17. ਟਾਲ੍ਹਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਾਰ, ਦੇਸੂ ਦੀ ਹੋਣੀ

ਤਿਥੋਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਜਾਇ ਬੈਠਿਦੇ ਟਾਲੀਏਂ। ਤਾਲ ਕੀ ਮੌੜਾਂ ਥੋਂ ਕਾਰ ਕਢਵਾਉਂਦੇ। ਇਕ ਗੁਰਪੁਰਬ ਵਡਾ ਹੋਇਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਸ ਮਥਾ ਟੇਕਣ ਸੰਗਤਾਂ ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੇ ਆਈਆਂ। ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਤੇ ਦਸ ਦਿਨ ਡੇਰਾ ਰਹਿਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਹਿਆ: 'ਡੇਰਾ ਸਿਖੋ ਕੂਚ ਕਰ ਦੇਹੋ।

ਨਿਰੰਕਾਰ ਕੀ ਵਡੀ ਕੁਦਰਤ ਹੋਈ, ਗੁਰੂ ਜੀ ਇਕੁ ਘੜੀ ਬਿਸਮਾਦ ਹੋਇ ਰਹੇ। ਨਗਰੀ ਨੈ ਹਥ ਜੋੜੇ, ਸੰਗਤਾਂ ਨੇ ਹਥ ਜੋੜੇ: ‘ਬਾਹਰੀ ਕਰੀਏ ਜੀ ! ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਹਿਆ: ਦੇਸੂ ਨੂੰ ਬੀਰ ਬਖਸੇ ਸੇ, ਬੀਰਾਂ ਨੂੰ ਦੁਖ ਦਿਤਾ, ਓਸ ਕੀ ਜੜ ਪਟੀ ਬੀਰਾਂ ਨੇ।'

ਮੌੜਾਂ ਨੇ ਕਹਿਆ: 'ਗੁਰੂ ਜੀ! ਓਹ ਸਾਡਾ ਸਾਕ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਭਿਖੀ ਕੀ ਧੀ ਬਿਆਹੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਬਗੇ ਸੁਖੀਏ ਰਾਇ ਕੇ ਪੁਤ ਨੂੰ। ਅਸੀਂ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਤੁਸਾਂ ਕੀ ਪੈਰੀ ਪਾਉਂਦੇ ਹਾਂ।' ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਹਿਆ: 'ਤੁਮਾਰਾ ਕਹਿਆ ਮੋੜਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ; ਜਾਇ ਆਵੇ ਸਤਾਬੀ।'

ਪੈਂਚ ਗਏ ਮੌੜਾਂ ਕੇ। ਬਹੁਤ ਕਹੀ। ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਭਾਵੀ ਵੱਡੀ ਪ੍ਰਬਲ ਹੈ, ਕੁਹਾਂ ਚਾਰਾ ਨਾਹੀ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਦਾਤ ਨਾ ਰਖੀ ਗਈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਕਹਿਆ: ਦੇਸੂ ਤੋਂ ਦੇਸ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਕੱਲਰਾਂ ਤੋਂ ਲੇਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਕੱਲਰ ਤੋਂ ਹੁਣ ਲੂਣ ਕੱਲਰ ਹੋਇ ਗਿਆ'।

ਇਕ ਸਿਖ ਨੇ ਹੱਥ ਜੋੜੇ ਮੌੜਾਂ ਕੇ ਨੇ। ਬਚਨ ਹੋਇਆ: 'ਸਿਖਾ ਤੇਰਾ ਕੀ ਸੁਆਲ ਹੈ? ਹਥ ਜੋੜੇ ਹਨ?

'ਜੀ ਮਿਹਰਬਾਨ! ਇਕ ਪਿਛੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਚਾਹਿਲ ਮਾਰੇ ?” ਬਚਨ ਹੋਆ: 'ਹੋਰ ਤਲਕਾ ਵਸਦਾ ਰਹੇਗਾ। ਵਿਚ ਵਿਚ ਸਿਖ ਭੀ ਹੋਣਗੇ। ਹੋਈ

1. ਸੂ: ਪ੍ਰ: ਵਿਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਰੋਵਰ ਮੋੜਾਂ ਤੋਂ ਡੇਢ ਕੋਹ ਤੇ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤਾਲ ਬਨਾਇਆ ਤਦੋਂ ਵਾਸ ਮੌੜਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਸੀ। ਦੇਸੂ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਸਾਖੀ ਰਾਸ ੧੧ ਅੰਸੂ ੩੯ ਵਿਚ ਹੈ। ਤੇ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਦੇਸੂ ਦੇ ਖਾਨਦਾਨ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਅੰਤ ਦਾ ਹਾਲ ਬੀ ਦਿਤਾ ਹੈ ਜੋ ਇਥੇ ਨਹੀਂ ਹੈ।

2. ਕੁਛ ।

3. ਪਾ.-ਥੋੜੀ। ਲੇਹੀ= ਜਰਖੇਜ਼। ਸੂ: ਪ੍ਰ: ਵਿਚ ਬੀ ਪਾਠ ਹੈ:- ਕਲਰ ਤੇ ਹਮ ਕੀਨੋ ਲੇਹੀ। ਪੁਨਹੁ ਲੂਨ ਕੱਲਰ ਹੁਇ ਗਯੋ।