

43. ਬਨਗਾੜੀ
ਅਗੇ ਡੇਰਾ ਬਨਗਾੜੀ ਹੋਇਆ। ਨਗਰੀ ਨੇ ਟਹਿਲ ਕੀਤੀ, ਰਸਤ ਦਿਤੀ, ਸਿਖਾਂ ਆਖਿਆ: 'ਜੀ, ਪਾਤਸਾਹ। ਏਹ ਤਾਂ ਲੋਕ ਮੋਟੇ ਜੇਹੇ ਹੈਨ।' ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ, 'ਧਾੜਵੀ ਲੋਕ ਹੈਨ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਆਣ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ। ਏਸ ਨਗਰੀ ਏਨਾਂ ਦੀਆਂ ਧਾੜਾਂ ਕਠੀਆਂ ਹੋਂਦੀਆਂ ਹੈਨਿ। ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਕਾ ਚਰਨ ਪਇਆ ਹੈ, ਹਛੇ ਹੋ ਜਾਨਿਗੇ। ਸੰਗਤਾਂ ਕੀਆਂ ਟਹਿਲਾਂ ਕਰਨਗੇ।' ਬਰਾੜ ਗੁਰੂ ਕੇ ਨਾਲ। ਪੂਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕਰੇ ਨਿਹਾਲ॥੪੩॥
44. ਬਹਿਬਲ ਤੇ ਸਰਾਵੀਂ
ਅਗੇ ਡੇਰਾ ਬਹਿਵਲ ਤੇ ਸਿਉਰਾਮੀ ਹੋਇਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਬਚਨ ਕੀਤਾ, 'ਵੋ ਬਰਾੜ! ਬੀਰ ਸੂਰਮੇ ਹੋਵੋ, ਤੁਰਕ ਨੂੰ ਮਾਰੀਏ। ਹਜ਼ੂਰ ਤੇ ਨੌਕਰੀ ਭੀ ਲਵੋ।' ਓਨਾਂ ਆਖਿਆ: 'ਜੀ ਪਾਤਿਸਾਹਿ! ਅਸੀ ਤਾਂ ਹਜਾਰਾਂ ਰੁਪਯਾਂ ਕਾ ਧਾੜਾ ਮਾਰਕੇ ਆਥਣ ਨੂੰ ਘਰਿ ਆਇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।’ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਿਆ: 'ਧਾੜਾ ਭੀ ਤੁਰਕਾਂ ਕਾ ਮਾਰੋ, ਤੇ ਘਰ ਭੀ ਰਹੇ। ਪਰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਚਨ ਵਿਚ ਰਹੋ, ਅਰ ਬਰਤਾਰਾ ਭੀ ਲਵੋ।” ਬਰਾੜਾਂ ਨੇ ਆਖਿਆ, ‘ਗੁਰੂ ਜੀ! ਆਪ ਕੀ ਤਾਬਿਆ ਸਾਡੇ ਮਨੁਖ ਰਹਿਣਗੇ। ਜੰਗ ਵੇਲੇ, ਅਸੀਂ ਸਭੇ ਆਨ ਹਾਜਰ ਹੋਆਂਗੇ।'
ਇਸੀ ਤਰਾਂ ਇਕ ਬਰਾੜ ਆਉਂਦੇ ਇਕ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ, ਹਜੂਰ ਪਾਸ ਮੇਲਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਬਰਾੜਾਂ ਦਾ॥੪੪॥
45. ਸਰਾਵੀਂ ਸਯਦ ਤੇ ਸਿਖ ਨੂੰ ਪੀਲੂੰ ਕੋਕੜਾਂ
ਸਿਉਰਾਮੀ ਡੇਰਾ ਹੋਇਆ। ਦੇਂਦੇ ਵਾਲੇ ਤਲਾਉ ਸੁਚੇਤੇ ਗਏ, ਓਥੇ ਮਿਲਿਆ ਸਈਅਦ, ਸਿਰੀਹ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਗੁਪਤ ਓਸ ਨੇ ਮਥਾ ਟੇਕਿਆ, ਧੌਲੀ ਦਾੜੀ ਸੀ।
* ਵਾਂਦਰ, ਬਰਗਾੜੀ, ਬਹਿਬਲ ਤੇ ਸਿਉਰਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੇ ਐਨ ੧ ਦੇ ਅੰਸੂ ੩ ਵਿਚ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਪਰ ਓਥੇ ਬਰਾੜਾਂ ਦੇ ਧਾੜਵੀ ਹੋਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਲੁਟਣ ਮਾਰਣ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਦੇਣ ਦਾ ਜਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ। ਏਹ ਪਦ ਗੁਰੂ ਸੁਭਾਵ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਬੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨੇ ਜਾ ਸਕਦੇ।