ਆਪਣੀ ਨੋਟਬੁਕ ਵਿਚ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਲਫਜ਼ ਨੋਟ ਕਰੀਂ ਦੇਵਗੀਤ। ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦਾ ਮਤਲਬ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਨਾ ਸਮਝ ਜਾਈਂ ਕਿਤੇ, ਇਹ ਸੂਨਯ, ਜ਼ੀਰੋ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਦਾ ਸਹੀ ਅਰਥ ਹੈ ਭਰਪੂਰ। ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਖਾਲੀ ਦਾ, ਸੂੰਨਯਤਾ ਦਾ ਅਰਥ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਇਕ ਸਨਿਆਸੀ ਦਾ ਨਾਮ ਮੈਂ ਸੂਨਯੋ ਰੱਖਿਆ ਪਰ ਉਹ ਪਾਗਲ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਡਾਕਟਰ ਈਕਲਿੰਗ ਦਸਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਮੂਰਖਤਾ ਕੀ ਹੋਏਗੀ? ਕਿੰਨਾ ਰੱਦੀ ਨਾਮ ਹੈ ਡਾਕਟਰ ਈਕਲਿੰਗ ! ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਦਾਹੜੀ ਵੀ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਈਕਲਿੰਗ ਲੱਗੇ... ਦਾਹੜੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿਉਂਕਿ ਦਾਹੜੀ ਨਾਲ ਉਹ ਕੁਝ ਸੁਹਣਾ ਲਗਦਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਪੂਰਬ ਦੀ ਸ਼ੂਨਯਤਾ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਲਿਖ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਅਰਥ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਸ ਦਾ ਮਾਇਨਾ ਹੈ ਭਰਪੂਰ, ਸਗਲ ਕਲਾ ਭਰਪੂਰ, ਏਨਾ ਭਰਿਆ ਭਕੁੰਨਿਆਂ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਾਸੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਇਹੋ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ। ਹਜ਼ੂਰ ਇਸ ਨੂੰ ਲਿਸਟ ਵਿਚ ਦਰਜ ਕਰ ਲਉ।

ਪਹਿਲੀ ਲਿਖੋ ਸੂਫੀਆਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ।

ਦੂਜੀ ਹੈ ਖਲੀਲ ਜਿਬਰਾਨ ਦੀ ਪੈਰਬਰ । ਪੈਰਬਰ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਨਜ਼ਰੰਦਾਜ਼ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾਂ ਕਿ ਇਹ ਫਰੈਡਰਿਕ ਨੀਤਸ਼ੇ ਦੀ ਦਸ ਸਪੇਕ ਜ਼ਰਥਸ਼ਤ੍ਰ ਵਿਚਲੀ ਗੂੰਜ ਮਾਤਰ ਹੈ ਬਸ। ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ ਸੱਚੀ ਗਲ ਕੋਈ ਨੀਂ ਕਰਦਾ। ਅਸੀਂ ਗੱਪੀ, ਪਖੰਡੀ ਤੇ ਬਣਾਉਟੀ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ ... ਭਾਈਓ ਪੈਗੰਬਰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਸੁਹਣੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜ਼ਰਤੁਸ਼ਤ ਦੀ ਗੂੰਜ ਹੈ।

ਤੀਜੀ ਹੈ ਲੇਹਜੂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ, ਬੁੱਕ ਆਫ ਲੇਹ ਰੂ। ਲਾਓਜ਼ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈ ਲਿਆ, ਚਾਂਗਜ਼ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਲੇਹ ਜੂਨੂੰਮੈਂ ਵਿਸਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਲਾਓਜੂ ਅਤੇ ਚਾਂਗਜ਼ ਦੀ ਸਿਖਰਲੀ ਚੌਟੀ ਲੇਹ ਜੂ ਹੈ। ਲੇਹ ਜੂ ਤੀਜੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿਚੋਂ ਹੈ। ਲਾਓਜ਼ ਉਸਤਾਦ ਸੀ, ਚਾਂਗ ਮੁਰੀਦ। ਲੇਹ ਜੂ ਚੇਲੇ ਦਾ ਚੇਲਾ ਹੈ, ਤਾਹੀੳ ਉਹਨੂੰ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਮੈਂ ਸ਼ਾਇਦ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਲਿਸਟ ਵਿਚ ਰੱਖਣੀ ਪਏਗੀ।

ਚੌਥੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਪਲੈਟੋ ਦੀ, ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਸੰਵਾਦ । ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਂ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਪਲੈਟੋ ਦਾ ਨਾਮ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਪਲੈਟੋ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਣਾ ਜਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਹ ਤਾਂ ਮਹਿਜ਼ ਫਿਲਾਸਫਰ ਸੀ। ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਸੁਕਰਾਤ ਦੇ ਸੰਵਾਦ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਲਾਜਵਾਬ ਹੈ, ਸੋ ਰੱਖਣੀ ਪਏਗੀ ਲਿਸਟ ਵਿਚ।