Back ArrowLogo
Info
Profile
ਸਾਖੀਆਂ ਦਾ ਦੁਬਾਰਾ ਆਇਆ ਸਵਿਸਤਾਰ ਪੁਨਰ ਰੂਪ ਹੈ। ਦੋਹਾਂ ਉਪਰ ਵਖਰੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹਨ, ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਿ ਪਿਛੇ ਕਿਸੇ ਸਾਖੀ ਉਪਰ ਨਹੀਂ ਆਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾਂ, ਬੋਲੀ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਸਾਫ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਏਹ ਦੋਨੋਂ ਸਾਖੀਆਂ ਪੇਥੀ ਦੇ ਅਸਲ ਲੇਖਕ ਜੀ ਦੀ ਰਚਨਾਂ ਨਹੀਂ ਹਨ ਤੇ ਮਗਰੋਂ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ, ਯਾ ਆਖੇਪਕ ਹਨ। ਫਿਰ ਜਦ ਅਸੀਂ ਕਵੀ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਸ ਪੋਥੀ ਦੇ ਕੀਤੇ ਉਲਥੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਸਾਖੀਆਂ ਦਾ ਤਰਜੁਮਾ ਗੁ: ਪ੍ਰ: ਸੂ: ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ, ਓਥੇ ਕੇਵਲ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਵਿਚ, ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਸਾਖੀਆਂ ਆ ਚੁਕੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪਾਂਤ੍ਰ ਹੈ। ਇਹ ਬੀ ਇਹੋ ਸਿਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ, ਏਹ ਦੋਵੇਂ ਸਾਖੀਆਂ 1900 ਬਿ: ਤੋਂ ਪਿਛੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਠੱਪਕੇ ਇਸ ਪੋਥੀ ਵਿਚ ਵਧਾਈਆਂ ਹਨ।

ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਪੋਥੀ ਦੇ ਇਕ ਹੋਰ ਉਤਾਰੇ ਦੀ ਬੀ ਸੁੰਹ ਪਈ ਹੈ ਕਿ ਓਹ ਕਦੇ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮੇ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਇਕ ਬੁੰਗੇ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। 1946 ਈ: ਵਿਚ ਸਰਦਾਰ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਜੀ ਜੱਜ, ਜੋ ਤਦੋਂ ਜੁਡੀਸ਼ਲ ਕਮੇਟੀ ਫਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮੇ ਸਾਹਿਬ ਪਧਾਰੇ ਸਨ ਤੇ ਉਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਪੋਥੀ ਦੇ ਦੇਖਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਪਤਾ ਲਗਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਸਜਣ ਅਪਣੀ ਚਿਤਵੀ ਕਿਸੇ ਸ੍ਵਾਰਥ ਸਿਧੀ ਲਈ ਉਹ ਪੁਸਤਕ ਉਕਤ ਬੁੰਗੇ ਦੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਲੈ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਵਧੀਕ ਸਾਖੀਆਂ ਬੀ ਹਨ ਤੇ ਦਮਦਮੇ ਨਿਵਾਸ ਦੀ ਇਕ ਸਾਖੀ ਵਿਚ ਕਲਗੀਧਰ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਦਮਦਮੀ ਬੀੜ ਰਚਣ ਦੀ ਸਾਖੀ ਬੀ ਦਿਤੀ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਦਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਦਮਦਮੀ ਬੀੜ ਦਾ ਭੋਗ ਮੁੰਦਾਵਣੀ ਤੇ  ਪਾਇਆ।

ਦਮਦਮੇ ਵਾਲੀ ਬੀੜ ਬੰਨ੍ਹਣ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਸਾਖੀ, ਨਾ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਲਿਖਤੀ ਪੋਥੀ ਵਿਚ ਹੈ, ਨਾ ਸਰ ਸਰਦਾਰ ਅਤਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਨਿਜੀ ਕਲਮੀ ਨੁਸਖੇ ਵਿਚ ਹੈ, ਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਤਰਜੁਮੇ ਵਿਚ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਗੁਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਕਵੀ ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦਿਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਨਿਰਸੰਸੇ ਸਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਉਸ ਪੋਥੀ ਵਿਚ ਕੋਈ ਐਸੀ ਸਾਖੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਅਸਲ ਲੇਖਕ ਦੀ ਨਹੀਂ ਪਰ ਮਗਰੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵਧਾਈ ਹੈ।

ਇਕ ਪ੍ਰਤਿਸ਼ਟਤ ਸਜਣ ਜੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਕਤ ਪੋਥੀ ਉਸ ਸਜਣ ਪਾਸ ਦੇਖੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਦਮਦਮੇ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਉਕਤ ਬੁੰਗੇ ਤੋਂ ਲੈ ਆਏ ਹਨ, ਓਹ

12 / 114
Previous
Next