ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸਿਖ ਨੇ ਕਹਿ ਦੀਆ, 'ਓਸ ਜੱਟ ਨੇ ਤੁਰਕਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਆ, ਐਥੋਂ ਦੀ ਗੁਰੁ ਕੇ ਗਏ ਹੈਨ।' ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ, 'ਆਫ਼ਰ ਕੇ ਮਰੂ।
ਓਹ ਭੀ ਆਫ਼ਰ ਕੇ ਮਰਿਆ। ਓਸ ਕੀ ਓਲਾਦ ਹੁਣ ਤੀਕ ਆਫ਼ਰ ਕੇ ਮਰਦੀ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਆਫ਼ਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਫੇਰ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਅਵਾਰਾ ਚਿਖਾ ਵਿਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਅੱਗੇ ਡੇਰਾ,-ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਰੂਪੇ ਖਤ੍ਰੀ ਨੂੰ ਕਹਿਆ, ਡੇਰਾ ਕਰੀਏ?’ ਭੇਲੀ ਲੈਇ ਕੇ ਮਿਲਿਆ ਸੀ, ਕਹਿੰਦਾ ਨਾ ਜੀ. ਸਾਨੂੰ, ਸਾਡੀ ਅਉਲਾਦ ਨੂੰ ਤੁਰਕ ਮਾਰੇ, ਡੇਰਾ ਨਾਹੀ ਪੁਜਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਉਜਾੜਦੇ ਹੋ?
ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਿਆ: 'ਤੂੰ ਨਾ ਤੇਰੀ ਉਲਾਦ, ਪਿੰਡ ਉਜੜਿ ਕਰਿ ਕਈ ਬਾਰੀ ਬਸੂਗਾ।'
ਪਿੰਡ ਉਜੜਕੇ ਕੇਤੀ ਹੀ ਬਾਰੀ ਫੇਰ ਬਸਿਆ। ਓਸ ਕੀ ਉਲਾਦ ਕਾ ਕੋਈ ਨਾਹੀਂ ॥੫੦॥
51. ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁਤ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ਿਆ
ਅਗੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਚੜੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਬੈਰਾੜ ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪੁਤ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੇ ਘੋੜੇ ਕੇ ਕੋਰੜਾ ਮਾਰਿਆ। ਕਹਿੰਦਾ: 'ਸਕਤਿਆ! ਘੋੜੇ ਨੂੰ ਟਿਰੜੀਏ ਪਾਉ, ਮਗਰ ਤੁਰਕ ਆਂਵਦਾ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ, 'ਤੇਰੀ ਉਲਾਦ ਮਾਰੀ ਜਾਇ! ਜਾਨ ਭਾਈ ਕੇ ਚਾਬਕ ਮਾਰਿਆ।'
ਦਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਥਿ ਜੋੜ ਕੇ ਕਹਿਆ: 'ਬਖਸੀਏ ਗੁਰੂ ਜੀ ! ਅਸੀ ਭੁੱਲਣੇ ਵਾਲੇ ਹਾਂ ਜੀ; ਤੂੰ ਬਖਸਣੇ ਜੋਗ ਹੈਂਜੀ। ਅਸੀ ਬਰਾੜ ਲੋਕ ਅੜਬ ਹਾਂ ਜੀ। ਜੋ ਕਿਛੁ ਨਾਂਹੀ ਬੋਲਣਾ ਸੋ ਬੋਲ ਦੇਂਦੇ ਹਾਂ ਜੀ! ਤੂੰ ਤਾਂ ਕਾਲਾ ਨਾਗ
1. ਪਾ:- ਪਿੰਡ ਉਜੜ ਕੇ ਤੀਹੀ ਬਰਸੀ ਫੇਰ ਬਸਿਆ।
2. ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਸਾਖੀਆਂ ਐਨ ੧ ਅੰਸੂ ੭ ਵਿਚ ਕਵੀ ਜੀ ਨੇ ਅਨੁਵਾਦੀਆਂ ਹਨ।
3. 'ਜਾਨ ਭਾਈ' ਗੁਰੂ ਕੇ ਘੋੜੇ ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ।