"ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਕੋਰਟ-ਮਾਰਸ਼ਲ ਕਰਾਂਗਾ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ! ਕਿਹੀ ਅਣਸੁਣੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਗਾਰਡ ਦਾ ਅਫ਼ਸਰ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਧੁੰਨੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਹੋਈ ਹੋਵੇ।" ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਨੇ ਨਜ਼ਰ ਝੁਕਾ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਜਿਵੇਂ ਦਮ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਕਮਰਬੰਦ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਧੁੰਨੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਪਤਲੀ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਹਰੀ ਹਰੀ। ਧੁੰਨੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੁੰਮ ਰਹੀ ਸੀ... ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਧੁੰਨੀ ਫੜੀ ਪਰ ਉਹ ਤਿਲਕ ਗਈ।
"ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਓ ਇਸ ਨੂੰ। ਇਸ ਨੇ ਸਹੁੰ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।"
ਜਨਰਲ ਨੇ ਰਕਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜਾ ਕੱਢਿਆ; ਨਹੁੰ ਖੋਲੇ ਅਤੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਵੱਲ ਵਧਾਏ। ਪੰਜੇ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦਾਰ ਅੜ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਕੜੀ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਇੱਕ ਅੱਖ ਜੜੀ ਹੋਈ ਸੀ।
ਸਧਾਰਨ ਅੱਖ। ਗੋਲ ਪੀਲੀ ਪਤਲੀ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਤਿੱਖੀ ਕਿ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਦੀ ਚਲੀ ਗਈ।
ਇਸ ਅੱਖ ਨੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਅੱਖ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਲੱਗੀ। ਅੱਖ ਕਿਵੇਂ ਬੋਲਣ ਲੱਗੀ ਇਹ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ, ਪਰ ਉਹ ਬੋਲ ਰਹੀ ਸੀ
"ਡਰ ਨਾ! ਡਰ ਨਾ! ਆਖਿਰ ਹੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ।"
ਇੱਕ ਹੱਥ ਨੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਦਾ ਸਿਰ ਉੱਪਰ ਚੁੱਕਿਆ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਹਨੇ ਇੱਕ ਦੁਬਲਾ-ਪਤਲਾ ਜਿਹਾ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਿਸ 'ਤੇ ਲਾਲ ਜੁਲਫ਼ਾ ਲਟਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਅੱਖ ਪਿਆਰ ਭਰੀ ਅਤੇ ਪੀਲੀ ਸੀ, ਬਿਲਕੁਲ ਉਹੋ ਜਿਹੀ ਹੀ ਜਿਹੇ ਜਿਹੀ ਉਸ ਨੇ ਅੜ ਵਿੱਚ ਜੜੀ ਹੋਈ ਦੇਖੀ ਸੀ।
"ਵੇ ਜ਼ਾਲਮਾ, ਤੂੰ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਡਰਾ ਹੀ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪੂਰੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਤੇਰੇ ਸਿਰਹਾਣੇ ਬੈਠੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਤੂੰ ਚੱਲ ਵੱਸੇਂਗਾ। ਇਸ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਆਪਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਇਕੱਲੇ ਹਾਂ। ਨਾ ਕੋਈ ਦਵਾ-ਦਾਰੂ ਹੈ ਨਾ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਈ ਮਦਦ। ਉਬਲਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਹੀ ਸ਼ੁਕਰ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੰਦਾ ਸੀ... ਖਰਾਬ, ਨਮਕੀਨ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਆਂਦਰਾਂ ਸਹਿੰਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਨ।"
ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਸਮਝ ਸਕਿਆ।
ਉਸਨੇ ਸਿਰ ਚੁੱਕਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਧਰ-ਉਧਰ ਦੇਖਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕੁਝ ਵੀ ਸਮਝ ਨਾ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ । ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਮੱਛੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ ਸਨ। ਅੱਗ ਬਲ ਰਹੀ ਸੀ, ਗਜ 'ਤੇ ਕੇਤਲੀ ਲਟਕ ਰਹੀ ਸੀ, ਪਾਣੀ ਉੱਬਲ ਰਿਹਾ ਸੀ।
"ਇਹ ਸਭ ਕੀ ਹੈ ? ਕਿੱਥੇ ਹਾਂ ਮੈਂ ?"
"ਭੁੱਲ ਗਿਆ ? ਨਹੀਂ ਪਹਿਚਾਣਦਾ ? ਮੈਂ ਮਰਿਊਤਕਾ ਹਾਂ।"
ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਜ਼ੁਕ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਮੱਥਾ ਰਗੜਿਆ।
ਉਸ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਯਾਦ ਆ ਗਿਆ, ਉਹ ਹੌਲੀ ਜਿਹੇ ਮੁਸਕਰਾਇਆ ਅਤੇ