahee uh hain kiho jihe|
faansee de fande tiaar rakho, aseen zaroor farrh liaavaange|
kasaak peen vich te talavaar chalaan vich iko jihe maahir san|
door dhoorr te mittee ghatte de gubaar uddade dise|
oeh aa ge|
aa ge lattakadeean leeraan, murajhaae hoe, cheetharre lattakade siraan ute ttapaan dee thaan ghaah kaane valhette hoe|
kasaak far deean ttopeean sanbhaalade bijalee vaang lishakadeean talavaaraan havaa vich ghumaande kaattheean de haniaan ute jhuke te ghorriaan deean lagaamaan dtileean chhaddade, shaan saan karade havaa vichon nikal ge|
pataa lagegaa kasaakaan dee talavaar daa|
huraa|
par achaanak kujh hor hee bhaanaa varat giaa, khabare kithon aa ke talavaaraan uhanaan deean ttopeean cheeradeean langhan lag peean, ghorriaan te savaaraan deean dhauanaan vichon talavaaraan ghap ghap karadeean langhan lag peean, gharre savaaraan samet dharatee ute ddig ddig ke dter hon lag pe| jiharre bach ge, auh ghorriaan deean kaattheean naal chanbarre havaa vich sarapatt durraande nikal bhaje, par siraan ute sookadeean goleean ne door naa langhan dite | nange paireen rasaale de javaan tin chaar panj meel tak ghorre uhanaan de magar laaee havaa naal galaan karade uddade ge je kasaak bach nikale taan is karake ki uhanaan de dushamanaan de ghorre thak chuke san|
kasaak pindd vich jaa varrhe| par pichhe pichhe dooje vee jaa varrhe te kiliaan te khuraleean ton uhanaan de ghorre kholhan lag pe| age aaun vaaliaan de sir uddan lag pe| talavaaraan havaa cheeradeean geean| taaze ghorriaan ute charrhe kasaakaan de tihaae fir uhanaan daa pichhaa karan lag pe kee chitteean far deean ttopeean te sarakesheean tang petteean vaale kott sattaipee vich jhaarreean dtigaan te rukhaan ute ttangee
ge|
bache bachaae kasaakaan noo udon hee jaa ke saah aaeaa jad uh vaapas aapaneean khundakaan te khaaeean vich jaa pahunche |
nange te vaahane pair piaadaa fauaj jo pahaarraan uton langh ke aaee see, kasaakaan deean ttukarreean daa pichhaa karan vich juttee rahee| masheenaganaan sookan lag peean te topaan gole ugalan lag peean|
kojookh noo ih siaanap naa jaapee ki din vele aapaneean fauajaan noo jhokiaa jaave | us noo pataa see ki dushaman noo aapanee ginatee daa bahut laabh hai te uh naheen see chaahundaa ki us dee fauaj daa uhanaan noo bhet pataa lag jaave | anheraa pain tak uddeekanaa hee ttheek see te adhee raat vele din vaalaa kaaraa fir varatan lag piaa, par hun bande naheen sagon jin kasaakaan noo jaa chanbarre san | kasaakaan ne vee talavaaraan te sangeenaan naal uhanaan de aahoo laahane shuroo kar dite te keean deean lothaan maseenaganaan naal vichhaa diteean par fir vee kasaak patale pain lag pe te uhanaan deean maseenaganaan dee garrhak te rafalaan dee tthaah tthaah haualee haualee mandee paindee gee... bhaareean topaan vichon ag deean laattaan kise kise vele hee disadeean san te fir haualee haualee, jiaun sabh shaant ho giaa|
kasaak bhaj pe| par anheraa uhanaan noo bachaa naa sakiaa| kataaraan deean kataaraan talavaaraan te sangeenaan de moonhaan age aa geean| rafalaan, bandookaan, masheenaganaan, asalhaa sabh chhadd chhaddaa ge, auh anhere kolon sharan mangade, jidhar moonh aaeaa, bhaj vage| uhanaan noo jaapadaa see, jiaun honee ne uhanaan naal koee mazaak keetaa hove|
te jis vele sooraj charrhiaa, pahaarreean te sattaipeean ujaagar ho uttheean te kiranaan dharatee ute sadaa dee neend sute kasaakaan deean lameean lameean muchhaan ute pain lag peean| naa koee uhanaan vichon kaidee see, te naa fattarrabas laashaan daa dter san|
pichhe saamaan vaalee gaddee de reefoojeean ne agaan baal leean san, degacheean vich kujh rinhan pakaan daa aahar shuroo ho giaa see| ghorre sukaa ghaah murakan lag pe san| door topaan garaj raheean san| par kise ne vee is val koee dhiaan naa ditaa, kiaun jo uh is de aadee ho chuke san| jad ih aavaaz rukee agale dasate vichon aadamee aaune shuroo ho ge pahilaan ghorre ute savaar ik aadamee hadaaeitaan lai ke aaeaa, fir ik sees te fir ik sipaahee choree aapane parivaar noo milan aa giaa| chaare paasion kaaleean te dukhee chihare vaaleean teeveenaan aa ke us dee rakaab jaan lagaam farrh ke khalh geean
mere aadamee daa kee haal hai
auh jiaundai naa
auhanaan deean akhaan vich taralaa see|
te uh bandaa maarree jihee aapanee chaabak ghumaandaa te ghorre noo durrakee chaale durraandaa ik sunehaa jihaa dendaa langh jaandaa
jeeaundai... jeeaoondai.. fattarr ho giaa e, fattarr mar giaa e... liaa rahe ne idhar.. |
auh langh giaa, keean teeveenaan ne shukar sukar karake hathaan naal karaas banaa le, kee ron te keerane paan lag peean, kee behosh ho ke zameen ute ddig peean te kee kol aa ke uhanaan de moonh ute paanee de chhatte maaran lag peean|
jis vele fattarr kainp vich liaande ge, auhanaan deean maavaan, bhainaan, guaandtee te piaareean aa ke dekh bhaal karan lag peean| jis vele moeaan noo liaandaa giaa, teeveenaan ne ro ro ke te lothaan ute ddig ddig ke, khulhe siraan de vaal, aapanaa buraa haal kar liaa te cheekhaan naal saaraa vaataavaran sogamee ho giaa|
ghorriaan ute savaar bande ik paadaree dee bhaal vich ttur ge|
aseen naheen uhanaan noo binaan karaas te sugandheean de jaanavaraan vaang kabaraan vich rakhan denaa|
paadaree ne bahaanaa kar ditaa ki meraa sir dukh rihaa hai|
achhaaha teraa sir dukh rihaa e, toon naheen aa sakadaa lai fir tere lak noo davaaee dene aan |
te uhanaan chaabakaan daa savaad uhanoo chakhaa ditaa | vaaho daahee paadaree lak farrhee utth ke kharrho giaa, jaan lee tiaar| us noo aapanaa chogaa paan lee kihaa giaa| us ik kaale kurrate de galame vichon aapanaa sir baahar kadt liaa te ute feete vaalee ik chittee ttopee rakh lee | te ttopee hetthon vaal ttheek karadaa uh saj ke khalh giaa| us noo fir aakhiaa giaa ki ik karaas, dhoofadaan te agarabateean vee lai le|
auhanaan fir ik hor chhottaa paadaree vee labh liaandaa| uh bhaaraa te nashe daa maariaa hoeaa bandaa see | us vee maatamee rasam pooree karan lee aapane kaparre paa le| chiharaa laal see | ik hor giraje daa sevak vee naal see | uh chheettakaa jihaa bandaa see|
jad uh doven tiaar ho ge taan uhanaan noo tturan lee kihaa giaa|
sipaaheean de ghorre matthee chaale ttur pe| vadde paadaree, chhotte paadaree te giraje do sevaadaar noo chhuhale paireen naal naal tturanaa piaa| ghorre aapane sir uchhaalade te savaar chaabakaan ghumaande tturee jaa rahe san |
reefoojee kainp de pichhe rukhaan ohale, eik kabarasataan vich uddeekadee bheerr jurree hoee see| jis vele uhanaan paadaree lai ke aaundiaan noo vekhiaa, taan raualaa paan lag pe
vekho oe, paadaree vichaare noo khichee lee aa rahe ne|
teeveean ne karaas banaa le|
shukar hai rab daa, chaj naal meeat taan utthegee, kabar vich taan paae jaanage|
lau, nikaa paadaree te ik sevaadaar vee lai aae je|
sipaahee bole chhottaa paadaree, vadheea bandaa naheen lagadaa tuhaanoo| vekhade naheen, sooranee vaang dtidd nikaliaa hoeaa e is daa |
tine kaahalee kaahalee tturade pahunch ge| uh saaho saah hoe hoe san, te mathe uton paseenaa cho rihaa see | sevaadaar ne jhatt dhoofadaanee vich koeile maghaa dite| mritakaan de hath chhaateean ute pe hoe san|
paravaradigaar, bakhash lavo...|
chhotte paadaree ne haualee jihe aakhiaa te sevaadaar ne chhetee naal vichon aavaaz kadtee
pavatar prabhoo eesaa, pavatar te shakateesaalee...
dhoofadaanee vichon dhooen deean neeleean, bareek bareek, lakeeraan utthan lag peean|
teeveenaan de khushak galiaan vichon ddasakore nikalan lag pe| sipaaheean de kaale chihare tan ge| uh poojaa paatth daa koee haraf naa sun sake|
keeaooban ghorr savaar jo paadaree noo lai ke aakhiaa see, nange sir ik vadde laakhe ute baitthaa hoeaa see| us lagaam chhohee te ghorraa de dalaanghaa putt ke age ho giaa| paadaree val jhuk ke, haualee jihe us us de kan vich jo kihaa, auh sabh noo sunee giaa
je toon bhukhe soor vaang fauanh fauanh karee giaa naa, main tere jeeaoonde dee khal laah suttaangaa|
paadaree, chhottaa paadaree te sevaadaar us val vekh ke bhaia khaa ge|
chhottaa paadaree uchee uchee sur naal shabad gaaun lag piaa te us dee aavaaz sun ke kabarasataan de panchhee vee chaare paase par farr farraan lag pe paadaree te sevaadaar sabh ne sur chhohee hoee see|
santaan de charanaan vich vaas hove... |
keeauban savaar ne ghorraa pichhe keetaa te mathe ute tiaurreean paa ke, but daa but kaatthee ute baitthaa rihaa| sabh karaas daa chinh banaa ke lak hetthaan jhukan lag pe|
jis vele kabaraan vich mittee paaee jaa rahee see, tin ver rafalaan goonjeean| teeveenaan nak, moonh te akhaan poonjhadeean aakhan lageean
paadaree ne shabad barre suhane parrhe ne, barraa dil laa ke kam pooraa keetaa e us |
33
raat door door tak failee sattaipee te uhanaan pahaarraan te dushamanaan de pindd noo jo dine disahade ute neelee neelee bhaah maarade pe disade san, ddakaar gee| kite naan noo vee rauashanee jaan chooncharrak naheen see suneendee | injh lagadaa see ki pindd kite aas paas hon hee naa| dine ddigade goliaan dee aavaaz de ddare, kute vee khaamosh hoe pe san| keval dariaa sook rihaa see|
saaraa din dariaaon paar vaale paasion jo raat de anhere vich hun disadaa naheen see, kasaakaan dee khudakaan de pichhale paasion topaan dee garaj aaundee rahee see | lagaataar topaan chaladeean raheean san te gole ddigade rahe san, te dhooe de mohale sattaipee, bageecheean te khaddaan ute chakar khaande langhade rahe see | uhanaan de javaab vich masaan tthaah tthooh ho jaandee see|
o...ho. ho... | kasaak topachee barree khundak khaande aakhade| saadde goliaan ne uhanaan daa kachoomar kadt chhaddiaa e|
te uhanaan fir topaan vich gole paa le san te naven sire jhakharr jholan lag pe san|
kasaakaan de saahame sathitee bilakul sapashatt see virodhee khatam ho chuke ne. kamazor pai ge ne, gole daa javaab gole naal bilakul naheen see aa rihaa trikaalaan dtale, latharraan ne dariaa valon hamalaa kar ditaa par barraa mahingaa piaa uhanaan noo bhagadarr mach gee| jidhar kise noo ttikaanaa miliaa, auh jaa chhupiaa| shukar
manaan, raat pai gee, naheen botteean ho jaandeean| chalo hun din charrhe vekhiaa jaavegaa|
dariaa shookaattaan maar rihaa see, eis dee garrhak anhere vich khilaree hoee |
kojookh prasan chit see, aus deean nikeean nikeean akhaan vich faualaadee chamak see| dushaman us de hathaan daa khiddauanaa baniaa hoeaa see| sooraj dduban ton pahilaan us hadaaeit keetee see ki maamoolee jihaa hamalaa karake, magaron chup karake pe rahin| te jad us raat gerraa maar ke vekhiaa, sabh dariaa de upar val aapaneean rafalaan farree anhere vich aapanee aapanee thaan ddatte hoe san te sukharr chattaan ton panjaah futt hetthaan paanee garrhak rihaa see, te is garrhak ne us pahilee raat daa chetaa karaa ditaa, jad uh tiaar ho ke tture san|
harek sipaahee anhere vich kubaa ho ke tturadaa hathaan naal chattaan de kingariaan noo chhoonhadaa jaandaa see | ihanaan saare handte varate sipaaheean noo ihanaan thaanvaan daa pooraa tajarabaa see| uh bheddaan vaang is uddeek vich naheen san baitthe rahinde ki uhanaan daa kamaanddar hukam devegaa te uh hilanage|
pahaarraan ute meenh varhadaa rihaa see; dine dariaa jhagaan suttadaa uchhaale khaa rihaa see te hun garrhak rihaa see|
sipaaheean noo pataa see ki is vele dariaa vich chhe chhe futt paanee hovegaa uhanaan pahilaan hee is daa pakaa thaah lai liaa see ki kise kise thaan shaaeid uhanaan noo taranaa vee pave, par is dee kee chintaa, taranaa uhanaan noo aaundaa see| anheraa pain ton pahilaan jis vele khaddaan, khaaeean, jhaarreean te lame lame ghaahaan vich piaan, auhanaan ute lagaataar gale vichon nikal nikal ke kirachaan de chhare ddig rahe san, harek ne dushaman dee us thaan noo chun rakhiaa see, jis ute us hamalaa karanaa see|
khabe paase dariaa ute do pul bane hoe san, eik relave daa pul te doojaa lakarr daa| anhere vich dohaan vichon ik vee naheen see disadaa | kasaakaan ne aapaneean topaan daa nishaanaan uhanaan val sedh ke rakhiaa hoeaa see te ik vakharee maseenagan vee sidhee keetee pee see ih vee disade naheen san|
te raat de is anhere vich kojookhade hukam ute, paidal sipaahee te rasaalaa pul de saahamane khalhate hoe san| bas, eis anhere te chaare paase failee chup noo dariaa de paanee dee garr garr hee kise vele torradee jaandee see|
kasaak aapaneean khundakaan vich baitthe tez vagade paanee dee garrhak, modtiaan ute rafalaan rakhee sunee jaa rahe san, bhaaven changee tarhaan jaanade san ki nange pairaan vaale
eijarr raat noo dariaa langhan daa heea naheen kar sakade batheree khal lath chukee e uhanaan dee| uh uddeekade rahe te haualee haualee raat beetadee gee|
sipaahee chattaan de kingariaan ute chanbarre bijooaan vaang baitthe rahe; te sir chukee kasaakaan vaang shookade paanee dee garrhak sunade, auddeekade rahe| par jis dee uhanaan noo uddeek see, auh gal naa hoee, raat beetadee gee | haualee haualee te anechhaa naal pahu futtaalaa ho giaa|
haalaan vee kujh saaf naheen see dis rihaa naa rang te naa muhaandare, par anheraa fikaa fikaa hundaa jaa rihaa see| tarrak saar ton pahilaan dee saavadhaanee barree akaaoo see|
eik chhalaavaa jihaa dariaa de khabe kandte bijalee dee chamak vaang langh giaa|
panjaah futt dee uchaaee uton sipaahee jiaun boree vichon nikal rahe hon, aapane naal rorre vatte te mittee kerade hetthaan rirran lag pe | dariaa garrhakadaa rihaa|
hazaaraan bandiaan de paanee vich kudan naal hajaaraan hee chhitte uchhal ge te ihanaan hajaaraan chhittaan noo dariaa dee ik garrhak rorrh ke naal lai gee| dariaa lagaataar ik aavaaj vich garrhakee jaa rihaa see...|
saver de ghusamuse vich kasaakaan deean akhaan saahamane sangeenaan daa jiaun ik jangal ug aaeaa te ik ajeeb jihee achaanak afarraatafarree dee havaa ghul gee| hun aadam jaat kite naheen see, balak jaanavaraan daa jhundd guthamagathaa hoeaa hoeaa see| kasaakaan te sipaaheean deean lothaan zameen ute ddigan lag peean| khabare kithon raakhashee fauaj ik ver fer uhanaan noo aa ke pai gee| kee uh baalasvik ho sakade san, jinhaan noo ik ver uhanaan keeauban dharatee ute maar natthaaeaa see naheen, eih taan koee hor hee san | te ihanaan daa rang kaalaa see te tan ute leeraan lattak raheean san|
tatachhan dariaa de saje kandte uton ik vahishee aavaaz dahaarradee gajan lag pee| topaan te maseenaganaan aapane javaanaan de siraan ute te pindd ute sikaa baarood uddaan lag peean te ik rasaalaa pulaan val dhoorraan uddaandaa jaa nikaliaa te pichhe pichhe hafadee piaadaa fauaj| kasaakaan deean topaan te maseenaganaan khoh leean geean te dasate pindd vich jaa varrhe| saver de ghusamuse vich sipaaheean ne ik jhauanparree vichon ik liskaaraa jihaa nikaladaa vekhiaa, jo barree tez rafataar naal ik binaan kaatthee de gharre ute akhon ohale ho giaa|
ghusamuse vichon jhugeean, auche pipal te fikaa chittaa girajaa ghar haualee
haualee saaf disan lag pe san| bageechiaan ton pare, saver dee laalee ghulee hoee see|
paadaree de ghar vichon kujh bande kadte ge, jinhaan de moonhaan ute savaah dhoorree hoee jaapadee see te modtiaan ute sunahiree feeteean lageean hoeean san kasaak haiddakuaarattar de kujh bande ithon farr le ge san | paadaree de asatabal kol uhanaan de sir dufaarr kar dite ge, te lahoo lid vich rurrhan lag piaa|
goliaan de dhamaakiaan te rafalaan dee tthaah tthaah rauale te haahaakaar deean aavaazaan vich dariaa dee garrhak jiaun ddub ke reh gee|
pindd chauadharee de ghar dee hetth uparon folaa faalee keetee gee uh kiton naa labhiaa| pahilaan hee nas giaa see| fir sipaaheean ne zor dee aavaaj ditee.
vekh lai, je toon saahamane naa hoeaa naa, taan tere asaan bache vadt suttane ne|
chauadharee saahamane naa aaeaa|
auhanaan bachiaan noo maaranaa shuroo kar ditaa| chauadharee dee vahuttee gal vich sir de vaal khalaaree goddiaan bhaar cheekhadee te kuralaandee, sipaaheean de pair farran lag pee| uhanaan vichon ik guse daa bhariaa, bhaaree aavaaz vich laanataan suttadaa aakhan lagaa
khoon hundaa vekh ke cheekhaan kaahanoo maaranee en meree vee tere varagee ik tinaan saalaan dee kurree see | aseen pahaarraan vich us noo dab aae haan, par main tere vaang cheekhaan naheen maaradaa|
aus pahilaan chhottee kurree noo cheer suttiaa te fir budaaeean vaang cheekhaan maaradee, maan dee khoparree bhan suttee| jhugee laage, zameen ute choor choor hoe ttutte sheesiaan de dter ute relave de bandiaan dee ik ttolee aa ikatthee hoee|
jaranail pokarovasakee ithe sutaa see| tuhaadde hathon uh nikal giaa | jad us tuhaaddee aavaaz sunee, aus khirrakee bhan ke pare suttee te kameez paaee, binaan pajaame de ik binaan kaatthee de ghorre ute savaar ho ke ithon nas giaa|
eik rasaale de aadamee ne moonh banaa ke aakhiaa
aus pajaamaa kiaun naa paaeaa, nahaa rihaa see
auh sutaa hoeaa see|
kee| binaan pajaamaa paaee sutaa hoeaa see| ih kiven ho sakadai
vadde lok ise tarhaan karade ne | ih ddaakattaraan dee salaah hai|
keerre saale | bandiaan vaang naheen sauan sakade |
rasaale de aadamee ne thuk suttee te uthon chalaa giaa|
kasaak bhaj ge san| koee sat ku sau khundakaan vich te sattaipee vich ik sidhee kataar vich moe pe hoe san| te jiharre bhajanatth ge, aapane aap noo bachaaun dee pooree koshis karade hoe is jinhaanbhootaan dee fauaj ute hairaan ho rahe san|
par do din pahilaan is kasaak pindd ute baalashavikaan deean mukh fauajaan ne kabazaa kar liaa see | kasaakaan ne joradaar hamalaa karake uhanaan noo baahar kadt ke maariaa see te bhajaande uhanaan daa door tak pichhaa karade chale ge san te haalaan vee uhanaan de pichhe lage hoe san| fir ih kithon aa ge| kee saitaan aap uhanaan daa saathee see
sooraj sattaipee de door disahade ute charrh aaeaa see, te bhaje jaandiaan noo pichhon kiranaan farran daa jatan kar raheean san|
saamaan gaddeean te reefoojee sattaipee vich door tak khilare hoe san| fir agaan balan lag peean te neelaa neelaa dhoonaan aakaash val chakar khaandaa jaan lag piaa te fir sukeean dhauanaan ute bachiaan de sir disan lag pe, jinhaan noo manakhaan de jaae aakhanaa aauakhaa see | fir bhunje khilare chitte jaarajeean tanbooaan ute baahaan valaaee, mee hoe bandiaan deean laashaan peean hoeean san, te kol goddiaan bhaar baittheean teeveenaanaitakaan ih hor teeveenaan san, mittee ute hath maar maar aapane vaal khoh raheean san|
kujh ghorrasavaaraan de aale duaale sipaahee jurr ke kharrho ge|
kidhar jaa rahe ho
eik paadaree noo sadan|
kojookh daa hukam hai, ki jiharre baindd kasaakaan kolon khoh ke liaande ge han, auh vajaae jaan |
baindd daa kee faaeidaa eih pipal de dtol ne, jad ki paadaree daa galaa enaa suhanaa hai|
oe asaan us de suhane gale kolon kee lainaa e aus dee aavaaz naal taan dtidd dukhan lag paindaa e| kujh vee hove, baindd ik sainik cheez hai|
haan... haan... baindd| baindd|
naheen.. naheen.. paadaree paadaree |
auh baindd te paadaree karade raualaa paan lag pe| teeveenaan noo vee rauale daa pataa lag giaa te uh vee jhaliaan vaang cheekhadeean udhar dauarr peean
paadaree | paadaree |
sipaahee mundde vee hoore chukee kud pe
baindd| baindd|
akheer baindd dee gal rahee|
ghorrasavaar ghorriaan uton lathan lag pe|
reefoojee te sipaahee ik maatamee jaloos dee shakal vich, baindd de pichhe pichhe tturan lag pe, jis deean pital deean aavaazaan pital varage chamakade aakaash vich sog te sathaa daa vikhaalaa karan lag peean|
34
kasaakaan noo maar bhajaaeaa giaa see, par kojookh zaraa vee naa hiliaa bhaaven age vadhanaa hun jrooree ho giaa see | sathaanak aabaadee vichon sanehee te sakaaoott aa aa ke dasade han ki kasaak fir jurran te sangatthit hon lage hoe san| ekaarattareeneddaar ton lagaataar madad aa rahee see| baittareean pahunch raheean san, afasaraan te javaanaan deean battaaleeanaan barre khataranaak tareeke naal maarach karadeean langhadeean rahindeean sana sau sau kasaakaan de naven dasate lagaataar tiaar hunde jaa rahe san kojookh de aale duaale khtaraa vadhadaa hee jaa rihaa see| ik bhaaree fauaj ikatthee ho rahee see| ithon hilanaa zarooree ho giaa see | bahut ahim see | haalaan vee sanbhaavanaa see ki ihanaan noo maar nasaaeaa jaave, kiaun jo mukh fauajaan bahut door naheen san geean hoeean par kozookh hilan baare naheen see soch rihaa|
aus daa jee naheen see karadaa ki jiharre dasate pichhe reh ge ne, auhanaan noo pichhe hee chhadd ditaa jaave | uh jaanadaa see ki uh bahut kamazor san te je uhanaan noo aapane aap ute chhadd ditaa giaa, taan uh tabaah ho jaanage| te uhanaan dee tabaahee naal jo vee kozookh daa bhavakh is gal naal bananaa see ki uh hajaaraan jaanaan daa raakhaa hai, aus noo daag lag jaanaa see |
auh rukiaa rihaa te kasaak aapanee fauaj tiaar karade rahe lohe varagaa pakaa gheraa valiaa jaa rihaa see te is dee pushattee vich dusman deean topaan gajaneean suroo ho geean| aakaas te sattaipee noo kanbaandeean kirachaan te lohe de ttotte goliaan vichon nikal nikal ke chaare paase uddan lag pe| kojookh ne hukam jaaree keetaa ki javaab vich topaan chalaaeean jaan, par uthon hiliaa naa jaae| dine lagaataar dhaanh dhaah de dhamaake hunde rahe te dhooen de mohale, khundakaan khaaeean uton chakar khaande uddade rahe te har raat daa anheraa injh hundaa jiaun kise bhaaree gufaa daa moonh khulhaa
hove | paanee dee shukaatt hun bilakul naheen see sunee jaandee |
eik raat te ik din beet giaa| tapaan gajadeean raheean, auhanaan daa asapaat tataa hundaa rihaa, par pichhale dasate naa pahunche| doojaa din langh giaa, te fir teejaa, par dasatiaan daa kite naan nishaan naheen see | kaaratoos te goliaan dee ghaatt disan lag pee| kojookhane hukam ditaa ki barre sarafe naal golee chalaaee jaave | kasaakaan de hauasale, jad javaab vich gole naa chalan, jaan uh age vadhade nazar naa aaunde taan hor uche ho ge| uhanaan faisalaa kar liaa ki kojookh dee fauaj thakee ttuttee see, te uh mil ke ik bhaaree hamalaa karan dee tiaaree karan lag pe|
kojookh tin raataan ton sauan naheen see sakiaa; aus de chihare daa rang ik range hoe bhedd dee khal de kott varagaa hoeaa hoeaa see; har kadam ute us noo iaun lagadaa see, jiaun uh goddiaan tak dharatee vich dhasadaa jaa rihaa hove| chauathee raat vee aa pahunchee te naal hee lagaataar topaan vichon nikalade goliaan deean laattaan|
main ghantte ku bhar lee sauan lagaa haan| kozookh kahin lagaa| je koee khaas gal ho jaave, mainoo jhatt jagaa denaa|
aus deean akhaan masaan band hee hoeean san ki lok bhajade aa pahunche|
saathee kojookh saathee kozookh| haalat vigarr rahee hai.. |
kojookh uchhal ke khalh giaa| us noo naheen see pataa ki uh hai kithe see, te us naal ho kee rihaa see| us aapane chihare ute hath maariaa te aas paas failee khaamoshee naal achaanak ghabaraa giaa topaan jo din raat badal vaang gajadeean rahindeean san, khaamosh san te keval rafalaan dee tthaah tthaah anhere vich bharee hoee see| haalaat vigarr ge san is daa matalab taan hathon hath larraaee see| ho sakadaa hai, morachaa ttutt giaa hove| us dariaa dee aavaaz sunee...|
auh haiddakuaarattar dauarradaa giaa| jaa ke vekhiaa ki sabh de chihare bujhe hoe san| us ttaileefon chukiaa| ih vee changaa hoeaa, auhanaan jaarajeeanaan de ttaileefon kabaze vich kar le san|
main bol rihaa haan kamaanddar|
agon ik mareeal jihee aavaaz aaee
saathee kojookh, madad bhejo| main aapanee sathitee naheen sanbhaal ke rakh sakadaa| bhaaree hamalaa, afasaraan deean yoonittaan |
kojookh ne ttaileefon vich kararraa jihaa javaab ditaa
main madad naheen bhej sakadaa hai hee naheen| aakharee bande tak ddatte raho|
mere kolon naheen ho sakadaa | javaab aaeaa| hamale daa rukh mere val hai,
mainoo sanbhaalo|
main keh ditaa hai, ddatte rahe| saadde kol reezarav vich koee sipaahee naheen| main chhetee aap pahunch rihaa haan|
kozookh noo hun dariaa dee aavaaj naheen see sunee rahee| us noo anhere vich aapane saahamane, saje te khabe keval rafalaan dee tarr tarr dee aavaaz sunee rahee see|
kojookh ne ik hukam denaa shuroo keetaa, par viche reh giaa|
huraa.. raaha
anhere de hundiaan vee gal saaf see us age kasaakaan ne saje khabe maar maaradiaan hamalaa kar ditaa see laanghaa ban giaa hai ik rasaalaa dasataa ttutt giaa hai|
kozookh age vadhiaa te us kamaanddar naal ttakaraa giaa, jis naal us hune gal keetee see|
saathee kozookh|
toon ithe kee piaa karanaa en
main uthe ttik naheen sakadaa daraar pai gee e|
teree aapane dasate noo chhaddan dee daleree kiven hoee
saathee kozookh main aap madad mangan lee aaeaa haan|
grafataar kar lo is noo |
raat dee ghulee siaahee vichon cheekhaan, ttutteean haddeean deean kuralaattaan te golee chalan deean aavaazaan aaeean| chhakarriaan, boriaan te makaanaan deean kaaleean aakriteean vichon ik reevaalavar te rafal daa lishakaaraa anhere noo cheeradaa langh giaa|
aunhaan de aapane kauan san te bigaane dushaman kauan san kauan das sakadaa see shaaeid aapane hee bande ik dooje noo tabaah karan lage hoe san.. kee pataa ih ik bhulekhaa hove...
sahaaeik age aaeaa kojookh anhere vichon us dee shakal pachhaan sakadaa see|
saathee kozookh|
aus dee aavaaz dukhee see bhalaa maanas jeeaunaa chaahundaa see|
te achaanak sahaaeik ne suniaa
te kee ih fir ant hai
eik asaadhaaran aavaaz, eik asaadhaaran aavaaz kojookh lee golee de
nishaane cheekhaan, kuralaattaan te kite ddoonghaaee vich kite achet man vich tatachhan zaraa khundak khaa ke, sahaaeik ne sochiaa
haan.. te toon vee saadde sabh varagaa hai toon vee jeeaunaa chaahundaa hai|
par ih taan gharree dee gal see| anheraa see, kujh vee nazar naheen see aaundaa, par us dee nit varagee sakhat aavaaz ton jo ghutte jabaarre vichon aaundee see, bandaa us de chihare dee sakhatee noo changee tarhaan mahisoos kar sakadaa see|
haiddakuaarattaraz ton tatachhan ik masheenagan daraar vaalee thaan bhej dio| amale de saare bandiaan noo, saamaan dee gaddee de bandiaan noo ikatthaa karo, kasaakaan noo chhakarriaan de pichhe jithe tak dhakiaa jaa sakadaa hai, dhak dio| ik dasataa uhanaan dee khabee baahee te hamalaa karan lee bhej dio|
ttheek hai
sahaaeik anhere vich gaaeib ho giaa| cheekh chahaarraa, golee, kuralaattaan te maar dhaarr machee rahee| kozookh vaaho daahee dauarr piaa| saje khabe rafalaan vichon laattaan nikaladeean raheean, jithe kasaakaan ne daraar paa chhaddee see us de aas paas sau gaz dee vith ute anheraa pasariaa rihaa| par sipaahee khedd naheen san ge, auh pichhe hatte san te jiharraa vee ohalaa uhanaan noo disiaa, aus dee ott lai ke javaabee golee chalaaee jaa rahe san| anhere vich hamalaavaraan noo saaf vekhiaa jaa sakadaa see ki kiven uhanaan deean ttoleean deean ttoleean age vadhee aa raheean san| sipaahee lette rahe te goleean chalaande rahe anhere vich|
haiddakuaarattar pahunchee masheenagan noo khich ke age lai aandaa giaa| kojookh ne aapane bandiaan noo golee band karan lee te udon chalaan lee kihaa jadon aakhiaa jaave, auh masheenagan de pichhe baitthaa hoeaa see te aapanaa lohaa das rihaa see| saje te khabe liskaare te karr karr karraak ho rahee see| jad sipaaheean ne golee band kar ditee, dushaman age val vadhiaa, cheekhaan maaradaa, huraa h| uh hor nerre aa pahunche| ik ik dee shakal saaf disadee see | uh hath vich rafalaan farree kube hoe age nas rahe san|
kojookhane hukam ditaa
bhar bhar ke goleean dee vaachharr sutte |
aus masheenagan chalaa ditee|
ratt..ratt... ttatt...ttatt..|
te kileean vaang ukharr ukharr ke lothaan ddigan lag peean| dushaman deean kataaraan kanb uttheean, bhagadarr mach gee te idhar udhar khilarade pichhaanh noo
bhaj vage| fir aakharaan daa anheraa golee chalanee band hoee taan dariaa dee aavaaz sunaaee den lag pee... haualee haualee... uchee uchee|
te pichhe anhere dee ddoonghaaeean vich golee te cheekhaan dee aavaaz vee madham pai gee kasaak binaan madad, bikhare hoe, aapane ghorriaan noo chhadd ke, chhakarriaan hetth ragarreende, anhereean jhugeean vich jaa varrhe| uhanaan vichon das jeeaunde farr le ge san| talavaaraan naal uhanaan de moonh cheer dite ge, jinaan vichon vaidake dee bo aa rahee see|
din charrhade saar sipaaheean dee ik palattan grafataar keete kamaanddar noo farr ke kabarasataan vich lai gee| jad uh parate taan kamaanddar uhanaan naal hai naheen see|
sooraj charrh aaeaa te bemuhaareean peean laashaan ute kiranaan pain lag peean| uh injh pe hoe san, jiaun harrh vich rurrhade aae hon te paanee de utaar naal igarr dugarr khilare pe hon| jithe kojookh raat rihaa see, authe laashaan de dter lage hoe san | thorrhe ku samen lee jang bandee daa prabandh keetaa giaa| kojookh ne ijaazat de ditee ki lothaan lai jaan, mate dhup de sok naal sarran lag pain te vabaa fail jaave|
jad laashaan chuk leean geean taan fir bandookaan galaan karan lag peean, fir anamanakhee cheek chihaarr sattaipee te aakaash de langaar laahan lag piaa te chhaateean te dimaagaan ute pathar dee sil vaang bahin lag piaa|
asapaat fattiaa, aakaash vich kirachaan te sikaa uddiaa, lok dhamaakiaan dee aavaaz kanaan vichon kadtan lee moonh kholhee hauke bharade tturee jaa rahe san; te ahil peean laashaan is uddeek vich san ki kade uhanaan noo chuk ke pichhe lijaaeaa jaandaa hai|
bhaaven kaaratoos mukade jaa rahe san te asalhe deean petteean sakhaneean hundeean jaa raheean san, kojookh naa hiliaa| haalaan vee pichhe reh ge dasatiaan daa koee pataa naheen see| uh ih faisalaa karan dee zinmevaaree saahamane hichakachaaeaa ki kee keetaa jaave te salaah lee kauansal bulaaee ruke rahin daa matalab see, sabh dee mauat te chaale paan daa matalab see, pichhe reh ge dasatiaan dee mauat|
35
door pare vishaal sattaipee, kainp de pichhavaarre chhakarriaan, ghorriaan, budtiaan, bachiaan te fattarraan daa samooh shaam de dhundhalake vich galaan daa raualaa| neelaa neelaa
dhundhalakaa te baladeean dhooneean de dhoonen daa vee rang neelaa neelaa|
koee das baaraan meel age larraaee jaaree see, door dee maar dhaarr te dhamaakiaan naal lagaataar pairaan hetth zameen kanbee jaandee see, par uhanaan noo is sabh kujh dee aadat pai chukee see, eise karake kise daa dhiaan vee ihanaan galaan val naheen see|
door pare ghusamusaa dhoonaan te jangal sabh neele neele pe disade san|
te jangal te chhakarriaan de vichakaaralee saaree thaan vee neelee jaapadee see|
galaan te rolaa rapaa, jaanavaraan deean aavaazaan, ddol baalatteean dee kharr kharr, bachiaan daa cheekachihaarraa te anekaan dhooneean dee laalee|
eis gharogee shaantee vich jangal valon ajeeb te oparee jihee cheez aa ralee|
pahilaan taan ih madham jihee lagaataar aa dee aavaaz jihee lagadee | ghusamuse dee neelatan vichon jangal dee khaamoshee vich aa fir koee kaalee jihee cheez ubharee, jo jangal naalon vakharee ho gee ik chattaan fir ik hor te fir ik hor| te ih anhere parachhaaven jangal de naal naal ik sidhee kanbadee rekhaa jihee lagee, jo kainp val vadhadee aa rahee see, jis daa aakaar vaddaa hundaa jaa rihaa see te is de naal hee aaee ik ucheree hundee jaandee, khatare bharee te bhiaanak aa|
lokaan te jaanavaraan sabh de sir us dhundale jangal val murr ge, jidharon ik uchee neeveen ton de ttotte vichon achaanak lishakaare pain lag pe san| sabh udhar vekhee jaa rahe san, dhooneean vich ag dee laalee maghadee pee |
sabh ne suniaa.. dharatee ute pairr, pauarr painde ghorriaan de bhaare sunmaan dee aavaaz vich door gajadeean topaan de dhamaakiaan dee aavaaj ddub gee see |
aa...|
paheean, bamaan, dhooneean sabh vich ik bhaia dee havaa ghul gee|
kasaak.. kasaak... k... saak|
ghorriaan daa ghaah chithanaa band ho giaa, auhanaan de kan kharrhe ho ge, khabare kiven chhakarriaan thale kute aa ke baitthe hoe san|
koee vee utth ke nas naheen piaa, kise vee idhar udhar bhaj ke aapanee jaan bachaan dee naheen keetee te sabh ghusamuse vichon nerre nerre aaunde khatare val ttik ttikee banhee vekhee jaa rahe san|
ghorriaan de dharatee ute vajade pauarraan dee dhamak naal goonjadee aakharaan dee
failee khaamoshee noo kise maan dee cheekh ne cheer paa ditaa | uh aapane bache noo chukee jo us dee aakharee nisaanee see, kaleje naal ghuttee, aus khatare noo agon milan bhaj vagee jo ghorriaan de pauarraan de dhamaakiaan naal nerre aaee jaa rahee see|
mauata mauata mauat milan aa rahee e|
eih cheekh chhoot vaang hazaaraan bandiaan vich fail gee|
mauata mauat
jo jis de hath vich aaeaa us farrh liaa, koee sottee, ghaah dee mutth, bam, fatoohee, ttahinee, fattarraan ne aapaneean basaakheeansabh bhaia de maare, eihanaan foke hathiaaraan naal aapane aap noo hauasale de de mauat noo age ho ke milan lee ttur pe|
mauata mauat
bache maavaan deean lataan naal chanbarre cheekhaan maarade naal naal dauarree jaa rahe san|
mauat mauata
eis pal pal ddoonghe hunde ghusamuse vichon kasaak hathaan vich lish lis karadeean talavaaraan ghumaande, ghorriaan noo sarapatt durraande saaf disan lag pe te disan lag pe piaadaa fauaj deean kataaraan de kataaraan javaan modtiaan ute rafalaan te hathaan vich kaale jhandde farrafarraande, eik bhiaanak deh vaale jaanavar dee aavaaz goonjadee langh gee
mauat|
aap muhaare binaan kise hukam de, lagaamaan kamaan deean raseean vaang khicheean geean, sarapatt dauarrade ghorre ruk ge te pichhaleean lataan ute bhaar sutt ke sir uchhaalan lag pe| kasaak rakaabaan vich pair ghamaaee chup chaap ho ge te saahamanion aaundeean kaaleean kataaraan val vekhan lag pe| uh ihanaan shaitaanaan dee aadat ton changee tarhaan vaakaf san doohabadooh pahilaan mukiaan te fir sangeenaan deean kirachaan naal joojhan lag painaa| jad ton ih pahaarraan vichon nikal kai aae san, eise tarhaan karade aa rahe san te raat de hamaliaan magaron khaaeean khundakaan vich jaa varrade san| anekaan kasaak aapaneean sattaipeean vich hee maar dite ge san|
te chhakarriaan de pichhavaarre anaginat dhooneean vich jithe kasaakaan daa khiaal see ki nihathee bheerr vich jo binaan kise bachaa te upaa de budte te teeveenaan samet ikatthee hoee hoee see, pichhale paasion bhagadarr machaa ditee jaave sadaa yudh lee tiaar bar tiaar jathe rolaa paande, raat de anhere vichon nikal ke
saahamane aaun lag pe
mauat|
jad kasaakaan ne vekhiaa ki ihanaan jathiaan daa koee ant te shumaar naheen, auh aapane ghorriaa noo chaabakaan maarade jangalaan vichon dee bhajaande parat ge|
teeveean, bachiaan, fattarraan te budtiaan deean dauarradeean bhajadeean muharaleean kataaraan khalh geean| uhanaan de mathiaan ute tareleean sukan lag peean saahamane keval ghup anhere vich door door tak failiaa shaant te sakhanaa jangal see|
36
chaar din ton topaan gajadeean aa raheean san jad sakaaoottaan ne aa ke soochanaa ditee ki maaekop ton ik navaan rasaalaa topakhaanaa lai ke dushaman naal ral giaa hai, kauansal vich ih faisalaa keetaa giaa see ki pichhale dasatiaan dee uddeek keete binaan hee raat noo uthon ttur painaa see |
kojookh ne furamaan jaaree keetaa pahilaan, trikaalaan dtale haualee haualee golee chalaanee ghattaande jaau, taan je dushaman dee saavadhaanee ghattadee jaave; doojaa, dushaman deean khudakaan val barre dhiaan naal bandookaan noo nisaane ute sedhee rakhanaa, nishaanaa pakaa rakhanaa te raat noo golee bilakul band rakhanee teejaa, anhere vich rajamainttaan noo kataaraan vich dushaman deean bandakaan dee uchaaee de baraabar lai jaanaa, te is gal daa dhiaan rakhanaa ki zaraa vee kharraak naa hove te uthe lette rahinaa chauathaa, savere 1.30 vaje tak yoonittaan dee harakat bilakul mukamal saver 1.45 vaje nishaane ute sedheean bandookaan vichon lagaataar das das goleean chalaaneean; panjavaan, 2 vaje saver vele dee akheeralee golee ton baad khundakaan ute sadhaaran piaadaa fauaj daa hamalaa kar denaa rasaalaa fauaj, reezarav vich tiaar kharrheean yoonittaan dee sahaaeitaan karegee te dushaman daa pichhaa karegee|
kaale siaah badalaan de jule, sattaipee ute jurre lattakan lag pe| ajeeb gal see| doheen paaseen bandookaan chup san; rafalaan ne jiaun mauan dhaar liaa hove te dariaa dee garrhak fir ubharan lag pee|
kojookh ne us aavaaz val dhiaan ditaa koee khaas gal ho gee hai| ik vee golee naheen, jad ki pahile dineen raat din topaan te rafalaan chaladeean rahindeean san| shaaeid dusman dee vee tarakeeb us vaalee hee hove uhanaan de do
hamaliaan daa mukaabalaa hovegaa, achanachet hamalaa karan daa laahaa hathon jaandaa rahegaa te ik dooje de viradh ttakar ho jaavegee|
saathee kozookh|
sahaaeik us de lakarr de khope vich daakhal hoeaa us de pichhe pichhe rafalaan chukee de sipaahee te uhanaan de vichakaar ik binaan hathiaar de peelaa jihaa maamoolee sipaahee daakhal hoeaa|
kee hai
dushaman valon jaranal pokarevasakee valon ik chitthee|
kojookh ne barree ghokhaveen nazar naal us sipaahee noo hetth upar akhaan sukerr ke vekhiaa| sipaahee ne tthanddaa haukaa bhariaa te bojhe vich hath paa ke kujh ttattolan lag piaa|
mainoo kaidee banaa liaa giaa see,
auh kahin lagaa| saadde bande pichhe hattade jaa rahe san fir saadde vichon sat kaidee banaa le ge| baakeean noo taseehe de ke maar ditaa giaa|
auh pal ku khaamosh kharrhaa rihaa; dariaa dee garrhak saaf sunaaee de rahee see; khirrakee ton pare anheraa failiaa hoeaa see|
eih ik chitthee hai| jaranal pokarovasakee sher vaang mere ute dahaarriaa| te takadaa agon boliaa, tuhaadde ute vee uh gaj rihaa see, saathee aakhadaa see, jaah jaa ke haraamee noo ih de aa|
jaranal pokarovasakee dee chitthee deean sataraan ute kojookh deean akhaan nach raheean san
toon ik badamaash en, baalashavikaan, choraan, gunddiaan naal ral ke roosee fauaj te berre de afasaraan dee izat noo vattaa laa ditaa hai| par yaad rakh ddaakooaa, eih teraa te tere gunddiaan daa ant hai toon hun age naheen jaa sakadaa, kiaun jo, toon is vele mereean, te jaranal heemaan deean fauajaan vich ghir giaa hai| badamaash toon saadde skanje vichon hun bach ke naheen nikal sakadaa| je toon rahim dee mang karadaa hai, tainoo tere kaariaan lee maaf kar ditaa jaavegaa| aj hee mere is faramaan dee pairavee kar| saare hathiaar bailoraichanasakaaeaa satteshan ute jamhaan karaa de te aapane binaan hathiaar de ijarr noo chaar panj meel sattesn de pachham vaale paase lai jaa; jis vele ih ho jaae taan mainoo chauathe relave shaidd vich das deveen|
kojookh ne aapanee gharree te fir khirrakee ton baahar anhere val vekhiaa| ik vaj ke das mintt hoe san| so is karake kasaakaan ne golee rokee hoee
see, jaranal utar dee uddeek kar rihaa hai| harakaare lagaataar soochanaa lai lai ke aa rahe san saareean yoonittaan dushamanaan de ttikaaniaan de laage pahunch chukeean han te bilakul tiaar san|
ttheek hai... ttheek hai kozookh man vich sochadaa, khaamosh sathir te katthor piaa, auhanaan noo akhaan sukerr ke vekhan lag piaa|
khirrakeean de baahar ik sarapatt dauarrade jaande ghorre de pauarraan dee aavaaz dariaa dee shukaatt vich jaa ke ral gee| kojookh daa dil baitthan lag piaa|
siraf pandaraan mintt reh ge| kee gal ho sakadee hai ih
furakarre maarade ghorre uton koee hetthaan dtal aaeaa|
saathee kozookha ik keeaooban savaar ne aauakh naal saah laindiaan te moonh ton paseenaa poonjhadiaan aakhiaa, pichhe reh giaa dasataa aa rihaa hai|
auh kozookh deean akhaan saahamane sabh kujh ik lishakaare vich langh giaa raat, dushaman de ttikaane, jaranal pokarovasakee te us dee chitthee, door turakee jithe us dee arathaat kojookh dee masheenagan ne hazaaraan bande bhun ke rakh chhadde san, jad ki us noo maamoolee zarab tak naheen see aaee te us de bhaagaan vich aapane saatheean dee agavaaee karanee likhiaa hoeaa see| uh naa keval aapane dasate noo hee bachaa lavegaa, sagon uhanaan hazaaraan noo vee bachaa lavegaa jo bevasee vich pichhe reh ge san te kasaakaan de hathon mauat de moonh vich pain vaale san|
do ghorre jo anhere vich kaale jaapade san, raat de anhere vich golee vaang ge| ik ajeeb jihee fauaj de kaale sipaahee, pindd de andar varrhan lag pe|
kojookh ghorre ton utariaa te sidhaa ik ameer kasaak de rauashanee vich jagamagaande makaan vich chalaa giaa|
mez kol khalhataa dev kad samalodoorav, galaas vich barree tez chaah pee rihaa see| us dee kaalee siaah daarrhee, malaahaan vaalee chusat varadee ute ddaadtee fabadee pee see|
aao veer| us bhaaree padharee aavaaz vich kharrhe khalhate kojookhaval jraa ku sir jhukaandiaan aakhiaa|
chaah peengaa
das mintt de andar andar mere bandiaan ne hamalaa kar denaa hai| yoonittaan bilakul khaaeean de sir ute uddeek vich letteean hoeean han| bandookaan ne nishaane banhe hoe han| dooje dasate noo hukam de de ki dohaan paasiaan ton hamalaa kar den, fatih yakeenee hai|
main hukam naheen devaangaa|
kojookh ne jabaarre ghutt le
kiaun
kiaun jo uh haalaan aae hee naheen| samolodurov ne barre saaoosubhaa naal musakaraa ke paatte kaparriaan vich saahamane khalhate chhotte kad de bande noo aakhiaa|
doojaa dasataa pindd vich varrhadaa jaa rihaa hai| main hune aap vekhiaa hai|
ttheek hai, par main hukam naheen diaangaa|
kiaun kiaun, kiaun kee, toon khaahamakhaah kiaun kiaun karee jaa rihaa en | samolodoorov ne aapanee changee bhaaree aavaaz vich kihaa| bande thake hoe ne te jhatt uhanaan noo aaraam kar lain denaa chaaheedaa hai| toon bachaa taan naheen tainoo samajh kiaun naheen aa rahee|
je main uhanaan noo haraa diaan, kojookh ne sochiaa, main ikalaa hee uhanaan noo haraa diaangaa... | uh is khiaal de jazabe de prabhaav hetth aaeaa hoeaa see|
chal ttheek hai fir, aus holee jihe aakhiaa, par ghatto ghatt satteshan ute uhanaan noo gaizarav vich hee lai jaa te main aapanee reejrav fauaj hamalaa karan vaaleean yoonittaan dee madad lee varat lavaangaa|
main hukam naheen devaangaa| tainoo pataa hee hai, meree gal pakee hundee hai|
malaah ik nukar ton doojee nukar tak kamare vich gerre maaran lag piaa| us de jhatt pahilaan saaooaan vaale chihare vich, hun khacharee sharaarat ralee hoee see|
hun akal dee gal us naal kise tarhaan vee naheen see keetee jaa sakadee|
kojookh noo is gal daa pataa see; aus aapane sahaaeik noo kihaa
aa chalee|
eik mintt chuko| cheef aaf sattaaf utth khalhotaa te samoladoorav de nerre jaa ke barre prabhaavik tareeke naal kahin lagaa
yerameee alaikaseeich tuseen, auhanaan noo satteshan ute bhej sakade ho, rahinaa taan uhanaan reezarav vich hee hai|
aus de shabadaan de pichhe vichaar ih see ki je kazakh maar khaa giaa taan aseen saare vadt dite jaavaange |
ttheek hai fir main aap asal vich mainoo koee is vich itaraaz naheen.... jiharreean yoonittaan aaeean ne, beshak lai jaau uhanaan noo |
samolodoorov jis gal ute arr jaave fir us noo koee hattaa naheen sakadaa par dabaa ik ajihe viakatee valon aaeaa see, jis dee aas vee naheen see keetee jaa sakadee te ise karake us noo jhatt mananaa pai giaa|
bharaveen kaalee daaharree vaale chihare ute khichaa dee thaan ik sukh daa ahisaas jhalakan lag piaa| us chhotte kad de bande de modte ute aapane bhaare panje naal thaaparraa ditaa|
achhaa, bharaa sunaa, hor kee haal ne bharaa toon jaanadaa en, aseen samundar de bherree haan, te samundar vich saadde kolon bhaaven koee jo marazee karavaa lave shaitaan deean aandaraan vee puttheean kar ke rakh deeee, par jithon tak maidaan daa savaal hai, eis baare saanoo onaa hee giaan hai jinaan sooraan noo santariaan daa|
te uh tthahaakaa maar ke hasan lag piaa, jis naal us deean kaaleean muchhaan hetthon chitte dand lishakan lag pe|
lo ghutt ku chaah
saathee kozookha cheef aaf sattaaf ne saneh naal aakhiaa, main hune hukam likh dendaa haan te dasataa tere gaizarav lee hune satteshan noo ttur jaavegaa|
gunjhal us de man vich ih see ki ttheek e bharaa, toon jo marazee piaa aakh, par saadde bagair teraa guzaaraa naheen|
kojookh ghorriaan vaale paase giaa te anhere vich haualee jihe sahaaeik noo kahin lagaa
eithe hee tthahira dasate de naal hee satteshan ute jaaeen | uthon mainoo khabar kareen| akhon ohale mainoo uhanaan ute visvaas naheen|
lameean lameean paalaan vich kararree dharatee noo jafeean paa ke sipaahee lett ge te uton kaalee siaah raat uhanaan ute bhaar paandee rahee | hazaaraan akhaan jaanavaraan varagee sooh naal anhere vich ghooradeean raheean, par kasaakaan deean bandakaan vich sabh shaant see| bas, dariaa dee aavaaz garrhak rahee see|
sipaaheean kol gharreean naheen san, par ik ik dee chhaatee ute koee uddeek valhettaneean lai rahee see | pahaarr varagee raat sir ute khaamosh kharrhatee hoee see te ik ik noo do ghantte guzaarane, jaan ute banee hoee see| paanee dee lagaataar garrhak de naal naal vakat guzaradaa jaa rihaa see|
te bhaaven saare ise uddeek vich san, achaanak dhamaakiaan deean nikaladeean laattaan naal raat leero leer ho gee | teeh topaan aapanee pooree garrhak naal ik gharree saah le bagair, gajan lag peean| kasaakaan deean khandakaan jo
anhere vich nazar naheen san aaundeean, goliaan de vattan naal uddadeean chinagaan te kirachaan dee loa vich, bemuhaareean, paal dee paal, jithe lothaan ddigan lag peean san, disan lag peean|
bahut ho gee... bahut| ik dukhee vichaar see, jo kasaakaan de man vich utth rihaa see| uh bandakaan vich pe kandhaan naal dubakade jaa rahe san te uddeekade san ki raat dee ih bhang hundee khaamoshee, khabare fir kis vele uhanaan upar aapane khanbh khalaaradee hai| par vainganee laattaan nikaladeean raheean, dhamaakiaan naal dharatee kanbadee rahee, kaleje dharrakade rahe te dimaag hilade rahe te use tarhaan maran vaaliaan deean kuralaattaan kanaan noo vinhadeean raheean|
te fir jiven achaanak raat dee khaamoshee ttuttee see, fir anhere ne aapane khanbh khalaar dite te tatachhan khaamoshee, auhanaan bainganee laattaan te topaan dee anamanakhee garrhak ute chhaa gee| khundakaan ute kaale parachhaaven ddolan lag pe te ik naveen vahishee garaj, jeeaundee jaagadee dahaarran lag pee | kasaak khundakaan vichon baahar kud khalote te shaitaan de skanje vichon nikalan lee tarale lain lag pe, par velaa vihaa chukaa see khandakaan laashaan naal bharan lag peean| fir uhanaan aapaneean talavaaraan dhooh leean te sangeenaan chuk ke dusman daa ttaakaraa karan lag pe|
eis vich koee shak naheen, auhanaan noo kise shaitaan dee skatee ne aa dabiaa see, jiharree poore ddedt ghanttaa pandaraan meel uhanaan daa pichhaa karadee bhajaaee lee gee see|
jaranail pokaravasakee ne aapanee rahee khahee fauaj de javaanaan te afsaraan noo ikatthaa keetaa te sabh thake ttutte te ghabaraae hoe, ekaarattareenaddaar ttur ge te luchiaan lafangiaan lee raah khulhaa chhadd ge|
37
aapanee pooree shakatee ikatar karake, fatte haal te lamakadeean leeraan jhulaande, bujhe hoe chihariaan vaale dasate aapanee vaatte pai ge| mathe deean tiaurreean vich dhoorr jamee hoee te bharavattiaan hetth nikeean nikeean akhaan deean putaleean tapadee baladee sattaipee noo door door tak ghooree jaa raheean san|
tez chaale topaan ghookadeean jaa raheean san| mittee ghatte de gubaar vich ghorre sir uchhaalade tturee jaa rahe san | topacheean deean akhaan door neele dumelaan ute ttikeean hoeean san|
lagaataar kharr kharr karadee, saamaan vaalee gaddee aapane aap noo dhoohee jaa rahee see| haareean hanbheean maavaan vaahane paireen mittee ghattaa uddaandeean chhakarriaan de pichhe pichhe tturee jaa raheean san | uhanaan de kaale chihariaan ute saanbhe hoe hanjhooaan de ttepe lishak rahe san| uh vee ik pal nazar chuke bagair door sattaipee deean nilatanaan vich guaacheean hoeean san|
hazaaraan laattaan chhaddadeean akhaan door dooreean ute ttikeean hoeean san uthe kite kherraa khalhataa uhanaan noo uddeek rihaa see | uthe kite uhanaan de dukhaan kaleshaan daa ant see te uthe see uddeek rahee sukh dee gharree|
keeaooban dharatee ute sooraj laattaan sutt rihaa see |
naa kiton koee geet sun rihaa see, naa koee aavaaz, naa garaamofon|
te jo sunee rihaa see uh see mittee dhoorr vich dhamak dhamak painde pair, ghorriaan de vajade pauarr, bhaare pairaan daa kaanbaa, bhin bhin bhinakadeean makheean de jhuramatt te ih sabh kujh ik dilakash ramaz bharee manjl val tturee jaa rihaa see, door kite chhupee us sattaipee deean nilatanaan vich jithe pahunch ke vekhade saar shaaeid uh kook painage, saadde lok |
par jinaa marazee tturee jaan, din te raat, anekaan faaram, pindd, basateean te dtokaan uh langh aae par rihaa hamesh uhee kujha hamesaa ik neelee dooree door sattaipeean vich ubharee hoee, jo uhanaan de age hee age hundee jaandee see | jithon vee uh langhade ihee dasiaa jaandaa
haan hai taan ithe hee san, par ttur ge ne | uh parason tak ithe hee san fir achaanak utth ke kite tur ge| haan hai taan ithe hee san | chaare paase kileean chukeean dis raheean ne, lid khilaree hoee hai, par hun sabh sunasaan piaa hoeaa see|
eithe topakhaane parraa keetaa see, bujhee ag de koeile te savaah khilaree hoee see te top gaddee de bhaare paheean deean leehaan pindd vichon ho ke sarrak val ttur geean san|
sarrak kandte kharrhote uche pipalaan de ddoonghe chitte futt dis rahe san | khal udharr aaee see| chhakarre langhe san te dhuriaan deean kileean vaj geean san, pipal chhile ge san|
nishaaneean dasadeean san ki ithe koee ttikiaa see| uhanaan naal jaa ralan lee, fauaj samundaree berre de dham dham ddigade jaraman goliaan deean kirachaan vichon langh gee see| uh jaarajeeanaan naal larre san| pahaarraan vich uhanaan de baal
bache kheroon kheroon ho ge san, sir dharr dee baazee laa ke kasaakaan daa mukaabalaa keetaa see par pataa naheen kiaun, sattaipeean vich manzal door hee door hattadee jaandee see | pahilaan vaang hee ghorriaa de pauarr kaarr kaarr pai rahe san, saamaan vaaleean gaddeean use tarhaan cheen cheen karadeean langh raheean san, ause tarhaan makheean daa jhuramatt siraan ute uddee jaa rihaa see| mittee ghattaa dhoorr te vich libarre tez chaale tture jaande pair, hazaaraan akhaan vich lattakadee ik aas jo kade niraash naheen see hoee... uhanaan door deean disadeean sattaipee deean hadaan ute ttikee hoee see|
thakiaa haariaa kojookh jhulasee hoee chamarree, vattiaa hoeaa, aapanee baghee vich baitthaa jaa rihaa see | us deean nikeean nikeean sungarreean akhaan door dis hade ute ttikeean hoeean san| us lee vee ih ik ramaz te sakhan lee baitthee hoee see| us de jabarre ghutte hoe san|
langhade ge pinddaan magaron pindd te faaramaan magaron faaram te beetade ge dinaan magar din thake ttutte te haare|
kasaak teeveenaan sir neevaan karee, auhanaan noo milan aaeean|
auhanaan deean, jee aaeaan noo aakhadeean akhaan vich ghrinaa ghulee hoee see| te jad uh kolon langh ge, eih teeveenaan hairaanee naal pichhon uhanaan noo vekhadeean khalhateean raheean kiho jihe bande san ih, naa ihanaan kise noo luttiaa naa kise noo maariaa, bhaaven lagade vahishee hee san|
raat jad kite rukade, kozookh khabaraan sunadaa hameshaa uhee kasaak kise noo vee rokade naheen, din hove te bhaaven raat te naa ik ver vee golee chalaande ne, bas uhanaan de langhan magaron uh vee pichhe pichhe ttur painde san|
ttheek hai| uhanaan daa bharrathaa ho chukaa hai| kojookh ne aakhiaa| us de chihare deean ragaan khicheean geean|
aus hukam jaaree keetaa
ghorre ute savaar harakaariaan noo bhej dio, jaa ke saareean yoonittaan noo khabaradaar kar den ki pichhe koee naa rahe| kite rukan dee ijaazat naheen| bas tturee jaan age noo| siraf saah lain lee, raat tin ghantte rukan|
te fir cheen cheen karade chhakarre, jotariaan vich sir uchhaalade thake ttutte ghorre, kharr kharr karadeean chhakarriaan ute ladeean topaan, dupahir de mittee ghatte vichon langhade te taariaan bharee raat dee chhaaven tturade, tarrakasaar de nindaraae ghusamuse daa moonh chunmade, eih naa mukan vaalee bhaajarr door door faileean keeaooban sattaipeean vich langhadee nikal gee|
thakeven naal ghorre ddig rahe ne, yoonitt vich kee dtile matthe vee ne| uhanaan kozookh noo dasiaa|
ghutte moonh vichon us hukam ditaa|
eihanaan chhakarriaan noo chhadd dio| bhaar dooje chhakarriaan ute lad dio| dtile mantthiaan ute nigaah rakho te uhanaan noo utthaao| chhetee chhetee kam mukaao| age age vadhee jaan ton binaan koee chaaraa naheen|
fir hazaaraan akhaan vaadteean magaron kararree te sakhat hoee sattaipee deean uhanaan hadaan ute jaa ttikeean jo din raat us noo valee rakhadeean san te fir pahilaan vaang pinddaan te faaramaan vich aapane ghurane noo chhupaandiaan, kasaak teeveean has has aakhan lag peean
auh ttur ge ne kalh uh ithe san|
auh dukhade hiradiaan naal aale duaale vekhan lag pe bilakul hameshaa vaang, bujhiaa koeilaa te lidaan de dter khilare hoe|
fir achaanak saamaan gaddee de kol paas yoonittaan vichon langhadeean teeveenaan te bachiaan vich ih khabar fail gee ki
pul uddaae jaa rahe ne, auh jaande jaande aapane pichhe pulaan noo uddaaee jaa rahe ne|
bebe gorapeenaa deean khauaf naal akhaan ttaddeean hoeean san| us de suke hetthaan vichon aavaaz aaee|
auh pul barabaad kar rahe ne | uh tturee jaande pichhe pulaan noo tabaah karee jaa rahe ne|
sipaahee sun pe hathaan vich rafalaa farree barree ddigee haualee aavaaz vich aakh rahe san
auhanaan pul uddaa dite ne| uh saadde kolon nasee jaande pul uddaa ge |
jis vele dasate daa hisaa tturee jaandaa dariaa, naalaa, khadd, jaan khobhe vaalee thaan ute pujiaa taan us vekhiaa ki lakarr de fatte te lohe de chharr injh nikale hoe han, jiaun lame lame kaale dand adde hoe moonh vichon baahar nikale hon achaanak agon uhanaan noo sarrak ttuttee milee te khauaf te maayoosee ghooradee saahamane khalho gee|
kojookh ne bharavatte sukerr le, faramaan jaaree keetaa
pulaan dee muramat karo, langhan daa prabandh karo, auhanaan noo ikatar karo jinhaan noo kuhaarree hath vich lainee aaundee hai| uhanaan noo haraaval naal age bhejo|
theem, fatte te gaaddar vason kolon lo te dasate de agale hise kol lai jaao|
kuhaarreean chalan lag peean te chitteean chhilataraan uddan lag peean| adh pachadhe kache bane te lif lif karade pul ute anaginat saamaan gaddeean, eik athaah bheerr, bhaaree topakhaanaa te doheen paaseen paanee vekh vekh tahinde te furakarre maarade ghorre langhan lag pe| pahilaan vaang hee ik vaar fer, akhaan us disahade ute jaa ttikeean jithe sattaipee aakaash naal nikharree hoee jaapadee see|
kojookh ne fir dasatiaan de kamaanddaraan noo ikatar keetaa te haualee jihe moonh banaa ke aakhiaa
saatheeo saadde aapane bande jinee chhetee ton chhetee uhanaan kol ho sakadaa hai, saathon bhajee jaa rahe han|
barree udaasee vich uhanaan javaab ditaa
haan| par samajh naheen aaundee ki kiaun
jaande jaande pul uddaaee jaa rahe ne| ihanaan haalat vich aseen bahut chir naheen kadt sakaange| sainkarre ghorre saadde ddig ddig ke marade jaa rahe han| lok paalaan vichon nikal ke pichhe reh jaande han te jiharre pichhe reh ge han, auhanaan noo kasaak ttotte ttotte kar chhakanage| haal dee gharree kasaakaan noo asaan sabak sikhaa ditaa hai; auh ddare hoe ne| uh saadde lee sarrak khulhee chhadd dende ne, jaranal aapaneean fauajaan noo saadde raah vichon hattaa lainde ne | fir vee aseen ik tagarre ghere vich ghire hoe haan, te je ise tarhaan hundaa rihaa taan aseen barabaad ho jaavaange| saadde kol bahute kaaratus naheen te gole vee guzaare joge hee ne | jiven vee ho sake, eithon jaan chhuddaanee chaaheedee hai
aus aapaneean tez sungarreean hoeean akhaan naal uhanaan val vekhiaa|
sabh khaamosh san|
fir kojookhazor dendaa, eik ik lafaz chith chith ke aakhan lagaa
saanoo nikal jaanaa chaaheedaa hai| je asaan ik rasaalaa yoonitt age bhejiaa taan kasaak saadde ghorriaan de ttotte ttotte kar chhaddanage, kiaun jo ghorre bilakul thake haare hoe ne | maamoolee jihee safalataa miladiaan hee kasaakaan de hauasale vadh jaanage te uh chaare paasion saadde ute ttutt painage | saanoo koee hor raah kadtanaa chaaheedaa hai| saadde vichon koee age nikal jaave, jis naal uhanaan noo pataa lag jaave ki aseen pichhe haan|
eis khaamoshee vich kakh ne kihaa
kauan tiaar hundaa hai
eik javaan aadamee utth khalhataa| saathee saileevaanov, do sipaaheean noo
naal lai lo te mottar ute jaao pooree koshis naal jo hove, jaanaa hee pavegaa| uthe uhanaan noo jaa daso ki aseen aap hee haan| saadde kolon uh kiaun nasee jaa rahe ne kee uh chaahunde han ki saaddaa naas ho jaave
ghantte de andar andar, kaar aa ke haiddakuaarattar dee jhugee age kharrhee ho gee| is vich do masheenaganaan san, eik age te ik pichhe| ddaraaeevar bindhee jihee varadee paaee, tiaar bar tiaar moonh vich sigaratt ghuttee masheen dee ttoh ttaah kar rihaa see| saileevaanov te us de do sipaahee bilakul javaan san te uhanaan deean akhaan vich ik khichaa ghuliaa hoeaa see|
kaar gharar... gharar... ghoonghoon karadee dhoorr de gubaar uddaandee te ghatte vichon langhadee akhon door door jaandee, eik ttimakane vaang alop ho gee|
te ik beant bheerr, beant saamaan gaddeean, beant ghorre, aapane paindde pe tturee ge, mottar val dhiaan keete bagair, auh tturee ge, binaan ruke, tturee ge door failee sattaipee dee hadaan noo ghoorade, kade aas bhare te kadee niraash|
38
auhanaan daa raah ddakan lee toofaan cheekhaan maar rihaa see| uhanaan de doheen paaseen jhugeean jhauanparreean, sarrak kandte khalote pipal te door disade girajaa gharaan daa jhaaulaa paindaa te fir jhatt sabh kujh alop ho jaandaa | galeean, sattaipee, pinddaan te sarrak de naal naal lokaan, ghorriaan te maal ddangaraan, masaan aapanaa bhaia pragatt hee keetaa see ki mottar mitteeghattaa, kakhakaane te patar uddaandee ghoon ghoon karadee langh gee|
kasaak teeveenaan sir maaran lag peean|
jhale ho ge ne| ih keehadee kaar e
kasaak sakaaoottaan, ghorre ute savaar gashat laan vaaliaan te yoonittaan ne is ghukadee jaandee mottar noo aapanee hee samajh ke langh jaan ditaa, naheen taan bhalaa kis dee majaal see ki koee uhanaan vichon injh langh jaandaa par kise vele kujh chet ke uhanaan ik do ver golee chalaa ditee, par is naal kee hundaa e golee havaa noo cheeradee langh gee, bas hor kee|
eis tarhaan maar dhaarr vichon meelaan de meel langh ge| je kite ik adh ttaaeir bol jaandaa jaan kujh hor ho jaandaa, auhanaan vaalee bas ho jaanee see| do masheenaganaan ne tiaar bar tiaar aapane moonh chuke hoe san te chaar jorree akhaan us sarrak noo ghooree jaa raheean san, jo agon khichadee aaundee te uhanaan de pairaan hetthon nikaladee
jaandee see|
mottar shookadee te vaataavaran noo jhoonadee, dhoorraan uddaaee gee | is vich baitthe musaafar jis vele ik dariaa de nerre pahunche, taan ukharre hoe lohelakarr daa dter vekh ke sun ho ge| uhanaan fir shoott vattee te valaa paa ke, mottar uddaande ik chauaraahe kol jaa puje, jithe lokaan ne bhan torr keetee hoee see|
trikaalaan dtale uhanaan dee nazar uddadee jaandee mottar vichon pindd de girajaa ghar de ghantte ute pee| bageecheean, pipal dooron jiaun dauarrade ihanaan kolon dee langhade jaa rahe san, chitteean jhugeean ik ik karake, eihanaan val dauarradeean aaundeean| jiaun milan lee kaahaleean pai raheean hon te fir takadeean reh jaandeean, mottar dhoorraan uddaandee age nikal jaandee |
achaanak ik sipaahee uchaa bolan lag piaa te aapane saathee noo kahin lagaa, aus de chihare daa rang bilakul badaliaa hoeaa see|
aa..p..ne.. lo... k|
kithe kithe kee piaa aakhanaa en
par mottar dee ghookar vich vee sipaahee dee aavaaz naa ddubee|
saadde aapane aapane lok| ahu vekhaan
saileevaanov guse naal vekhan lag piaa ki kite bhulekhaa hee naa lag rihaa hove|
huraa.. ha
auhanaan val ik gashatee dal ghorre ute savaar, ttopaan ute laal laal taare jiaun soohe ful khirre hoe hon, age aaundaa disiaa|
auhanaan de kanaan ute uhee jaaneean pachhaaneean makheean, toon toon karadeean uddadeean diseean| te door hareean bhareean bageecheean valon, ttaatt ttapareean te jhugeean valon rafal chalan dee aavaaz kanaan vichon langh gee| saileevaanov de man masatak vichon ik gal jhunadee langh gee, bharaa bharaavaan naal | te vaaho daahee aapanaa ttop hilaa hilaa, bharee aavaaz vich uchee uchee bolan lag piaa
mitar.... mitara
jhalaa naa hove taan, kee suneendaa see kise noo bhajee jaandee mottar de rauale vichon, aus noo gal samajh aaee hoee see te us ddaraaeevar daa modtaa farr liaa
roka roka barekaan maar |
sipaaheean ne masheenaganaan de pichhe aapane sir hetthaan kar le | ddaraaeevar ne, jis daa chiharaa kujh minttaan lee khichiaa giaa see, barokaan laa diteean, mottar
jhatt dhoonaan te ghattaa uddaandee pairaan ute kharr kharr karadee ruk gee, te vich baitthe savaar age noo jaa pe te tade do goleean shaan karake chhat uparon dee langh geean|
mitar... dosat... dosata chaare uchaa uchaa raualaa paande bole |
golee chalee gee| ghorriaan ute savaar gashatee dal de javaanaan ne aapaneean bandookaan modte ton laah ke hath vich farrh leean te sarrak de ik paase ho ke, vichakaar, jhugeean vichon aaundeean goleean daa raah chhadd ke, ghorre sarapatt durraande, goleean chalaande ik paase nikal ge|
maar chhaddanage saanoo| ddaraaeevar de kararre hotthaan vichon aavaaz aaee| uh mottar kharrhee karake, hath chake ton laah ke baitthaa hoeaa see|
gashatee dal sarapatt ghorre durraandaa saahamane aa ke kharrhaa ho giaa bilakul saahamane taneean hoeean das bandookaan deean kaaleean baneean| ghorr savaaraan vichon kujh khauaf de maare hoe chhaalaan maarade hetthaan utar aae te dahaarrade bole
hath upar karo| masheenaganaan ton pare ho jaao| baahar nikal aao|
dooje saathee, peele pe hoe chihare cheekhade ghorriaan uton dtal aae
betteean karo yaara kee takee jaa rahe ho khoonee afasar ne kasaaee, paar bulaao |
miaanen dhooheean talavaaraan lishakeean|
vadt denage saanoo| saileevaanov, doven sipaahee te ddaraaeevar jhatt mottar vichon chhaalaan maar ke nikal aae| jis vele hetthaan aa ke uh ghorriaan vichakaar, chukeean talavaaraan te sodheean rafalaan de vichakaar kharrhe ho ge taan tanaa kujh ghatt giaa kiaunk chaare bande masheenaganaan ton laanbhe ho ge san, jis noo vekh ke rasaale de sipaaheean noo gusaa aa giaa see|
fir uh vee aapanee vaaree lain lag pe te saileevaanov de bandiaan ne chhaddanaa shuroo kar ditaa
tuhaadde sir fir ge ne tuseen aapane bandiaan noo vee naheen pachhaan sakade tuhaaddeean akhaan khabare pitth pichhe baneean hoeean ne | tusaan saanoo vadt ditaa hundaa te magaron pachhataande rahinde| tuhaaddaan vee alaa hee vaalee hai|
rasaale de sipaahee tthandde pai ge| par tuseen ho kauan
kauan kee pahilaan puchh taan lo, fir golee vee maar lainaa | lai chalo saanoo haiddakuaarattar |
par saanoo kee pataa e matthe pe rasaale de sipaahee ghorriaan ute charrh baitthe| pichhale hafate ik fauajee hathiaaraband kaar aaee te golee chalaan lag pee|
bhagadarr mach gee| chale baitth |
chaare fir mottar vich baitth ge | do rasaale de sipaahee vee chhaal maar ke vich baitth ge te baakeean ne barree soojh naal uhanaan noo aapaneean bandookaan de ghere vich lai liaa|
saatheeo, mottar tez naa chalaao, naheen taan aseen tuhaadde naal naheen ral sakaange| saadde ghorriaan daa kam hoeaa hoeaa hai|
auh vaarreean vichon langhade pindd dee ik galee vich aa ge| raah vich sipaahee, rok rok ke guse de bhare aakhade
maar dio lai ke kithe jaa rahe ho
garamee vich trikaalaan dtale, parachhaaven lame te tirachhe ho ge san | sharaab vich masat, gaaun deean aavaazaan aa raheean san| sarrak ute rukhaan de pichhale paasion, kasaakaan deean bhaneean ttutteean jhugeean deean latheean khirrakeean jhaak raheean san| ik mare hoe ghorre dee sarr rahee laash bo naal nak vinh rahee see| saaree galee vich idharaudhar, sukaa ghaah khilariaa hoeaa see| vaarriaan de pichhe binaan fulafal de nange rukh khalhate hoe san| ttahineean ttutteean hoeean paase lattak raheean san| galee vichon langhadiaan kite vee ik choochaa jaan soor nazareen naheen see piaa|
auh haiddakuaarattar jaa pahunche jo paadaree de ik mokale makaan vich see| ddiaudtee laage ugeean jhaarreean vich de sharaabee pe ghuraarre maaree jaa rahe san| viharre vich sipaahee baitthe pate maar rahe san|
auh bheerr vichon langh ke ttukarree de kamaanddar de saahamane jaa ke kharrhe ho ge|
saileevaanov aapaneean haal deean beeteean muhinmaan jaarajeeanaan naal te kasaakaan naal larraaeean deean galaan barre josh naal sunaaee jaa rihaa see| utasaaeh naal bhariaa jo kujh us de andar bhariaa hoeaa see, sunaan lagiaan, auh age dee pichhe te pichhe dee age maaree jaa rihaa see|
maavaan bache sukharr chattaanaan ute khaddaan vichon dee langhade chhakarre... kaaratoos ik vee kol naa rihaa khaalee hatheen larraaee... |
te achaanak uh ruk giaa| kamaanddar, aapanee khahuree tthoddee te lameean muchhaan ute hath feradaa chup karake, khundakee akhaan kadtee sabh sunee jaa rihaa see|
kamaandd daa amalaa jo saare javaan bande san, aale duaale khalhate jaan baitthe sunee jaa rahe san| uhanaan de dhup de maare chihare, pathar hoe hoe san, te haase daa kite naan naheen see|
saileevaanov noo injh mahisoos hoeaa, jiaun dhauan galaa te kan bhakhan lag pe hon te uh achaanak ruk giaa te bhaaree aavaaz vich tatachhan bol piaa, eih ne saadde kaagaz patar us kamaanddar val aapane kaagaj sutt dite|
kamaanddar ne kaagazaan noo aapane sahaaeik val sutt ditaa, jo uhanaan noo barre subhaavak dtang naal vekhan lag piaa, jiaun us noo sabh pahilaan hee pataa hove| kamaanddar jis deean akhaan saileevaanov ute gaddeean hoeean san, zor paa ke kahin lagaa
saadde kol bilakul vakharee hee soochanaa hai...|
maaf karanaa, saileevaanov ne aakhiaa| us de chihare ute lahoo utar aaeaa see| kite tuseen saanoo... |
saadde kol bilakul vakharee soochanaa hai, aus barre ttharame naal te arrake binaan saileevaanov dee gal val dhiaan dite te us noo ghokhee akhaan naal vekhadiaan kihaa| us daa hath haalaan vee tthanddee te muchhaan ute see| saadde kol solaan aane sahee soochanaa hai ki saaree fauaj, jo tamaan upadeep ton tturee see, kaale samundar de saahil ute akheerale paae tak tabaah ho chukee hai|
khaamoshee chhaa gee| giraje valon khulheean khirrakeean vichon sraabee hoe sipaaheean daa sor te gaalhaan kadtan deean aavaazaan aa raheean san|
auh dteree dtaah baitthe ne, saileevaanov ne jiaun chain daa saah laindiaan sochiaa|
so kaagaz pataraan naal tuhaaddee tasalee naheen hoee kee ihee saadde naal tuhaaddaa salook hai aseen jaanaan hool ke aapane bandiaan vichon nas bhaj karake nikale te ithe tuseen...|
nikeetaa, kamaanddar ne haualee jihe aapane sahaaeik noo tthanddee uton hath hattaandiaan kihaa| uh utth ke kharrh giaa te aapanaa uchaa lamaa sareer sidhaa karan lag piaa| uh kujh soch rihaa see te us deean lameean muchhaan hetthaan ddigeean hoeean san|
kee gal hai
faramaan labh |
sahaaeik ne aapane kaagaz pataraan dee faaeel vich hath maariaa te ik kaagaj kadt ke kamaanddar noo farraa ditaa| uh mej ute rakh ke, sidhaa tuk khalhataa uchaa uchaa parrhan lag piaa| us kujh is dtang naal parrhiaa jis naal parrhan jaan sunan vaale noo kise tarhaan dee koee shikaaeit naa reh jaave|
kamaanddar daa faramaan nanbar 73
jaranal pokarovasakee dee jaranal ddaineekin noo ditee ik reddeeo ttaileegraam raah vich rok lee gee hai| is vich dasiaa giaa hai ki samundar te tuaapase valon landdiaan buchiaan daa ik ijarr age vadh rihaa hai| vahishee ijarr vich jaramanee ton vaapas murre roosee kaidee te malaah han| uh asale naal changee tarhaan lais han| uhanaan kol kee bandookaan te khaadh khuraak daa saamaan te bhaaree maataraa vich lutt daa maal hai| ih hathiaaraband soor de bache raah vich jo kujh aaundaa hai, aus noo haraa ke maleea mett kar chhaddade ne change change kasaak te afasar yoonittaan, baal sainik, mainashavik te baalasvik |
aus uche lame bande ne kaagaz aapanee hathelee hetthaan dtak liaa, jo us mez ute ttikaa ke rakhee hoee see te aapanee najr saileevaanov ute ttikaa ke, aus fir zor paa ke duharaaeaa
te baalashavika
te fir us hath chukiaa te pahilaan vaang hee sidhaa tuk kharrhotaa parrhan lag piaa
eis sathitee noo dhiaan vich rakhade hoeaa, main hukam dendaa haan ki binaan kite attake pichhe hattanaa jaaree rakho | pichhe hattade pulaan noo uddaande jaao, paar langhan de sabh vaseele nashatt karade jaao, kishateean dooje kandte lijaa ke bilakul saarr fook ke savaah kar dio| yoonitt kamaanddaraan dee ih zinmevaaree hai ki pichhe hattan dee changee tarhaan vekh bhaal karan|
saileevaanov de chihare val taarradiaan te us noo binaan ik haraf bolan de vakat dendiaan, cheef kahin lagaa
saatheeo, gal ih hai ki mainoo tuhaadde ute zaraa vee shak naheen, par tuhaanoo meree sathitee jaananee chaaheedee hai| aseen pahilee ver mile haan, te tuhaanoo samajh jaanaa chaaheedaa hai ki is soochanaa de arath kee han| saanoo koee adhikaar naheen lokaan dee surakhiaa saadde zinme hai, aseen barre bhaare muzaram hovaange je asaan...|
par uh saanoo uddeek rahe ne| maayoosee vich saileevaanov ne aakhiaa|
main sabh samajhadaa haan | josh naa khaao| meraa khiaal hai ki saadde khaan peen lee kujh naa kujh hai| mainoo yakeen hai ki tainoo te tere munddiaan noo zaroor bhukh lagee hovegee|
auh kale kale dee puchh parrataal karanee chaahundaa hai, saileevaanov ne sochiaa te achaanak us noo jiaun neend ne gher liaa|
khaane samen, eik suhanee jihee kasaak teeveen ne fattiaan ute dhoonaan chhaddadee band gobhee dee taree, jo charabee naal dtakee hoee see, liaa ke dhar ditee|
khaao mere diladaaro |
khaande haan, par churrele pahilaan toon khaah is vichon|
kee matalab e tuhaaddaa
khaah khaah pahilaan toon
aus karaas daa chinh banaaeaa te chamach taree vich ddob ditee| jis karake jhatt thalion dhoonaan nikalan lag piaa| uh fookaan maaradee, chamach vichon taree de surraake maaran lag pee|
hor lai saanoo tuhaadde tareekiaan daa pataa hai| saadde kee bande zahir naal mar chuke ne| jaanavar kiton de| sharaab liaa |
khaane magaron ih faisalaa hoeaa ki saileevaanov ik kanpanee noo naal lai ke, aapanee mottar vich vaapas jaae te us de biaanaan dee pushattee kare|
mottar jis rafataar naal aaee see, aus naalon haualee gatee naal uhanaan raahaan ton fir langhadee vaapas ttur gee | saileevaanov de rasaale de javaanaan de vichakaar baitthaa hoeaa see| uhanaan de chihare tane hoe san ate reevaalavar sodhe hoe te chaare paase, age pichhe ate doheen paaseen rasaale de javaanaan deean dehaan chorreean kaattheean ute jhooladeean jaa raheean san te sunmaan vichon chinagaan nikal raheean san|
mottar haualee haualee ghattarr ghattarr karadee aapane pichhe ghatte dee ik patalee poochh uddaandee tturee jaa rahee see|
haualee haualee karake mottar vich baitthe rasaale de sipaaheean de chihariaan uton ik bhaar jihaa haualaa hundaa giaa te injan dee sur naal sur ralaa ke saileevaanov noo aapane dukharre sunaan lag pe har cheez dtilee see, larraaee de hukam mane naheen san jaande, kasaakaan deean chhotteean chhotteean ttoleean age uh nas pe do do chaar chaar karake, dil chhadd baittheean yoonittaan de bande, bhagauarre hon lage te jidhar jee keetaa, chale |
saileevaanov ne sir neevaan kar liaa|
te je kite saanoo kasaak ttakar ge, kakh naheen rahinaa saaddaa.... |
39
aakaash vich ik vee taaraa naheen see, jis karake ik makhamalee jihee komalataa chhaaee hoee see naa khirrakeean disadeean de san naa galeean, naa pipalaan dee torreean maaran dee aavaaz, naa jhugeean te naa bageecheean| idhar udhar ag deean nikeean nikeean dhooneean khilareean hoeean san|
eis vishaal komal anhere vich injh mahisoos hundaa see, jiaun lokaaee saah lai rahee hove| koee vee sutaa naheen see hoeaa| kade kade kise de pair ddol baalattee naal jaa vajade te anhere vich kharrakaar ho jaandaa, jaan ghorre ik dooje noo chak maarade pe jaapade te koee bol paindaa kauan e oe toon zaraa dhiaan naal bijooaa|
te jhatt pal ik maan dee loreean den dee aavaaz sunaaee dendee, aa a... a...a...a| a...a..a
dooron tthaah dee aavaaz aaee, par aavaaz hee dasadee see ki ih aapane hee kise bande dee bandook dee hai | raualaa te aavaajaan ucheean ho geean| ho sakadaa e, aapas vich hee bahis pe hon jaan dosataan vaalee jharrap ho rahee hove; te fir chup chaan ho gee te fir anhere dee failee chaadar nindaraaee hoee ik aavaaz gaaundee
kalh main vee banaangaa sipaahee desh daa...|
neend kidhar uddee hoee see
doora jaan ho sakadaa hai, baaree hetthaan hee ret vich jiaun pahee karach karach karade jaa rahe hon|
tuseen kidhar jaa rahe ho audhar saadde lokaan daa kainp hai|
par disadaa kujh naheen see ik makhamalee anhere vich sabh kujh valhettiaan hoeaa see|
ajeeb gal see ki uh thake hoe naheen san | kiaunk din raat uhanaan deean akhaan door disahade noo naheen san ghooradeean rahindeean
einjh jaapadaa see ki ih satanbar daa makhamalee anheraa, naa disade khirrak, lid dee havaa vich ghulee hoee mahik, sabh kujh aapane san, gharogee san ih sabh rachemiche, bahumale te jinhaan dee chiraan ton taangh see|
kalh pindd pare fauajaan, mukh fauaj de sipaaheean de gale bharaavaan vaang mil rahe honage te ise karake aj dee raat vich hil jul ghulee hoee see, sunmaan dee aavaaz rolaa, sar saraahatt, paheean dee karach karach te musakaanaan, thakeean te nindaraaeean
musakaanaan|
adhee khulhee khirrakee vichon ik chaanan dee leek nikaladee, dharatee ute paindee, jangale uton langhadee door litaarre vakhar deean paileean tak rushanaa rahee see|
jhugee vich samovaar ubaale khaa rihaa see| kandhaan ute bhaaf pai rahee see| palettaan lageean hoeean san | chittee rottee| ik saaf sutharaa mez posh|
kojookh bainch ute baitthaa hoeaa see; aus aapanee pettee laahee hoee see te us dee chhaatee de vaal dis rahe san| us de modte ddige hoe san, baahaan nisal hoeean peean san, sir jhukiaa hoeaa see| uh aapane ghar daa maalak jaapadaa see jo saaraa din hal dee hathee farree tataa tataa karadaa kaalee mittee vich siaarr kadtadaa thakiaa ttuttiaa trikaalee ghar parat ke aaeaa hove te hun us dee teeveen rinh pakaa ke, mez ute kujh paros rahee hove te dhuaankheean kandhaan ute nikee jihee batee dee loa pai rahee hove| us noo ik hal vaahak dee thakaan, eik mazoor dee mihanat dee thakaan mahisoos ho rahee see|
aus daa bharaa us de laage hee baitthaa hoeaa see | us vee hathiaar laahe hoe san| us aapane boott laahe hoe san te barre dhiaan naal is dee maaree kuttee haalat noo vekhee jaa rihaa see| barre aaraam naal, kojookh dee vahuttee ne samevaar uton dtakan chukiaa, zor dee bhaaf nikalee te vichon bhaav chhaddade, paine vich us ubale andde kadt le te chitte chitte gol gol, saahamanee palett vich rakh dite | gutthe kaaleean moorateean peean hoeean san | is ghar vich jithe kade kasaak parivaar rahindaa see, khaamoshee chhaaee hoee see|
aa jaao mez laage... |
par aavaaz kee see jiaun kise chhuraa ghop ditaa hove, tine udhar moonh fer ke vekhan lag pe; baahar chaanan dee leek vich ribanaan vaalee ttopee paaee pahilaan ik disiaa fir doojaa, fir ik hor|
rafalaan deean hatheean tthuk tthak zameen ute vajeean te gaalhaan kadtan dee aavaaj aaee|
alaikasee tatachhan uchhal ke kharrhaa ho giaa mere pichhe pichhe aa jaao| kaash kite reevaalavar nerre hundaa |
auh vahirrake vaang kud ke piaa | rafal daa batt us de modte noo vajaa| uh larrakharraa giaa, par pairaan ute rihaa|
nak dee ghorree ute us daa bhaaraa mukaa vajaa taan bandaa peerr naal karaanhadaa te cheekh maaradaa hetthaan ddig piaa|
alaikasee us ute charrh baitthaa|
mere pichhe pichhe aa jaao
auh chaanan vichon kud ke anhere vich ho giaa te kiaareean vich soorajamakhee de boottiaan noo lataarradaa nikal giaa|
jis vele kojookh us de pichhe pichhe nasiaa, rafalaan malaahaan de batt us noo vaje | uh khirrakee kol jaa nikaliaa te vekh ke malaahaan deean bhaareean aavaazaan cheekhan lag peean
auh rihaa, maar, maar |
pichhon jhugee vichon ik cheekhadee aavaaz aaee, bachaa lo|
mukiaan dee buchhaarr naal kozookh daa bal das gunaa vadh giaa| uh chaanan dee leek vichon hatt giaa te chhaalaan maaradaa, eik aavaaz de pichhe pichhe, aapane bharaa de magar dauarran lag piaa| us de magare magar kee pair dauarr rahe san te saaho saah hoee, eik aavaaz thirrakadee aa rahee see
golee naa maaranaa, eis naal saare natth jaanage| rafalaan de batt maaro uh jaa rihaa je, aus de pichhe pichhe |
eik khirrak, anhere naal vee vadheraa kaalaa ho ke agon ttakariaa| is deean bhitaan karrakeean| alaikasee is uton ttap ke langh giaa| ik javaan dee furatee naal kojookhavee ttap giaa te doven cheekhaan mukiaa, gaalaan, rafalaan de battaan te sangeenaan vich jaa ghire jangale de baahar bheerr pahilaan hee uddeekadee kharrhee see|
afasaraan dee khal laah sitto| ttung lau sangeenaan ute|
maar naa.. golee naa chalaao|
farrhe ge soor de bache langhaa dio dusaar sangeen |
haiddakuaarattar lai chale| puchhagachh hovegee| fir ihanaan de pairaan deean taleean jhulas diaange|
thaane maar dio|
naheen, haiddakuaarattar| haiddakuaarattar lai chalo|
maar mukaan ute tiaar, eis bheerr de vaavarole vich, kozookh te alaikasee dee kauan sune|
bhaant bhaant deean boleean te gaalhaan vich ghire, auhanaan noo farr ke lai tture; bheerr langhan lagiaan dhake maaradee vich dabaa dendee| siaah sangeenaan taneean jaa raheean san, siraan ute lahiraandeean|
kee main bach nikaliaa haan kozookh de man masatak vich ih savaal
barre chaa naal lattakiaa hoeaa see| us deean akhaan us saahamanee do manzalee biladding dee khirrakee vichon nikalade chaanane ute ttikeean hoeean san, jo kade sakool see te aj haiddakuaarattar baniaa hoeaa see |
jad saare chaanan dee us leek vich aae taan saariaan de moonh khulhe reh ge te bittar bittar vekhan lag pe|
eih kee, eih taan saaddaa battake hai|
kee ho giaa ute tuhaanoo saariaan noo, kojookh ne sahije jihe aakhiaa| us de chihare ute ragaan farrak raheean san | saare de saariaan daa sir fir giaa hai
par aseen kee ih ho kiven giaa| sabh malaahaan dee sharaarat hai| uh aae te kahin lage ki asaan de afasar farrh le ne, kasaakaan de jaasoos jo kojookhanoo maaranaa chaahunde ne; auhanaan daa kam mukaa denaa chaaheedaa hai, aseen afasaraan noo baahar kadt ke lai aavaange, auh kahin lage, te tuseen jangale de pichhe kharrhe raho; jis vele uthon langhan lagan pichhon sangeenaan ghap dio, thaanen beh jaanage| haiddakuaarattar farrh ke lai jaan dee koee lorr naheen| uthe kee gadaar ne jo uhanaan noo chhadd denage| jhatt patt ithe hee kam mukaa dio| aseen aakhe lag ke man ge, chaare paase anheraa hee anheraa see|
ttheek hai, jaao fir farr ke liaao malaahaan noo| kozookh ne aakhiaa| sipaahee idhar udhar bhaj vage te anhere vichon ik madham jihee aavaaj aaee
sabh titar ho ge ne | ene paagal naheen ki aapane ttotte karaan lee baitthe rahinage|
chalo aao hun, ghutt chaah dee taan pee| kozookh ne aapane bharaa noo aakhiaa| fir aapane chihare ton vagadaa lahoo poonjh ke aakhan lagaa, santareean noo pahire ute laa dio |
changaa jee |
40
bhaaven patajharr daa mauasam see, par kaakoshas dee dharatee tap rahee see| par sattaipee nikharee hoee see, sattaipee neelee neelee bhaah maaradee see | rukhaan naal jaale maheen jaalee vaang lishak rahe san | pipalaan de patar ik ik karake ttahineean naal
nikharrade jaa rahe san te uh kise saadh vaang bhagatee vich leen see | bageecheean vich velaan bootte, jiaun peele painde jaa rahe san | chotteean dudh chitteean nikal aaeean san te bageecheean ton door pare ik manakhee samundar tthaatthaan maar rihaa see | jiaun kise bhaaree muhinm dee tiaaree vich hon| par sabh kujh aj zaraa vakharaa vakharaa lag rihaa see| reefoojeean de beshumaar chhakarre uhee san, par uhanaan deean akhaan vich aj ik bharose daa sooraj jhalakaan maar rihaa see|
auhee ijarr see, paatte puraane kaparriaan vaalaa, nange te vaahane paireen sipaahee par aj kee gal see, auh sabh door teek kataar vich iaun kase hoe khalhate san jiaun kise kamaan dee tandee khichee hoee hove, auhanaan de maarre chihare injh kiaun lagade san, jiaun kaale lohe vichon dtaal ke banaae ge hon te uhanaan deean kataarabadh kaaleean khalhateean sangeenaan vichon aj ik fauajee dhun kiaun vajadee see
te aj kee gal see, eihanaan val moonh karee maarre motte kaparriaan vich, sangeenaan tirachheean karake dtile hoe sipaahee kiaun khalhate hoe san; auhanaan de chihariaan ute ghabaraahatt te jiaun kujh hon vaalaa hove, eis dee chhaap kiaun lagee hoee disadee see
pahilaan vaang hee ihanaan de pairaan naal unaa hee mittee ghattaa uddiaa see, par patajharr dee khaamoshee vich sabh kujh jiaun baitth giaa see, sattaipee nikhar aaee see te ik ik chiharaa hun saaf pachhaaniaa jaandaa see |
pahile tthaatthaan maarade manakhee samundar de vichakaar ik sunasaan hare rang daa ttibaa hundaa see| jis ute kaaleean pauanachakeean de pakhe ubhare disade san, par aj is tthaatthaan maarade chihariaan de saahamane ik mokalee khulhee te veeraan thaan see, jithe ik chhakarraa khalhataa hoeaa see|
audon, manakhee samundar tthaatthaan maaradaa sattaipee vich jaa failiaa see te aj chaare paase chupachaan te khaamoshee see jiaun kise lohe de saahil vich ghir giaa hove|
sabh noo kise dee uddeek see| ik dhuneeheen, shabadaheen naad neelee sattaipee de neele aakaas vich te sunahiree tapadee dharatee ute khalhate manakhaan de sir ute vaj rihaa see|
thorrhe jihe bandiaan dee ik ttolee saahamane aa gee| kataarabadh khalhate kaale pe chihariaan ne aapane kamaanddaraan noo pachhaan liaa, jo uhanaan vaang hee kaale te maarre pe hoe san te jiharre ihanaan val moonh keetee saahamane khalhote hoe san, auhanaan ne vee maarre motte kaparre paa ke khalhate aapane vaang hee murajhaae chihariaan vaale aapane kamaanddaraan noo pachhaan liaa|
sabh ton age age uhanaan daa kajookh see | chhottaa jihaa kad, haddeean teek dhuaankheean hoeean, fatte haal, paatte te moonh adde boottaan vichon angootthaa baahar nikaliaa hoeaa| sir ute ttop de naan uthe aj ik faansee khubee ttokaree jihee pee hoee see|
auh age aa ke chhakarre de aas paas kharrhe ho ge| kojookh uchhal ke, chhakarre vich jaa ke kharrhaa ho giaa te sir uton aapanaa ik nishaanee vajon bachiaa chhinjiaa ttop laah ke hath vich farrh liaa| te us deean akhaan saahamane khalhate lohe varage javaanaan, sattaipee vich door tak khalhate chhakarriaan, beant murajhaae chihariaan vaale reefoojeean jinhaan de ghorre hun naal naheen san, noo vekhadiaan mukh fauajaan deean kataaraan ute jaa ttikeean| akheerale kujh ddaavaan ddol jihe dise| uh dtahindeean kalaan vich san |
auh andaron kise ddoonghe te gujhe santokh naal jo uh aap vee manan noo tiaar naheen see, hiliaa piaa see|
sabhanaan deean nazaraan us ute lageean hoeean san|
saatheeo..| us kahinaa shuroo keetaa|
sabh noo pataa see ki uh kee aakhan chaliaa see, par fir vee uhanaan andar achaanak jiaun ik changiaarree jihee chamak gee|
saatheeo, aseen chaar panj sau meel tthandd te kakar vich, bhukhe te nange paireen tturade rahe| kasaak paagalaan vaang saadde pichhe lag ge| saadde kol koee raashan naheen see, naa rottee, naa pashooaan lee chaare dee mutth | kee saadde vichon vichharr ge, sukharr chattaanaan uton rirrh ge, dushaman deean goleean daa nisaanaa ban ge, saadde kol kaaratoos muk ge, saanoo sakhane hatheen guzaaraa karanaa piaa|
te bhaaven sabh ih kujh jaanade sana pooraa handte varate san uh te bhaaven keean noo ihanaan galaan daa pataa hazaaraan bandiaan kolon sun sunaa ke lagaa see par kojookhade lafajaan vich ik naveen chamak see|
bache saadde vichaare khadd vich hee reh ge|
saahamane khalhate tthaatthaan maarade manakhee samundar ute ik cheekh jihee taradee, hiradiaan noo ttunbadee te jhoonadee nikal gee|
saadde bache.. aah... kisamat|
eik sire ton dooje sire tak manakhee samundar kanb giaa|
saadde bache.. saadde bache...|
but daa but kharrhaa, aus uhanaan de chihariaan val vekhiaa, jhatt ku rukiaa te fir kahin lagaa
te saadde kine hee bande goleean de bhune sattaipee vich, jangalaan vich te pahaarraan vich sadaa dee neend sauan ge|
saare nange sir san te saaree bheerr ute antaan dee khaamoshee chhaa gee te is khaamosee vich nikalade teeveenaan de ddasakariaan dee aavaaz see, kise maatamee geet vaang kabar ute pe fulaan vaang ro rahee see|
kozookh sir jhukaaee jhatt khalhataa rihaa; te fir sir utaanh chuk ke khalakat ute nazar suttadaa puchhan lagaa
kis gal lee saadde hazaaraan te lakhaan lokaan ne ih taseehe te kalesh katte kis vaasate
aus fir ik jhaat paaee te achaanak aakhiaa ek gal lee soveeat shakatee lee kiaun jo ih skatee kirasaanaan te kirateean dee skatee hai| is ton ilaavaa, hor koee gal naheen|
saariaan deean chhaateean vichon ik haukaa nikal giaa, jis noo rokee rakhanaa uhanaan de vason baahar dee gal see; faualaadee chihariaan ute kalamakaare hanjhoo veh ture te saare chihare ddab ddabaa aae, budteean akhaan te javaan kurreean deean akhaan vich hanjhoo lishakan lag pe|
.. kirasaanaan te kirateean lee|
bas, eihee hai sabh kujh| ise lee asaan sangharash keetaa, mare, barabaad hoe te aapane bache guaae|
einjh jaapadaa see, jiaun sabh deean akhaan ugharr geean hon, pahilee ver ik dhund akhaan agon hatt gee hove|
mere change lok, mainoo bolan dio| vaddee bebe gorapeenaa uchee denee, nak sunakadee te chhakarre val dhakam dhakaa karadee paheean noo farrh ke bolee| mainoo bolan dio |
bebe gorapeenaa, jhatt saah lai, battake noo pahilaan aapanee gal mukaa lain de, fir toon bolee |
o paraanh ho vaddaa, budtee koohaneean saje khabe maaradee gadde ute jaa charrhee hun kauan us noo rok sakadaa see|
aus daa sir daa rumaal leeraan leeraan hoeaa hoeaa see te vichon chitteean littaan nikal nikal udd raheean san| uh uchaa uchaa bolan lag pee
suno, change lok suno aseen chulhiaan ute samevaar chhadd aae| jad meraa viaah hon lagaa see, eih mainoo meree maan ne ditaa see daaj vich| us aakhiaa
see, eis noo aapane kaleje naal laa ke rakheen| par ih khus giaa chalo khus jaan dio jeeaundee rahe saaddee shakatee te jeeve saaddaa des saaree hayaatee kam kar kar ke saadde lak doohare ho ge te asaan sukh daa saah naa liaa te mere bachio... mere bachio...|
budtee vichaaree gamaan dee maaree ddasakoriaan vas pai gee, jaan khabare andaralaa chaa uchhal ke upar aa giaa, aus noo haalaan kujh samajh naheen see aa rihaa|
fir saare samundar vich jiaun khushee deean lahiraan paral paral karadeean door tak thirakadeean langh geean| udaas te thirrakadaa gorapeenaa daa budtaa khaavand, chhakarre vich jaa charrhiaa te lok us budte noo, eis puraanee kaatthee vaale sareer noo, jis deean jhurarreean vich kaalee dharatee dee mittee deean lakeeraan jaa chhupeean san te jis de hath sunmaan varage kararre hoe hoe san, hetthaan naa dhooh ke laah sake|
auh chhakarre ute jaa ke khalho giaa| us noo aap noo vee pataa naheen see lagadaa ki uh enaa uchaa jaa khalhataa see | us dee khahuree aavaaz iaun cheekhee jiaun kise chhakarre de paheean noo tel daa moonh vekhiaan varhe langh ge hon|
saaddaa ghorraa budtaa see, par tagarraa see | khaanaa badoshaan noo tuseen jaanade ho ghorriaan dee barree pachhaan hundee hai, aus de moonh vich te poochh hetthaan jhaak ke aakhade san ki uh dasaan varhiaan daa see, par uh teeean daa see | us de dande ene pake san |
budtaa hasan lag piaa, pahilee ver hasiaa see|
aapaneean akhaan sakorradaa te jhurarreean ikattheean karadaa, auh chaatur kaan bachiaan vaang sharaarat vajon hasan lag piaa| us daa is tarhaan hasanaa, aus dee khahuree kararree shakal soorat naal mel naheen see khaa rihaa|
te bebe gorapeenaa ne tthatthanbaree hoee ne aapaneean pinddaleean farrh leean|
o... rabaa meriaa, change lok, kee ho giaa e| uh saaree umar khaamosh rihaa, bilakul vatte daa vattaa | chup chupeete us mere naal viaah keetaa, prem keetaa, chup chupeete kuttiaa, te aj uh bolan lag piaa| khabare rab dee kee marazee hai sukh hove|
budte ne hath maar ke jiaun jhurarreean de jaale moonh ton hoonjh ke parhe sutt dite te akhaan sakorradaa fir suke khushak paheean vaalaa chhakarraa jiaun sattaipee vich vag turiaa
ghorraa maariaa giaa| jo kujh chhakarre vich see, sabh jaandaa rihaa, chhakarraa pichhe reh giaa | saanoo paidal tturanaa piaa| jetaraa saaz vee laah ke pare sutt dite| beevee daa samovaar te hor ghar daa gudarr gaah sabh chhadd dite, par mainoo rab jaanadaa e, auh dev vaang gajadaa aakhan lagaa, zaraa afasos naheen hoeaa | rurrh jaan
dio, jo rurrh giaa| koee afasos naheen kiaunk hun saaddee aapanee kirasaanaan dee shakatee saahamane aaee hai| is de bagair aseen kee saan, sarradeean laashaan, chikarr vich khubheean hoeean | fir uh ron lag piaa te hanjhooaan de ttepe us deean budteean akhaan vichon chhakarre vich ddigan lag pe|
eik zor dee ho.. haa... haa.. karadee aavaaj utthadee te sabh de siraan uton goonjadee langh gee
haan ih saaddee aapanee shakatee hai| yug yug jeeve soveeat skatee|
eihee khushee hai| ih ahisaas kojookh dee chhaatee vich laatt vaang bal rihaa see, te us de jabaarre kanb utthe|
eihee hai sabh kujh hor kujh naheen| fatte haal lokaan dee chir taanghadee uddeek noo ik khushee jhoon gee| ise dee bhaal vich aseen bhukhe, nange te thake ttutte, jangal bele te pahaarr gaanhade rahe siraf aapaneean jaanaan bachaan lee naheen|
te maavaan, ttutte dil te gileean akhaan ttheek hai, kade naheen bhul sakadeean, auhanaan bhukhe te taseehe bhare dinaan noo ho naheen sakadaa ki bhul jaan| par uh karunaa dee moorat chihare, auh dukhadaaee thaavaan, auhanaan deean bhiaanak yaadaan uh vee aj goongeean hoeean peean san te us mitthe mitthe sog vich vee, koee ajihee uchee cheez aa ralee see, jo lokaan de hiradiaan vich te door door failee sattaipee vich dharrak rahee see|
te uh jinhaan kaparre paae hoe te jinaan dee khaadhakhuraak vee changee rahee see, te jo lise nange faualaadee kataar de saahamane khalhate hoe san is jit de saahamane jis vich uhanaan koee hisaa naheen see liaa, yateem lagade san te binaan kise sharam de, auhanaan deean akhaan vich hanjhoo ddulhakan lag pe te uh aapaneean kataaraan torr ke jiaun harrh had bane torr ke age vadh rihaa hove, aus chhakarre val vadh ge, jis ute paatte kaparriaan, vaahane pair te lisaa piaa kakh khalhataa hoeaa see te sattaipee deean door hadaan tak uhanaan dee aavaaz goonjadee langh gee
battako... jithe jee karadaa e teraa, saanoo lai jaa| aseen jaanaan den noo tiaar haan.....|
hazaaraan hath us val vadh ge| us noo khich ke hetthaan laah liaa giaa| aapane siraan ute bitthaaee uh lai tture| te aavaajaan dee hai. haa haa haa, saaree sattaipee noo jhoonadee meelaan tak goonjadee nikal gee|
huraah..raa.. ha huraah.. h. haa.. haa saaddaa battako... kozookh|
kojookh lokaan de hathaan vich chukiaa, sipaaheean deean kataarabadh pangataan,
topakhaane deean kataaraan, gharriaan de dasatiaan vichon langhadaa giaa| ghorrasavaar ghorriaan ute baitth lishalis karadeean akhaan naal kolon langhade kozookh noo vekhee jaa rahe san te pooraa pooraa moonh kholhee lagaataar cheekhee jaa rahe sana huraah h kojookh|
aus noo chukee chukee, chhakarriaan vichon, reefoojeean vich lai ge te maavaan aapaniaan bachiaan noo chuk chuk us de age karan lag peean|
auh us noo fir chukee chukee chhakarre val lai ge te lijaa ke kharrhaa kar ditaa|
kojookh ne kujh bolan lee aapanaa moonh kholhiaa te saariaan deean akhaan injh addeean geean, jiaun us noo pahilee ver vekh rahe hon|
vekho, aus deean akhaan neeleean ne |
auhanaan uchaa naa aakhiaa, kiaun jo uh ene sidhe saade san ki aapane man dee gal lafazaan raaheen naheen san das sakade, par ih sach see ki us deean akhaan neeleean neeleean lagadeean san te ik bhole bhaale bache varagee musakaan ghulee hoee see uhanaan uchee denee naa aakhiaa, par is de bajaae uh gaj utthe
huraah.. haa.. saaddaa battake yug yug jeeve saaddaa battako aseen us de magar magar tturade duneean de dooje sire tak tture jaavaange| aseen soveeat shakatee lee larraange| aseen jimeendaaraan, jaranailaan, afasaraan naal ttakar lavaange|
te kojookh ne aapaneean neeleean neeleean akhaan vich uhanaan val takiaa, jad ki us de andar vichaar ik laatt vaang bal rihaa see|
naa meree maan hai, naa pio te naa beeveen| mere kol bas ehee ne, jinhaan noo main mauat de moonh vichon lai ke langhiaa haan| main ee aap ihanaan noo aapane naal lai ke tturiaa haan| te haalaan vee lakhaan bande ne jihanaan deean dhauanaan fade vich faseean hoeean ne te main uhanaan lee larraangaa| ihee ne mere pitaa, meraa ghar, meree maan, meree beeveen, mere bache | main, main, main bachaa liaa hai ihanaan hazaaraan te lakhaan lokaan noo bhiaanak mauat ton
eih bol us de dil andar changiaarreean vaang bhakh rahe san, jad ki us de hontth aakh rahe san
saathio
par hor vadhere kujh aakhan lee us kol samaan naa rihaa| sipaaheean dee bheerr noo saje khabe dhakadee, malaahaan dee vaheer dee vaheer age aa pahunchee chaare paase gol ttopeean hee ttopeean te lattakade riban farrafarraan lag pe| uh dhakamadhakaa karade chhakarre kol jaa pahunche|
kojookh sahij subhaa uhanaan val vekhadaa rihaa; aus deean akhaan faualaad vaang chamak raheean san, chiharaa lohe varagaa hoeaa hoeaa see te jabaarre ghutte ge san|
auh bilakul chhakarre de nerre dtuk ge, bas vichakaar ik patalee jihee kataar sipaaheean dee khalhatee hoee see | fir uh harrh de paanee vaang, had bane torr ke, chaare paase khilar ge, gol gol ttopeean te farr farraande riban kaalaa chhakarraa te vich khalhataa kojookh ghire hoe ik ttaapoo vaang lagade san|
eik bhaare jihe chauarre modtiaan vaale malaah ne jis kaaratoosaan dee pettee do reevaalavar, te do hath gole lattakaae hoe san, chhakarre noo jaa hath paaeaa| chhakarraa hil giaa te cheen cheen kar utthiaa| uh chhaal maaradaa chhakarre vich kojookhade naal dtuk ke kharrhaa ho giaa, aapanee ribanaan vaalee gol ttopee laah ke hath vich farrh lee te ik bhaaree aavaaz vich jo samundaree havaa te khaare paaneean dee yaad karaandee see, gajiaa
saatheeo aseen malaah inakalaabee kojookh te tuhaadde age aapanaa kasoor kabool karade haan| asaan us noo nukasaan pahunchaaeaa, jad ki uh lokaan noo bachaan vich juttiaa hoeaa see| asaan us dee koee madad naa keetee, sagon nukataacheenee keetee te aseen hun mahisoos karade haan ki asaan barraa galat kam keetaa see | aseen saare malaah ithe tuhaadde saahamane ikatar ho ke saathee kojookh age aapanaa sir jhukaande haan te teh dil ton aakhade haan saanoo bahut dukh hai, saadde naal naaraaz naa hove|
pichhon jiaun hazaaraan aavaajaan ik vaar garaj uttheean
saathee kojookh, saanoo bahut afasos hai, saanoo maaf kar dio|
tagarre hathaan ne kozookh noo chuk liaa te hathon hath uchhaalanaa shuroo kar ditaa|
kojookh manakhee hathaan vich jiaun taradaa jaa rihaa see, kade hetthaan ho jaandaa te kade upar aa jaandaa te kade bilakul disadaa hee naasattaipee, aakaash te lok injh jaapade san, jiaun saare ral ke chhakarre de pahee uddaaee lee jaa rahe hon|
oe maar dioge mainoo kutee de puto, aandaraan baahar kadt chhaddeean jo mereean|
te ik sire ton dooje sire tak sabh kujh torradee bhanadee jiaun iko aavaaz goonjee
huraah... saaddaa battake zindaabaada huraa h.h|
jad fir us noo chhakarre vich kharrhaa kar ditaa giaa, taan kozookh thorrhaa jihaa larrakharraa giaa te us deean neeleean akhaan sungarr geean te vichon ik mashakaree
karadee yookareneean musakaan langh gee|
makaar kute chalaakee naal bach nikale ne | par je main kite hor ihanaan de hath aa giaa, meree jeeaunde dee khal laah suttanage|
te aapanee bhaaree aavaaz vich us aakhiaa
jo ho giaa so ho giaa, mittee paao|
ho..ho..ho |haa..haa..| huhaar..h.h|
kee hor vee kujh bolan dee uddeek kar rahe san| harek kujh naa kujh aakhan lee enaa utaavalaa ho rihaa see ki us dee gal enee mehatataa vaalee see ki je viche reh gee taan barraa nukasaan ho jaavegaa te bheerr kharrhee sunadee rahee| jo chhakarre de laage kharrhe san, auhanaan suniaan| jo door door kharrhe san, ttuttee bhajee koee gal uhanaan de kanaan naal vee jaa ttakaraaee| jo bahut hee door san, bhaaven uh kujh vee naheen san sun rahe, par dhauanaan uhanaan deean age vadheean hoeean te kan aavaaz val lage hoe san| teeveean ne aapaneean sakhaneean chhaateean bachiaan de moonhaan vich de diteean san te jaan uhanaan noo jhulaa ke thapakan lag peean san te sunan lee aapaneean dhauanaan agere karan lag peean san|
te ajeeb gal ih see ki bhaaven uh kakh vee nee sun sake te jaan koee kise vele ttuttaa futtaa fikaraa uhanaan de kanaan naal aa vajaa, par je kujh aakhiaa jaa rihaa see, auh uh sabh samajh rahe san|
zimeendaar fir sir chukan lag pe ne, aapaneean zameenaan vaapas laineean chaahunde ne|
bhaaven mere nalaan noo aa chunman, hun naa ditee main zameen vaapas |
panaasabuk suniaa e toon roos vich ik laal fauaj hai|
laal kiaun
laal hai laal pajaame, laal kameezaan, laal ttopeean| agon laal, pichhon laal, laalo laal, eik ubalee hoee jheengaa machhee vaang|
hor das |
sauanh teree, jhootth naheen aakhadaa main| uh hun uhee, authe kharrhaa aakh rihaa see|
jo main suniaa see, auh taan ih see ki hun sipaahee naheen san rahe, sabh laal fauaj de javaan akhavaande ne |
kee pataa, saanoo vee laal pajaame puaa den|
naale ih vee aakhade ne ki ddisapalan vee uhanaan daa barraa sakhat hai|
eithon naalon taan kite sakhat naheen ho chaliaa jad battako ne aakhiaa ki uh saaddee mijh kadt chhaddegaa, saare raahe raasate aa ge| vekh lai beshak, kiven sidhe hun ik kataar vich tturade haan, jiaun koee ik sidhee rasee khichee jaa rihaa hove te jad aseen pinddaan vichon dee ho ke langhe saan, asaan kise de teele noo vee hath naheen see laaeaa|
jo uhanaan noo sujhadaa see, aakhee jaa rahe sana pataa naheen takareeraan karan vaale door khalhate kee aakh rahe san, par uh aapane arath aap kadt ke gal ttoree jaa rahe san te mahisoos karade san ki bhaaven beorrak sattaipeean, alangh pahaarraan, sadeean de khalote jangalaan ne uhanaan noo nakherr ke rakhiaa hoeaa hai, par uh vee aapane tauar ute bhaaven chhottee padhar ute hee sahee, auhee kujh karan vich jutte hoe san, jo roos vich ik sansaarak padhar ute ho rihaa see| uh vee bhukhe nange, vaahane pair te mande haal binaan kise vasab vaseele jaan madad de ithe, eikale karan lage hoe san|
auhanaan noo samajh naheen see aaundee, auhanaan noo aapanee gal aakhan daa val naheen see aaundaa par uh mahisoos zaroor karade san|
trikaalaan dtalan tak bulaare ik ik karake bolade rahe| uhanaan deean takareeraan vich ik barree suhanee khushabo aaundee see, jo uh lafazaan raaheen naheen san pragatt kar sakade ki uh ik mahaan kaaraj vich jutte hoe san te naheen san jaanade ki soveeat roos kis noo aakhade han, par is naal aapane aap noo jurre hoe avash mahisoos karade san|
anhere vich door door tak agaan bal raheean te aakaash vich besumaar taare ttim ttimaa rahe san|
dhooen deean lakeeraan, haualee haualee aakaash val utth raheean san| fatte haal sipaahee, leeraan vich teeveenaan, budte, bache, thake haare, dhooneean baal ke, aas paas baitthe hoe san|
jiven jiven dhoonen deean maheen maheen taaraan, taariaan jarre aakaash vich jaa ke kite alop ho geean, tiven tiven uhanaan daa kherraa, agaan duaale failee thakaan vich lop ho giaa te manakhaan daa tthaatthaan maaradaa samundar, haualee haualee, hetthaan ute musakaanaan ghuttee neend raanee dee jholee vich pai giaa|
eik ik karake dhooneean dee ag bujhadee gee| chup chaan failadee gee te taariaan bharee raat khirree rahee|